Film: Aquarius (2016)

Yönetmen: Kleber Mendonça Filho

Süre: 146 dakika

Jenerik: Brezilya’nın muhalif seslerinden Kleber Mendonça Filho, 2012’de ilk uzun metrajlı filmi O Som ao Redor / Neighboring Sounds’un başarısının ardından gelen Aquarius ile Cannes Film Festivali’nde yarışmış, yönetmen ve oyuncuların politik mesajları festivalde gündem olmuştu. Film bir yandan Brezilya’nın en ulusal sinema ödülleri Grande Prêmio do Cinema Brasileiro’da En İyi Film seçilirken, hükümet benzer unsurlar içeren filmlerin aksine filme 18 yaş sınırı getirmiş ve Aquarius tahminlerin aksine Brezilya’yı Oscar yarışında temsil etmek üzere seçilmemişti. Film, Recife sahillerindeki apartman Aquarius’un son sakini, 65 yaşındaki emekli müzik eleştirmeni Clara’nın, diğer daireler ve komşu binalar büyük bir inşaat şirketine satılmış olmasına rağmen evini terk etmemek üzere sürdürdüğü direnişi konu alıyor. 

Neden izleyelim? Her şeyden önce Brezilya sinemasının en tanıdık yüzlerinden ve yetenekli oyuncularından Sonia Braga’nın performansı için. Braga’nın canlandırdığı Clara, yaşını dert etmeyen, geçmişe saplanıp kalmadan geçmişe saygı duyan, hayatını ve cinselliğini özgürce yaşayan bir karakter. Yaşam tarzı ve politik görüşüyle temsil ettikleri üzerinden dünyanın her köşesinde hükümetlerin kentsel dönüşüm politikalarına ya da inşaat şirketlerinin talanına karşı direnenlere umut vadediyor, onların direncini ve mücadelesini yüceltiyor. Filme adını veren sahil apartmanı Aquarius’un başlı başına bir karaktere dönüştüğü film, günümüz Brezilya’sının toplumsal meselelerine ayna tutuyor. Filmde kullanılan müzikler, müzik sohbetleri ve Clara'nın plak koleksiyonu müzik severler için ayrıca cezbedici.

Nerede izleyebilirsin? Aquarius, 6 Temmuz’da Mubi kataloğuna eklendi.

Benzer işler:

• Home (2008, Ursula Meier)
• La Soledad (2016, Jorge Thielen Armand)

Stranger Things, yayınlanmaya başladığı 2016 yılından beri müzik kullanımıyla birçok yapımdan ayrışan bir yapım oldu. Bir dönem dizisi olarak 80'leri ayağımıza getiren dizi, müzik dünyasının onlarca yeni kült yıldızla tanıştığı, müzik çeşitliliğinin çok fazla olduğu bir on yıllık dilimin içinde. Hawkins’te bir grup çocuğun/gencin doğaüstü öyküleri anlatılırken; müzik büyüme sancıları çekilen, bireysel ve “ötekini” keşif sürecinde yaşanan tüm kafa karışıklıkları için bir sığınak, bir içsel ayna, bir arınma. Müziğin bu şekilde kullanımı Stranger Things’in günümüz dizilerinden neden ayrıştığını açıklayan en önemli özelliklerinden. 

Stranger Things 

Kaynak: flixpatrol.com

Netflix'in en çok izlenen yapımlarından Stranger Things'in evrensel bir hit olması ve bunu dört sezondur sürdürmesi, diziyle spot ışıkları altında birçok müzik türünün, müzisyenin ve şarkının da parlamasına yardımcı oldu. Efsanevi punk rock grubu The Clash’in Should I Stay or Should I Go’sundan Scorpion'un Rock You Like a Hurricane’ine, Weird Al Yankovic’in My Bologna’sından Talking Heads’in Psycho Killer’ına kadar birçok “retro” şarkı zoomer’ların kulağında çalındı ve “Spotify Viral” listelerine girerek üzerindeki ölü toprağını attı. 

Stranger Things müzikleriyle dört sezonluk bir seyahate çıktık. Diriliş yaşayan ve yeni kitlelere erişen şarkılara değindik. Her sezondan seçtiğimiz bir şarkının profilini çizdik.

Stranger Things 1

Stranger Things 1, 1983’e tarihli periyoduyla 70’lere en yakın sezon. Bu, sekiz bölüm boyunca dinlediğimiz şarkıların önemli bir kısmının 70’lerden, hatta 60’lardan olmasıyla sonuçlandı. 60’lı yılların psikedelik müzik ve türevleriyle dolup taştığı, zamanı eskiterek hâlâ kulaklarımıza misafir olanların  kıyısından da olsa psikedelik müziğin durağına uğradığı hesaba katılırsa Jefferson Airplane, The Seeds, The Deep, Tangerine Dream gibi grupların konuğumuz olması şaşırtıcı değil. Öte taraftan, Stranger Things 1’ın asıl on yılı 70’lerle çıkış yaparak 80'lere ve ötesine taşan punk, post-punk ve new wave grupları. The Clash, Reagan Youth, Joy Division, Echo & The Bunnymen, Modern English ve Peter Gabriel gibi gruplar ve müzisyenler bu on yıldan sezonda öne çıkan isimler.

Joy Division 

Kaynak: gq.com

Joy Division, Atmosphere

70’li yılların “punk sonrası” rock metamorfozunda gothic rock’ın ve sonradan tüm Avrupa’ya yayılan synth-wave’in ilk örneklerinden bazılarını veren efsanevi Manchester grubu, bu şarkıyı Ian Curtis’ın ölümünden sonra She’s Lost Control şarkısıyla birlikte tekli olarak yayımlandı. Kulaklara da ilk defa John Peel’in radyo programında Curtis’in ölümü anons edildikten sonra çalındı. Atmosphere, Curtis’in soğuk ve karanlık sesiyle zihnimizin derinliklerine seyahat eden bir synth baladı, Joy Division’ın bizi yanına aldığı en kederli yolculuklarından biri. 

Stranger Things 2

Stranger Things 2, ilk sezonun 60’lar ve 70’ler yoğunluğunu çeşitlendiren bir seçkiye sahip. Hawkins 80’lerde ilerlerken, önceki iki 10 yılı biraz geride bırakmaya başladığını söylemek mümkün. Her ne kadar DEVO, Oingo Boingo, The Clash gibi 70’lerin alternatif müzikleri konuklarımız olsa da 80’li yılların glam metal ve synth müzik furyasının sezonda etkisini hissettirdiği aşikâr. Scorpions, Mötley Crüe ve Ted Nugent kabarık saçların ve tiz çığlıkların rüzgarını estiren glam metal grupları/müzisyenleri arasında; Fad Gadget, Duran Duran, Psychedelic Furs de synth-wave’in ikinci sezon yıldızları. Öte taraftan, 9 bölümlük bu maratonda vokal cazın kraliçesi Billie Holiday, ünlü piyanist Philip Glass, rock müziğin büyük operası Queen, diskonun öncülerinden Donna Summer da yol arkadaşımız konumunda. 

Donna Summer 

Kaynak: cleveland.com

Donna Summer, I Do Believe (I Fell in Love)

Diskonun, sonrasında da dance-pop’un kraliçelerinden Summer, I Do Believe (I Fell in Love) şarkısına 1983 yılına tarihli She Works Hard for the Money albümünde yer verdi. New York'un kulüplerinden yükselerek 80'lerin gece hayatı müziğine yön veren müzisyen, bu şarkısıyla dansın yüksek enerjisini düşürdüğü, depresif danslara eşlikçi bir aşk popu yarattı.

Stranger Things 3

Stranger Things 3 ile 1985’in yazında, tür çeşitliliğin en zengin olduğu sezondayız. İlk iki sezonun öne çıkan türleri ve müzik dönemlerinin aksine üçüncü sezonda bireysel bir müzik festivaline davetliyiz. The Red Army Choir, Don Mclean, The Cars, Madonna, Go-Go’s, Luigi Boccherini gibi birbirinden farklı onlarca isim bir arada, her kulak ve zevk için tasarlanmış bir şölen var.

Don Mclean 

Kaynak: Getty Images

Don Mclean, American Pie

Folk müziğin Leonard Cohen, Neil Young, Nick Drake gibi kült kahramanlarını yetiştirdiği bir dönemin içinde, Mclean’ın 1971 yılında yayımladığı aynı adlı albümünde karşımıza çıktı American Pie. Müzisyen bu albümle yakaladığı ünü kariyeri boyunca kovalayacak olsa da 8,5 dakikalık American Pie şarkısı albümle birlikte çağdaş folk müziğinin köşe başlarından biri. 

Stranger Things 4

Stranger Things 4, dizinin müziklerle en çok gündeme geldiği, görece gizli hazineler olarak kalmış şarkıların headliner olarak sahne aldıkları sezon olarak akıllarda. Bunun yanında sezon; kayıplar, korkular ve endişelerle mücadele ederken müziğin nasıl bir kaçış yeri olabileceğini göstermesi açısından da şarkıların, özellikle de Kate Bush’tan Running Up That Hill’in, izleyicilerle kişisel bir ilişki kurduğu bir yolculuk. Öte taraftan, bu sezon da Stranger Things 3’nin kapsayıcı seçkisine paralel bir çizgide konumlandı ve Ella Fitzgerald & Louis Armstrong’dan Metallica’ya, The Beach Boys’dan Siouxsie and the Banshees’e genişleyen bir yelpazede leziz teklilere ev sahipliği yaptı.

Kate Bush 

Kaynak: telegraph.co.uk

Kate Bush, Running Up That Hill (A Deal With God)

1985 tarihli Hounds of Love harikulade albümünün teklerinden Running Up That Hill (A Deal With God), art pop müziğin kodlarını yazan Bush’un engin diskografisinde parlayan bir parça. Drum machine’lerin koral-vari synth’lerle buluştuğu, Kate Bush’un kreşendolu vokalleriyle her yanı sardığı, dinleneyi karanlıklardan koruyan bir sığınak.

Senin için dört sezonun hepsini tarayarak hazırladığımız derleme Stranger Things çalma listesine de bir göz atmak ve kulak vermek isteyebilirsin.  

Dinle

Albüm: Perfume Genius, Ugly Season

Süre: 52 dakika

Plak Şirketi: Matador Records

Kartonet: Perfume Genius (Michael Hadreas), Matador etiketli yeni albümünde kolektif bir sıra dışılıkla karşımızda. 2010 yılından beri yayımladığı albümlerle queer anlatısını iskeletleştiren, androjen vokalleriyle alternatif popun çağdaş pusulalarından olan müzisyen, tüm janrların ötelendiği Ugly Season’da ilham kaynaklarını deneysel bir havuzda buluşturdu. 

Albüm; Hadreas’ın 2019 yılında koreograf Kate Wallich’la tasarladığı ve sergilediği modern dans performansı The Sun Still Burns Here’dan alınan Pop Song, Eye in the Wall haricinde kulaklarda ilk defa çalınan şarkılardan oluştu. Ugly Season yalnızca janr çizgilerinin bulanıklaştırıldığı kolektifliğin yanı sıra geniş bir müzisyen ve yapımcı ekibinin de ürünü aynı zamanda. 10’dan fazla enstrümanıyla albümün sonik kimliğini temellendiren Blake Millis, yaylı aranjmanlarıyla albüme semavi bir uzam ören Rob Moose, Clown Core ikilisin dâhi saksafoncusu Sam Mendel bu isimlerden birkaçı.   

Hadreas, tüm albüm kapaklarında bedenini değişik formlarda sergilemiş; bazen otosansüre bazen de maskülen görünümlere başvurmuştu. Ugly Season’ın Jackson Pollock’un bilinç akışı resim tekniğini çağrıştıran kapağıylaysa bedeninin fiziksel sınırlarının çözüldüğü bir davetiye çıktısı aldı, dinleyiciyi nasıl bir sonik deneyimin beklediğine dair de ipuçları verdi.  

Perfume Genius, Ugly Season

Neden dinleyelim? Perfume Genius, son albümünde onunla özdeş tematik anlatılarının dışına çıktı. Her ne kadar şarkı sözleri tümüyle kenara itilmese, Set My Fires on Fire Immediately albümünden “Jason” gibi hikâye kahramanları tekrar karşımıza çıksa da Ugly Season sözleriyle bir bütün oluşturan şarkılar örüntüsünün dışında. Albüm Michael Hadreas’ın bedeni, hisleri ve varoluşunu performatif bir deneyime dönüştüren, son birkaç yıldır sinyallerini verdiği modern yaratıcı ve heybetli beste yapımının kristalize olduğu ilk iş. 

Bu yönüyle albüm, Perfume Genius’ın The Sun Still Burns Here modern dans performansından devraldığı; müziği sözlerden “özgürleştiren”, yerine atmosferi ve uzun soluklu deneysel sonik yolculukları getiren estetiğinin onanması. Öte taraftan, Ugly Season bir “albümden” beklenebilecek, parçaların birbirini tamamladığı sessel uyumun yerini janrların geçişkenliğinin aldığı, tek parça bir zihinsel yolculuk âdeta. 

Herem’in kilise organlarıyla yıkanan tribal ruhaniliğinden Scherzo’nun aralıklı arp dokunuşlarının eşlik ettiği tekinsiz piyano sonatına, Eye in the Wall’ın ambient dub makyajlı progresif diskosundan Hellbent’in no wave selamlı endüstriyel hilkat garibesine kadar Ugly Season özgün parçalardan oluşan yekpare bir uçuş deneyimi, deneysel müziğin modern popla buluşmasını dinlemek isteyenler için yepyeni bir başucu kitabı.

Benzer işler: 

• Julia Holter, Aviary
• Laurie Anderson, Big Science