🎟 Aylardan Filmekimi'ydi: Filmekimi özel sayısı.

13 Ekim Perşembe. Sinematek/Sinema Evi'nden çıkalı yirmi dakikadan fazla olmuş. Filmin ortalarından başlayarak, o ana kadar dinmek bilmeyen göz yaşlarımdan mı yoksa sönmek bilmeyen öfkemden mi konuşamadığımı bilmiyorum. Sonunda sessiz yürüyüşümüz bitip de bir kafeye oturduğumuzda, ağzımı açar açmaz Umut'tan azar işitiyorum: "Emre, kendini 13 yaşındaki bir çocuğun yerine koyduğuna inanamıyorum." 

Birkaç yıl önce Girl filmiyle muhteşem bir başlangıç yapan Belçikalı genç ve kuir yönetmen Lukas Dhont'un yeni filmi Close, Cannes Film Festivali'nde Grand Prix'ye layık görülmeden çok önce bile bu yılın en merak ettiğim filmlerindendi. Close, bir değişim hikâyesi, değişime yenik düşen bir yakınlığın hikâyesi. 13 yaşındaki Léo ve Rémi'nin yakın ilişkisi, okul başladığında sarsıntıya uğruyor. Rémi'nin Léo'ya dostluğun dışında hissettiği şeyler olduğunu anlamak çok zor değil, bunların karşılıklı olup olmadığıysa muğlak. Toplumun o toksik erilliğinin, tek normale tapınma saçmalığının henüz 13 yaşındaki çocukların bile kalbini kırdığını görmek can acıtıyor. Duyduğu fısıltılarla, kendilerine yönelen ima, bakış ve işaretlerle her gün biraz daha geri çekmeye başlıyor Léo kendini. (Close bu açıdan, Filmekimi'nin bir diğer şahanesi, yine bu sayıda Ant'ın kaleminden okuyacağınız The Banshees of Inisherin'le paralellik taşıyor gibi gözükse de, oradaki uzaklaşmanın nedeni olgun ve varoluşsal, bizimkiyse saf ve duygusal.)

^{Close | Kaynak: İKSV}

Léo uzaklaştıkça karnından bıçaklanmış hissediyor Rémi. Ama hepsinin içinde, onun canını en çok acıtan anı tahmin ediyorum. Rémi, bir gün Léo'yu, okula başladıklarından beri ayrı düştükleri tek dünya olan hokey antremanında ziyaret etmeye gidiyor. Spordan zerre anlamasa da, orada olduğunda birlikte vakit geçiremeyecek olsalar da... Belki onun konserini izlemeye gelmiş Léo'ya bir iadeiziyaret olması, belki dışında kaldığı o dünyayı merak ettiği, belki de sadece özlediği için. Aşık olmaya gerek yok, biriyle yakın olduğunda, bazı şeyleri nedensiz yaparsın çünkü. Léo sahanın kenarına yaklaşıp şöyle diyor ona: "Niye geldin ki?"

Filmin olay örgüsüne ve duygusal yüküne dair sürprizleri bozmamak için daha fazlasını söylemek istemiyorum. Fakat söz konusu duygusal yükü üzerinde çok iyi taşıyor Lukas Dhont'un sineması. Tüm büyüsüne ve huzur dolu renk paletine rağmen masumiyetin yitişini, trajedilerle büyümeyi, toplumun beklentilerine yenik düşen mutluluk ihtimalini tüm gerçekliğiyle yüzünüze vuruyor.

Öfkem dinmiyor. Léo'nun pişmanlığı altında ezilişine üzülmüyorum. Ve film her aklıma gelişinde, tekrar tekrar sormadan duramıyorum: Başkalarının ne düşündüğü bu kadar umurunda olmasaydı, kendi hâlinizde mutlu olmaya devam ederdiniz belki de, ha ne dersin Léo?

★★★★★

Onu izledim ben. ile her sayıda bir konuk yazar ağırlamaya, sözü film izlemeyi de filmler hakkında konuşmayı da en az benim kadar sevenlere bırakmaya devam ediyorum. Bu sayıdaki konuğum, Ant Arın Şermet. 

Ekim 2021, tam bir yıl önce. Türkiye'de sinema hakkında profesyonel olarak içerik üreten neredeyse herkesin şöyle ya da böyle mağduru olduğu bir oluşumun Kumbaracı Yokuşu'ndaki ofisinde tanıştık Ant'la. Şu an hayatlarımızda olmayan bir podcast'in Filmekimi özel bölümlerinden birinin kaydı sırasında beni karşılayan o oldu. Benim için Ant demek daha çok müzik demekti ama bir şekilde yolu sinemayla da kesişmişti; şu bir yılda müzik konusunda yazdıklarını ve söylediklerini heyecanla takip ettim. Bir gün bir buluşmada bana söylediği, aşağı yukarı şöyle olan cümle beni ve sinema zevkimi çok iyi anladığını gösteriyor Ant'ın - yalnız olmadığına emin gibiyim: "Emre bir filme 4 ya da 4.5 yıldız verdiyse o filmi beğeneceğime emin oluyorum. Ama 5 yıldız verdiyse muhtemelen çok kişisel bir sebepten vermiştir, beğenmem herhalde diyorum." Ant'ı Twitter ve Instagram'da takip edebilir, hazırlayıp sunduğu müzik podcasti Chorus'u buradan dinleyebilirsiniz.

Şimdi sözü Ant'a bırakıyorum...

Ant'ın favorileri:

_{Ant'ın Filmekimi favorisi: The Banshees of Inisherin, 2022}

I don't belong to anyone
I don't belong to anyone
I don't belong to anyone
I don't wanna belong to anyone

- Fontaines D.C., "I Don't Belong"

Benim için Filmekimi’ne veda anlamına da gelen bu filmi bitirdikten sonra salonu terk etmeye yeltendiğimde, yukarıda alıntıladığım şarkı zihnimde, açık unutulmuş bir radyonun kısıklığında çalmaya başladı. “Kimseye ait değilim, kimseye ait olmak istemiyorum.” diyordu Grian Chatten’ın çatallı sesi. Tıpkı Martin McDonagh’ın zihninden süzülerek tanıştığımız Colm Doherty gibi. Yine de itiraf etmem gerekirse filmden çıktığımda çok da etkilenmemiştim The Banshees of Inisherin’den. Hatta film çıkışı yapılan ayak üstü kritiklerde kendimce olumsuz bulduğum yerleri sıralamıştım. Ancak oradan ayrıldıktan sonra zihnimdeki şarkının sesi yükseldi. Brendan Gleeson’ın ustalıkla canlandırdığı Colm’un kendini ne arkadaşı Padraic’e ne çaldığı kemana ne de yaşamaya ait hissedemeyişinin film soğudukça beni bu kadar etkileyeceğini hesaba katmamıştım.

^{The Banshees of Inisherin | Kaynak: İKSV}

The Banshees of Inisherin, Venedik'te seyircisiyle buluştuğu andan itibaren çok fazla kişiyi etkilemeyi başardı. İrlanda ana karasından uzakta bir adada yaşayan Padraic ile Colm arasındaki arkadaşlığın tek taraflı sona ermesiyle başlıyor film. Padraic, kız kardeşi Siobhan ve hayvanlarıyla yaşayan bir yerli. Zekâsı saflıkla karışık gözükse de ortalama bir insandan daha düşük. Colm’a geldiğimizdeyse yaşça Padraic’ten büyük, adanın en sözü geçen müzik insanı, herkesin saygı duyduğu biri. Yapmak istediği son bir beste var ve onu bitirmek istiyor. Bir gün bıçak gibi kesip atıyor arkadaşlığını Colm.

Padraic ise sürekli “dostunu” zorlar onunla konuşması için. Bu tavra ve Padraic’e maruz kalmak istemeyen Colm, onu kendi parmaklarını kesmekle tehdit eder. İşin garibi (ama bir yandan da normali) sözünü de tutar. Bu tehdidin altında yatan tek noktanın Padraic’e tahammülsüzlüğü olduğunu söylemekse güç. Yeteneğine ve yaşamına küsmüş biri Colm. Padraic ise bunun fiziksel bir formu sanki sadece.

Kesilen her parmak, veda edilen her hayal, hayatımıza devam edebilmemiz için, veda etme cesaretimiz olmayan insanlara ettiğimiz her veda… Colm’un bizlere sunduğu ve çok güzel olduğuna inandığı son bestesi buydu galiba. Ancak henüz yolun sonu gelmediğinde aldığı keskin kararların sonuçlarıyla da yüzleşmekten başka çaresi kalmadı… - AAŞ