
Teknoloji, devlet, toplum
The Facebook Files: Facebook, adını Meta olarak değiştirmeden önce eski çalışanlarından Frances Haugen, çok sayıda şirket dokümanını basına sızdırdı. The Wall Street Journal'ın yayımlamaya başladığı The Facebook Files isimli dosya; şirketin içerik değerlendirme süreçlerinde bazı isimlere XCheck adını verdiği başka bir değerlendirme süreciyle çifte standart uyguladığı, Instagram'ın kız çocuklarının ve kadınların beden imajı konusunda zararlarının farkında olduğu, Facebook algoritmalarında yapılan bir değişikliğin platformda öfke ve nefreti körüklediği, şirketin ergenlik öncesi yaştaki çocukları araştıran bir ekip oluşturduğu gibi bilgileri ortaya çıkardı.
Pegasus Project: Forbidden Stories ve 16 medya kuruluşunun katılımıyla yayımlanan bir dosya olan Pegasus Project; birçok ülkenin İsrail merkezli NSO Group tarafından geliştirilen Pegasus yazılımını kullanarak politikacıları, gazetecileri, aktivistleri izlediğini ortaya çıkardı. Telefonların herhangi bir bağlantıya tıklamaya ihtiyaç duymadan fotoğraflara, konuşma geçmişlerine, kamera ve konum bilgilerine erişmeyi mümkün kılan "zero-click" bir casus yazılıma karşı açığı olduğu da görüldü.
Şirketler, devletler: Rusya ve Çin’de özellikle ABD merkezli teknoloji şirketlerine karşı baskı arttı. Sosyal medya platformları içerik kaldırmadığı için para cezalarına çarptırıldı. Rusya’daki seçimlerde muhalif lider Aleksey Navalni destekçilerinin kullandığı mobil uygulama, uygulama mağazalarından çekildi. Diğer yandan ABD’de Facebook’a ilişkin iddialardan sonra şirket yetkilileri ve muhbir Haugen Kongre’de ifade verdi.
Etkinlikler ve getirdikleri
CES 2021: Dünyanın en büyük tüketici elektroniği etkinliklerinden biri olan Consumer Electronics Show, 2021'de tamamen dijitalde gerçekleşti. Beklenen ürünlerin yanı sıra ilhamını pandemiden alan akıllı maskeler, giyilebilir hava temizleyicileri gibi ürünler de tanıtıldı.
WWDC: Apple'ın her yıl gerçekleştirdiği geliştirici konferansı Apple Worldwide Developers Conference (WWDC); iOS 15'in, iPadOS 15'in, watchOS 8'in ve macOS 12 Monterey'in tanıtıldığı bir etkinlik oldu.
Apple Etkinlikleri: Apple'ın sonrasında takip endişelerine yol açacak ve bu kapsamda çeşitli güncellemeler alacak ürünü AirTag, bu yıl gerçekleşen etkinliklerden birinde tanıtıldı. Teknoloji severler; iPhone 13 ve iPhone 13 Mini, iPhone 13 Pro, iPhone 13 Pro Max, Apple Watch Series 7, A13 Bionic çipli yeni iPad'lerle tanıştı.
Samsung Unpacked: Samsung odağında katlanabilir ekranlar vardı. Dünya bu yıl Galaxy Flip 3 ve Galaxy Fold 3'ün yanı sıra Galaxy Watch 4 ve Galaxy Buds 2'yle tanıştı.
Kesintiler, siber saldırılar, sızıntılar
Colonial boru hattı: ABD'nin en büyük boru hattı Colonial Pipeline, 7 Mayıs'ta DarkSide isimli bir hacker grubunun saldırısına uğradı. Saldırının ardından devre dışı kalan boru hattının operasyonlarına başlaması 12 Mayıs'ı buldu. Saldırının şirkete maliyetinin 2,1 milyon dolar olduğu, diğer yandan ABD hükümetinin saldırganlara 5 milyon dolar fidye ödediği öne sürüldü.
Kaseya: Rusya merkezli REvil isimli fidye yazılım grubu tarafından gerçekleştirildiği belirtilen Temmuz 2021 tarihli saldırı ABD'deki küçük ve orta boyutlu işletmeleri, Yeni Zelanda'daki okulları, İsveç'te bir market zincirini etkiledi. Kaseya saldırıdan 60 müşterinin etkilendiğini söylese de en az 17 ülkeden bin 500'e yakın şirketin operasyonlarını aksattığı tahmin edildi.
Fastly: Haziran ayının başında içerik dağıtım ağı Fastly'de yaşanan bir problem; Amazon, Reddit, Twitch, Pinterest, Hulu gibi çok sayıda platformu etkiledi ve büyük bir internet kesintisine sebep oldu.
Akamai: Haziran ayının ortalarında da benzer bir problem Akamai'de meydana geldi ve hava yolu şirketleri, bankalar bu durumdan etkilendi.
Facebook: 4 Ekim'de Facebook sunucularında meydana gelen bir problem; Messenger, Instagram, WhatsApp gibi servislere altı saatten uzun bir süre erişilememesine sebep oldu.
Akbank: 6-7 Temmuz tarihlerinde Akbank'ın mobil ve internet bankacılık hizmetlerinde uzun süreli bir hizmet kesintisi yaşandı.
Amazon: Yılın son kesintilerinden biri de Amazon'da yaşandı. Disney+, Slack, Netflix, Hulu gibi servislere erişimlerde problem görüldü.
Yemeksepeti: Hızlı teslimat ve yemek siparişi uygulaması Yemeksepeti bu yıl mart ve kasım aylarında veri sızıntısı iddialarıyla gündeme geldi. Kasım ayındaki haberlerde bilgisayar korsanlarının 20 milyondan fazla kişinin verisine sahip olduklarını söyledikleri aktarıldı.
Uzay
Yolculuklar: Geçtiğimiz yaz önce Richard Branson uzayın başlangıcı sayılan Kármán hattına yakın bir noktaya çıkarak "uzaya giden ilk milyarder" unvanını aldı. Branson'dan iki hafta sonra Jeff Bezos, 11 dakikalık bir uçuşla Kármán hattına ulaştı. Bezos'un şirketi Blue Origin, yıl içinde "uzay turizmi" kapsamındaki üçüncü uçuşunu iki hafta önce gerçekleştirdi. Diğer yandan Yusaku Maezawa isimli milyarder, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda 12 gün kaldı ve geri döndü. Rusya, bu yolculukla 2010'da askıya aldığı özel uzay programını yeniden devreye sokmuş oldu.
Gönderimler: ABD Havacılık ve Uzay Dairesi'ne (NASA) ait uzay aracı Parker Solar Probe, Güneş'in dış atmosferi olarak da bilinen taç küreden uçarak Güneş'e en çok yaklaşan uzay aracı oldu. "En güçlü teleskop" James Webb Uzay Teleskobu, Hubble Uzay Teleskobu'nun yerini almak üzere uzaya gönderildi. Şubat 2021'de Cumhurbaşkanı Erdoğan, "2023'te Ay'a gitme" hedefiyle Türkiye Millî Uzay Programı'nı duyurdu. Son olarak, Türksat 5B SpaceX'e ait Falcon 9 roketiyle uzaya gönderildi.
İlgili Başlıklar
casus yazılım
tüketici elektroniği
The Facebook Files
Frances Haugen
The Wall Street Journal
The Facebook File
Pegasus Project
İsrail
NSO Group
Pegasus
Rusya
Aleksey Navalni
Apple
Apple Worldwi
iOS 15
iPadOS 15
watchOS 8
macOS 12 Monterey
Hikâyeyi beğendiniz mi?
Kaydet
Okuma listesine ekle
Paylaş
Nerede Yayımlandı?

2021’den kalanlar, 2022’den beklenenler
Yayın & Yazar

Quando
Türkiye’den ve dünyadan en önemli teknoloji, inovasyon, girişimcilik ve bilim haberleri.

Mehmet Şimşek
ODTÜ Felsefe'yi bitirdi. İçinde Bulunduğum Durum isimli bir oyun yazdı, besteledi, sahneledi. Şarkıları da var.