İzlanda, olası bir volkanik patlamaya hazırlanıyor. Son birkaç gün içinde <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/news/world-europe-67387827" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Grindavik bölgesinde</a> hissedilen depremler ve oluşan devasa çatlaklarla beraber, hükümet olağanüstü hâl ilan etti ve binlerce kişi bölgeden tahliye edildi. Peki volkanik patlamalar nasıl meydana geliyor ve olası etkileri neler olabilir?<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Perspektif:&nbsp;Yanardağ patlamaları, yer kabuğunun altında biriken basınçla magmanın yüzeye çıkması sonucunda meydana gelir. Magma, yer altından yüzeye doğru çatlaklardan yükselir; yüzeye ulaştığında içindeki gazlar patlamaya sebep olur. Bu patlama sonucunda lav, kül ve gazlar atmosfere püskürür ve çevreyi etkiler. Patlamanın şiddeti, yanardağın özelliklerine bağlı olarak değişir.&nbsp;</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hangi önlemler alındı?&nbsp;</h2>Geçen cumartesi günü, yanardağın yakınındaki Grindavik adlı balıkçı kasabasından binlerce kişi tahliye edildi. Tahliye edilen bölge sakinleri, evlerini boşaltırken sarsıntılar hissettiklerini ve yerin altından sesler geldiğini aktardı. Öte yandan İzlanda yetkilileri, ülkenin güneybatısındaki Svartsengi adlı bir jeotermal enerji santralini olası lav akışlarından korumak için koruyucu duvarlar inşa etmeye <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/articles/c72rkz8yjr3o" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">başladı</a>.İzlanda,"Atlantik Ortası Sırtı" üzerinde bulunmasından dolayı volkanik hareketliliğe oldukça alışkın. Hatta bu doğa olayı üzerine başarılı bir turizm endüstrisi bile inşa etmiş durumda: Dünyanın dört bir yanından ziyaretçiler, aktif volkanlarını, kaplıcalarını ve buzullarını görmek için İzlanda’ya gidiyor. Ancak volkanik hareketlilik dolayısıyla bir topluluğun tamamen tahliye edilmesi gibi bir durum son 50 yılda görülmemişti.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ya patlarsa?&nbsp;</h2>Yanardağ uzmanları, bölgede art arda yaşanan depremler ve volkanik hareketlerden yola çıkarak patlamanın etkisinin büyük olacağını düşünüyorlardı. Ancak uzmanlar—son gelişmelerle birlikte—daha önce beklenenden daha küçük bir volkanik patlama yaşanabileceğini söylüyorlar.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/news/science-environment-67402198.amp" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">BBC’ye konuşan</a> İzlanda Meteoroloji Ofisi’nden Matthew Roberts, güçlü bir patlama beklemediklerini ama bunun "iyi bir şey" olmadığını söyledi: Düşük yoğunlukta bir patlama da lavın çatlaklardan haftalar boyunca akmaya devam etmesi anlamına gelebilir. Şu anda Reykjanes Yarımadası’nda magmanın yüzeyden yaklaşık 800 metre derinlikte olduğu tahmin ediliyor.Tehlikeli durum: Kasaba, bir patlama olursa lav akıntısı riski bakımından tehlikeli bir pozisyonda. Patlama sonucunda yerel altyapıda hasarlar da oluşabilir ve bazı toksik gazlar yeryüzüne çıkabilir. Kasabalarını terk etmek zorunda kalan sakinlerin bölgeye dönüp dönemeyecekleri de birkaç haftadan önce netlik kazanmayacak gibi görünüyor.&nbsp;Roberts’a göre Reykjanes Yarımadası’nda 800 yıllık bir aradan sonra 2021’de tekrar başlayan patlamalar, yeni bir "patlayıcı döngü"ye işaret ediyor olabilir:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Volkanik patlamaların sadece tek bir konumda değil, yarımadanın farklı lokasyonlarında da sürekli olarak yaşanmasını bekliyoruz.</blockquote>Meteoroloji Ofisi, bu istikrarsızlığın onlarca yıl sürebileceğini de ekliyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden: 2010 yılında, İzlanda’daki Eyjafjallajökull Yanardağı'nın patlaması sonucunda geniş bir kül bulutu oluşmuş ve bu kül bulutu sebebiyle hava sahası kapatılmıştı. Bu, II. Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa'da kapanan en büyük hava sahasıydı ve yaklaşık 2,5 milyar avro zarara yol açmıştı.&nbsp;</li></ul>Şunu eklemek gerekiyor: Geçmiş volkanik aktivitenin koşulları oldukça farklıydı. Şu anki aktivitenin bu kadar geniş kapsamlı bir etkisinin olması beklenmiyor—uzmanlar, 2010 Eyjafjallajökull patlamasının bu denli büyük bir etki yaratmasının sebebinin yanardağın tepesinin buzullarla kaplı olması olduğunu söylemişti. Magmanın buz ve erimiş suyla etkileşimi sonucunda patlama çok daha tehlikeli bir hâl almıştı.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Manşetlerde yalnız değil</h2><img src="https://images.aposto.com/2023/10/5/1700233902190.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından yakalanan uydu görüntüleri, Etna yanardağının faaliyetlerini açıkça gösteriyor.Öte yandan, İzlanda’daki volkanik aktiviteler bu hafta manşetlere taşınan tek volkanik aktivite değil. Avrupa’nın en aktif yanardağlarından İtalya’daki Etna Yanardağı&nbsp;da geçen Pazar günü Sicilya’da tekrar patlamaya başladı. Patlamadan çıkan küller kilometrelerce yükseğe savrularak Catania şehrine yağdı. Patlayan sütunun deniz seviyesinin neredeyse 4 bin 500 metre üzerinde olduğu tahmin ediliyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden:&nbsp;2021 yılında, yaklaşık 6 aylık bir süreçte Etna’da o kadar güçlü patlamalar meydana gelmişti ki dağdan çıkan lavlar Etna’nın neredeyse 30 metre yükselmesine yol açmıştı.</li></ul>

volkan ile ilgili hikayeler