Zincir marketler, fahiş fiyat artışları yaptıkları ve piyasadaki rekabet ortamına zarar verdikleri gerekçesiyle bir süredir politikacıların, basının ve çeşitli kuruluşların baskısı altındaydı. Bu baskılar, geçtiğimiz günlerde Gıda Perakendecileri Derneği Başkanı ve BİM İcra Kurulu Üyesi Galip Aykaç’ın organize suç örgütü lideri Yakup Kürşad Yılmaz tarafından tehdit edilmesi ve Gıda Perakendecileri Derneği Başkanlığı görevinden istifa etmesiyle sonuçlansa da marketlerin fiyatlandırma uygulamalarına ilişkin devam eden yasal süreçler sona ermedi.&nbsp;Dün&nbsp;Rekabet Kurulu’nda gündem maddelerinden biri, zincir marketlerin Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 4. maddesini ihlal edip etmediğiydi. Kurul A101, BİM, Carrefoursa, Migros ve ŞOK’un satışa sunduğu pek çok ürünün perakende satış fiyatlarının tespiti amacına sahip, topla-dağıt karteli niteliğindeki anlaşma veya uyumlu eylemler yoluyla ilgili maddeyi ihlal ettikleri sonucuna ulaşıldığını belirtti.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neler yaşandı?&nbsp;</h2>Cumhurbaşkanı Erdoğan, Eylül 2021’de zincir marketlere yönelik eleştirilerini dile getiriyor, fahiş fiyatlara dair&nbsp;düzenlemeler yapılacağına işaret ediyordu. Sorunun zincir marketlerden kaynaklanıp kaynaklanmadığı sorusuna “Ağırlıklı olarak iş orada toplanıyor. Bütün üreticiden tüketiciye olan yerde zincir marketlerin buradaki yoğun ürünleri toparlaması... Bu beş tane zincir marketin topladığı ürünle piyasalar alt üst oluyor.” yanıtını veren Erdoğan, Ticaret Bakanlığı’nın bu konuda düzenlemeler yapacağını belirtmişti. Ekim 2021’deyse 5 zincir markete toplam 2 milyar 671 milyon lira idari para cezası <a fr-original-style="" href="https://www.cumhuriyet.com.tr/ekonomi/5-zincir-marketin-27-milyar-lira-ceza-aldigi-sorusturmanin-gerekceli-karari-yayimlandi-1901215" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">verilmişti.</a>MHP lideri Devlet Bahçeli,&nbsp;22 Kasım’da “Zincir marketlerde gün aşırı yapılan zamların toplumsal ve ekonomik huzurumuza tahammülsüzlük olduğu kanaatindeyiz. Sürekli zam yapan zincir marketlerin FETÖ&nbsp;ile irtibatlarının&nbsp;araştırılması gerektiğini düşünüyorum. Açgözlülere müsamaha gösterilmemelidir. Mutfaklarımıza karabasan gibi çöken kim&nbsp;varsa, iki yakasından tutmak devletin asli vazifesidir.” ifadelerini kullandı.Aykaç&nbsp;ise 30 Kasım’da Bahçeli’nin ifadelerine karşılık "FETÖ terör örgütüyle bizi tehdit eden parti liderlerine söyleyeceklerimiz var. Bize bakarak ya bir tuğla da ben koyayım bu binanın temel taşına demeyen, bir tane dikili ağacı olmayan insanlar sizlere ve bizlere bu yakıştırmayı yapıyorlar. Bre ahlaksızlar, bre densizler sizlere bundan sonra sizin tonunuzda cevap vereceğim bilesiniz". dedi.&nbsp;Bunun üzerine, Bahçeli'nin "ülkü ve ülke sevdalısı olan, davalarının gözü kara yiğitleri olarak bilinen kahramanlarımızdan" dediği organize suç örgütü lideri&nbsp;Yakup Kürşad Yılmaz'ın Aykaç’ı tehdit etti ve "Seni ve senin gibi sıyırtmaları uyarıyorum; vatandaşı zor durumda bırakacaksınız liderler uyarınca da çıkıp kabadayılık yaparcasına açıklama yapacaksınız öyle mi; kime kimlere hangi güce güveniyorsanız bütün güvendiğiniz güçlerle birlikte hepinize diyorum tuttuğunuz köşe başları mezarınız olur."&nbsp;diye seslendi.&nbsp;4 Aralık’ta yeni bir açıklama yapan Aykaç, Bahçeli’den özür dileyerek Gıda Perakendecileri Derneği Başkanlığı görevinden istifa ettiğini bildirdi. Yakın tarihlerde, Burdur'da bir BİM şubesinin girişine Bahçeli'nin sözlerinin olduğu reklam panosu koyulduğu, Ağrı'da A101’e ait olduğu anlaşılan 5 mağazanın mühürlendiği, Antalya'da bir BİM mağazasının camlarına "Devlet Baba" yazıldığı, yine Antalya’da başka bir BİM mağazasının camlarının kırıldığı haberleri paylaşıldı.<img src="https://images.aposto.com/2022/11/2/1670357124325.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="Bahçeli'den altınının basıldığı, Bim'in önünde koyulan pano" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Diken<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Suçlu zincir marketler mi?</h2>Geçtiğimiz günlerde TÜİK, yurt içi üretici fiyat endeksinin (Yİ-ÜFE)&nbsp;kasım ayında aylık bazda %0,7 artışla yıllık bazda %136 seviyesine gerilediğini ve aylık bazda en hızlı yükselişin %5,7 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda görüldüğünü duyurdu. Gerileyen enflasyonda, hesaplama yapılan dönemde fiyat artışlarının beklenen düzeyde gerçekleşmemesinde baz etkisinin devreye girmesi ve enflasyonu düşürmesi etkiliydi. Zira, bir süredir yükselme eğilimindeki endekste ekim ayında yaşanan artış yıllık bazda %157,7’ydi.Bu noktada zincir marketlerin fahiş fiyatlara ürün satarak kârlarını artırdığı mı yoksa enflasyonun ve artan maliyetlerin etkisiyle büyük fiyat artışları yapmak zorunda kaldıkları mı soruları akıllara geliyor. Ekonomist Erol Taşdelen yaptığı hesaplamalar sonucunda, BİM'in mağaza başına yılın ilk 9 ayında 426 bin lira kârlılık yakaladığını; bunun aylık ortalama 47 bin lira kâr anlamına geldiğini belirtiyor. Bunun yanı sıra 2022'in ilk 9 ayına kıyasla kârını %109 artıran şirketin kârının hesaplanırken enflasyon etkisinin hesaba katılmadığını da unutmamak <a fr-original-style="" href="https://t24.com.tr/haber/bim-in-kar-orani-cok-mu-yuksek,1077087" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">gerekiyor.</a>Habertürk yazarı Fatih Altaylı, “Bunu da BİM yaptıysa” başlıklı yazısında “Marketlere sözlü saldırı fiili saldırıya dönüştü. Sözlü saldırının ise dozu attı. Tehditler başladı. Tehdit edenlerin siciline baktığınız zaman, ciddiye almamak mümkün değil.” diyor. Yazısında “kimsenin zorla herhangi bir yerden ürün almadığını, fiyatların tercihen yükseltilse bile düşürülebilecekse düşürüleceğini” bir örnekle anlatan Altaylı, dünden bugüne yalnızca gıda ürünlerinde değil, türlü cezalarda, vergilerde ve harçlarda büyük bir artış meydana geldiğini hatırlatarak “Allah aşkına söyleyin bana. Enflasyonun %84 olduğu yerde ceza ve harçlara bu zammı da BİM mi yaptı? Eğer öyle ise haklısınız. İndirin camını çerçevesini.”&nbsp;diyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yoksa cemaat çatışması mı?&nbsp;</h2>Cumhuriyet’ten Barış Terkoğlu, ürün satışından kâr etmediği aktarılan Tarım Kredi Kooperatifi (TKK) marketlerini ve BİM’i ziyaret ederek fiyat karşılaştırması yaptığını yazdı. Bazı ürünlerin BİM’de, bazılarınınsa TKK marketlerinde daha pahalı olduğunu belirten Terkoğlu, TKK’de 135 lira olan 5 kilo yağın BİM’de 155 lira olması ve TKK'de 27 lira 25 kuruş olan 250 gram dana macar salamın BİM’de 27 lira 50 kuruş olması örneklerini verdi. "Fiyatlar arasında fahiş bir fark yok. Hatta birçoğunda BİM daha ucuz. Hâliyle 'Enflasyonun sebebi BİM'dir' demek gerçekçi değil. Belli ki hayat pahalılığına bir günah keçisi aranmış sonunda BİM bulunmuş!"&nbsp;ifadelerini kullanan Terkoğlu, özellikle hükümetin ve ittifakı MHP’nin BİM’e yüklenişinin ve yaşanan tartışmaların altında bir tarikat zemini yattığını savunuyor. Pelikancılar ile BİM arasında 2019'da tartışma yaşandığını hatırlatan Terkoğlu, o günden bugüne zamanın beklendiğini ve fahiş fiyat söylemlerinin ardından “doğru zamanda BİM’e yönelik yüklenmeleri desteklediklerini” anlatıyor. Terkoğlu, Aykaç’ın istifasını da “şaşırtıcı olmadı” diye yorumluyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Gece yarısı müdahalesi</h2>Resmî Gazete'de gece yarısı yayımlanan yönetmelik ile 200'den fazla şubesi olan zincir mağazaların, satışa sundukları ürünler ve şubelerine ilişkin verileri Ticaret Bakanlığı'nın sistemine aktarması koşulu getirildi. Zincir mağazalarda satılan ürünlere yönelik fiyat denetimi gerçekleştirilmesi beklenen düzenleme ile, verilen kamuoyuyla paylaşması ve tüketicilerin fiyat karşılaştırması yapabilmesinin önünün açılmasının hedeflendiği ifade edildi.Konuyla ilgili attığı tweet'te “Marketler neden, enflasyon sonuç” söyleminin ‘fiyat sabitleme’ye doğru evrildiğini ifade eden ekonomist Prof. Dr. Şenol Babuşçu, serbest piyasa ekonomisinden ‘kontrollü piyasa ekonomisine’ geçişe karşı uyarıda bulundu.

Galip Aykaç ile ilgili hikayeler