<a fr-original-style="" href="http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/milliyet//milliyet_1931/milliyet_1931_nisan_/milliyet_1931_nisan_4_.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Mehmet Selahattin, 4 Nisan 1931</a>&nbsp;Anlaşıldı ki bu seneki kış öyle bir iki “kış kış!” demekle gideceğe benzemiyor. Bahar çiçekleri beklediğimiz günlerde kar fırtınasına tutuluyoruz. Mamafih bu galiba son mücadele. Nisan ile martın son mücadelesi. Partiyi nisan kazanacağına şüphe yok. Şairin dediği gibi elbette şu birkaç günün içinde “Lebinde bir sarı nilüferin doğar nisan.”***Ben çayı sevmem, sinirlerime dokunur. Zahir çay sevmediğim için çay ile ziyafet verilebileceğine de akıl erdirenlerden değilim. Hâlbuki son senelerin hiçbir toplanışı yok ki orada çayın hususi bir mevkii olmasın. Çaylı dans, çaylı suare ve daha bilmem ne…Zamanla eski darb-ı mesellerimizin değişmesi lazım geleceğine kanaat ediyorum. Mesela bizim “Kahve gibi aziz ol.” diye bir atalar sözümüz vardı. Şimdi zannetmem ki bu sözün bir hükmü kalsın. Onun yerine “Çay gibi aziz ol.” demek daha yakışık alacak. &nbsp;Ne ise, maksadım çay ve çaylı eğlenceleri çekiştirmek değil. Bu başlangıcı şunun için yapıyorum: Beni de dün bir çaya davet ettiler.Bu çay bir aile çayı desem değil, umumi bir çay desem değil. Davetliler kalabalık olmakla beraber samimi insanları bir araya toplamak için çok güzel bir vesile verdiği için buna ne aile çayı ne de umumi çay diyebileceğiz. Hasılı ikisi ortası bir şey.Ben çayı görmeden paçaları sıvamam. Bu sefer de öyle yaptım. Evvela sordum:“Dans filan var mı?”“Var.”“Varyete?”“Var.”“Pek âlâ öyle ise…”Paltolarımızı vestiyere teslim ettikten sonra geniş bir merdivenden inerek ve birkaç salon geçerek büyük salona girdik. Daha ortalık aydınlık. Saat 4 ile 5 arası. Davetliler ayakta karmakarışık dolaşıyorlar. Daha kimse yerini alamamış. Küçük mırıltıların birleşmesinden hasıl olan bir uğultu arasında garsonların oraya buraya koşuşmaları, davetlilerin ve davetlileri karşılayanların el sıkışmaları, baş eğişmeleri ve kulak kulağa verip konuşmaları…“Monşer nerede kaldınız?”“Sorma, Fahire yakamı bırakmadı.”“Beraber getireydin.”“Gelmez kâfir, dehşetli kıskançtır.”“…..”“Yahu aşk olsun size! Bir sefa geldin demek yok mu?”“Görmedim vallahi.”“Ne ise… Öyle olsun amma bize hemen bir yer bulmalı.”Masalar yavaş yavaş doluyor. Biz de nazlanmayarak münasip bir köşede küçük bir masa bulup yerleştik. Beni buraya davet eden arkadaş karşımızda smokinle dolaşanları gösteriyor:“Bizim bildiğimiz ortalık kararmadan smokinle çaya gelinmez.”“Ne yapsınlar azizim, belki gözleri kararmıştır. Sen şu masada oturanlara baksana.”Sahiden de göz kararmayacak gibi değildi hani. Böyle çaya insan boğulacağını bilse gelir.Bizim arkadaş etrafına bakınmaktan o kadar sersemlemiş ki bir ara arkasını duvara yaslayıp cigara tellendirenlerden birini garson zannetti.“Baksana kuzum, az gelir misin?”Terbiyeli gençmiş büyük bir nezaketle yaklaştı.“Buyrun efendim. Bir şey mi söyleyecektiniz?”Eline bir 25’lik toka ederek;“Bana bir Yenice!”Siyah elbiseli genç yanlışlığın farkına vardığı için muhatabını mahcup etmek istemedi. O sırada önünden geçen garsonu çağırarak 25’liği ona devretti.“Beyefendi sigara istiyor.”İtizar için birkaç kelime mırıldanacak oldum. Genç bizi selamlayarak çekildi. Biraz sonra caz başlamıştı. Çiftler birbirlerini çabucak buldular. Havalanan ince ipek eteklerin dalgalandırdığı hava zerrelerini koklayarak kendinden geçen arkadaşı ikaz ettim:“Sen de dans etsene.”“Yalnız başına mümkün olsa edeceğim!”“Canım senin için arkadaş mı yok?”“Arkadaş bulunur amma aramak lazım.”Kendi kendime mırıldandım:“Tevekkeli ‘Üşenenin oğlu, kızı olmaz.’ diye boşuna dememişler.”Çay oldukça neşeli devam ediyor. Fakat tuhaf değil mi, ortada çaydan eser yok. Ben demin de dediğim gibi çaydan hoşlanmam amma çayın yanında getirilecek birkaç bisküvi veya pötifurla hafif bir kahve altı edeceğini düşünerek sabırsızlanmaya başlayan arkadaşa hak verdim.“Peki amma şu bizim çay nerede kaldı?”Garsonlar ellerindeki tepsileri en öndeki masalardan başlayarak ağır ağır dağıtıyorlar amma bizim masaya uğrayan yok. Arkadaş güldü:“Galiba kapıya pek yakın oturduk.”“Adam sen de! Nasıl olsa bir kadeh şey de bize getirirler.”Dediğim oldu. Ötekiler gibi bizim de önümüze birer kadeh soğuk çayla rengi süte benzeyen bir mayi uzattılar. Yanı başında da pötifur veya bisküvi yerine iki ince dilim ekmek.Arkadaş bağırdı:“Azizim, biz tasarruf mücadelesinde mutlaka muvaffak olacağız!”Kızarmış ekmek dilimlerini görünce doğrusu iştahım kaçtı.“Ben böyle tasarruftan anlamam.” dedim.Tepsinin içinde utancından kıvrılmış gibi tostoparlak olmuş bir yudum tereyağı ile kim bilir hangi seneden kalma üzeri küflü reçele bakarak mahzun mahzun ilave ettim:“Hey gidi tekomple seni bu halde görecek mi idik?”Bereket versin ki biraz sonra varyeteler başladı. Bu can sıkan bahse bir daha avdet etmedik. Ekseriya etrafımızla, fırsat buldukça kendimizle meşgul oluyoruz.Böyle toplantılarda insanda farkına varmadan bir dedikodu ihtiyacı uyanıyor. Dans edenleri, etmeyenleri, edenlerin niçin ettiklerini, hangi çiftin daha iyi, hangilerinin kötü dans ettiklerini, damlar ve kavalyeler arasında birbirlerine fazla sarmaş dolaş olanlarını, hasılı bir başkasını pek az alakadar etmesi icap eden bütün bu vaziyetleri enine boyuna çekiştirmek hakiki bir zevk oluyor. Böylelikle vaktin nasıl geçtiğinin de meğerse hiç farkına varmamışız. Saate baktım ki altıyı geçiyor. Ayağa kalkarak arkadaşın uzattığı eli sıktım.“Demek gidiyorsun?”“Daha mı oturayım?”“Otur canım.”“Bilirsin ki mümkün değil.”Kapıya doğru giderken caz susmuştu. Salonda dehşetli bir alkış başladı. Sordum:“Bu alkışladıkları nedir?”Arkadaş sükûnetle cevap verdi:“Çingâneler!”Ve alkışlar o kadar uzadı ki orkestra mahut şarkıyı tekrara mecbur oldu:“Ah şu çingâneler!”<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">*Mehmet Selahattin Güngör’ün yazılarındaki tüm ifadelerine katılmasak da anlamı ve anlatımı bozacak ya da değiştirecek herhangi bir değişiklik yapılmadı. Dönemin anlam dünyasına sadık kalındı. ‘İstanbul’da Nasıl Eğleniyorduk’un amaçlarından biri de, yazara hak ettiği değeri vererek İstanbul’un geçmişine dair zengin bilgiler içeren bu yazıları gün yüzüne çıkarmak.

İstanbul'da Nasıl Eğleniyorduk?

Kahve gibi aziz ol yerine çay gibi aziz ol demeli! – Zavallının belki gözü kararmıştır – Baksana a kuzum, az gelir misin? – Üşenenin oğlu, kızı olmaz – Hey gidi te komple…

Monşer ile ilgili hikayeler