🔴 Canlı Gündem

• Cezayir’den sömürgecilik yasası: Cezayir Parlamentosu, Fransa’nın Cezayir’deki sömürge yönetimini “devlet suçu” olarak tanımlayan ve Paris’ten resmi özür ile tazminat talep edilmesini öngören yasa tasarısını kabul etti.

• Yasa, 1830-1962 yılları arasında süren Fransız sömürge döneminde işlenen suçların tanınmasını ve bu dönemin Cezayir halkına karşı işlenmiş suçlar olarak kayda geçmesini hükme bağladı.
• Metin, Fransa’dan sömürgecilik döneminde işlenen suçlar için resmi özür talep edilmesini ve tazminat mekanizmalarının gündeme getirilmesini içerdi.
• Yasa kapsamında, sömürge dönemine ilişkin arşivlerin açılması ve kayıp kişilerin akıbetinin aydınlatılması yönünde adımlar öngörüldü.
• Kabul edilen metin, Cezayir’in uluslararası platformlarda sömürgecilik mirasına ilişkin taleplerini hukuki zemine oturtmayı amaçlayan bir çerçeve sundu.

• Epstein soruşturmasında yeni belgeler: ABD Adalet Bakanlığı, pedofil Jeffrey Epstein davasıyla bağlantılı olması muhtemel 1 milyondan fazla ek belgeye ulaşıldığını ve bu belgelerin mağdurların kimliklerini koruyacak yasal redaksiyonlar sonrası önümüzdeki günler ve haftalarda kamuoyuna sunulacağını açıkladı.

• New York Güney Bölgesi ABD Savcısı ve Federal Soruşturma Bürosu (FBI), keşfedilen belgeler hakkında Adalet Bakanlığı’nı bilgilendirdi ve materyali avukatların incelemesi için teslim etti.
• Adalet Bakanlığı, 24 Aralık’ta yaptığı açıklamada avukatların redaksiyon süreci için “gece gündüz” çalıştığını, belgelerin hacmi nedeniyle yayımlama sürecinin “birkaç hafta daha” sürebileceğini bildirdi.
• Bakanlık, geçen hafta Epstein soruşturmalarıyla ilgili, bir kısmı büyük ölçüde karartılmış binlerce belgeyi, ABD Başkanı Donald Trump tarafından imzalanan Epstein Belgeleri Şeffaflık Yasası uyarınca yayımladı.
• Söz konusu yasa, mağdurların kimlikleri gizli tutulmak kaydıyla tüm belgelerin kamuoyuyla paylaşılmasını öngördü ve yayımlanan birçok belgede FBI’ın olası suç ortakları olarak işaret ettiği kişilerin isimleri ve diğer bilgileri karartıldı.
• Adalet Bakanlığı, yasaların yalnızca mağdurların kimliklerinin korunması ve aktif cezai soruşturmalar için izin verdiği ölçüde redaksiyon yapılmasına rağmen hem Demokrat hem Cumhuriyetçi siyasetçilerden eleştiri aldı.

• Gazze’de çadır kamp patlaması: İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nde yerinden edilmiş sivillerin kaldığı bir çadır kampının dışında meydana gelen patlamadan Hamas’ı sorumlu tuttu ve grubun yürürlükteki ateşkesi ihlal ederek saldırı düzenlediğini açıkladı.

• İsrail, patlamanın Hamas tarafından ateşlenen bir roketin hedefe ulaşamayıp kamp yakınında infilak etmesi sonucu yaşandığını iddia etti.
• Hamas, İsrail’in suçlamalarını reddetti ve patlamadan İsrail ordusunun bölgeye yönelik saldırılarını sorumlu tuttu.
• Patlamanın, İsrail ile Hamas arasında arabulucular eşliğinde yürütülen ateşkes ve esir takası görüşmelerinin sürdüğü dönemde yaşandığı aktarıldı.
• Olayın ardından bölgeden paylaşılan görüntülerde, çadırların hasar gördüğü ve sivillerin panik içinde kaçmaya çalıştığı görüldü.

• Aktau’da kaza anması: Kazakistan’ın Aktau kentinde, Azerbaycan Hava Yolları’nın 8243 sefer sayılı uçuşunda hayatını kaybedenler için kazanın yıldönümünde anma töreni düzenlendi.

• Törene, kazada yakınlarını kaybeden aileler ile yerel yetkililer katıldı ve kurbanlar için çiçekler bırakıldı.
• Katılımcılar, kazanın nedenlerinin tam olarak ortaya çıkarılması ve sorumluların hesap vermesi yönündeki taleplerini yineledi.
• Anma kapsamında, kurbanların isimleri tek tek okundu ve kısa bir saygı duruşunda bulunuldu.

• Azerbaycan kazasında adalet arayışı: Azerbaycan Hava Yolları’na ait bir uçağın düşmesi sonucu 38 kişinin öldüğü kazadan 1 yıl sonra, hayatını kaybedenlerin yakınları ile bazı yolcuların aileleri, sorumluların cezalandırılması ve olayın tüm yönleriyle aydınlatılması için hukuki mücadeleyi sürdürdü.

• Kazada ölen pilotlardan Alexander Kalyanin’in eşi, eşinin hatalı olmadığını, teknik ve operasyonel ihmaller bulunduğunu savunarak soruşturmanın derinleştirilmesini talep etti.
• Mağdur aileler, havayolu şirketi ve ilgili kurumların bakım, eğitim ve denetim süreçlerindeki olası eksikliklerin incelenmesi için ulusal ve uluslararası mercilere başvurdu.
• Yakınlarını kaybedenler, tazminat süreçlerinin yavaş ilerlediğini, kazanın nedenlerine ilişkin teknik raporların kamuoyuyla şeffaf biçimde paylaşılmasını istediklerini ifade etti.
• Bazı aileler, benzer kazaların önlenmesi için uçuş güvenliği standartlarının gözden geçirilmesini ve bağımsız uzmanların sürece dahil edilmesini talep etti.

• Avrupa'dan ABD'ye tepki: Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD'nin Avrupa Birliği'nin eski İç Pazar Komiseri Thierry Breton'u yaptırımla hedef almasına tepki göstererek Washington'un bu adımının Avrupa'nın egemenliğine müdahale anlamına geldiğini savundu.

• ABD yönetimi, Breton'un dijital platformları düzenleyen AB Dijital Hizmetler Yasası kapsamında Amerikan teknoloji şirketlerine baskı yaptığı gerekçesiyle yaptırım listesine alındığını açıkladı.
• Macron, Breton'un AB kurumları adına hareket ettiğini, bireysel olarak hedef alınmasının kabul edilemez olduğunu ve Avrupa'nın kendi düzenleyici çerçevesini savunmaya devam edeceğini söyledi.
• Avrupa Komisyonu yetkilileri, ABD'nin kararının transatlantik ilişkilerde gerginlik yarattığını ve dijital alanı düzenleme konusunda AB'nin geri adım atmayacağını vurguladı.
• Bazı Avrupa parlamenterleri, ABD'nin bu adımına karşılık olarak AB'nin de Amerikan şirketlerine ve yetkililerine yönelik benzer önlemleri değerlendirmesi çağrısında bulundu.

• Sadettin Saran gözaltı: Fenerbahçe Başkanı Sadettin Saran, hakkında yürütülen bir soruşturma kapsamında güvenlik güçleri tarafından gözaltına alındı.

• Saran’ın gözaltına alınmasına ilişkin haber, Euronews tarafından 24 Aralık’ta yayımlandı.
• Haberde, Saran’ın Fenerbahçe Spor Kulübü Başkanı olarak anıldığı ve kulübün resmi görselinin kullanıldığı görüldü.

• Nijerya’da kaçırılan öğrenciler: Nijerya’da silahlı kişiler tarafından kaçırılan öğrenciler, güvenlik güçlerinin yürüttüğü operasyonun ardından serbest bırakılarak ailelerine teslim edildi.

• Olayda öğrenciler, ülkenin kuzeyindeki bir bölgede okullarına yönelik silahlı baskın sırasında toplu halde kaçırıldı.
• Serbest bırakılan çocuklar, yetkililer tarafından sağlık kontrolünden geçirildikten sonra aileleriyle buluşturuldu.
• Nijerya’da son yıllarda okullara yönelik toplu kaçırma olayları artarken, yetkililer bu tür saldırılara karşı güvenlik önlemlerini artırma sözü verdi.

• İran nükleer başlık iddiası: İran’ın nükleer programına ilişkin bir rapor, İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in nükleer savaş başlıklarının üretimi için talimat verdiği iddiasını gündeme taşıdı ve ülkenin nükleer faaliyetlerinin askeri boyuta kaydığı yönünde yeni tartışmalara yol açtığını aktardı.

• Raporda, İran’ın uranyum zenginleştirme kapasitesini artırdığı ve bu kapasitenin nükleer silah üretimine uygun seviyelere yaklaştığı ifade edildi.
• Belgelerde, Hamaney’e atfedilen talimatın, nükleer başlıkların üretim sürecinin başlatılması ve gerekli teknik altyapının hazırlanması yönünde olduğu ileri sürüldü.
• Rapor, İran’ın nükleer tesislerinde Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) denetimlerinin kısıtlandığını ve şeffaflığın azaldığını vurguladı.
• Haberde, söz konusu iddiaların Batılı ülkelerde İran’ın nükleer programına yönelik endişeleri artırdığı ve diplomatik baskıların yeniden gündeme geldiği aktarıldı.

• Timur Savcı serbest bırakıldı: Ünlü film yapımcısı Timur Savcı, hakkında yürütülen uyuşturucu soruşturması kapsamında alınan Adli Tıp Kurumu (ATK) testi ve savcılık ifadesinin ardından serbest bırakıldı.

• Savcı, soruşturma sürecinde gözaltına alındıktan sonra ATK’de teste tabi tutuldu.
• Soruşturma kapsamında ifadesi savcılıkta alındıktan sonra hakkında serbest bırakma kararı verildi.

• Rusya yanlısı siber saldırı: Rusya yanlısı bir hack grubu, Fransa'nın ulusal posta servisi La Poste'un çevrim içi hizmetlerini hedef alan siber saldırıyı üstlendiğini ve kuruma ait sistemleri geçici olarak devre dışı bıraktığını açıkladı.

• Saldırının, La Poste'un web sitesi ve bazı dijital hizmetlerinde kesintilere yol açtığı, kullanıcıların çevrim içi işlemlere erişimde sorun yaşadığı aktarıldı.
• Grup, saldırıyı üstlendiğini duyurduğu mesajında Fransa'nın Rusya'ya yönelik politikalarını gerekçe gösterdi ve eylemi siyasi motivasyonla yaptığını savundu.
• La Poste yetkilileri, siber güvenlik ekiplerinin sistemleri yeniden devreye almak için çalıştığını ve kullanıcı verilerinin korunmasına yönelik ek önlemler alındığını bildirdi.

• Barış Boyun davasında karar: İstanbul 16. Ağır Ceza Mahkemesi, liderliğini Barış Boyun’un yaptığı belirtilen 362 sanıklı organize suç örgütü davasında, örgüt yöneticileri Bahadır Akdağ ve Zafer Boyun’a aralarında kasten adam öldürmenin de bulunduğu suçlardan 12’şer kez müebbet hapis cezası verdi.

• Mahkeme, 305 sanık hakkında açılan davaya birleşen dosyalarla birlikte toplam 362 sanığı yargıladı ve 258 sanığı 1 ila 700 yıl arasında değişen hapis cezalarına çarptırdı.
• Heyet, örgüt lideri Barış Boyun ile yöneticiler Beratcan Gökdemir, Tolga Gültepe ve Bayram Demir’in de aralarında olduğu 34 firari sanığın dosyasını ayırdı ve toplam 62 sanık hakkında beraat kararı verdi.
• Silivri’deki Marmara Kapalı Ceza İnfaz Kurumu karşısındaki salonda yapılan karar duruşmasında sanıklar ile jandarma arasında gerginlik çıktı, jandarma biber gazı kullandı ve Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı olayla ilgili soruşturma başlattı.
• Rap şarkıcıları “Heijan” lakaplı Doğan Tarda ve “Muti” lakaplı Muhammet Nedim Doğan üzerlerine atılı suçlardan beraat ederken, “CAC” lakaplı Şahan Terzioğlu ile “BIG” lakaplı Samet Işık, “suç örgütüne üye olmak” ve “suç işlemeye tahrik” suçlarından 4 yıl 7’şer ay hapis cezası aldı.
• İddianamede, 1984 doğumlu Barış Boyun’un çıkar amaçlı silahlı suç örgütü kurduğu, örgütün elebaşı olduğu, İstanbul Beyoğlu Hasköy’de mahalle düzeyinde başlayan yapılanmanın taşeronluk ve tetikçilikle büyüyerek uluslararası mafya gruplarıyla işbirliği yapan büyük bir silahlı suç örgütüne dönüştüğü öne sürüldü.
• Savcılık, örgütün üyelerini 15-20’li yaşlardaki kişilerden seçtiğini, bu gençlerin ülke içinde “kamikaze dronu” gibi kullanıldığını ve toplam 362 sanık hakkında “suç işlemek amacıyla silahlı suç örgütü kurmak ve yönetmek ve bu örgüte üye olmak” ile çeşitli ağır suçlardan dava açıldığını iddianamede kaydetti.

• Ukraynalı ailelerden Noel yemeği: Ukraynalı aileler, Kiev'de savaş nedeniyle yerinden edilen çocuklara Noel kapsamında ortak bir akşam yemeği vererek onlara sıcak bir ortam ve kutlama imkânı sundu.

• Etkinlikte çocuklara yemek ikram edildi ve Noel'e özgü süslemelerle donatılmış bir ortam hazırlandı.
• Yemeğe katılan aileler ve çocuklar birlikte vakit geçirdi, masalarda toplu halde oturarak kutlama yaptı.
• Organizasyon, Ukrayna'daki savaş nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kalan çocukların Kiev'de bir araya gelmesini sağladı.

• Erdoğan'ın başdanışmanına rüşvet iddiası: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Başdanışmanı Göksel Aşan'ın, Can Holding'den rüşvet aldığı iddiasıyla ifade verdiği ve bu süreçte görevinden ayrıldığı öne sürüldü.

• İddiayı, televizyon programlarında yorumlarıyla bilinen Rasim Ozan Kütahyalı gündeme taşıdı.
• Aşan'ın, Can Holding ile ilişkili olduğu belirtilen rüşvet iddiası kapsamında ilgili mercilere ifade verdiği aktarıldı.

• Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi iddiası: Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi Başkanı'nın, Can Holding'den rüşvet aldığı iddiasıyla ifade verdiği ve görevinden affını talep ederek ayrıldığı bildirildi.

• İddiaların, Can Holding ile Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi arasındaki ilişkiler kapsamında gündeme geldiği aktarıldı.
• Başkanın, rüşvet iddiaları sonrası sürece ilişkin ifadesinin alındığı ve bunun ardından görevinden ayrılma talebini ilettiği ifade edildi.

• Noel süslemeleri Şam sokaklarında: Suriye'nin başkenti Şam'da cadde ve meydanlar, yıl sonu kutlamaları kapsamında yerleştirilen Noel ağaçları ve ışıklarla donatılarak kente şenlik havası kattı.

• Görüntülerde, Şam sokaklarının renkli ışıklar, süslenmiş ağaçlar ve çeşitli dekorlarla bezenmiş olduğu, vatandaşların ve çocukların bu alanlarda dolaşıp fotoğraf çektirdiği görüldü.
• Video kaydında, süslemelerin yoğunlaştığı noktalarda araç ve yaya trafiğinin arttığı, bazı esnafın da vitrinlerini ışıklar ve Noel temalı objelerle süslediği yansıtıldı.
• Euronews’in “No Comment” formatındaki videoda, kutlama alanlarında müzik sesleri duyulduğu ve insanların süslemeler arasında yürüyerek akşam saatlerinde vakit geçirdiği kaydedildi.

• Avrupa Noel folkloru: Euronews, Avrupa'nın farklı ülkelerinde Noel döneminde anlatılan ve kutlanan 6 sıra dışı folklorik figürü ve geleneği derleyerek bu karakterlerin kökenlerini, anlamlarını ve günümüzde nasıl yaşatıldığını aktardı.

• İzlanda'da “Yılbaşı Kedisi” olarak bilinen dev kedi figürünün, yeni kıyafet giymeyen veya çalışmayan çocukları yediğine inanılan bir halk efsanesi olduğu ve tekstil işçilerini çalışmaya teşvik etmek için ortaya çıktığı ifade edildi.
• İzlanda folklorunda Yule Lads adı verilen, Noel öncesi günlerde evleri ziyaret eden ve çocuklara iyi ya da kötü davranışlarına göre farklı sürprizler bırakan 13 yaramaz figürün yer aldığı aktarıldı.
• Avusturya ve çevresinde, Noel Baba'nın zıttı olarak görülen, çocukları cezalandıran boynuzlu yaratık Krampus'un sokak geçit törenleriyle canlandırıldığı ve bu etkinliklerde maskeler ve kostümler kullanıldığı belirtildi.
• İtalya'da cadı görünümlü Befana'nın, 6 Ocak’ta iyi çocuklara şeker, yaramazlara ise kömür bıraktığına inanıldığı ve bu figürün Epifani bayramıyla ilişkilendirildiği bilgisi verildi.
• Bazı Kuzey Avrupa ülkelerinde Noel döneminde, ölülerin ruhlarının eve döndüğüne inanılan “hayalet alayı” benzeri geleneklerin bulunduğu ve bu inanışların eski pagan ritüelleriyle bağlantılı olduğu ifade edildi.
• Haberde, bu folklorik figürlerin çoğunun Hristiyanlık öncesi pagan inançlarıyla bağlantılı olduğu, zamanla Noel kutlamalarına uyarlanarak günümüze kadar kültürel miras olarak taşındığı vurgulandı.

• Komisyon süresi uzatıldı: TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Milli Dayanışma Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nun rapor yazım aşamasına geldiği 21 Kasım’daki toplantıda görev süresinin 31 Aralık’ta dolacakken iki ay uzatıldığını ve komisyonun SDG’nin silah bırakmasını sağlayamayacağını vurguladı.

• Kurtulmuş, siyasi partilerin komisyona raporlarını sunduğunu, bundan sonra bu raporları ortaklaştırmaya dönük çalışma yürüteceklerini ve komisyon çalışmalarını Ekim ayında bitirmeyi hedeflediklerini ancak sürecin uzadığını söyledi.
• Toplantıda Prof. Dr. Havva Kök Aslan ve Dr. Murat Sevecan, tutanak analizlerine ilişkin sunum yaparak sürecin nihai hedefi konusunda belirsizliklerin sürdüğünü ve güvenlik-özgürlük dengesi konusunda aktörler arasında belirgin ayrışmalar bulunduğunu aktardı.
• Uzman sunumunda, “terörün sona ermesi”, “Türkiye modeli”, “kardeşlik”, “normalleşme”, “demokratikleşme”, “siyasal entegrasyon” gibi hedeflerin nasıl bütünleşeceği ve somut adımların ne olacağı konusunda mutabakat olmadığı, af ve topluma entegrasyon konularında da önemli ayrışmalar bulunduğu ifade edildi.
• Sunumda, sürecin nihai hedefine ilişkin net ve ölçülebilir bir tanım yapılması, demokratikleşme adımlarının içeriği konusunda ortak zemin oluşturulması, hukuki altyapının hızla tamamlanması ile katılımcılık ve şeffaflık mekanizmalarının güçlendirilmesi önerildi.
• MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız, Türkiye’nin üniter devlet yapısı, toprak bütünlüğü, Türkçe’nin resmi statüsü, Türk milleti kimliği ve Cumhuriyet ilkesinin siyasi pazarlık konusu yapılamayacağını, demokratikleşme adımlarının mevcut anayasal çerçeve içinde ve terör örgütlerine yeni alan açmayacak şekilde atılması gerektiğini söyledi.

• AB'den Biscay yasağı: Avrupa Birliği, yunus ölümlerini azaltmak için 2026 yılında Fransa açıklarındaki Biscay Körfezi'nde belirli balıkçılık faaliyetlerini yeniden yasaklama kararı aldığını ve yasağın kış aylarında geçerli olacağını duyurdu.

• Karar, özellikle kışın yoğunlaşan ve çoğunlukla trol ve pelajik ağlarla avlanan balıkçılık faaliyetlerinin, körfezdeki kısa gagalı yunusların toplu ölümlerine yol açtığı yönündeki bilimsel bulgulara dayandı.
• AB Komisyonu, Fransa'nın daha önce uyguladığı geçici kapatma ve teknik önlem paketlerinin yunus ölümlerini yeterince düşürmediğini, bu nedenle 2026'dan itibaren daha sıkı ve zorunlu kapatma dönemleri getirileceğini bildirdi.
• Yeni düzenleme kapsamında, yunusların yoğun olarak bulunduğu alanlarda belirli dönemlerde balıkçılığın tamamen durdurulması, diğer dönemlerde ise yunus kaçırıcı cihazlar ve gözlemci sistemleri gibi ek koruma önlemlerinin kullanılması öngörüldü.
• Çevre örgütleri, AB'nin kararını memnuniyetle karşılarken, bazı balıkçı birlikleri ekonomik kayıplar yaşayacaklarını belirterek tazminat ve uyum desteği talep etti.

• Zelenskiy barış planı açıklaması: Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Ukrayna ile ABD’nin hazırlanan barış planının Donbas’ın statüsü ve Zaporijya Nükleer Santrali’nin kontrolü hariç çoğu maddesi üzerinde uzlaştığını ve bu planı Rusya’ya baskı kurmak için uluslararası destekle ilerletmek istediklerini söyledi.

• Zelenskiy, ABD ile mutabakat sağlanamayan başlıca konuların işgal altındaki Donbas bölgesinin geleceği ve Rusya’nın kontrolündeki Zaporijya Nükleer Santrali’nin statüsü olduğunu ifade etti.
• Ukrayna lideri, barış planının Rus birliklerinin Ukrayna topraklarından çekilmesi, esir değişimi ve gıda güvenliği gibi başlıklarda Washington ile uyumlu olduklarını dile getirdi.
• Zelenskiy, planın Rusya’ya doğrudan sunulmasından önce daha fazla ülkenin desteğinin alınacağını, bu kapsamda özellikle Küresel Güney ülkeleriyle temaslarını artırdıklarını aktardı.
• Ukrayna Devlet Başkanı, barış planının Birleşmiş Milletler Şartı ve uluslararası hukuk ilkelerine dayandığını, toprak bütünlüğü ve egemenlikten taviz vermeyeceklerini vurguladı.