Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası&nbsp;(TCMB), Ağustos ayı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında piyasa çevrelerini şaşırtan sürpriz bir karara imza attı. Banka, politika faizini 750 baz puan artırarak piyasa beklentilerinin çok üzerinde bir oran olan %25’e çıkarttı. Beklenti, faizin 250 baz puan artırılarak %20 düzeyine çıkarılması yönündeydi.Karar sonrasında Dolar/TL sert bir geri çekilme ile 25,80’e kadar düşerken, Euro/ TL %2,50’den fazla azalışla 27,90 bölgesine çekildi. Borsa İstanbul’da alımlar hızlanırken, BIST Bankacılık Endeksi (XBANK) ise tavan bölgesine doğru hareket etti.Karara ilişkin ekonomist ve yatırımcılardan art arda olumlu tepkiler geldi. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise Twitter üzerinden yaptığı açıklamasında, “Kararlıyız! Fiyat istikrarı en büyük önceliğimiz…” ifadelerini kullandı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Metinde neler var?</h2>Kararın ardından yayımlanan duyuru metninde, öncelikle “Kurul, dezenflasyonun en kısa sürede tesisi, enflasyon beklentilerinin çıpalanması, fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın kontrol altına alınması için parasal sıkılaştırma sürecinin devamına karar vermiştir.” ifadeleri kullanıldı.&nbsp;Yurt içi talepteki güçlü seyir, ücret ve kur kaynaklı maliyet yönlü baskılar, hizmet enflasyonundaki katılık ve vergi düzenlemelerinin enflasyonun temel belirleyici faktörleri olarak belirlendiği metinde, ayrıca bir önceki karar metinlerinde de yer alan “Enflasyon görünümünde belirgin iyileşme sağlanana kadar parasal sıkılaştırma gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirilecektir.” ifadelerine yer verilerek sıkılaştırma mesajları güçlendirildi.&nbsp;Sadeleşme sürecinin kademeli olarak devam edeceği ve miktarsal sıkılaştırma kararlarının süreceğinin belirtildiği metnin son cümlelerinde ise, “Enflasyon ve enflasyonun ana eğilimine ilişkin göstergeler yakından takip edilecek ve Kurul, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir. Kurul, kararlarını öngörülebilir, veri odaklı ve şeffaf bir çerçevede almaya devam edecektir.” ifadeleri kullanıldı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Uzmanlar ne diyor?</h2>Kararın ekonomide ne gibi etkilere yol açabileceğini ve Merkez Bankası’nın bundan sonra ne gibi hamleler yapmasının beklendiğini sizler için uzmanlara sorduk.&nbsp;Alınan karar ve kararın etkileriyle ilgili Aposto’ya konuşan anonim finans yazarı <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/e507" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Beşyüzyedi</a>, faiz dışında tutar bazlı sıkılaştırma yapılacak olmasının da enflasyonun düşüşüne destek vereceğini söyleyerek, “Piyasa beklentilerinden çok daha yüksek artış yapılması, TCMB'nin yeni yönetiminin amaçlarıyla kararlarının uyuşmaya başladığını gösteriyor.” ifadelerini kullandı.&nbsp;Beşyüzyedi Merkez Bankası’nın yoluna nasıl devam edebileceğine ilişkin sorumuza ise şu şekilde cevap verdi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Ağustos enflasyonu muhtemelen %10'a yakın gelecek ve enflasyon dipten sert biçimde yukarı dönecek; buna da ön hazırlık olarak bu karar olumlu. İlk açıklamada yer alan "kademeli artış" teriminin bundan sonraki artışları 1-2 puanlık anlamsız seviyelere geri çekmemesi halinde, dezenflasyon sürecinin gerçek anlamıyla başladığını düşünebiliriz. Sadece bunun ilk adımlardan biri olduğu unutulmamalı. 2 yıllık yüksek enflasyonu makul düzeyde indirmek için en azından 12-16 aylık bir süre gerekir. Bundan sonra uygulanacak maliye politikaları da çok önemli. Tek başına faizle yapılabilecekler sınırlı.”</blockquote>Görüş aldığımız bir başka uzman olan Yatırım Finansman Başekonomisti <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/erolgrcn" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Erol Gürcan</a> ise TCMB tarafından yapılan sürpriz faiz artışının genel algı açısından olumlu olacağını düşündüğünü söyleyerek şu ifadeleri kullandı:<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">"Enflasyon görünümü ve beklentilerindeki bozulmanın hızlanması, yakın dönemde küresel risk iştahındaki düşüşün gelişmekte olan ülke para birimleri üzerinde oluşturduğu baskı, PPK üyelerinin değişmesiyle rasyonel politikalara dönüşün hızlanacağı yönünde artan beklentiler ve haftasonu açıklanan KKM’den TL Mevduata geçiş hedefi gibi unsurlar, güçlü bir faiz artışı ihtiyacını işaret etmekteydi. Mevcut enflasyon görünümü altında yapılan artış ile politika faizinde gelinen seviye henüz yeterli olmasa da, TCMB’nin uzun bir aradan sonra gerçekleştirdiği güçlü pozitif sürpriz genel algı açısından olumlu olacaktır.Söz konusu adımın yeni PPK üyeleriyle yapılan ilk toplantıda gerçekleşmesi de yeni ekonomi yönetiminin kredibilitesine katkı sağlayacaktır. Karar sonrasında Dolar/TL ve CDS tarafında gözlenen hareket de bunu teyit eder nitelikte.”</blockquote>Gürcan ayrıca önümüzdeki süreç için TL mevduat faizleri ve Orta Vadeli Program’ın önemine işaret ederek, “Kısa vadede borsa tarafında bir miktar aşağı yönlü baskı görülebilecek olsa da, hem mevcut politika faizinin enflasyon beklentileri çıpalamak için yeterli düzeyde olmaması hem de risk primindeki gerilemenin sürmesi (not artışı beklentilerini de canlandırabilir) durumunda olası yabancı girişi etksiyle ana eğilimini yukarı yönlü olarak korumayı sürdürebilir. Bu açıdan TL mevduat faizlerinin oturacağı seviyeler ile Eylül ayının ilk yarısında açıklanması beklenen OVP’nin ikna ediciliği kritik önemde olacak.” dedi.Konuyla ilgili görüşlerini Aposto’yla paylaşan Fortuna Capital CEO’su <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/altugozaslan" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Altuğ Özaslan</a> ise “Kararın benim için özeti, enflasyonun kontrol altına alınıp, ciddi bir düşüş patikasına inene kadar öngörülebilir süre içerisinde Türkiye'de para politikasının artık sıkı kalacağının perçinlenmiş olmasıdır.” ifadelerini kullandı.&nbsp;<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Bu minvalde 2024 yılı başında faiz indirimi bekleyenlerin de beklentilerinin artık değişmiş olacağını düşünüyorum. Karar sonrası Sayın Mehmet Şimşek de, "Kararlıyız, fiyat istikrarı en büyük önceliğimiz" diyerek kararın çivisini duvara çakmış oldu.Türkiye'de bundan sonra ekonomi politikasının normalleştiği, sadeleştiği, rasyonelleştiği ve öngörülebilir olduğu bir dönemin taşları döşenmiş oldu. Bu duruş taviz verilmeden devam ederse, enflasyon beklentileri kırılır, TL'ye güven yeniden tesis edilmeye başlar.”</blockquote>Özaslan ayrıca karar metnindeki sadeleşme vurgusuna da dikkat çekerek, sadeleşme ile birlikte Kur Korumalı Mevduat stoğundaki erime hızının takip edilmesi gerektiğini belirtti:<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Aynı zamanda politika faizinin artması demek, TL mevduat faizinin de artması anlamına geliyor. Faiz artışları bir süre daha devam edecekse, bankacılık sektörünün KKM'nin vadesi geldiğinde TL mevduata dönüşmesi için tasarruf sahiplerini cezbedici %40-50 arasında mevduat faizi önerebileceği bir döneme de girebiliriz. Bütünsel politikanın en önemli bacaklarından birinin KKM'nin TL mevduata dönüşmesinin başarı oranı olacağını düşünüyorum. Bundan sonraki PPK toplantılarında açıklanacak kararlar ve faiz patikası ile beraber KKM stoğunun erime hızını takip etmemiz gerekir.”</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sonuç olarak</h2>Pek çok ekonomist ve yatırımcı Merkez Bankası tarafından alınan kararı olumlu karşılasa da, yapılan yorumlarda sıklıkla “süreklilik” vurgusu yapılıyor.Politika faizi ile birlikte yükselişe geçen kredi faizleri ve TCMB tarafından uygulanacak olan miktarsal sıkılaştırma, talep enflasyonunu baltalamak açısından kritik öneme haiz. Bunun yanında mevduat faizlerinin de yükselecek olması, dolarizasyonun nispeten önüne geçerek maliyet enflasyonunun kur ayağının durdurulmasına ve en önemlisi son birkaç aydır kur farkı ödemeleri nedeniyle piyasada likidite bolluğu yaratan Kur Korumalı Mevduat payının toplam mevduat pastası içinde küçülmesine neden olabilir.&nbsp;Fakat bütün bunların gerçekleşmesi, TCMB’nin sıkılaştırma patikasına nasıl devam edeceğine bağlı. Merkez’in daha güvercin bir duruşla sıkılaştırmasını kademeli ve kısıtlı tutması durumunda bu hedeflere ulaşmak zor gibi görünüyor. Ancak siyasi irade tarafından da desteklenen, kararlı ve etkili bir sıkılaştırma, Türkiye’de uzun yıllardır hasreti çekilen bir dezenflasyonu nihayet sağlayabilir.&nbsp;

sıkılaştırma ile ilgili hikayeler