Emircan Yaman

TCMB verilerinin alt kırılımlarına bakıldığında Türkiye’ye giriş yapan doğrudan yatırımların da artmakta olduğu ve yatırım kompozisyonunun belirgin değişiklikler sergilediği gözlemlendi. Peki bu dönemde Türkiye’ye gelen doğrudan yatırımların yapısı ne yönde değişti?

Borsa İstanbul ana endekslerinin Ağustos ayında yaşanan birtakım jeopolitik gerilimler sonucu düşüş trendine girmesi ve düştüğü noktadan bir türlü toparlanamaması, borsada bir yatırımcı göçü oluşmasına neden oldu.

Borsa İstanbul’da üçüncü çeyrek, yerli yatırımcı açısından bir önceki çeyreğe kıyasla daha zorlu geçti. Peki bu dönemdeki zorlayıcı gelişmeler, tablolara nasıl yansıdı?

Türkiye Cumhuriyeti olarak bugün 1,1 trilyon dolarlık bir ekonomiye ve kesintisiz işleyen pek çok sektöre sahibiz. Ancak bu ekonomiyi ayakta tutan sanayimizin, bankacılık sektörümüzün ve bugün güçlü addettiğimiz daha nice sektörlerimizin temelleri bundan yaklaşık yüz yıl önce atıldı.

TCMB tarafından yayımlanan UYP verilerine göre 2023 itibarıyla Türkiye’ye yapılan doğrudan yatırımların değeri 181,8 milyar USD’ye ulaşırken, yurt dışına yapılan doğrudan yatırımlar ise 57,9 milyar USD’ye çıktı. Bu dönemde yatırımların büyük kısmı Avrupa’dan gelirken, yerli yatırımcılar yurt dışında özellikle Amerika ve Afrika’da yatırımlarını artırarak küresel ekonomideki varlıklarını güçlendirdi.

Dünyanın dört bir yanında, devletler tarih boyunca mali ihtiyaçlarını karşılamak için birbirinden ilginç ve bazen de tuhaf vergiler uyguladılar. Gerek ekonomik gerekse toplumsal değişimlere ayak uydurmak amacıyla getirilen bu vergiler, kimi zaman halkın büyük tepkisine yol açtı, kimi zaman ise zekice vergiden kaçınma yöntemlerine ilham verdi.

Bu hafta hem yurt içi, hem de yurt dışında gözler Perşembe gününe odaklandı. Sebebi ise iki dev merkez bankasının Perşembe günü düzenleyeceği para politikası toplantıları.

30 Eylül tarihi itibarıyla BIST 100 şirketleri için bilanço açıklama dönemi sona erdi. Açıklanan bilanço verilerine göre yılın ilk yarısında BIST 100 şirketlerinin mensup olduğu 19 sektörden yalnızca 9’u kâr artışı yaşayabildi.

Avrupa’nın en büyük ekonomisi neredeyse bir yıldır zor günler geçiriyor. Yüksek faiz ve enerji maliyetleri, zayıf yatırımlar, yaşlanan nüfus yapısı, yoğun bürokrasi, rakiplere kıyasla pahalı kalan işgücü maliyetleri ve yüksek vergi oranları bu zorlukların temel sebepleri olarak görülüyor.

Osmanlı Devleti’nin moratoryum ilanı yalnızca bir mali kriz değil, İmparatorluğun çöküş sürecinde kritik bir anı teşkil ediyordu. Dış borçların ödenememesi, aslında devleti neredeyse yüz elli yıldır rahatsız eden çok daha geniş ekonomik ve siyasi sorunların bir varış noktası gibiydi.