aposto-logoCumartesi, 10 Haziran 2023
aposto-logo
Cumartesi, Haziran 10, 2023
Aposto Üyelik

FinFisher, MİT'e casus yazılım satmakla suçlanıyor

Münih Savcılığı, FinFisher'ın eski şirket yöneticilerini bu izni almadan satmakla suçlarken, bu uygulamanın da Türkiye’de iktidar tarafından muhalefeti ve destekçilerini fişlemek için kullanıldığını düşünüyor.

Münih Savcığılı, Almanya-merkezli casus program geliştiricisi FinFisher'ın dört eski yöneticisine, uygulamayı Türkiye'ye yasa dışı bir şekilde satmakla suçlayan bir iddianame hazırladı. Geçtiğimiz yıl iflas eden şirketin FinSpy adlı uygulaması, daha önce CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu'nun 2017'de gerçekleştirdiği Adalet Yürüyüşü'nü destekleyenlerin cep telefonu ve bilgisayarlarının izlendiği iddiasıyla gündeme gelmişti. 

  • Bir adım geriden: 2018 yılında iddiaların basına yansımasıyla dört sivil toplum kuruluşu, FinFisher'in aralarında baskıcı ve otoriter rejimlerin de bulunduğu birçok ülkeye casus yazılım sattığına dair suç duyurusunda bulunmuştu. Münih Başsavcılığı ise FinFisher'in Türkiye'ye yasa dışı yoldan casus yazılım sattığı iddiasıyla 2019'da soruşturma başlatmıştı. 

Detaylar: Münih Savcılığı'nın hazırladığı iddianamede, Alman şirketin 2015 yılında casus yazılımı FinSpy'ı, MİT'e 5,04 milyon avroya sattığı ve kullanımı için eğitim verdiği; fakat satışın MİT'e yapıldığını gizlemek için sözleşmeye alıcı olarak "Ankara Gümrük Kontrol Direktörlüğü" yazıldığı belirtiliyor.

Geniş açı: FinFisher, dünya genelinde de kolluk kuvvetleri ve istihbarat servislerine FinSpy adlı uygulamayı satıyordu.

Ancak: Bu tür hem sivil hem askerî amaçlarla kullanılabilecek yazılımların Avrupa Birliği (AB) dışına satılabilmesi için Almanya hükümetinden izin alınması lazım. FinFisher yazılımı izin almadan satmış.

  • Savcılar, o dönemki şirket yöneticilerini bu izni almadan ihracat yapmakla suçlarken, bu uygulamanın da Türkiye’de iktidar tarafından muhalefeti fişlemek için kullanıldığını düşünüyor.

Neler oldu? İnsan hakları örgütü Access Now'ın Mayıs 2018'de yayımladığı raporda, Kılıçdaroğlu'nun 2017'de gerçekleştirdiği Adalet Yürüyüşü sırasında Türk istihbaratının muhalefeti gizlice dinlemeye çalıştığı ortaya çıkmıştı. Yürüyüş sırasında Twitter üzerinden #AdaletİçinYürü etiketiyle yapılan bazı paylaşımlarda FinSpy'ı yükleyen linklerin bulunduğunu ve bu linklere tıklayan kişilerin telefon ya da bilgisayarlarına bu linklerin yüklendiği belirtilmişti. 

Dahası: Raporda linkleri paylaşan hesapların yürüyüş sırasında muhalif paylaşım yapan anonim hesaplar olduğunu, fakat bunların önceden açılmış bot hesaplar olup önceki paylaşımlarında ise iktidarı desteklediğini aktarmıştı. 

Nasıl işliyordu? Uygulama, indirildiği cihazdaki rehber, takvim, arama geçmişi, dosyalar, fotoğraflar, WhatsApp ve benzeri sohbet programlarında yazılanlar ve konumlar gibi bilgilere erişebilmesinin yanı sıra, mikrofonu açarak ortam dinlemesi de yapabiliyordu.

  • Casus yazılımın kişisel cihazlarına yerleştirildiği binlerce kişinin arasında CHP'li vekillerin de yer aldığı belirtiliyor. 

Tepkiler:

  • "Utanç belgesi":Kılıçdaroğlu, 2018'de FinSpy'ın Türkiye'de kullanımının ortaya çıkmasından hemen sonra olayları "Demokrasi adına bir utanç belgesidir" diye yorumlamış ve dönemin başbakanı Binali Yıldırım'dan da "Emniyet'in mi yoksa Millî İstihbarat Teşkilatı'nın mı, hangi kurumun Almanya'dan satın aldığını açıklamasını" talep etmişti.
  • CHP'den suç duyurusu: Yine 2018'de aralarında Sezgin Tanrıkulu ve Veli Ağbaba'nın da yer aldığı bir grup CHP'li milletvekili de FinSpy hakkında "Adalet Yürüyüşü katılımcılarını dinlediğinin ortaya çıktığı, bunun da anayasal güvence altında bulunan özel hayatın gizliliğinin ihlal edilmesinin açık kanıtı olduğu" ileri sürülerek suç duyurusunda bulunmuştu

STK'lar: Almanya Özgürlük Hakları Cemiyeti, Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütünün Almanya temsilciliği, Avrupa Anayasa ve İnsan Hakları Merkezi ve bağımsız araştırmacı gazetecilik sitesi netzpolitik.org, Şirketin FinSpy'ı Almanya hükümetinden ihracat iznini almadan Türkiye'ye yasa dışı yollarla sattığı suçlamasını yargıya taşımıştı.

Dahası: Access Now'un FinFisher üzerine olan raporunda, şirketin casusluk yazılımlarını Türkiye dışında Ukrayna, Endonezya ve Venezuela'da sürdürdüğü tespit edildiği belirtiliyor. 

Hikâyeyi beğendiniz mi? Paylaşın.

Hikâyeyi beğendiniz mi?

Kaydet

Okuma listesine ekle

Paylaş

Nerede Yayımlandı?

🗞️ Referandum benzetmesi, şeref madalyası

Yayın & Yazar

Aposto Gündem

Hafta içi her gün 5 dakikada gündeme hakim ol. Kısa, öz, elle derlenmiş hikâyelerle gürültüden uzak bir haber deneyimine adım at.

Tanem Zaman

Haber Editörü

;