Avrupa Merkez Bankası, politika faizini piyasa beklentilerine paralel olarak 25 baz puan daha artırdı. Başkan Lagarde, verdiği mesajlarda faiz artırımlarına devam edileceği sinyallerini verdi.
Yurt içi veri akışının görece sakin olduğu güne dair tüm detaylar bültenimizin yeni sayısında sizleri bekliyor.
Bugün bültenimizin devamında, her Cuma günü olduğu gibi hafızaları tazeliyor ve haftayı geri sarıyoruz.
Günlük ruh gıdası dozunuz: Café Cubano
Pazartesi sabahı görüşmek üzere.
Keyifli okumalar!
Avrupa Merkez Bankası sürpriz yapmadı
ECB, politika faizini 25 baz puan daha artırdı.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) haziran ayı toplantısında politika faizini 25 baz puan daha artırdı. Kararla birlikte mevduat faizi %3,5; refinansman faizi %4,0; marjinal fonlama faizi ise %4,25 seviyesine yükselerek son 20 yılın zirvesine ulaştı.
Karar metni
Karar metninde enflasyondaki düşüş trendinin devam etmesine karşın uzun süre yüksek seyredeceği beklentisi korunuyor ve orta vadeli %2 hedefine ulaşabilmek adına artırım serisine devam edildiği ifade ediliyor.
Güncellenen makroekonomik projeksiyonlara atıf yapılan metinde, 2023 enflasyonunun ortalama %5,4 olacağı vurgulanıyor. Beklenen enflasyonun 2024 yılında %3,0; 2025 yılında ise %2,2 olduğu ifade ediliyor. Enflasyonist baskının güçlü seyrettiği, bu sebeple enerji ve gıda hariç kalemlerde enflasyon beklentisinin güçlendiği buna karşın kurumun attığı adımların sonuçlarının görülmeye başlandığı da metinde yer alan ifadeler arasında.
Para politikasının orta vadeli hedefe ulaşabilmek adına “yeterince kısıtlayıcı” şekilde kurgulanmaya devam ettiği mesajının verildiği metinde, varlık alım programı kapsamındaki yeniden yatırımları Temmuz 2023 itibariyle durduracağı teyit ediliyor.
Projeksiyon seti
Kurumun güncellediği makroekonomik beklenti setinde büyüme tarafında önemli bir değişim söz konusu değil. 2023 yılı büyüme beklentisi 10 baz puan düşüşle %0,9 olurken, 2024 ve 2025 beklentileri sırasıyla %1,5 ve %1,6 seviyelerinde bulunuyor.
Manşet enflasyon tarafında ise 2023 ortalama beklentisi %5,4 seviyesinde. Bu değer, mart tahmininin 10 baz puan üzerinde. 2024 ve 2025 beklentileri ise sırasıyla %3,0 ve %2,2. Bu iki kalemde de 10’ar baz puanlık artışlar söz konusu.
Veri setinde, işsizlik oranında hafif düşüş söz konusu. 2023 beklentisi 10 baz puan düşüşle %6,5 olurken 2024 ve 2025 beklentilerinde 20 ve 30’ar baz puanlık düşüşler söz konusu. Beklenti oranlar ise yaklaşık olarak 2023’e paralel.
Çalışan maliyetlerinde 2023 yılında 50 baz puan artış beklentisi ise enflasyon görünümü açısında dikkat çeken önemli bir olumsuzluk. Kurumun verdiği faiz artırımına devam sinyallerinin önemli çıpalarından biri de bu.
Tahmin setinde mevcut piyasa koşullarındaki yüksek belirsizliğe de vurgu yapılmış durumda.
Lagarde’ın mesajları
Kararın ardından basın mensuplarının karşısına çıkan ECB Başkanı Christine Lagarde, şahin tondaki mesajlarını korudu. Ekonomik aktivite üzerindeki riskleri halen tam olarak ölçemediklerini ifade eden başkan, bölge genelinde devam eden daralma trendinin sürmesini beklediklerini söyledi. Büyüme ivmesinin zaman geçtikçe toparlanacağını öngördüklerini ifade eden başkan, enflasyona ilişkin olarak da genele yaygın trendin sürdüğünü vurguladı.
Lagarde, bu toplantıda kararın çok net alındığını ve ara verme konusunun tartışılmadığını söyledi. Başkan, temmuz ayı toplantısında da faiz artırımı ihtimalini çok güçlü olarak niteledi.
Bu açıklamalar piyasa beklentileri ile paralel ve Fed’in aksine bir sürpriz unsuru içermiyor.
Konut satışlarında yavaşlama sürüyor
TÜİK, mayıs ayına ilişkin konut satış istatistiklerini yayımladı
Veri setine göre, ülke genelinde konut satışları mayıs ayında önceki yılın aynı ayına göre %7,7 azalarak 113.276 oldu. Konut satışlarında liderlik her zaman olduğu gibi İstanbul’a ait olmayı sürdürüyor. İstanbul’un toplam içinden aldığı pay %16,3 seviyesinde.
Toplam satış adedi, yılın ilk beş ayında ise önceki yılın aynı dönemine göre %16,3 azalmış durumda. Artan fiyatlar ve sıkılaşan kredi koşullarının beraberinde getirdiği bu durum, henüz olmasa da orta vadede konut fiyatları üzerinde baskı yaratma potansiyeli taşıyor.
Mayıs ayında kredili konut satışlarının toplam içinden aldığı pay %24,3 olurken, bu değer önceki yılın aynı ayında %23,1 seviyesindeydi. Yılın ilk beş ayları karşılaştırıldığında ise oranda önemli bir fark göze çarpmıyor. 2023 yılında satışı gerçekleştirilen 482.143 konutun %22,4’ü konut kredisi ile alınmış durumda.
Rezervlerde hafif toparlanma
TCMB, haftalık para, banka ve menkul kıymet istatistiklerini yayımladı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) haftalık para banka ve menkul kıymet istatistiklerini yayımladı. TCMB’nin net döviz rezervindeki düşüş serisi bu hafta beklentiler paralelinde sona erdi.
🏦 Döviz rezervi: TCMB’nin toplam döviz rezervi 9 Haziran ile biten haftada 701 milyon USD azalarak yeniden 100 milyar USD eşiğinin altına düştü ve 99,8 milyar USD oldu. Veriyle birlikte, toplam rezervde yıl başından bu yana yaşanan erime 29,0 milyar USD’ye yaklaştı. Öte yandan, 21 yılın ardından geçtiğimiz haftalarda ilk kez negatife dönen net döviz rezervindeki açık 2,6 milyar USD daralarak -5,7 milyar USD’den -3,2 milyar USD’ye yükseldi. Swaplar hariç net döviz rezervi ise -59,9 milyar USD.
💶 Döviz tevdiat hesapları: Yurt içi yerleşiklerin döviz mevduat hacmi 9 Haziran ile biten haftada 1,8 milyar USD daha azaldı. Veriyle birlikte önceki hafta 175,5 milyar USD olan toplam hacim 173,7 milyar USD’ye geriledi. Böylelikle hesaplarda beş haftada yaşanan erime 16 milyar USD’ye yaklaştı. Bu hafta yaşanan düşüşün 481 milyon USD’lik kısmı gerçek kişi, kalanı ise tüzel kişi hesaplarından gerçekleşti. Toplam hacmin 105,0 milyar USD’lik kısmı gerçek kişilere ait. Veriyle birlikte kıymetli madenler dahil döviz mevduatlarının toplam içinden aldığı pay %40,1 oldu.
🛡️ Kur korumalı mevduat: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yayımlanan haftalık verilere göre toplam mevduat hacmi 10,95 trilyon TL olurken, kur korumalı mevduat hesaplarının (KKM) toplam hacmi 42,3 milyar TL daha artarak 2,58 trilyon TL oldu. Veriyle birlikte kur korumalı mevduat hacminin toplam mevduat pastası içinden aldığı pay haftalar sonra ilk kez düşerek %23,5 oldu. Söz konusu hacimde artış trendinin TCMB tarafından yapılan prim kısıtlamasının ardından yavaşlama trendi devam ediyor
👛 Portföy yatırımları: Yurt dışında yerleşik yatırımcılar, 9 Haziran ile biten haftada 262 milyon USD tutarında hisse senedi alımı yaptı. Böylelikle endekste altı hafta süren ve yaklaşık 800 milyon USD’lik çıkışa yaşanan seri sona erdi. Geçtiğimiz hafta yaşanan alım, 2022 yılının Aralık ayı başından bu yana görülen en büyük haftalık giriş olarak kayda geçti. Veriyle birlikte, yıl başından bu yana yaşanan çıkış 1,3 milyar USD’ye geriledi. Yabancı yatırımcıların toplam stoku 23,1 milyar USD.
Devlet iç borçlanma senedi piyasasında ise 25 milyon USD tutarında bir alım söz konusu. Bu kanaldan giriş serisi üçüncü haftaya taşındı ve toplam alım 42 milyon USD seviyesine ulaştı. Yıl başından bu yana 1,3 milyar USD’yi aşkın çıkışın yaşandığı piyasada yabancı yatırımcıların stoku 2,0 milyar USD seviyesinde.
Yatırım Finansman'da YF Yüzyüze ile görüntülü görüşme yaparak kolayca hesabınızı açabilir ve sermaye piyasalarında anında işlem yapmaya başlayabilirsiniz.
Bütçe Mayıs'ta fazla verdi
Hazine ve Maliye Bakanlığı, Mayıs ayında merkezi yönetim bütçesinin 118,9 milyar TL fazla verdiğini duyurdu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, Mayıs ayında merkezi yönetim bütçesinin 118,9 milyar TL fazla verdiğini duyurdu. Mayıs ayında Hazine gelirleri yıllık bazda yaklaşık %72,9 artışla 549,5 milyar TL’ye yükselirken, bütçe giderleri ise yaklaşık %147,3 artışla 430,5 milyar TL oldu.
Faiz harcamaları tarafından bakıldığında Mayıs ayında bütçeden 102,7 milyar TL’lik faiz harcaması yapıldığı görülüyor. Aynı ayda bütçeden KKM için yapılan ödemeler ise yaklaşık 1,6 milyar TL düzeyinde gerçekleşti.
Mayıs ayında bütçe gelirleri tarafına bakıldığında ise yıllık bazda %84,7 artarak 280,6 milyar TL’ye ulaşan kurumlar vergisi gelirlerinin bütçe gelirlerini yukarı doğru taşıması göze çarpıyor. Mayıs ayında ek kurumlar vergisinden yaklaşık 34,7 milyar TL tahsil edilirken, özellikle beyana dayalı kurumlar vergisi tahsilatının geçtiğimiz yıla oranla yaklaşık 19 kat artarak 148,1 milyar TL düzeyine çıktığı görülüyor.
Kümülatif veriler
Yılın ilk 5 ayında bütçe gelirleri toplam 1,61 trilyon TL’ye ulaşırken, toplam bütçe giderleri ise 1,87 trilyon TL seviyesinde yer aldı.
Mayıs ayı verilerinin yayımlanmasıyla birlikte 2023 yılının ilk 5 ayında kümülatif bütçe açığı toplamda 263,6 milyar TL seviyesine gerilemiş oldu. Yılın ilk 4 ayında bütçe toplam 382,5 milyar TL açık vermişti.
💉 Hatırlatma dozu: Eski Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi sunumu sırasında yaptığı konuşmasında merkezi yönetim bütçesinin 2023 yılında 659 milyar TL açık vermesini beklediklerini aktarmıştı.
ABD’de istihdam piyasası soğuyor
Haftalık işsizlik maaşı başvuruları artıyor
ABD’de haftalık işsizlik maaşı başvuruları 10 Haziran ile biten haftada, önceki haftaya göre değişim göstermedi ve 262 bin kişi oldu. Veri, geçtiğimiz hafta olduğu gibi son 1,5 yılın zirvesinde bulunuyor. Veriye ilişkin piyasa beklentisi 245 bin kişi ile sınırlıydı ve böylelikle veride beklentilerde aşım ikinci haftasına taşındı. Devam eden işsizlik başvurularında ise veri beklentilere paralel olarak 1,78 milyon kişi oldu. Veri, tek başına bir anlam ifade etmemekle birlikte, ülkede inatçı bir şekilde artmayan işsizlik oranının yakın vadede yön değiştirme ihtimalini güçlendiriyor.
💉 Hatırlatma dozu: Fed Başkanı Jerome Powell, önceki gün, FOMC toplantısı sonrasında gerçekleştirdiği basın toplantısında istihdam piyasasının gücünü överken, öncü verilerde yumuşama sinyalleri aldıklarını ifade etmişti.
• Ekonomi Koordinasyon Kurulu, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz başkanlığında toplandı. Toplantı sonrası yaptığı açıklamada enflasyonla mücadele vurgusu yapan Yılmaz, “Kamu politikaları ve uygulamalarını gözden geçirecek, kaynak tahsisini bu çerçevede yönlendireceğiz” diye konuştu. Yılmaz konuşmasında, "Cari açığı sürdürülebilir büyümenin önünde bir engel olmaktan çıkarmaya kararlıyız." ifadelerini kullanırken, Eylül ayında paylaşılacak kalkınma planının ise Ekim’de Meclis’e sunulacağını belirtti.
📖 Detaylar: Toplantıya; Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Ticaret Bakanı Ömer Bolat ile Strateji ve Bütçe Başkanı İbrahim Şenel katıldı. TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan da kurul üyesi olmamasına rağmen davet edildiği toplantıya katıldı.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Nisan ayında sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında ücretli çalışan sayısının aylık bazda %1,0 azaldığını, yıllık bazda %3,7 arttığını duyurdu. Veriye aylık bazda bakıldığında Nisan ayında bütün alt sektörlerde istihdam kaybı göze çarpıyor. İstihdam kaybının en derin olduğu sektörün ise %2,3 daralma ile elektrik, gaz, buhar sektörü olduğu görülüyor.
- Veriye yıllık bazda bakıldığında ise en çok istihdam artışı yaşayan sektör %11,3 ile inşaat olmakla birlikte, sanayi sektörünün %1,0, ticaret ve hizmetler sektörünün ise %4,1 istihdam artışı sağlamış olduğu görülüyor.
• Özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu, Nisan sonu itibarıyla 2022 yıl sonuna göre 1,1 milyar USD azalarak 156,5 milyar USD oldu.
• Tarımda üretici enflasyonu (Tarım-ÜFE), Mayıs ayında yıllık bazda %50,79 olarak açıklandı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan verilere göre, tarım ürünleri Mayıs’ta bir önceki aya göre %2,14, bir önceki yılın Aralık ayına göre %20,24 ve on iki aylık ortalamalara göre ise %120,64 arttı.
Yatırım Finansman ile Gündem Masası
Piyasalara değer kattığımız bir hafta bitiminden sevgilerle,
Berna Önsel, Strateji ve Yatırım Danışmanlığı Uzmanı
Fed Frene Bastı
ABD’de, beklenen Fed kararı geldi ve faizler sabit tutuldu. Buna karşın piyasa beklentilerinin aksine 2023 yılı içerisinde iki faiz artırımı daha yapılması bekleniyor. Powell’ın konuşması Fed’in enflasyon konusunda net olarak rahatsız olduğunu göstermekte. Faiz indirim beklentileri ise 2024 yılına ertelenmiş durumda. Fed’i faiz artırım konusunda en çok cesaretlendiren kalem ise istihdam piyasası. Son aylarda güçlenen istihdam verileri Fed’in faiz artırım sürecini dolaylı olarak destekliyor.
Powell’ın konuşmasında öne çıkan bir diğer unsur ise, enflasyonun sektörel bazda dayanıklı mal ve konut piyasasını negatif etkilediğini belirtmesi oldu. Bankacılık krizinin etkilerini görmek için çok erken olduğuna da değinen Powell, özellikle ‘kredi koşullarındaki sıkılaşmanın’ da karar üzerinde ikinci önemli katalizör olduğunu belirtti.
Genel olarak, Fed’in piyasayı önümüzdeki süreçte izlemeye odaklanacağını görüyoruz. Temmuz toplantısı için net bir beklentinin görüşülmediğinin altı çizilse de dot plot (noktasal grafik) çıkan sonuçlar 18 üyeden 9’unun nihai faiz oranını %5,6 olarak gördüğüne işaret ediyor. Mart toplantısında bu %5,1 seviyesindeydi. Manşet enflasyondaki gerilemeye rağmen, çekirdek enflasyonda net bir sonuç görülmek istenmesi ve çekirdek PCE beklentisinin %3,6’dan %3,9’a revize edilmesi Temmuz toplantısı için ana gösterge olarak bu iki verinin baz alınacağını gösterir nitelikte.
Verinin ardından, dolar endeksi ve ABD tahvil getirilerindeki yükselişin devam etmesini bekliyoruz. Ancak, hem dolar endeksinde hem de tahvil getirilerinde kilit direnç seviyeleri aşılmadığı müddetçe merkez bankaları haftasının ardından piyasalarda bir süre temkinli hareketler görülebilir.
Endekslere baktığımızda, S&P 500’te yıl içerisinde yeni zirveler test edilirken, Bloomberg terminalden alınan yıl sonu endeks hedef fiyat beklentisi 4784 seviyesinde. Bu da yaklaşık %9.5 yükselişe işaret ediyor. Bank of America başta olmak üzere birçok Wall Street kurumu endeks için beklentilerini yukarı yönde revize etti. VIX volatilite endeksine baktığımızda, endeks tarihsel olarak 2Ç fiyatlamalarının altında kalmayı sürdürüyor. Dün itibari ile 15,00 değerinin altında günü tamamlayan endekste 2021 sonrası en düşük aralık görülüyor. Öte yandan piyasa fiyatlamalarını yansıtan ve hisseler üzerine yapılan opsiyon aktivitesi üzerinden yön tayini için kullanılan CBOE Put/Call rasyosu olumlu gelişmeler eşliğinde ‘alım’ yönlü sinyal vermeyi sürdürüyor.
Yıl Sonu Tahminlerine Göre İletişim Sektörü En Çok Kâr Büyümesi Beklenen Sektör
FactSet verilerine göre, S&P500’deki şirketlerin kârlarının 2023'ün 2. çeyreğinde düşmesini beklerken, aynı zamanda yılın ikinci yarısında karların yeniden artmasını öngörüyor. 2023 3. çeyrek için tahmini kar büyüme oranı %0,8 iken 2023'ün 4. çeyreği için tahmini kar büyüme oranı %8,2 beklenmekte. Sektör ve şirket bazında da bakacak olursak; sektör düzeyinde, on bir sektörden dokuzunun 2023'ün dördüncü çeyreğinde yıllık karlarını artıracağı tahmin ediliyor.
Söz konusu dokuz sektörden beşinin bu çeyrek için en az %10 kar artışı bildirmesi beklenmekte. Bunlar arasında: İletişim Hizmetleri (%36,3), Kamu Hizmetleri (%26,2), İsteğe Bağlı Tüketim (%21,3), Bilgi Teknolojisi (%12,4) ve Bankacılık-Finans (%11,2) sektörü sıralanabilir.
İletişim Hizmetleri ve Bilgi Teknolojileri sektörlerinin, toplamda kâr büyümesine en çok katkıyı yapması da beklenmekte. İkinci çeyrek finansal döneminin 14 Temmuz’da bankalardan gelecek olan sonuçlarla başlaması bekleniyor.
Çin Ekonomisinden Zayıf Sinyaller Gelmeye Devam Ediyor
Barclays, Çin Merkez Bankası’nın (PBOC) faiz oranlarında indirime devam ederek parasal genişlemeyi önümüzdeki yıl hızlandıracağını öngörüyor. Banka analistleri, PBOC'nın 2023'ün üçüncü çeyreğinden 2024'ün ilk çeyreğine kadar her çeyrekte politika faizlerinde 10 baz puanlık indirim bekliyor.
Kurum, kredi genişlemesini desteklemek için PBOC’nin bankalara yönelik zorunlu karşılık oranını 25'er baz puan düşürmesini bekliyor. Yeni tahminler, PBOC'nin Salı günü kısa vadeli faiz oranlarını 10 baz puan düşürmesinin ardından geldi. Çin'in Mayıs ayındaki sanayi üretimi ve perakende satış büyümesinin tahminleri karşılamaması, dünyanın en büyük petrol ithalatçısında zayıf ekonomik toparlanmaya ilişkin endişelerin güçlenmesine yol açtı. Bu da petrol fiyatları üzerinde bir diğer baskı unsuru oluşturuyor. ABD tarafında yaz tatili dönemini kapsayan ‘sürüş sezonu’ zayıf bir başlangıç yapmış gibi görünüyor. Toplam petrol talebi ülkede sağlıklı görünse de (NGL'ler ve diğer petrol benzerleri hariç), yine de yıllık 0,3 milyon varil/gün düşüşe işaret ediyor.
