Türkiye'nin kadına yönelik şiddet karnesi

İlkim Emirler

25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü'nde Türkiye'nin dört bir yanında kadınlar, "Kadına şiddete hayır" dedi. Kadın inisiyatiflerinin çağrılarının ardından İstanbul - Taksim Tünel’de bir araya gelindi; Kayseri, Samsun, Adıyaman, Muğla, Urfa, Sakarya gibi illerde basın açıklamaları gerçekleştirildi. Türkiye'de 1 Temmuz 2021 itibarıyla resmî olarak uygulaması durdurulan İstanbul Sözleşmesi'nin yeniden yürürlüğe girmesi için çağrı yapıldı.

İstiklal Caddesi'ndeki yürüyüşe polis müdahalesi oldu.

1 yılda neler yaşandı? 

bianet'in medya kuruluşlarının haber sitelerinden derlediği haberine göre; Türkiye'de 1 Ocak 2021- 23 Kasım 2021 tarihleri arasında en az 285 kadın öldürüldü. 

• Kim öldürdü? 172 kadın eşi, eski eşi ya da sevgilisi tarafından, 52 kadın ağabeyi ya da babası gibi aile fertleri tarafından öldürüldü. 28 kadını komşu ve arkadaşları, 12 kadını evine giren hırsız erkekler öldürdü. En az 37 kadını öldüren erkeklerin yakınlık derecesi basına yansımadı.
• Nerede öldürüldü? 173 kadın ev içinde, 82 kadın sokak, ormanlık alan, iş yeri gibi ev dışındaki alanlarda öldürüldü. 30 kadının nerede öldürüldüğüyse basına yansımadı.

Her 3 kadından 1'i şiddet mağduru

Hacettepe Üniversitesi'nin nisan ayında TBMM'ye sunduğu raporda Türkiye'de her 10 kadından 4'ünün yaşamının bir döneminde şiddete maruz kaldığı belirtildi.

Mayıs ayında TBMM Kadına Yönelik Şiddetin Sebeplerinin Araştırılması Komisyonu'na yapılan çalışmalar hakkında bilgi veren Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, 15 yaşından büyük her 3 kadından 1'inin yaşamının herhangi bir döneminde fiziksel ve/veya cinsel şiddete maruz kaldığını açıkladı. 

Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suçlarla Mücadele Örgütü'ne göre geçtiğimiz yıl 81 bin kadın öldürüldü.

DW Türkçe'nin aktardığı Avrupa Parlamentosu verilerine göre AB üyesi ülkelerde kadınların üçte biri bedensel ve cinsel şiddete maruz kalıyor. Her hafta ortalama 50 kadının aile veya ilişki içi şiddetten hayatını kaybettiği belirtiliyor.

25 Kasım Kadın Platformu

İstanbul Sözleşmesi

Türkiye, 20 Mart'ta İstanbul Sözleşmesi'nin tek taraflı olarak feshedildiğini duyurdu. Karar 23 Mart'ta Avrupa Konseyi'ne de bildirildi. Karar 30 Nisan'da Resmî Gazete'de yayımlandı ve 1 Temmuz tarihinde sözleşme sona erdi. 

Fesih kararının durdurulması için hukuki mücadele verildi; ancak geçtiğimiz hafta Danıştay, Türkiye'nin sözleşmeden çekilmesiyle ilgili kararın durdurulması yönündeki talepleri reddetti.

Sözleşmenin iptali sonrası neredeyse her gün kadına şiddet veya kadın cinayeti haberi basına yansıdı. Bu olayların birçoğunda failler ya düşük cezalara çarptırıldı ya da kamuoyunun tepkisi nedeniyle yeterli cezalar aldı. 

Beklentiler ne? 

Kadın dernekleri ve muhalefet, İstanbul Sözleşmesi'nin yeniden yürürlüğe girmesi ve bu kez uygulanmasını talep ediyor. Avukat Yağmur Kerimoğlu İstanbul Sözleşmesi'nden çıkılmasının yanlış bir siyasi hamle olduğunu belirterek "Bu hamle devletin ve yargının erkek egemen tavrının daha güçlendirilmesi, zaten korunmasız hisseden biz kadınların daha da çaresiz hissetmesi dışında bir işe yaramadı. Erkekler bu durumdan cesaret aldı mı? Elbette aldı.'' diyor.

CHP Kadın Kolları Başkanı Aylin Nazlıaka dün yaptığı açıklamalarda iktidara geldiklerinde İstanbul Sözleşmesi'ni yürürlüğe koyacaklarını belirterek "Bizler, en temel hakkımız olan yaşam hakkımıza sahip çıkmak için direniyoruz. Kadınların can simidi olan İstanbul Sözleşmesi'nden bir gece yarısı, tek adamın kararıyla çıkılmasını asla kabul etmiyoruz." ifadelerini kullandı.

DİSK dün yaptığı basın açıklamasında ILO 190 sayılı "İşyerinde Şiddet ve Tacizle Mücadele Sözleşmesinin" onaylanması için çağrıda bulundu.

Avrupa Birliği Eşitlik Komiseri Helena Dalli, hâlihazırda İstanbul Sözleşmesi'ne imza atmış olmasına rağmen resmen onaylamamış olan Avrupa Birliği'ne ve üye ülkelere çağrıda bulundu.