ABD Başkanı Joe Biden&nbsp;ile Çin lideri Şi Cinping, geçen hafta Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği Zirvesi (APEC) vesilesiyle San Francisco'da yüz yüze görüştü. The National Interest gazetesinin “3. Dünya Savaşı’ndan kaçınma”&nbsp;olarak adlandırdığı zirve, iki liderin 1 yıl aradan sonra yaptığı ilk görüşme oldu.&nbsp;Yetkililer beklentileri düşük tutmaya çalışsa da, karşılaşma birçok kilit konuda anlaşmayla sonuçlandı. Ticaret, Ortadoğu'daki savaş ve Tayvan gündemde olması muhtemel konular arasında yer alırken toplantıdan narkotik, yapay zeka ve karbon salımı konularında <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/news/world-us-canada-67433961" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">işbirliği kararı</a> çıktı. İki ülke ayrıca geçen yıl dönemin ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaret etmesinin ardından Çin tarafından kesilen askerî iletişimi yeniden başlatma konusunda anlaştı. Ekonomik birliktelikler ve Tayvan başlıklarında herhangi bir anlaşmaya varılamadı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Değinmeye değer:&nbsp;Görüşmenin ardından Şi, Pekin'in ABD hayvanat bahçelerine daha fazla panda göndermeye açık olduğunu ima etti. Pandaların "ulusal hazine" olarak görüldüğü Çin, diğer ülkelerle ilişkilerini geliştirmek için on yıllardır panda diplomasisi olarak adlandırılan yöntemi kullanıyor. Şi, Çarşamba akşamı iş dünyası liderlerinin katıldığı bir yemekte yaptığı konuşmada "Pandalar uzun zamandır Çin ve ABD halkları arasında dostluk elçileri olmuştur" dedi.</li></ul>Toplantının devamında <a fr-original-style="" href="https://www.ft.com/content/a8633d7f-f785-4195-b0b2-0ea9506968c9" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Şi</a>, San Francisco'daki Hyatt Regency'de ABD'li iş dünyası liderleriyle biraraya gelerek "Dünyanın daha iyi bir gelecek için Çin ile ABD'nin birlikte çalışmasına ihtiyacı var. Çin, ABD'nin ortağı ve dostu olmaya hazır"&nbsp;mesajını verdi. Çin lideriyle görüşmek üzere gelenler arasında Tesla CEO'su Elon Musk, Apple CEO'su Tim Cook, Pfizer CEO'su Albert Bourla gibi isimler de vardı.<img src="https://images.aposto.com/2023/10/0/1700401277378.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Şi Cinping, ülkesinin ABD iş dünyasına açık olduğunu ifade etmek için çaba sarf etse de Washington'la yaşanan gerginlikler, pandemiden sonra ekonominin sarsıntılı şekilde toparlanması ve Pekin'in giderek daha iddialı hâle gelen iç güvenlik aparatı, ABD'li yatırımcıların Çin'e yönelik hevesini azalttı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Perspektif:&nbsp;Birçok şirket için Çin hâlâ önemli kârlar sunan bir pazar olsa da, durgun bir emlak sektörü ve zayıf ihracattan etkilenen Çin ekonomisinin belirsiz gidişatı kötümser bir etki yaratmaya devam ediyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yakın geçmişte:&nbsp;Bir dizi ABD merkezli şirket, jeopolitik gerginliklerin işlerini sekteye uğratabileceği endişesiyle bavullarını toplamaya ya da tedarik zincirlerini yeniden yönlendirmeye başladı. Airbnb ve LinkedIn gibi teknoloji grupları, Gallup ve Forrester Research gibi danışmanlık firmaları ülkeden çekilirken uzun süredir Çin'deki üretime bel bağlayan Apple bile siparişlerini Hindistan ve Vietnam gibi ülkelerden tedarik etmeye başladı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne dediler?&nbsp;Eski ABD Ticaret Odası Uluslararası İlişkiler Başkanı Myron Brilliant, ABD'li iş dünyası liderlerinin Çin ve ABD hükümetleri arasındaki bir satranç oyununa yakalanmak istemediğini belirtti.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ardından: Perşembe günü Çin Ticaret Bakanı Wang Wentao, ABD'li mevkidaşı Gina Raimondo ile görüştü. Wang, ABD'nin Çin'e yarı iletken ihracatına getirdiği kısıtlamaların yanı sıra Çin merkezli firmalara yönelik yaptırımlar ve Çin'den ithal edilen ürünlere uygulanan gümrük vergileri konusundaki endişelerini dile getirdi; tarafların ulusal güvenlik kaygıları ile ticari ve ekonomik işbirliği arasındaki sınırı tartışmasının çok önemli olduğunu belirtti.</li></ul>ABD ve Çin, küresel ekonominin iki ağır topu. İkisi birlikte dünyadaki mal ve hizmetlerin %40'ından fazlasını üretiyor.&nbsp;Dolayısıyla Washington ve Pekin son yıllarda olduğu gibi ekonomik bir savaşa girdiğinde, dünyanın geri kalanı da bundan zarar görüyor. 2018'de ekonomik ilişkilerin ticaret savaşına dönüşü, dönemin ABD Başkanı Trump'ın Çin'in ticari taahhütlerini ihlal ettiği gerekçesiyle uyguladığı ağır yaptırımlarla başladı. Biden da güvenlik gerekçesi öne sürülerek başlatılan bu yaptırımları sürdürdü ve üzerine yenilerini ekledi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Önemli nokta: ABD tarafından Çin ithalatına uygulanan vergi oranı 2018 yılında %3 seviyesinde iken, bu rakam bugün %19'u aşmış durumda. Benzer şekilde, Çin'in ABD mallarına uyguladığı vergiler de %8 seviyesinden %21'e yükseldi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bugün:&nbsp;Dünyanın en büyük iki ekonomisi eskiden birbirlerinin en büyük ticaret ortağıydı. Artık Çin, Güneydoğu Asya ile, ABD ise Kanada ve Meksika ile daha fazla ticaret yürütür hâlde. Buna rağmen, iki ülkenin birbirine bağımlılık seviyesi çok yüksek. ABD'nin Çin tüketim mallarına olan talebinin artması ve Pekin'in ABD tarım ürünleri ve enerjisine olan talebinin büyümesiyle iki yönlü ticaret 2022'de 690 milyar dolara ulaşarak rekor kırdı.</li></ul>Sonuç olarak:&nbsp;İki başkan bazı konularda anlaşsa da, görüşmeden Tayvan'la ilgili gerginlikler başta olmak üzere çözülmemiş birkaç sorunla ayrıldılar. İş dünyası liderleri ve analistler Şi'nin Biden ile yaptığı zirvenin ilişkileri tamamen çözmesini elbette beklemiyor. Pekin, ABD merkezli çokuluslu şirketler üzerindeki baskısını hafifletmedikçe ve yabancı yöneticilere çıkış yasağı koymaktan vazgeçmedikçe, özel sektörün endişeleri de pozitif söylemlere rağmen devam edecek.

Aposto Gündem

ABD Başkanı Biden ve Çin lideri Şi, 1 yıl aranın ardından ilk kez yüz yüze görüştü, birçok kilit noktada anlaşmaya varıldı. Uzmanlar, iyiye gitmesi beklenen ikili ilişkilerin iş dünyası ve ticaret tarafına nasıl yansıyacağını merak ediyor.

The National Interest ile ilgili hikayeler