Şubat ayının ilk sabahından herkese merhaba!
2022 yılını 110 milyar USD’ye ulaşan rekor ticaret açığı ile kapattık. Enerji maliyetlerindeki artış bu görünümün temel belirleyicisi de olsa, enerji hariç dengede de seyir sıfırın altında devam ediyor. Turizm gelirleri ise cari dengeyi destekleyecek şekilde son derece güçlü gelmiş durumda. Yurt içinde dış alem hesaplarına dair veri akışı yaşanırken tüm dünyanın gözleri Washington’a çevrilmiş durumda. Fed’in bu akşam açıklayacağı faiz adımı ve sonrasında gelecek açıklamalar önümüzdeki dönemi şekillendirecek en önemli veri olmayı sürdürüyor.
Haber akışının yanında, editörümüz Emircan Yaman IMF’nin küresel ekonomik görünüm raporunu sizler için değerlendirdi. Bu leziz makaleyi bültenimizin devamında bulabilirsiniz.
Sizler için seçtiğimiz çalma listeniz her zamanki yerinde sizleri bekliyor: Soul, Jazz and Blues
Keyifli okumalar!
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) dış ticaret verilerini açıkladı. Verilere göre ülkemiz 2022 yılını 109,5 milyar USD dış ticaret açığı ile kapattı. Bu açık miktarı tarihi zirve olarak kayda geçti. 2022 yılında ithalat %34,0 artışla 363,7 milyar USD; ihracat ise %12,9 artışla 254,2 milyar USD olarak gerçekleşti. Veriyle birlikte dış ticaret açığındaki yıllık artış oranı %137,0 oldu. 2022 yılında dış ticaret hacmi %24,4 artarak 617,9 milyar USD olurken, enerji fiyatlarının da görünümünü etkilediği ithalat hacmindeki büyük artış sebebiyle ihracatın ithalatı karşılama oranı %83,0’ten %69,9’a geriledi.
• TÜİK 2022’nin son çeyreğine ilişkin turizm istatistiklerini yayımladı. Buna göre, turizm geliri yılın son çeyreğinde önceki yılın aynı dönemine kıyasla %22,2 artarak 11,4 milyar USD oldu. Veriyle birlikte yıllık turizm geliri ise %53,4 artışla 46,3 milyar USD’ye ulaştı. Verinin detayında, yabancı ziyaretçilerin gecelik ortalama harcama tutarının 77 USD’den 86 USD’ye yükseldiği ancak kişi başına ortalama harcama tutarının 1.028 USD’den 950 USD’ye gerilediği görülüyor. Yıl genelinde ise kişi başı ortalama harcama tutarı %12,3 düşüşle 901 USD’ye gerilemiş durumda.
🪞 Yansıma: Verinin açıklanmasının ardından beyanatta bulunan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, 2022 hedeflerinin tuttuğunu belirterek, “2023 yılında turizmde 56 milyar USD, 2028 yılında 100 milyar USD gelir elde etmeyi hedefliyoruz” dedi.
• TÜİK, Hizmet Üretici Fiyat Endeksi verilerini açıkladı. Endeks, aylık bazda %1,4 oranında artarken, yıllık artış oranı %78,2 oldu. Alt kalemlerde konaklama hizmetleri grubundaki yıllık artış oranı %90,0 ile lider konumda bulunuyor. Endeksin yıllık bazda en az yükseldiği sektör ise bilgi ve iletişim hizmetleri (%64,0). Alt sektörlerde ise en az artış %41,1 ile telekomünikasyon, en fazla artış ise %121,6 ile programcılık ve yayıncılık hizmetlerinde yaşanmış durumda.
• Dünya Altın Konseyi’nin açıkladığı verilere göre, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 2022 yılında en çok altın alımı gerçekleştiren merkez bankası oldu. TCMB’nin satın aldığı altın miktarı raporda 148 ton olarak yer alıyor. Metinde, altına olan talebin merkez bankalarının etkisiyle son 10 yılın zirvesine taşındığı da ifade ediliyor.
💉 Hatırlatma dozu: TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu, Aralık Ayında TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yaptığı sunumda “bir yılda 150 tona yakın rezerv artışı sağladık. Bu da dünyada en fazla altın rezervi artıran bankalardan biriyiz” demişti.
• Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Twitter hesabından açıklamalarda bulundu. Borçlanma maliyetlerinin %24,6’dan %10,7’ye gerilediğini ifade eden bakan, “iç borçlanmamızın vadesi 2020’de yaklaşık 34 ay iken uyguladığımız uzun vadeli borçlanma stratejimiz ile vadeyi 2021 yılında 53 aya; 2022 yıl sonu itibarıyla ise 70 aya çıkardık. 2022 yılı Temmuz ayında Hazine tarihinin en uzun aylık ortalama borçlanma vadesi olan 98 aya ulaştık” dedi.
• TCMB, 2022 yılı enflasyonunun beklentilerin üzerinde gerçekleşmesinin ardından, görev tanımında yer aldığı üzere hükumete durumu, sebepleri ve sonuçları açıklayan bir açık mektup gönderdi. Metinde, mevcut analizlerin liralaşma stratejisi çerçevesinde gerçekleştirildiği, rezerv kaynakların güçlendirildiği ve sürecin benzer şekilde sürdürüleceği ifade ediliyor.
• Hazine ve Maliye Bakanlığı, Şubat - Nisan 2023 dönemi iç borçlanma stratejisini yayımladı. Buna göre Hazine şubat ayında 15,1 milyar TL’si anapara olmak üzere toplam 34,9 milyar TL borç servisi yapacak ve karşılığında 55 milyar TL iç borçlanma gerçekleştirecek. Mart ve nisan ayları için iç borç servisi tutarları ise sırasıyla 41,9 ve 13,8 milyar TL. Hazine bu dönemlerde sırasıyla 47,5 ve 35,0 milyar TL iç borçlanmaya gidecek.
• Gözler, ABD Merkez Bankası Fed’in yılın ilk toplantısında vereceği karara çevrilmiş durumda. Enflasyonda yaşanan yumuşama eğilimi ve istihdam haricindeki öncü verilerin desteğiyle açıklanacak adımın 25 baz puan artırım olması yönündeki olasılık piyasanın ana senaryosu konumunda.
• OPEC+ toplantısı bugün saat 14.00’te başlayacak. Toplantıda, üretim politikasında bir değişiklik yapılması beklenmiyor.
• Avro Bölgesi ekonomisi, öncü verilere göre 2022’nin son çeyreğini çeyreklik bazda %0,1’lik büyüme ile tamamladı. Böylelikle açıklanan öncü veriler, %0,1’lik daralma beklentilerinin üzerinde gerçekleşmiş oldu. Bölgede yıllık büyüme oranı ise %3,5 olarak tahmin ediliyor. Veriyle birlikte, bölge ekonomisi yaklaşık yarım yüzyıl sonra ABD ve Çin’den daha hızlı büyümüş oldu.
• Çin’de aralık ayında 47,0 olarak açıklanan imalat PMI endeksi, ocak ayında 50,1’e yükselerek eşik değerin üzerine çıktı. Piyasa beklentisi, endeksin 48,0 seviyesinde açıklanması yönündeydi. Endeks böylelikle eylül ayından bu yana ilk kez eşik değeri geçmiş oldu.
• Ekonomik aktiviteyi canlı tutmak adına genişletici politikalar benimseyen Japonya’da perakende satışlar %3,0’lük artış beklentisine karşın %3,8 oranında büyürken, sanayi üretimi ise %1,2’lik daralma beklentilerine karşın %0,1 oranında daraldı.
• Almanya’da işsizlik oranı %5,5 olarak açıklandı. Veri, beklentilere paralel seviyede. Ülkedeki işsiz sayısı 2,5 milyon kişi ile stabil.
• Rusya’da petrol ihracatçıları ve gümrük kurumlarının Rus petrolüne fiyat sınırı uygulamalarına uymaları 5 ay süreyle yasaklandı. Yasaklama kapsamında tavan fiyata uyum sağlama girişimleri de yasaklanırken gümrük kurumlarına denetleme yetkisi verildi.
E-ticarette kazancın yolu: ParamPOS
Düşük komisyon oranıyla kazancın yolu ParamPOS
2014 yılında kurulan, Türkiye’nin ilk ve lider Elektronik Para Kuruluşu Param; kullanıcılarını “Elektronik Para”, “ParamKart - Ön Ödemeli Kart”, “ParamPOS-Fiziki ve Sanal POS”, “E-cüzdan” gibi yeni nesil finansal çözümlerle buluşturuyor.
ParamPOS nedir? Türkiye’nin lider sanal POS çözümü olan ParamPOS başta e-ticaret firmaları, pazaryerleri ve bayi ağı olan firmalar olmak üzere 63 binin üzerinde kurumsal ve bireysel kullanıcının tahsilatlarına aracılık ederek düşük komisyon oranı, kolay entegrasyon, güçlü ve güvenilir teknolojik altyapısıyla kesintisiz işlem yapabilme ayrıcalığıyla kullanıcılarına çözümler sunuyor.
Avantajları neler?
- 23 banka ve 9 kart markasıyla entegre olan ParamPOS ile yurt dışından da Visa ve Mastercard üzerinden tahsilat yapabilirsiniz.
- Tüm kredi kartlarından tek çekim/taksitle, sanal ve fiziki olarak ödeme alabilirsiniz.
- ParamPOS ile tahsilatlarınızı ertesi gün alabilirsiniz.
- ParamPOS’ta yıllık kurulum, işlem ücreti ve ciro taahhüdü gibi ek ücretler ödemezsiniz.
- Başvurunuz tamamladıktan sonra 1 iş günü içerisinde ParamPOS kullanmaya başlayabilirsiniz.
- Güvenli kart saklama özelliğiyle kartınızı tanımlayarak periyodik tahsilat yapabilirsiniz.
- ParamPOS; link göndererek müşterilerinizden kolayca ödeme almanızı sağlayan ParamTIK, web sitenize ekleyeceğiniz bir linkle sanal POS sayfası oluşturacağınız KolayTahsilat ve Pazaryeri altyapı çözümleriyle e-ticaret yolculuğunuzda her an yanınızda.
ParamPOS’la ilgili detaylı bilgi için bu bağlantıyı ziyaret edebilirsiniz.
Uluslararası Para Fonu (IMF) 2023 yılının ilk Dünya Ekonomik Görünümü (World Economic Outlook) raporunu yayımladı. “Düşük büyüme ortamında enflasyon zirve yapıyor” başlığıyla yayımlanan raporda merkez bankalarının enflasyonla mücadele adına yaptığı faiz artışları ve Rusya - Ukrayna savaşının ekonomik faaliyet üzerinde oluşturduğu baskının küresel ekonomik büyüme için temel riskler olduğu ifade ediliyor. Buna rağmen risklerin Ekim 2022’de yayımlanan bir önceki rapora kıyasla daha az olduğuna dikkat çekiliyor.
IMF Araştırma Direktörü Pierre-Olivier Gourinchas rapora ilişkin yaptığı yorumunda, “Küresel ekonomi bu yıl yavaşlamaya, gelecek yıl ise toparlanmaya hazırlanıyor. Enflasyonla mücadele ve Rusya'nın Ukrayna'daki savaşı faaliyetler üzerinde baskı oluşturduğundan, büyüme tarihsel standartlara göre zayıf kalacaktır” ifadelerini kullanıyor.
💾 Cep Bilgisi: IMF tarafından yılda iki kez yayımlanan ve iki kez güncelleme alan Dünya Ekonomik Görünümü raporu küresel ekonomik beklentileri oluşturması ve piyasayı yönlendirici etkileri nedeniyle oldukça önemlidir.
Küresel göstergeler için yorumlar
Raporda 2023 yılına ilişkin küresel ekonomik büyüme tahmini, bir önceki rapora kıyasla 0,2 puan artırılarak %2,9 seviyesine çekilmiş durumda. Özellikle IMF Başkanı Kristalina Georgieva ve IMF ekonomistleri tarafından son zamanlarda yapılan “toparlanma beklediğimizden iyi gidiyor” yorumlarının ardından ekonomik büyüme tahmininin yukarı yönlü revizyonuna kesin gözüyle bakılıyordu. Fakat yukarı yönlü revizyona rağmen bu oran 2000 ile 2019 dönemi arasındaki yıllık ortalama olan %3,8’in altında yer alıyor.
💉Hatırlatma dozu: IMF Başkanı Kristalina Georgieva, küresel ekonomik büyümeye ilişkin "2023'ün sonuna doğru, umarız 2024'te daha yüksek bir büyüme yoluna doğru trendin tersine döndüğünü göreceğiz” ifadelerini kullanarak “Dipten çıktığımızı düşünüyoruz” demişti.
2024 yılı için ekonomik büyüme tahmini ise %3,1 ile daha iyimser olmakla birlikte yine de pandemi öncesi seviyenin altında yer alıyor. Bu oran her ne kadar ekonomik büyüme açısından düşük görünse de IMF’in ekonomide bir “yumuşak iniş” beklediği tezini güçlendiriyor.
Raporun başlığında yer alan “enflasyon zirve yapıyor” yorumuna da dikkat çekilmiş durumda. 2022 yılında %8,8 olan küresel enflasyonun 2023 yılında %6,6’ya, 2024’te ise %4,3’e düşmesi bekleniyor. Raporda küresel manşet enflasyonunun 2022’nin üçüncü çeyreğinde zirve yaptığı ve sıkı parasal koşulların toplam talebi baskılayarak enflasyonun düşmesine sebep olduğu ifade edilse de tam etkinin 2024 yılından önce görülmesinin olası olmadığı belirtiliyor. Ayrıca manşet enflasyonda düşüşler kaydedilse de çekirdek enflasyonun henüz pek çok ülkede zirve noktasına ulaşmadığı ve gerileyen yakıt fiyatlarının enflasyonda yaşanan düşüşteki etkisine de dikkat çekiliyor. IMF Direktörü Gourinchas konuya ilişkin, “Enflasyon haberleri cesaret verici, ancak savaş kazanılmış olmaktan çok uzak” ifadelerini kullanıyor.
💾 Cep bilgisi: Çekirdek enflasyon, para politikasının etkinliğinin görece zayıf olduğu ve kısa vadeli şoklardan daha yüksek oranda etkilenen enerji ile gıda fiyatlarının hesaplama dışında tutulduğu enflasyonu ifade eder. Çekirdek enflasyon, kendi içinde de alt gruplara ayrılmakla birlikte (mevsimlik ürünler hariç, alkollü içecekler ve tütün hariç gibi) terim temelde enerji ve gıda hariç enflasyonu ifade eder.
Gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomiler
Gelişmiş ülke merkez bankaları tarafından enflasyonla mücadele adına yapılan güçlü faiz artışları nedeniyle bu ülkelerin küresel ekonomik yavaşlamadan daha çok etkilenebilecekleri tahmin ediliyor. Gelişmiş dünya için 2023 yılı ekonomik büyüme tahmini %1,2 olarak açıklanırken 2024 tahmini de ona yakın bir seviye olan %1,4’te bulunuyor.
ABD’de ekonomik büyümenin yükselen borçlanma maliyetleri nedeniyle bu yıl %1,4’e gerilemesi bekleniyor. Avro Bölgesi içinse durum daha vahim. IMF, Avrupa Merkez Bankası tarafından yapılan güçlü faiz artışları ve yükselen enerji fiyatları sonucunda yaşanan ticaret haddi şoku nedeniyle Avro Bölgesi büyümesinin bu yıl keskin bir şekilde düşerek %0,7’ye gerilemesini bekliyor.
Gelişmekte olan ülkeler için ise bir tür “toparlanma” yorumu yapılıyor. Bu grubun geçtiğimiz yıl yaşanan emtia krizleri nedeniyle halihazırda “dibi görmüş olduğu” ve bu yıl %4 büyüyerek toparlanma belirtileri göstereceği tahmin ediliyor. Özellikle ABD ve Avro Bölgesi’nin bu yıl küresel ekonomik büyümenin yalnızca 10’da birine karşılık gelecek kadar büyüyebileceği tahmin edilirken bu grup içinde yer alan Çin ve Hindistan’ın küresel ekonomik büyümenin yarısını tek başına sağlayacağının ifade edilmesi, gelişmekte olan dünyadan beklenen büyüme performansını daha çarpıcı bir biçimde ortaya koyuyor.
Türkiye
Raporda Türkiye ile alakalı detaylı bir analiz yer almasa da ekonomik büyüme verilerine ilişkin birtakım tahminler mevcut. Uluslararası Para Fonu Türkiye ekonomisinin 2023 yılında %3, 2024 yılında ise yine aynı hızda büyüyeceğini tahmin ediyor. Kurumun ülkemiz ekonomisi için 2022 yılı ekonomik büyüme tahmini ise %5,5 seviyesinde.
