20 Temmuz tarihinde Kuzey Irak’ın Duhok vilayetine bağlı Zaho bölgesine gerçekleştirilen bir top saldırısında 9 kişi hayatını kaybetti, 23 kişi de yaralandı. Saldırı, Irak’ta büyük bir tepkiye yol açarken hem Irak Başbakanı Mustafa Kazımi hem de Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başbakanı Mesrur Barzani söz konusu saldırıyı sert bir dille kınadı. Iraklı makamlar, saldırının Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından yapıldığını iddia ederek Türkiye’yi Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) şikâyet ettiler. Türkiye ile Irak arasında üst düzey bir gerginliğe sebep olan bu saldırıyı tüm yönleriyle ele almaya çalışacağız.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Irak’tan gelen tepkiler</h2>Zaho saldırısının ardından hükümeti alarma geçiren Başbakan Mustafa Kazımi, saldırıya ilişkin yaptığı açıklamada, "Bu vahşi saldırı, Türkiye'nin Irak topraklarına ve halkına yönelik askerî ihlallerden kaçınması yönündeki ısrarlı uyarılarını görmezden geldiğini ortaya koydu." ifadelerini kullandı. Türkiye ile yakın ve dengeli bir ilişki yürütmeye çalışan IKBY Başbakanı Mesrur Barzani de kamuoyunda yükselen tepkilere sessiz kalamayarak saldırıdan Türkiye’yi sorumlu tutan açıklamalarda bulundu. Türkiye Cumhuriyeti Bağdat Büyükelçisi, Irak Dışişleri Bakanlığına çağrılarak Ankara'dan resmî özür beklendiğini ve Türkiye'nin askerî güçlerini Irak'tan geri çekmesinin talep edildiğini bildirdi. Aynı zamanda, Irak’ın Türkiye’deki en üst düzey diplomatik temsilcisi olan Ankara Maslahatgüzarı Bağdat’a çağrıldı ve büyükelçi atama süreci durduruldu. Yani Irak, Türkiye ile diplomatik temsil seviyesini düşürmüş oldu. Saldırıyı Türkiye’nin gerçekleştirdiği yönündeki iddialar uluslararası arenaya da taşınarak Irak’ın Türkiye’yi BMGK’ya şikâyet edeceği açıklandı. BMGK’da düzenlenen oturum sonucunda, Zaho saldırısına yönelik bir kınama mesajı <a fr-original-style="" href="https://medyascope.tv/2022/07/26/bm-guvenlik-konseyi-zaho-saldirisini-kinadi/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yayımlandı</a>. Yapılan açıklamada, “Güvenlik Konseyi üyeleri, saldırıyı en sert şekilde kınadı. Saldırı, aralarında çocukların da bulunduğu en az 9 sivilin ölümüyle sonuçlandı. Güvenlik Konseyi üyeleri, soruşturmalarla ilgili Irak makamlarına desteklerini ifade ettiler." ifadeleri yer aldı. Düzenlenen oturumda Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin'in söz konusu saldırıdan Türkiye'yi sorumlu tutan açıklamalar yaptığı ve Türkiye'nin BM Daimi Temsilciliği Maslahatgüzarının ise bu suçlamaları reddederek saldırının terör örgütleri tarafından yapıldığını söylediği belirtildi.Irak Savunma Bakanlığının da Irak Parlamentosunda Zaho saldırısı nedeniyle düzenlenen olağanüstü oturumda, Irak’taki Türk Silahlı Kuvvetleri mevcudiyetine dair bir rapor açıkladığı belirtiliyor. Açıklanan <a fr-original-style="" href="https://www.rudaw.net/turkish/middleeast/iraq/230720222" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">raporda</a>, Türk ordusunun Irak içinde 100’ün üzerinde askeri üs kurduğu, TSK’nın Irak sınırından 105 kilometre içeriye girdiği ve Irak topraklarında 4 binin üzerinde Türk askeri bulunduğu belirtiliyor. TSK varlığının da askerlere ek olarak zırhlı araçlar, tanklar, topçular ve helikopterlerden oluştuğu iddia ediliyor. Parlamentoda yapılan oturumda, Türkiye ile ilki 1984 yılında imzalanan ve her iki yılda bir yenilenen güvenlik protokolünün yenilenmemesi çağrıları da büyük destek buldu.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye'den gelen cevaplar</h2>Irak’tan gelen tepkiler üzerine Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, "Türkiye sivilleri hedef alan her türlü saldırının karşısındadır. Türkiye terörle mücadelesini uluslararası hukuka uygun şekilde, sivillerin, sivil altyapının, tarihi ve kültürel varlıklar ile tabiatın korunmasına azami hassasiyet göstererek yürütmektedir. Türkiye gerçeğin açığa çıkması noktasında her türlü adımı atmaya hazırdır." ifadeleri yer aldı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da saldırıya ilişkin "TSK'dan aldığımız bilgiye göre sivillere yönelik herhangi bir saldırımız olmamıştır. Bu, Türkiye’nin terörle mücadele girişimlerini engellemek için yapılan bir saldırıdır. Irak hükümeti bu oyuna düşmemelidir." açıklamasında bulundu. Irak’ta Türkiye karşıtı tepkiler yükselirken 27 Temmuz’da Türkiye’nin Musul Başkonsolosluğuna saldırı düzenlendi. Dışişleri Bakanlığı, saldırıya ilişkin "Musul Başkonsolosluğumuza 27 Temmuz sabah saatlerinde bir saldırı gerçekleşmiştir. Can kaybı yaşanmayan bu saldırıyı en sert şekilde kınıyor ve sorumluların bir an önce adalet önüne çıkarılmalarını bekliyoruz. Irak makamlarını diplomatik ve konsüler temsilcilikleri koruma sorumluluklarını yerine getirmeye davet ediyoruz."&nbsp;açıklamasında bulunurken misilleme ihtimalinin de ciddi şekilde değerlendirildiği belirtildi. "Ülkemizin haksız şekilde itham edilerek hedef gösterildiği bir dönemde, Irak makamlarının çağrısı üzerine düzenlenen BM Güvenlik Konseyi toplantısı sırasında bu saldırının gerçekleşmiş olması da vahim ve düşündürücüdür."&nbsp;sözleriyle saldırının bir misilleme olduğu iddia edilirken Milli Savunma Bakanlığından "Musul Başkonsolosluğumuza saldırı gerçekleştiren teröristlerden de er ya da geç diğer teröristler gibi hesap sorulacaktır." açıklaması yapıldı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Meclis baskını</h2>Irak’ta Zaho saldırısı nedeniyle Türkiye’ye yönelik tepkiler sürerken iç siyasetteki kaos da devam ediyor. İran destekli Başbakan adayı Muhammed Şiya es-Sudani'yi protesto eden Mukteda es-Sadr yanlıları, hükümet binaları ve yabancı temsilciliklerin bulunduğu Yeşil Bölge'nin önünde toplanarak Meclis binasını bastılar. Baskının ardından Şii lider Sadr, sosyal medya hesabından bir açıklama yaparak, "Mesajınız yerine ulaştı. Yolsuzları ürküttünüz. İki rekat namaz kılıp barışçıl şekilde evinize dönebilirsiniz." çağrısında bulundu. Meclis baskınına dair BM’den yapılan açıklamada ise "Herkesi çeşitli uluslararası norm ve sözleşmelerde belirtildiği gibi bu karargâların kutsallığına saygı duymaya davet ediyoruz.” ifadeleri kullanıldı.&nbsp;

Irak Başbakan ile ilgili hikayeler