Mecliste Bu Hafta #19

TBMM 

Bu yasama yılının, aynı dönemdeki diğer yıllardan en büyük farkı binlerce hatta milyonlarca insanı etkileyecek düzenlemelerin arka arkaya Mecliste kabul edilip kanunlaşması oldu. Muhalefet gruplarının Genel Kurullarda hükümetin kanun yapma pratikleri  de sık sık eleştirdiğini sizlerle paylaşıyoruz. 

Torba kanunlarla geride bıraktığımız yıllarda da  sık sık karşılaşmıştık ancak seçime giden bu yasama yılında her hafta milyonlarca seçmeni etkileyebilecek teklifler kanunlaşıyor. Güncel milletvekili dağılımında hükümetin tek başına bu tempodaki yasama çalışmalarına yetkisi var. Ancak bu durumun siyasi etik açısından sorgulanacak bir şekilde kullanıldığı apaçık ortada. 

Bu hafta da yukarıda bahsettiğimiz şekilde bir torba teklif kabul edilip kanunlaştı. Teklifin detaylarını yazımızın devam eden bölümlerinde birlikte inceleyeceğiz. Bununla birlikte bu hafta muhalefet partilerince verilen dokuz araştırma önergesi gündeme gelip reddedildi.

Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun Teklifi

Kamuoyunda “vergi affı düzenlemesi” olarak anılan teklif, yürürlük kısmı ve eklenen geçici madde dahil olmak üzere 25 maddeden oluşuyor ve teklifle toplamda 12 farklı kanunda değişiklikler öngörülüyor. Muhalefetin ise buna ilişkin itiraz ve eleştirileri önceki “torba” tekliflere olanlardan çok farklı değil, teklife yönelik ilk eleştiri hükümetin istisna olması gereken torba yasa yöntemini alışkanlık haline getirmesi ve bunun akabinde tekliflere ilişkin komisyon sürecinin düzgün işlememesi oldu. 

Muhalefet şerhlerini incelemeye devam ettiğimizde ise karşımıza çıkan bir başka eleştiri ise düzenlemenin seçmene yönelik olduğuydu;

• CHP Grubu Muhalefet Şerhi : Teklifin kısa vadeli amacı da yaklaşan seçimler dolayısıyla bir grup seçmeni memnun etmeye yöneliktir.
• HDP Grubu Muhalefet Şerhi : Ufukta seçim varsa, AKP’nin torbasında af var.
• İYİ Parti Grubu Muhalefet Şerhi : AK Parti seçim yatırımı olarak kamu alacaklarını taksitlendirmekte ve vatandaşların seçim öncesinde herhangi bir ödeme yapmamasını sağlamaktadır.

Muhalefet şerhlerinde yer alan bir başka ortak eleştiri ise aslında bir mali af niteliğinde olan bu düzenlemelerin yapılmasına yol açacak ekonomik çöküntünün sorumlusunun iktidar ve iktidarın getirdiği cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi olduğuydu.

Muhalefet gruplarının bu eleştirilerine rağmen CHP ve İYİ Parti Grupları bu sene çokça gördüğümüz “vatandaş mağdur olmasın” ve “yetmez ama evet” tavırlarıyla teklife kabul oyu verirken HDP Grubu ise teklife red oyu verdi. 

Teklifin dikkat çeken maddeleri ise şu şekilde ; 

• Madde 1, 2 : Teklifin bu maddeleriyle yapılanmaya konu alacaklar; alacaklı idare, alacak türü, alacağın dönemi ile hangi şartlarla yapılanmaya tabi olabileceği belirlenmiş. 

Düzenlemelere göre; 31/12/2022 tarihi dikkate alınarak belirlenmiş ve vergiler, vergi cezaları, idari ve adli para cezaları, gümrük vergileri ve idari para cezaları, sigorta primleri ve belediyelerin bazı alacakları ile  bu alacaklara ilişkin her türlü faiz, zam, gecikme zammı, gecikme faizi, cezai faiz, gecikme cezası gibi fer’i alacaklar yapılanma kapsamına alınıyor.

En genel haliyle düzenlemeyle, kesinleşmiş borcun aslının tamamı ile feri kısımları (cezalar, faizler vb.) yerine Yİ-ÜFE endeksi ile hesaplanan tutar ödenecek.

• Madde 10 : Teklifin bu maddesi kanun teklifinin “Diğer Hükümler” kısmı olarak isimlendirilmiş.

Maddeyle; aslı ve ferilerinin toplamı 2.000 TL’nin altındaki borçların tahsilinden vazgeçilesi,  araç muayenelerindeki gecikme bedellerinde indirime gidilmesi öngörülmüş. 

Çarşamba günü  kabul edilen önergeyle birlikte depremzedelere destek için bir takım vergi istisnaları düzenleniyor ve yeni bir deprem vergisiyle ilgili hükümler de maddeye ekleniyor.

• Madde 12: Teklifin bu maddesi kredi ile eğitim hayatlarını sürdüren ve mezun olmuş milyonlarca genç vatandaşı ilgilendiriyor. Maddeyle öngörülen düzenlemeye göre ödemesi başlanmış veya vergi dairesine bildirilmiş krediler için vade tarihleri ile 9 Kasım 2022 tarihleri gecikme zammı, Yİ-ÜFE tutarı, katsayı tutarı gibi alacaklar hesaplanmayacak.
• Madde 15: Teklifin bu madddesiyle trafik cezalarıyla ilgili düzenleniyor. Düzenlemeye göre kırmızı ışık ile hız cezaları sebebiyle el konan sürücü ehliyetleri sahiplerine geri verilecek ve bu sürücülerin aktif ceza puanları pasif hale geçirilecek. 
• Madde 17 : Teklifin bu madddesiyle, spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri tarafından sporculara yapılan ücret ödemeleri üzerinden kesilen gelir vergisinin; amatör faaliyetleri geliştirmek amacıyla kulübe iadesi öngörülüyor. Maddede amaç dışı kullanımlar için cezalara hükmedilirken Hazine ve Maaliye Bakanına da iade edilecek tutarları %50’sine kadar azaltma yetkisi veriliyor.
  
  

Araştırma Önergeleri

1- Yabancılara konut ve toprak satışının ortaya çıkardığı sakıncaların araştırılarak alınması gereken tedbirlerin belirlenmesine yönelik verilen araştırma önergesinin görüşülmesi Genel Kurulda reddedildi. 

İYİ Parti Adana Milletvekili İsmail Koncuk tarafından verilen önerge 7 Mart’ta TBMM Gündemine geldi.

2- Bursaspor-Amedspor müsabakasında yaşanan olayların araştırılması ve sporda şiddetin önlenmesine yönelik verilen araştırma önergesinin görüşülmesi Genel Kurulda reddedildi. 

HDP  Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş ve HDP İstanbul Milletvekili Hakkı Saruhan Oluç  tarafından verilen önerge 7 Mart’ta  TBMM Gündemine geldi.

3- Depremin yükseköğretim ve eğitime etkisinin araştırılmasına yönelik verilen önergenin görüşülmesi Genel Kurulda reddedildi. 

Bursa Milletvekili Lale Karabıyık tarafından verilen önerge 7 Mart’ta  TBMM Gündemine geldi.

4- Kadınlarımızın başta eğitim olmak üzere istihdam, kültür, psikoloji, sağlık vesaire tüm alanlarda karşılaştığı sorunların her yönüyle araştırılması, tespiti, alınacak önlemlerin belirlenmesi ve bu tedbirlerin hayata geçirilmesine yönelik verilen araştırma önergesinin görüşülmesi Genel Kurulda reddedildi. 

İYİ Parti İzmir Milletvekili Dursun Müsavat Dervişoğlu tarafından verilen önerge 8 Mart’ta  TBMM Gündemine geldi.

5- Depremde kadınların yaşadığı sorunların araştırılmasına yönelik verilen önergenin görüşülmesi Genel Kurulda reddedildi. 

HDP Ankara Milletvekili Filiz Kerestecioğlu tarafından verilen önerge 8 Mart’ta  TBMM Gündemine geldi.

6- Cinsiyet perspektifinde afetlerde kadınların sorunlarının araştırılmasına yönelik verilen önergenin görüşülmesi Genel Kurulda reddedildi. 

CHP Hatay Milletvekili Suzan Şahin tarafından verilen önerge 8 Mart’ta  TBMM Gündemine geldi.

7- Yaşadığımız deprem felaketi sonrası Mersin’de görülen aşırı nüfus artışının yol açacağı sorunların araştırılması ve alınması gereken tedbirlerin belirlenmesine yönelik verilen araştırma önergesinin görüşülmesi Genel Kurulda reddedildi. 

İYİ Parti Mersin Milletvekili Behiç Çelik  tarafından verilen önerge 9 Mart’ta  TBMM Gündemine geldi.

8- Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğinin (TMMOB) yetkilerinin alınmasının yarattığı olumsuz etkilerin araştırılmasına yönelik verilen önergenin görüşülmesi Genel Kurulda reddedildi. 

HDP  Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş ve HDP İstanbul Milletvekili Hakkı Saruhan Oluç  tarafından verilen önerge 9 Mart’ta  TBMM Gündemine geldi.

9- Depremde kaybolan insanlar ve refakatsiz kalan çocuklarımızın sorunlarının araştırılmasına yönelik verilen önergenin görüşülmesi Genel Kurulda reddedildi. 

CHP İstanbul Milletvekili Engin Altay, CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel ve CHP Sakarya Milletvekili Engin Özkoç tarafından verilen önerge 9 Mart’ta TBMM Gündemine geldi.

Kapanış

Bu hafta kabul edilen teklifle yine seçmen etkilenmeye çalışıldı. Bu teklifin devlete maliyeti ise milyonlarca belki milyarlarca lira.

Seçime giden bu yılda her hafta milyonlarca insanın hayatını etkileyen düzenlemeler Mecliste kabul ediliyor. Bu süreçte yoğun gündemi yakından takip edebilmek için bir sonraki yazımızı kaçırmayın!