<p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Gezegendeki kaynakları düşüncesizce tükettiğimiz son yüzyılda gözardı ettiğimiz birçok konu, son yılların sıcak gündemi haline geldi. Artık iklim krizi, küresel ısınma, su krizi ve fosil yakıtlara alternatif enerji kaynakları eskisinden daha çarpıcı gündem başlıklarımızdan. Bugüne dek yapılanları telafi etmek mümkün olmasa da, bundan sonrası için bilinçli ve sorumluluk sahibi adımlar atabilmek için harekete geçen devletler yasal düzenlemeler ile ilk etapta üreticileri ve büyük şirketleri, diğer devletleri ve ardından toplumları sorumluluk altına itiyor.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Tüketim çılgınlığının odak noktalarından olan moda endüstrisi, karbon ayak izi konusunda akla gelen ilk sektörlerden biri. Bu noktada, moda devlerinin son yıllarda attığı adımlar ve değişen stratejilerini incelemekte fayda var. Sürdürülebilir moda için neler yapılmalı, neler yapılıyor bu yazıda ele almaya çalışacağız.</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Reduce, Reuse, Recycle: Azalt, Yeniden Kullan, Geri Dönüştür</h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Maksimalist yaşam tarzının teşvik edildiği modern dünyada, minimal yaşam yeniden moda olabilir mi? Tüketimi teşvik eden sistemlerin sürdürülebilirlik alanındaki imajı söz konusu olduğunda bu fikri benimsiyor gözükmesi oldukça tezat yaratsa da, artık moda bu olabilir. Önde gelen moda dergilerinde sürdürülebilir moda alanında verilen tavsiyelerin başında, "daha az alışveriş yap" yer alıyor. Daha az al ama kaliteli al felsefesinin moda olduğu bir geleceğe gidiyoruz.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Sakıp Sabancı'ya atfedilen, aslında İngiliz atasözü olduğu da iddia edilen bu sözle durumu özetleyebiliriz:</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"Ucuz mal alacak kadar zengin değilim."</em></p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Dünya çapında üretim ve satış yapan hazır giyim mağazaları bir süredir geri dönüştürülmüş kumaşlar kullanmaya odaklanıyor. Tabii bu ürünlerin genellikle iş gücünün ucuz olduğu Asya ülkelerinde üretildiğini, çalışanların kötü koşullar altında çalıştırıldığını, üretimin yapıldığı ülkelerin kalkınamadığı gerçeğini de göz ardı etmeyelim. Ayrıca dünyanın bir ucunda üretilen giyim ürünlerinin, sayısız dağıtım ağı ile dünyanın dört bir yanına taşındığını ve bu dağıtım zincirinde ulaşımdan kaynaklı karbon salınımının ciddi düzeyde olduğunu hatırlatalım.</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İkinci El Gardırop / Vintage</h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">"<em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Babaannemin hırkaları Vintage olmuş, ne paralar veriyor bu insanlar bunlara şaka gibi!</em>"</p><figure fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; box-sizing: border-box;"><img data-fr-image-pasted="true" src="https://www.gelecekburada.net/wp-content/uploads/vintage-moda-1950-surdurulebilir-moda-gelecek-burada.jpg" alt="" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.73" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable" width="550"><figcaption fr-original-style="" style="font-style: italic; box-sizing: border-box;">1950'ler kadın giyim tasarımları.</figcaption></figure><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">İkinci el giysi, pek çok kişi için hijyen endişelerinden dolayı tercih edilmiyor. Kimileri ise sosyal statüsü nedeniyle ikinci el kıyafet almayı olumsuz değerlendiriyor ve ekonomik güç göstergesini zedeleyen bir eylem olarak kabul ediyor. Avrupa ve Amerika'da yaygın olan ikinci el giyim mağazaları, Thrift Shop vb. uygun fiyatlı alışveriş yapmak isteyen kişiler için oldukça geçerli seçeneklerden. Zaman içinde ikinci el giyim alışverişlerinin dijital ortamlara taşınmasıyla, <em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dolap</em> gibi sayısız platform hayatımıza girdi. Lüks giyimin yanı sıra hazır giyim markaların ürünlerinin de etiket fiyatından ucuza satıldığı bu tür mecralarda, aracı platformların sağladığı ödeme güvencesi, iade garantisi vb. özellikler alışverişi daha cazip kılıyor.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">İkinci el giyim alışverişi yaparak, atık giysi sorununu azaltmak, aşırı üretimi frenlemek, ürünlerin ömrünü uzatmak ve bir giysinin birden fazla alışverişte kullanılmasını sağlayarak ticari değerini ve ekonomik hareketini artırmak mümkün oluyor. &nbsp;</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yerli İkinci El Lüks Giyim Girişimi: Original Seconds</h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.linkedin.com/in/eda-gurkaynak-9290a444/?originalSubdomain=tr" rel="noreferrer noopener" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Eda Gürkaynak&nbsp;</a>tarafından kurulan yerli girişim <a fr-original-style="" href="https://www.originalseconds.com/k/biz-kimiz" rel="noreferrer noopener" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Original Seconds</a>, kendisini şöyle tanımlıyor:</p><blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; color: rgb(94, 53, 177); box-sizing: border-box;"><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">OriginalSeconds ikinci el lüks bir moda platformu. Sürdürülebilir bir gelecek için, aşırı üretim ve tüketime alternatif döngüsel bir moda hareketi hedefleyen&nbsp;bir komünite. Modanın geleceği döngüsel,&nbsp;paylaşılabilir ve tekrar kullanılabilir. Alıcı ve satıcılara lüks ürünlerinin ömürlerini uzatmaları için gerekli platformu concierge hizmeti ile sağlıyoruz.</p></blockquote><figure fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; box-sizing: border-box;"><img data-fr-image-pasted="true" src="https://www.gelecekburada.net/wp-content/uploads/original-seconds-ikinci-el-luks-giyim-gelecek-burada-1.jpg" alt="" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.93" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable" width="550"><figcaption fr-original-style="" style="font-style: italic; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/original_seconds/" rel="noreferrer noopener" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Original Seconds</a></figcaption></figure><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Sürdürülebilir moda hedefinde, ikinci el lüks giyim ürünleri için bu tür girişimlerin olması umut verici olabilir. Bir kez giyilip rafa kalkan binlerce liralık kıyafetler, ayakkabılar, hem yeniden ekonomiye katılacak, hem de sıfır ürüne olan talebi azaltacaktır.</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kıyafet Kiralama</h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Özel günlerde kullanılan gelinlik, kına kıyafetleri, sünnet kıyafetleri gibi giyim ürünlerinde oldukça yaygın olan kiralık kıyafet konsepti gelecekte daha yaygın hale gelebilir. Türkiye'de <a fr-original-style="" href="https://www.davetcokelbisemyok.com/hakkimizda" rel="noreferrer noopener" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Davet Çok Elbisem Yok</a> adlı oluşum, Eda ve Seda Yenigün tarafından kurulan kiralık kıyafet girişimi. ABD ve İngiltere'de benzer başarılı örnekleri gördükten sonra, bu fikirle yola çıkan ikili, aslında arkadaşların ve kardeşlerin birbirine kıyafetlerini ödünç vermesinden ilham almış. Satın almak yerine, belirli süre için kıyafet kiralamak isteyenler için sayısız marka ve modelde kıyafet var.</p><figure fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; box-sizing: border-box;"><img data-fr-image-pasted="true" src="https://www.gelecekburada.net/wp-content/uploads/davet-cok-elbisem-yok-gelecek-burada-kiyafet-kiralam.jpg" alt="" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.90" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable" width="550"><figcaption fr-original-style="" style="font-style: italic; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/davetcokelbisemyok/" rel="noreferrer noopener" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Davet Çok Elbisem Yok</a></figcaption></figure><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sanal Moda ve Dijital Gardırop</h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">S</strong></em><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;"><em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">anal giyim para israfı mı yoksa gezegene zarar vermemenin bir yolu olabilir mi?</em></strong> sorusuna cevap bulmaya çalıştığımız <a fr-original-style="" href="https://www.gelecekburada.net/dijital-bir-gardirop-surdurulebilir-olabilir-mi/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bu yazımızda</a>, Gucci'nin sanal giyim koleksiyonlarından bahsetmiştik. Sanal gerçeklik, metaverse ve dijital varlık konseptlerinin getirdiği yeni sanal moda kavramı elle tutulabilir, giyilebilir kıyafetleri rafa kaldırmaya yetmeyebilir. Lüks giyim ürünlerinde kaliteden ziyade markanın adına para harcandığını biliyoruz. Statü gösterisi, ekonomik güç şovu yapabilmek için sıradan kıyafetlere inanılmaz para harcayan kişiler, aldıkları ve para harcadıkları ürünleri sergileyemezse neden alsın? diye düşünmekte haklısınız. Yazıda bahsedilen Gucci örneğinde, sanal tasarımların gerçek hayattaki karşılıklarından daha pahalıya satıldığını duyunca şaşırabilirsiniz. Trendler dünyasında, influencer ve modaya yön veren kişiler akla sığmayan işler dediğimiz şeyleri çok kısa bir süre içinde hayatımıza sokabillir, uyaralım.</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Giyim Sektöründe 3D Baskı Kıyafet Dönemi</h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;"><em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">MIT Media Lab tarafından geliştirilen DefeXtiles, baskı sırasında oluşan hataları kumaşa dönüştürerek ince ve esnek tekstil ürünleri üretiyor.</em></strong> <a fr-original-style="" href="https://www.gelecekburada.net/tekstil-sektorunde-3b-baski-ile-surdurulebilirlik-mumkun-mu/" rel="noreferrer noopener" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bu içeriğimizde</a> ele aldığımız üzere, 3D baskı teknolojisi moda endüstrisinde yüksek potansiyele sahip olabilir. Atık ürünleri dönüştürerek yeniden üretime katan bu tür çözümler sürdürülebilirlik hedeflerine katkıda bulunuyor.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Bir başka örnekte, kalıp ve model çıkarmada 3D baskı ile prototiplemeden yararlanılması üretim sürelerini azaltıyor, malzemelerin verimli kullanılmasını sağlıyor ve nakliye masraflarını ve ulaşımdan kaynaklı karbon salınımını önlüyor.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">İspanya'da sürdürülebilir moda hedefiyle yola çıkan ZER isimli marka, eklemeli üretim ile bir ürünün üretilmesinde gerektiği kadar malzemenin kullanılmasını sağlayarak malzeme israfını <a fr-original-style="" href="https://www.bcn3d.com/3d-printed-fashion/" rel="noreferrer noopener" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">önlüyor</a>.</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Vegan Giyim</h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Kürk, deri vb. hayvansal ürünlerin giyim sektöründe yıllardır yeri tartışmalı. Hayvan haklarını koruyan yasalar kapsamında zamanla kısıtlansa da, dünyanın birçok yerinde hâlâ yeri var. Bu ürünlerin satın alınması, üretimi teşvik ettiğinden oldukça eleştiriliyor ancak engelleyici tedbirler yeterli değil. Bununla beraber, bir markanın çoğu giyim ürünü pamuk bazlı olsa da, hayvansal ürün içermesi durumunda vegan kabul edilmiyor. Dünyada vegan yaşam tarzına gösterilen ilgi artarken, vegan giyim de önem kazanmaya başladı. Vegan giyim markaları hakkında bilgi almak isteyenleri <a fr-original-style="" href="https://wannart.com/icerik/25606-bilmeniz-gereken-vegan-kiyafet-markalari" rel="noreferrer noopener" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">şuraya&nbsp;</a>alabiliriz.</p><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kapanış</h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Sürdürülebilirlik iddialarının lafta kalmadığı, markaların ve şirketlerin sürdürülebilirlik endekslerinde iyi sıralamalar ile yatırımcı çekme sevdasının verimli ve faydalı sonuçlar doğurduğu bir gelecekte görüşmek üzere!</p>

"Ucuz mal alacak kadar zengin değilim" 🤝 3R

Modanın Geleceği ve Sürdürülebilir Moda

<p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Creator Economy olarak bilinen, içerik üreticilerin yarattığı ekonomiyi Yaratıcı Ekonomi olarak Türkçeleştirdiğimiz bu yazıda influencer kavramından, dijital dünyada gelir modellerinden ve içerik üreticiliğinden bahsedeceğiz. Başlıca sosyal medya platformları ve video içerik platformları ile yaygınlaşan dijital içerik üreticisi rolü hayatımıza neler getirdi, neler getirecek bir göz atalım.</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yaratıcı Ekonomi nedir?</h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Creator Economy, dijital platformların hayatımıza girmesiyle birlikte şekillenen yeni bir kavram. Sosyal medya platformlarında kullanıcılar ne zaman ki yalnızca kendi hayatlarından kareler paylaşmayı bırakıp, buraları bir gelir alanı haline getirdi, işte o zamanlarda bir Yaratıcı Ekonomi ile tanışmaya başladık. Çocukluğu, gençliği 90'lar ve 2000'lere denk gelen neslin hızla tanıştığı ve zamanla daha eski kuşakların da dahil olduğu sosyal medya platformlarında hatırlarsınız ki eskiden "hikaye", "canlı yayın", link verme gibi özellikler yoktu. Kullanıcılar sosyal medyayı eski arkadaşları bulma, uzaktaki sevdikleriyle fotoğraflar aracılığıyla hayatını paylaşma, kimi zaman flörtleşme ve sohbet etme amaçlı kullanıyordu.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Bu durum zamanla değişti. Bir dönemi kasıp kavuran Vine uygulamasını hatırlayanlar varsa, o platformdan çok sayıda ünlü ismin dijital içerik üretici olarak yeni bir kariyer kavramına öncülük ettiğini görecektir. Örneğin, kısa videolarındaki her detayı binlerce kişinin ezbere bildiği dijital dünya komedyeni Aykut Elmas Vine fenomenlerindendi. Vine'ın gidişiyle bir yaratıcı devir kapandı ancak binlercesi doğdu desek pek abartı olmaz. Bu platformları ve gelir modellerini altta listeliyoruz.</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">İçerik Üreticiler için Başlıca Platformlar</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/9/0/1635666797835.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.95" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable" width="550"></p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><br fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"></p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Yaratıcı Ekonominin Üyeleri</strong></h2><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Influencer Ajansları</h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Özellikle son yıllarda influencer iş birliklerinin sayısındaki inanılmaz artış, beraberinde yeni iş alanları getirdi. Her mecradan, şehirden, yaş grubundan ve sosyo-ekonomik arkaplandan influencer için artık iş birlikleri ayarlayan ajanslar var. Bu ajanslar, reklam veren şirketler ile influencerlar arasındaki iletişimi ve iş süreçlerini yöneterek gelir elde ediyor.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Örneğin, bir kozmetik firması ürünlerinin sosyal medyada tanıtımını yaptırmak istediğinde doğrudan influencerlar veya ünlü kişilerle iletişime geçmiyor. Bu iş için çalıştığı influencer ajansına, pazarlama projesinin kapsamını ve hedef kitlesini, ürün gönderecekse ürün adedini ve beklentilerini iletiyor. Brifingi alan ajanslar, kontak listelerindeki nano, mikro ve makro influencer kategorilerinden seçim yaparak şirketlerin pazarlama ekiplerine dönüş yapıyor. Çalışılacak kişiler belirlendikten sonra, ürünler şirketten çıktığından itibaren dağıtım ve takip süreçleri bu ajanslar tarafından yürütülüyor. Lafın kısası, şirketler aracı ajanslar sayesinde influencer iş birliklerini yürütüyor.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/9/0/1635666828897.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable" width="550"></p><figure fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; box-sizing: border-box;"><figcaption fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; font-style: italic; box-sizing: border-box;">&nbsp;Instagram ve YouTube için &nbsp;nano, mikro, makro vb. influencer kategorileri.<br fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Görsel: Nuh Enes Sakallı<br fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kaynak: <a fr-original-style="" href="https://www.huseyinsayin.com/mid-tier-mikro-ve-nano-influencer-nedir/" rel="noreferrer noopener" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Hüseyin Sayın Blog</a>&nbsp;</figcaption></figure><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Peki neden doğrudan kendileri iletişime geçmiyor da aracılara para ödüyor? Cevap basit. Yüzlerce influencer ile iletişim kurmak, hedef kitle için doğru kişileri seçmek, kurulan iletişimi sürdürmek, bu kişilere ait kişisel verilerini saklamak ve yönetmek, dağıtım ve ürün teslimat süreçlerini yönetmek gibi çok zahmetli, maliyetli ve insan gücü gerektiren işlerden kurtulmak için. Bu ajanslar da sektörün canlılığını koruyor, çok farklı arka planlardan influencerın iş birlikleri kurmasını, reklam almasını veya sponsorluk anlaşmaları yapmasını sağlıyor.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Ajansların gelir modeli ise temelde aracılık edilen süreçlerden alınan komisyonlar, ürün gönderim sürecinden alınan hizmet bedelleri ve süreli anlaşmalardan oluşuyor. Kazan-kazan mantığı ile çalışan ajanslarda, influencerları yöneten çok sayıda menajer bulunduğunu da hatırlatalım.</p><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">E-Ticaret Platformları</h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Kaydırmalı linklerden illallah ettiren e-ticaret platformları, yaratıcı ekonomiyi ayakta tutan en önemli bileşenlerden biri. Affiliate Marketing konsepti ile satılan ürün geliri üzerinden influencerlara komisyon ödemeleri yaparak devasa bir influencer ağı kuran başta Trendyol olmak üzere sayısız platform var. Bu platformlar hem sosyal medyada sürekli görünürlük sağlıyor, hem de site trafiklerini artırıyor.&nbsp;</p><p fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Influencer Marketing Hub'ın verilerine göre. Markaların %67'si influencer faaliyetleri için Instagram'ı kullanıyor</em></p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sosyal Medyada Gelir Modelleri</h2><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">PR Kitleri:</strong>&nbsp;</h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Sosyal medya ünlüleri ve medyatik isimlere gönderilen, promosyon ürünler, kişiye özel hazırlanan kutular ve isme gönderilen kitler PR kitleri olarak biliniyor. Şirketlerin yine aracı influencer ajansları ile çalışarak, kendi ürünlerini şık bir kutu, not kartı, süs objeler ile birlikte tanıtılması amacıyla influencerların evine gönderiyor. Ayrıca birçok influencerın kendisine gelen "hediye" ürünleri biriktirip, bunları açarken videoya çekerek hediye açılış içerikleri ürettiğini görüyoruz. Kimileri de gelen hediyelerin tanıtımını bu videolarda veya hikayelerinde yaptıktan sonra, çekilişler düzenleyerek gelen hediyeleri takipçilerine hediye ediyor. Bu çekilişlere de yorum yapma, takip etme, arkadaşını yorumlara etiketleme veya hikayede paylaşma gibi sayısız kural getirerek influencerlar kendi etkileşimini artırmış ve takipçi kazanmış oluyor. Bir taşla kaç kuş siz karar verin!</p><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Affiliate Marketing</strong>:&nbsp;</h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Son dönemde sosyal medyada en yaygın para kazanma yöntemlerinden biri de affiliate marketing oldu. Instagram'da 10 bin takipçiyi geçen hesapların hikayesinde doğrudan link verme hakkı bulunuyor. Eskiden kaydırma özelliği varken, Instagram'ın son güncellemesiyle kaydırma özelliği yerine link kutucuğu geldi. Affiliate marketing yalnızca Instagram'da "yukarı kaydır" özelliğinden ibaret değil elbette. Temelde, satışı yapılan ürün başına veya anlaşma detayına göre belirli adet satışa aracılık edildikten sonra influencerların satıştan komisyon alması mantığına dayanıyor.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Trendyol'un Affiliate programı ile bilinirlik kazanan bu sistem, kısa süre içinde sayılı seçili influencerın link paylaşması konseptini aşarak linklerin havada uçuştuğu bir öneri çılgınlığına dönüştü. "Çok sormuşsunuz" denerek paylaşılan sayısız kıyafet, ev eşyası, kozmetik ürün, ekipman hatta ücretli uygulamalara abonelik gibi ürünler listelenip hikayelerde paylaşılmaya başlandı. Kişiler gerçekten kullanmasa da, satışından kâr elde edeceği ürünleri, ticari bir iş birliği ve gelir beyan etmeden paylaştığı için vergi kaçırma şikayetleri arttı ve bu konuda devlet denetimleri artırıldı. "iş birliği", "tanıtım", "pr kiti/gönderisi", "reklam" veya "sponsorluk" gibi, ticari iş birliğini gösteren ifadeler yer almadan bu tür paylaşımlar yapmak ve link vermek yasak.&nbsp;</p><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Sponsorluk</strong>:&nbsp;</h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Genellikle belirli markalar ile sponsorluk anlaşması imzalayarak, markanın belirli etkinliklerinde boy gösterdiği, markaya ait ürün ve hizmetleri kullanarak paylaştığı iş birlikleri bulunuyor. Belirli süreli iş birliği ile maddi gelir elde edilebilirken, örneğin markaya ait giysileri veya mücevherleri ücret ödemeden özel etkinliklerde giyerek, hem tanıtmak hem de ücret ödememek de bir seçenek.&nbsp;</p><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Reklam Anlaşmaları</strong>:&nbsp;</h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Daha alışkın olduğumuz reklam anlaşmaları ise, geleneksel medya kanalları yerine artık dijitale ve sosyal medyada ağırlık kazanıyor. Markaların televizyon reklamlarındaki yüzü farklı bir kişi iken, sosyal medyada farklı olabiliyor. Örneğin uzun yıllardır Serenay Sarıkaya ile çalışan Head&amp;Shoulders markası, Serenay Sarıkaya ile sözleşmesi bittikten sonra yalnızca dijitalde yayınlanacak reklam filmleri ve tanıtımları için Danla Biliç ile el sıkıştı. Takipçi kitlesi televizyon izleyicisi kesim yerine sosyal medya kullanıcıları olan yeni nesil influencerların, reklam anlaşmalarında da dönüşümü getirdiğini bu örnek üzerinden görebiliriz.</p><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">İzlenme / Dinlenme Geliri:</strong>&nbsp;</h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">YouTube, TikTok ve Spotify gibi platformlar yayıncılarına izlenmeye veya dinlenmeye göre ödeme yapıyor. Bununla birlikte, YouTube'da otomatik yerleştirilen reklamlar da video içerik üreticilerinin hedef gelir kaynaklarından birisi.&nbsp;</p><figcaption fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; font-style: italic; box-sizing: border-box;">Influencer Marketing Hub verilerine göre. Influencer marketing pazar hacminin 2021 yılı itibarıyla 13.8 milyar dolar seviyelerine ulaşması bekleniyor.</figcaption><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><br fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Eski dizilerden Ayrılsak da Beraberiz'de "Yırttık Abicim Yırttık" repliğiyle aklımıza kazınan, kolay yoldan para kazanma sevdalısı Feridun'un yeni formları dijital dünyada mı doğuyor? Cevabını belki <a fr-original-style="" href="https://apos.to/s/604dc5c14c72bf000664c060" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kolay Para Kazanmak Ah Ne Güzeldir İnternette</a> içeriğimizde bulabilirsiniz.</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yaratıcı Ekonomi Yalnızca Influencerlardan Oluşmuyor</h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Yaratıcı isminin hakkını veren ve özgün içerikler üreten, dijital dünyayı sanat alanı olarak kullanan, bilgi ve deneyim paylaşan, bunları yaparken uzmanlık alanı veya ilgi alanına odaklanarak, reklam amacı gütmeden kitle ve etkileşim kazanan içerik üreticiler de var. Podcast serileri, video anlatımlar, dijital kurslar, eğitim ve seminerler, çevrim içi atölyeler vb. kanallar aracılığıyla kitlelere ulaşan çok sayıda uzman isim var.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Ana akım medyada yer bulamayan veya kısıtlayıcı yayın platformları ile çalışmak istemeyen, kitap bastırmanın maliyetini karşılayamacak kişiler için düşük maliyetli ve özgür bir alan doğuyor. Evde bitki bakımından yemek tariflerine, insan psikolojisinden evde tamirat işlerine varana dek her alandan, her konudan içerik üretildikçe insanların tek başına öğrenme, kendini geliştirme ve yeni hobiler edinme imkanı artıyor.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Nasıl yapılır, neden olur, nasıl çözülür sorularının cevabının illaki YouTube'da bir videoda olduğunu bilmek, özgürlük ve bağımsızlık hissini artıran önemli bir nokta. Yalnızca YouTube değil, Pinterest gibi "Kendin Yap" içerikleri ile dolu sayısız platform var. Kitap, dergi, CD gibi araçlar ile öğrenmek için vakti, maddi gücü ve imkanı bulunmayan birçok kişinin, internet erişimi sayesinde ücretsiz milyonlarca içeriğe ulaşabilmesi de önemli bir avantaj. Gelir eşitsizliğinin çığ gibi büyüdüğünü bilirken, internetin işleri ne kadar demokratikleştirebildiği ise soru işareti.</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İçerik Üreticiliği Geleceğin Mesleği mi?</h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Toplumda birçok kişi influencer veya içerik üreticilerin yaptığı işi iş olarak görmüyor, meslek olarak kabul etmiyor. Yapılan işe takipçilerin saygı duymadığı bir ortamda, hala içerik üreticiler inanılmaz izlenme seviyelerine ulaşıyor ve başarılı iş birliklerini sürdürüyorsa, burada sorgulanması gereken şeyler var demektir.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Bu noktada, kişilerin ilgi duyduğu alanda kendini geliştirmesi ve besleyici, yaratıcı, eğlenceli veya bilgilendirici içerikler ortaya koyan, alanında önde gelen içerik üreticiler arasında yer alması değerli bir durum. Ancak, yalnızca güncel trendleri, akımları veya filtreleri kullanarak içerik üreten, tek amacı daha fazla izlenmek ve gelir elde etmek olan, yaptığı işi sürdürülebilir kılmayan ve sağlam temellere dayandırmayan kişiler için oldukça kaygan bir zemin olabilir.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Sosyal medya hayatımızda yeni değil ancak gelir elde etme amaçlı bu denli yoğun kullanımı henüz oldukça yeni. Devletler bu ticari dönüşüm sonrası toplumsal ve ekonomik etkileri izleyerek, influencer faaliyetleri üzerinde düzenlemeler ve kısıtlamalar uygulama yoluna gitti. Norveç'te yakın zamanda çıkan <a fr-original-style="" href="https://www.gelecekburada.net/influencerlarin-efektleri-belirtmesi-zorunlu-hale-geliyor/" rel="noreferrer noopener" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yasa</a>, influencerların paylaşımlarında kullandıkları filtre, efekt ve düzenlemeleri belirtmesini zorunlu kılmıştı. Zaman içerisinde düzenlemelerin artması ve kuralların sıkılaşması ile şu anki serbestlik ortamı değişebilir.&nbsp;</p>

Öykü Selen Uysal