Mecliste Bu Hafta #18

TBMM

TBMM deprem felaketlerinden hemen sonra açılıp cumhurbaşkanının aldığı OHAL kararını kabul etmiş sonrasında Genel Kurulları 28 Şubat’a kadar ertelemişti.
Bu aradan sonra açılan Mecliste son derece yoğun ve önemli bir gündem vardı. Felaketlerin yaşandığı hafta Meclisten geçmesi planlanan EYT Teklifi bu hafta kabul edilirken depremlerle alakalı araştırma önergeleri de birleştirilip kabul edildi. Bunlar yaşanırken “gerek var mıydı?” dediğimiz bir  teklif de Genel Kurulda kanunlaştı.

TBMM’de Deprem Gündemi

11 ili etkileyen depremlerin ardından binlerce can kaybı yaşandı, sağ kalan çoğu insanın ise ev ve iş yerleri zarar gördü. Cumhuriyet tarihinin belki de en büyük felaketi etkilerini sürdürürken verilen aradan sonra tekrar göreve başlayan TBMM’de birçok tartışma yaşandı. Muhalefetten birçok vekil konuşmalarında iktidarı istifaya davet etti.

Kızılay’ın çadır satışı olaylarının ortaya çıkmasıyla konuyla alakalı birçok tartışma olurken bu konuyla ilgili gündeme gelen iki adet araştırma önergesi ise reddedildi. 

Perşembe günkü oturumda ise bütün gruplar tarafından depremlerle ilgili olarak verilen toplamda 26 adet araştırma önergesi birleştirilerek kabul edildi. Araştırma önergelerinin kabulüyle birlikte bir komisyon kurulacak ve yapılan 3 aylık çalışma sonucu hazırlanan rapor Meclise sunulacak . Araştırma Komisyonunun hazırladığı rapor Meclise dağıtıldığı zaman sizlere sunacağız.

EYT Düzenlemesi

Türkiye’nin yaşadığı başka bir büyük felaket olan 17 Ağustos Depreminden sonra ilk defa EYT yani Emeklilikte Yaşa Takılanlar mağduriyetleri hayatımıza girmişti. Belki de tarihin bir cilvesi olarak yine bir deprem felaketinin ardından gündeme gelen teklif Mecliste oy birliğiyle kabul edildi.  

Düzenlemeyle yaklaşık 5 milyon insana emekli olma şansı verilirken emekli olabilecek kişilerin aşağıdaki şartları taşıyor olması gerekiyor;

• Kişinin 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta kaydının bulunması
• Sigorta kaydına göre 5000-5975 gün kadar prim ödemesinin tamamlanması, prim ödemesinin eksiksiz olarak gerçekleştirilmesi
• Kadınlar için 20, erkekler içinse 25 yıl olan sigortalılık süresinin tamamlanması

Gerek EYT mağdurlarının çalışmaları gerekse muhalefet partilerinin bir vaat olarak bu problemi sürekli gündeme getirmeleri sonucu düzenleme Meclise geldi. Ancak konuyla ilgili olarak siyasi etik açısından bazı problemler var; 

• Cumhur İttifakı seçimlere gidilen bu dönemde düzenlemeyi öyle bir tarihte çıkarıyor ki düzenleme sayesinde emekli olacak insanlar maaşlarını alır almaz oy kullanacaklar. Bu da seçimde insanların psikolojisiyle birlikte kullandıkları oyları da etkileyebilir. 
• Eski tarihlerde iktidarda söz sahibi insanlar tarafından birçok kez yapılmayacak denilen düzenlemenin iktidarın yaşayacağı belki de en zor seçim sürecinde çıkartılıyor olması yine sorunun çözümüne yönelik değil de “oy kazanmak” için olduğunu net bir şekilde bizlere gösteriyor.

Teklif Genel Kurulda oy birliğiyle kabul edilse de muhalefet milletvekillerinin ifadelerine göre düzenlemede birçok eksik var. Bazı milletvekillerinin düzenlemenin eksiklerine yönelik ifadeleri ise şu şekilde :

İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta – SSK ve BAĞ-KUR adaletsizliği devam ediyor. Şimdi, BAĞ-KUR’lularda biliyorsunuz, daha uzun bir süre prim ödenmesi gerekiyor ama şöyle durumlarda bile... Mesela şöyle düşünelim; işte, 5000 günün üzerinden emekli olabilecek birisini düşünelim: Efendim, 3000 günü SSK'lı ama son döneminde BAĞ-KUR’lu olmuş, 2000 günü de BAĞ-KUR'dan yatırmış; şimdi orada bunlar için primin 5000 gün değil, 9000 güne çıkmış olması ciddi bir adaletsizlik getiriyor. Bu da düzeltilmesi gereken veya bu kanunun eksik olduğu yönlerden bir tanesi.

CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba – Bu düzenlemedeki eksiklere bakınca, bu düzenlemenin eksik olduğunu ve enkaz altında kaldığını görmekteyiz. Bu teklifte 5975 gün primine takılanlar, çıraklık ve staja takılanlar, BAĞ-KUR tesciline takılanlar, 9000 güne takılanlar, kısmî emekliliğe takılanlar, depreme takılanlar olduğunu görüyoruz. Değerli arkadaşlar, bir günle on yedi yıl fazla çalışmaya mahkûm edilenlerin sorunları bu teklifle çözülmedi, çözülmeyecek, EYT sorunu enkaz altında kalmaya devam edecek.

HDP Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş – EYT’lilerin bir kısım talepleri maalesef yasaya geçmedi, önerge de verdik. Öncelikle, 8 Eylül 99 tarihinden önce de işe girenlerin aynı şekilde emekli olması gerekiyordu, maalesef bu kabul edilmedi, aynı statüde olamıyorlar. Diğeri, 5000 prim gün sayısı 5975’e çıkarıldı, bu da EYT’lileri EPT’li hâle getirdi. Diğeri de 8 Eylül 99 öncesi 3600 gün prim ödeyenlerin kısmi emekliliği olmalıydı, maalesef bu da olmadı. Stajyer ve çırakların işe giriş tarihleri esas alınmıyor ve sonradan 8 Eylül 99 sonrası işe girenlerde kademeli geçiş de olmadı. Ve en son Ağustos depremi 99, orada da mutlaka 31/12/1999 tarihi olmalıydı, bunu ısrarla söyledik, olmadı. Bütün bunlara rağmen biz EYT’ye “evet” diyeceğiz, milyonlarca insan bekliyor.

Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı Kanunu Teklifi 

Bu hafta EYT Düzenlemesinin ardından kabul edilen bu teklifle Türk-İslam arkeolojisi araştırmaları temalı bir vakıf kurulması amaçlanıyor. Ancak muhalefet gruplarından teklifin gündeme gelme zamanıyla alakalı birçok eleştiri geldi. Depremin etkileri hala sürerken meclisin böyle bir zamanda hiçbir aciliyeti olmayan bir düzenlemeyle vakit geçirmesi bizim için de şaşırtıcı oldu.

Teklifin içeriğine ilişkin en büyük eleştiri ise Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanının mütevelli heyetinin tabi üyelerinden olması oldu. Belediye başkanlığı gibi oldukça siyasi bir görevin tarafsız olması gereken bir vakfın mütevelli heyetinde olmasına muhalefet gruplarından birçok eleştiri geldi. 

Muhalefette HDP ve CHP Gruplarından oylamaya katılan vekiller ret oyu kullanırken  İYİ Parti Grubundan ise hem kabul hem ret oyları çıktı.

Araştırma Önergeleri 

1- Deprem felaketinin yıkıcı etkileri ve sonuçlarıyla birlikte siyasi, ekonomik ve demografik riskler sebebiyle Suriyeli sığınmacıların vatanlarına dönüş sürecinin derhâl planlanması ve başlatılmasına yönelik verilen önergenin görüşülme Genel Kurulda reddedildi. 

İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta tarafından verilen önerge 28 Şubat’ta TBMM Gündemine geldi.

2- Maraş depreminin idari ve siyasi sorumluluğunun açığa çıkartılmasına 

yönelik verilen önergenin görüşülme Genel Kurulda reddedildi. 

HDP  Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş ve İstanbul Milletvekili Hakkı Saruhan Oluç  tarafından verilen önerge 28 Şubat’ta TBMM Gündemine geldi.

3- Kızılay'ın deprem sonrası acil bir kamu hizmeti olarak halka ulaştırması gereken yiyecek ve çadırların satışına ilişkin iddiaların araştırılmasına yönelik  yönelik verilen önergenin görüşülme Genel Kurulda reddedildi. 

CHP Ankara Milletvekili Tekin Bingöl tarafından tarafından verilen önerge 28 Şubat’ta TBMM Gündemine geldi.

4- Kızılayın kuruluş amacından uzaklaşmasının nedenleri ve sorumlularının tespit edilmesine yönelik  verilen araştırma önergesinin görüşülme Genel Kurulda reddedildi. 

İYİ Parti İzmir Milletvekili Dursun Müsavat Dervişoğlu ve İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta tarafından verilen önerge 1 Mart’ta TBMM Gündemine geldi.

5-Deprem bölgesinde engelli bireylerin yaşadıkları sorunların araştırılmasına yönelik  verilen önergenin görüşülmesi Genel Kurulda reddedildi. 

HDP İstanbul Milletvekili Musa Piroğlu tarafından verilen önerge 1 Mart’ta TBMM Gündemine geldi.

6- Depremin tarımsal üretime etkilerinin araştırılmasına yönelik verilen önergenin görüşülmesi Genel Kurulda reddedildi. 

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer tarafından verilen önerge 1 Mart’ta TBMM Gündemine geldi.

7- 11 ili etkileyen depremlerin sonuçlarının tüm yönleriyle araştırılmasına yönelik verilen önergeler Genel Kurulda kabul edildi.

AKP, MHP, İYİ Parti, CHP ve HDP Gruplarından verilen toplamda 26 önerge birleştirilerek kabul edilirken bu önergeler 2 Mart’ta TBMM Gündemine geldi.  

Büyükşehir Belediye Meclisleri 

Yaşanan felaketlerde depremzedeler için Türkiye’de birçok belediyeden yardımlar yapıldı. Yazı serimizde incelediğimiz Büyükşehir Belediye Meclislerinin de gündeminde felaket ve depremzedelere yardım yapılmasına ilişkin maddeler vardı.

İzmir 

• İklim değişikliği etkilerine dirençli ve sağlıklı bir kent yaratmak, çevrenin ve doğal zenginliklerin korunması amacıyla İzmir Büyükşehir Belediyesinin organize edeceği okullarda eğitim programları için Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile Ege Orman Vakfı arasında bir protokol yapılmasına ilişkin komisyon raporu İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinde kabul edildi.
• İzmir sokaklarında kullanılmak üzere ergonomik ve çevreye uygun çöp kutuları tasarlanmasına yönelik "İzmir Ekonomi Üniversitesi Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi" ile ortak çalışmalar için bir protokol yapılmasına ilişkin komisyon raporu İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinde kabul edildi.
• İzmir’de tekstil sektörünün gelişimi adına “Bilgisayarda Giysi Kalıbı Hazırlama Alanında” eğitimler verilmesi amacıyla  İzmir Kalkınma Ajansıyla bir protokol yapılmasına ilişkin komisyon raporu İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinde kabul edildi.
• İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından deprem felaketinden etkilenen illerde hayvansal üretim yapan üreticilere yem desteği yapılmasına ilişkin komisyon raporu İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinde kabul edildi.

Ankara

• Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından deprem bölgesi için 5  adet özellikli panelvan araç alınımasına ilişkin Başkanlık yazısı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinde kabul edildi.
• Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından deprem felaketinde zarar gören hayvan barınaklarına ilaç ve mama yardımı yapılmasına ilişkin önerge Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinde kabul edildi.
• Ankara’da Gordion Düğümü, Büyük İskender, Yassıhöyük ve Gordion Müzesi üzerinden turizm konsepti geliştirilmesine ilişkin komisyon raporu Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinde kabul edildi.
• Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından Polatlı İlçesindeki okullarda “Afet Farkındalık ve İlk Yardım Eğitimleri” düzenlenmesine ilişkin komisyon raporu Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinde kabul edildi.

Kapanış 

Türkiye gündemi en hızlı değişen ülkelerden birisi. Ülkenin şubat ayı gündemi ne ise ne yazık ki yıllarca unutamayacağımız, binlerce kayıp verdiğimiz bir felaketti. Bu felaketin gölgesinde de olsa Meclis yasama faaliyetlerine devam ediyor, hatta devam etmek zorunda. 

Seçime giden bu yılda her hafta milyonlarca insanın hayatını etkileyen düzenlemeler Mecliste kabul ediliyor. Bu süreçte yoğun gündemi yakından takip edebilmek için bir sonraki yazımızı kaçırmayın!