2 Mart’ta Resmî Gazete’de duyurulan Taksim Meydanı Kentsel Tasarım Yarışması’nın takviminde sona gelindi. İki kademeli olarak gerçekleştirilen yarışmanın takvimindeki son aşama olan Kolokyum ve Ödül Töreni de 1 Ekim'de tamamlandı. Üç projenin eş değer ödüle layık görüldüğü yarışma sürecinin tamamlanmasının ardından mimarlık çevrelerinde ve kamuoyunda eleştiriler iki yönde gelişti: Katılımcılık ve meydan kavramı.<ul><li>Ayrıntılar: "İstanbul'un vizyon ve yönetimine dair stratejilerin, ortak akılla belirlenmesi amacıyla" İBB bünyesinde faaliyet gösteren İstanbul Planlama Ajansı (İPA) tarafından Taksim Meydanı, Gezi Parkı ve çevresi olmak üzere yaklaşık 160 bin metrekarelik alanı kapsayan yarışmanın birinci kademesi için 29 ülkeden 72'si yerli, 48'i yabancı, 26'sı karma olmak üzere toplam 146 başvuru alındı. Bu başvurular arasından seçilen 20 proje ikinci kademede değerlendirildi ve sonuçlar 20 Eylül'de açıklandı. Şerif Süveydan ve ekibinin projesi, Bünyamin Derman ve ekibinin projesi ve Kutlu İnanç Bal ve ekibinin projesi eş değer ödüle <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmN2I3YWJjZDNiOTM1MDAwNzFmMGM3ZCZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9NWVjMDM1ZDQ2NjQ0ZDQxNGU1ZDVkYmZjJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnR3aXR0ZXIuY29tJTI1MkZ0Y2J1eXVrc2VoaXIlMjUyRnN0YXR1cyUyNTJGMTMwODc1MTMyNTA1Njk3ODk1MQ=="">layık görüldü.</a> Seçilen projelerin ödüllendirildiği kolokyum, 1 Ekim'de çevrim içi olarak gerçekleşti. Geriye meydan sergisi ve halk oylaması kaldı. &nbsp;</li><li>Katılımcılık: Politeknik - Halkın Mühendis, Mimar, Şehir Plancıları’ndan Meryem Taşdemir, Arkitera'da yayımlanan "Taksim Meydanı göstermelik bir katılımla planlanabilir mi?" başlıklı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmN2I3YWJjZDNiOTM1MDAwNzFmMGM3ZCZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9NWVjMDM1ZDQ2NjQ0ZDQxNGU1ZDVkYmZjJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5hcmtpdGVyYS5jb20lMjUyRmdvcnVzJTI1MkZ0YWtzaW0tbWV5ZGFuaS1nb3N0ZXJtZWxpay1iaXIta2F0aWxpbWxhLXBsYW5sYW5hYmlsaXItbWklMjUyRg=="">yazısında</a> katılımcı planlama (participatory planning) literatürüne katkılarıyla bilinen Sherry Arnstein'ın "katılım merdiveni"ni örnek gösteriyor. Taşdemir; yarışmadaki katılımcılığı Arnstein'ın 8 basamaktan oluşan merdiveninde bilgilendirme, danışma ve yatıştırma basamaklarını içeren "göstermelik katılım" statüsünde değerlendiriyor. Taşdemir; İBB'nin ilgili yarışmada işlettiği sürecin "seçenek hakkı" ile sınırlanan ve bu yönüyle eksik kalan bir katılım modeli olduğunu savunuyor. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi'nden Prof. Dr. Celal Abdi Güzer de paylaştığı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmN2I3YWJjZDNiOTM1MDAwNzFmMGM3ZCZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9NWVjMDM1ZDQ2NjQ0ZDQxNGU1ZDVkYmZjJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnR3aXR0ZXIuY29tJTI1MkZhYmRpZ3V6ZXIlMjUyRnN0YXR1cyUyNTJGMTMwOTA0NjM5OTU4NjE4MTEyMQ=="">tweet'te</a> "Halk oylaması fikri ilk anda katılımcı görünmesi nedeniyle çekici gelebilir. Ancak halk karmaşık kentsel sonuçları olan bu değerlendirmeyi hangi kriterle yapacak? Konu çöp kovası rengi mi?" cümleleriyle "üç öneriden en çok oy alanı uygulayacağım" demenin katılımcı planlama sayılamayacağını söylüyor. İstanbul Planlama Ajansı Yarışmalar Koordinatörü Ömer Yılmaz'ın "Katılımcılık nasıl olmalı? Toplumla birlikte yürütmediğimiz süreç nasıl katılımcı olacak?" sorularına yönelik yanıt olarak Güzer, "Taksim gibi bütün Türkiye'yi ilgilendiren, geçmişiyle çok geniş temsil ve aidiyet ilişkileri barındıran bir alanda sokaktan tesadüfen geçen insanları çevirip sorular sorarak jüriyle eşit ağırlıklı bir değerlendirme yapmayı doğru bulmadığını" <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmN2I3YWJjZDNiOTM1MDAwNzFmMGM3ZCZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9NWVjMDM1ZDQ2NjQ0ZDQxNGU1ZDVkYmZjJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnR3aXR0ZXIuY29tJTI1MkZhYmRpZ3V6ZXIlMjUyRnN0YXR1cyUyNTJGMTMxMTk0NTY5NDc1NjkwNDk2MiUyNTJGcGhvdG8lMjUyRjE="">ifade ediyor.</a> &nbsp;</li><li>Meydan ve park: Ömer Yılmaz'ın jüriden sebepsizce ayrıldığını <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmN2I3YWJjZDNiOTM1MDAwNzFmMGM3ZCZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9NWVjMDM1ZDQ2NjQ0ZDQxNGU1ZDVkYmZjJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnR3aXR0ZXIuY29tJTI1MkZveWlsbWF6JTI1MkZzdGF0dXMlMjUyRjEzMTE1NDU3NzMyMTgyOTk5MDQ="">söylediği</a> Korhan Gümüş, Bianet'te yayımlanan "Taksim Yarışması ve kamusallık anlayışı" <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmN2I3YWJjZDNiOTM1MDAwNzFmMGM3ZCZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9NWVjMDM1ZDQ2NjQ0ZDQxNGU1ZDVkYmZjJnVybD1odHRwJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGbS5iaWFuZXQub3JnJTI1MkZiaWFuZXQlMjUyRnlhc2FtJTI1MkYyMzE3OTMtdGFrc2ltLXlhcmlzbWFzaS12ZS1rYW11c2FsbGlrLWFubGF5aXNp"">başlıklı yazısında</a> bir siyasal hafıza taşıyıcısı olan Taksim Meydanı'nın yeniden tasarlanacağı yarışmada 1 Mayıs 1977'de ya da Gezi Parkı olaylarında yaşananların göz ardı edildiğini, siyasi hafızayla ilişki kurulamadığını söylüyor. Seçilen üç projede simgesel gösteri alanının unutulmasının bilinçli bir tercih olup olmadığını soran Gümüş, bu durumun salt yarışmacıların sorumluluğu olmadığını; Taksim Meydanı'nın hak ettiği yaratıcı gündeme taşınmadığını ve tartışmaların içerik üzerinden yapıldığını savunuyor. Mimar Mustafa Batu Kepekçioğlu ise Arkitera'da yayımlanan <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmN2I3YWJjZDNiOTM1MDAwNzFmMGM3ZCZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9NWVjMDM1ZDQ2NjQ0ZDQxNGU1ZDVkYmZjJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5hcmtpdGVyYS5jb20lMjUyRmdvcnVzJTI1MkZjZXNldGxlcmUtbWFreWFqLXlhcG1hay15YS1kYS10YWtzaW0teWFyaXNtYXNpLXNvbnVjbGFyaS11emVyaW5lLWR1c3VuY2VsZXJpbSUyNTJG"">yazısında</a> Taksim Meydanı'nın geçmişteki düzenlemelerle meydan vasfını yitirdiğini; Taksim'in bir meydan enkazı, "cayır cayır yanan bir sert yüzey denizi", niteliksiz bir boşluk olduğunu iddia ediyor. Kepekçioğlu, jüriyi "bütüncül vizyonlar sunan projeler seçmek yerine çoğunlukla Gezi Parkı'na yoğunlaşan, sözde Meydan ile idare eden" projeler seçmekle itham ediyor. &nbsp;</li><li>Şimdi ne olacak? İlerleyen süreçte projelerin 19 Ekim Pazartesi günü Taksim Meydanı'nda açık hava sergisiyle İstanbul sakinlerinin ziyaretine açılması planlanıyor. Çizim, video ve maketler üzerinden İstanbul sakinlerinin bu projelere ilişkin sorular sorması beklenen sergiyle beraber 12 Kasım'a kadar meydanlarda ve internet sitesinde sürecek halk oylaması da başlamış olacak. Yarışma şartnamesine göre halk oylamasının ardından Belediye Başkanı veya Başkan'ın yetki vereceği kişi veya kurumlar tarafından yapılacak sıralamanın sonucunda; jüri, halk ve yerel yönetim oylamaları arasında aritmetik olarak ilk sırada belirlenen proje uygulanacak. Kazanan proje 16 Kasım'da açıklanacak. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, kazanan projenin uygulamasını 2021 itibarıyla başlatarak en kısa sürede tamamlamak istediklerini ifade ediyor.</li></ul>

Aposto Gündem

İPA tarafından düzenlenen Taksim Meydanı Kentsel Tasarım Yarışması’nda halk oylamasına sunulacak projelerin duyurulmasıyla mimarlık çevrelerinde bazı tartışmalar gelişti.

Şerif Süveydan ile ilgili hikayeler