Mecliste Bu Hafta #22

TBMM

Seçime giden bu yılda yasama faaliyetlerinin geçtiğimiz yıllardan daha süratli bir şekilde gerçekleştiğinden bahsetmiştik. Seçmenlerin sandıklara gitmesine yaklaşık bir buçuk ay kalmışken bu hafta TBMM’de yılın muhtemelen en yoğun gündemi vardı. 

Kabul edilen üç kanun teklifi ve üç uluslararası anlaşmanın yanında reddedilen birçok araştırma önergesi TBMM Gündemine geldi.

İcra ve İflas Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi

Kamuoyunda “7. Yargı Paketi” olarak adlandırılan İcra ve İflas Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi 28 Mart’ta yapılan oylamayla Mecliste kabul edilip kanunlaştı. 

Yürürlük maddeleri dahil 48 maddeden oluşan teklif ile toplamda 21 farklı kanunda değişiklik öngörülüyor. İktidarın en büyük kanun yapma pratiği haline gelen bu çok maddeli ve birçok kanunu etkileyen tekliflere ilişkin muhalefet gruplarının ilk yorumu her zamanki  gibi bu metodun kural değil istisna olması yönündeydi. Buna rağmen teklife Meclisteki hiçbir milletvekili tarafından ret oyu verilmedi ancak HDP grubundan oy kullanan vekiller “çekimser” kaldılar.  

Teklifte konut haczi, avukatlıklar için çeşitli destekler, noterlere verilen yeni yetkiler, anne mahkumların bakıma muhtaç çocukları için çeşitli düzenlemeler yer alıyor. 

Teklifin dikkat çeken bazı maddeleri ise şu şekilde:

• Madde 15: Bu maddeyle noterlere tanık dinleme yetkisi verilmesi düzenleniyor. Teklifin en dikkat çekici kısmı olan madde aslında Türk Hukuku için farklı bir önem arz ediyor çünkü yargı yetkisi Anayasada bağımsız ve tarafsız mahkemelere bırakılmıştır. Maddeye muhalefet gruplarından gelen itirazlar da bu yönde oldu, maddenin Anayasaya aykırı olduğundan hem komisyonlar raporlarında hem TBMM Oturumlarında sık sık bahsedildi.
• Madde 25: Bu maddeyle bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kesin nitelikteki kararlarına karşı Cumhuriyet başsavcılığınca sanık aleyhine itiraz edilebilmesi için yeni bir şart ekleniyor. Artık bu yolun kullanılması için kararı etkileyecek nitelikte esaslı bir hatanın bulunması hususu zorunlu hale getiriliyor. 
• Madde 26: Bu maddeyle on yıldan az ceza almış annelere, engelli veya 18 yaşından küçük hasta çocukları var ise,  cezalarını bir yıla kadar erteleme hakkı tanınmış olup  erteleme süresi her defasında altı ayı geçmemek üzere en çok dört kez uzatılabiliyor. 
• Madde 27: Bu maddeyle hükümlüler için uygulanan rehabilitasyon prosedürlerine ilişkin yeni bir düzenleme öngörülüyor. Madde bağımlısı olduğu tespit edilen hükümlülerin ceza infaz kurumlarında kaldıkları süre içinde gerçekleştirilen rehabilitasyon ve tedavilerinde programlarının başarılı olabilmesi amacıyla hükümlünün izin, ziyaret ve görüşme hakları uzman görüşü doğrultusunda geçici olarak kısıtlanabilecektir.

Çevre Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi

Bu hafta kabul edilen bir diğer teklif ise Çevre Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi oldu. Teklifin görüşmeleri 30 Mart’ta tamamlandı ve yapılan oylamayla teklif kabul edilip kanunlaştı. Özellikle kıyı alanlarına dolgu yapılmasına ilişkin madde muhalefet grupları tarafından yoğun bir şekilde eleştirirken teklifin tümü için yapılan oylamada da muhalefetten yine ret oyları geldi .

Teklifin dikkat çeken bazı maddeleri ise şu şekilde:

• Madde 2: Bu maddeyle denizlerdeki gemi kaynaklı kirlilik ile ilgili para cezalarında bir düzenlemeye gidiliyor. Bu para cezaları hesaplanırken ölçüt olarak geminin büyüklüğü kullanılırken maddeyle yapılan düzenleme ile 100 bin grostondan büyük gemiler 100 bin grostonmuş gibi değerlendirilip cezalar buna göre hesaplanacak. Yani yeni düzenlemeyle 100 bin grostonluk bir gemi ile 300 bin grostonluk bir gemi için aynı ceza öngörülüyor. 
• Madde 3:  Bu maddeyle kıyı şeritlerindeki dolgu işlemleri düzenleniyor. Maddeyle yapılan düzenlemeye göre artık kıyı dolgu alanların altına otopark yapılması gerekçesiyle de kıyılara dolgu yapılabilecek. Teklifte madde gerekçesi olarak trafik problemi gösterilmiş. 

İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkında Kanun

Bu hafta kabul edilip kanunlaşan son teklif aslında çok sayıda maddeden oluşmasa bile torba kanun metodunun bir tezahürü olarak kabul edilebilir.

Şöyle ki; geçtiğimiz aylarda yapılan emekli maaşı ve asgari ücret düzenlemelerinin ardından özellikle öngörülen en düşük emekli maaşı için gerek kamuoyundan gerek siyasilerden gerekse de düzenlemenin asıl muhatabı olan en düşük seviyeden maaşını alan emeklilerden birçok eleştiri gelmişti. Bunun sonucunda da Cumhurbaşkanından en düşük emekli maaşı için bir iyileştirme yapılacağı açıklaması yapıldı. En düşük emekli maaşı 5.500 TL’den 7.500’ye, emekli bayram ikramiyeleri 1.100 TL’den 2.000 TL’ye çıkartılırken Mecliste kanunla kabul edilmesi gereken bu düzenleme için de ismine göre madalya sahiplerine ilişkin düzenlemeler yapılması gereken bu teklif uygun görülmüş. Tabi burada Meclisin seçim sebebiyle tatile gireceğine de dikkat çekmek gerekiyor.

Teklifte gaziler, madalya sahipleri ve emekli maaşı düzenlemelerinin yanı sıra Yargıtay, Danıştay ve Anayasa Mahkemesi üyeleri ve işçilerle alakalı  da birçok düzenleme yer alırken teklifle toplamda 9 kanun ve 2 kanun hükmünde kararnamede değişiklik yapılıyor.

Türkiye, NATO ve Finlandiya

Bu dönemde Ülkenin uluslararası siyasetteki en önemli gündem maddelerinden biri İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya alınmasında Türkiye’nin tutumu olmuştu. 

Türkiye bu ülkelerde bulunan FETÖ ve PKK/DHPK C ilişkili kişilerin iadesini şart koymuş, NATO’daki konumu sebebiyle bu ülkelerin giriş süreçleri sekteye uğramıştı. 

Geçtiğimiz günlerde Finlandiya İle yapılan pazarlıklar sonuç buldu ve iki ülkenin anlaşması sonucu Finlandiya’nın NATO’ya alınmasını uygun gören uluslararası anlaşma TBMM’de kabul edildi.

Konuyla alakalı olarak Yapılan pazarlık sonucu iade edilecek kişiler üzerinde HDP Grubundan Finlandiya’da yaşayan Kürtlerin hedef alındığı eleştirisi geldi ve HDP Grubu anlaşmanın uygunluğu için yapılan oylamaya katılmadı.

Diğer Uluslararası Anlaşmalar

Finlandiya’nın NATO’ya girmesinin onaylanmasından başka iki adet daha uluslararası anlaşmanın uygunluğu Mecliste kabul edildi. 

• Türkiye Cumhuriyeti ile Birleşik Arap Emirlikleri Arasında Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması'nın Tadil Edilmesine İlişkin Olarak Teati Edilen 15 Mart 2023 ve 16 Mart 2023 Tarihli Notaların Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi
• Milletlerarası Finansman Kurumu Ana Anlaşmasının Tadil Edilmesine İlişkin 16/4/2020 Tarihli ve 273 Sayılı 'Guvernörler Kurulu Kararı'Nın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna ve Milletlerarası Finansman Kurumuna Katılmak İçin Hükümete Salâhiyet Verilmesine Dair Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi

Araştırma Önergeleri 

Kanun teklifleri açısından yoğun geçen bu haftada dört günde 12 araştırma önergesi gündeme geldi ancak bunlardan hiçbiri kabul edilmedi. 

 1- AFAD’ın 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremler sonrasındaki faaliyetlerinin araştırılmasına yönelik verilen önergenin görüşülmesi TBMM Genel Kurulunda reddedildi.

İYİ Parti Eskişehir Milletvekili Arslan Kabukcuoğlu tarafından verilen önerge 27 Mart’ta TBMM Gündemine geldi.

2- Yüksek gıda enflasyonun nedenlerinin ve alınacak önlemlerin belirlenmesine yönelik verilen önergenin görüşülmesi TBMM Genel Kurulunda reddedildi.

HDP Mersin Milletvekili Rıdvan Turan tarafından verilen önerge 27 Mart’ta TBMM Gündemine geldi.

3- AFAD ve Kızılay üzerinden toplanan deprem bağışlarının ne kadar olduğu ve bu bağışların nerelerde kullanıldığının araştırılmasına yönelik verilen önergenin görüşülmesi TBMM Genel Kurulunda reddedildi.

CHP Ankara Milletvekili Nihat Yeşil tarafından verilen önerge 27 Mart’ta TBMM Gündemine geldi.

4-  Hatay’daki hastanelerin yıkılmasına neden olan ihmallerin görüşülmesi, sorumluların tespit edilmesi, bundan sonra başka felaketlere yol açılmaması adına, afet sonrasında ilk ihtiyaç duyulan kamu binaların olan hastanelerin depreme dayanıklılık testlerinin yapılması ve gerekli güçlendirme veya yıkım işlerinin sağlanması için alınacak olan önlemlerin belirlenmesine yönelik verilen önergenin görüşülmesi TBMM Genel Kurulunda reddedildi.

İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta tarafından verilen önerge 28 Mart’ta TBMM Gündemine geldi.

5- 14 Mayısta yapılacak seçim güvenliğine dair endişelerin giderilmesine yönelik verilen önergenin görüşülmesi TBMM Genel Kurulunda reddedildi.

HDP Siirt Milletvekili tarihinde Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş ve HDP İstanbul Milletvekili Hakkı Saruhan Oluç tarafından verilen önerge 28 Mart’ta TBMM Gündemine geldi.

6- AFAD’ın ve iktidarın 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli deprem sonrasındaki faaliyetlerinin araştırılmasına yönelik verilen önergenin görüşülmesi TBMM Genel Kurulunda reddedildi.

İstanbul Milletvekili Engin Altay, Manisa Milletvekili Özgür Özel ile Sakarya Milletvekili Engin Özkoç tarafından verilen önerge 28 Mart’ta TBMM Gündemine geldi.

7- Depremden etkilenen 11 ildeki baraj, gölet ve sulama sistemlerinin depreme ve doğal afetlere karşı dayanıklı olup olmadıklarının tespit edilerek yapılması gerekenlerin belirlenmesine yönelik verilen önergenin görüşülmesi TBMM Genel Kurulunda reddedildi.

İYİ Parti İstanbul Milletvekili Hayrettin Nuhoğlu tarafından verilen önerge 29 Mart’ta TBMM Gündemine geldi.

8- Asgari ücretlilerin enflasyona karşı korunması için alınacak önlemlerin belirlenmesine yönelik verilen önergenin görüşülmesi TBMM Genel Kurulunda reddedildi.

HDP Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş ve HDP İstanbul Milletvekili Hakkı Saruhan Oluç tarafından verilen önerge 29 Mart’ta TBMM Gündemine geldi.

9- Depremden etkilenen 11 ildeki üniversite binalarının altyapılarının incelenerek öğrencilerin karşılaştığı sorun ve ihtiyaçlara yönelik çözüm önerileri geliştirilmesine  yönelik verilen önergenin görüşülmesi TBMM Genel Kurulunda reddedildi.

CHP İstanbul Milletvekili Sibel Özdemir tarafından verilen önerge 29 Mart’ta TBMM Gündemine geldi.

10-  Türkiye ile Irak Kürt Bölgesel Yönetimi arasında 2014-2018 arasında yapılan petrol ticareti sebebiyle Türkiye Uluslararası Tahkim Mahkemesi kararıyla 1,4 milyar dolar tazminata mahkûm edilmiş; söz konusu tazminatın oluşmasına sebep olan hatalı işlemlerle bu işlemlerde kusuru bulunanların tespit edilmesi, benzer nitelikte olup tazminat ödemesine neden olabilecek diğer işlemlerin belirlenmesine yönelik yönelik verilen önergenin görüşülmesi TBMM Genel Kurulunda reddedildi.

İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta tarafından verilen önerge 30 Mart’ta TBMM Gündemine geldi.

11- Cezaevlerindeki yeni infaz rejiminin yarattığı sorunlar ve çözüm yollarının araştırılmasına yönelik verilen önergenin görüşülmesi TBMM Genel Kurulunda reddedildi.

HDP Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş ve HDP İstanbul Milletvekili Hakkı Saruhan Oluç tarafından verilen önerge 30 Mart’ta TBMM Gündemine geldi.

12- Yabancıların Türkiye’den mülk edinmelerinin kontrol altına alınması için gerekli tedbirlerin belirlenmesine  yönelik verilen önergenin görüşülmesi TBMM Genel Kurulunda reddedildi.

CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan  tarafından verilen önerge 30 Mart’ta TBMM Gündemine geldi.

Kapanış

Seçime giden bu yılda iktidar sahip olduğu meclis çoğunluğunu kullanabildiği kadar kullanıp kararsız seçmenleri çeşitli vaatlerle kendine çekme çabalarına devam ediyor. Her hafta milyonlarca insanı etkileyen teklifler hızla geçerken plansız bir şekilde yapılan bu düzenlemelerin sonuçlarını hep birlikte göreceğiz. 

Bu süreçte yoğun gündemi yakından takip edebilmek için bir sonraki yazımızı kaçırmayın!