23 Haziran Cuma sabahından herkese günaydın!
Bugün gündemin ana maddesini TCMB'nin 27 ay sonra ilk kez verdiği 650 baz puanlık faiz artış kararı oluşturdu. Kimi çevreler bu artışın yetersiz olduğunu ifade ederken, kimi çevreler ise bunun rasyonel zemine geçişin ilk adımı olduğunu olduğunu savundu. Artışın yanı sıra karar metninde verilen sıkılaştırma ve kademeli geçiş mesajları da büyük önem taşıyor.
Günlük ruh gıdası dozunuz: This Is Tame Impala
Keyifli okumalar!
• TCMB’nin toplam döviz rezervi 16 Haziran ile biten haftada 3 milyar USD artışla yeniden 100 milyar USD eşiğini aşarak ve 102,8 milyar USD oldu. Veriyle birlikte, toplam rezervde yıl başından bu yana yaşanan erime 26,0 milyar USD’ye geriledi. Öte yandan, 21 yılın ardından geçtiğimiz haftalarda ilk kez negatife dönen net döviz rezervindeki açık 3,7 milyar USD daralarak net rezervleri -3,2 milyar USD’den 500 milyon USD seviyesine yükseltti ve rezervleri tekrardan artı bölgeye geçirdi.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), mayıs ayına ilişkin motorlu kara taşıtları istatistiklerini açıkladı. Buna göre trafiğe kayıtlı araç sayısı Mayıs'ta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6,34 artarak 25 milyon 704 bin 749'dan 27 milyon 334 bin 424'e yükseldi.
- Aylık değişim: Bu ay içinde 223 bin 541 aracın trafiğe kaydı yapılırken 3 bin 354 aracın kaydı silindi. Böylece trafikteki toplam araç sayısında 220 bin 187 artış yaşandı.
• Yeni asgari ücretle alınabilecek ekmek, çay, makarna, şeker, yağ gibi temel ürün miktarında 20 yıl öncesine göre artış yaşandı. Ekonomim.com'dan Hüseyin Gökçe'nin haberine göre, 20 yıl önceki asgari ücretle karşılaştırıldığında alınabilen ekmek sayısı 1300'den 1628'e; çay miktarı 46 kg’dan 104 kg’a; tereyağı miktarı 32 kg’dan 49 kg’a yükseldi.
- Detaylar: Gazete, 303 milyon TL olan 2004 yılı asgari ücreti ile 11 bin 402 TL olarak belirlenen 2023 yılı ikinci yarısında geçerli olacak asgari ücretin alım gücünü (fiyatların Temmuz ayına kadar sabit kalacağı varsayımıyla) 17 temel üründe karşılaştırdığını ifade etti.
• Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), e-ticaret sektöründe nitelikli insan kaynağını artırmak ve KOBİ'lerin dijitalleşme sürecine katkıda bulanmak için uzmanlık eğitimleri koordine etmeye başlayacağını duyurdu.
- Detaylar: Trendyol, Yemeksepeti, Amazon Türkiye başta olmak üzere, Ideasoft, Ticimax, Hipotenüs, Askon Design Center ve TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi'nin (TOBB ETÜ SEM) işbirliğiyle 1 yılda 500 kişiye e-ticaret eğitimi verilmesi hedefleniyor.
• Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığından edinilen bilgiye göre, kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin düzenleme kapsamında bugüne kadar 4 milyon 524 bin 66 mükellefe ait 6 milyon 639 bin 482 yapılandırma dosyası oluşturuldu; 265 milyar 379 milyon 176 bin TL değerinde alacağın yapılandırması gerçekleştirildi.
- Detaylar: Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun düzenlemesinden yararlanmak için başvuru süresi 3 Temmuz'da (30 Haziran'ın Kurban Bayramı tatiline denk gelmesi nedeniyle), ilk taksit ödeme süresi ise 31 Temmuz'da dolacak.
• Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), altı şirketin sermaye artırımı ile 8 şirketin borçlanma aracı ihraç talebini onayladı. Kurul ayrıca Türkiye'de yerleşik kişilere yönelik olarak internet aracılığıyla yurt dışında kaldıraçlı işlem yaptırıldığı belirlenen 26 internet sitesine erişimin engellenmesi için gerekli hukuki işlemlerin yapılmasını kararlaştırdı.
• İngiltere Merkez Bankası (BoE), dün açıklanan tüketici fiyatları verisinin ardından inatçı enflasyon ile mücadele etmek adına faiz oranlarını 50 baz puan artırarak %5'e yükseltti. Banka, Aralık 2021'den bu yana uyguladığı sıkılaşma politikası kapsamında üst üste 13'üncü kez faiz artışına gitmiş oldu.
• İsviçre Merkez Bankası (SNB), Mayıs ayında %2,2 olarak gerçekleşen enflasyondaki keskin düşüşe rağmen faiz oranlarını üst üste beşinci kez arttırdı. İsviçre politika faizini 25 baz puan artırarak %1,75'e yükseltti.
• Norveç Merkez Bankası ise gösterge faizi 50 baz puan artırarak %3,75'e yükseltti. Banka, kronun son dönemde yaşadığı değer kaybının ithal mallarda yukarı yönlü fiyat baskısı yaratmasını ve %6,7 ile beklentileri aşan enflasyonun borçlanma maliyetlerini artırmasını beklediğini söyledi.
• Brezilya Merkez Bankası gösterge faiz oranını art arda yedinci kez %13,75 seviyesinde korudu. Banka, 12 toplantı üst üste toplamda gerçekleştirdiği faiz artışına, 1175 baz puanlık artışın ardından 2022 yılı Eylül ayı toplantısında ara vermişti.
• Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre, enerji krizi yaşanan 2022 döneminde AB üyesi 27 ülkede kömür üretimi önceki yıla kıyasla %5 artarak 349 milyon ton, kömür tüketimi de %2 artışla 454 milyon ton oldu.
- Kahverengi enerji: Linyit üretimi bir önceki yıla göre %6 artarak 294 milyon tonu buldu. Linyit üretiminde Avrupa'nın lideri olan Almanya, 131 milyon tonla üretimin %44'ünü gerçekleştirdi.
Merkez 27 ay sonra faiz artırdı
TCMB, politika faizini 650 baz puan artırarak %15'e çıkardı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) Hafize Gaye Erkan Başkanlığındaki ilk Para Politikası Kurulu'nda (PPK), 27 ay sonra faiz artış kararı çıktı. Politika faizi 650 baz puan artırılarak %15'e çıkarıldı.
PPK sonrası yapılan açıklamada; parasal sıkılaştırmanın gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirileceği mesajı verildi.
- Bir adım geriden: Aposto’ya konuşan anonim finans yazarı e507, “Beklentim 3 toplantıda 15-20-24 şeklinde bir artırım temposu. BDDK’nın adımları ve dövize olan talep sondaki kararları etkileyecek” ifadelerini kullanmıştı.
- Diğer tahminler: Toplantı öncesinde beklentilerini açıklayan uluslararası bankaların tahminleri, açıklanan %15 seviyesinden çok daha yukarıdaydı. Bank of America (BofA) ve JP Morgan faiz beklentilerini %25 olarak açıklarken, Morgan Stanley ve Deutsche Bank %20 beklentisini korumuştu. Societe Generale ise %15 ile doğru tahmin yapan tek yabancı yatırım bankası oldu.
Kararın ardından yayımlanan duyuru metninde dezenflasyonun tesisi ve enflasyon beklentilerinin çıpalanması için parasal sıkılaştırma sürecinin başlamasına karar verildiği ifade edilerek “normalleşme” mesajı verildi.
Metinde parasal sıkılaştırmanın enflasyonda belirgin iyileşme sağlanana kadar gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde artırılacağı, TCMB’nin fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edeceği belirtildi.
Makroihtiyati tedbirler ve regülasyonlar içinse “Piyasa mekanizmalarının işlevselliğini artıracak ve makro finansal istikrarı güçlendirecek şekilde sadeleştirecektir. Sadeleşme süreci, etki analizleri yapılarak kademeli olacaktır” ifadeleri kullanılarak kademeli geçiş sürecine işaret edildi. Kurumların toplantı öncesi beklentileri de regülasyonlarla ilgili kademeli bir sadeleştirme süreci başlatılacağı yönündeydi. Bankacıların da Bakan Şimşek ile düzenlenen toplantıda regülasyonlarda sadeleştirme talep ettiği haberleştirilmişti.
Metnin sonunda ise, “Kurul, kararlarını öngörülebilir, veri odaklı ve şeffaf bir çerçevede almaya devam edecektir” ifadeleri kullanıldı.
Karar sonrası Twitter üzerinden açıklama yapan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek “Fiyat istikrarına odaklanan ve finansal istikrarı gözeten kurala dayalı para politikası, kamu kesimi mali dengesinde istikrarlı bir yapıyı ve sürdürülebilir bütçe finansmanını hedefleyen kurala dayalı öngörülebilir maliye politikası, piyasa ekonomisi, serbest kambiyo rejimi, dışa açık ekonomi ilkelerine dayalı politika çerçevesi Türkiye’ye çok ciddi miktarda sermaye akımı sağlayacaktır. Bu ise yatırımların ve üretimin finansmanını çok daha kolay hale getirecek, Türk lirasının yeniden istikrar kazanmasını, güvenilir bir para birimi haline gelmesini sağlayacaktır.” ifadelerini kullandı.
Döviz kurları ve borsa
Politika faizinin %15 ile uluslararası banka beklentilerinin altında belirlenmesinin ardından döviz kurları yukarı yönlü ivmelendi. USD/TL gün içinde 24,86 seviyesini görürken, EUR/TL 27,22’yi aşarak rekor kırdı. Gram altın fiyatı 1.500 lirayı geçerken Borsa İstanbul 100 endeksi ise günü %4,65 artışla 5.438 puandan kapattı.
Kurlardaki yükselişin oldukça ani olması, beklenti temelli işlemlerin yanı sıra TCMB’nin normalleşme adımları kapsamında “arka kapı satışlarını” durdurduğu şeklinde de yorumlanabilir.
- Geniş açı: Geçtiğimiz haftalarda kaydedilen ani kur şoku, TCMB’nin döviz müdahalelerine son verdiği ve rezerv birikimine geçtiği şeklinde yorumlanmıştı. Kur şokunu takip eden 2 hafta süresince TCMB net uluslararası rezervleri 6 milyar dolardan fazla toparlanarak 0,5 milyar dolar ile tekrardan artı bölgeye geçti.
Yatırım Finansman'da YF Yüzyüze ile görüntülü görüşme yaparak kolayca hesabınızı açabilir ve sermaye piyasalarında anında işlem yapmaya başlayabilirsiniz.
Yatırım Finansman ile Gündem Masası
Piyasalara değer kattığımız bir hafta bitiminden sevgilerle,
Berna Önsel, Strateji ve Yatırım Danışmanlığı Uzmanı
Kâr Realizasyonları Ön Planda
Yeni haftaya ABD’deki ‘Juneteenth’ tatili ile başlayan piyasalarda, küresel işlem hacimleri zayıf kaldı. Fed ve ECB öncesi yakın dönemde yılbaşından bu yana zirveleri test eden ABD ve Avrupa borsalarında henüz kısa vadeli olarak gördüğümüz düzeltmeler var. Piyasalarda şu anda ‘FOMO’ – fear of missing out’ korkusunun ön plana çıktığını görüyoruz. Haftanın öne çıkan gündemi ise Fed Başkanı Powell’ın Temsilciler Meclisi ve Senato’da yarıyıllık sunumu ve açıklamalarıydı. Powell’ın konuşması öncesindeki temkinliliğin de risk iştahındaki düşüşü desteklediği belirtilebilir. Bugün, hem ABD hem de Avrupa tarafında açıklanacak olan imalat ve hizmet PMI verileri takip edilecek. ABD’de imalat sektörünün daralma bölgesinde kalmaya devam etmesi bekleniyor. Euro Bölgesi’nde ise beklentiler veride anlamlı bir değişim beklenmediği yönünde.
Fed Başkanı Powell’ın konuşmasını değerlendirdiğimizde, öne çıkan başlık ‘bankalara’ ilişkin vurgular oldu. Bankacılık sisteminin güçlü olduğuna değinen Powell “Silicon Valley Bank’ın daha fazla nakit enjeksiyonuna ihtiyacı olabilirdi fakat esas sorun yönetimsel sıkıntılardan kaynaklandı.” ifadeleri banka iflaslarına ilişkin gündemin halen devam ettiğinin altını çizdi. Hatırlatmamız gerekirse, Fed faiz kararının ardından Powell ‘banka iflaslarının ekonomi üzerindeki etkilerini henüz görmedik’ ifadelerine yer vermişti. Bu bağlamda, 14 Temmuz’da JPMorgan öncülüğünde başlayacak olan 2Ç23 finansallarında krizin etkilerinin net yansımaları gerek sektör gerek endeksler açısından katalizör etki oluşturacaktır.
Goldman S&P 500’de Hedge Tavsiyesinde Bulundu
Goldman Sachs önümüzdeki 12 ayda %25 resesyon ihtimali öngörüyor. Bununla birlikte S&P 500’de yeniden 3.400 seviyesinin test edilebileceği belirtiliyor. Öte yandan, Goldman’ın S&P 500 için baz senaryosu yıl sonuna kadar 4.500’e çıkması ve 12 ayda 4.700’e ulaşması yönünde. Banka, fonların S&P 500 risklerini hedge etmesi tavsiyesinde bulunurken, riskten korunma gerekçeleri arasında şu faktörleri sıraladı: i) yükseliş bekleyenlerin pozisyonlarının kalabalıklaşması, ii) yüksek değerlemeler, iii) tahminlerden daha iyimser bir büyüme görünümünün fiyatlandırılması ve hisse senetlerine göre daha cazip alternatifler bulunması. Goldman’ın baz senaryosu, yaklaşık %9 yükselişe işaret etse de 2024 için volatilite beklentilerinin arttığına işaret ediyor.
Haftanın Şirket Haberi: Amazon.com Inc Prime Day Etkinliği
Amazon, 2015’den bu yana uygulamaya başladığı ‘Prime Day’ indirim günlerini bu sene 11 – 12 Temmuz’da gerçekleştireceğini duyurdu. Amazon, geçmiş dönem fiyatlamaları incelendiğinde Prime Day haftalarında pozitif momentum izliyor. Etkinlik, yalnızca Amazon için değil diğer perakende ve e – ticaret şirketleri için de olumlu olarak değerlendirilebilir. Pazar rekabeti ile mücadele için Walmart ve Target da ilgili dönemlerde indirimler sunmaya başlıyor. Adobe Analytics verilerine göre, geçen yıl Amazon’un Prime Day etkinliği sırasında ABD’deki toplam e-ticaret satışları 11,9 milyar $’ı aştı ve bu 2021′deki etkinlik sırasında kaydedilen genel e-ticaret işlemlerinden daha yüksekti.
