Tarih Vakfı'nın ülkemiz insanlarının tarihe bakışlarına yeni bir içerik, zenginlik kazandırmayı ve tarihi mirasın korunmasını köklü bir duyarlılıkla, geniş toplum kesimlerinin katılımıyla gerçekleştirmeyi amaçlayan dergisi Toplumsal Tarih, Aposto'da.
Tarih Vakfı, tarihselliğin bireysel ve toplumsal bilincin en önemli öğelerinden biri olduğu gerçeğinden hareketle, Türkiye'de insanların kendi tarihleriyle en doğrudan, en geniş kapsamlı ve araçsallıktan olabildiğince uzak, yaşamlarına anlam katan bir ilişki kurmalarına yardımcı olmaya, tarihi, bir üretim alanı olarak sivil topluma mal etmeye çalışıyor. Aposto editörlerinin dergi sayılarından makalelerini özel seçkilerle birleştirdiği Toplumsal Tarih Aposto yayını, aynı zamanda sayıların tüm makalelerini okuma şansı da sunuyor. Bu sayıda yayını biraz daha yakından tanıyoruz.
Türkiye'nin en köklü dergilerinden olan Toplumsal Tarih'in makaleleri, her cuma 11.00'de Aposto'da.
Keyifli okumalar.
Toplumsal Tarih
Tarih Vakfı'nın ülkemiz insanlarının tarihe bakışlarına yeni bir içerik, zenginlik kazandırmayı ve tarihi mirasın korunmasını köklü bir duyarlılıkla, geniş toplum kesimlerinin katılımıyla gerçekleştirmeyi amaçlayan dergisi Toplumsal Tarih'ten özel seçkiler her cuma 11.00'de Aposto'da.
Toplumsal Tarih'te neler var?
Toplumsal Tarih dergisinin arşivinde hem dergi sayılarının tüm makalelerini okuyabilir, hem de Aposto editörlerinin sayıları dijitalleştirirken tematik olarak özel bir kürasyon yaparak hazırladığı Aposto sayılarını bulabilirsiniz.
- Toplumsal Tarih'in Ağustos 2021 tarihli 332. sayısı "Astroloji ve Müneccimler" dosyasını içeriyor, Roma sikkelerinde siyaset ve propagandayı inceliyor, nüfus mübadelesini tartışıyor.
- Toplumsal Tarih'in Temmuz 2021 Paris Komünü, bilim kurguların İstanbul'a bakışını ve gazetelerin arşivlerindeki evlilik ilanlarına odaklanıyor.
Derginin birden fazla sayısında devam eden özel dosyaları ve yazı dizilerini de Aposto koleksiyonları sayesinde tek bir çatı altında keşfedebilirsiniz.
Osmanlı Basınında Yüz Yıl Önce
Emel Seyhan'ın hazırladığı arşiv çalışması, Osmanlı gazetelerinin arşivlerini keşfediyor.
Bilim Tarihi Güncesi
Seri editörü Derya Gürses Tarbuck'ın seri editörlüğünü yaptığı bu yazı disisi Bilim Tarihi, Bilim Felsefesi ve Düşünce Tarihi alanları konusunda tartışma ortamı yaratmayı amaçlıyor.
• Aposto Premium yayınlarından kısa kısa. Bu makaleleri ve köklü dergilerin zengin arşivlerinden çok daha fazla içeriği Aposto'da keşfedebilirsiniz.
• Toplumsal Tarih'te Ahmet Akşit, Yeniçeri Ocağı’nın ilgasından sonra Karagöz ve Orta Oyununda siyasi taşlamaların yasaklanmasının değişen siyasal dengelerin ürünü olduğunu maharetle tahlil ediyor.
"... sarayda oynanan oyunlardan bazı Osmanlı vükelası çok rahatsızdır zira ortaoyunu ve Karagöz gibi geleneksel eğlencelikleri seven Sultan saraya çağırdığı Yağcı İzzet ve Kurban Oseb gibi oyunculara eğlenmek için Ali, Fuat ve Yusuf Kâmil Paşalar gibi önde gelen devlet adamlarını taklitlerini yaptırmakta, yerdirmektedir. Ebuzziya Tevfik bu oyunculardan “emir altına alınmış… Zuhuri maskaraları” olarak söz ediyor. Bu sırada Mabeyn’de kâtip olan Ziya Bey’in (meşhur şair Ziya Paşa) bu eğlencelerde payı olduğu, sevmediği vükela ile alay edilmesinden memnun kaldığı anlaşılıyor. Ancak Ziya Bey saraydan ayrıldıktan (1861) sonra da bu tarz güdümlü siyasi taşlama devam eder öyle ki, Namık Kemal’e üvey dayısının yolladığı bir mektupta mali dengeyi elden geldiğince düzeltmek için masrafları kısmasından dolayı Esad Paşa’ya kızan Sultan’ın kendi sadrazamını alaya alan bir komedyayı bizzat kaleme aldığı bilgisi var.
• Yemek ve Kültür'de Özge Samancı, geçmişten günümüze Türk mutfak kültüründe limonatanın izini sürüyor.
1600’lü yıllarda öncelikle bir hasta içeceği olarak bilinen limonata bir lükstür. Karayip adalarında üretilen şekerin 1630’lardan itibaren Avrupa’ya gelmesiyle limonata üretimi ve tüketimi artacaktır. 1651 yılında Fransa’da kralların aşçısı La Varenne tarafından yayımlanan yemek kitabı Le Cuisinier François’da egzotik baharat ve çiçeklerle tatlandırılmış limonata reçeteleri yer almaktadır. Misk, amber, tarçın, gül suyu, yasemin, portakal çiçeğiyle kokulandırılmış bu limonatalar doğunun şerbet kültürünü andırır. 1686 yılında Paris’te Fossés-Saint-Germain-des-Prés’de açılan lüks ve egzotik kafe, Café Procope’da Türk kostümleri giymiş garsonlar müşterilere minik cam bardaklarda limonata, porselen fincanlarda kahve ve çikolata sunar. Osmanlı şerbetinin İtalyan “sorbetto”su ve Fransız “sorbet”sine ilham vermesi gibi, Osmanlı limon şerbeti de alafranga limonataya (limonade) ilham vermiştir.
• Arredamento Mimarlık'ta Hale Sinirlioğlu ve Aslı Paköz, Bağdat Caddesi'nin dönüşümünü inceliyor.
Bağdat Caddesi, 1930’lardan başlayarak, “canlı bir kaldırım boyu ve zemin katı etkinliğinin merkezi ve taşıyıcısı olmayı sürdürmüş” bir sosyalleşme mekanıdır. Son yıllarda caddedeki binalar dönüşürken caddenin kullanımı ve üretilen mekanlar da değişmektedir. Bu durum caddedeki yaya yolunun dinamiğini de dönüştürmektedir.
Bağdat Caddesi’nin fiziksel yapısı ve cadde üzerindeki binaların mimari karakterlerinin yanısıra cadde boyunca kaldırım kotunun ve kullanımlarının çeşitliliği de caddeye özgün kimliğini kazandıran özelliklerindendir. Caddenin canlılığını ve zemin kotunun çeşitliliğini, binaların kaldırım kotu ile ilişkisi şekillendirmektedir. Cadde üzerindeki binaların önlerindeki açık alanlar ile kaldırım arasındaki kot, malzeme ve sınır elemanlarının farklılıkları cadde boyunca yaya deneyimini sürekli değiştirmektedir.
