Mecliste Bu Hafta #23

TBMM

Seçime gidilen bu yıl belki de yasama döneminin en yoğun yasama faaliyetlerinin yaşandığı yıldı. İktidarın verdiği teklifler her hafta birer birer kabul edilirken diğer yasama dönemlerinde olduğu Meclis çoğunluğu nedeniyle muhalefet gruplarının verdiği teklifler komisyonlardan çıkarılmadı ve birçok araştırma önergesinin görüşülmesi Genel Kurulda reddedildi. 

Son birkaç haftalık zaman dilimi içerisindeki gündem seçim tatili sebebiyle bu yılkinden bile yoğundu. Seçim öncesi bu son haftada da tempo korundu ve bir kanun teklifi kabul edilip kanunlaşırken bir olağanüstü hal cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve iki adet uluslararası anlaşma da Mecliste kabul edildi. Ayrıca tamamlanan bir araştırma komisyonu raporu da Genel Kurula sunuldu.

Organize Sanayi Bölgeleri Kanununda Değişiklik Yapılması Teklifi

Teklifin genel gerekçe bölümünde ilk sırada yer alan ifadelere “yeşil organize sanayi bölgeleri” kurulması amaçlanan bu teklif 25 maddeden oluşuyor.  Bu 25 maddeyle ise 10 farklı kanunda değişiklikler yapılması öngörülmüş. Teklifte vakıflar gibi organize sanayi bölgeleriyle alakası olmayan konularla ilgili de çeşitli düzenleme mevcut.
İktidarın alışkanlık haline getirdiği bu yöntemle ilgili gerek komisyon raporunda yer alan muhalefet şerhlerinde gerekse de Genel Kurulda teklife ilişkin konuşmalarda birçok eleştiri mevcut. Bu eleştirilere göre farklı komisyonlarda incelenmesi gereken birçok madde ya o komisyona gitmiyor ya da gitse tali komisyon olunduğu gerekçesiyle “oldu bitti” tarzı bir işleyişle komisyondan geçirildiği ifade ediliyor. 

Hem teklifte yer alan maddeler sebebiyle hem de torba teklif tarzı kanun yapımı sebebiyle teklife CHP, İYİ Parti ve HDP Gruplarından ret oyu geldi. 

Teklifin dikkat çeken bazı maddeleri ise şöyle;

• Madde 19: Teklifin konusundan tamamen bağımsız bir şekilde torbaya girmiş olan bu maddede kültür varlıkları ve mazbut vakıflarla alakalı düzenlemeler yapılırken bu maddeyi teklifin en dikkat çeken maddelerinden biri olarak tanımlayabiliriz. 

Maddeyle vakıf yoluyla meydana gelmiş olup başka tüzel kişilerin mülkiyetine geçmiş kültür varlıklarının mazbut vakfına devrolunacağı hükmü genişletiliyor. Büyükşehir belediyeleri eski düzenlemede yer almazken yeni düzenlemede onlar madde kapsamına alınıyor. 

Muhalefet şerhlerinde yer alan ifadelere göre özellikle İstanbul Büyükşehir Belediyesi mülkiyetinde olan Galata Kulesi ve Hidiv Kasrı gibi kültürel varlıkların mazbut vakıflar yoluyla İstanbul Büyükşehir Belediyesinin  elinden alınmak istenmesi sebebiyle böyle bir düzenleme yapılmış. 

• Madde 4,6 :  Bu maddelerle “yeşil OSB” tanımı mevzuata giriyor. Tanıma göre : Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınının belirlediği kriterler çerçevesinde Türk Standardları Enstitüsü tarafından sertifikalandırılan Organize Sanayi Bölgeleri bu tanım kapsamında yer alacaklar. 

Ayrıca Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca verilen kredilerde Organize Sanayi Bölgelerinin “Yeşil OSB” olmaya yönelik projeleri öncelikli hale gelmesi öngörülmüş. 

• Madde 14 : Bu maddeyle Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığının izniyle olmak üzere BOTAŞ harici doğal gaz ithalatı yapılabilmesi düzenleniyor.
  
  

126 Sayılı OHAL Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi

Depremden etkilenen bölgelerde yeniden yapılaşma ve iskan politikalarıyla ilgili düzenlemelerin yapıldığı OHAL Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi 5 Nisan’da Mecliste kabul edildi.

Anayasaya aykırılık iddialarının olduğu görüşmelerde usulle ve Anayasaya uygunluk denetimiyle ilgili de birçok tartışma yaşandı. Özellikle maliye bölümünden mezun AKP Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş ile Anayasa Hukukçusu CHP İstanbul Milletvekili İbrahim Özden Kaboğlu arasında uzun yıllar unutulmayacak bir tartışma yaşandı. 

CHP İstanbul Milletvekili İbrahim Özden Kaboğlu – Bu çok önemli konudur Sayın Başkanlar, Değerli Grup Başkan Vekilleri; ilktir, böyle bir şeye ilk kez tanık oluyoruz. Ya 19 CBK’yi birlikte görüşmek lazım ilgili komisyonlarda veyahut bunun geri çekilmesi lazım çünkü bugün burada alınacak karar içinden çıkılması mümkün olmayan birçok anayasal sorunu beraberinde getirecektir.

AKP Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş –  Bu, Cumhurbaşkanı kanun hükmünde kararnamesi Anayasa 119’a göre alınmış bir yetki “Anayasa’ya aykırıdır çünkü kanun var.” diyor; Allah rızası için hocam, yapmayın, iyi ki ben sizin talebeniz değilim. Anayasa açıkça ve net bir şekilde Cumhurbaşkanlığı olağanüstü hâl kararnamelerinin Anayasa’ya aykırılığı iddia edilemez diyor. 

CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel – Anayasa hukukuna katkılarından dolayı geçen sene Fransa’nın 1803 yılından beri verdiği “Legion d’honneur” unvanına sahip bir kişiye, dünyada karşılaştırmalı Anayasa hukuku konusunda en marka isimlerden birisine o kürsüden “Efendim, iyi ki ben sizden ders almadım.” demişseniz iyi ki siz o sınıflarda olmamışsınız, olsaydınız da anlamazsınız derdim.

Yapılan bu tartışmaların ardından OHAL Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Mecliste AKP ve MHP Grubu oylarıyla kabul edilirken CHP, İYİ Parti ve HDP Gruplarından kararnameye ilişkin ret oyu geldi. Kabul edilen bu kararname belki de Türk Anayasa Hukuku açısından bir örnek olacak.

Uluslararası Anlaşmalar 

5 Nisan’da iki adet de uluslararası anlaşmaya ilişkin uyguluk kanunları Mecliste gündeme gelip kabul edildi.

• Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Askerî Çerçeve Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi
• Sürücü Belgelerinin Karşılıklı Olarak Tanınması ve Değişimine İlişkin Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile İtalyan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi

Araştırma Önergeleri 

1- Karadeniz Bölgesi’nde ve Trabzon ilinde deprem riskinin araştırılması konuyla ilgili gerekli tedbirlerin alınması ve yaşanması muhtemel depremin olumsuz etkilerinin en aza indirilmesine yönelik verilen araştırma önergesinin görüşülmesi TBMM Genel Kurulunda reddedildi.

İYİ Parti Trabzon Milletvekili Hüseyin Örs tarafından verilen önerge 3 Nisan’da TBMM Gündemine geldi.

2-  Kur korumalı mevduatın bütçeye getireceği yükün önlenmesi için alınacak tedbirlerin belirlenmesine yönelik verilen araştırma önergesinin görüşülmesi TBMM Genel Kurulunda reddedildi.

HDP Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş ve HDP İstanbul Milletvekili Hakkı Saruhan Oluç tarafından verilen önerge 3 Nisan’da TBMM Gündemine geldi.

3- Tapu Kadastro verilerinin satıldığı iddiaların araştırılmasına yönelik verilen önergenin görüşülmesi TBMM Genel Kurulunda reddedildi.

CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel tarafından verilen önerge 3 Nisan’da TBMM Gündemine geldi.

4- Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlar hariç, 31/12/2022 tarihine kadar memurlara ve diğer kamu görevlilerine verilmiş olan disiplin cezalarının affedilmesi için yapılması gerekenlerin belirlenmesine  yönelik verilen araştırma önergesinin görüşülmesi TBMM Genel Kurulunda reddedildi.

İYİ Parti Adana Milletvekili İsmail Koncuk  tarafından verilen önerge 4 Nisan’da TBMM Gündemine geldi.

5- İmar aflarının yaratacağı sonuçların araştırılmasına   yönelik verilen önergenin görüşülmesi TBMM Genel Kurulunda reddedildi.

HDP Adana Milletvekili Tulay Hatımoğulları Oruç tarafından verilen önerge 4 Nisan’da TBMM Gündemine geldi.

6- Yükseköğretim kurumlarında yaşanan tüm sorun ve mağduriyetlerin araştırılmasına yönelik verilen önergenin görüşülmesi TBMM Genel Kurulunda reddedildi.

CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel tarafından verilen önerge 4 Nisan’da TBMM Gündemine geldi.

7-  AFAD’ın liyakatli kadrolar ile kuruluş amacına ve ilkelerine uygun, güvenilir, tarafsız ve şeffaf bir kurum hâline gelmesi, kamuoyunda oluşan güvensizliğin yeniden tesis edilerek güven sağlanması, yaşanmış ve yaşanacak olan olası mağduriyetlerin önlenmesi ile ülkemizde yaşanması muhtemel afet dönemlerinde risk ve kriz yönetiminde etkin olabilmesine yönelik verilen araştırma önergesinin görüşülmesi TBMM Genel Kurulunda reddedildi.

İYİ Parti Konya Milletvekili Fahrettin Yokuş tarafından verilen önerge 5 Nisan’da TBMM Gündemine geldi.

8- AYM üzerindeki yürütme baskısının önlenmesine yönelik verilen araştırma önergesinin görüşülmesi TBMM Genel Kurulunda reddedildi.

HDP Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş ve HDP İstanbul Milletvekili Hakkı Saruhan Oluç tarafından verilen önerge 5 Nisan’da TBMM Gündemine geldi.

9- Kamu bankalarının işlemlerine yönelik iddialar konusunun araştırılmasına yönelik verilen önergenin görüşülmesi TBMM Genel Kurulunda reddedildi.

CHP İstanbul Milletvekili Özgür Karabat  tarafından verilen önerge 5 Nisan’da TBMM Gündemine geldi.

Kapanış 

Ülkede yaşanan felaketler, krizler ve hükümetin seçmen odaklı yasama faaliyetlerinin gölgesinde geçen bu yoğun yılın seçime kadarki kısmını geride bıraktık. 

Her hafta milyonlarca insanı birinci elden etkileyen teklifler kanunlaştı, muhalefet gruplarınca verilen yüzlerce araştırma önergesi reddedildi. Toplamda 23 haftalık bu süreçte Meclisleri takip edip siz okurlarımız bilgilendirmeye çalıştık. 

Bu yılın Türkiye Büyük Millet Meclisi ve İstanbul-Ankara-İzmir Büyükşehir Belediye Meclislerinin faaliyetleri Türkiye’yi, günlük hayatlarımızı ve seçimleri nasıl etkileyecek hep birlikte önümüzdeki günlerde göreceğiz.