🔴 Canlı Gündem

22 Haziran Pazar gününden herkese merhaba. 

Piyasalar, ekonomi, iş dünyası, teknoloji, politika ve kültür-sanat gündeminin en önemli maddelerini Canlı Gündem ile anbean takip edebilirsiniz.

Bir adım geriden: Aposto Gündem'in güncel sayısına buradan ulaşabilirsiniz.

İyi okumalar.

•  Şam'da kiliseye saldırı: Suriye'nin başkenti Şam'da bulunan Mar İlyas Kilisesi'nde düzenlenen bombalı intihar saldırısında en az 20 kişi öldü, 52 kişi yaralandı.

• Perspektif: Aralık 2024'te Beşar Esad'ın devrilmesinden bu yana Şam'da ilk kez intihar saldırısı düzenlendi. Suriye İçişleri Bakanlığı, IŞİD üyesi saldırganın önce kiliseye ateş açtığını daha sonra üzerindeki patlayıcıyı infilak ettirdiğini duyurdu.

•  Mobilya sanayicileri şikayetçi: Mobilya Sanayicileri Derneği Başkanı Davut Karaçak, üretimdeki yavaşlama ve krediye erişimdeki zorluklara değinerek “Mobilya sektörü başta olmak üzere sanayiciler, artan maliyetleri fiyatlara yansıtamamak, yüksek kredi faizleri, azalan iç ve dış talep ve yüksek ithalat baskısı nedeniyle zor bir dönemden geçiyor” dedi.

•  Tesla'nın robotaksileri Austin'de: Tesla'nın sürücüsüz robotaksi projesi, uzun bir bekleyişin ve birkaç ertelemenin ardından Pazar günü ABD'nin Austin kentinde sınırlı şekilde başladı.

• Ayrıntılar: İlk etapta Tesla'nın 20 adet Model Y aracı kullanılırken sağ ön koltukta bir güvenlik gözlemcisi de yer aldı. Tesla CEO'su Elon Musk, gelecek yılın sonuna gelindiğinde ABD genelinde yüz binlerce otonom taksinin yollara çıkmasını hedeflediklerini söyledi.

•  NATO zirvesi öncesi protesto: Hollanda'nın Lahey kentinde, Salı günü düzenlenecek NATO zirvesi öncesi yapılan eylemde dünya genelinde artan askerî harcamalar ve bunda NATO'nun oynadığı rol protesto edildi.

• Ayrıntılar: Yüzlerce kişinin katıldığı eylemde Gazze ve İran'a yönelik İsrail ve ABD saldırıları kınandı. Belçika İşçi Partisi'nden Jos D'Haese, hükümetleri "Barışa ve sürdürülebilir enerjiye yatırım yapmaya" çağırdı.
• Öte yandan: Reuters, Salı günü yapılacak zirvede NATO'nun 32 üyesinin temsilcilerinin 2035 yılına kadar savunma harcamalarının GSYİH'lerinin yüzde 5'ine eşit olması hedefi üzerinde anlaştığını bildirdi.

•  Belarus'ta muhalif lider serbest: ABD, Belarus yönetimiyle muhalefet lideri Siarhei Tsikhanouski'nin de aralarında olduğu Polonyalı, Letonyalı, Japon ve İsveçlilerden oluşan 13 kişinin cezaevlerinden salınması için anlaşmaya vardı.

• Dahası: Tsikhanouski'nin eşi Sviatlana Tsikhanouskaya, anlaşma için ABD Başkanı Trump'a teşekkür etti ve çoğu 2020'deki hükümet karşıtı protestoların ardından tutuklanan 1.100'den fazla kişinin serbest bırakılması çağrısında bulundu.

•  Hindistan'ın İndus Suları Anlaşması kararı: Hindistan İçişleri Bakanı Amit Shah, Pakistan ile İndus Suları Anlaşması'nı asla yeniden yürürlüğe koymayacaklarını söyledi ve Pakistan'a akan nehir sularını Hindistan'a yönlendirme sözü verdi.

• Bir adım geriden: Hindistan'ın Nisan ayında Keşmir'de düzenlenen terör saldırısı sonrası askıya aldığı anlaşma, Pakistan'daki tarım alanlarının büyük kısmına hayat veriyor. Pakistan, anlaşmanın ihlalini "savaş gerekçesi" sayıyor.

•  Hatimoğulları'ndan 'süreç' açıklaması: Partisinin Tekirdağ İl Kongresi'ne katılan DEM Parti Eş Genel Başkanı Tülay Hatimoğulları, Abdullah Öcalan'ın çağrısı ve PKK'nın fesih ilanı sonrası beklenen adımların henüz atılmadığını söyleyerek "Süreç tıkanmış mıdır? İlerlemiyor, bir tıkanıklık mı var?' soruları geliyor bize. Biz bu sürece tıkandı demiyoruz ama bu süreç istenilen hızda gitmemektedir. Oldukça yavaş gidiyor" ifadelerini kullandı.

•  İran'dan Hürmüz kararı: İran Meclisi Ulusal Güvenlik Komisyonu Üyesi Kevseri, ABD saldırısı sonrası yapılan toplantıya dair açıklamada bulunarak "Meclis, Hürmüz Boğazı'nın kapatılması gerektiği sonucuna vardı. Ancak nihai karar Millî Güvenlik Yüksek Konseyi uhdesinde" dedi.

•  Dışişleri'nden İran açıklaması: Dışişleri Bakanlığı, ABD'nin İran'a saldırısına dair yaptığı açıklamada gelişmelerin bölgesel ihtilafın küresel düzeye taşınmasına neden olabileceği uyarısında bulundu ve "tarafları sorumlu davranmaya" çağırdı.

•  Pentagon'dan saldırıya dair açıklama: ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), İran'daki 3 nükleer tesisi hedef alan ve "Gece Yarısı Çekici" adını verdikleri operasyona dair basın toplantısı düzenledi. 

• Ayrıntılar: Savunma Bakanı Pete Hegseth, "İran'ın nükleer programını yerle bir ettik" dedi ve amaçlarının rejim değişikliği olmadığını savundu. Hegseth, "İran yanıt verirse daha büyük bir güçle vururuz" ifadesini kullandı.

•  Mücevher sektörü fuarda buluşuyor: 1-4 Ekim 2025'te kapılarını 58. kez açmaya hazırlanan Istanbul Jewelry Show (IJS), altın takı, mücevher, montür, pırlanta, değerli taş ve gümüş başta olmak üzere en yeni ürün, tasarım ve koleksiyonları sergileyecek. 

• Öte yandan: Fuar, Ticaret Bakanlığı aracılığıyla Türk firmalarına ve Türk kadın girişimcilere özel katılım desteği sağlayacak.

•  Dubai'ye otobüs ihracatı: Anadolu Isuzu, Dubai Karayolları ve Ulaşım Kurumu (RTA) ile 70 adet yolcu otobüsü teslimatını kapsayan 37,8 milyon dolarlık ihracat anlaşması imzaladı.

• Ayrıntılar: Teslimatının 2026'da tamamlanması planlanan otobüslerle Dubai'nin toplu taşıma altyapısına alternatif kazandırılması hedefleniyor.

•  Web yayıncılarına hayati uyarı: Cloudflare CEO'su Matthew Prince, internette bilgiye erişim yapısında yaşanan hızlı değişime dikkat çekerek arama motorlarından yapay zeka tabanlı sohbet botlarına kayan kullanıcı alışkanlarının web yayıncılarını varoluşsal bir krizle karşı karşıya bıraktığını söyledi.

• Ayrıntılar: İnternet trafiğinde yaşanan düşüşün hızına işaret eden Prince, Google'un 10 yıl önce taradığı her iki sayfadan birine bir ziyaretçi yönlendirdiğini, 6 ay önce bu oranın 6 sayfada bire, bugünse 18 sayfada bire düştüğünü açıkladı.

•  5G takvimi: Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, 5G ihalesinin Ağustos ayına planlandığını söyleyerek "2026 yılı içerisinde ilk sinyali alırız ve ilk etapta bütün ülkenin kapsanmasından ziyade belki yoğun illerin kapsanması ve 4,5G'de olduğu gibi peyderpey bir program dahilinde süreci yürütürüz" dedi.

•  İstanbul'da baraj doluluk oranı: İSKİ verilerine göre İstanbul'da Nisan ayında %81,23'e kadar çıkan baraj doluluk oranı, 22 Haziran itibarıyla %69,41'e düştü.

• Dahası: Kentin 21 Haziran'daki günlük su tüketimi 3 milyon 490 bin metreküp olarak hesaplandı.

•  Brezilya'da sıcak hava balonu kazası: Brezilya'nın güneyindeki Santa Catarina eyaletinde meydana gelen sıcak hava balonu kazasında en az 8 kişi hayatını kaybetti, 13 kişi yaralandı.

•  Fatih Altaylı tutuklandı: Youtube yayınında "tehdit içerikli sözlerle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı hedef aldığı" suçlamasıyla gözaltına alınan gazeteci Fatih Altaylı tutuklandı.

• Ayrıntılar: Hâkimliğin tutuklama kararında Altaylı’nın sözlerinin Cumhurbaşkanı Erdoğan’a karşı tehdit suçunu oluşturduğu ve tehdit suçunun da fiili saldırı kavramına dahil olduğu öne sürülerek bu hâliyle eyleminin TCK 310/2 maddesi delaleti ile tehdit suçunu oluşturduğu iddia edildi.

•  Trans Onur Yürüyüşü: İstanbul’daki 11. Trans Onur Yürüyüşü kapsamında Kadıköy’de biraraya gelenlere polis müdahale etti, 63 kişi gözaltına alındı.

• Öte yandan: Yürüyüş öncesi Valilik kararıyla Taksim ve çevresindeki metro hatları kapatıldı.

•  Akaryakıta bir zam daha: Uluslararası ürün fiyatlarında yaşanan artışın ardından akaryakıt fiyatlarına bir zam daha yapıldı, benzinin litre fiyatı 1,51 TL zamla 51,50 TL'ye çıktı. 

• Ayrıca: Motorinin litre fiyatı ise 3,30 TL zamla 54,72 TL ile rekor seviyeye yükseldi.

•  Çin'de yabancı yatırımları: Çin Ticaret Bakanlığı, 2025 yılının ilk beş ayında toplam 24 bin 18 yeni yabancı sermayeli işletme kurulduğunu ve geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,4’lük artış yaşandığını açıkladı.

• Ayrıntılar: Aynı dönemde Çin’e yapılan doğrudan yabancı yatırım yıllık bazda yüzde 13,2’lik düşüşle yaklaşık 50 milyar dolar oldu. Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) üyesi ülkelerden gelen yatırımlar yıllık bazda yüzde 20,5 arttı.

•  Petrol fiyatlarında İran uyarısı: ABD merkezli yatırım bankası JPMorgan, İran rejiminin ciddi bir krizle karşı karşıya kalması durumunda Hürmüz Boğazı ve Körfez'deki enerji altyapısının tehlikeye gireceğini vurgulayarak bunun da petrol fiyatlarında ciddi artışa neden olacağına dikkat çekti.

• Perspektif: JPMorgan'ın yayımladığı verilere göre, 1979'dan bu yana büyük petrol üreticisi ülkelerde yaşanan 8 rejim değişikliği, petrol fiyatlarında ortalama %76'lık artışa yol açtı.