Hem okumanın hem de yazmanın herkese eşit uzaklıkta olması fikrini temel alan Wattpad, yazmayı, hikaye anlatmayı ve paylaşmayı demokratikleştirme iddiasıyla yola çıktı. Kurucuları, eğlenceyi yeniden icat ettiklerini, dünyanın dört bir yanından farklı öykülerin okurunu bulmasına yardımcı olduklarını, bu yönüyle de çeşitliliğe hizmet ettiklerini söylüyorlar. Wattpad yazarları da hem dünyada hem de ülkemizde çoksatan listelerinde, özellikle fuarların gözdeleri arasında yer alıyor.Fakat Türkiye’de platforma erişim 16 Temmuz'dan beri engelli.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İçeride kilitli kalan sadece fan-fiction mı?&nbsp;</h2>Uluslararası hikaye yazma ve okuma platformu Wattpad, 2006 yılında Allen Lau ve Ivan Yuen tarafından Toronto’da kuruldu, kısa sürede dünyanın en çok ziyaret edilen ve üretim yapılan platformları arasına girdi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Özellikle milenyum ve Z kuşağı, çoğunlukla da kadınlar, hem hikaye üretir hem de yüklenen metinleri okuyup yorumlarken Wattpad’in sadık kullanıcıları oldular. Böylece platform 25'in üzerinde dilde yazılmış 665 milyonun üzerinde hikayeye, 90 milyonu aylık olmak üzere dünya genelinde 500 milyon kullanıcıya ulaştı.&nbsp;</li></ul><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Hikayeler. Donup kalmış değiller. Yaşıyorlar. Nefes alıp veriyorlar. Değişiyorlar ve seni de değiştirme gücüne sahipler. Wattpad’de tek bir hikayenin nasıl büyük bir güce sahip olduğunu her gün yeniden deneyimliyoruz.”&nbsp;</blockquote>Sitenin “Hakkında” bölümü bu sözlerle açılıyor. Platform, vizyonunu dünyayı öykülerle eğlendirmek&nbsp;ve birbirine bağlamak olarak özetliyor. Yazarlar için başarı kazanacakları, kitle oluşturabilecekleri ve para kazanabilecekleri bir platform olduklarını söylüyorlar.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Wattpad üzerinden üretim yapmak, markalarla influencer olarak çalışmak, hikayelerin beyazperdeye ve televizyona uyarlanması için platformu aracı olarak kullanmak ve kitap yayımlatmak mümkün.&nbsp;</li></ul>Sistem basit: Oluştur, inşa et, arttır! Kullanıcı siteye kayıt olduktan sonra metnini yüklüyor, hikayesinin başlığını, içeriğini, kategorisini, yayımlamamışsa durumunu görüntüleyebiliyor ve okumaya açıyor. Kapak ekleme, diğer kullanıcılarla etkileşim, okuma listeleri, hayran grupları devamında geliyor. Yazmak değil ama sadece okumak isteyenler için Wattpad, kullanıcının ilgi alanlarına göre hikayeleri sıralıyor, ilgi duyduğu türlerin en çok okunanlarını gösteriyor.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Wattpad’in efsaneleşen yazarları</h2>Anna Todd, After adlı hikayesiyle platformda 1.5 milyar okura ulaştı; devamında romanları New York Times çoksatan listelerinde birinci sıraya çıktı; 30 dile çevrildi ve Paramount Pictures film haklarını satın aldı. Pegasus Yayınları, yazarın tüm kitaplarını Türkçede yayımlıyor.<img src="https://images.aposto.com/2024/7/0/1723365493277.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.65" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Anna Todd'un sansasyon yaratan After serisinden.Beth Reekles, Wattpad’in ilk yazarlarından, henüz 15 yaşında The Kissing Booth adlı hikayesiyle 19 milyon okura ulaştı, devamında da Random House kitabını yayımladı. TIME dergisi, yazarı “Yılın En Etkili 16 Genci” listesine aldı. Netflix, romanın haklarını kısa sürede aldı ve kitaptan uyarlanan filmler büyük ilgi gördü. Pena Yayınları da Delidolu ismiyle romanı ülkemizde yayımladı.&nbsp;Abigail Gibbs&nbsp;seksi vampir hikayeleriyle 17 milyon okura ulaştı, HarperCollins romanlarını üçleme olarak henüz yazar 18 yaşındayken yayımladı.&nbsp;Denizimsi, Kelebeği Öldürmek, Siyah Kuğu serisi, Onun Şeytanları... Beyza Aksoy, kitap fuarlarında imza rekorları kıran, Wattpad’den geleneksel bir yayınevine, Epsilon’a geçiş yapan fenomen yazarlardan. Kitapları ilk günden beri çoksatan ve hepsatan listelerinde.&nbsp;Beyza Alkoç’un Karantina romanı da satış rekorları kırdı, fuarlarda saatler süren imzalarla akıllara kazındı; Alkoç bugün İndigo Yayınevi’nin en önemli yazarlarının başında geliyor. Epsilon Yayınevi’nden Büşra Yılmaz’ın 4N1K’sı da önce Wattpad’de, sonra yayınevinden çıkan baskısıyla, son olarak da televizyon ve film uyarlamasıyla büyük heyecan yarattı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Gerekçesi belli olmayan erişim kararı</h2>Etki gücü böylesine yüksek olan bu platform, 12 Temmuz 2024 tarihli mahkeme kararıyla Türkiye’de erişime kapatıldı. Gerekçesi hâlâ tam olarak bilinmiyor. Kamuoyuna yapılan açıklama şundan ibaret:<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“wattpad.com, 12/07/2024 tarihli ve 2024/6507 D.İş sayılı Ankara 10. Sulh Ceza Hâkimliği kararıyla erişime engellenmiştir.”&nbsp;</blockquote>Türkiye Yayıncılar Birliği, Pen Türkiye ve Türkiye Yazarlar Sendikası, erişim engelinin ardından 24 Temmuz tarihinde yaptıkları ortak açıklamada şu ifadeleri kullandı:&nbsp;<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Wattpad, 2006 yılından beri mevcut, global olarak erişime açık ve aylık 90 milyondan fazla kullanıcısı bulunan bir platform. Hem ülkemizde hem dünyada, özellikle genç yazarların keşfedilip kitaplarının yayımlanmasına yararı olan bu platformun kullanımı açısından Türkiye dünyada 3. sırada yer alıyor. Bugün ülkemizde Wattpad’den yetişen ve kitapları yayınevleri tarafından yayınlanmış, kitap fuarlarında, imza günlerinde uzun okur kuyrukları oluşturan pek çok genç yazarımız var. Ülkemizde pek çok erişim engeli deneyimimizden sonra şimdi de Wattpad’e mahkeme kararıyla erişimin engellenmiş olması son derece olumsuz bir durum yaratmaktadır. Ayrıca erişimin engellenme sebebine dair hiçbir açıklama yapılmamış veya belirtilmemiştir. Her zaman söylüyoruz, kitap dünyasının herhangi bir paydaşına getirilen bu tür engeller hem yazma hem okuma hakkına müdahale anlamına gelmektedir.”</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Wattpad neden önemli?&nbsp;</h2>Wattpad’e erişimin engellenmesi, dünyadan farklı seslerin benzersiz hikayelerine erişimi engellemek anlamına geliyor. Açık ve ücretsiz bir yazma ve okuma platformu olarak gerçek isimle ya da mahlasla üretim yapılabilen platformun kapatılması, yaratıcılığa ve yeniliğe engel&nbsp;anlamına geliyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Malum sebeplerden (ekonomik kriz, kağıt sorunu, yayınevlerinin yayın programlarını oluştururken garantili kitaplara yönelmiş olması, yeni seslere duyulan sınırlı güven, baskı ve iş yükü altında ezilmiş yayınevi emekçilerinden müteşekkil yayıncılık ekosistemi ve yola yeni çıkana duyulan tahammülsüzlük) kendini ifade etmek, yazdıklarını paylaşmak için platform bulamayan her yaştan yazar için Wattpad hem bir başlangıç, hem de bir çıkış noktası.&nbsp;</li></ul>Yaratıcılık krizinin böylesine derinden yaşandığı bir dönemde Wattpad yalnızca fan-fiction, vampir hikayeleri, lise öyküleri, fantastik kurgular anlamına gelmiyor; sonsuz sınırsız bir üretim ve alımlama havuzu bu platform. Dahası geleneksel yayıncılıkla kitabını yayınlatsa da sonsuz yalnızlığı yüksek ihtimalle yaşayacak yazarlar için Wattpad’in sunduğu topluluk duygusu kurtarıcı olabiliyor. Yazar ve okurlardan oluşan komünite, yaratıcılık krizine yol açan durgunluğu dağıtma gücüne, en azından teorik olarak, sahip.&nbsp;Elbette Wattpad'in algoritması ve okur odaklı modeli, yazarları popüler trendlere uygun hikayeler üretmeye teşvik ediyor. Bu algoritma, halihazırda denenmiş, başarı kazandırmış formüllerin tekrarlanmasına yol açabiliyor; yenilikçi ve riskli metinlerin üretimini doğrudan desteklemiyor.&nbsp;Wattpad’in kendi iddiasıyla ifade etmek gerekirse yayıncılık demokratikleşirken içerik patlaması da yaşanıyor ve birbirinin benzeri sayısız hikaye durmadan platforma yükleniyor. Bu noktada okura güvenmeyi de en baştan, bir kez daha konuşmak gerekiyor.&nbsp;Niş türlerin ve alışılmadık fikirlerin hikayeye dönüşmesi için, klişeleri tekrarlayan metinleri belirlemek için, yaratıcı çeşitliliği yahut içerikte kısırlığı gözlemlemek için Wattpad ve benzeri platformlara ihtiyacımız var. Wattpad’in erişime kapatılmasıyla içeride nelerin kilitli kaldığını yayıncı, yazar ve okur olarak düşünmek gerekiyor; kararverici ve yasakoyuculara hikayeyi farklı biçimlerde anlatmanın tek yolu bu.&nbsp;Özgür üretim ve alımlamayla kendini var eden Wattpad, çekilen fotoğrafların yine fotoğrafı çekenlerce yazılan notlarla paylaşıldığı Instagram ve kullanıcıların kendi oyunlarını oluşturup diğer kullanıcıların oyunlarını oynayabildiği Roblox’un barındırdığı ortak “tehlike”yi&nbsp;belirleyip anlarsak neden erişime kapandıklarını da, bu yasaklarla nasıl mücadele edeceğimizi de, kuracağımız cümleleri de daha iyi kurgulayacağız.&nbsp;

Her sabah 06.30'da 5 dakikalık gündem özeti e-posta kutunda. Piyasalar, ekonomi, iş dünyası, politika, teknoloji ve hafta sonu ekleri; kısa, yalın, öz bir şekilde.

5 dakikada gündeme hakim ol.

Aposto Gündem

Dünya genelinde 500 milyon kullanıcısı olan, hem dünyada hem de Türkiye'de Anna Todd'dan Beyza Aksoy'a pek çok çoksatan yazar çıkaran Wattpad, 16 Temmuz'dan beri Türkiye'de engelli. Bir yaratıcılık krizinin ortasında yaşadığımız bu dönemde Wattpad'i kapatarak içeriye kilitlediğimizin ne olduğunu anlamak daha da önemli hâle geliyor.

Nazlı Berivan Ak