Mahalle: Cankurtaran. Mahalleli: Ayşe Şensılay. Mekân: <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/giritlirestoran/?utm_source=aposto" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Giritli</a>. Fotoğraflar: <a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/pgyC-4Qv7_4u?c=T0gxrDcwDFvzdGtgvvj30&sub=62d665c1540b980008d88272&s=web&utm_source=aposto" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Deniz Sabuncu</a>.Cankurtaran için eski İstanbul’un kalbi denebilir. Topkapı Sarayı, Gülhane Parkı, Arkeoloji Müzesi, Aya İrini, Ayasofya’yı içine alır, Sultanahmet ve Cağaloğlu’yla sarılıdır dolayısıyla ziyaretçisi çoktur. Sultanahmet’ten aşağıya inerken Akbıyık Cami’nin orada Cankurtaran’a geliriz, çeperi, Ahırkapı Deniz Feneri’ne kadar devam eder.&nbsp;Cankurtaran bölgenin yerleşkesi, Sultanahmet gündüz gezen kalabalıklarıyla turiste yer açanıdır. Cankurtaranlı bir zümre Sultanahmet’ten ekonomik olarak yararlansa da özüne; köklü, yerleşik ahalisine bakınca her apartman başka bir şehrin temsilcisidir âdeta. Romanlar bir binada, Çorumlular bir binada, karşılarındaki binada Adıyamanlılar yaşamakta.<img lazy="loading" src="https://images.aposto.com/1200xauto/2023/2/5/1677850105549.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Giritli masaları<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Çilingir sofrası sokakta, sohbet kapı önünde burada</h2>Cankurtaran’da mahalleli genelde sokakta yaşar. Geceleri yabancılar çekilip biz bize kalınca daha eğlencelidir hayatımız. Mahallede müzikle uğraşan boldur, yediden yetmişe herkes bir enstrüman çalar. 01.00’de işinden dönen müzisyenin sesi yağmurlu gecede içini ısıtabilir. Kapı önü sohbetleri meşhurdur. Mevsim yazsa çocuklar akşam da sokaklardadır. Mahallemizin güzel abileri köşede çilingirlerini kurmuş, sohbete dalmışlardır. Otellerin ve restoranların varlığı, akşam sokaklardaki canlılığa eklenir.Kandiller, cenazeler, şenlikler ve diğer özel kutlamalar hep mahallece yaşanır. Cankurtaran'da, dayanışma ve yardımlaşma mahallelileri bağlayan önemli değerlerdir. Mahallenin meyhanesi Giritli’nin Cankurtaran ile ilişkisinde de geçerli. Bu sebeple bir mahalle restoranından daha fazlası Giritli; tam bir mahalleli. Mahalleyle birlikte var olmamızın en temel nedenidir kurulan bağ. Kandillerde komşulara lokma ve pide bazen de balık ekmek dağıtır, düğün ve şenliklerde hazırlananlardan ikram edilir, biri ölmüşse illa ki lokması ve pidesi Giritli’de yapılır.<img lazy="loading" src="https://images.aposto.com/1200xauto/2023/2/5/1677850143919.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ayşe Anne evinin penceresinden Giritli'nin bahçesine, bize bakıyor<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bir mahalleli olma hikâyesi: Giritli</h2>Peki Giritli nasıl Cankurtaran'ın yerel bir merkezi haline geldi? Çocukluk arkadaşım olan Armada Otel'in sahibi Kasım sayesinde. Bodrum'da işletmeci olarak çalışıyordum, beni Giritli'yi görmem için İstanbul'a davet etti. Aklımda kalan ilk anı binanın içindeki vitrayların yansıması. Bodrum'da eşyaları toplamam ve Giritli'yi açmam üç ayımı aldı. O günden beri, 18 yıldır Giritli burada, aynı ekiple, aynı yerde, 18 yıldır.Giritli, Cankurtaran'da yaşayan Levantenler mahalleyi terk etmeden önce Alafranga adında bir restorandı. Bölgenin canlanmasıyla birlikte Cankurtaran yabancı temsilcilerin uğrak yeri hâline geldi. Dolayısıyla Levantenlere adanan restoran uzun ömürlü olmadı. Bu, mahallenin geçirdiği ve daha da geçireceği değişimlerin bir göstergesiydi. Aslında Giritli'nin bunca yıldır mahallede olmasının nedenlerinden biri de daha geniş bir kitleye hitap etmesi.Cankurtaran'ın daha sessiz, sakin bir semt olması Giritli'yi sadece yolda keşfedilecek bir yer olmaktan çıkarıyor, müdavimlerinin de mekânı hâline getiriyor. Çoğu akşam en az 5 masa birbirini tanıyor ya da bir şekilde tanışıyor. Yerlilerin, komşuların ve ziyaretçilerin buluştuğu bir sosyal kulüp gibi. Giritli'ye gelenler yemek kalitesinin sabit, servisin nazik ve fiyatların uygun olduğunu bilirler. Bu yıl aldığımız Michelin Bib Gourmand Ödülü'nün de bu sürekliliğin bir göstergesi olduğunu düşünüyorum.<img lazy="loading" src="https://images.aposto.com/1200xauto/2023/2/4/1678347577898.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sarı, mavi, kırmızı<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Mahalleyi birbirine bağlayan gelenek: Bir zamanlar hıdırellez&nbsp;</h2>20 sene önce, Armada Otel’in garajında hıdırellez kutlanırdı. Daha öncesinde Giritli’nin bahçesinde Kasım’ın mahalleli için düzenlediği etkinlik mahalleye geldiğim dönemde büyümeye, başka mahallelere yayılmaya ve mahalle kültürünü dışarı aktarmanın aracısı olmaya başlamıştı bile.&nbsp;Kent soylu bir şenlikti bu, sokaklardaydık hepimiz. Tüm emek tamamiyle Kasım’ın “Haydi mahallede hıdırellez yapalım.” demesiyle ortaya çıktı. Çevre mahallelerden insanlar katılır, içki içilir, Makedonya’dan gelen müzisyenlerin şarkıları eşliğinde Cankurtaran esnafının yemekleri yenirdi. Şenlikte kâr amacı güdülmez; yer alanlar da bu bilinçle elini taşın altına koyardı. Mahalledeki herkes mahalleli için, birlikte alınan keyif için çabalardı, o kadar. Başından sonuna kadar kolektif bir süreçti ve tam da bu yüzden evde hissetmemizi sağlardı.&nbsp;<img lazy="loading" src="https://images.aposto.com/1200xauto/2023/2/4/1678379183676.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.63" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Cankurtaran'da kuru pilav taksinin üstünde yenir<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Bir ara etkinlik o kadar büyüdü ki belediye şenliği Kumkapı’ya uzanan sahile taşıdı, mahalleden uzaklaşınca o ruhunu koruyamadı. Şimdi dönüp baktığımda Roman mahallesi olan Cankurtaran’ın tarihi için şenliğin özel bir anlamı olduğunu daha iyi görüyorum. Bizi birbirimizle buluşturan, sokağa taşıyan ve mahalle olmamızı sağlayan bir etkinlikti.&nbsp;<img lazy="loading" src="https://images.aposto.com/1200xauto/2023/2/5/1677850209736.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Cankurtaran mahallelileri<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Mahallelerin hiç bozulmadan, olduğu gibi kalması mümkün mü?</h2>Bugün geldiğimiz noktada İstanbul o kadar kalabalık ve yalnız ki insanlar eski mahallelerin samimiyetini, oradaki temasın özlemini duyuyor. Ben Büyükdere’de semt ve mahalle kavramlarıyla büyüdüm; yakartop, dokuztaş ve beton üzerine çizdiğimiz şekillerle seksek oynar, çemberlerden atlar, ailemiz akşam yemeği için çağırana kadar dışarıda kalırdık. Sokaktaydım, arkadaşlarımla da orada tanıştım. Zengin de vardı, fakir de. Kimse kimseden ayrı görülmez, nasıl bir hayat sürdüğü ve ne yaptığı sorgulanmazdı. Kültürler ortaktı ve paylaşılırdı.&nbsp;<img lazy="loading" src="https://images.aposto.com/1200xauto/2023/2/4/1678347523733.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">3 2 1 çektik!<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Bahsettiğim zamanlarda şehir 2 milyondu, şimdi nüfus 20 milyona çıktı. Bu durumda mahallelerin hiç bozulmadan, olduğu gibi kalması mümkün mü zaten, çok düşünüyorum. Bazen koku, mekân ya da bir doku sabit kalıyorsa ona sarılabiliyorsun ancak. Bakıldığında köklü bir mahalle Cankurtaran ama mahallelisi eskisi kadar gedikli değil. Yaşlıların ağırlıklı olduğu bir yer olduğundan nüfus farklılaştıkça mahalleyi mahalle yapan özelliklerin de kimi kalıyor kimi değişiyor. Yeni nesil, eski kuşak kadar mahalleyi sahiplenmiyor.&nbsp;Hareketliliğin başka bir sebebi de mahallenin konargöçerlerin çok olduğu, turizm bölgesi içinde yer alması tabii ki. Zamanla daha geçici, kısa ömürlü başka bir kültür şekilleniyor ama Cankurtaran benim için hâlâ eski İstanbul'un kalbi. Giritli'nin evi.

Yıl 1839. Büyük bir günün şahidi, o yıl. Fransız İnsan Hakları Bildirgesi’nden esinlenen fermanla yurttaşların güvenliği, yurttaşlık haklarının sağlanacağı ve vatandaşlar arasında eşitlik tanınacağı ilan ediliyor. Ahin çanı, papaz külahı, at kestanesi, sedir şahit.Yıl 1950. Mevsim bahar. İstanbul Valisi ve Belediye Başkanı Fahrettin Kerim Gökay, halkın birbiriyle kaynaşması ve cebindeki paraya bakmaksızın eğlenebilmesi amacıyla İstanbul’da Bahar ve Çiçek Bayramı’nı kutlamak üzere girişimler yapıyor. İstanbul halkı için bunun önemini de “Şuna kainim ki cemiyet için yaşamak insanın ömrünü uzatıyor.” sözleriyle ifade ediyor. O bayramlarda tiyatro, orta oyunu, kukla gösterisi ve daha nicesi sergileniyor.Yıl 2023. 163 dönüm arazi. Göz alabildiğine. Topkapı Sarayı ve Sarayburnu arasında hâkim mavi denize. 1912 yılından beri İstanbul’un en büyük yeşilindeyim şimdi. Hislerim daha çok gri. Tanzimat’tın, Bahar ve Çiçek Bayramı’nın, Arkeoloji Müzesi’nin Gülhane Parkı’nda. Bugün kimin ki acaba?<img src="https://images.aposto.com/2023/2/4/1678379161112.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.67" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Cankurtaran'a<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Yaşı sedirlerinkinden genç olacak bir çift, ağaçların gökyüzünde şehrin atardamarları gibi salındığı manzaraya bakıyor. Ayakkabısının arkasına basmış yürüyen koca sakallı amcalar, telaşede. Mütemadiyen mısır yiyen çocuklar geçiyor. Bazısının elinde ebeveynleri tarafından tutuşturulmuş ve iştahsızca koparılmış simitler var. Kollarında lokum ve şekerleme poşetleri, aheste adımlarla hareket eden turistler bir yanda. Türk bayrağı elinde, Atatürk’ün bu ağaçlarla konuşup konuşmadığını sorgulayan bir çocuk. Çok fazla çocuk var. Ceviz ağaçları kadar çoklar, yoklar.Çekirdek çitleyenlerin izlerini takip ederek parktan çıkıyorum. “İstanbul’a 2022’de gelen yabancı turist sayısı, bir önceki yıla göre yüzde 77 artışla 16 milyon 18 bin 726 oldu. Fatih geçen yılın ilk 8 ayında 29 milyondan fazla turist ağırladı.” Gözüm tabelaları, kulaklarım tramvayın ve kalabalığın uğultusunu izlerken aklıma çalınanlar bunlar. Armada, Sumengen, Sultan. “2021 yılı verileri incelendiğinde İstanbul’da en yüksek geceleme sayısının 4 milyon üstü bir sayıyla Fatih olduğunu görüyoruz.” Fatih’te toplam 2878 adet turizm tesisi var. Yoksa 278 miydi? “Discount” isimli marketin önünde cevabı buluyorum.Sultanahmet’ten bir durak, birkaç yüzyıl, bilmem kaç turizm işgal alanı geçiyorum. Evinin salonundan başkalarını ağırlamak üzere ayrılanları görüyorum. Evini, bir ağacın köklerinin toprağı tuttuğu gibi tutanı da. Vitrinde misafiri bekleyen şık porselenleri düşünüyorum. Onlar, kime aitti? Keyfini kim sürecekti?Bugünün Türkiye’sinin resminin çizildiği Gülhane Parkı’ndan yürüdüm bugün Giritli’ye. Ayşe’nin (Şensılay) evine. Turizmin baştacı, “eski” İstanbul’un merkezi, Fatih ilçesine bağlı 57 mahalleden birine. Gece 01.00’de müzisyenlerin sesi eşliğinde evine döndüğün yere. Çılgın kalabalığın sesini kısıp mahalleninkini dinlemeye. Yüksek sesle.Gülhane’den Giritli’ye.İstanbul, 9 Mart 2023Elif

<h1 dir="ltr" fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Afet bölgelerinde regl bakımı hakkında <a fr-original-style="" href="https://konusmamizgerek.org/bagis-yap/?utm_source=aposto" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Konuşmamız Gerek</a></h1> Deprem felaketi sonrası kısıtlı kaynaklara sahip afet alanlarında regl bakımı sağlamanın zorlayıcılığına dikkat çeken Konuşmamız Gerek Derneği,&nbsp;hijyenik ped ve tampon gibi menstrüel ürünlerin ve tuvalet kağıdı, sabun, bez gibi regl bakımını destekleyici ürünlerin afet bölgesine gönderimini önceliklendiriyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nedir?&nbsp;Konuşmamız Gerek Derneği&nbsp;2016 yılından bu yana Türkiye’deki regl yoksulluğu ve tabusuyla mücadele ediyor.</li></ul>Türkiye’de var olan regl tabusunun afet bölgelerinde menstrüel ürünlere duyulan ihtiyacın dile getirilmesini zorlaştırabileceğinin farkında olan Konuşmamız Gerek Derneği, uzun vadeli ihtiyaçlara cevap verebilmek için bağış çağrısında bulunuyor.Konuşmamız Gerek Derneği’nin saha çalışmalarına para veya menstrüel ürün yardımlarınızı iletmek için <a fr-original-style="" href="https://konusmamizgerek.org/bagis-yap/?utm_source=aposto" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bu bağlantıyı</a> ziyaret edebilirsiniz.

10 Şubat - Konuşmamız Gerek Derneği

Seyahat ve kültür yayını SOLİ, şehirleri ve içindeki farklı kültürel toplulukları araştırmak üzere mahallelere ve mahallelilerin hikâyelerine odaklanıyor. 

Soli, mahallenin esnaflarının, binalarının, sokaklarının, insanlarının hikâyesini anlatıyor.

Soli

Mahalle: Cankurtaran. Mahalleli: Ayşe Şensılay. 

📍 Cankurtaran, Ayşe Şensılay

Seyahat

Yemek ve içecek hakkında yazılar ve yayınlar

Yemek & İçecek

Kültür hakkında yayımlanan makaleler ve yayınlar