Multi-tasker olmak, yani birçok işi aynı anda yapabilmek, günümüzde çok övülen ama bizden 10-15 yaş büyükler tarafından da “dikkatimizi” dağıttığı ve doyumsuz olduğumuza bağlanarak eleştirilen bir durum.Bu tartışmaya, multi-tasking ve dikkat bozukluğunun temel tanımları ile başlayabiliriz diye düşünüyorum. Multi-tasking, kişinin aynı anda birden fazla görevi yerine getirmeye çalıştığı bilişsel bir süreçtir. Dikkat bozukluğu ise, bireyin odaklanma, sürdürme ve dikkatini toplama güçlükleri yaşadığı bir nörogelişimsel durumdur.Çoklu görev yapma eylemi neredeyse her zaman inanılmaz bir yetenek olarak görülse de, yaptığım okumalar sırasında pekte övündüğümüz gibi bir durum olmadığını fark ettiğim noktalar oldu. Bu yazıda kendim dahil kimseyi multi-taskingden alıkoymaya çalışmayacağım, ama galiba, bir durup (20’likte hep ne diyoruz? Durabilmemiz önemli) üzerine düşünmemiz gerekiyor.Günlük yaşamda multi-tasker olmak iş ve özel yaşamınızda verimli olmanızı sağlayabilir. Genç yetişkinlerin <a fr-original-style="" href="https://www.cambridge.org/core/books/handbook-of-adolescent-digital-media-use-and-mental-health/effects-of-digital-media-and-media-multitasking-on-attention-problems-and-sleep/8A65B9D01D42E33800E57840A8A04F77" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">üretim şekilleri</a>ne bakıldığında, çalışırken müzik dinlemek, yemek yerken video izlemek ya da iş aralarında sosyal medyada gezmek çoğumuzda karşılaşılan bir durum. Aslında aynı anda birden fazla işi bilinçli bir şekilde yapmıyoruz, bu süreç bizim için doğal bir şekilde gerçekleşiyor.&nbsp;Öte yandan baktığımızda, aynı anda birden çok şeye odaklanmaya çalışarak belleğimizin kapasitesini zorluyoruz, çabuk dikkatimiz dağılıyor ve buna bağlı olarak görevler arasında geçiş yapmakta zorlanabiliyoruz.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/6/4/1690452479239.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.34" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">"Birçok işi aynı anda yapma konusunda iyi miyim yoksa odaklanma konusunda kötü müyüm emin değilim."&nbsp;<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://appliedpsychologydegree.usc.edu/blog/benefits-of-multitasking/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Araştırmalara</a> göre bu durum uzun vadede bireyde sürekli stres ve zihinsel yorgunluk hissi olarak karşımıza çıkıyor. Farklı işlerde uzmanlaşmaya çalışırken, bu yolda bazı ilgi alanlarımızı geride bırakmamız gerekiyor ve tabii ki bunlar da stres kaynağı &nbsp;olabiliyor. Çoğu multitask eden kişinin bir sürü abandoned ya da bırakılmış hobisi olduğunu görmek mümkün.Son dönemde yapılan <a fr-original-style="" href="https://neuroscience.stanford.edu/news/why-multitasking-does-more-harm-good" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">araştırmalarda&nbsp;</a>yönetebildiğimiz durumlarda multitasker olmaktan verim alabileceğimiz gibi bunun bizim beynimize birçok açıdan zarar verebilen bir durum olduğunu da işaret ediyor.&nbsp;Bunda yetiştiğimiz dönemin büyük bir etkisi olduğunu düşünüyorum. Günümüzde teknolojik gelişmeler ve hızlı yaşam tarzı, insanların işlerini ve hayatlarını kolaylaştırmak için çoklu görev yapma eğilimine yol açan önemli bir etken. Birçok kişi, aynı anda birden fazla görevi yerine getirmeye çalışıyor, dikkatlerimizi bölerek farklı aktivitelere yönelme alışkanlığımız giderek artıyor.Tanıdığım birden çok ilgi alanı olan ve bunlarda aktif olmaya çalışan insanların çoğu multi-tasker olma gayesiyle değil, gerçekten de tek bir şey ile uğraşarak yaşamanın mümkünlüğünü reddettiği için bu noktada olduğunu düşünüyorum. 20’li yaşlarımızdayız ve birden çok şeyi (hızlıca) keşfetmek istiyoruz ve buna bağlı olarak aynı anda birden çok şeyle uğraşma eğilimindeyiz. Bununla beraber, çoğumuz hobilerimizi finansal olarak destekleyebilmek için farklı projelerde ve işlerde de yer almaya çalışıyoruz.25 yaşıma gelene kadarki süreci gözden geçirdiğimde hayatımda hiçbir zaman tek bir şey olmadığını fark ediyorum. Benim için birden çok şeye ilgi duymak ve bunları deneyimlemek, yolculuğumun önemli bir parçası. Evet belki de dikkatimizi dağıtıyoruz ama çalışırken bir kelebeğin uçtuğunu görseniz sizde dönüp bakarsınız — sadece bazılarımız kalkıp kelebeğin peşinden gitmeyi tercih ediyor. Belki de tek bir şeye odaklanmayı denersek, diğer şeyleri kaçıracağımdan korkuyorum/korkuyoruz. Kim bilebilir ki..

20’lik, kafada oluşan saçma soruların, açılmayı bekleyen ve bazen suratımıza çarpılan kapıların, gündem ile üzerimize çökebilecek fenalığın paylaşıldığı bir bülten. 

Kafada oluşan saçma soruların, açılmayı bekleyen ve bazen suratımıza çarpılan kapılar.

20'lik

multi-tasking ve dikkat bozukluğunun arasındaki fark üzerine

Multi-tasking: süper güç mü dikkatimizi dağıtan bir sorun mu? 

Yazı: <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/suidotco/?hl=en" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Serra Utkum İkiz</a>Dünyanın neyi, nasıl yediğine olan merakımızı alıp geldik. Merakımız başlatan olay, muhtemelen herkesin duyduğu, İsveç’te misafirlere ikram verilmemesi (ya da yemeğe çağrılmamaları). Biz de Türkiye’de misafirlik ve yemek kültürüyle bunu kıyaslamadan duramadık; anneannenin 'yavrum doymamışsındır sen'leri, restoranda gelen sonsuz ikramlar ve yeşil alan görünce istemsiz oluşan mangal yapma dürtüsü üzerine düşünmeye başladık.Buna girişmeden önce sizi Reddit’e ve kültürel farklar üzerine sorulmuş bir soru ile bütün bu sürecin başlangıcına götürüyorum. Soruya bir kişi İsveç kültüründen bir anekdot ile cevap verdi: Misafirlikteyken, ev sahibi arkadaşını ailesinin yemeye çağırdığını ve ona başka bir odada beklemesinin söylendiğini, yemekten sonra da arkadaşının normal bir şekilde geri geldiğinini paylaştı. &nbsp;Cevaba birçok kişi buna benzer anıları ile destek verdi.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.reddit.com/r/AskReddit/comments/uxz68j/what_is_the_weirdest_thing_you_had_to_do_at/?utm_source=share&utm_medium=web2x&context=3" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Olayı başlatan soru.</a><img src="https://images.aposto.com/2022/5/4/1655955983077.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.59" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bunun üstüne, bizde Türkiye’deki mangal ve yemek kültürünün diğer yerler ile ne gibi farkları olabilir diye düşünmeye başladık. Bir grup yabancıya yemek kültürleri, Türk yemekleri hakkında düşünceleri ve mangal yapmak gibi bir şeyin onların kültüründe olup olmadığı ile ilgili sorular sorduk. Bazı sonuçlara varmaya çalıştık.İtalya, Macaristan, Ermenistan, Rusya (Sibirya) ve Hindistan’da yaşayan kişilerden cevaplar aldık!***Janka, 21, MacaristanMacaristan’ın geniş bir yemek kültürü var. Tarifler nesiller boyunca aktarılıyor, her ailenin yemekleri yapmak için tercih ettiği yöntemler birbirinden farklı, bu da yemekleri benzersiz kılıyor. Her zaman büyükanne, büyükbaba ve ebeveynler bu yemekleri en iyi yapar! Mangala benzer bir şey burada da var. Farklı türdeki etleri, sosisleri ve sebzeleri açık ateşte şişte kızartıyoruz, mangal gibi. Taze ekmek ve salata ile yiyoruz. En yaygın olanı domuz pastırması kızartmak ve yağı bir ekmeğin üzerine koymak — bu aile ve arkadaşlar ile yaptığımız bir etkinlik. Ben ve arkadaşlarımın çoğu vejetaryen ve vegan olduğumuz için tofu, bitki bazlı sosis ve her türlü sebzeyi kızartıyoruz. Buna bayılıyorum. Ek olarak, Türk yemekleri ve kültürü hakkında fazla bir şey bilmiyorum ama bu konuda daha fazla şey öğrenmeyi çok isterim.Alessia, 23, İtalyaİtalya'da yemek bir sanat biçimi ve en çok sevdiğiniz insanlarla vakit geçirmenin bir yolu olarak görülür. İtalya'da çok sayıda barbekü yapma türü var, birlikte vakit geçirmek için bir fırsat olduğunu söyleyebilirim. Maalesef hiç gerçek Türk yemeği yeme fırsatım olmadı, sadece döneri denedim.Nikita, 31, HindistanBölgeler arası yemek çeşitlerinin çok farklı olduğunu söyleyebilirim. Sebze ve baharatlara çok önem veriyoruz. Çoğu aile, evde en az 2-3 tabaktan oluşan yemek düzenlerine sahiptir. Hindistan'da geleneksel olarak birkaç yöresel yemek dışında mangal gibi bir şey yok ama Bihar'daki Litti Chokha buna benzer. Türk ekmeği, Shwarma, çorbaları ve kebap çeşitlerini denedim. Lezzetli ve Asya-Avrupa paleti arasında buluyorum.Anastasia, 32, RusyaRusya çok uluslu bir ülke ve bu sayede birçok farklı yemek var. Sibirya'da hem geleneksel Rus yemekleri var: pancar çorbası, Melmeni, balık çorbası ve ayrıca yerel yemekler de bulunuyor. Örneğin, Moğol yemeklerinden etkilenen Buryat yemekleri: Buusi, Khushuurs, Khuitsa. Avrupa ve Asya mutfağına sahip birçok restoran da bulunmakta. Suşi hemen hemen her restoranda servis ediliyor.Tatillerde aile bir araya geldiğinde büyükler &nbsp;yemek yapmayı çok sever. Örneğin, özel yemekler var: Yeni yıl içi zeytin yağlı salata ve yaz aylarında soğuk Okroshka çorbası. Rusya'da mangal yapmak çok yaygındır (biz ona Shashlik adını veriyoruz). Sadece doğada ve güzel havalarda yapmıyoruz, bu bizim için özel bir ritüel. Birçok insanın bu etkinlik için doğaya çıkıp ardında bir çöp yığını bırakarak gitmesine üzülüyorum. İnsanların zihnindeki yemek kültürünün daha çevre dostu olmasını dilerim. Doğa ve dinlendikleri yerler bu kadar kirli olmaması gerektiğini düşünüyorum. En sevdiğim Türk yemeği: balık-ekmek ve dondurma. İstanbul'u ziyaret ettiğimde beni en çok bu yemekler etkilemişti. Baharat çeşitliliği açısından Türk yemek kültürünü çok seviyorum. Yemeklere inanılmaz bir katkısı olduğunu düşünüyorum. &nbsp;Türkiye'deki baharatların kalitesi (maalesef Rusya'da böyle bir şey yok) çok iyi ve sumak en sevdiğim.Margarita, 27, ErmenistanAğırlıklı olarak tuzlu ve baharatlı yiyecekleri tercih ediyoruz. Ayrıca et yemeyi çok severiz. Mangal yapmak, bizim kültürümüzde de çok yaygın bir şey. Çocukluğumda aile büyüklerimizle bunu çok fazla yapardık, şu anda da arkadaşlarımla böyle etkinlikler yapıyoruz. Böyle anılarım çok fazla diyebilirim. Türk yemeklerinden baklavayı çok seviyorum. Türk yemeklerini bildiğim kadarıyla kültürel olarak kuzeniz denebilir.***Gelen cevaplara baktığımızda aslında ne kadar farklı coğrafyalardan insanlar olsak bile birçok ortak noktamız olduğunu görmek mümkün. İtalya'dan Sibirya'ya kadar sevdiğimiz insanlar ile bir arada vakit geçirmek için mangal yapmak gibi bir eylemde bulunuyoruz. Farklı kültürlerin benzer şekilde bir araya geldiği yer aslında sofralar, belki de sevdiklerimizi görmemizin bir bahanesi bile diyebiliriz.En yakın zamanda bol eğlenceli bir sofrada sevdiklerinizle buluşmanız dileğiyle!

Serra Utkum Ikiz