Spektrum Kuş Bakışı'ndan herkese merhaba,
Bu hafta Türkiye'de yine seçimlerin tarihi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın aday olup, olamayacağı tartışıldı.
İsveç'te aşırı sağcı Stram Kurs partisinin kurucusu Rasmus Paludan, Türkiye'nin Stockholm Büyükelçiliği önünde Kur'an-ı Kerim yaktı. Eylem hem Türkiye'de hem de dünyada tepki topladı.
Altılı Masa 11. toplantısını gerçekleştirdi; aday hâlâ açıklanmadı.
ABD Başkanı Joe Biden'ın evinde gizli belgeler ortaya çıktı, Peru ve İsrail'de protestolar devam etti.
İyi okumalar!
-İlkim Emirler
• Cumhurbaşkanı Erdoğan, "14 Mayıs 2023 Pazar gününün her bakımdan seçim için en uygun tarih olduğunu gördük. Anayasa'da belirtilen usullere mütenasip şekilde, ülkemizi bu tarihte seçime götürmek istiyoruz." açıklamasında bulundu.
BirGün
- TBMM'ye çağrı: Erdoğan, Meclis'e de çağrı yaparak "Bu tarih güncellemesini, Anayasa'ya göre 5'te 3 çoğunlukla Meclis yaparsa, memnuniyet duyarız. Meclis'te gereken çoğunluğun sağlanamaması hâlinde, Cumhurbaşkanı olarak biz, seçimlerin 14 Mayıs'ta yapılabilmesini temin edecek bir takvimle kararımızı alıp, süreci başlatacağız." ifadelerini kullandı.
- "Bir sorun yok": CHP lideri Kılıçdaroğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın seçim tarihi için 14 Mayıs'ı işaret etmesine ilişkin "Bizim açımızdan herhangi bir sorun yok. Millet İttifakı da zaten bunu istiyor. Yeter. Söz milletin olacak" açıklamasında bulundu.
- "Mukaddes bir gün": İYİ Parti lideri Meral Akşener de seçim tarihine ilişkin "14 Mayıs günü hep birlikte 'yeter, söz milletin' diyebileceğimiz mukaddes bir gün olacak" açıklamasında bulundu. Akşener, "Gülünç bir biçimde lafı çevirmeye çalışsa da bu bariz şekilde bir erken seçimdir. Neden erken seçim kararı aldılar biliyor musunuz? Çünkü gençlerin oy kullanmasından korkuyorlar. Çünkü gençlerin onları sandığa gömeceklerini çok iyi biliyorlar. Okulların açık olduğu bir zamanda, hatta sınavların olduğu bir dönemde seçim yapmak demek gençlere, 'oy kullanmayın' demektir" dedi.
• İsveç'te aşırı sağcı Stram Kurs partisinin kurucusu Rasmus Paludan, Türkiye'nin Stockholm Büyükelçiliği önünde Kur'an-ı Kerim yaktı. Reuters konuya ilişkin haberinde "Bu eylem, İsveç'in NATO’ya girmesi için Ankara'nın desteğine ihtiyaç duyduğu bir dönemde tansiyonu çok keskin bir şekilde artırdı" ifadelerini kullandı.
- Dışişleri Bakanlığı'ndan tepki: Dışişleri Bakanlığı açıklamasında "İsveç'te bugün kutsal kitabımız Kur'an-ı Kerim'e karşı yapılan aşağılık saldırıyı en güçlü şekilde lanetliyoruz. Müslümanları hedef gösteren ve kutsal değerlerimize hakaret eden bu İslam düşmanı provokatif eyleme ifade özgürlüğü adı altında izin verilmesini hiçbir şekilde kabul etmiyoruz." ifadeleriyle tepki gösterdi.
- İsveç'ten açıklama: İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, aşırı sağcı politikacı Rasmus Paludan'ın eylemine ilişkin "İfade özgürlüğü demokrasinin temel bir parçasıdır. Ancak her yasal olan şey, yakışık değildir. Birçokları için kutsal olan kitapları yakmak son derece saygısız bir davranıştır. Stockholm'de yaşananlardan rahatsız olan tüm Müslümanlara sempatimi iletiyorum” ifadelerini kullandı.
AP
- Ziyaret iptal edildi: Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar, İsveç Savunma Bakanı'nın Türkiye'ye yapacağı ziyaretin iptal edildiğini açıkladı.
- İstanbul'da eylemler: İsveç Konsolosluğu önünde eylem yapıldı. Konsolosluk çalışanları pencereye olayla ilişkisi olmadıklarına dair bir yazı astı.
- ABD'den açıklama: ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, olayın "NATO birliğine karşı bir sabotaj olabileceğini" söyledi. Olayı "mide bulandırıcı ve tiksindirici" sözleriyle tanımlayan Price, "bir eylemin aynı anda hem hukuki hem de korkunç olabileceğini" söyleyerek İsveç'in tutumunu savundu.
- NATO'dan tepki: NATO Genel Sekreteri Jans Stoltenberg “İfade özgürlüğü, fikir özgürlüğü İsveç'te ve diğer tüm NATO ülkelerinde değerli bir ilke. Bu nedenle bu uygunsuz eylemler otomatik olarak yasa dışı sayılmaz.” diyerek Türkiye ve Macaristan'a, İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliğine onay verme sürecini hızlandırma çağrısı yaptı.
- Üçlü mekanizma iptal: Türkiye'nin talebi üzerine Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında önümüzdeki ay yapılması planlanan üçlü mekanizma toplantısı süresiz bir şekilde iptal edildi.
- Mayınlar: Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, müzakereler hakkında "Daha önce de söyledim, bu üyelik sürecine mayınlar döşüyor bunlar. Bu mayınları temizleyerek yolunda ilerlemek de o mayınların üzerine basarak kendisini patlatmak da İsveç'in elinde. Şimdi bu ortamda üçlü toplantının bir anlamı olmaz" açıklamasında bulundu.
- İsveç'ten açıklama: İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billstrom, ülkesinin NATO üyeliği konusunda Türkiye’ye verdiği sözleri yerine getirdiğini savundu.
- Finlandiya'dan açıklama: Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, üçlü mekanizma konusunda "molaya ihtiyaç olduğunu", öncelikleri İsveç ile birlikte üyelik olsa da ülkesinin İsveç olmadan da NATO'ya katılmayı düşünmesi gerektiğini kaydetti.
- Bir adım geriden: Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kuran yakılmasının ardından "İsveç, NATO üyeliği konusunda bizden destek beklemesin" açıklamasını yapmıştı.
- Öte yandan: Hollanda'da aşırı sağcıların Kuran yakması üzerine Dışişleri Bakanlığı, Hollanda'nın Ankara Büyükelçisi'ni çağırarak olayı protesto etti.
• Altılı Masa'nın, 2023 seçimlerinde TBMM'de anayasal çoğunluğu elde etmek için milletvekili seçimlerinde uygulanabilecek stratejileri belirlemek amacıyla "seçim ittifakı komisyonu" oluşturduğu açıklandı. Komisyonun, bir rapor hazırlayarak genel başkanlara sunacağı belirtildi.
- İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Cihan Paçacı, CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu'nun cumhurbaşkanlığı adaylığına ilişkin "...parti yetkili kurulları, şu anda Kemal Bey’i onaylayacak noktada değil ama bu nihai olarak böyle devam edecek anlamına da gelmiyor. Meral Hanım, konuyu yetkili kurullara getirecek, orada nihai karar alınacak" ifadelerinin ardından partideki görevinden istifa ettiğini açıkladı.
- 11. toplantı: Altılı Masa'nın 11. toplantısı, İYİ Parti ev sahipliğinde yapıldı. Toplantı sonrası açıklamada "...TBMM yenileme kararı almadığı müddetçe, Sayın Erdoğan’ın 14 Mayıs'ta yapılacak olan seçimlerde bir kez daha aday olması mümkün değildir. Anayasa'yı yok sayan bu başıboşluğu kabul etmediğimizi kamuoyunun bilgisine sunarız." denildi.
• CHP ile İYİ Parti, başörtüsüne anayasal güvence getiren ve ailenin tanımını değiştiren anayasa değişiklik teklifinin görüşüldüğü komisyona ortak bir önerge sundu. Önergede Cumhur İttifakı'nın değişiklik teklifinde birinci maddede yer alan "dini inancı sebebiyle" ibaresinin anayasanın laiklik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle çıkartılması istendi. Muhalefetin önergesinin AK Parti ve MHP oylarıyla reddedilmesi üzerine komisyonda gerginlik yaşandı.
- Kabul edildi: Muhalefetin komisyonu terk etmesinden sonra, teklif komisyonda kabul edildi. CHP ve İYİ Parti'nin Genel Kurul'da değişikliğe destek vermeyeceği öğrenildi. HDP'nin de destek vermeyeceği düşünülen teklifin 400 oya ulaşılamayacağı için yasalaşması mümkün gözükmüyor.
• Sözcü'den Saygı Öztürk'ün haberine göre CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Erdoğan'ın 3'üncü kez cumhurbaşkanı adayı olamayacağı tartışmalarına ilişkin yaptığı açıklamada "Diyelim ki ses çıkardık nereye gidecek? Yüksek Seçim Kurulu'na. O üyeleri atayan kim Erdoğan. Verdiği karara kim itiraz edecek? İtiraz edeceğin hiçbir yer yok. Anayasa Mahkemesi bile bakmıyor bu karara. Dolayısıyla bizim Erdoğan'ın aday olup olmamasına kilitlenmek gibi bir düşüncemiz yok." dedi.
- Öte yandan: Tutuklu eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yeniden aday olmasını "gayrimeşru"olarak tanımladı. Demirtaş, Erdoğan'ın adaylığına karşı Yüksek Seçim Kurulu'na itiraz dilekçesi sunacağını ifade etti.
Habertürk
• Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin yıl dönümü nedeniyle 22 Şubat'ta İstanbul'da bir zirve düzenleneceğini açıkladı. Ukrayna'dan bir hükümet yetkilisinin de davet edileceğini belirten Meyer-Landrut "Bu, aynı zamanda Ukrayna'ya olan desteğimizi de ifade etmenin bir yolu. Geçen yıl 24 Şubat, Rus saldırganlığının başlaması Avrupa tarihinde belirleyici bir an oldu. Kıtamızda bir savaşımız var, acımasız büyük bir savaş, bu Avrupa kıtasının çok ötesinde sonuçları olan bir savaş." dedi.
- Ülkeyi terk etme çağrısı: Rusya Dışişleri Bakanlığı, Estonya'nın Moskova Büyükelçisi'nin ülkeyi terk etmesini talep etti. Yapılan açıklamada "Rus tarafı, yanıt olarak her iki ülkedeki diplomatik temsilciliği maslahatgüzar seviyesine indirme yönünde karar aldı. Rusya ile Estonya arasındaki ilişkilerde böyle bir durumun gelişmesiyle ilgili tüm sorumluluk Estonya tarafına ait. Estonya yönetiminin düşmanca adımlarına ileride de tepki vermeye devam edeceğiz." denildi.
- Almanya'dan onay: Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Ukrayna'ya 14 adet Leopard 2 A6 tankından oluşan bir bölük göndereceklerini açıkladı. Tankların, ilk aşamada Almanya Silahlı Kuvvetleri envanterinden sağlanacağı belirtildi.
- İspanya da hazır: İspanya Savunma Bakanı Margarita Robles, "İspanya, koordinasyonlu bir şekilde Leopard tanklarının sevkiyatı ve eğitimi ile ilgili gerekli her şeyi müttefiklerimizle halletmeye isteklidir." ifadeleriyle Ukrayna'ya Leopard tankı göndermeye hazır olduklarını açıkladı.
- Rusya'dan tehdit: Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, ABD'nin Ukrayna'ya sevk etmeyi planladığı Abrams tanklarına ilişkin "Bu tanklar da diğerleri gibi yanacak. Ancak çok pahalılar ve bedeli de öncelikle Avrupalı vergi mükelleflerince ödenecek." ifadelerini kullandı.
- Doğrudan müdahil: Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, batı ülkelerinin Ukrayna'ya tank gönderme kararının "savaşa doğrudan müdahil olma" olarak yorumlanacağını söyledi.
• Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva, eski Başkan Jair Bolsonaro destekçilerinin hükümet binalarına yaptığı baskına "destek verdiği şüphesiyle" Genelkurmay Başkanı Julio Cesar de Arruda'yı görevden aldı.
Metropoles
• ABD Adalet Bakanlığı, Başkan Joe Biden'ın evinde yapılan aramada bir kısmı Biden'ın 1973-2009 yılları arasında Senatörlük yaptığı dönemden, kalanı da 2009-2017 yılları arasında Başkan Yardımcılığı görevinden kalma "gizli belgelerin" bulunduğunu açıkladı.
AA
• İsrail'de, Başbakan Binyamin Netanyahu liderliğindeki hükümetin politikalarına ve yargının yetkilerini kısıtladığı gerekçesiyle yeni yasa teklifine tepki gösteren on binlerce kişi, başkent Tel Aviv'de hükümeti protesto etti.
The Times of Israel
- "Demokrasiyi koruyacağız": Ana muhalefet partisi olan Gelecek Var Partisi lideri ve eski başbakan Yair Lapid, bu hafta gösterilere katılacağını açıklayarak “Ülkemizi ve demokrasiyi koruyacağız. Kazanana kadar vazgeçmeyeceğiz." dedi.
• Peru'da, Cumhurbaşkanı Dina Boluarte'nin istifası ve erken seçime gidilmesi talebiyle düzenlenen hükümet karşıtı protestolarda, polisin protestoculara ateş açması sonucunda 11 Aralık'tan bu yana en az 60 kişinin hayatını kaybettiği açıklandı.
RNZ