aposto-logoPerşembe, 23 Mart 2023
aposto-logo
Perşembe, Mart 23, 2023
Premium'a Yüksel

Otomotiv sektöründe neler oluyor?

Sektörün 2022 performansı, önündeki darboğazlar ve gelecek öngörüleri.

Toyota, 2022’nin ocak ayında, General Motors’un (GM) 1931’den beri sahip olduğu “ABD’nin en çok satış yapan otomotiv şirketi” unvanını devralmasının ardından çarşamba günü koltuğu GM’e geri verdi. GM 2022'de bir önceki yıla göre %2,5 artışla 2,27 milyon araç satarken Toyota için bu sayı, %9,6 düşüşle 2,1 milyona geriledi. Toyota’nın verileri sektörün geneliyle uyumluydu, zira araştırma şirketi Wards Intelligence’ın verilerine göre, ABD’de 2022'de önceki yıla göre %8 düşüşle 13,7 milyon araç satıldı ve bu 2011'den bu yana en düşük sayı oldu.

Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD), dün Türkiye pazarının 2022'ye dair otomobil ve hafif ticari araç satış verilerini açıkladı. Buna göre, 2022’de otomotiv satışları yıllık bazda %6,2 oranında artışla 783 bin 283 adet oldu ve toparlanma dönemi olarak öne çıkan 2021’de hedeflenen 800 bin seviyesini bu yıl da yakalayamadı. Otomobil satışları 2021'e kıyasla %5,5 artarak 592 bin 660, hafif ticari araç pazarı %8,6 artarak 190 bin 623 adet olarak gerçekleşti. Aralık ayında ise ocak ayında yapılacağı öngörülen zamlar öncesinde birçok tüketici araç satın alma eğilimindeydi ve araçların henüz gemiden inmeden satıldığı haberleri gündemde yer ediniyordu. Bu durumun etkisiyle, aralık ayında otomobil ve hafif ticari araç satışları, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre %85,1 arttı ve 115 bin 220 oldu.

Zorluklar

Çip krizinin hakim olduğu pandemiden sonra hızlı bir toparlanma sürecine giren otomotiv sektörü, Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle pek çok sorunun başladığı çalkantılı bir yılı geride bırakıyor. Dünya ekonomisinin içinde bulunduğu durum, alım gücü düşen tüketiciler ve hâliyle azalan talep, Çin’deki Covid-19 vakaları ile kısıtlamalarının etkisiyle şiddetlenen tedarik sorunu sektörün önündeki darboğazlar olarak öne çıkıyor. 

Aposto’ya konuşan Doğuş Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Ali Bilaloğlu, otomotiv sektörünü etkileyen 3 temel konuyu hammadde, elektronik ara ürünler ve lojistik olarak sıralıyor. Hammaddenin ise yalnızca çipler ile sınırlı olmadığını ve asıl etkilerin önümüzdeki dönemde hissedileceğini belirten Bilaloğlu, “Çin, magnezyum ihracatını durdurdu. Magnezyum olmayınca alüminyum üretmek mümkün değil. Otomobillerin şasilerinde %30 ila %100’e kadar alüminyum parçalar var. İstediğimiz kadar çip elimizde olduğunda bu sefer ikinci kıstas devreye girecek. Magnezyum eksikliğinden dolayı alüminyum olmayacak, bu da üretimin kısılmasına neden olacak.” diyor. 

Görüşlerini bizimle paylaşan Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ali Haydar Bozkurt ise yeni araç tarafında arzın yeterli olmadığını ve artan Covid-19 vakalarının üretim üzerinde yeniden baskı yaptığını söylüyor. “Ayrıca otomobilin üretim aşamasındaki döviz bazlı maliyetinde artışlar devam ediyor,” diyen Bozkurt, “Diğer yandan otomobil alımında en önemli unsurlardan biri finansmana erişim kolaylığıdır. Ancak son dönemde kredi başvurularında olumsuz sonuçlanma ve dolayısıyla finansman imkanlarında da azalma söz konusu.” diye belirtiyor. 

  • Bir adım geriden: Haziran ayında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), tüketici kredilerinde vadelerin kısaltıldığını açıklamıştı. Buna göre genel vade sınırı, kredi tutarı 50 bin liranın üzerinde, 100 bin liranın altındaki krediler için 24 ay, 100 bin liranın üzerindeki krediler için 12 ay olarak belirlendi. O dönemde TCMB’nin, Türk lirası cinsinden ticari nitelikteki nakdi kredilere %10 düzeyinde uygulanan zorunlu karşılık oranını %20'ye yükseltmesiyle taşıt kredilerinin faiz oranlarının yükseldi.

Sektörün önündeki bir başka zorluk ise Özel Tüketim Vergisi (ÖTV). Kasım ayında yürürlüğe giren ÖTV matrah düzenlemesi, sektörde uzun süredir dile getirilen bir talepti. Buna göre, %70 ÖTV oranı için esas alınan ÖTV matrah eşiğinin 200 bin liradan 280 bin liraya yükselmesiyle vergiler dahil satış fiyatı 530 bin 002 ila 594 bin 720 lira aralığındaki otomobillerin fiyatının 29 bin 500 ila 33 bin lira arasında düşmesi bekleniyordu. Ancak yeni yılın ilk günlerinde birçok markanın zamlar yapmasıyla artan fiyatlar, EKONOMİ gazetesine konuşan sektör temsilcisine göre, %80 ÖTV dilimi altında kalan model sayısının da hızla azalmasına yol açıyor.

Öngörüler

Dünya gazetesinen yer alan habere göre, MAİS AŞ Genel Müdürü Berk Çağdaş ise 2023 yılını küresel ölçekte temkinli toparlanma yılı olarak öngördüklerini belirtiyor: "Yarı iletken bulunabilirliği nispeten iyileşse de pandemi öncesi üretim kapasitelerine ulaşmanın 2024 öncesinde mümkün olamayacağını biliyoruz. Bununla birlikte, artan elektrifikasyon oranı çip bağımlılığını da güçlendiriyor."

Doğuş Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Ali Bilaloğlu, özellikle hammadde sorunu nedeniyle arz tarafında sıkıntıların 2023’ün ilk çeyreğinde de devam edeceğini öngördüklerini belirtiyor. Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle artan lojistik ve tedarik zinciri sorunlarının sektöre vurduğu darbenin etkisiyle de “Sektörün yakın zamanda uzun süreli bir sakinleşme dönemine girmesi pek olası görmüyorum.” diyor. 

Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ali Haydar Bozkurt ise paylaşılan bilgilere göre yeni çip üreticilerinin piyasaya giriş yapacak olması ve bilişim sektörü gibi bazı sektörlerde çip talebinin düşmesinin önümüzdeki dönemde normalleşme sürecini sağlayacağını umduklarını belirtirken şöyle ekliyor: “Bulunduğumuz süreç içerisinde küresel arenada ticareti sürdürmek, orta ve uzun vadeli öngörü yapmak oldukça zorlaşıyor.”

“Otonom sürüş ve elektrikli motor teknolojilerinin daha yaygın olacağı bir gelecek bizleri bekliyor. Birbirleriyle ve çevreleriyle konuşabilen otomobiller arttıkça, şehirler de ona göre şekillenecek. Gelecekte otomobil markalarının satış stratejilerini sadece otomobil satmakla sınırlandırmayıp dijital servis ve uygulama satışıyla güçlendireceklerini düşünüyorum.” - Ali Bilaloğlu, Doğuş Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı

Hikâyeyi beğendiniz mi? Paylaşın.

İlgili Başlıklar

hafif ticari araç

otomobil

Toyota

General Motors

otomotiv

Wards Intelligence

Otomotiv Distribütörleri ve Mobil

Türkiye

Otomobil

Rusya

Ukrayna

Covid-19

Doğuş Otomotiv

Ali Bilaloğlu

Hikâyeyi beğendiniz mi?

Kaydet

Okuma listesine ekle

Paylaş

Nerede Yayımlandı?

🚙 Otomotiv sektörü, daralma öngörüsü

Yayın & Yazar

Pareto

Her pazartesi ve çarşamba 10.00'da ve her cuma 12.00'de iş dünyasının en önemli içgörüleri, sektör analizleri, gelecek öngörüleri e-posta kutunda.

;