🔸 Xbox, PlayStation ve Call of Duty dramasında son durum

Microsoft'un Activision Blizzard'ı satın alacağını duyurmasının ardından kopan yaygaralar ve türlü türlü gelişmeler bu satırlarda birçok kez yer aldı. Neredeyse her hafta perde arkasında neler döndüğüne dair yeni bir şeyler öğrendiğimiz bu süreçte işler biraz kızışmaya başladı. Call of Duty ise tüm bu tartışmaların arasında kilit bir rol oynuyor. Konuya aşina olmayanlar için kısaca neler olduğunu ve son durumu açıklayalım.

Neler olmuştu?

Microsoft'un, Activision Blizzard'ı 68,7 milyar dolara satın alacağını duyurarak oyun dünyasını şoka uğratmasının ardından beklenildiği üzere düzenleyiciler bu anlaşmayı incelemeye aldı. Son haftalarda kopan yaygara, farklı ülkelerde gerçekleştirilen incelemelerde ortaya çıkan belgelerden ve tarafların resmî kurumlara yaptığı savunmalardan kaynaklanıyor. Düzenleyici kurumlar her ne kadar Take Two ve Ubisoft gibi sektördeki diğer büyük şirketlerden fikir alsa da mevzu daha çok Sony ve Microsoft arasında geçiyor.

Sony'nin, Brezilya'daki düzenleyicilere bu anlaşmanın rekabeti olumsuz etkileyebileceğine dair sunduğu argümanlarla alevlenen drama Microsoft'un savunmasıyla uzadıkça uzadı.

🔵 Sony özellikle Call of Duty'nin yeri doldurulamayacak kadar önemli bir seri olduğunu, bunun kontrolünün Xbox tarafına geçmesi ve oyunun Xbox'a özel olmasının kendilerini ciddi anlamda olumsuz etkileyeceğini söyledi. 

🟢 Xbox patronu Phil Spencer, PlayStation tarafı ile yapılan anlaşmanın devam ettiğini ve Call of Duty'nin birkaç yıl daha tüm platformlara geleceğini belirtti. Microsoft daha önce, Minecraft'ı örnek göstererek Call of Duty için de benzer bir yol izlenebileceğini dile getirmişti.

🔵 Bunun üzerine Sony Interactive Entertainment (SIE) CEO'su Jim Ryan, yapılan anlaşmanın yetersiz olduğunu ve PlayStation oyuncuları için Call of Duty'nin geleceğini güvence altına almak istediklerini paylaştı. Serinin SIE için en büyük üçüncü parti gelir kaynaklarından biri olduğu belirtildi.

🟢 Phil Spencer, Call of Duty'nin PlayStation ve diğer platformlara geleceğini tekrarladı. Xbox patronu, amaçlarının oyunlarını daha fazla oyuncuyla buluşturmak olduğunu vurguladı.

🔵 Jim Ryan Brüksel'e giderek Avrupa Birliği temsilcileriyle görüştü ve yetkilileri Activision Blizzard satın alımının Call of Duty üzerinden Xbox'ı tekelleştirebileceğine dair ikna etmeye çalıştı.

🔵 Avrupa Birliği, Microsoft ve Activision Blizzard'ın rakiplerinden satın alım anlaşmasıyla ilgili geri bildirim talep etti. AB antitröst düzenleyicileri anlaşmanın onaylanması durumunda etkilenecek olan oyun geliştiricilerine, yayıncılara ve dağıtımcılara yaklaşık 100 sorudan oluşan bir form gönderdi.

Son durum

🟢 Brezilya, Activision Blizzard satın alımını onayladı. Düzenleyiciler Microsoft'un rekabeti zorlaştırmaya niyetinin olmadığına ve tüm Activision Blizzard kataloğu sadece Xbox'a özel olsa dahi bunun pazarlardaki rekabet düzeyinde önemli bir azalmaya yol açmayacağına kanaat getirdi.

🔵 Sony, Birleşik Krallık rekabet düzenleyicisine Call of Duty oyuncularının, oyun Xbox'a münhasır olmasa bile Xbox'a geçebileceklerini söyledi. Call of Duty'nin Game Pass'e eklenme senaryosunu örnek gösterdi.

🔵 Microsoft'un argümanları Birleşik Krallık Rekabet ve Piyasa Kurumu'nu (CMA) ikna edemedi. CMA satın alımla ilgili soruşturmasını genişletti. CMA rekabetin önemli ölçüde azalmasına ilişkin gerçekçi bir ihtimal olduğunu söyledi.

🟢 CMA tarafından alınan kararı eleştiren Microsoft, düzenleyicinin endişelerinin yersiz olduğunu ve Sony'nin şikâyetlerinin düzgün bir inceleme yapılmadan kabul edildiğini iddia etti.

Bu noktada artık işler iyice ilginçleşiyor. Bu zamana kadar savunma argümanlarında orta yollu ifadeler kullanan Microsoft CMA tarafından alınan kararın ardından daha sert bir tavır takındı.

Verilerle Sony'nin açık ara pazar lideri olduğunu vurgulayan şirket, "Açık ve kalıcı bir güce sahip pazar liderinin, bir markaya (Call of Duty) erişimini kaybetmesi sonucunda üçüncü en büyük sağlayıcı tarafından önlenebileceği önerisi inandırıcı değildir" açıklamasını yaptı. Savunma burada bitmedi.

• Sony'nin konsol pazarında Xbox'ı ikiye katladığını ifade eden Microsoft, "Sony artan rekabeti hoş karşılamayabilir, ancak uyum sağlama ve rekabet etme imkânına sahiptir. Oyuncular bu artan rekabet ve seçenekten eninde sonunda faydalanacaktır" ifadelerini kullandı. Sony'nin pazar payını kaybetme korkusu olmadan istediği gibi konsol fiyatlarını artırabildiğine referans verildi.
• Microsoft, Sony'nin yakın zamanda Bungie ve Haven gibi şirket satın alımlarına dikkat çekti. 2021 itibariyle PlayStation'da 280'den fazla birinci ve üçüncü parti münhasır oyun olduğunu söyledi. Xbox'ın neredeyse 5 katı.
• Sony'nin kendini aciz gösterdiğine vurgu yapıldı. "Sony varsayımsal bir 'önleme, engelleme' stratejisine karşı savunmasız değildir. Karar, hatalı bir şekilde Sony'nin Call of Duty'nin önemini abartan, kendilerinin rekabete karşılık verme imkânı hakkında açıklama yapmayan ve Sony'ye hizmet eden beyanlara dayanmaktadır."
• Son olarak Microsoft, oyuncuların Xbox için PlayStation'dan ayrılmayı seçerlerse bunun nedeninin Xbox'ın rakibine göre ek seçenekler sunması olduğunu, Sony'nin Game Pass'i PlayStation'a getirmemeyi kendisinin tercih ettiğini belirtti.

🔵 CMA en son yayımladığı belgede Microsoft'un savunmasındaki tüm argümanlara cevap vermiyor, ancak Microsoft'un Call of Duty'yi Xbox'a özel yapmayacağına dair ifadelerine inanmadığını açıkça belirtiyor. CMA, Call of Duty'nin tüketicinin konsol alma kararını şekillendirebileceğini, bunun Sony'nin Microsoft ile rekabet etme yeteneğini etkileyeceğini ve piyasadaki genel rekabet üzerinde olumsuz bir etkisi olacağını belirledi.

Video oyun tarihinin en büyük anlaşması en azından Birleşik Krallık'ta Microsoft'un istediği şekilde gitmiyor gibi görünüyor. Avrupa, ABD ve diğer ülkelerde de incelenen anlaşmaya bu bölgelerden nasıl bir karar geleceği belirsiz, ancak Birleşik Krallık'tan birleşme ve satın almayı engellemeye yönelik bir karar gelirse bu, diğer bölgeler için de önemli bir referans olabilir.

İlk başta sadece Call of Duty'yi kaybetmek istemiyor gibi görünen Sony, düzenleyicilerin aldığı tavırlardan sonra kullandığı ifadelerle Activision Blizzard anlaşmasının bütününe karşı olduğunu göstermiş oldu. Sony'nin agresif bir şekilde kendisini mağdur gösterip anlaşmaya karşı olması bazı oyuncular/tüketiciler tarafından antipatik bulunuyor. Ancak işe ticaret çerçevesinden baktığımızda Sony'nin, rakibine avantaj kazandırabilecek bu anlaşmayı ufak da olsa suya düşürme ihtimali varsa bunu kullanmaya çalışması gayet normal.

Belli ki bu drama uzun sürecek. Birleşik Krallık ve diğer ülkelerden nasıl bir karar çıkacağını ilerleyen günlerde göreceğiz. Bir tüketici/oyuncu olarak anlaşmanın onaylanması oyuncuya yarayacak gibi hissediyorum. Anlaşmanın onaylanmaması durumunda, Sony'nin yaptığı satın alımlar dahil, benzer tüm senaryolarda taraflar aynı argümanları sunup birbirlerini engellemeye çalışabilirler. Sonuç ne olur bilemiyoruz ama umarım rekabeti körükleyecek, dolayısıyla da tüketiciye yarayacak bir çıktısı olur.

Bu arada konu hakkında sevgili Emin Çıtak güzel bir video hazırlamış. Call of Duty'nin bu dramada neden bu kadar aktif rol oynadığını ve tarafların bakış açısını merak edenler için aşağıya bırakıyorum.