Dünya yemekleri, Türk mutfağı ve mangal

Yazı: Serra Utkum İkiz

Dünyanın neyi, nasıl yediğine olan merakımızı alıp geldik. Merakımız başlatan olay, muhtemelen herkesin duyduğu, İsveç’te misafirlere ikram verilmemesi (ya da yemeğe çağrılmamaları). Biz de Türkiye’de misafirlik ve yemek kültürüyle bunu kıyaslamadan duramadık; anneannenin 'yavrum doymamışsındır sen'leri, restoranda gelen sonsuz ikramlar ve yeşil alan görünce istemsiz oluşan mangal yapma dürtüsü üzerine düşünmeye başladık.

Buna girişmeden önce sizi Reddit’e ve kültürel farklar üzerine sorulmuş bir soru ile bütün bu sürecin başlangıcına götürüyorum. Soruya bir kişi İsveç kültüründen bir anekdot ile cevap verdi: Misafirlikteyken, ev sahibi arkadaşını ailesinin yemeye çağırdığını ve ona başka bir odada beklemesinin söylendiğini, yemekten sonra da arkadaşının normal bir şekilde geri geldiğinini paylaştı.  Cevaba birçok kişi buna benzer anıları ile destek verdi. Olayı başlatan soru.

Bunun üstüne, bizde Türkiye’deki mangal ve yemek kültürünün diğer yerler ile ne gibi farkları olabilir diye düşünmeye başladık. Bir grup yabancıya yemek kültürleri, Türk yemekleri hakkında düşünceleri ve mangal yapmak gibi bir şeyin onların kültüründe olup olmadığı ile ilgili sorular sorduk. Bazı sonuçlara varmaya çalıştık.

İtalya, Macaristan, Ermenistan, Rusya (Sibirya) ve Hindistan’da yaşayan kişilerden cevaplar aldık!

***

Janka, 21, Macaristan

Macaristan’ın geniş bir yemek kültürü var. Tarifler nesiller boyunca aktarılıyor, her ailenin yemekleri yapmak için tercih ettiği yöntemler birbirinden farklı, bu da yemekleri benzersiz kılıyor. Her zaman büyükanne, büyükbaba ve ebeveynler bu yemekleri en iyi yapar! Mangala benzer bir şey burada da var. Farklı türdeki etleri, sosisleri ve sebzeleri açık ateşte şişte kızartıyoruz, mangal gibi. Taze ekmek ve salata ile yiyoruz. En yaygın olanı domuz pastırması kızartmak ve yağı bir ekmeğin üzerine koymak — bu aile ve arkadaşlar ile yaptığımız bir etkinlik. Ben ve arkadaşlarımın çoğu vejetaryen ve vegan olduğumuz için tofu, bitki bazlı sosis ve her türlü sebzeyi kızartıyoruz. Buna bayılıyorum. Ek olarak, Türk yemekleri ve kültürü hakkında fazla bir şey bilmiyorum ama bu konuda daha fazla şey öğrenmeyi çok isterim.

Alessia, 23, İtalya

İtalya'da yemek bir sanat biçimi ve en çok sevdiğiniz insanlarla vakit geçirmenin bir yolu olarak görülür. İtalya'da çok sayıda barbekü yapma türü var, birlikte vakit geçirmek için bir fırsat olduğunu söyleyebilirim. Maalesef hiç gerçek Türk yemeği yeme fırsatım olmadı, sadece döneri denedim.

Nikita, 31, Hindistan

Bölgeler arası yemek çeşitlerinin çok farklı olduğunu söyleyebilirim. Sebze ve baharatlara çok önem veriyoruz. Çoğu aile, evde en az 2-3 tabaktan oluşan yemek düzenlerine sahiptir. Hindistan'da geleneksel olarak birkaç yöresel yemek dışında mangal gibi bir şey yok ama Bihar'daki Litti Chokha buna benzer. Türk ekmeği, Shwarma, çorbaları ve kebap çeşitlerini denedim. Lezzetli ve Asya-Avrupa paleti arasında buluyorum.

Anastasia, 32, Rusya

Rusya çok uluslu bir ülke ve bu sayede birçok farklı yemek var. Sibirya'da hem geleneksel Rus yemekleri var: pancar çorbası, Melmeni, balık çorbası ve ayrıca yerel yemekler de bulunuyor. Örneğin, Moğol yemeklerinden etkilenen Buryat yemekleri: Buusi, Khushuurs, Khuitsa. Avrupa ve Asya mutfağına sahip birçok restoran da bulunmakta. Suşi hemen hemen her restoranda servis ediliyor.

Tatillerde aile bir araya geldiğinde büyükler  yemek yapmayı çok sever. Örneğin, özel yemekler var: Yeni yıl içi zeytin yağlı salata ve yaz aylarında soğuk Okroshka çorbası. Rusya'da mangal yapmak çok yaygındır (biz ona Shashlik adını veriyoruz). Sadece doğada ve güzel havalarda yapmıyoruz, bu bizim için özel bir ritüel. Birçok insanın bu etkinlik için doğaya çıkıp ardında bir çöp yığını bırakarak gitmesine üzülüyorum. İnsanların zihnindeki yemek kültürünün daha çevre dostu olmasını dilerim. Doğa ve dinlendikleri yerler bu kadar kirli olmaması gerektiğini düşünüyorum. En sevdiğim Türk yemeği: balık-ekmek ve dondurma. İstanbul'u ziyaret ettiğimde beni en çok bu yemekler etkilemişti. Baharat çeşitliliği açısından Türk yemek kültürünü çok seviyorum. Yemeklere inanılmaz bir katkısı olduğunu düşünüyorum.  Türkiye'deki baharatların kalitesi (maalesef Rusya'da böyle bir şey yok) çok iyi ve sumak en sevdiğim.

Margarita, 27, Ermenistan

Ağırlıklı olarak tuzlu ve baharatlı yiyecekleri tercih ediyoruz. Ayrıca et yemeyi çok severiz. Mangal yapmak, bizim kültürümüzde de çok yaygın bir şey. Çocukluğumda aile büyüklerimizle bunu çok fazla yapardık, şu anda da arkadaşlarımla böyle etkinlikler yapıyoruz. Böyle anılarım çok fazla diyebilirim. Türk yemeklerinden baklavayı çok seviyorum. Türk yemeklerini bildiğim kadarıyla kültürel olarak kuzeniz denebilir.

***

Gelen cevaplara baktığımızda aslında ne kadar farklı coğrafyalardan insanlar olsak bile birçok ortak noktamız olduğunu görmek mümkün. İtalya'dan Sibirya'ya kadar sevdiğimiz insanlar ile bir arada vakit geçirmek için mangal yapmak gibi bir eylemde bulunuyoruz. Farklı kültürlerin benzer şekilde bir araya geldiği yer aslında sofralar, belki de sevdiklerimizi görmemizin bir bahanesi bile diyebiliriz.

En yakın zamanda bol eğlenceli bir sofrada sevdiklerinizle buluşmanız dileğiyle!