Rusya'dan nükleer hamle: Belarus'a nükleer silah yerleştirme kararı

Rusya ve Belarus, Kremlin'in taktik nükleer silahlarının Belarus'ta konuşlandırılmasına ilişkin geçtiğimiz gün anlaşma imzaladı. 

Öte yandan: Belarus devlet başkanı Aleksander Lukaşenko, bugün yaptığı basın açıklamasında nükleer mühimmatın ülkesine transferine çoktan başladığını bildirdi.

•  Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, "Batı kolektif olarak ülkelerimize karşı ilan edilmemiş bir savaş yürütüyor" ifadelerini kullandı.

Geniş açı: Rusya, 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bu yana ülkesi dışında ilk kez bu tür bombaları konuşlandırıyor.

Ne zaman planlandı? Nükleer silahların Belarus'a sevkiyatı konusundaki plan Rusya devlet başkanı Vladimir Putin'in 25 Mart'ta yaptığı bir televizyon konuşmasıyla duyurulmuştu.

Nedir? Taktik nükleer silahlar, savaş alanında düşman birliklerini ve silahlarını yok etmek için tasarlanmıştır. Nispeten kısa bir menzile sahip olmakla birlikte, şehirleri tamamen yok edebilecek uzun menzilli stratejik füzelere takılan nükleer savaş başlıklarından çok daha düşük bir verimliliktedirler.

ABD'den tepki: ABD Dışişleri Bakanlığı Rusya'nın konuşlandırma planını kınarken, Rusya'nın nükleer silah kullanmaya hazırlandığına dair herhangi bir işaret görmediğini söyledi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, "Bir yıl önce Ukrayna'yı geniş çaplı işgalinden bu yana Rusya'dan gördüğümüz sorumsuz davranışların son örneği" olarak nitelendirdi.

"Hayatta kalma mücadelesi": Putin, en fazla nükleer silaha sahip olan Rusya'nın kendini savunması için her türlü aracı kullanacağını defalarca dile getirirken, Ukrayna'yı işgalini de "saldırgan Batı'ya karşı Rusya'nın hayatta kalma mücadelesi" olarak nitelendiriyor. 

Hangi ülkenin nükleer gücü daha faza? Taktik nükleer silahlar söz konusu olduğunda ABD ve NATO'ya kıyasla büyük bir sayısal üstünlüğe sahip olan Rusya, Vaşington'un tahminlerine göre yaklaşık 2,000 adet çalışır durumda taktik nükleer silaha sahip. ABD ise, yarısı Avrupa'daki üslerine konuşlandırılmış olmak üzere 200 civarında taktik nükleer silaha sahip. 

Ne düşünülüyor? ABD, Putin'in Ukrayna savaşı sırasında yaptığı açıklamalar nedeniyle dünyanın Küba Füze Krizi'nden bu yana en ciddi nükleer tehlikeyle karşı karşıya olduğunu söylerken, Moskova pozisyonunun yanlış yorumlandığını söylüyor.

Hatırlayalım: Küba Füze Krizi, Ekim 1962'de ABD’nin Türkiye ve İtalya'ya, Sovyetler Birliği'nin ise Küba’ya nükleer başlıklı füze yerleştirmesiyle dönemin iki süper gücünü dünyada ilk kez doğruda karşı karşıya getirmesidir. Dünyayı nükleer savaş tehdidi altında bırakan ilk olaydır. 

Rusya'nın böyle bir hakkı var mı? Sovyetler Birliği tarafından imzalanmış olan Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması, hiçbir nükleer güce sahip ülkenin, nükleer kapasitesi olmayan bir ülkeye nükleer silah ya da teknoloji transfer edemeyeceğini söylüyor. Ancak, kendi kontrolü altında konuşlandırılması kaydıyla, nükleer silahları kendi sınırları dışında yerleştirmesine izin veriyor.

• Belarus'a konuşlandırılacak nükleer silahların kontrolü Rusya'da kalacaktır. 

AB'ye tehdit? Belarus'un üç Polonya, Litvanya ve Letonya olmak üzere üç NATO ülkesiyle sınırı olması, yerleştirilecek nükleer silahların NATO üye ülkelerine tehdit olarak algılanmasına yol açabilir. Bu komşu üye ülkeler, zaten savaşın başından bu yana Rusya-Belarus ittifakı hakkında eleştirilerde bulunmuş, tehdit oluşturduğunu belirtmiş ve gerekli görülen önlemleri almıştı.