Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, 2025 yılında asgari ücretin %30 artışla 22 bin 104 lira olacağını açıkladı. Bakan Işıkhan'ın ücreti açıkladığı toplantıya sendika temsilcileri katılmadı.&nbsp;Bir daha asgari ücret toplantılarına katılmayacaklarını söyleyen Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, "Bizi toplantıdan bir saat önce aradılar. ‘Böyle apar topar olmaz’ dedik. Biz de yönetim kurulumuzu topladık, katılmama kararı aldık. 'Enflasyona ezdirmeyeceğiz’ diyorlar. Bu zammı kabul etmek mümkün değil. Adil olmayan bir komisyonda maalesef 50 sene durduk. Bu saatten sonra adil bir düzenleme yapılmadığı müddetçe bir daha Türk-İş olarak Asgari Ücret Tespit Komisyonu'na katılmayacağız" dedi.&nbsp;Perspektif: Türkiye’de ücretli olarak çalışan yaklaşık 20,5 milyon kişi bulunuyor. 20,5 milyonun 8 milyonu ise asgari ücretle çalışıyor. Türk-İş’in her ay yayımladığı verilere göre, Kasım itibarıyla 4 kişilik bir ailenin açlık sınırı 20 bin 562 lira seviyesindeyken, yoksulluk sınırı 66 bin 976 lira, bekar bir çalışanın yaşama maliyeti ise 26 bin 712 lira olarak ölçülüyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Asgari ücrete çıkan yol</h2>Türk-İş, asgari ücretin 29 bin 583 lira olmasını talep ederken, iktidara yakın Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Başkanı Mahmut Asmalı, "Bana göre %25'in üzerinde bir asgari ücret artışı doğru değil" ifadelerini kullanmıştı. İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç ise asgari ücrete "hedeflenen enflasyon" üzerinden bir zam yapılması gerektiğini savunmuştu.TÜİK verilerine göre Kasım ayında tüketici fiyatlarındaki artış bir önceki yılın Aralık ayına göre %42,91, bir önceki yılın aynı ayına göre %47,09 ve on iki aylık ortalamalara göre %60,45 olarak ölçülmüştü.&nbsp;Orta Vadeli Program'ın (OVP) yıl sonu enflasyon hedefi ise %41,5 olarak belirlenmişti. 2024 yılının %45 ile tamamlanacağı varsayıldığında OVP'nin %17,5 olarak belirlenen 2025 yıl sonu tahminine göre 2025 yılında enflasyon ortalamasının %30 seviyelerinde gelmesi öngörülüyor.&nbsp;Yeniden değerleme oranı ise 2025 için %43,93 olarak belirlenmişti. Yeniden değerleme, enflasyon nedeniyle değeri aşınmış olan varlıklarda ortaya çıkan değer aşınmasını gidermek amacını taşıyor. Birçok vergi, harç, ceza vb. de yeniden değerleme oranında artırılıyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">‘29 bin bile yeterli değil’</h2>Asgari ücreti Aposto için değerlendiren Kocaeli Üniversitesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Profesörü ve DİSK-AR araştırmacısı Prof. Dr. Aziz Çelik, asgari ücretin miktarını enflasyona göre tartışmanın doğru olmayacağını çünkü enflasyonun doğru hesaplanmadığını söyledi. Çelik, asgari ücretin geçim şartları ve ekonomideki büyüme dikkate alınarak hesaplanması gerektiğini ifade etti:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Enflasyon doğru ölçülse bile ücretlilerin enflasyonu ayrıca ölçülmüyor. Öte yandan enflasyon doğru ölçülse bile sadece enflasyona göre zam büyümenin ve geçim şartlarının dikkate alınmaması demektir. Türkiye’de asgari ücret ortalama ücret haline geldiği için bunun küçük bir grubun değil toplumun genelini ilgilendiren bir ücret olduğu dikkate alınmalı. Bunlar dikkate alınarak saptanacak asgari ücretin Türk-İş’in önerdiği 29 bin 583 liradan daha fazla olması gerekirdi.”</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">‘Hükümetin varsayımının bilimsel izahı yok’</h2>Çelike’e göre, asgari ücret zammının bu kadar az olması hükümetin izlediği ve kemer sıkma politikası olarak da tanımlanan sıkı para politikasının bir sonucu:<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Hükümetin izlediği ekonomi politikası alım gücünü ve talebi kısmaya yönelik. Hükümet ücretlerin enflasyonun sebebi olduğuna inanıyor. Bu nedenle ücretleri ve diğer emek gelirlerini düşük tutmak isteyerek asgari ücrete geçmiş yılın resmî enflasyonunun oldukça altında bir zam vermeyi tercih ettiler.'İzahı olmayan şeyin mizahı olur' derler. Hükümetin bu varsayımının bilimsel bir izahı yok. Bu bir neoliberal takıntı ve hurafe. Bu hurafeye göre ücretler enflasyonu tetikliyor. Hükümet ve ekonomi yönetimi bu hurafeye inandığı için bu gerçekleri dikkate almıyor. Türkiye’de enflasyonun sebebi ücretler değil, bir ücret-fiyat sarmalı yok. Tersine bir fiyat-ücret sarmalı var. Fiyatlar arttığı için ücretlere daha fazla artış gündeme geliyor.”</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">‘Artık komisyondan söz etmek mümkün değil’</h2>Çelik, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun uzun süredir asgari ücreti tespit eden bir heyet olmaktan çıktığına ve fiilen lağvedildiğine dikkat çekiyor: &nbsp;<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Komisyonun 24 Aralık saat 20.30’da toplantıya çağrılması eşi görülmemiş bir uygulamadır. Komisyonun hiçbir acelesi yoktu. Asgari ücret Aralık ayı sonuna kadar hatta Ocak ayı içinde de açıklanabilirdi. Ancak Komisyon tarihindeki bütün teamüller bir kenara bırakılarak sözde bir toplantı düzenlendi.&nbsp;Bu gerçek anlamda bir toplantı değildi çünkü Bakan’ın gelip asgari ücreti açıkladığı bir basın açıklamasından ibaretti. Müzakere olmadı, tartışma olmadı. Artık Türkiye’de bir Asgari Ücret Tespit Komisyonu’ndan söz etmek mümkün değildir. Komisyonun neden gece yarısı toplandığı bir muammadır.”</blockquote>Dahası: İşverenlere sağlanan asgari ücret desteği 700 TL'den 1.000 TL'ye yükseltildi. Asgari ücrette işçilere yapılan artış %30 iken patronların lehine artış %42,8 oldu. Çelik’e göre bu, asgari ücret meselesinin sınıfsal yanını ortaya koyan bir tercih:<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Asgari ücret bir bölüşüm meselesidir. Sınıflararası paylaşım meselesidir. İşverenlere verilen teşvikin işçilerin ücretinden çok artmasının, asgari ücret meselesinin sınıfsal özünü çarpıcı biçimde ortaya koyduğunu düşünüyorum.”</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Özel’in tepkisi</h2>CHP Genel Başkanı Özgür Özel, belirlenen zamma "Bugün alelacele gerçekleştirilen Komisyon toplantısında açıklanan ücret, Tayyip Erdoğan'ın bu ülkenin gerçeklerinden koptuğunun son emaresidir" sözleriyle tepki gösterdi. Özel, grev çağrısı yaptı:<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Asgari ücretlinin enflasyonu %80, TÜİK enflasyonu bile %47 iken, milyonlarca asgari ücretliyi enflasyona ezdirdiler. Bu ülkenin işçilerinin hakkını yiyenlere, vebalini alanlara yazıklar olsun.Emrivaki düzenlenen toplantıya katılmayan Türk-İş yönetimini tebrik ediyor, işçi sınıfını üretimden gelen gücünü kullanmaya davet ediyorum.”</blockquote>Bununla birlikte: CHP Merkez Yönetim Kurulu (MYK) 25 Aralık'ta asgari ücret gündemiyle olağanüstü toplandı. Genel Merkez’de düzenlenen bir buçuk saatlik toplantıya Özgür Özel başkanlık etti. MYK toplantısı sonrasında açıklamalarda bulunan Genel Başkan Yardımcısı Gamze Taşçıer, 28 Aralık Cumartesi Ankara’da&nbsp;asgari ücret mitingi yapacaklarını söyledi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Asgari ücret komşuluğu %48,9</h2>DİSK-AR'ın raporuna göre 7,5 milyon ücretli çalışan (%43,6) asgari ücret ve altında kazanıyor.&nbsp;Asgari ücret komşuluğu:&nbsp;8,5 milyon işçi ise asgari ücret komşuluğunda (asgari ücretin %10 fazlası ve altı) yaşıyor. Yani 2023 itibarıyla tüm özel sektör işçilerinin %48,9’u yaşamlarını asgari ücret civarı ve altında gelirle sürdürüyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">11,5 milyon işçinin (%66,1) asgari ücretin %20 fazlası ve altında ücret ile çalıştırıldığının belirtildiği raporda, 14,5 milyon işçinin (%80,1) ise en fazla asgari ücretin %50 fazlası ücrete çalıştırıldığı kaydediliyor.</li></ul>Türkiye, Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) Temmuz ayındaki <a fr-original-style="" href="https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Minimum_wage_statistics#Data_sources" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">güncel raporuna göre</a> Avrupa'da&nbsp;en düşük asgari ücrete sahip 7. ülke konumunda. Türkiye aynı zamanda alım gücünün en düşük olduğu üçüncü grupta yer alıyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İstanbul’da yaşamanın maliyeti 4,5 asgari ücrete yükseldi</h2>İBB'ye bağlı İstanbul Planlama Ajansı'nın (İPA) Başkanı Dr. Buğra Gökce, İstanbul'da yaşamanın maliyetinin 2020 yılında 3 asgari ücrete karşılık gelirken 2024 yılında bunun 4,5 asgari ücrete yükseldiğini açıkladı.<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“2020 yılı Kasım ayında İstanbul’da 3 asgari ücretle yaşam maliyeti karşılanabiliyorken, bugün 4,5 asgari ücretle yaşam maliyeti ancak karşılanabiliyor.&nbsp;Yaşam maliyeti ile alınan ücretler arasındaki fark açıldı. Asgari ücretlinin maaşının neredeyse yarısı eridi! Yani asgari ücretli 4 yıl çalıştı, çabaladı, emek verdi, ter akıttı ama 4 yıl önce mutfağına aldığı kadar ekmeği, eti, sebzeyi şimdi alamıyor, bugün 4 yıl öncesinden de kötü bir şekilde yaşıyor.”</blockquote>

Aposto Gündem

Eurostat verilerine göre Türkiye, Avrupa'da en düşük asgari ücrete sahip 7. ülke konumunda bulunuyor. Asgari ücretin "sınıflararası bir paylaşım meselesi" olduğunu ifade eden Çalışma Ekonomisi Uzmanı Prof. Dr. Aziz Çelik, zammı Aposto için değerlendirdi.

Yeniden değerleme oranı ile ilgili hikayeler