Abonelik servisleri oyun kalitesini düşürüyor mu?

Oyun dünyasındaki abonelik hizmetlerinin, bilhassa da Xbox'ın 2017'de kullanıcılarına sunmaya başladığı Game Pass'in yükselişi, her ne kadar son tüketiciyi fazlasıyla mutlu etse de potansiyel rakipler ve endüstrinin diğer paydaşları yavaş yavaş endişelerini daha yüksek bir sesle dile getirmeye başladı.

Radarın altında geçirdiği 3 yılın ardından pandemiyle birlikte popülaritesini artıran Game Pass, açıklanan son verilere göre (Ocak 2022) 25 milyonun üzerinde aboneye sahip. Game Pass'in başarısı ve oyunculardan topladığı pozitif geri dönüşler, yıllardır başarıyla sürdürdükleri iş modeline uymamasından dolayı abonelik hizmetlerine soğuk yaklaşan Sony'yi de harekete geçirmiş ve şirket geçtiğimiz aylarda tam olarak karşılık gelmese de Game Pass'e benzeyen 3 farklı paketle yeni PlayStation Plus sistemini tanıtmıştı. Oyuncular aylık bir ücret karşılığında sevdikleri platformlarda ücretsiz oyunlar, indirimler ya da çeşitli ekstralar alma konseptine yabancı değil. Xbox Live Gold ve PlayStation Plus yıllardır konsol dünyasının önemli bir parçası. Game Pass gibi hizmetler ise daha çok "oyunların Netflix'i" etiketiyle pazarlanan, aylık belli bir ücret karşılığında yüzlerce oyuna erişebildiğiniz geniş bir kütüphanenin sunulduğu abonelik servisleri. Microsoft ve Sony'dekilerin yanı sıra EA Play, Ubisoft Plus ve Apple Arcade de bu tür abonelik servislerine örnek olarak gösterilebilir.

Geçtiğimiz günlerde Microsoft'un Activision Blizzard satın alımını soruşturan Brezilyalı yetkililere Sony tarafından yapılan bir açıklama gündeme geldi. Sony Interactive Entertainment'ın hukuk danışmanı Levy & Solomon'ın yetkililere verdiği cevapta piyasadaki abonelik hizmetleriyle ilgili kullandığı ifadeler şöyle: "Sony, abonelik hizmetlerinin, tek seferlik bir ücret karşılığında satın alınan oyunlarla rekabet ettiğini kabul etse de bu tür servislerin tüketicilere yönelik daha düşük anlık maliyetleri, oyunlara yapılan önemli yatırımları peşin bir ücret karşılığında satarak telafi eden yayıncıları rekabet dışında bırakabilir. Bu da oyunların kalitesini düşürerek tüketicilere zarar verebilir."

İlginç bir şekilde bu açıklama bizzat Sony'nin üst düzey yetkilileri tarafından Game Pass'i taşlamak için yapılmış gibi manşetlere taşındığı için çeşitli tartışmalara yol açtı. Bunda elbette Sony'nin yakın zamanda Game Pass'e benzer bir hizmet sunmasının da payı var, ancak esasında Sony'nin demek istediği birkaç ay önce bizzat Jim Ryan tarafından yapılan açıklamayla çakışmıyor.

Microsoft, bünyesinde bulundurduğu stüdyolar tarafından geliştirilen oyunları çıktığı ilk günden itibaren Game Pass kütüphanesine ekliyor. Sony ise her ne kadar abonelik sistemlerine tümüyle karşı olmasa da ilk günden AAA oyunların bu hizmetler aracılığıyla kullanıcılara sunmanın sürdürülebilir bir model olmadığını düşünüyor. Alamet-i farikası exclusive oyunlar olan PlayStation Studios'un CEO'su Jim Ryan birkaç ay önce oyunların ilk günden abonelik servislerine gelmesiyle ilgili olarak: "Bunu PlayStation Studios'ta yaparsak mevcut yararlı döngünün kırılacağını hissediyoruz. Bu durumda stüdyolarımıza yapmamız gereken yatırımlar düşer ve bu da zincirleme bir şekilde yaptığımız oyunların kalitesini etkiler. Bunun oyuncuların isteyeceği bir şey olmayacağını düşünüyoruz." ifadelerini kullanmıştı. Benzer şekilde Sony CFO'su Hiroki Totoki de yatırımcılara konuyla ilgili olarak: "PS5 için geliştirilecek olan AAA oyunlarını abonelik servisleri aracılığıyla dağıtırsak bu tür oyunlar için gereken yatırım miktarını azaltmak zorunda kalabiliriz. Bu da ilk parti oyunların kalitesini düşürebilir." açıklamalarında bulunmuştu.

Elbette Microsoft ve Sony tarafından konuyla ilgili net gelir verileri paylaşılmadığı için bu ifadelerin ne kadar geçerli olduğundan emin olamıyoruz, ancak yıllardır uyguladığı stratejiye bakacak olursak Sony'nin AAA oyunları çıktığı gibi abonelik hizmetlerine getirmesinin mali sonuçları, kalite üzerinde olumsuz bir etkiye sebep olabilir. Bunlar gayet makul endişeler ve argümanlar gibi görünüyor. Peki bu, oyunlara yönelik abonelik servisleri büyüdükçe genel kalite düşecek anlamına mı geliyor? Pek sayılmaz.

Madalyonun iki yüzü de gülüyor

Xbox CEO'su Phil Spencer'ın geçtiğimiz yılın kasım ayında yaptığı açıklamaya göre Game Pass, Sony'nin iddia ettiğinin aksine fazlasıyla sürdürülebilir bir model: "İnsanların şunu yazmayı sevdiğini biliyorum: 'Gelecekteki bir kâse altın için şu anda para yakıyorlar.' Hayır. Game Pass artık oturduğu ve büyümeye devam ettiği için şu anda gayet sürdürülebilir." Microsoft'un tarih boyunca şirket içindeki başarısız modellere karşı ne kadar acımasız olduğunu da hesaba katacak olursak şirket için bunun matematiğini yapmak çok zor olmayacaktır. Dolayısıyla 5. yaşını dolduran Game Pass'in Microsoft için sadece bir para yakma makinesinden ibaret olduğunu düşünmek pek doğru olmaz.

Microsoft net bir şekilde "kâr ediyoruz" ifadesini kullanmaktan kaçınsa da halinden gayet memnun gözüküyor, peki oyunlarını Game Pass kütüphanesine dahil eden yayıncılar ne durumda? Özellikle bağımsız geliştiriciler ve küçük stüdyoların Game Pass'ten fazlasıyla yararlandığı görülüyor. No More Robots'un kurucusu Mike Rose 2021 yılında yaptığı bir açıklamada Game Pass'e karşı en başta ön yargılı olduğunu ancak durumun çok daha farklı bir noktaya evrildiğini söylüyor. Örneğin, 2018'de piyasaya sürdükleri Descenders'ın, Game Pass'e eklendikten sonra hem oynanış süresi hem de normal satışları 4 kat artmış. Rose bununla ilgili olarak: "İnsanlar oyunu Game Pass ile oynuyorlar, arkadaşlarına anlatıyorlar ve abonelik sistemine dahil olmak istemeyenler oyunu satın alıyor. Sonuç olarak hem Game Pass'ten birçok oyuncu kazandık hem de bir ton satış yaptık. Bizim için önemli olan satışların düşmemesi. Bir şey bedava olarak sunulunca artık onu kimsenin satın almayacağından endişe ediyorsunuz ama böyle bir şey olmadı."

Game Pass'e ilk günden itibaren bazı oyunlarını dahil enden Codemasters da benzer düşünceleri paylaşıyor. Codemasters Electronic Arts'a satılmadan önce şirketin yayıncılık işlerinden sorumlu olan Jonathan Bunney, Game Pass'in farklı pazarlarda yeni kitlelere ulaşmak ve oyunlarını büyütmek için yeni bir yol olduğunu, genel olarak satışlara da yardımcı olduğuna inanıyor.

Son olarak Scarlet Nexus'un yayıncısı Bandai Namco da Xbox Game Pass'e, kendilerine 1 milyon oyuncu kazandırdıkları için teşekkür etti. Oyunun yönetmeni Kenji Abuki konuyla ilgili olarak: "Game Pass Scarlet Nexus'a kesinlikle bir popülarite kazandırdı. Ayrıca indirilebilir içeriklerin görünürlüğüne ve satışına da önemli ölçüde katkıda bulundu." ifadelerini kullanıyor.

Microsoft tarafından GDC'de açıklanan veriler de geliştiriciler ve yayıncıların söylediklerini destekler nitelikte. Verilere göre Game Pass aboneleri, abone olmayanlara kıyasla yüzde 40 daha fazla oyun oynuyor. Aboneler oyun içi satın alımlar ve eklentiler aracılığıyla oynadıkları oyunlar için yüzde 50 daha fazla harcama yapıyor. Bağımsız geliştiriciler gelirlerini 3'e katlarken oyunlardaki oyuncu sayısı ortalama 8 kat artış gösteriyor.

Elbette açıklanan bu veriler her stüdyo ve oyun için değişiklik gösterebilir. Örneğin, kötü ve genel olarak beğenilmeyen bir oyunun Game Pass ile büyülü bir şekilde milyonlara ulaşması ve satışlarının artması pek gerçekçi değil, ancak aksi durumlarda Game Pass'in gelir anlamında endüstriyi olumlu etkilediğini söylemek yanlış olmaz. 

Bana kalırsa tüm bunlar Sony'nin kendi özelinde kurduğu "maliyetleri karşılamadığı için oyun kalitesi düşebilir" anlatısının tam olarak karşısında durmuyor çünkü PlayStation şu anda oyun dünyası için gerçekten eşsiz bir konumda. Yıllardır başarıyla sürdürdükleri "konsol sattıran oyun" stratejisine bağlı kalmaları da gayet anlaşılabilir. Eğer öncekiler gibi kaliteli oyunlar gelmesine yardımcı olacaksa ben de birçok oyuncu gibi Sony'nin mevcut modelini sürdürmesini destekliyorum. Sony'nin mazeretini, durumunu ve geçmişini göz önünde bulundurursak kimsenin God of War'un yeni oyununu çıktığı gibi üç kuruşa oynayalım beklentisine gireceğini düşünmüyorum.

Ancak tüm bu açıklamalar ve veriler abonelik servislerinin genel olarak oyun kalitesini düşüreceğine dair kurulan anlatıların temelini boşa çıkartıyor. Eğer maliyetler üzerinden bir korelasyon kurulacaksa Game Pass sayesinde daha fazla oyuncuya ve gelire ulaşan stüdyoların bir sonraki oyunları için daha büyük bir bütçe ayırmamalarının hiçbir sebebi yok. Kaldı ki abonelik servisleri, endüstride yıkıcı bir etkiye neden olacak kadar büyük bir pay sahibi de değil. Ampere Analysis araştırmacısı Piers Harding-Rolls konuyla ilgili olarak: "2021'de tüketici harcamaları açısından pazarın yüzde 79'u oyun içi para kazanma yöntemlerine dayanıyordu. Bu da abonelik servislerinden para kazanma modeline toptan bir geçiş görmemizin pek olası olmadığını gösteriyor." ifadelerini kullanıyor. Harding-Rolls'un araştırmasına göre abonelik ve bulut hizmetleri Kuzey Amerika ve Avrupa oyun pazarının sadece yüzde 4'ünü temsil ediyor. Bu da kabaca 3,7 milyar dolar anlamına geliyor. 2027'ye kadar da bu pazar payının en fazla yüzde 8,4'e ulaşması bekleniyor.

Sonuç olarak, eğer oyunların kalitesinde bir düşüş söz konusu olacaksa bunun son tüketicinin yararına olan abonelik servisleri nedeniyle değil, oyuncuların tüketim alışkanlıklarının değişmesi, oyun içi satın alımlar, live service oyunlar ve mobil tüketimin evrilmesi nedeniyle olacağını düşünüyorum. Yanılabilir miyim? Elbette. O zamana kadar herkes kendine mukayyet olsun, yaklaşık 190 milyar dolarlık devasa bir endüstride herkese yetecek kadar pasta dilimi var.