🖼️ Video oyunlarındaki gerçekçilik ne kadar ileri gidebilir?

Yeni teknolojiler video oyunlarında daha önce görülmemiş gerçeklik seviyelerine çıkılmasına imkân tanıyor. Geçtiğimiz haftalarda yayımlanan, Unreal Engine 5 nimetlerinden yararlanan Unrecord isimli bir oyunun oynanış fragmanı da bu gerçekçilik seviyelerine gerçekten ne kadar ihtiyacımız olduğu konusunu bir kez daha gündeme getirdi.

Kendisini 'bodycam FPS' olarak tanımlayan oyunun fragmanında bir polisin gövde kamerasından terk edilmiş binaya girişini ve silahıyla birini kovalayışını görüyoruz. Videonun özellikle ilk 25 saniyesi sanki bir haber bülteninden alınmış gerçek bir görüntü gibi hissettiriyor.

Yayımlanan videonun sahte olup olmadığı ve stüdyonun yaptığı açıklamalar çok tartışıldı, ancak esas tartışılması gereken konu, ilerleyen teknolojiyle beraber oyunlardaki bu gerçekçilik takıntısı.

Bir oyunun kalitesini direkt olarak görsel kalitesiyle, dolayısıyla gerçekçiliğiyle değerlendirenlere de denk gelmişsinizdir. Unrecord'un fragmanının Twitter'da 21 milyondan fazla görüntülenme alması ve 230 binin üzerinde beğenilmesi bu kesimin azımsanmayacak kadar çok olduğunu gösteriyor.

Gerçeğe yakın grafik kalitesine ulaşmak çoğu zaman stüdyolar için de büyük bir övünç kaynağı. Ancak genellikle bir oyunun grafik kalitesini ifade etmek için kullanılsa da video oyunlarındaki gerçekçilik bundan çok daha geniş anlamları olan bir kavram. Ayrıca çoğu zaman oyunları oynatan esas şey direkt olarak görsellikle bağlantılı değil ve bu gerçekçilik arayışı zaman zaman oynanabilirliği baltalıyor.

Video oyunlarında daha gerçekçi deneyimler yaratmak yıllar boyunca geliştiriciler için hiç bitmeyen uğraşlardan biri olmuştur. Özellikle geçtiğimiz son 10 yılda gerçek dünyanın unsurlarını  olabildiğinde gerçekçi bir şekilde simüle etmeye çalışan birçok oyun gördük. Bunlardan bir tanesi de görsellikle birlikte hem hikâye hem karakter hem de mekaniksel gerçekçilik açısından sınırları zorlayan Red Dead Redemption 2. RDR 2 genel olarak beğenilse de oyun hakkında en sık yapılan eleştiriler, oyundaki bazı detayların sıkıcı ve angarya hissettirmesiyle ilgiliydi. Arthur'un kamp içinde koşamaması, hayvanların derisini yüzme animasyonlarının atlanamaması, yavaş loot'lama, soğuk havalarda atların testisinin küçülmesi gibi meşhur detaylar Rockstar'ın gerçekçilik takıntısının birer ürünü olarak karşımıza çıkmıştı.

^{Red Dead Redemption 2 / Rockstar}

Rockstar gibi dev bir şirket, RDR 2 gibi dev bir oyuna bunları yedirebildiği için oyunun içindeki bu tür küçük gerçekçilik takıntıları oyunun tümünü baltalayacak bir tablo yaratmıyor. Hatta kimileri için bunlar keyifli detaylar da olabilir, ancak gerçekçilik takıntısıyla eğlencenin dengesini ayarlamak herkes için kolay olmayabilir. Video oyunlarındaki gerçekçilik dozajı basit bir açma/kapatma düğmesiyle ayarlanmıyor. Gerçekçilik bir spektrum ve geliştiriciler oyunları için görsel, hikâye, karakter ve mekaniksel gerçekçilik seviyelerini doğru bir şekilde nasıl belirleyeceğini düşünmek zorunda. İşte bu noktada gerçekçiliğin peşinden koşmak çoğu zaman üretime ket vuruyor.

Gerçekçiliğin bedeli: Eğlence

Söz konusu bir oyun olduğunda oynanabilirliğin her zaman için gerçekçilikten önce gelmesi kanaatindeyim. Temel olarak bir oyunu hem oynanabilir hem de gerçekçi kılmak birbiriyle çelişen bir çaba. Assassin's Creed'lerde hızlı seyahat yapamadığınızı, FIFA oyunlarındaki tüm maçların 90 dakika sürdüğünü ya da Fallout'lardaki fazla yük mekaniğinin daha gerçekçi olduğunu ve küçücük çantanızda birbiriyle alakasız yüzlerce eşya taşıyamadığınızı düşünün. Örneklerin listesi uzar gider. Bunların hepsi oyunları belki olduğundan daha gerçekçi kılabilirdi, ancak oyunun asıl amacından, eğlencesinden götürürdü.

İnsanların dönüp dolaşıp 12 senelik Skyrim'i oynamalarının sebebi fotorealizme yakın görsel kalitesi ya da aşırı gerçekçi savaş mekanikleri değil, hâlâ eğlenceli olması. Legend of Zelda, Super Mario, Animal Crossing ve Pokémon gibi Nintendo'nun elinden geçen dünyanın en popüler oyun serilerinin hiçbiri gerçekçilik peşinde koşmuyor. Buna rağmen, donanımı günümüz gerçekçi grafik standartlarını bile karşılamayan Nintendo Switch 2022'nin en çok satan konsolu olabiliyor, çünkü Nintendo oyunları gerçekçi olmasa bile eğlencesinden taviz vermiyor.

^{Animal Crossing / Nintendo}

Civilization'dan tanıdığımız efsanevi oyun tasarımcısı Sid Meier gerçekçi oyunlar geliştirmekle ilgili olarak: "Oyun oynamak psikolojik bir deneyim. Bir oyunu ne kadar gerçekçi yaparsam, tarihsel olarak ne kadar isabetli olursa o kadar iyi olacağını düşünmüştüm. Yanılmışım. Bir oyuncunun kafasında neler döneceğini hesaba katmalısınız" ifadelerini kullanıyor. Meier'ın gerçekçilik sorununa verdiği örneklerden birisi uçuş simülatörü oyunları. İlk başta bunların basit ve eğlenceli olduğunu söyleyen Meier, daha gerçekçi hâle geldikçe daha karmaşıklaştıklarını, giderek daha az insanın onlara rağbet gösterdiğini ve neticede türün yok olduğunu söylüyor.

Temelde birçoğumuz oyunları eğlenmek, gerçeklikten kaçmak, stresimizi atmak için oynuyoruz. Aşırı gerçekçi oyunlarda basit eylemleri gerçekleştirebilmek için bile bir dizi tuşa basma gereksinimi oyunların özüne, temel çekiciliğine aykırı kalabiliyor. Elbette simülasyonlar bu noktada temel amacı eğlence olan oyunlardan ayrılıyor ve aranızda bu gerçekçilik takıntısından keyif alanlar da olabilir. Quick time event'leriyle dolu interaktif filmlerin ve simülasyonların ne kadar oyun olduğu konusunu da başka bir zaman tartışalım.

Bu yayına da ismini veren Homo Ludens kitabının yazarı Johan Huizinga, video oyunlarının esamesinin okunmadığı 1938 yılında eğlence unsurunun, oyunun özü için hayati bir öneme sahip olduğunu yazmıştı. Rockstar, RDR 2 ile teknoloji ve gerçekçiliğin sınırları zorlayarak başarılı oldu, ancak video oyunlarındaki gerçekçiliğin esas sınırını teknolojik yeterlilik değil, oyunların özü, yani eğlenceli olmasına yönelik temel insani dürtümüz belirleyecek.