Geçtiğimiz hafta İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (<a fr-original-style="" href="https://isigmeclisi.org/20783-eylul-de-157-2022-yilinin-ilk-dokuz-ayinda-273-gunde-en-az-1359-isc" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İSİG</a>) Meclisi, eylül ayına dair iş cinayetleri verilerini paylaştığı İş Cinayetleri Raporu'nu yayımladı. Rapora göre eylül ayında 157 işçi, 2022'nin ilk 9 ayındaysa en az 1.359 işçi iş cinayetinde hayatını kaybetti. İSİG Meclisi'nin bu ayın başlarında düzenlediği İşçi Sağlığı Forumu'nda konuşan İSİG Genel Koordinatörü Murat Çakır, Türkiye'de 2013 ve 2022 yılının ilk 8 ayı arasındaki neredeyse 10 yılda&nbsp;18 bin 285 işçinin yaşamını yitirdiğini, iş cinayetlerinin 2 bin 70'inin İstanbul'da meydana geldiğini belirtti.Eylül ayında hayatını kaybeden işçilerin %22'si trafik veya servis kazasında, %20'si ezilme veya göçük altında kalma nedeniyle %15'i yüksekten düşerek, %11'iyse işyerinde kalp krizi geçirdiği için yaşamını yitirdi. Çakır, son 10 yılın ortalamasının da benzer seviyede ilerlediğini ve bu verilerde hızlı kentleşme ile sanayinin etkili olduğunu vurgulayarak hızlı yapılaşma nedeniyle yüksekten düşmeye bağlı ölümlerin en çok İstanbul'da yaşandığını fakat sanayi ve kentleşmenin yoğun olduğu diğer bölgelerde de iş cinayetleri oranlarının arttığını söyledi. Öte yandan Çakır, neredeyse her sektörden işçilerin korunmasız olduğunu, zira iş cinayetinde hayatını kaybeden işçilerin %85'inin ücretli işçiler olduğunu aktardı.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yasa ne söylüyor?</h2>Türkiye'de 2012 yılında kabul edilen İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Kanunu, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması, sağlık ve güvenlik koşullarının iyileştirilmesi için işverenlerin ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemeyi öngörüyor.Ancak yasa, uygulamadaki bazı eksiklikler nedeniyle eleştiriliyor. Örneğin İş Sağlığı ve Güvenliği Federasyonu (İSAF) Başkanı Mehmet Şeyhmus Ensari,&nbsp;"2012'de yürürlüğe giren 6331'in üzerinden 10 yıl geçti. Demek ki kanun 10 yıldır bir şeyleri çözemedi. Olumlu tarafları olsa da birçok denetim kağıt üzerinde yapılıyor. Bu işin formülü denetim ve sahaya inmek." açıklamasında bulunmuştu. Ancak tek sorun uygulamada değil gibi görünüyor, zira DW Türkçe'ye konuşan avukat Berrin Demir "Türkiye'de cezasızlık ikliminin hüküm sürdüğünü, etkin yargılama yapılmadığını" dile getiriyor ve "Eğer bu yapılmış olsaydı Amasra gibi diğer iş cinayetleri olmazdı." diyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye'de maden kazaları</h2>Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), dünyada riske maruz kalan işçi sayısı dikkate alındığında madenciliğin en tehlikeli meslek olduğunu belirtiyor. Ancak maden kazaları, gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında özellikle bazı dönemlerde Türkiye'de daha sık meydana geliyor denebilir. TMMOB Maden Mühendisleri Odası'nın 2010 ve 2020 yılları arasındaki 10 yıla dair maden işçisi ölümlerini derlediği ve geçtiğimiz yıl yayımladığı <a fr-original-style="" href="https://www.maden.org.tr/resimler/ekler/f4e5d6912a_2079309069_ek.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">raporunda</a>, ABD ve Polonya'da iş kazası geçiren işçi sayısında kademeli bir düşüş olduğu ancak Türkiye'de dalgalı, genellikle de artan bir grafiğin söz konusu olduğu belirtiliyor. Hatta Türkiye, ABD, Avustralya, Ukrayna ve Polonya'da 2010-2019 yıllarında madenlerde yaşamını yitiren işçileri karşılaştıran grafik, 2014 yılından itibaren Türkiye'de daha fazla işçinin hayatını kaybettiğini gösteriyor. Örnek vermek gerekirse 2019'da Türkiye'nin 7 katı üretim hacmine sahip ABD'de 53 bin maden işçisinden 11'inin, Türkiye'deyse 36 bin işçiden 13'ünün hayatını kaybettiği aktarılıyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/1/1666031128270.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="TMMOB raporundan ABD, Türkiye ve Polonya karşılaştırması" ratio="1.65" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Madencilikte Yaşanan İş Kazaları Raporu/TMMOB Maden Mühendisleri OdasıYakın geçmişte meydana gelen ve hafızalarımıza kazınan Amasra, Soma, Zonguldak ve Ermenek gibi toplamda yüzlerce işçinin hayatını kaybetmesine neden olan maden kazanalarını düşünürsek Türkiye'nin yakın tarihte de işçi ölümlerini engellemede başarılı bir performans sergilediğini söylemek zor. Nitekim 2022'nin ilk 9 ayında işçi ölümlerinin %4'ü maden işçilerinden oluşuyordu, yani toplamda 53 işçi hayatını kaybetmişti. Amasra'da meydana gelen patlamada ise son açıklanan verilere göre 41 işçi yaşamını yitirdi.Alınmayan önlemlerin böyle büyük bir kayba yol açtığı belirtilen kazaya dair hazırlanan raporlar hakkında konuşan ve Soma'daki madencilerin de avukatlığını yapan Sercan Aran, Amasra'da durumun daha vahim olduğunu belirtti ve "Siz alev sızdırmaz malzeme kullanmazsanız, personel sayısın yetersiz olduğu Sayıştay raporu ile size bildirilmesine rağmen personel sayısını artırmayıp aksine azaltırsanız, yıllar içerisinde aldığımız veriler, bunların azalmış olması ve eksi 300 kotta çalışma düzenine dair işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından herhangi bir şey yapmazsanız, böyle bir durumun ortaya çıkması kaçınılmaz sona götüren bir şey." dedi.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Davalar</h2>Avukat Berrin Demir,&nbsp;iş cinayeti davalarında hiçbir zaman gerçek sorumluların tamamının tespit edilerek yargı karşısına çıkarılmadığını belirterek "Biz&nbsp;avukatların savcılığa suç duyurusunda bulunmamız, gerçek sorumluların tamamının yargılanmasını sağlamaya çalışmamızla yol alabiliyoruz." demişti.Ancak bunun da yeterli olmadığı söylenebilir. Zira 2015'te görülmeye başlanan ve sanıkların tutuksuz yargılandığı Soma davasında son olarak 4 Nisan 2022'de Soma Kömür İşletmeleri’nin Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan'a 20 yıl, Türkiye Kömür İşletmeleri baş kontrolörleri Adem Ormanoğlu ve Efkan Kurt'a verilen toplam 12 yıl 6 aylık hapis cezaları onanmış, ancak infaz düzenlemesiyle birlikte bu sürelerin kısalacağı, örneğin Gürkan’ın toplamda 7 yıl hapis yatmış olacağı aktarılmıştı.

İş Cinayetleri Raporu ile ilgili hikayeler