📈 %25 oranında zam

• SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı emeklileri yılın ikinci altı ayı için %25 oranında zam alacak. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edilen maddeler, torba yasa teklifine eklenecek. 

• Açıklamalar: Cumhurbaşkanı Erdoğan, emekli maaşlarındaki artışı "Refah payı ile zam oranını yüzde 25’e çıkarıyoruz. Enflasyonun üzerinde artışlarla emeklilerimizi enflasyona ezdirmeme sözümüzü tutuyoruz" sözleriyle duyurdu.
• Öte yandan: Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, memur maaş katsayısında yapılan düzenleme sonrası sosyal yardım programlarının aylık ödemelerini artırdıklarını belirterek, bu kapsamda yaşlı aylığının 2 bin 348 TL'ye, %40-69 arası engelli aylığının 1.874 TL'ye, %70 ve üzeri engelli aylığının ise 2 bin 811 TL'ye yükseldiğini açıkladı.

• OECD üyesi 38 ülke arasında, tüketici fiyatlarının 54 aydır yükseldiği Türkiye en yüksek enflasyona sahip ülke oldu. OECD ülkelerinde tüketici fiyatları, Mayıs ayında yıllık bazda %6,5 artış gösterirken TÜİK verilerine göre bu artış Türkiye'de %39,59 olarak hesaplanmıştı. Dünya Bankası verilerine göre gıda enflasyonunda dünya 10'uncusu olan Türkiye, OECD ülkeleri arasında ise lider konuma yükseldi.

• TCMB, makroihtiyati önlemlerin sadeleşmesi süreci çerçevesinde TL mevduatların toplam mevduat içindeki oranı %60’ın altında kalan bankalar için 5 puan ilave zorunlu karşılık uygulamasında oranı %57’ye çekti. Bankaların Mmenkul kıymet tesisi yükümlülüğü de 25 Haziran’da %60'tan %57'ye indirilmişti.

• Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada "Önümüzdeki dönemde bütçe açığını kontrol altına alarak mali disiplini yeniden tesis etmek suretiyle kamu maliyesi göstergelerinde kalıcı bozulmalara geçit vermeyeceğiz" dedi.

• Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın açıkladığı Haziran ayına ait verilere göre Hazine'nin nakit gelirleri 295 milyar 499 milyon TL, nakit giderleri 501 milyar 829 milyon TL olurken; nakit dengesinde 206 milyar 330 milyon TL'lik açık oluştu.

• Dahası: Faiz dışı giderler 480 milyar 258 milyon TL, faiz ödemeleri 21 milyar 571 milyon TL olarak gerçekleşirken; faiz dışı denge de 184 milyar 759 milyon TL açık verdi.

• Bloomberg tarafından görülen etki analizi çalışmasına göre: yeni torba kanun teklifindeki KKM değişikliğiyle Hazine’nin potansiyel 100 milyar TL'lik KKM yükünün TCMB’ye aktarılması; EYT kapsamında emekli olacaklara ödenecek aylıklar ve ek ödemelerin 213 milyar TL maliyet doğurması öngörülüyor. 

• Dahası: 3,7 milyon kamu görevlisine yapılacak 8 bin 77 lira seyyanen artışın 2023 bütçesine maliyetinin 177 milyar TL olacağı; asgari ücret artışı nedeniyle işverene prim teşviğinin maliyetinin 24,9 milyar TL seviyesinde gerçekleşeceği; bayram ikramiyelerinin 2 bin liraya çıkarılmasının maliyetininse 21,7 milyar TL olacağı hesaplandı.
• Öte yandan: Kurumlar vergisi artışının bütçeye katkısının 80 milyar lira olması, MTV düzenlemesinden de 30 milyar lira düzeyinde gelir elde edilmesi bekleniyor. 2023 merkezi bütçe kanununda 660,9 milyar lira olan borçlanma limitinin de 2,2 trilyon liraya yükseleceği düşünülüyor.

• İşkur'a kayıtlı işsiz sayısı Haziran ayında bir önceki aya göre %0,7, geçen yılın aynı ayına göreyse %27,1 düşüş göstererek 2 milyon 601 bin 582 kişi oldu. Kayıtlı işsiz sayısı yıllık bazda kadınlarda %24,9, erkeklerde %29,2 azaldı.

• TEZ-KOOP-İŞ Sendikası Genel Başkanı Haydar Özdemiroğlu, yaptığı açıklamada birçok iş yerinde yeni başlayan bir çalışana 11 bin 400 TL asgari ücret verilirken 15 yıllık bir çalışana da 13-14 bin TL gibi maaşlar verildiğini söyleyerek; "Kalifiye elemanlar ile yeni başlayanlar arasındaki bu makasın daralması büyük bir ücret adaletsizliğini getirirken iş barışını da zedeliyor" yorumunda bulundu.

• İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, SGK üst limiti ile vergi dilimleri hakkında açıklamalarda bulundu. "SGK üst limiti asgari ücretin 5 katıydı, 7,5 katına ulaştı; şu anda 100 bin lirayı geçti. Maaş, işveren indirimi, işsizlik sigortası ile toplam %32,5 SGK primi abartılı bir rakam" diyen Avdagiç, "Hızla vergi gelirlerinin dilimlerinde düzeltme yapmamız gerek. Şu anda vergi gelirindeki artış hızı hem enflasyonun hem de asgari ücret artışının çok gerisinde kaldı" yorumunda bulundu.

• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), 2023-2024 eğitim öğretim yılına ait çalışma takvimini açıkladı. Öğretmenlerin mesleki çalışmaları 4 Eylül 2023 Pazartesi başlayacak; birinci sömestr ise 11 Eylül 2023 Pazartesi başlayıp 19 Ocak 2024 Cuma günü sona erecek.

• Avrupa Birliği (AB) ülkelerine yapılan otomotiv ihracatı, Ocak-Haziran döneminde geçtiğimiz yıla göre %20 artış gösterdi. Yılın ilk yarısında otomotiv endüstrisinin toplam ihracatı ise %14 artarak 17 milyar 337 milyon 288 bin dolara çıktı. Otomotiv sektörü, ilk 6 ayda Türkiye'nin toplam ihracatından %16,1 pay aldı.

• ABD'de 209 bin artışın gerçekleştiği Haziran ayı tarım dışı istihdam verisi, 240 bin olan beklentileri aştı. Ülkede işsizlik %3,7'den %3,6'ya geriledi. 

• Dahası: ABD'de iş gücüne katılım oranı %62,6 seviyesinde kalırken; ortalama saatlik kazançlarda aylık bazda %0,36, yıllık bazda %4,35 artış yaşandı.

• ABD Hazine Bakanı Janet Yellen'ın dört günlük Pekin gezisinin son ayağında üst düzey Çinli yetkililerle yaptığı ikili görüşmeler yaklaşık 10 saat sürdü. Yellen, dünyanın en büyük iki ekonomisi ABD ve Çin'in adil bir şekilde rekabet etmeleri ve yanlış anlaşılmaları önlemek için yakın iletişim kurmaları gerektiğini vurguladı.

• Açıklamalar: Pekin'deki ABD büyükelçiliğinde gazetecilere yaptığı açıklamada Yellen, "ABD ve Çin'in önemli anlaşmazlıkları var. Ancak Başkan Biden ve ben ABD ile Çin arasındaki ilişkiyi büyük güç çatışması çerçevesinde görmüyoruz. Dünyanın her iki ülkenin de gelişmesi için yeterince büyük olduğuna inanıyoruz" ifadelerini kullandı.

• Renault Yönetim Kurulu Başkanı Jean-Dominique Senard, Reuters'a verdiği mülakatta Çin'in sıfır emisyonlu otomobiller için batarya yapımında kullanılan temel hammaddelere hakim olması nedeniyle Avrupa'nın büyüyen elektrikli araç (EV) sektörü üzerinde güçlü bir baskı kurmak üzere olduğunu söyledi.

• Açıklamalar: Senard, Çin'in yarı iletkenlerde ve elektrikli araçlarda kullanılan galyum ve germanyum gibi iki metalin ihracatını kısıtlamaya yönelik son kararının, "kıtanın Çin'e aşırı bağımlılığını ve maliyetli bir tedarik zinciri oluşturma ihtiyacını göstermesi nedeniyle Avrupalı liderler için kırmızı uyarı bayraklarını yükseltmesi gerektiğini" ifade etti.

• Avrupa Komisyonu, ikinci AB ortak doğal gaz satın alma ihalesi için teklif toplamaya başladı. Komisyon, 10 Temmuz'a kadar devam edecek ihale süreci ile Ağustos 2023-Mart 2025 dönemi için 49 şirket tarafından talep edilen 15,9 milyar metreküp doğal gazın alımının yapılacağını duyurdu. 

• Hatırlatma dozu: İlk ortak satın alma ihalesinde 11,6 milyar metreküplük gaz tedarik anlaşması yapılmıştı. AB'nin doğalgaz tüketimi Rusya-Ukrayna Savaşı öncesinde yıllık yaklaşık 400 milyar metreküptü.

• Japonya Hükümeti Emeklilik Yatırım Fonu (GPIF), geçtiğimiz Cuma günü yaptığı açıklamada Ocak-Mart döneminde 10,3 trilyon yen (72 milyar USD) yatırım getirisi elde ederek dört çeyrektir devam eden kayıp serisine son verdiğini belirtti. 

• Dahası: Dünyanın en büyük emeklilik fonu olan GPIF, Japon mali yılını takip eden 2022 yıllık raporunda, söz konusu çeyrekte %5,41 değer kazanarak toplam varlıklarını 200 trilyon yenin (1,4 trilyon USD) üzerine çıkardığını belirtti.

• Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, CNBC'ye bulunduğu değerlendirmelerde "Fed'in şu anda en önemli hedefi enflasyonu düşürmek. Bunu da ülke ekonomisi resesyona girmeden yapabilirsek büyük bir başarı olur" şeklinde konuştu. Goolsbee, enflasyonu resesyon olmadan %2 hedefinin altına düşürebileceklerine inandığını kaydetti.