Emircan Yaman
LATEST STORIES
Yatırım bankalarının Türkiye görünümleri
Uluslararası yatırım bankası Morgan Stanley , Türkiye ekonomisine ilişkin yayımladığı raporunda Mehmet Şimşek'in Hazine ve Maliye Bakanı olarak atanmasının ortodoks para politikalarına dönüşün bir işareti olarak değerlendirildiğini ifade etti. Seçimin ardından Türk lirasında değer kaybı ve parasal sıkılaştırma beklediğini aktaran kurum, yıl sonu USD/TRY kuru tahminini ise 28 olarak açıkladı. Raporunda, "Şimşek’in Hazine ve Maliye Bakanlığı’na atanmasının ve TCMB yönetiminde beklenen değişikliklerin yapılmasının ardından politika faizinde normalleşme bekliyoruz. Para politikasında kademeli bir normalleşmenin tercih edileceğini düşünüyoruz." ifadelerini kullanan kurum, TCMB'nin politika faizini Haziran ayında düzenlenecek olan Para Politikası Kurulu toplantısında 1150 baz puan artışla %20'ye, Ağustos ayı toplantısında ise %25'e çıkarmasını beklediklerini aktardı. Kurum ayrıca TCMB’ye olası yeni atamaların ve bankanın piyasalarla kuracağı iletişimin bu ayki toplantı öncesi görüşlerinin farklılaşmasına da neden olabileceğini ifade etti. Bank of America Morgan Stanley'nin yanı sıra Bank of America (BofA) da müşterilerine bir not göndererek Türk lirasına yatırım yapmak için şartlarını sıraladı. Geçtiğimiz günlerde Borsa İstanbul'dan yaklaşık 1,5 milyar TL'lik alım gerçekleştiren BofA'nın şartları ise şu şekilde: Politika faizinin, iç talebin cari işlemler hesabını sürdürülebilir bir seviyede istikrara kavuşturacak kadar sıkılaşmasını sağlamak için %40'a yükseltilmesi. USD / TRY kurunun 25'in üzerinde seyretmesi. Şirketlerin USD alımı üzerindeki kısıtlamaların kaldırılması ve döviz piyasasına dolaylı müdahalelerin sona erdirilmesi. USD'nin genel görünümünün yükseliş yönünde olmaması. JP Morgan JP Morgan ise Türkiye ile ilgili olarak yayımladığı notta, 22 Haziran tarihinde yapılacak Para Politikası Kurulu toplantısında politika faizinin %8,5’ten %25,0’ e yükseltilebileceğini açıkladı. Bu adımın kesin olmamakla birlikte masada olduğunun ifade edildiği mesajda, artırım kararının toplantı tarihinden önce de verilebileceğine değiniliyor. Metinde ayrıca, karar metninde geleceğe yönelik faiz ayarlamalarının da sinyalinin verilmesi beklentisi paylaşılıyor. Hatırlatma dozu: Mehmet Şimşek’in göreve gelmesinin ardından para politikası setinin de ortodoks bir eksene geçmesi beklentisi tamamen satın alınmış durumda. Bu çerçevede, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası başkanlığı görevinden Şahap Kavcıoğlu’nun alınarak yerine Hafize Gaye Erkan ’ın atanması piyasa beklentilerini karşıladı. Bu yazı orijinal olarak Exante'de yayımlanmıştır. Daha fazlası için şimdi abone olun .
Yatırım bankalarının Türkiye görünümleri
Uluslararası yatırım bankası Morgan Stanley , Türkiye ekonomisine ilişkin yayımladığı raporunda Mehmet Şimşek'in Hazine ve Maliye Bakanı olarak atanmasının ortodoks para politikalarına dönüşün bir işareti olarak değerlendirildiğini ifade etti. Seçimin ardından Türk lirasında değer kaybı ve parasal sıkılaştırma beklediğini aktaran kurum, yıl sonu USD/TRY kuru tahminini ise 28 olarak açıkladı. Raporunda, "Şimşek’in Hazine ve Maliye Bakanlığı’na atanmasının ve TCMB yönetiminde beklenen değişikliklerin yapılmasının ardından politika faizinde normalleşme bekliyoruz. Para politikasında kademeli bir normalleşmenin tercih edileceğini düşünüyoruz." ifadelerini kullanan kurum, TCMB'nin politika faizini Haziran ayında düzenlenecek olan Para Politikası Kurulu toplantısında 1150 baz puan artışla %20'ye, Ağustos ayı toplantısında ise %25'e çıkarmasını beklediklerini aktardı. Kurum ayrıca TCMB’ye olası yeni atamaların ve bankanın piyasalarla kuracağı iletişimin bu ayki toplantı öncesi görüşlerinin farklılaşmasına da neden olabileceğini ifade etti. Bank of America Morgan Stanley'nin yanı sıra Bank of America (BofA) da müşterilerine bir not göndererek Türk lirasına yatırım yapmak için şartlarını sıraladı. Geçtiğimiz günlerde Borsa İstanbul'dan yaklaşık 1,5 milyar TL'lik alım gerçekleştiren BofA'nın şartları ise şu şekilde: - Politika faizinin, iç talebin cari işlemler hesabını sürdürülebilir bir seviyede istikrara kavuşturacak kadar sıkılaşmasını sağlamak için %40'a yükseltilmesi. - USD / TRY kurunun 25'in üzerinde seyretmesi. - Şirketlerin USD alımı üzerindeki kısıtlamaların kaldırılması ve döviz piyasasına dolaylı müdahalelerin sona erdirilmesi. - USD'nin genel görünümünün yükseliş yönünde olmaması. JP Morgan JP Morgan ise Türkiye ile ilgili olarak yayımladığı notta, 22 Haziran tarihinde yapılacak Para Politikası Kurulu toplantısında politika faizinin %8,5’ten %25,0’ e yükseltilebileceğini açıkladı. Bu adımın kesin olmamakla birlikte masada olduğunun ifade edildiği mesajda, artırım kararının toplantı tarihinden önce de verilebileceğine değiniliyor. Metinde ayrıca, karar metninde geleceğe yönelik faiz ayarlamalarının da sinyalinin verilmesi beklentisi paylaşılıyor. 💉 Hatırlatma dozu: Mehmet Şimşek’in göreve gelmesinin ardından para politikası setinin de Ortodoks bir eksene geçmesi beklentisi tamamen satın alınmış durumda. Bu çerçevede, Mart 2021’den bu yana Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası başkanlığı görevini yürüten Şahap Kavcıoğlu’nun da görevden alınarak yerine Hafize Gaye Erkan ’ın atanması bekleniyor.
OECD'den Türkiye'ye dair
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), yayımladığı “OECD Ekonomik Görünümü 2023” raporunun birinci sayısında Türkiye ekonomisi için 2023 yılı büyüme tahminini 80 baz puan yukarı yönlü revize ederek %3,6’ya çıkardı. Raporda iç talebin bu yıl da ekonominin itici gücü olmayı sürdüreceği ifade edilirken, zayıflayan ihracat rakamları nedeniyle ekonomik büyümenin geçen yıla göre yavaşlamasının beklendiği belirtildi. Raporda ayrıca Kahramanmaraş merkezli depremlerin yol açtığı geniş çaplı hasarın ve olumsuz ekonomik etkilerin yeniden inşa faaliyetlerinin sağlayacağı destek ile büyük ölçüde telafi edilmesinin öngörüldüğü ifade edildi. “Göstergeler, yeniden inşa çalışmalarının hız kazanması ve depremden etkilenen bölgedeki ticaret ve sanayi üretiminin kısmen eski haline dönmesi nedeniyle faaliyetlerde hızlı bir toparlanmaya işaret etmektedir. 💉 Hatırlatma dozu: TÜİK tarafından yayımlanan dönemsel gayrisafi yurt içi hasıla verilerine göre inşaat sektörü, depremin ardından yeniden inşa çalışmalarının başlatıldığı birinci çeyrekte %5,1 büyüme kaydederek 6 çeyrektir süren daralma serisini sona erdirmişti. OECD’nin 2023 yılı için işsizlik oranı için beklentisi yaklaşık %10 seviyelerinde seyretmesi yönünde olurken, enflasyonun ise genişleyici para politikalarının sürdürülmesi halinde 2023 ve 2024 yıllarında %40’ın üzerinde kalacağı tahmin edildi. “Özel tüketim, asgari ücretin %50 oranında artırılması ve mâli destek yoluyla desteklenecektir. Enflasyon, genişlemeci para politikası ve yüksek ücret artışı nedeniyle 2023 yılı boyunca yüksek kalacaktır. Riskler aşağı yönlüdür. Büyük dış finansman ihtiyacı ve hızla azalan rezerv tamponları, ekonomiyi türbülans ve ters rüzgarlara karşı oldukça kırılgan hale getirmektedir.” Dünya enerji fiyatlarındaki dalgalanmaların, Türkiye için enerji arzında dışa bağımlılıktan kaynaklanan riskleri de öne çıkardığının ifade edildiği raporda, yakın zamanda başlanan ve 2023 yılı sonunda iç tüketimin yaklaşık %7'sini karşılaması beklenen yerli doğal gaz üretiminin bu riskleri bir miktar azaltmasının beklendiği belirtildi. Tavsiyeler Raporda beklentiler ile birlikte hükümete birtakım tavsiyelerde de bulunuldu. OECD’nin öncelikli tavsiyesi, hükümetin depremzedelere ve artan yaşam maliyetlerinden muzdarip olan düşük gelirli hanelere gerekli desteği sağlamaya devam etmesi, fakat bu desteğin sürekli tutulmaması ve mâli maliyetleri yönetilebilir tutmak adına destek için en kırılgan kesimin seçilmesi oldu. Mâli politikaların yanı sıra enflasyon beklentilerinin çıpalanması adına para politikasının da önden yüklemeli bir şekilde sıkılaştırılması ve sürprizleri önlemek için gelecek sıkılaştırma hamlelerine ilişkin net bir iletişim süreci yürütülmesi tavsiyesi verildi. “Enflasyon beklentilerinin sabitlenmesi kilit bir zorluktur. Para politikası, dikkatli bir şekilde zamanlanmış politika faizi artışları ve gelecekteki hamleler hakkında net iletişim ile sıkılaştırılmalıdır. Merkez Bankası'nın bağımsızlığına olan güvenin, Banka'nın yönetim kurulundaki devir hızının azaltılması da dâhil olmak üzere, artırılması gerekmektedir.” Dünya Bankası ne dedi? Dünya Bankası güncellediği Küresel Ekonomik Raporu’nda ülkemize dair büyüme beklentisini 50 baz puan artırarak %3,2’ye yükseltti . 2024 beklentisi ise 30 baz puan artışla %4,3’e çekildi. Depremin ülke ekonomisine etkisinin 2021 GSYH’sinin %4’üne yakın olduğunun ifade edildiği metinde, büyüme trendinin yeniden inşa çabaları ile desteklendiği ifade ediliyor. 💾 Cep bilgisi: Zayıflayan büyüme, finansal riskler başlığı ile yayımlanan raporda, artan faiz oranlarının küresel büyümeyi yavaşlatacağı ve finansal piyasalarda baskıyı artıracağı öngörülüyor. Raporda 2023 yılı küresel büyüme değeri %2,1’e çekilirken 2024 büyüme tahmini %2,4 olarak tutuldu. Çalışmada 2023 büyüme oranları ABD için %0,7; Avro Bölgesi için %0,4; Çin içinse %4,0 olarak tahmin ediliyor.
Bakan ile birlikte kimler değişecek?
Ekonomim.com’dan Mehmet Kaya’nın haberine göre kabine değişiminin ardından önümüzdeki günlerde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Hazine ve Maliye Bakanlığı, SPK ve BDDK’nın kilit noktalarında da birtakım değişiklikler olması bekleniyor. Özellikle bakan değişimi ve verilen ortodoks politikalara dönüş mesajları nedeniyle yeni bakan Mehmet Şimşek ve uygulanması planlanan yeni politika seti ile uyumlu çalışabilecek kadrolar kurulmasının üzerinde duruluyor. Hatırlatma dozu: Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek görevi devraldığı gün yaptığı konuşmasında, “Türkiye’nin rasyonel bir zemine dönme dışında bir seçeneği kalmamıştır. Kurala dayalı, öngörülebilir bir Türkiye ekonomisi, özlenen refaha ulaşmamızda anahtar olacaktır” ifadelerini kullanarak ortodoks politikalara dönüş mesajı vermişti. Şimşek aynı konuşmada makrofinansal istikrarın önceliklendirileceğini de söylemişti. TCMB Başkanlığı için ismi en çok geçen isim eski Goldman Sachs Yönetici Direktörü ve Marsh McLennan Yönetim Kurulu Üyesi Hafize Gaye Erkan olurken, BDDK Başkanlığı için BDDK İkinci Başkanı Yakup Asarkaya’nın ve TCMB Başkan Yardımcısı Taha Çakmak’ın isimleri üzerinde duruluyor. Hatırlatma dozu: Reuters haber ajansı, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in, ismi son zamanlarda TCMB Başkanlığı ile birlikte anılan Hafize Gaye Erkan ile görüştüğünü haberleştirmişti. Konuya ilişkin Reuters’a konuşan üst düzey bir yetkili ise başkanlık için birkaç aday olduğunu belirterek, “Ancak Gaye Erkan’ın atamasının birkaç gün içinde tamamlanacağını düşünüyorum. Erkan, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile de görüşecek kısa süre içinde. Bir tanışma olacak” ifadelerini kullanmıştı. Ekonomi Politikaları Kurulu ve Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB) gibi kurumlarda da “kan tazeleme” niteliğinde birtakım değişiklikler beklenirken, genel beklenti mevcut SBB Başkanı İbrahim Şenel’in görevine devam edeceği yönünde. “Elinde sihirli değnek yok” Hürriyet yazarı Hande Fırat, yeni bakan Mehmet Şimşek ile ilgili kaleme aldığı yazısında Şimşek ile Cumhurbaşkanı Erdoğan arasındaki görüşmelerin adeta baba - oğul edasında ve tüm gerçeklerin ortaya konulmasıyla geçtiğini ifade etti. Mehmet Şimşek için "Göreve gelmemesi için lobi yapanlar oldu" da diyen Fırat, yeni bakanla ilgili tespitlerini ise şu şekilde sıraladı: “- Adı, tek başına güveni temsil ediyor. Ancak elinde sihirli bir değnek yok. - Ekonomideki durumun A’dan Z’ye farkında. Makroekonomik dengelerin oturtulması ve enflasyonla mücadele birinci önceliği. - Şimşek bakan yardımcılıklarından teknik ekibe, liyakatli ve birbiriyle uyumlu isimlerle çalışmaktan yana. - Ortaya koyacağı program ve takvimlendirme ile kamuoyuna hep şeffaf olması bekleniyor. - Ancak ekonomik bazı rakamların düzeltilmesi için zamana ihtiyaç olduğu da unutulmamalı. Kısacası zaman ve kamuoyu desteği Şimşek açısından önemli." Kıdemli ekonomi gazetecisi Erdal Sağlam ise "Mehmet Şimşek'e yüzde 25 faiz limiti konuldu mu?" başlığıyla kaleme aldığı yazısında, piyasalarda Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Bakan Mehmet Şimşek arasında yapılan müzakereler sonucunda özellikle faizler gibi detay rakamlar üzerinde birtakım anlaşmalara varıldığı görüşünün hâkim olduğunu ifade etti. Sağlam yazısında, "Ancak faizlere Cumhurbaşkanı tarafından bir limit konulup konulmadığı konusu merak konusu oluyor. Eğer böyle bir limit için Mehmet Şimşek söz verdiyse bu uygulanacak yeni politikaların gücünü azaltabilir. Enflasyonun yeterince düşmemesi, enflasyonla ilgili beklentilerin planlandığı kadar gerilememesi faiz oranlarında %25'in de üzerine çıkılmasını gerektirebilir" ifadelerini kullandı. Bu yazı orijinal olarak Exante'de yayımlanmıştır. Daha fazlası için şimdi abone olun .
Bakan ile birlikte kimler değişecek?
Ekonomim.com’dan Mehmet Kaya’nın haberine göre kabine değişiminin ardından önümüzdeki günlerde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Hazine ve Maliye Bakanlığı, SPK ve BDDK’nın kilit noktalarında da birtakım değişiklikler olması bekleniyor. Özellikle bakan değişimi ve verilen ortodoks politikalara dönüş mesajları nedeniyle yeni bakan Mehmet Şimşek ve uygulanması planlanan yeni politika seti ile uyumlu çalışabilecek kadrolar kurulmasının üzerinde duruluyor. 💉 Hatırlatma dozu: Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek görevi devraldığı gün yaptığı konuşmasında, “Türkiye’nin rasyonel bir zemine dönme dışında bir seçeneği kalmamıştır. Kurala dayalı, öngörülebilir bir Türkiye ekonomisi, özlenen refaha ulaşmamızda anahtar olacaktır.” ifadelerini kullanarak ortodoks politikalara dönüş mesajı vermişti. Şimşek aynı konuşmada makrofinansal istikrarın önceliklendirileceğini de söylemişti. TCMB Başkanlığı için ismi en çok geçen isim eski Goldman Sachs Yönetici Direktörü ve Marsh McLennan Yönetim Kurulu Üyesi Hafize Gaye Erkan olurken, BDDK Başkanlığı için BDDK İkinci Başkanı Yakup Asarkaya’nın ve TCMB Başkan Yardımcısı Taha Çakmak’ın isimleri üzerinde duruluyor. 💉 Hatırlatma dozu: Reuters haber ajansı, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in, ismi son zamanlarda TCMB Başkanlığı ile birlikte anılan Hafize Gaye Erkan ile görüştüğünü haberleştirmişti. Konuya ilişkin Reuters’a konuşan üst düzey bir yetkili ise başkanlık için birkaç aday olduğunu belirterek, “Ancak Gaye Erkan’ın atamasının birkaç gün içinde tamamlanacağını düşünüyorum. Erkan, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile de görüşecek kısa süre içinde. Bir tanışma olacak” ifadelerini kullanmıştı. Ekonomi Politikaları Kurulu ve Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB) gibi kurumlarda da “kan tazeleme” niteliğinde birtakım değişiklikler beklenirken, genel beklenti mevcut SBB Başkanı İbrahim Şenel’in görevine devam edeceği yönünde. “Elinde sihirli değnek yok” Hürriyet yazarı Hande Fırat, yeni bakan Mehmet Şimşek ile ilgili kaleme aldığı yazısında Şimşek ile Cumhurbaşkanı Erdoğan arasındaki görüşmelerin adeta baba - oğul edasında ve tüm gerçeklerin ortaya konulmasıyla geçtiğini ifade etti. Mehmet Şimşek için "Göreve gelmemesi için lobi yapanlar oldu" da diyen Fırat, yeni bakanla ilgili tespitlerini ise şu şekilde sıraladı: “- Adı, tek başına güveni temsil ediyor. Ancak elinde sihirli bir değnek yok. - Ekonomideki durumun A’dan Z’ye farkında. Makroekonomik dengelerin oturtulması ve enflasyonla mücadele birinci önceliği. - Şimşek bakan yardımcılıklarından teknik ekibe, liyakatli ve birbiriyle uyumlu isimlerle çalışmaktan yana. - Ortaya koyacağı program ve takvimlendirme ile kamuoyuna hep şeffaf olması bekleniyor. - Ancak ekonomik bazı rakamların düzeltilmesi için zamana ihtiyaç olduğu da unutulmamalı. Kısacası zaman ve kamuoyu desteği Şimşek açısından önemli." Kıdemli ekonomi gazetecisi Erdal Sağlam ise "Mehmet Şimşek'e yüzde 25 faiz limiti konuldu mu?" başlığıyla kaleme aldığı yazısında, piyasalarda Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Bakan Mehmet Şimşek arasında yapılan müzakereler sonucunda özellikle faizler gibi detay rakamlar üzerinde birtakım anlaşmalara varıldığı görüşünün hâkim olduğunu ifade etti. Sağlam yazısında, "Ancak faizlere Cumhurbaşkanı tarafından bir limit konulup konulmadığı konusu merak konusu oluyor. Eğer böyle bir limit için Mehmet Şimşek söz verdiyse bu uygulanacak yeni politikaların gücünü azaltabilir. Enflasyonun yeterince düşmemesi, enflasyonla ilgili beklentilerin planlandığı kadar gerilememesi faiz oranlarında %25'in de üzerine çıkılmasını gerektirebilir" ifadelerini kullandı.
Piyasalarda Şimşek etkisi
Yeni kabinenin duyurulmasının ardından piyasaların açık olduğu ilk işlem gününde nispeten olumlu bir manzara ile karşılaşıldı. Piyasalarda Mehmet Şimşek’in Hazine ve Maliye Bakanı olarak atanması ve yeni bakanın verdiği ilk mesajlar olumlu karşılanmış gibi görünüyor. 💉 Hatırlatma dozu: Şimşek görevi devraldığı gün yaptığı konuşmasında, “Türkiye’nin rasyonel bir zemine dönme dışında bir seçeneği kalmamıştır. Kurala dayalı, öngörülebilir bir Türkiye ekonomisi, özlenen refaha ulaşmamızda anahtar olacaktır.” ifadelerini kullanmıştı. Şimşek ayrıca makrofinansal istikrarın önceliklendirileceğini de söylemişti. Borsa İstanbul 100 endeksi günü %5,04 artışla 5,372 puandan kapattı ve gün içinde son 3 ayın zirvesini test etti. İşlem hacminin 102,2 milyar TL’yi bulduğu günde bankacılık endeksi ise %3,18 değer kazandı. Borsadaki yükselişin yanı sıra CDS tarafında düşüş trendi devam ediyor. Türkiye’nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS) gün içinde 50 baz puandan fazla düşüşle 500 baz puan seviyesinin altına gerileyerek seçim öncesi seviyenin altına indi. CDS, ikinci tur seçimlerinden önceki hafta 700 baz puana kadar yükselerek Ekim 2022’den bu yana en yüksek seviyesini kaydetmişti. 💾 Cep bilgisi: Kredi temerrüt takasları (CDS), bir ülkeye veya şirkete verilen borcun ödenememe riskini sigortalamak için alınan sigorta poliçelerini ifade eder. Borcun ödenememe riski ne kadar artarsa CDS primi de o kadar yükselir. Tahviller tarafında ise para politikalarının normalleşeceği beklentisi ile bir satış dalgası izlendi. Gösterge faiz olarak da adlandırılan Türkiye 2 yıllık devlet tahvili faizi yaklaşık 2 puanlık bir artışla %15,3’e dayanırken, 5 yıllık tahvil faizi ise 1,5 puana yakın bir artışla %13,4’e ulaştı. Şimşek, Gaye Erkan ile görüştü Reuters haber ajansı, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in, ismi son zamanlarda TCMB Başkanlığı ile birlikte anılan Hafize Gaye Erkan ile görüştüğünü haberleştirdi. Konuya ilişkin Reuters’a konuşan üst düzey bir yetkili başkanlık için birkaç aday olduğunu belirterek, “Ancak Gaye Erkan’ın atamasının birkaç gün içinde tamamlanacağını düşünüyorum. Erkan, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile de görüşecek kısa süre içinde. Bir tanışma olacak” ifadelerini kullandı. Aynı kaynak, Erkan’ın kredibilitesinin çok yüksek olduğunu da ifade ederek, "Türkiye ekonomisini biliyor. Dünya ekonomileri ile daha iyi entegre olma, uluslararası normları yakalamada Şimşek ile uyum içinde çalışacağından eminim. Çok zor bir görevi olacağı malum, rezervlerin durumu nedeniyle özellikle" dedi. Gaye Erkan daha önceden Goldman Sachs, First Republic Bank gibi kuruluşlarda yönetici konumunda çalışmış olmasının yanı sıra hâlizhazırda Marsh McLennan’da Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapıyor. “Ekonomi Eylem Planı” Anadolu Ajansı Mehmet Şimşek önderliğindeki yeni ekonomi yönetiminin enflasyonla mücadele, sermaye piyasaları ile yatırım ikliminin güçlendirilmesi ve cari açığın azaltılması konularını hedefleyen bir “Ekonomi Eylem Planı”nı uygulamaya alacağını haberleştirdi. Eylem planında enflasyonla mücadelenin öncelikli olarak ele alınacağı ve manşet enflasyonun 2023 yıl sonuna kadar %25’in altına, 2025 yıl sonunda ise tek haneye düşürülmesi için politika araçlarının kullanılacağı belirtilirken, bu sırada dar gelirli kesimin gelirlerinin artırılarak enflasyonla mücadele sırasında toplumsal refahın koruma kapsamına alınacağı ifade edildi. Bunun yanı sıra Türk lirası cinsi tasarrufları artıracak finansal enstrümanların desteklenmesi ile selektif kredi ve dezavantajlı grupların iş gücüne katılımını teşvik edecek selektif vergi teşviği politikalarının da sürdürülmesi bekleniyor. Yeni eylem planı ile birlikte özelleştirme kapsam ve programında bulunan kamu iktisadi teşebbüslerinin ise yeniden yapılandırılarak halka arza hazır hale getirilmesinin planlandığı da belirtildi.
Şimşek'in dönüşü
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 3 Haziran Cumartesi günü cumhurbaşkanı olarak yemin etmesinin ardından yeni kabinesini açıkladı. Açıklanan yeni kabinede Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ve Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy dışında eski kabineden bir isim yer almadı. Kalkınma eski Bakanı Cevdet Yılmaz’ın Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak atanmasıysa önümüzdeki dönemde “ekonomiye daha çok odaklanılacağı” şeklinde yorumlandı. Yeni kabinede en çok dikkat çeken isim ise Hazine ve Maliye Bakanı olarak atanan Ekonomiden Sorumlu eski Devlet Bakanı Mehmet Şimşek oldu. Seçimlerin ardından Erdoğan ile görüşen Şimşek’in ismi uzun süredir yeni kabinede görev alacağı iddiaları ile anılıyordu. Yeni Bakan Şimşek, bakanlıkta düzenlenen devir teslim töreninde gerçekleştirdiği ilk konuşmasında, “Türkiye'nin rasyonel bir zemine dönme dışında bir seçeneği kalmamıştır. Kurala dayalı, öngörülebilir bir Türkiye ekonomisi, özlenen refaha ulaşmamızda anahtar olacaktır." ifadelerini kullanarak ortodoks politikalara dönüş mesajı verdi. Şimşek ayrıca, "Vakit kaybetmeden orta vadeli finansal çalışmalarımıza başlayacağız. Orta vadede enflasyonun yeniden tek haneye düşürülmesi, her alanda öngörülebilirliğin artırılması, cari açığı azaltacak yapısal reformlar hayatidir.” dedi. Mehmet Şimşek kimdir? Hazine ve Maliye Bakanı olarak atanan Mehmet Şimşek maliye konusunda tecrübeli bir isim olmasının yanı sıra “piyasa dostu” biri olarak biliniyor. 1988 yılında Ankara Üniversitesi İktisat bölümünden mezun olan Şimşek, 1993 yılında University of Exeter’de finans alanında yüksek lisansını tamamladı. 1994 yılında ABD Büyükelçiliği’nde kıdemli ekonomist olarak çalışmaya başlayan Şimşek, kariyerine UBS, Deutsche Bank ve Merill Lynch gibi uluslararası yatırım kuruluşlarında devam etti. 2005 yılında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanlığı görevine getirilmek istenen Şimşek, dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in itirazı üzerine görevi alamadı. Şimşek 2007 yılında siyasete atılarak Gaziantep’te AK Parti sıralarından milletvekili seçildi ve aynı yıl kurulan yeni kabinede Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanlığı görevine getirildi. Şimşek 2011’de kurulan kabinede Maliye Bakanlığı görevini alırken, 2015’te ise Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı olarak atandı. Bakanlık görevlerinin yanı sıra Ekonomi Koordinasyon Kurulu, Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu, Yüksek Planlama Kurulu, Özelleştirme Yüksek Kurulu, Savunma Sanayi Yüksek Koordinasyon Kurulu ile Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu üyeliği görevlerini de yürüten Şimşek, 2007-2009 yılları arasında Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası Türkiye Guvernörlüğü görevlerinde de bulundu. Şimşek 2013 yılında Emerging Markets dergisi tarafından "Yükselen Avrupa'da Yılın Maliye Bakanı" seçilirken, aynı yıl Foreign Policy dergisi tarafından dünyanın en etkili 500 kişisinden biri olarak gösterilmişti. Bu yazı orijinal olarak Exante'de yayımlanmıştır. Daha fazlası için şimdi abone olun .
Şimşek'in dönüşü
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 3 Haziran Cumartesi günü cumhurbaşkanı olarak yemin etmesinin ardından yeni kabinesini açıkladı. Açıklanan yeni kabinede Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ve Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy dışında eski kabineden bir isim yer almadı. Kalkınma eski Bakanı Cevdet Yılmaz’ın Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak atanmasıysa önümüzdeki dönemde “ekonomiye daha çok odaklanılacağı” şeklinde yorumlandı. Yeni kabinede en çok dikkat çeken isim ise Hazine ve Maliye Bakanı olarak atanan Ekonomiden Sorumlu eski Devlet Bakanı Mehmet Şimşek oldu. Seçimlerin ardından Erdoğan ile görüşen Şimşek’in ismi uzun süredir yeni kabinede görev alacağı iddiaları ile anılıyordu. Yeni Bakan Şimşek, bakanlıkta düzenlenen devir teslim töreninde gerçekleştirdiği ilk konuşmasında, “Türkiye'nin rasyonel bir zemine dönme dışında bir seçeneği kalmamıştır. Kurala dayalı, öngörülebilir bir Türkiye ekonomisi, özlenen refaha ulaşmamızda anahtar olacaktır." ifadelerini kullanarak ortodoks politikalara dönüş mesajı verdi. Şimşek ayrıca, "Vakit kaybetmeden orta vadeli finansal çalışmalarımıza başlayacağız. Orta vadede enflasyonun yeniden tek haneye düşürülmesi, her alanda öngörülebilirliğin artırılması, cari açığı azaltacak yapısal reformlar hayatidir.” dedi. Mehmet Şimşek kimdir? Hazine ve Maliye Bakanı olarak atanan Mehmet Şimşek maliye konusunda tecrübeli bir isim olmasının yanı sıra “piyasa dostu” biri olarak biliniyor. 1988 yılında Ankara Üniversitesi İktisat bölümünden mezun olan Şimşek, 1993 yılında University of Exeter’de finans alanında yüksek lisansını tamamladı. 1994 yılında ABD Büyükelçiliği’nde kıdemli ekonomist olarak çalışmaya başlayan Şimşek, kariyerine UBS, Deutsche Bank ve Merill Lynch gibi uluslararası yatırım kuruluşlarında devam etti. 2005 yılında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanlığı görevine getirilmek istenen Şimşek, dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in itirazı üzerine görevi alamadı. Şimşek 2007 yılında siyasete atılarak Gaziantep’te AK Parti sıralarından milletvekili seçildi ve aynı yıl kurulan yeni kabinede Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanlığı görevine getirildi. Şimşek 2011’de kurulan kabinede Maliye Bakanlığı görevini alırken, 2015’te ise Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı olarak atandı. Bakanlık görevlerinin yanı sıra Ekonomi Koordinasyon Kurulu, Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu, Yüksek Planlama Kurulu, Özelleştirme Yüksek Kurulu, Savunma Sanayi Yüksek Koordinasyon Kurulu ile Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu üyeliği görevlerini de yürüten Şimşek, 2007-2009 yılları arasında Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası Türkiye Guvernörlüğü görevlerinde de bulundu. Şimşek 2013 yılında Emerging Markets dergisi tarafından "Yükselen Avrupa'da Yılın Maliye Bakanı" seçilirken, aynı yıl Foreign Policy dergisi tarafından dünyanın en etkili 500 kişisinden biri olarak gösterilmişti.
Gözler yeni kabinede: Ekonominin patronu kim olacak?
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yeniden seçilmesinin ardından gözler kurulacak yeni kabineye çevrildi. Kabinenin bu hafta cuma günü ya da 6 Haziran Salı gününde açıklanması bekleniyor. Piyasa çevrelerinde yeni kabineye ilişkin en çok merak edilen konu ise Hazine ve Maliye Bakanlığı koltuğuna kimin oturacağı. Bakanlık koltuğuna oturması beklenen potansiyel isimlerle ilgili görüşmeler ve müzakereler sürüyor. Reuters , Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Maliye eski Bakanı Mehmet Şimşek ile bir görüşme gerçekleştirdiğini haberleştirdi. Sözcü gazetesi tarafından yapılan habere göre ise Erdoğan, Hazine ve Maliye Bakanlığı için bakanlık tecrübesi bulunan Lütfi Elvan ve Cevdet Yılmaz gibi isimleri değerlendiriyor. Oksijen gazetesi ise Mehmet Şimşek ile Cumhurbaşkanı Erdoğan arasındaki görüşmenin olumlu geçtiğini ve Şimşek’in Erdoğan’dan iki kilit talebinin olduğunu haberleştirdi. Bu iki talebin kilit ekonomik birimlere atama yetkisini de içeren geniş kapsamlı bir sorumluluk ve ortodoks politikalara dönüş olduğu iddia edildi. 👉 Öte yandan: Cumhurbaşkanı Erdoğan bugün TOBB Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmasında, "Vatandaşımızı enflasyona ezdirmeme politikamıza sıkı sıkıya bağlıyız. Enflasyonu tek haneye düşüren yine biz olacağız." ifadelerini kullandı. Önümüzdeki dönemde ülkenin karşılaştığı sorunlara ortak akılla çözüm aranacağını söyleyen Erdoğan, iş dünyasının beklentilerinin de farkında olduğununu belirtti. Asgari ücret Yeni kabinenin yanı sıra en çok merak edilen konulardan biri de temmuz ayında asgari ücrete yapılması planlanan ara zam. Bu konuda da birtakım beklentiler ve öngörüler mevcut. Sabah gazetesi tarafından yapılan habere göre asgari ücrete yapılacak zamda 500 dolar kritik bir alt sınır olarak belirlenecek ve görüşmeler bu sınıra göre yürütülecek. Yine aynı kaynağa göre asgari ücret zammında %30 ve %35 olmak üzere iki ayrı senaryo öne çıkıyor. Zammın %30 olarak uygulanması durumunda brüt asgari ücret 13 bin 010, net asgari ücret ise 11 bin 058 TL, zammın %35 olarak uygulanması durumundaysa brüt asgari ücret 13 bin 500, net asgari ücret ise 11 bin 475 TL olacak. KKM Paramedya’nın bankacılık kaynaklarından edindiği bilgilere göre TCMB, bankalara getirdiği %60 liralaşma hedefini %50’ye düşürmeye hazırlanıyor. Uygulamanın, son dönemde olağanın üstünde artış gösteren mevduat ve KKM faizlerini azaltması bekleniyor. 👉 Öte yandan: Ekonomim.com’a konuşan bankacılık kaynakları, bankaların hazineden sorumlu genel müdür yardımcılarının TCMB Başkan Yardımcısı Taha Çakmak ile bir araya geldiğini aktardı. Görüşmeden önce konuşan bir kaynak, "Genel değerlendirme olacak, kur korumalı mevduat hesaplarının da konuşulması bekleniyor." ifadelerini kullandı.
Seçim sonrasında ekonominin rotası: Kim neler bekliyor?
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turu, 28 Mayıs günü yapılan oylama sonucunda tamamlandı. Beştepe Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde balkon konuşmasını gerçekleştiren Cumhurbaşkanı Erdoğan , ekonomiye ilişkin, " Enflasyonun yol açtığı fiyat artışları sıkıntılarını gidermek, refah kaybını gidermek önümüzdeki günlerin en acil konu başlığıdır. Bunları başbakanlığım döneminde faizi 4,6'ya, enflasyonu 6,2'ye indirerek ispatlayan biz değil miydik?" ifadelerini kullandı. Beklentiler ne yönde? Seçim sonuçlarının kesinleşmesinin ardından Türkiye ekonomisinin seçim sonrası rotasına ilişkin beklentiler de şekillenmeye başladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, ikinci tur öncesinde CNN International'a verdiği demecinde " Şimdi faiz 8,5'te ve enflasyon da düşüyor, daha da düşecek. Enflasyon bu ülkede kesinlikle faizle beraber inerek halkımın çok daha rahat edebileceği bir konuma gelecek. Bunu bir ekonomist olarak konuşuyorum, yani hayali değil. Eğer böyle bir durum olmamış olsa zaten bu inmezdi" ifadelerini kullanarak "mevcut modelle devam" mesajı vermişti. Konuya ilişkin Reuters’a konuşan üst düzey bir yetkili ise mevcut sistemin sürdürülebilir olmaması nedeniyle yeni bir modelin araştırılmakta olduğunu; fakat bu çalışmaların henüz Erdoğan’a sunulmadığını ifade etmişti. Seçim sonrasında bir not yayımlayan ABD merkezli Morgan Stanley analistleri , yıl sonunda dolar/TL’nin 26 seviyesine ulaşabileceğini, fakat bu noktaya erken ulaşılması ve ekonomi politikalarında bir değişiklik yapılmaması hâlinde bu değerin 28’e kadar çıkabileceğini ifade etti. Yayımlanan notta ayrıca, " Makro politika çerçevesinde dezenflasyona öncelik verecek ve piyasa dostu politikalar benimseyecek bir değişiklik yapılmadığı takdirde, Türkiye'nin yüksek dış finansman ihtiyacı makro riskleri canlı tutacak, küresel şoklara ve bölgesel ortaklardan gelen döviz girişlerine duyarlılığı artıracaktır" ifadelerine yer verildi. Barclays ekonomisti Ercan Ergüzel tarafından müşterilere yollanan bilgi notunda ise hem faiz oranlarında hem de dövizde bir düzenleme gerektiği ifade edilerek TCMB politika faizinin yıl sonunda %36’ya kadar çıkabileceği belirtildi. Analistlerin de birtakım beklentileri mevcut. Tellimer Hisse Araştırma Birimi Başkanı Hasnain Malik , "Erdoğan'ın kazanması hiçbir yabancı yatırımcıyı rahatlatmaz. Yüksek enflasyon, düşük faiz oranları ve net döviz rezervinin eksikliği nedeniyle tüm varlıkları etkileyecek sancılı bir kriz kapıda olabilir" ifadelerini kullandı. Ninety One’dan Roger Clark , Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın en büyük zorluğunun ekonomi olacağını ifade ederek, "Ekonomi siyasetinin yönü değişmezse, Türkiye daha aşırı bir ödemeler dengesi krizine ve daha sıkı bir sermaye kontrolüne doğru gidecek. Aşırı senaryoda ise, vatandaşların geniş dolar stokunun zorla bozdurulması ve Türk borçluların, dış yükümlülüklerinde temerrüde girdiğini görebiliriz" açıklamasında bulundu. Strateji Portföy’den Burak Çetinçeker , "Mevcut ekonomi modelinin işlemediği çok açık. Erdoğan da muhtemelen bunun farkında ve yakın gelecekte ortodoks bir politikaya mütevazı bir geçiş muhtemel çünkü aksi takdirde bu sürdürülebilir değil. Buna yönelik herhangi bir sinyal piyasa tarafından da memnuniyetle karşılanacaktır" dedi. Global Securities Araştırma Grubu Direktörü Serdar Pazı ise, "Hisse senetlerinde kısa süreli bir artış görebiliriz, özellikle de büyük ihtimalle 20’nin üzerinde kalacak döviz kuruyla. Bu süreç ihracatçılara önemli avantaj sağlayacaktır. Erdoğan hem seçim kampanyasında hem de dün geceki zafer konuşmasında düşük faiz oranlarını övdü. Bu politikanın değişme olasılığı düşük, en azından 2024’ün ilk çeyreğinin sonunda yapılacak yerel seçimlere kadar" ifadelerini kullandı. İş dünyasından da seçimlerin ardından ilk açıklamalar geldi. Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Başkanı Süleyman Sönmez, yarının Türkiye'sini ve umudu inşa etmek için herkese büyük sorumluluklar düştüğünü belirterek, "Vakit, hayallerimizdeki kalkınmış Türkiye'ye odaklanmanın vaktidir ve ülkemizin, hızla asli gündemi olan ekonomiye dönmesi gerekmektedir" ifadelerini kullandı. İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Adil Pelister, "Seçim gündemi tamamlandığına göre şimdi ekonomi gündemine odaklanmalıyız. En kısa sürede ihracatçılarımızın beklenti ve ihtiyaçları doğrultusunda yeniden belirlenecek ekonomik politikalarla yatırım ortamının iyileştirilmesini, enflasyon kur makasının daraltılmasını, enflasyon faiz dengesinin sağlanmasını ve finansmana erişimin kolaylaştırılmasını bekliyoruz" açıklamasında bulundu. Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ramazan Kaya, "Bu süreçte ülkemizin ekonomik, toplumsal ve sosyal refahına katkı sağlamak için üretimimizi ve ihracatımızı artırmamız gerektiğine inanıyoruz. Daha fazla üreterek enflasyonu aşağı çekebilir, daha fazla ihracat yaparak cari açığımızı düşürebilir ve oluşturduğumuz katma değerle iş gücümüzü artırabiliriz" değerlendirmesinde bulundu. Türkiye Perakendeciler Federasyonu (TPF) Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Düzgün, şu ifadeleri kullandı: "Önümüzdeki süreçte sektörün karşılaştığı zorlukları ve ihtiyaçları da sizlerle gündeme getirerek ortak çözümler bulmayı hedefliyoruz. Türkiye'nin önümüzdeki süreçte tek yürek halinde hareket edip, daha da güçleneceğine ve ekonomik potansiyelini tam anlamıyla ortaya çıkaracağına yürekten inanıyoruz." İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz ise, "Türk tekstil sektörü olarak sağladığımız istihdam, devasa üretim gücümüz ve 13 milyar doları bulan ihracatımızla Türkiye Yüzyılı'na hazırız. Türkiye ekonomisinin mihenk taşı olan sektörümüz; daha fazla üretim, ihracat ve istihdamla, ülkemizin ekonomisine katkı sunmaya var gücüyle devam edecek" değerlendirmesinde bulundu.
