Dijital avro: Son durum

Dijital avroya ilişkin bu şüpheler sürüyor, Avrupa Merkez Bankası (AMB) ve Euro Bölgesi politikacıları için son derece hassas bir dönem. Üç yıl gibi kısa bir süre içinde piyasaya sürülebileceği umuduyla önümüzdeki birkaç ay içinde dijital para birimi için hazırlıklarını hızlandırmaya hevesli olmalarının yanı sıra, tüketiciler tarafında ikna edici argümanlardan hâlâ yoksunlar. 

Öte yandan: Bazı destekçiler ise, bu sistemin insanlara nakite karşı risksiz ve evrensel olarak kabul gören elektronik bir alternatif sunarak Avrupa ödemelerini modernleştireceğini söylüyor.

Hatırlatma dozu: Çin, büyük ekonomiler arasında bir merkez bankası dijital para birimi için en gelişmiş planlara sahip ülke, Avrupa ise büyük batı merkez bankaları arasında en ileride olanı.

Bir adım sonrası: Avrupa Komisyonu'nun bu yaz, dijital para biriminin bazı temel tasarım özelliklerini belirleyen ve hedefe yönelik önemli bir adım olan yasa tekliflerini ortaya koyması bekleniyor.

Açıklamalar: Avrupa, avronun küresel ağırlığını arttırmak için yeni yollar bulmaya hevesli. AMB'nin dijital avro çalışmalarını yürüten Yönetim Kurulu Üyesi Fabio Panetta Financial Times'a verdiği demeçte, "Risksiz bir varlığa ihtiyacımız var ve elimizdeki tek şey merkez bankası para birimi" dedi.

Eski AMB yetkilisi Ignazio Angeloni ise, "Bu reformu yapmak için zorlayıcı sebep nedir? Cevaplanmamış en büyük soru bu. Piyasada kamunun devreye girip dijital bir avro sağlamasını gerektirecek büyük bir başarısızlık görmüyorum" açıklamasında bulundu.

Öte yandan: Tüketiciler, finansçılar ve politikacılar arasında projenin tam olarak neyi başarmayı hedeflediği ve potansiyel risklerin faydalardan daha ağır basıp basmayacağı konusunda artan sorular var.

• Pek çok tüketici nakit yerine temassız ödeme kartlarını veya mobil bankacılık uygulamalarını kullandıklarında zaten dijital para kullandıklarını düşünüyor.

Perspektif: Merkez bankasının temel motivasyonlarından biri, yakın zamanda yapılan bir ankete göre, 2016 yılında Euro Bölgesi'ndeki tüm satış noktası işlemlerinin %79'unu kapsayan nakit kullanım oranının geçen yıl %59'a düşmesi. 

• Nakit para ile ödeme yapmayı tercih edenlerin oranı son altı yılda %32'den %22'ye düştü.

Arka plan: Yetkililere göre, nakit paranın insanlara merkez bankası tarafından desteklendiği için risksiz bir ödeme aracına erişim sağlayarak mali sistemde önemli bir dengeleyici güç görevi görüyor. İnsanların ticari bankalara para yatırmaktan mutlu çünkü istedikleri zaman nakit olarak çekebileceklerini biliyorlar. Dijital avro da, nakit kullanımı azaldıkça bu rolü korumak üzere tasarlandı.

• Politika yapıcılar Avrupa'nın kendi ödeme yöntemi olmaması ve Visa, Mastercard, PayPal ve hatta kısa bir süre önce Goldman Sachs ile ortaklaşa tasarruf hesapları ve kredi kartı çıkaran Apple gibi şirketlere aşırı bağımlı kalmasından endişe ediyor.
• Ek olarak, nakit kullanımı düştükçe stablecoinler ya da Çin'in planladığı dijital renminbi gibi diğer ülkeler tarafından piyasaya sürülen dijital para birimlerine geçebileceğinden korkuluyor.