<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; TÜİK verilerine göre yoksulluk oranı 2023 yılına göre 0,9 puan düşüşle %13,5 oldu. Yoksul sayısı 12 milyondan 11,3 milyona gerilerken yoksulluk sınırındaki kişi sayısı 17,7 milyondan 32,1 milyona çıktı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Geniş açı: Verilere göre 100 kişiden 58'i borçlu, yüz haneden 59'u bir haftalık tatil yapamıyor ve 100 kişiden 32'sinin çatısı sızdırıyor. Yoksulluk oranı eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak belirleniyor.</li></ul>

Spektrum

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022 yılına ilişkin “Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri”ni yayımladı. Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %50'si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı 2022’de aynı düzeyde kalarak %14,4 oldu.Öte yandan: Hanelerin %59,6'sı evden uzakta bir haftalık tatil masraflarını, %41,5'i iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını, %31,1'i beklenmedik harcamaları, %20,4'ü evin ısınma ihtiyacını, %65,4'ü eskimiş mobilyaların yenilenmesini ekonomik olarak karşılayamadığını beyan etti.Detaylar: Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %50'si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranları farklı kırılımlarda incelendi.Hanehalkı tipi: Tek kişilik hanehalklarında yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 1,0 puan artarak %7,5, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarında ise 2,6 puan artarak %11,7 oldu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının yoksulluk oranı ise 0,3 puan azalarak %13,9 olurken, en az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanehalklarının yoksulluk oranı 1,1 puan artarak %19,6 olarak hesaplandı.</li></ul>Eğitim durumu: Yükseköğretim mezunları %2,6 ile en düşük yoksulluk oranına sahip grup oldu. Okur-yazar olmayan fertlerin %27,7'si, bir okul bitirmeyenlerin %24,4'ü, lise altı eğitimlilerin %13,8'i, lise ve dengi okul mezunlarının ise %7,8'i yoksul olarak açıklandı.Konut sahipliği: Oturulan konuta sahip olanların oranı geçen yıla göre 0,8 puan azalarak %56,7 olarak hesaplanırken, kirada oturanların oranı %27,2, lojmanda oturanların oranı %1,1, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise %15,1 oldu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Konut alımı ve konut masrafları dışında borç veya taksit ödemesi olanların oranı 4,3 puan azalarak %59,4 oldu.</li></ul>Bununla birlikte: Maddi yoksunluk kriterleri ve Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından revize edilen sosyal yoksunluk kriterlerinden oluşan on üç maddenin en az yedisini karşılayamayanların oranı olarak tanımlanan maddi ve sosyal yoksunluk oranı; 2021 yılında %18,1 iken 2022 yılı anket sonuçlarında 1,5 puan azalarak %16,6 olarak tahmin edildi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dört yıllık panel veri kullanılarak hesaplanan ve eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %60'ına göre son yılda ve aynı zamanda önceki üç yıldan en az ikisinde de yoksul olan fertleri kapsayan sürekli yoksulluk oranı, bir önceki yıla göre 0,2 puan artarak %14,0 oldu.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Göreli yoksulluk, maddi ve sosyal yoksunluk ve düşük iş yoğunluğu göstergelerinin en az birinden yoksun olma durumu olarak açıklanan yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanların oranı ilk kez bu yıl hesaplandı. 2022 yılı sonuçlarına göre fertlerin %32,6'sı yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında kaldı.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu oran yaş gruplarına göre incelendiğinde; 0-17 yaş grubunda %42,7, 18-64 yaş grubunda %30,2, 65+ yaş grubunda ise %20,5 olarak tahmin edildi.</li></ul>

Aposto Günsonu

TÜİK tarafından yayımlanan “Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri”nde, yoksulluk oranı 2022’de aynı düzeyde kalarak %14,4 oldu.

Yoksulluk oranı değişmedi

Dinmeyen krizler döneminde seçimlere doğru gidiyoruz. Hem iktidar hem de muhalefet kanadının destekçileri 14 Mayıs’ta gerçekleşecek seçimlerin Türkiye’nin en kritik seçimi olduğunu düşünüyor. Söylemler giderek katılaşırken, karşılıklı hamleler, politik stratejiler, bitmek bilmeyen temsiller, reklamlar ve değerlendirmelerle bir çeşit amfitiyatronun ortasında olduğumuzu söylemek mümkün. Çoğu zaman belirli bir miladı işaret eden bu söylemler, sandığa endekslenmiş politik bilince hitap ediyor ve siyaseti uzmanlık gerektiren bir alanda düşünmeye sevk ediyor. Yani çeşitli siyaset “uzmanlarının” oluşturduğu ve yine siyaset bilimciler tarafından kamuya tefsir edilen birçok politik strateji ile karşı karşıyayız.AK Parti iktidarı özelinde bu siyasal stratejilerin (son yıllarda İletişim Başkanlığı desteğiyle daha da profesyonel bir şekilde sürdürülüyor) 20 yıllık dönüşümünü izlemek mümkün. İlk yıllarındaki özgürlük vaatleriyle ön plana çıkan hükümet sonraki süreçte giderek daha despotik bir anlayışı benimsedi ve iktidarını pekiştirmek için bu yönde zor kullanmaktan çekinmedi. Tüm bunlar çok geniş bir çalışmayla izlenmesi gereken süreçler aslında. Bu noktada başka bir şeye değinmek istiyorum: AK Parti’nin yoksullarla ve yoksunlukla kurduğu ilişkiye. Ama öncelikle yoksulluğun politik ve sosyolojik mahiyetine yönelik kısa bir bakış atmanın faydalı olacağını düşünüyorum.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yoksulluk = İnsani gereksinimlerden yoksunluk</h2>Yoksulluk en kaba hâliyle gündelik hayatı idame ettirecek kaynaklardan, gelirden, güvenlikten yani en temel insanı gereksinimlerden yoksun olmayı ifade ediyor. Gündelik hayatın neredeyse bir kriz düzleminde yaşandığı ve sosyal, politik ve psikolojik yetersizliğin hâkim olduğu bir deneyim olarak nitelenebilir. Yoksulluğa dair birçok tanımlama mevcut, ancak yine de yoksulluğu bir çalışma alanından ibaret gören, yoksun olanı nesneleştiren bakışın dışında bir yere bakılması gerekiyor. Bunu yazının sonraki kısmında fazlasıyla başvuracağım, uzun süredir yürüttüğü çalışmalarla ortaya çıkardığı <a fr-original-style="" href="https://iletisim.com.tr/kitap/kayip-halk/10375" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kayıp Halk</a> kitabında Necmi Erdoğan oldukça güçlü bir şekilde yapıyor. Yoksulları bakışın nesnesi, bir imaj ve dekorun dışına itilmiş bir yerden değil, onları dinleyerek, onların öznelliklerine ve deneyimlerine oldukça sahici bir şekilde yer vererek gerçekleştiriyor.Türkiye’de yoksulluğun siyasi bir mücadele biçiminden ayrılarak, uzman siyasetçiler tarafından apolitize edilmesinin de bir tarihi var. Neoliberal politikalar, yoksulluğu toplumsal eşitsizliğin yapısal bir sonucu olarak değerlendiren siyasi anlayışı görünmezleştirerek, onu yönetilmesi gereken bir sorun olarak görmeye başladı. Türkiye özelinde Turgut Özal iktidarı Fak-Fuk-Fon olarak bilinen sosyal yardım politikasıyla geçici yardımlarla derinleşen yoksulluğu mücadele edilmesi gereken bir şey olmaktan çıkarıp, günü kurtarmaya yönelik bir kriz durumuna sevk etti. Dolayısıyla yoksulların siyasi varlığı, iktidarın ahvaline eşitlendi. Yoksulluğu derinleştiren, nesilden nesile aktaran ve onu neredeyse bir gayya kuyusuna dönüştüren yapısal nedenler de olduğu gibi devam etti. AK Parti iktidarı da bu yöntemi daha da gelişkin formüllerle sürdürdü. AK Parti’nin kitlelerle kurduğu bağda oldukça önemli bir role sahip olan sosyal yardımlar, meşruiyet için gerekli hegemonya kurulmasında önemli bir araç işlevi gördü.Ancak geldiğimiz noktada yoksullukla bu şekilde başa çıkmanın imkânsız ve sürdürülebilir olmadığı ayyuka çıktı. Çeşitli ekonomi politikalarla ucuz iş gücü cehennemine dönüştürülen Türkiye’de ücretli çalışan sayısı son 13 yılda %100’leri görmüş durumda. 2009’da 7,2 milyon ücretli çalışan varken, bu sayı Şubat 2022’de <a fr-original-style="" href="https://mavidefter.net/turkiye-isci-cumhuriyeti-biz-ne-oluyuz-ne-sag/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">14,5 milyon’a ulaştı.</a>Bunun da ötesinde kitlesel bir yoksulluktan bahsetmek mümkün. AK Parti’nin benimsediği emek rejimi ve bununla beraber ekonomik kriz yoksullaşmayı çok küçük bir kesim dışında gündelik hayatın bir parçası hâline getirdi. Nitekim Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK), 2022 yılı Türkiye Çocuk Araştırması'nın sonuçlarında bile anneleri tarafından ekmek veya makarna gibi tahıl içeren yiyecekleri her gün tükettiği belirtilen 6 aylık ve büyük yaştaki çocukların oranı %62,4 olarak gösteriliyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">AK Parti'nin yoksulluğa bakışındaki dönüşüm</h2>Yine anlatının sahalarına dönecek olursak AK Parti’nin sosyal yardımları muhalif seçmen arasında alaycı ve sinik bir yaklaşımla ele alınıyordu. Özellikle seçim dönemleri ve sonrasında AK Parti seçmenlerine “makarnacılar”, “kömürcüler” yakıştırması yapılıyordu. Bu bakışa göre siyaset maddi beklentilerden azade, sözde yüksek değerler kümesinin devamlılığına yönelik bir tutum olmalıydı ve yoksullar da bu yüksek değerlere ket vuran fırsatçılardı. Bu retorikle birlikte iktidarla mücadele etmenin sorumluluğu erteleniyor, temsili siyasette yaşanan hayal kırıklığı muhtaç insanların günahları olarak değerlendiriliyordu. İktidar en başından beri kullandığı mazlumluk anlatısına bu tavrı da eklemleyerek, hegemonyasını pekiştiriyordu. Ancak artan kriz ve derinleşen yoksulluk karşısında iktidar kanadı başka bir pozisyonu benimsemek zorunda kaldı.İktidarın özünde bir siyasal stratejinin sonucu olarak yoksula yönelik bakışının ve kurduğu anlatının dönüşümünü Necmi Erdoğan oldukça etkili bir şekilde aktarıyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“İslamcılığın kapitalizmle mutlu evliliği ve “tehlikelere” karşı kendinden emin hissetmesi, Hızır kılığına bürünme ihtiyacını bile çoktan unutturmuş ve onun yerini ekonomik kriz karşısında hala “tabağı küçültmeyi” veya “soğan ekmek yemeyi” vazeden pervasız bir arsızlık almıştır. Zaman ipek başörtülü kadınların altın varaklı taht taklitleri ile dolu evlerindeki kuş sütü eksik sofraları görücüye çıkardıkları veya “iman sahiplerinin” “Geçinemiyoruz!” diyen insanlarla alay ettikleri videolar çekme zamanıdır! Dolayısıyla, onun dilindeki yoksulluk acıklı veya gözü yaşlı biçimiyle pornografik olmaktan bile çıkmıştır.”</blockquote>Bu etkili betimlemenin yanında 14 Mayıs’a giden yolda daha farklı çıkışlar görmeye başladık. Gerekirse soğan ekmek yenilmesi gerektiğini söyleyen iktidar kanadı, bir noktadan sonra soğana bile gücü yetmediğini söyleyenleri tiye aldığı bir pozisyon benimsedi. İktidarın tek merkezden yönetilen siyasi stratejisi, soğan talebinde bulunan insanları vizyonsuzlukla suçluyor ve çok büyük hedeflere giden yolda soğana erişememenin bir problem olarak görülmesini neredeyse nankörlükle eşitliyor. Yurtdışında oy kullanan bir vatandaşın Erdoğan dışındaki Cumhurbaşkanı adaylarının üstüne soğan, salatalık gibi sebzeleri koyarak çektiği fotoğrafı iktidara yakın gazeteciler büyük bir <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/doganburak29/status/1651595727024402432?s=20" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">coşkuyla paylaşıyor.&nbsp;</a> Daha sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Memur-Sen Konfederasyonu 7. Olağan Genel Kurulu’nda yaptığı <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/etkilihaber/status/1653006997954985986?s=20" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">konuşmada&nbsp;</a>söz konusu görseli dillendirmesi ile, bunun planlanmış bir seçim stratejisi olduğu şüphe götürmüyor.Senelerce seçmen kitlesi “makarnacı”, “kömürcü” gibi ifadelerle aşağılanan iktidarın, en temel gıda maddelerine erişime dair şikâyette bulunan halkla ve genel olarak yoksunlukla alay ettiği bir dönüşüme tanık olduk. Temsiller, stratejiler dönüşüyor ancak yoksulluk olduğu gibi duruyor. Hatta daha da derinleşiyor.Yoksulluk, sadece yoksullar dışında çeşitli temsillere sıkıştırılan, siyasetçiler tarafından arada sırada uğranılan ve çoğunlukla sessizliğe mahkûm edilmiş bir dünyayı ifade ediyor. İktidar yoksullara değmeyen, onların ulaşamadığı bir Türkiye’ye dair mega projeler sunarken, yoksullar ise gündelik hayatın krizinde bir gününü daha geçirmeyi umut ediyor. Bütün fırsatlardan, potansiyellerden men edilmekle kalmıyor, iktidarın vizyonuna yetişemediği için alay konusu hâline geliyor.Benzer şekilde yoksullar düşünmesine ve dönüşmesine fırsat vermeyen koşullara bakılmaksızın muhaliflerin hayal kırıklıklarından oluşan dünyasının da günahkârları oluyorlar. Ancak Necmi Erdoğan’ın da dediği gibi yoksullar yalnızca maddi ihtiyaçlar ve güvenlikten değil, iktidarı karşılarına alabilecekleri düşünsel araçlardan da uzun süredir yoksun bırakıldılar. Dolayısıyla önümüzdeki seçim yalnızca bir durak ve bu kitlesel yoksulluk dönemlerinde durağın ne tarafında olduğumuzdan çok sonrasında ne yapacağımız daha belirleyici olacak.

AK Parti’nin yoksulluğa bakışındaki dönüşüm üzerine

Makarna ve soğan: Yoksulluğun değiş(mey)en hakir temsilleri

TÜİK'in <a fr-original-style="" href="https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turkiye-Cocuk-Arastirmasi-2022-49744" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">2022 Türkiye Çocuk Araştırması</a> yayımlandı. Araştırmada, 0-17 yaş arası çocukların çoğunlukla ekmek ve makarna ile beslendiği; et, balık, tavuk gibi protein yönünden zengin gıdalardan yoksun kaldığı dikkat çekti.Araştırma 10 Ekim-16 Aralık 2022 tarihleri arasında Türkiye genelinde 0-17 yaş grubundaki 14 bin 705 çocuk ile gerçekleştirildi. 0-17 yaş grubu arasında en az bir çocuk bulunan 9 bin 10 hane, örnek hane olarak belirlendi. Çocuk ile ilgili bilgiler de bu hanelerde yaşayan anneler veya çocuğa temel bakım veren kişilerden alındı.&nbsp;6 ay-17 yaş aralığındaki çocukların her gün tükettikleri yiyecekler arasında en yüksek oran, %62,4 ile ekmek veya makarna gibi tahıl içeren yiyecekler oldu. Öte yandan et, tavuk veya balığı her gün tükettiği belirtilen çocukların oranı %12,7 oldu. Peynir, yoğurt gibi süt ürünlerini her gün tükettiği belirtilen 6 ay-17 yaş aralığındaki çocukların oranı %57,8 oldu.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Asgari ücret, açlık ve yoksulluk sınırı&nbsp;</h2>Türkiye’de asgari ücret 8 bin 506 lira. Ekonomik kriz derinleşirken, asgari ücretle geçinmeye çalışan milyonlarca vatandaş her geçen gün daha da zorlanıyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Açlık sınırı:&nbsp;Dört kişilik ailenin, sağlıklı ve dengeli beslenebilmesi amacıyla bir ayda gıda için yapması gereken asgari harcama tutarı.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yoksulluk sınırı:&nbsp;Gıda ile birlikte giyim, konut, ulaşım, eğitim ve sağlık gibi zorunlu ihtiyaçlar için yapılması gereken toplam harcama tutarı.</li></ul>Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “mutfak enflasyonu”, gıda için yapması gereken asgari harcama tutarındaki artış, son 12 ay itibarıyla %107,02 oldu. TÜRK-İŞ’in Şubat 2023 Açlık ve Yoksulluk Sınırı araştırmasına göre, dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 9 bin 435 liraya, yoksulluk sınırı da 30 bin 700 liraya çıktı. Bekar bir çalışanın yaşama maliyeti ise aylık 12 bin 265 liraya yükseldi.Cumhurbaşkanı Erdoğan, 22 Mart’ta yaptığı açıklamada Et ve Süt Kurumu kıyma fiyatının 119 lira, kuşbaşı et için de 129 lira olarak belirlendiğini duyurmuştu. İstanbul Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Perakendeciler Derneği (PERDER) ise, PERDER üyesi olan marketlerde kıymanın kilogramını 190 liradan, kuşbaşının fiyatını da 210 liradan satışa çıkardı. Kasaplar ve PERDER üyesi olmayan marketlerde ise kıyma 320, kuşbaşı 350 liraya satılıyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dikkat Çeken Diğer Veriler</h2>TÜİK'in araştırmasında birçok bulgu yer alıyor. Örneğin, anneleri tarafından her gün meyve tükettiği belirtilen çocukların oranı %50,5, her gün sebze tükettiği belirtilen çocukların oranı %33,0, ve her gün fasulye, nohut, mercimek gibi kuru baklagilleri tükettiği belirtilen çocukların oranı %10,9 oldu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tatlı tüketimi: Şeker veya çikolata gibi tatlıları her gün tükettiği belirtilen çocukların oranı %32,6, cips ve kraker gibi atıştırmalıkları her gün tükettiği belirtilen çocukların oranı %21,4, kola veya şeker içeren diğer alkolsüz içecekleri her gün tükettiği belirtilen çocukların oranı ise %15,1 oldu. Yaş ilerledikçe bu ürünleri her gün tükettiği belirtilen çocukların oranının arttığı görüldü.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Annenin eğitim durumu:&nbsp;Annenin veya temel bakım verenin eğitim seviyesi arttıkça meyve, sebze, et, tavuk veya balık, peynir ve yoğurt gibi hayvan sütünden yapılan yiyecekleri her gün tüketen çocukların oranının arttığı görüldü. Bir okul bitirmemiş annelerin/temel bakım verenlerin çocuklarından her gün meyve tüketenlerin oranı %30,6 iken yükseköğretim mezunu olanların çocuklarında bu oranın %70,3 olduğu görüldü. Bir okul bitirmemiş annelerin/temel bakım verenlerin çocuklarından her gün sebze tüketenlerin oranı %26,5 iken yükseköğretim mezunu olanların çocuklarında bu oranın %44,6 olduğu görüldü.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Etkinlik:&nbsp;Son 1 yılda sinema veya tiyatroya giden 6 ay-17 yaş grubundaki çocukların oranıysa %39,1 olarak ölçüldü. Sinema veya tiyatroya gidemeyenlerin %40,1’i aileleri tarafından bu etkinliğin maddi olarak karşılanamadığını, %24,3’ü ise yakınlarında tiyatro ya da sinema bulunmadığını belirtti.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kişisel alan: Odalarını paylaşma durumları ile ilgili, çocukların %36,6 oranla en sık iki veya daha fazla hanehalkı üyesi ile odalarını paylaştıkları görülürken, kendine ait odası olan çocukların oranı %34 oldu. Tek hanehalkı üyesi ile paylaşanların oranı ise %29,4 oldu.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Spor: Son bir hafta içinde yürüyüş veya koşu yapan 4-17 yaş grubundaki çocukların oranı %14,1 oldu, bunun yanında %7,6'sının futbol oynadığı, %4,0'ünün bisiklet sürdüğü, %1,8'inin voleybol oynadığı, %1,5'inin basketbol oynadığı, %5,8'inin ise diğer sportif faaliyetleri yaptığı görüldü.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ev işi: Son bir hafta içinde en az bir ev işi yapan 5-17 yaş grubundaki çocukların oranı %52,5 oldu.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tepkiler</h2><a fr-original-style="" href="https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/turkiye-cocuk-arastirmasi-ekmek-ve-makarna-ile-beslendiler-sanattan-uzak-kaldilar-2063689" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">CHP Genel Başkan Yardımcısı Gamze Akkuş İlgezdi</a>, TÜİK verilerine ilişkin yaptığı değerlendirmede, “Türkiye’de resmî rakamlar ve araştırmalarımız ile tespit ettiğimiz 7 milyon 436 yoksul çocuk bulunmakta. Yoksul çocuk sayısı, Ankara nüfusundan daha fazla! En az 3 çocuk söylemiyle çocuk yapmayı teşvik edenlerin, çocuk yoksulluğu için hiçbir çalışma yapmadığı da bu raporla ortaya çıkıyor” dedi.VeliDer Başkanı Ömer Yılmaz ise okullarda bir öğün ücretsiz yemek ve su kampanyasının önemine dikkat çekti. Yılmaz, “TÜİK ne denli haklı olduğumuzu ortaya koydu. MEB’in bütçesinden anlaşılıyor ki okullarda bir öğün yemek ve içilebilir su talebimiz önümüzdeki yıl da gündemlerinde değil”&nbsp;ifadelerini kullandı.

Aposto Gündem

TÜİK'in 2022 Türkiye Çocuk Araştırması yayımlandı. Araştırmada, 0-17 yaş arası çocukların çoğunlukla ekmek ve makarna ile beslendiği; et, balık, tavuk gibi protein yönünden zengin gıdalardan yoksun kaldığı dikkat çekti.

Durum bu: ğdayı

• Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun&nbsp;(TÜRK-İŞ) araştırması, açlık sınırının haziran ayı itibarıyla 6 bin 391 liraya ulaştığını ve yıllık mutfak enflasyonunun %117 olarak gerçekleştiğini gösterdi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Perspektif: Açlık sınırı, dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcama tutarını ifade ediyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yoksulluk sınırı: Gıda harcaması ile konut, ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için zorunlu diğer aylık harcamaların toplam tutarı 20 bin 818 liraya yükseldi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yaşama maliyeti: Bekâr bir çalışanın yaşama maliyeti aylık 8 bin 313 liraya yükseldi.&nbsp;</li></ul>

• Türk-İş, Şubat 2022'de dört kişilik ailenin yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarının (açlık sınırı) 4 bin 552 lira 56 kuruş olduğunu açıkladı. Net asgari ücret, açlık sınırının altında kaldı.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/1/6/1645899240736.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="Pazar fiyatları" ratio="0.75" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sözcü<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yoksulluk sınırı: Gıda harcamasıyla giyim, konut, ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarıysa (yoksulluk sınırı) 15 bin 139 lira 90 kuruş, bekâr bir çalışanın yaşama maliyetiyse aylık 5 bin 969 lira 80 kuruş olarak hesaplandı.&nbsp;</li></ul>

•&nbsp;Yoksulluk sınırı: Yeterli hayat standardında yaşayabilmek için gerekli olan minimum gelir miktarı.

Angst

Dün, Dünya Yoksullukla Mücadele Günü’ydü.&nbsp;Bu vesileyle birçok sivil toplum kuruluşu yayımladıkları farklı mesajlarda aynı soruna dikkat çekti; yoksullukta büyük oranda artış yaşanıyor.&nbsp;İnsanın yaşamını sürdürebilmesi için ihtiyacı olan yeme - içme, barınma gibi birçok temel hakkı karşılayamama durumu olan yoksulluk, bu açıdan bakıldığında aslında bir insan hakları ihlali. Yoksulluğun her gün artması demek de hak ihlallerinin her gün artması anlamına geliyor.&nbsp;Bizim gibi, yoksulluğun bir hak ihlali olduğunu savunan Derin Yoksulluk Ağı'ndan Hacer Foggo, açlık sınırının da altında, derin yoksulluk yaşayan, geçici işlerde çalışan, güvencesiz, gelecekleri olmayan bu kesim için “sınıfsızlar sınıfı”&nbsp;tanımını kullanıyor. Foggo ayrıca yoksulluğun yalnızca gelir bazında olmadığını, bir&nbsp;“sosyal dışlanma ve sistematik eşitsizlik durumu”&nbsp;olduğunu da belirtiyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dünyada yoksulluk</h2>Eurostat'ın verilerine göre Avrupa Birliği üyesi ülkelerde 2020'de nüfusun %21,9 yoksulluk ya da sosyal dışlanma riskiyle karşılaştı, toplam 96,5 milyon kişi&nbsp;yoksulluk sınırında yaşadı. Yoksulluk sınırında yaşayanların oranının en yüksek olduğu ülkeler %35,8'le Romanya, %33,6'yla Bulgaristan, %27,5'le Yunanistan ve %27'yle İspanya oldu.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Yirmi yılda ilk”</h2>Birleşmiş Milletler&nbsp;Genel Sekreteri António Guterres de dün yayımladığı mesajda geçtiğimiz yıl 120 milyon insanın Covid-19'un ekonomileri ve toplumları harap etmesi nedeniyle yoksulluğa düştüğünü söyleyerek “Zamanımız yoksulluğun ahlaki sorumluluğunu taşıyor. Son yirmi yıl içinde ilk defa aşırı yoksullukta artış yaşanıyor”&nbsp;dedi. Guterres küresel toparlanma için üç yönlü bir yaklaşım gerektiğini belirterek bu yönleri “kapsayıcılık”, “dönüştürücülük”&nbsp;ve “sürdürülebilirlik”&nbsp;olarak açıkladı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sefalet Endeksi: İşsizlik, enflasyon, faiz oranı ve millî gelir gibi ekonomik göstergelerin esas alınarak hesaplandığı 2020 yılı Dünya Sefalet Endeksi sıralamasında Venezuela ilk sırada yer aldı. Venezuela'nın ardından sırasıyla Zimbabve, Sudan, Libya ve Surinam geldi. Türkiye de listede, 156 ülke içinden 21’inci sırada, Avrupa ülkeleri arasındaysa ilk sırada yer aldı.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye’de yoksulluk</h2>Türkiye’de farklı kurumların farklı zamanlarda yayımladığı verilerse günbegün yoksulluğun arttığını kanıtladı. Yakın zamanda açıklanan veriler şu şekilde:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">TÜİK:&nbsp;TÜİK’in verilerine göre 2020'nin sonu itibarıyla Türkiye'de yoksulluk sınırı altında yaşayanların oranı %21,88 oldu, DİSK-AR’sa bu oranı %29 olarak açıkladı. Yine TÜİK’e göre yurttaşların %20,3’ü evlerinin ısınma ihtiyacını karşılayamıyor.&nbsp; </li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türk-İş:&nbsp;Türk-İş tarafından yayımlanan verilere göre eylül ayında 4 kişilik ailenin açlık sınırı 3 bin 49 lira, yoksulluk sınırı 9 bin 931 lira oldu.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dünya Bankası:&nbsp;Dünya Bankası'nın verilerine göre yoksul vatandaş sayısı 3 milyon 200 bin kişi artışla, 10 milyon 171 bin kişiye yükseldi. Yoksul sayısı 2019’da 1 milyon 481 bin kişi, 2020’de 1 milyon 751 bin kişi artmıştı.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hikâyenin yok hâli</h2>Derin Yoksulluk Ağı, yoksullukla mücadeleye dikkat çekmek amacıyla dün “Hikayenin Yok Hâli”&nbsp;isimli bir kitap yayımladı. Kitapta derin yoksulluk yaşayan birçok kişinin, kimi zaman kendisi kimi zaman proje üyeleri tarafından anlatılan hikâyeleri bulunuyor.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Eşim terk etti bizi. O gittiğinden beri çöpten çıkanları toplayıp yiyoruz. Bir de 200 liralık belediye yardım kartımız var. Bir yıldır İBB ekiplerinden sonra ilk defa zilimiz çaldı, ilk defa evimize ziyarete birisi geldi, yıllardan sonra ilk defa nasıl olduğumuzu soran birisi oldu.” - 14 Nisan 2021&nbsp;</blockquote><blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">Beyoğlu’nda genç bir aile. Baba lokantada bulaşıkçı olarak çalışıyordu, işten çıkarıldı. Şimdi kâğıt topluyor. Kiraları birikti. Geçinemiyorlar. 8 yaşındaki en büyük çocukları mendil satmaya başladı.&nbsp;- 18 Aralık 2020</blockquote><blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Mendil sattım bütün gün. Biriktiremedim mama parasını. Bebeğim anlamıyor tabii, o kadar az kaldı ki evdeki mama” - 3 Temmuz 2020</blockquote><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Görünmeyen miras</h2>Yoksulluk bir hak ihlali olmasının yanı sıra ailelerin çocuklarına bıraktığı görünmeyen bir miras da aslında. Taşıması bir hayli zorlu olan bu yükün yok edilmesinin hem toplumun hem de devletin desteğiyle mümkün olduğunu belirten Hacer Foggo, miras oluşunu da şu örnekle açıklıyor:&nbsp;<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“2006'da tanıdığım ve kentsel dönüşüm sonucu evleri yıkılan 5 yaşındaki Murat, bugün 21 yaşında, yedi-sekiz kere ev değiştirdi. Çok fazla mekân değiştirdiği için ilkokulu terk etti, birkaç kez cezaevine girip çıktı. Günlük işlerde çalışıyor, yarı aç yarı tok yaşıyor. Evlendi, bir çocuğu oldu. Kirasını ödeyemiyor. Bütün hikâye bu, Murat’ın bebeğine miras olarak bırakacağı şey nedir sizce? Onun annesinden devraldığı&nbsp;yokluk…”</blockquote>

Yoksulluk ile ilgili hikayeler