Hafıza üzerine okumak son zamanlarda dikkatimi daha da fazla çeker oldu. Hafıza Polisi&nbsp;ile başlayan bu yolculuk, hafızanın kimlikle, anılarla, hatırlamakla olan ilişkisiyle derinleşti. Bu haftaki okuma deneyimim ise bu alanda çok daha özel bir deneyim... Eskici Dükkânı, hafızamızın gücünün hayatımızı nasıl etkilediğini, ciddi ruhsal sorunlara sahip bireylerin hikâyeleri üzerinden anlatıyor. Ve okuduğum her bir vakada derinden sarsılıyorum, okuduklarım ve yaşananlar gerçek; zihnimizin gerçeği üstelik. Sanırım beni bu kadar etkilemesinin nedeni de bu oldu.Veronica O’Keane, uzun yıllar hafızanın farklı alanlarla ilişkisi üzerine çalışan bir psikiyatrist. Bu kitabında, anılarla olan bağımızdan yola çıkarak hafıza-deneyim ilişkisini inceliyor. Bu inceleme oldukça uzun, bazen ürkütücü bir yolculuğa dönüşüyor. Kurgu sandığım gerçekleri üretme gücüne sahip olmamız aslında beni ürküten. Neyin "gerçek" olduğunu soruyorum sayfaları çevirdikçe. Gündelik hayat detayları birer zihinsel yaraya, o yaraların bizi ele geçirmesi ise oldukça etkileyici hikâyelere dönüşüyor. Kendi zihnimle yüzleştiğim çok farklı bir okuma deneyimi oldu ve tabii bittiğinde yine kafamda bir sürü soru bıraktı. Kitabın editörü&nbsp;Murat Demirci ile kitabı konuşup, hafızanın derinliklerine doğru uzanan bir sohbet gerçekleştirdik!

Gerek klasik, gerek modern edebiyattan kitap önerilerimi ve birçok yeni mekan tavsiyemi 1Kitap1Mekan bültenimde bulabilirsiniz!

Kitaplar üzerine incelemeler ve kitap önerileri.

1Kitap1Mekan

Oldukça çarpıcı hikâyeler üzerinden zihnimizin ürettikleri ile yüzleştiğimiz bir okuma deneyimi bizi bekliyor

Hafızanın Derinlikleri

Çok fazla soruyla başlayan bu yazıda belki de bazı cevapları beraber buluruz diye düşündüm. Adam Phillips'in&nbsp;İlgi Arayışı'nı okurken kendi kendime sorduğum soruların içinde kayboldum. Daha önce üzerine hiç düşünmediğim bir konu "ilgi"lendiklerim, ilgilenmediklerim, ilgi isteğim, ilgi çekme girişimlerim, ilgisizliğim...İnsan bir kelime üzerinden kendiyle ne kadar çok yüzleşiyormuş, değil mi? Bu kelimenin kökenindeki her şey dönüp dolaşıp kendimize bağlanıyor. Neyle ilgilendiğimizi gerçekten nasıl bilebiliriz? İlgi alanlarımız bir noktada kimlik inşamızın da önemli basamaklarından biri değil mi? Aslında ilgi arayışımız diğer taraftan da kendimize ne kadar dürüst olduğumuzla doğru orantılı bence. Hedeflerimiz, dünya görüşümüz ve çevremizdekilerle şekillenen bu kavram, gün geçtikçe hayatımızın merkezine yerleşmeye devam ediyor. Phillips, bu kavramı ihtiyaç, utanç, istek gibi başka kavramlarla ilişkisi üzerinden ele alıyor ve yine edebiyat dünyasından çok güzel örneklerle açıklıyor, bana da bol bol altını çizmesi kalıyor!

Daha önce gerçekten nelerle ilgilendiniz? İlgilendiklerinizin aslında hissettiklerinizle ilişkili olduğunu fark ettiğiniz oldu mu? Adam Phillips'in İlgi Arayışı'nı okurken kendi kendime sorduğum sorular.

İlgi ararken kendini bulmak

<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Beni birisi görmüştü-kimsenin neredeyse hiçbir zaman görmediği beni. Senden güvende olmak için görünmez olmak gerektiğini öğrenmiş olan beni..."</blockquote>Kendini arayan bir gencin, yakın tarihiyle, diliyle, ülkesiyle, ailesiyle, kayıplarıyla, aşkla, kimliğiyle, cinsel yönelimleriyle, korkularıyla, ismiyle, duygularıyla yüzleşmesinin romanı... Ve çok uzun zamandır okuduğum, en etkileyici dile sahip roman: Yeryüzünde Bir An İçin Muhteşemiz.Aile içi şiddet, ırkçılık, eşcinsellik, savaş, homofobi ve bağımlılık gibi birçok ağır temayı tek bir hikâyede bu denli şiirsel anlatabilmek... Yazar bu sorunlara dokunurken metafor olarak kelimeleri de sıkça kullanmış. Sanki edebiyat; kelimeler, noktalama işaretleri de kişiler gibi derinlerine inildikçe bizi şaşırtan imgelere dönüşmüş. Çok etkileyici bir ilk roman bu; önce diline sonra da yazarın dünyaya bakışına hayran bıraktıran bir ilk roman.

"Yeryüzünde Bir An İçin Muhteşemiz" çok uzun zamandır dilinden en çok etkilendiğim kitap oldu.

Kimsenin Hiçbir Zaman Görmediği "Ben"

Özellikle son bir yıldır Delidolu Yayınları'nın yakın takipçisiyim, ismini ilk kez duyduğum o kadar güzel yazarlarla karşılaştım ki! İstisnasız herkese hediye ettiğim ve sıcacık hikâyesine bayıldığım Bir Zamanlar Hayat Bizimdi, Marian Izaguirre ile başlayan bu tanışma yolculuğu John Boyne, Andreas Steinhofel, Hoda Barakat ve Damon Galgut ile devam etti. Listemde olan, okumayı heyecanla beklediğim birçok yazar daha var, Kaouther Adimi&nbsp;de onlardan biriydi, ta ki katıldığım editörlük atölyesinde biraz anlatılana kadar... Kitabı bir günde soluksuz bitirip, yavaş yavaş okumadığım için sonrasında kendime kızdım! Bu kadar keyifli, sıcacık bir hikâyeye ben nasıl daha önceden ortak olmamışım?Adimi, 30'lu yaşlarda, çok genç ama bir o kadar yetenekli bir yazar. Yazdığı tüm romanlar birden fazla ödüle layık görüldü. Biliyorsunuz, bir yazarı çok sevdiysem mutlaka devamını getiririm, bu yazıyı yazarken bir yandan da yazarın&nbsp;Cebimdeki Taşlar&nbsp;romanını sipariş ediyorum. Çok uzun zamandır, üzerine düşünmek, sorgulamak ve kendime yüzleşmek yerine, oldukça keyifli, sıcacık bir hikâyenin içinde kendime bir yer buldum. Bu hikâyenin temeli, edebiyata olan derin bir tutkuya dayanıyor. Ne yalan söyleyeyim bir yandan da kitabın baş karakteri Edmond Charlot'ya özenmedim desem yalan olur, kendisi edebiyatın her kolunda aktif, çok önemli yazarları bizimle tanıştıran bir isim. Kitabı anlatacağım kadar sizi Charlot ile tanıştıracağım için de çok heyecanlıyım!

Edmond Charlot gibi ilham verici biriyle tanışmama vesile olan, edebiyat sevgisinin her hâlini içine alan sıcacık bir kitap: Zenginliklerimiz!

"Okuyan bir insan, iki insan eder."

Biyografik veya otobiyografik kitaplara genelde çekingen davranan biri olarak uzun zamandan sonra (en son bu tarzda keyifle okuduğum iki kitap Mina Urgan'ın Bir Dinazor'un Anıları&nbsp;ve Michelle Obama'nın Benim Hikayem'di) arka arkaya iki harika kitabı elime aldım. İlki hayatını okuduktan sonra kendisine olan ilgimi ve merakımı besleyen Erje Ayden oldu. Hâlâ bu zamana kadar ismini bile duymamış olduğum için zaman zaman kendimi ayıplıyorum. Diğeri ise eserlerinde birçok yaşanmışlığın yer aldığı, Basquiat'ın ironik ve sembolik dünyasının arka planında yatanların ne olduğu üzerine hiç kafa yormamış olmam. Birinde kendi ülkesine hayran olan ama ondan çok uzakta yaşayıp geri dönmeyen bir yazarın hayatı, diğerinde ise ırkçılığın en şiddetli dönemdinde genç bir sanatçının hayattan kopuşunu dışavurma çabası...Çok etkilendiğim bu iki kitabın yanında, lezzetlerine doyamadığım iki mekandan da bahsetmek istedim. Bir mekan önerirken artık o kadar çok kriter karşımıza çıkıyor ki... Hepsinden geçirip önerebilmek gerçekten pek kolay olmuyor. İkisi de kendi samimiyetini koruyarak kocaman lezzetler yaratan mekanlar. Biri Avrupa Yakası'nda biri Anadolu Yakası'nda, çizgilerimden biri olan kruvasanı pek lezzetli yapan mekanlar. Tabii oraya gidip tezgahtaki diğer ürünleri görünce bir kruvasan yiyip çıkamıyorsunuz ama yediklerinize de hiç pişman olmuyorsunuz!

Erje Ayden'den Jean-Michel Basquiat'a, ilk kez yazarların hayatlarının içinde kendime bir yer buldum

Taze bitenler ve tadına doyulamayanlar

İlk kez tanıştığım bir yazarın güzel bir kitabına rastlamak şu hayatta beni bu kadar mutlu eden nadir durumlardan biri. Butik kitabevlerinin katıldığı bir fuarda Harfa Yayınları ile karşılaştım, kapağındaki ilk çekici fotoğraf ile elimi ilk attığım kitap Jenny Offill’in Hava Durumu oldu. Tam kitabı karıştırırken ilk sayfaya yerleştirilen ödül ve övgü listesinden sonra kendisi benimle geldi. Mizahi yönü çok güçlü olan, rahatça okunan ve fazlasıyla düşündüren bir romanla karşılaşmanın dayanılmaz hafifliği kaldı bana da… Biraz Argonautlar biraz İdeal Defter&nbsp;arası, duygularla beraber günceli çok güzel anlatan bir kitap. Dünyanın neresinde olursak olalım şu an yaşadığımız krizler dönemine dokunuyor bu kitap o yüzden oldukça bireysel bir anlatı olmasına rağmen bir o kadar da evrensel olmayı başarıyor bence.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Ama bir dakika bunun neresi iyi ki. Kendimizi olmak istemediğimiz bir yerde bulursak, aynı yolu gerisingeri giderek başa dönemeyeceğimiz anlamına gelmiyor mu bu?”</blockquote>Bazı romanlarda olay örgüsü heyecanı içinde sürüklenirken bazılarında tanıştığınız karakterler hem sizden hem de çevrenizdekilerden izler taşıyor olur, işte ben Lizzie ile yakından bir bağ kurabildim bu noktada çünkü kendimden çok şey gördüm onda, hepsinden öte yirmi birinci yüzyılda kendi olmaya çalışan bir bireyin çırpınışlarını gördüm. Tüm bu yakınlık duygusu ve romandaki deneysel bölümler üzerine konuşmaya fazlasıyla değer, hadi başlayalım o zaman!

Merhaba Jenny Offill! Seni ilk kez okudum; mizah anlayışına ve küresel sorunları bu denli yaratıcı şekilde kaleme alma şekline bayıldım!

Sanki Dünya Eskiden Beri Baş Aşağı Gitmiyor muydu?

Biliyorsunuz son birkaç aydır, çok beğendiği bir kitap veya yazar üzerine o kitabın editör veya çevirmeni ile keyifle sohbet ettiğim bir seriye başladım. Üzerine sohbet edeceğimiz kitabı seçtikten sonra yazarı da daha yakından tanımak için birden fazla kitabını okumayı kendime görev edindim. Bu ay Jhumpa Lahiri&nbsp;üzerine konuşacağız. Başladığım gibi bitirdiğim, duygu yüklü cümlelerinin içinden çıkmak istemediğim, adlandırılması zor olan duyguların cümlelere döküldüğü, hepimizin içinde yatan "bir yere ait olamama hissi"ni o kadar güzel anlatmış ki Lahiri "Olduğum Yer"de!<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"O benim, ben değilim, buradan gidiyorum ve hep burada kalıyorum. Bu cümle dalları sarsan, bir ağacın yapraklarını titreten esinti gibi kısa sürede hüznümü dağıtıyor."</blockquote>Edindiğim görev bilinci ile ara vermeden soluğu "Saçında Gün Işığı"nda alıyorum. Çok yaralı, hüzünlü ama bir o kadar gerçek ve sıcacık bir hikâye. Lahiri'nin kalemine de hayran olmamak elde değil, koskoca kitap iki gün içinde elimde akıp gidiyor. Çok duru bir dile sahip olmakla beraber metni inceliklerle örüyor, bir ülkenin siyasi tarihine tanık olurken, birey olmak ve aile olmak gibi sorgulaması zor olan kavramlar arasında gidip geliyor. Kitapta öyle bir denge var ki, gerçekle kurmaca arasında sürüklenirken asla yorulmuyorsunuz. Şimdi bu yazarı bir de çevirmeninden dinleyelim!

Bu hafta Eren Yücesan Cendey ile Jhumpa Lahiri'nin kalemi ve aidiyet duygusu üzerine sohbet ediyoruz!

Buradan Gitmek ve Burada Kalmak

Bu aya dolu dolu bir öneriler listesi ile başlayalım. Bir yandan editörlük eğitimi alırken odağımı bu yöndeki okumalara verdim, yakın zamanda bolca kaynak önerisi yapacağım bu konuda. Aslında edebiyatın teori kısmıyla da ilgili olduğumu, yazma biçimleri konusunda bilgiye aç olduğumu fark ettim. Edebiyatın bilgili kısmı ile biraz ilgilenmeye başlayınca, okuduklarınıza bakışınız da değişiyor. O yüzden bu alandaki bilgi edinimleri bana dipsiz bir kuyuda dibi görmek gibi geliyor. Çünkü her bir yazarın kalemi ayrı bir dünyaya yöneltiyor sizi. Bir taraftan da üzerine okumaktan sıkılmayacağım bir alan bulmanın keyfini yaşıyorum. Katıldığım editörlük atölyesi ile tam olarak okuma-yazma edimlerinin arasında bir yerde ayakta durmaya çalışıyorum, iyi bir okur olmak kadar yazım aşamalarına dahil olma fikri de oldukça heyecan verici. Bu konuda edindiğim kaynaklardan toparladıklarım detaylı bir yazı olarak karşınıza çıkacak. Diğer yandan da Aposto ile yaptığımız çok keyifli bir proje için bolca Tanpınar makalesi okuyorum, yakında detaylarını da açıklayacağım ama bir ipucu: Tanpınar ve İstanbul üzerine keyifli bir sohbete hazır olun!Kitaplar konusunda bir yoğunluk hakimken mekanlar konusunda aynısını söyleyemeyeceğim. Hızla soğuyan havalar mekan keşiflerimi biraz zorlaştırsa da birbirinden çok farklı yerlerde yeni açılan ve kendine özgü bir havası olan mekanları bulmayı başardığımı düşünüyorum. Gün geçtikçe arayışlarımız, beklentilerimiz, lezzet algımız değişiyor, aynı hızda mekanlar da evriliyor, çoğu bu yolda niteliğini kaybederken özgün olanlar ayakta kalmayı başarıyor. Bu hafta birbirinden çok farklı özelliklere sahip mekanlardan bahsedeceğim; birinde oldukça güzel bir kahvaltı, birinde keyifli bir çalışma alanı bulacak, diğerinde de tatlı ve kahveye doyacaksınız!

Yeni bir aya başlarken, yeni kitaplar, lezzetler ve mekanlar üzerine birkaç öneriye ne dersiniz?

Biraz Gezdiklerimden, Biraz Okuduklarımdan

<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Bu kütüphanedeki raflar sonsuza kadar gider. Her kitap yaşamış olabileceğin başka bir hayatı yaşama şansını sunar sana. Farklı seçimler yapmış olsan, şu an nasıl bir hayatın olacağını görürsün…"</blockquote>Gece Yarısı Kütüphanesi'ni okurken Haig'in bu cümlesinden çok etkilenmiştim. Tüm kitapların bizde uyandırdığı hisleri, o hislerin kişiden kişiye değiştiği gibi yeni bir bakış açısı kazandırarak yeni bir hayatı simgeledikleri düşüncesine fazlasıyla inanıyorum. Evimizde yarattığımız şahsi kütüphanelerin bizi yansıtmasının sırrı da buradan geliyor işte, şahsi seçimlerimizi barındırmaları... Ne kadar değerli aslında, seçtiğimiz kitaplarla kendi edebî zevkimizi başkalarıyla paylaşabilmek.Herkesin kütüphane oluşturma süreci de seçimleri kadar farklılık gösteriyor aslında, bazılarımız çocukluğumuzdan beri okuduğumuz tüm kitapları özenle saklıyoruz, bazılarımız ise okudukça kitaplarını hediye ederek yenilerine yer açıyor. Son dönemlerde çıkan kitapların hızına yetişebilmek oldukça zor olduğu için ben her ne kadar ilk grupta olup tüm kitaplarımı saklamayı tercih etsem de bir süre sonra okuduğum hikâye ve romanları paylaşma isteği duyuyorum. Bu hafta aslında biraz da bu konu üzerine konuşmak istiyorum. Hangi kitaplarım mutlaka elimin altında olmalı? Farklı alanlardan kaynaklara ne kadar ihtiyaç duyuyorum? gibi sorular aklımdan geçerken; sanat ve edebiyat araştırmaları alanından elimin altında mutlaka bulunması gerektiğini düşündüklerimden sizin için bir liste hazırladım! Çok yakında bu yazının sosyoloji ve felsefe seçkisi de gelecek :)

Sanat ve edebiyat incelemeleri alanında olmazsa olmazım olan kitaplardan bir seçki hazırladım bu hafta!

Kütüphanemin Olmazsa Olmazları

Başlıktaki cümleyi kuran bir kadının hayatla o kadar keskin hesaplaşmaları var ki, ben de bu kadının hayatın tüm kırılmalarını yumuşacık bir dille ele alış biçimine bayılıyorum!Leila Slimani'nin adını ilk kez üniversitede postkoloniyal edebiyat üzerine aldığım bir derste duymuştum, elime geçen tüm kitaplarını okuduktan sonra kadınlık durumunu bu kadar açık ve nahif bir şekilde anlatabilme yetisinin hayranı oldum diyebilirim. Önceki yazımlarımda üniversiteden bir hocam ile "Başkalarının Ülkesi"ni derinlemesine tartışmıştık. Bu hafta, Ayrıntı Yayınları'ndan çıkan Gulyabaninin Bahçesi adlı kitabının çevirmeni Deniz Kureta ile Slimani'nin kadın temsilleri üzerine keyifli bir sohbet ettik.Yazar kimliğinin dışında, Slimani'nin hayata karşı duruşu da beni fazlasıyla etkiliyor. Hayatının bir bölümünü Fas'ta, bir bölümünü Fransa'da geçiren Slimani, 2016 yılında Goncourt ödülünü kazanan ilk Faslı kadın oldu. İki ülke, iki kimlik ve oldukça farklı yapılara sahip iki aile arasındaki gitgellerle kendi edebî dünyasını yaratması da sanırım bu işin sihri. Yazdıkça özgürleştiğine inanan ve özgürleştikçe de istediği tüm hayatları yazarak yaşayabilen bir kadının kaleminden etkilenmemek elde değil!<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bağımsız demek yalnız demek değildir."</blockquote>

Kadın yazınının en özgün kalemlerinden biri Leila Slimani üzerine bir sohbetten notlar

"Benim takıntım özgürlük"

Kültür hakkında yayımlanan makaleler ve yayınlar

Kültür

Literature related articles and publications

Literature

Seyahat

Hafızanın derinliklerine uzanan bir sohbet

<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bir başka deyişle ilgimizin tarihçesi, hayat hikayelerimizden biridir."</blockquote>Daha ilk sayfadan, kendimize rağmen kendimizi neyle ilgilenir hâlde bulduğumuzdan bahsediyor Phillips, tabii bu da beraberinde kendimize dair bilmediğimiz birçok kapıyı açan bir anahtara dönüşüyor. İlgi alanlarımızı gerçekten biz mi belirliyoruz yoksa ideal bir ben yaratmak için mi onları var ediyoruz? Var etmek, çok güçlü bir eylem... Doğuştan bizde olan bir yeti mi "ilgi"? Bu kitabı okurken hep bunu sordum kendime, bence içimizde tohumları kesinlikle var ama onları büyütme şeklimiz tamamen bize bağlı. Var ediyor sayılmasak da ilgimizi biz besliyoruz, büyütüyoruz, gerektiğinde de yok ediyoruz.Tam bu noktada dürüstlüğümüz devreye giriyor işte, kendimize karşı ne kadar dürüstsek yarattığımız ilgi çemberi de o denli geniş oluyor. Bu çember, kimliğimizi, benliğimizi, sosyal çevremizi, her şeyimizi de içine alıyor. Kimlik dediğimiz kavram -belki de varlığımızın temsili- nelere dikkat ettiğimizle şekilleniyor, çünkü ilgimizi çeken her neyse veya kimse biz de peşinden sürükleniyoruz. İlgi alanlarımız da aslında yaptığımız seçimlerden oluşuyor veya seçimlerimizi belirliyor. Sartre'ın "İnsan sahip olduklarının toplamı değil, fakat henüz gerçekleştiremediklerinin toplamıdır." sözü de ilgi arayışımızın bizim olmayana yönelik olduğunu vurguluyor aslında; ilgi bir arayış meselesi...Bu ilgi arayışı zaman zaman kendini dikkat çekme eylemi olarak da gösteriyor ki bu tamamen ne istediğimizi gerçekten bilmediğimiz durumlarda ortaya çıkıyor. Aslında şimdi düşününce bence ilgi bir arayış olmakla beraber bir deneyimdir diyebilir miyiz? Bence evet, ilgi alanlarımızı deneyerek, yanılarak, korkarak seçeriz ve her bir yanlış bizi gerçekten biz yapan noktaya getirir. Freud'a göre bu gerçekler bazen biz hiç fark etmeden rüyalarımızda karşımıza çıkar. İlgi alanlarımızı belirlemede psikanalizin de hatırı sayılır bir yeri olduğunu hatırlamak iyi olur böylece. İlgi arayışı bizi bir yoldan da farkındalığımızla yüzleştiriyor. Belki derinlerimizde olanlar bu arayışı farklı yollara sokuyor, fark edemediğimiz her şey bu arayışta gün yüzüne çıkmaya çabalıyor. Bu açıdan psikanalizden "rüya deneyimleri", bu sürecin kollarından biri oluyor. Bilinçaltımızdaki düşünceleri açıklayan temel unsurlardan biri olan rüyalar, sanat ve edebiyatta da sık sık karşımıza çıkıyor zaten.&nbsp;Kendimizi bulmak, farkındalıklar, yüzleşmeler derken aslında yaratılışımızın çok temel bir kavramını da bence ilgi arayışımızla ilişkilendirmek lazım: ihtiyaçlarımız. Bir şeye ihtiyaç duyuyorsak, aynı zamanda ilgi çekme arayışında da olmaz mıyız? Phillips bu iki kavram arasında muazzam bir ilişki kurmuş bence. Sahip olmak istediklerimize ilgi duymamızın özünde onlara olan gereksinimlerimiz yatıyor. Çok bilinçli bir mesele değil tabii bu ihtiyaçlar... Bazen hırslarla bazen doğamızdan gelen insani duygularla şekilleniyor, sınırı olmayan bir alana dönüşüyor. İlgi arayışımızın temelindeki o bilinçsizlik hâli başkalarına olan bağımlılığımız gibi, öngörülen bir sona sahip olmayan bir hissiyat arayışı.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"İlgi arayışı, diğer her şeyin yanı sıra daima bir sevgi testidir ve bu şekilde görülmelidir."</blockquote>Phillips, kitabın sonraki bölümünde Jane Austen örneği üzerinden ilgi ve utanç arasındaki bağı sorguluyor (Tabii konu Austen olunca bunu evlilik kavramı üzerinden yapıyor.) En gerçek hâlimizde bile neleri taklit ettiğimiz üzerine düşünmeye davet ediyor. Utancı somut bir kavram olarak ele alan Ford Madox Ford, utancın kör noktalar yaratarak bizi ele geçirdiğini öne sürüyor. Bu düşünce bizi, kendimizi olduğumuz gibi görme durumuna getirmesiyle beraber içimizdeki suçluluk duygunu dışarı çıkartıyor. Utanç duygusu, başarısızlıkla beraber duyduğumuz bir suçluluğa dönüşüyor. Kendimizle ilgili gerçekleri saklama düşüncesiyle var olur utanç... "Peki utanç, içe mi dışa mı dönük bir duygudur?"&nbsp;Kendime sormadan geçemiyorum.Utanç, içinde birden fazla kavramı barındırdığı için istemsiz bir şekilde onları da sorgulatıyor bir yandan, Adam Phillips, çok sevdiğim ve etkilendiğim kitaplardan biri olan Giovanni'nin Odası'ndan örneklerle bu duyguyu, ahlak, inanç ve kandırma gibi önemli kavramlara bağlamış. Utancın bizi getirdiği ahlaki çıkmazlarda kendimiz kalabilmek de önemli bir mesele. Utancı çok yönlü bir kelime olarak ele alabiliriz aslında, ilgi gibi utancın da birçok biçimi var. İnsan da en çok iz bırakanı ise yabancılaştıran utanç biçimleri; insanı kendine ve çevresine yabancılaştıranlar, kendinden utandıranlar.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Eğer ne olmak istediğinizi öğrenmek istiyorsanız sizi kendinizden utandıran şeyin ne olduğuna dikkat kesilin."</blockquote>Utanç duygusu bizi çıkmaza sürüklerken ego-idealimizle de yüzleştiriyor. Var olduğumuz, şimdiki hâlimiz ve olmak istediğimiz kişi arasındaki o uzun mesafe arasında koşuyoruz sanki hayat boyu. "Kim olmak istediğimiz" ilgi arayışımızda yol gösterici fenerlerden biri değil mi? Bazen hepimiz için yüzleşmesi zor geliyor ama konuşan egomuzu bastırdığımızda gerçekten neye ilgi duyduğumuzu hiç sorabiliyor muyuz kendimize? Bu yazıyı yazarken bunu deneyimlemeye çalıştım biraz. Önüme boş bir kağıt alıp neler hayal ettiğimi, nelere ilgim olduğunu listeledim ve çıkan isteklere o kadar şaşırdım ki... Şehir karmaşasında ordan oraya koşan, kariyer hedefleri olan, birinden çok uzak, çok sade, çok farklı bir resim duruyor karşımda. Belki de insanın gerçekten ne istediğini bildiği anlar şimdilik ne zaman açılacağı belirsiz olan bir defterin sayfalarında bekliyor.Tüm kavramlar etki alanında mutlaka karşıt anlamını barındırıyor; tıpkı ilginin ilgisizliği getirdiği gibi. Freud'a göre ilgisizlik yine ilgi istemenin bir yolu. İlginin ilgisizlikle var olduğunu düşünmek bence de yanlış olmaz, sonuçta istediklerimiz kadar istemediklerimiz de etkilemiyor mu hayatımızı?&nbsp;Phillips ilgi boşluklarına da Freudyen bir bakış açısıyla yaklaşıyor ve ilgisizliğin bizi psikanalize yönlendirdiğini öne sürüyor. Bu tezini de ilginin kontrolle dengesiz ilişkisi üzerinden açıklıyor. İlgimizi ne kadar kontrol edebiliyoruz? İlgimiz ve ilgisizliğimiz arasında denge kurabiliyor muyuz? Yoksa ilgi gösterdiğimiz noktalara körü körüne bağlanıyor muyuz? Phillips'e göre düşüncelerimiz, ilgi gösterdiğimiz noktalara sabitleniyor ve onun dışında kalan her şeyle aramızda ilgi boşlukları bulunuyor.Böyle uçsuz bucaksız bir konu, çok kaygan bir zeminde akıp gidiyor... Bu kitabın bir bakıma kendimi daha iyi tanıyabilmem konusunda kesinlikle bir rehber olduğunu da belirtmeliyim. İlgimizin neye göre şekillendiğinin bilinmezliği içinden biraz kişisel bir örnekle sıyrılmaya çalışacağım. "Zaman" pandemiyle beraber en çok ilgilendiğim konulardan biri oldu. Teorik olarak akışından ziyade kendi içimdeki zaman akışına odaklanıp bu alanda Philip Turetzky'den, Byung Chul-Han'dan okumalar yaptım. Bu kitabı da okuduktan sonra zamanın akışına olan ilgilimin aslında kendi zamanımı yönetememekten kaynaklandığıyla, bu yanlış yönetme durumunu çözümleyebilmek için kendimce bu kavram için yeni anlamlar yaratma fikrini ortaya çıkardığını kavradım. Belki Phillips başka başlıklarla ifade etmiş ama bence ilginin bir ucu da kendi eksiklerimizi düzeltme düşüncesine dayanıyor.Ve son olarak bu kitabın sonu ilgi meselesini dikkat dağınıklığına da bağlayarak bitiriyor. Ben de bu alanda bana iyi gelen başka bir kitap önerisiyle bu yazıyı sonlandırmak istedim. Johann Hari, Çalınan Dikkat - Neden Odaklanamıyoruz? 'da dikkat dağınıklığının hem toplumsal hem de bireysel boyutu üzerinden giderek bu konuya çözümler getiriyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">İhtiyaçlar onlara gösterdiğimiz ilgi türüyle tanımlanır. Ve herhangi bir şey ilgi çekme arayışındaysa, o şey bir ihtiyaçtır.</blockquote>

<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">&nbsp;"Kitaplar alfabetik sıraya göre dizilmiş, sanat eserleri hemen üste asılmış ve burada sadece edebiyata, sanata ve dostluğa yer var."</blockquote>Cezayirli yazar Jean Sénac'tan bir epigraf ile başlıyor bu yolculuk ve Cezayir'de Hamani Sokağı'nda 2 bis numaralı kapının üstündeki vitrinde yazan "Okuyan bir insan, iki insan eder." yazısıyla karşılaştığımız an Vraies Richesses&nbsp;(Gerçek Zenginliklerimiz) kitabevinin kapısında bulacağız kendimizi. Burası Edmond Charlot'nun 21 yaşındayken hayallerine ve hayatının merkezine koyduğu edebiyata attığı adımın ilk kapısı aslında. İsmini Jean Giano'nun, toprak, güneş, nehir ve edebiyat gibi gerçek zenginliklerimize atıfta bulunan eserinden alıyor. Daha ilk başta bu gerçekliğin rüzgârıyla için uçuşuveriyor. Edebiyat, sanat, müzik, yaratma gücü - gerçekten de bizim asıl zenginliklerimiz bunlar değil mi?Yazar Kaouther Adimi, Charlot gibi özel bir insanın da sahip olduğumuz bu zenginliklerden olduğunun altını çizmek için romana Zenginliklerimiz&nbsp;adını veriyor. Küçücük bir alanda kitap satmak, yaratmak, yayımlamak, ödünç vermek gibi kitaba dair tüm güzellikleri bir araya getiren bu kitabevi kitapları önce Cezayir ile, sonrasında da tüm dünya ile paylaşıyor.Burayı özel kılan noktalardan biri de kitapçı ve yayınevi kimliğinin yanı sıra Akdeniz'i sevenler için bir buluşma noktası olması. Buradaki Akdeniz vurgusu bence çok önemli çünkü tüm romanın boyunca o bölgenin sıcaklığı, Edmond'un dünya görüşü ve kurduğu dostluklarla karşımıza çıkıyor. Gerçeklikle kurgunun iç içe geçtiği bu anlatıda bir yandan romanın akışında Edmond Charlot'nun günlüğüyle karşılaşıyoruz, orda karşımıza çıkacak isimlere şaşırmamak imkânsız. Adimi, bir röportajında günlük kısmının da tamamen kurgu olduğunu söylüyor çünkü maalesef Charlot'ya dair çok az şey bulabiliyor, Fransa'nın farklı şehirlerindeki birkaç mektup dışında her şey yok oluyor.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Yalnız olacaksınız, çünkü kaybolmak ve her şeyi görebilmek için yalnız olmak gerekir. Eşlikçilerin insana külfet olduğu şehirler vardır; bu şehir de onlardan biri."</blockquote>Böyle bir hikâyeyi kaleme alma sebebinde bu eksiklik büyük rol oynuyor. Tatil için gittiği Cezayir'de kitapçıyla karşılaşınca hikâyesini çok merak ediyor ve duvarda Charlot, Camus, Giono fotoğraflarını görünce, Charlot'nun sadece Camus'nün ilk editörü olarak değil, yaptığı tüm güzelliklerle ve hepsinden önce çabasıyla tanınması gerektiğini düşünüyor. Bu kurmacanın içinde aynı zamanda çok farklı bir denge de yatıyor. Geçmişle günümüz arasındaki bağlar "yıkmak" ve "yok etmek" arasındaki dengeyi koruyor. Bir bakımdan tarihe tanıklık eden bu küçücük yer, döneminin ve sonrasının en önemli eserlerini de basıyor.Edmond Charlot ile beraber karşımıza çıkan iki önemli kahraman: Ryad ve Abdallah, Cezayir'in bugününü gösteriyor. Kitabevinin son koruyucusu Abdallah, oranın yok olmaması için elinden geleni yapıyor. Bazı bölümlerde Adimi mizah öğelerini de o kadar yerinde kullanmış ki! Kitabevini yıkmak için boşaltan Ryad'a tüm mahallenin ortaklaşa biçimde boya vermediği kısmı okumak oldukça eğlenceliydi! Kitabevini titizlikle ayakta tutan Abdallah ve yerine bir pastane yapılması için onu yıkmaya gelen Ryad arasındaki ilişki aslında hayatın dengesini de gösteriyor. Hayatımızı adayarak koruduğumuz değerlerin karşısında içselleştirmeden yok ettiklerimiz... Ryad genç kuşağın da temsilcisi bu noktada, kitaplardan ve onlara verilen değerden uzak, oranın yerine bir pastane açılmasını umursamıyor. Kitapların ve bilginin yerini bir ticaret öğesi, hazır ve hızlı gıda zinciri alıyor. Sadece Cezayir için değil, herkes için çok tanıdık bir senaryo, değil mi?<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Üstelik gecenin bir yarısı dile gelen sözcükler ne getirir, iyi biliyoruz: birbiriyle çarpışarak patlayan felaket dalgaları."</blockquote>Gençliğini Cezayir'de geçiren Adimi, sömürgeciliğin etkilerini de çok farklı açılardan ele alarak romanın fonuna yerleştirmiş. Sadece fiziki değil, eğitim sisteminden günlük hayata da bu ayrımın izleri oldukça belirgin. Mesela Fransız olmayan çocukların başarılı olmaya hakları yokmuş gibi davranıldığının anlatıldığı bölümde yazar, ailesinin kuşaktan kuşağa yaşadığı zorlukları kendi biçiminde aktarmış oluyor. Adimi, bir röportajında bunun tarihi bir roman veya biyografi olmasını istemediği için içine kurmaca öğeleri kattığını belirtirken tüm roman akışında 2. Dünya Savaşı ve Cezayir Savaşı'nın etkileri büyük rol oynuyor. 1930-60 arası geçen olaylarla Cezayir ve Fransa tarihine tanıklık ediyoruz, Ryad da bugünün Cezayir'ini gösteriyor bize. Bir kitapçı üzerinden bireysel ve kolektif hafızanın iç içe geçtiği bir anlatıyla karşılaşıyoruz. Şehrin geçirdiği tüm politik ve kültürel değişimleri bu mekan ve Charlot üzerinden görmek bir o kadar etkileyici.Kitap her ne kadar tarihi bir roman olmaktan kaçınsa da dönemin yoğun siyasi ortamını barındırıyor içinde çünkü Charlot, aktivist bir yayıncı... Dönemin yasaklanan, sansürlenen eserlerini basarak bu süreçte aktif bir role sahip oluyor. Cezayir'den sonra Paris'te de bir kitapçı açmasıyla bu rolü iki kat daha güçleniyor. Bir yerde Naziler'e karşı dergiler yayımlarken diğer tarafta da Cezayir'in ulusal bağımsızlığı için elinden geleni yapıyor. Romanda, kitapların basım sürecine, dergiciliğe, yokluk zamanlarında yaratma gücüne dair çok önemli alanlar da var, bu romanı sıcacık bir hikâye dışında yayıncılığa dair bir rehber olarak ele almak önemli. Alt metninde kitap sevgisinin mücadele ettiği o kadar çok öge var ki! Sömürgeciliğe, faşizme, ırkçılığa, şiddete karşı paylaşma mücadelesi ağır basıyor. Adimi, yakın geçmişte yaşananların genç kuşaklar tarafından unutulmamasını da sağlıyor.Bir edebiyat aşığı olarak kitapta beni heyecanlandıran bir diğer nokta; edebi izlerin peşinden gitmek. Hayranlıkla okuduğumuz birçok ismin ilk kitaplarının bu küçücük kitapçıda yayınlanması... Camus, Giono, Fouchet, Roblès, Gide, Bosco, Vercors'un eserlerinin basım aşamaları ile karşılaşıyoruz. Charlot'nun Tersi ve Yüzü'nü bastırma çabaları, Camus'yü Gallimard Yayınevi'ne yönlendirmesi, Saint- Exupéry'nin metinlerini dergide yayımlama çabası, Gide'in Oysa&nbsp;metnini okuması ve hızlıca basıma hazırlaması, Pessoa'nın çevrilmesi için harekete geçmesi, Soupault ile sohbeti gibi sahnelere tanık oluyoruz. Öyle bir bölüm var ki, o bölümü iki kez aynı heyecanla okudum; Cafe de Flore'da Camus ve Charlot çalışıp kahve içerken, kafenin diğer ucunda Jean-Paul Sartre ve Simone De Beauvoir'ın aynı şekilde kahve içip kahvaltı ediyor olması...<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Matruşka gibi iç içe geçmiş: Vraies Richesses, yayınlar, kitaplar, resimler, dostlar... Hepsi aynı şey."</blockquote>Albert Camus, Jules Roy, Kessel, Emmanuel Roblès, André Gide ve Garcia Lorca’nın ilk kitaplarını basan Charlot'yu saygıyla anıyorum, seni tanımakta geç kaldım ama hayallerime uzanmayı başaran biri olarak, asla unutmayacağım!

<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Genç insan kaygısı: Ya yaptığım hiçbir şeyin önemi yoksa? Yaşlı insan kaygısı: Ya yaptığım her şeyin bir önemi varsa?"</blockquote>Önce biraz kitabın ismi üzerine düşünmek istiyorum çünkü romanın tümüne yayılan o değişken ruhun da temsilcisi Hava Durumu; hem içimizdeki duygu durumunun değişkenliğine dokunuyor bu hava durumu hem de yaşadığımız küresel iklim krizine. Bir yandan da çok dağınık bir anlatımın içinde tüm postmodern edebiyat özelliklerinin izini sürebiliriz. Kah bilinç akışı kah metinlerarasılık ve en derininde insanlığımızın temel problemi: modern çağda artık söyleyecek söz bulamama durumu. Çünkü içinde bulunduğumuz ruhani durumun karışıklığı bizi öyle sıkı sarıyor ki kıpırdayacak yeri zor buluyoruz. Lizzie’nin içinde bulunduğu durum aslında hepimizin bir ucundan içine dahil olduğu bu kaosun yansıması. Hayat şartlarımızı etkileyen krizler çağında harekete geçmeye çalışırken böyle bir dünyada yaşamanın duygusal ağırlığı altında kalıyoruz, kaçınılmaz ortak duygu: melankoli. Modern dünyada aile, iş ve kendi olabilme üçgeninde kaybolan bir kadının ruhsal çöküşünü okumak pek yabancı olmasa gerek?<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Duygusal acıların dalgalar halinde geldiğini akılda tutmak önemli. Dalgalar arasında bir duraklama olacağını hatırlat kendine."</blockquote>Roman boyunca bir ruh olgunlaşması yolculuğuna ortak olurken çok yeni ve bir o kadar da bilindik bir terimle karşılaşıyoruz "alacakaranlık bilme hali". Bu terim de tıpkı ruhumuzdaki değişimler gibi kitap boyunca ilerliyor ve değişiyor. Jenny Offill, bir röportajında bu terimi Stanley Cohen adlı bir sosyoloğun İnkar'ın Halleri&nbsp;adlı kitabında karşılaştığı durumdan etkilenerek kullandığını anlatıyor. Yaşanan trajik olaylar ve felaketler karşısında yüzümüzü diğer yöne çevirip, durumun ne kadar kötü olduğunu bilmeme halimiz olarak tanımlıyor. Pandemi gibi iklim krizi de bizim bu inkâr hallerimizin başında gelen olgulardan biri, korkunç sonuçlarını fazlasıyla farkındayız ama yakın ölçekte yokmuş gibi yaşamaya devam edip çevremizdekileri aşırı duyarlılıkla suçluyoruz. Offill aslında Lizzie ile bize bir bakıma bunu göstermeye çalışıyor, bu korkuyla doğrudan yüzleşmeyen ama bir yandan da o sona yaklaşıldığında kendi ailesini kurtarma kaygısı taşıyan, bize çok yakın bir karakterle tanıştırıyor bizi. Bu konudaki bilgi akışı ise alışılmışın dışında, soru-cevap kutucukları şeklinde ilerliyor, o kutucuklarda felaket sosyolojisinden hayatta kalma psikolojisine kadar o kadar dolu bilgiler var ki! Elimizdeki metin bir kurgu da olsa bir şeyler öğretmeyi başarıyor.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Yitirilmiş olanla olmayan arasında kesin bir çizgi yok, diyor."</blockquote>Lizzie'nin dünyaya açıldığı kapının kütüphane olması da bence üzerinde durulması gereken bir konu. Kütüphane olgusu, ABD'de biraz bizden farklı ilerliyor, Offill'in dediğine göre insanların girip çıktığı bir kütüphane aynı zamanda yardım istemek için gitmeyi seçtiği yerlerden biri. Tıpkı Lizzie'nin karşılaşıp sorunlarının üzerine düşündüğü farklı insanlar gibi... Bir noktada başka insanların sorunlarına kayıtsız kalamama, onları dinleme durumu, yani en baştaki alacakaranlık bilme hâlinin dışına çıkma durumu söz konusu. Kütüphane metaforu, Lizzie'yi başkalarının hislerine karşı daha geçirgen bir yapıya getiriyor. Başka insanlardan önce tabii uyuşturucu bağımlısı erkek kardeşinin sorunları ile uğraşma meselesi var. Offill bu abla-kardeş ilişkisini "iç içe geçmiş bir örgü" olarak tanımlıyor. Bu tanım sıradan bir benzetmeden çok daha fazlasına sahip, çevreyle ilgili bir söylemi bireyler arasındaki ilişkiyi tanımlamak için kullanıyor. Örgü ifadesi, doğal yaşamın içinde hepimizin birbirine bağlı olduğunun da göstergesi aslında. Bu kadar genel anlamda bir terimi bireysele indirgeme gücü de yazarın kelimelerle kurduğu derin ilişkiden geliyor. Kelimeler üzerine çok boyutlu düşünebilme hâli beni fazlasıyla etkileyen noktalardan biri. En başta belirttiğim gibi bence bu romanda içimizdeki birçok "ben"in temsili Lizzie; bir yandan dış dünyayla kendi bağını sorgularken bir yandan iç içe geçen aile ilişkilerini çözmeye çalışıyor. Birbirine dolaşmış hislerin arasında kalma durumu...<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Sonra gözlerini yumar, elimi avucunun içinde sıkıp, 'Mutlu düşüncen var mı?' der."</blockquote>Romanın birden fazla boyutu mevcut, bunların en önemlisi ise küresel bir krize, iklim krizine dikkat çekiyor. Offill bence bunu hem aradaki kopuk bilgilerle hem de komik diyaloglarla sağlamayı başarıyor. Ciddiyet-mizah arasında çizgi çok yerinde ve dengeli. İklim aktivizminin içinde yer alan bir yazar olarak, işin ciddiyetinin bizlere tokat gibi çarptığı o anla yüzleştiriyor bizi. Bir yandan bu meseleyi takıntı hâline getirenlerin komik yanları da karşımıza çıkıyor. Romanın boyutlarından biri de ABD'deki seçim dönemine dokunmasından geliyor ve karakterin düşünce yapısı gereğince de oldukça güncel olduğunun altını çizmek gerekiyor. Bu kadar güncel bir kitabı sivri bir dil kullanmadan yazabilmek, gerçek bir başarı hikâyesi! Bu güncelin diğer bir kolu ise hepimize geçen "günlük hayat duyguları", yaşadığımız gerçekliği deneyim ölçeği olarak ele alan Offill, kişisel ilişkilerimizde aksayan yönleri, bazen bir anne olarak, bazen eş olarak bazen de bir kardeş olarak ortaya koyuyor. Küresel bir krizle günlük hayatta yaşadığımız duygusal zorlukları eş zamanlı anlatış biçimi bu kitabı bize bir adım daha yaklaştırıyor.Ölmekte olan bir gezegende dolu dolu bir hayat sürebilmenin peşinde koşan biz, başkalarının acısı konusunda yaşadığımız farkındalıklar ve bakmayı fazlasıyla ihmal ettiğimiz, günün sonunda dönüp baktığımız kendi iç manzaramız ve duygusal gelgitlerimiz üzerine iyi hissettiren bu kitap için bir "iyi ki" bırakıp, aynı yayınevinden&nbsp;Yeryüzünde Bir An İçin Muhteşemiz&nbsp;ile devam ediyorum!

Birkaç cümleyle bu kitapla tanışma yolculuğunuzdan, çevirirken hissettiklerinizden ve sizde bıraktığı etkiden bahsedebiliriz.&nbsp;Eren Yücesan Cendey:&nbsp;Jhumpa Lahiri’den okuduğum ilk kitap Adaş olmuştu. Yine Amerika’ya gelmiş, köklerinden kopartılmış Bengalli bir aile anlatılıyordu. Sonra kitaptan çekilen aynı adlı filmi seyretmiştim. Saçında Gün Işığı&nbsp;zaten çok sevdiğim yazara kavuşma kitabımdı, Duygu Akın tarafından beni etkileyecek bir şekilde çevrilmişti.&nbsp;Sevdiğim yazar kategorisine girdikten sonra onun İtalyanca bir kitabını okudum. In altre parole,&nbsp;Başka Kelimelerle; bu kitapta İtalyancaya duyduğu tutkuyu, öğrenme hevesini, çalışmalarını ve Roma yaşantısını anlatıyordu; İtalyanca olarak yazdığı bu yazılar haftalık olarak bir gazetede yayınlanmıştı.&nbsp;Her şey bir geziyle başlamıştı: Boston Üniversitesi'nde Rönesans Mimarisi okurken Michelangelo’nun, Brunelleschi’nin yapıtlarını görmek için İtalya’ya ilk ziyaretini Floransa’ya yapmıştı. Ve görmek için geldiği şehri aslında dinlemek istediğini fark etmişti. &nbsp;Amerika’ya döndüğünde birdenbire ona hiç ait olmayan bir dilin sürgününde olduğu hissine kapılmıştı. Değişik öğretmenler, dersler, sohbetler derken usul usul İtalyanca yazmaya başlamıştı; kendi deyişiyle sanki sol eliyle, zayıf eliyle yazar gibi hissetse de - Orhan Veli’nin dediği gibi, sol elim, acemi elim, zavallı elim.Londra’da doğan, Bengalli anne babasıyla Amerika’ya taşınan küçük Jhumpa hayatının ilk dört yılında, yani okula gidene kadar sadece Bengalce konuşmuştu. O yıllarda anne babasının hep hüzün ve özlem çektiklerini hatırlıyordu. Gelen mektupları nasıl defalarca okuduklarını da. Ama şimdi kendi İtalyancaya sevdalanıp, hep onunla birlikte yaşamak isteyince, anne babasının asıl hasretini çektiklerinin, asıl yasını tuttuklarının Bengalce olduğunu anlıyordu.Okula başladıktan sonra öğrendiği İngilizce onun ana dili olmasa da asıl dili oluyordu. Bir dil üçgeni çiziyordu: Eşkenar bir üçgen. Taban İngilizce oluyordu; Bengalce ve İtalyanca da öteki iki kenar. Ülkesine, diline ait olamama hissini ana vatanına değil, diline tutulduğu bir ülkeye olan özlemle yaşıyordu.&nbsp;<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Belirli bir yere ait olamayan, aslında hiçbir yere dönemez. Sürgün ve dönüş kavramlarında bir hareket noktası, bir vatan vardır. Vatanı ve gerçek ana dili olmayan ben yazı masamdan da olsa dünyayı geziyorum. En sonunda bunun hiç de gerçek bir sürgün olmadığın idrak ediyorum. Ben sürgün kavramından bile sürgün edilmişim.”</blockquote><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Lahiri ile ilk tanışmam oldu bu kitap, iyi ki de olmuş diyorum. Günlük hayatta zaman zaman hepimizin derinden hissettiği “ait olamama” hissiyatını çok güzel geçirdiğini düşünüyorum, siz de aynı şekilde hissediyor musunuz?Lahiri, eşi ve çocuklarıyla artık Roma’da yaşıyor. Olduğum Yer İtalyanca olarak yayınlanan ilk kitabı. Kitabın kahramanı belki savrulmuşluk hissi yansıtıyor ama belki de artık aradığı yeri bulmuş, nihayet kendini "yuvasında" hisseden bir kadını anlatıyor. Olduğum Yer&nbsp;kitabının "Karanlıkta" bölümünde şöyle satırlar var:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">&nbsp;“… (Kumsalda) Bende eksik olan şey ondaki huzurdu ama suçluluk duyarak da olsa sokulduğum yakınlığı beni biraz rahatlatınca ben de bir başkasının gölgesinde uyuya kaldım….(…) Merhametsiz gölgelerden sakınmak mümkün değil ama aynı zamanda birilerinin merhametli gölgesine de muhtacım.”&nbsp;</blockquote>Bu satırlar belki de mecazen İtalyancayı anıştırıyordur diye düşünüyorum.&nbsp;Lahiri’nin İtalyanca yazdığı ilk roman olması da bence oldukça önemli. Dilerseniz bu konuyu biraz açabiliriz.Olduğum Yer, onun İtalyanca yazdığı ilk, benim de artık İtalyanca yazdığı için hevesle çevirmeyi beklediğim bir kitaptı. Çevirmenler, sevdikleri yazarları çevirmeyi severler elbette. Çok severek çevirdiğim bir yazarım var: Daria Bignardi. İki çocuğuyla geldiği İstanbul ziyaretinde üç gün birlikte olduğum, arkadaşlığımızın samimiyetle sürdüğü iyi bir yazar, iyi bir insan. Geçen yıllarda o ve Lahiri bir etkinlikte İtalyanca sohbet etmişlerdi, sonradan izlemiştim. Ve içimden şöyle düşünmüştüm. Kimse kimseye uzak değil; demek istersem ben Daria’dan Jhumpa’nın telefonunu, adresini ister, ona ulaşabilirim. Sevdiğim bir yazar ya! Bu arada Jhumpa onun aile arasındaki adı. Asıl Bengalce adı Nilanjana Sudeshna anaokulu öğretmenine zor gelince, Jhumpa sürüp gidiyor bir ömür.&nbsp;Ben de -Eren olarak- &nbsp;o güne kadar hiç duymadığım bir dille on yaşında, çocukken tanışmıştım. İlk öğrendiğim kelimelerin, hayat bilgisi kitabımızın ilk sayfasının ve sonbaharın konusu olan bağ bozumu, asma, üzüm, şarap olması beni nedense şaşırtmamıştı. Onu sorgulayamayacak kadar küçüktüm. Sekiz yılımın sonunda Kant’ın felsefesini, Dante’nin Komedyasını İtalyanca anlatacak seviyeye gelmiştim. Benim de o dilden kopmam artık çok zordu. O da benim ikinci dilim, ikinci vatanım olmuştu. Ve bu hasret hiç dinmedi, hep onunla yaşasam, hep İtalyanca okusam da dinmeyen bir hasret bu sahiden.Zamansız, mekansız bir hikâyenin içinde savrulan bir kadınla tanışmış gibiyim “Olduğum Yer”i okurken. Bu savrulma düşüncesi bana hep hüzün, yalnızlık gibi kırılgan duyguları geçirdi. Siz baş kahraman hakkında nasıl bir izlenime kapıldınız?Bu -adı olmayan- kadının bende bıraktığı asıl izlenim yalnızlığı oldu. Evet barista ile sohbet ediyor, arkadaşı, annesi var ama sanki hep bir an önce bitse de yalnız kalsam hissiyle yapılan dostluklar kurduğu izlenimi de bıraktı. Belki savrulmuşluktan gelen bir yalnızlık bu. &nbsp;Kitapta bir paragraf çok ilgimi çekti, belki de aynı duyguları paylaştığım için. Kitaplarını ödünç vermekten hoşlanmayan birinin ağzından çıkan “Oysa bu kitap benim için değerli ve onun içindeki tek bir sözcüğün bile anlamını hissedebileceğini sanmıyorum.”&nbsp;Sizin kitaplarla kurduğunuz bağ nasıl? Bazı kitaplarla çok daha bireysel ilişkiler kurduğumuza inananlardan mısınız?Kitaplar benim hayatımda her zaman çok özel bir yer tuttu; gençlik kitaplığımın büyük bölümü kütüphanemde duruyor fakat artık okuduğum kitaplardan, yeniden bakmak isteyeceğim, belki akıl danışacağım satırlar içerenleri tutuyor, geri kalanları arkadaşlarıma veriyorum. İmam Gazali’nin çölde soyulduğunda elinden giden kitapları için ah vah edişine karşı haramibaşının ona söyledikleri her zaman zihnimdedir:&nbsp;“Sen ne biçim alimsin evlat? Alim dediğin kitapsız deftersiz de kalsa bilgisiz kalmayandır. Kitapları deveye değil de aklına yükleseydin şimdi çırpınmazdın.”Elbette alim değilim ama uzun yıllar içinde gördüm ki okuduğum pek çok kitaba bir daha dönmüyorum ve kütüphanede sararıyor; bu nedenle bari başkaları okusun diye dağıtıyorum.Okuduğum ve çevirdiğim bazı kitaplarla bireysel ilişkilerim var elbette. Yüreğinin Götürdüğü Yere Git, Bir Çift Yürek ve her zaman ısrarla andığım, Atlıkarıncada Bir Tur Daha bu kitaplardandır. Selim İleri kitaplarının tümü 1978 yılından beri ilk baskılarıyla kitaplığımda yer tutar. Zaten sakladığım kitapların çoğu yetmişli, seksenli yıllarda okuduklarımdır.Sonlara doğru sorulan bir soru var: “Sonunda geçip gitmediğimiz bir yer var mı? Yönünü şaşırmış, kaybolmuş, uzaklaşmış, tutarsızlaşmış, yoldan çıkmış, altüst olmuş, yitmiş, yerini şaşırmış, toprağından sökülmüş, yabancılaşmış."&nbsp;Siz hiçbir yerde olamama duygusunu hangi sıfatla tanımlardınız?Hiçbir yerde olmayan, olamayan da aslında kendini her yere taşır. Bence, işin en acısı insanın doğduğu, büyüdüğü şehir içinde kendini yabancı hissetmesi. Yetmişli yıllar beni ben yapan yıllardı; İstanbul’un mimarisi ve halkı yeni kuşağın tahmin edemeyeceği bir fizyonomiye sahipti ve ben kendi şehrimde sürgün hissediyorum bazen ve ne yazık ki biliyorum ki yaşça ileri olan pek çok kişi hissediyordur bunu.&nbsp;Bu ait olamama hissi başka bir dilde yazmaya bağlı mı sizce?Jhumpa Lahiri özelinde bu ait olamama hissi belki de ana dili olan Bengalceden, belki hiç görmediği ana vatanından kopmuş olmasıdır. Israrla yeni bir dil araması, hasretini çektiği İtalyancayla ilişki kurması belki de kendine yeni bir yuva inşa etmesiydi.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bana düşkün olmasına rağmen bakış açımla ilgilenmiyor ve işte bana gerçek yalnızlığı öğreten de aradaki bu uçurum oluyor."</blockquote>

Jhumpa Lahiri'nin kalemi ve aidiyet duygusu

Slimani'nin her kitabında kadına karşı şiddeti, coğrafya ve kadın ilişkisini ve kadınlık rollerini ele alış biçimi birbirini tamamlıyor. Özelikle kadınlık rollerimizin özgür bir birey olma yolunda bizi nerelerde zorladığını toplumsal algıların dışına çıkarak anlatıyor, ve bu yolda "hayal kırıklığı" anlatısının altına yerleştiriyor. Bazen şiddeti, bazen cinselliği bazen de hayal kırıklığını bu denli güçlü hislerle bize geçirmesi de kendi hakikatinin peşinden gitmesinden geliyor bence. Hislerle kaplı bu anlatının arkasına bir de "Başkalarının Ülkesi"nde iki ülkenin politik tarihi fon olarak yerleştikçe derinlik katıyor.&nbsp;Deniz Kursta ile keyifli sohbetimize geçmeden Slimani'nin yazarlık deneyimini bir noktada yaşama biçimi olarak benimsediğinin de altını çizmek istiyorum. İki farklı ve zıt kültür arasındaki sıkışmışlığını yazarak atmaya çalışıyor ve bence bunu çok iyi başarıyor.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Kendime kelimelerden bir kabuk yapmam gerek."</blockquote>Ve şimdi sohbet zamanı!Birkaç cümleyle bu kitapla tanışma yolculuğunuzdan, çevirirken hissettiklerinizden ve sizde bıraktığı etkiden bahsedebiliriz.Deniz Kureta:&nbsp;Paris’te yaşayan bir arkadaşım bana La Chanson douce’u (Hoş Nağme) önermişti. Romanı okuyup beğenince yazarın diğer kitaplarına da bakmak istedim; Dans le Jardin de l’Ogre’u (Gulyabaninin Bahçesi) edindim, bütün o sert üslubun ve hikâyenin ardında bana çok dokunaklı gelen bir yanı vardı. Romanı çevirmek istediğimde de Ayrıntı Yayınları ile irtibata geçtim. Çeviriyi yaparken kahroldum, birkaç tane daha güçlü kadın arkadaşı olsaydı durum farklı olurdu diye düşündüm hep. Son sayfaları çevirirken, hatta sonradan da her okuduğumda gözlerimin dolduğunu da eklemek isterim.Son dönemlerde kadın yazınından çok daha fazla bahseder olduk, Leila Slimani’nin bu konuda çok güçlü bir kalem olduğunu, kitaplarının temelinde kadınlık durumuna biraz daha sosyolojik açıdan baktığını düşünüyorum. Siz ne düşünüyorsunuz bu konuda?Evet, kendisini feminist olarak tanımlıyor mu bilmiyorum ama Fas’ta doğup büyümüş, 3 kız kardeşler yanlış hatırlamıyorsam. Ailesi 3 kızının da eğitim görmesine, kendi ayakları üzerinde durabilen kadınlar olmalarına çok önem veriyormuş. Kadınlık durumuyla korkmadan ilgilenen, kalemini sakınmadan yazan bir romancı bence de. İşin zanaat kısmını da çok iyi kotaran, çalışkan bir yazar, keskin bir zihin.Gulyabaninin Bahçesi’nde cinsellik her ne kadar ön planda olsa da bence Slimani, kadınlara yüklenen eş olma ve annelik rollerini de irdeliyor. Hatta bize dayatılan gerçekliğin fazlasıyla da dışına çıkıyor diyebilir miyiz?Gulyabaninin Bahçesi her şeyden önce hazin bir roman bence. Bir kapana sıkışmış, oradan bir türlü kurtulamayan, kimseyle derdini paylaşamayan, ıstırap çeken bir ruh Adele. Sorununun kökenine inmesi lazım belki ama kitabın sonuna vardığımızda bunu ne o yapabiliyor ne de biz. Yazar bu romanda belki daha provokatif olmak adına, belki de dediğiniz gibi kadınlara biçilen eş/anne rolünü tabiri caizse “kanırtmak” için Adele’in iç huzursuzluğunun yansıdığı perde olarak nemfomaniyi kullanmış ama bu bir yeme bozukluğu, kumar ya da alışveriş bağımlılığı da olabilirdi.&nbsp;Bu kitapta yarattığı “Adele” karakterinin güçlü duruşunun, bir o kadar da kırılgan olmasından ve o kırılganlığını açıkça dışarı vurmasından geldiğini düşünüyorum, sizce?Kırılganlıkları saklamadan üstlenmek güç verebilir insana, anlıyorum ne demek istediğinizi ama bana Adele güçlü bir karakter gibi gelmiyor hiç, eve götürüp sıcak bir çorba içirmek, dizime yatırıp sakinleşmesi için ninni söylemek istediğim bir çocuk gibi gördüm ben onu. Ama tabii bu benim öznel yorumum. Bunun yanında hiddetli bir karakter. Yine de kanadı kırık kuş tarafı ağır basıyor sanki.Belki yaşadığımız toplumsal yapı açısından, her ne kadar farklı bir coğrafya olsa da Slimani’nin toplumda kadının yerini ele alışı tanıdık geliyor. Sizce Slimani’nin çizdiği karakterler toplumun belli bir kısmının genel temsili mi?Toplumlarda kadının yeri aşağı yukarı aynı sanki. Hiçbir ülkede ve coğrafyada baş rolde değiliz. Kadınların koşullarının en iyi olduğu Kuzey Avrupa ülkelerinde bile ev içi şiddet oranları, kadın cinayetleri sayıları hayli yüksek. Bu yüzden kadınlık hâlleri hakkında yazınca kesişen birçok nokta oluyor elbette. Deborah Levy olsun, Annie Ernaux olsun, Vigdis Hjorth ya da Leila Slimani olsun, her kadın yazar benzer bahisler etrafında kendi meşrebince kalem oynatıyor ve bence tam da bu benzerlik içindeki çeşitlilik çok değerli.

Kadın meseleleri üzerine yazmak

Renklerin, çizgilerin, bazı cümlelerin ve sıcacık hikâyelerin belli bir yaşa kadar okunabileceğini kim söylemiş ki?Pandemiyle beraber eve kapandığımız dönemde hepimizin türlü türlü alışkanlıkları oldu, ben dış dünyanın gerginliğinden ve kaotik havasından kurtulmak için kendimi renkli dünyaların içine atmayı seçtim ve çocuk kitabı okuma alışkanlığı edindim. Sonrasında bu alışkanlığı bir adım daha ilerleterek çocuk kitapları reyonlarında saatlerce kitapları incelemek, çizimleri üzerine düşünmek gibi yeni bir hobim daha doğdu. İnanın kendi zihnimizin ve ruhumuzun en saf köşelerine ulaşabilmenin en kestirme yollarından biri kendinizi çocuk kitaplarına bırakmak!Bu hafta bana en iyi hissettirenlerden bir listeyle başlamak istedim. Bu yazıyı yazarken karşımda durmaları bile yüzümde bir tebessüme, içimi kıpır kıpır etmeye yetiyor.- Boşluk&nbsp;/ Anna Llenas:&nbsp;Boşluk,&nbsp;küçük bir kızın hissettiği boşluk duygusunu doldurmayı konu edinirken, aslında hepimizin en derinlerine dokunmayı başarıyor. O boşluk hissi, kitabın kahramanı Julia için de hepimizin tanımını aradığı yaşam amacına dönüşüyor. Denediği türlü yollar sonrası o hissi aşabilmenin de cevabının aslında kendi içinde olduğu keşfederek, tüm güzel duyguların olduğu bir dünya yaratıyor kendine. Böyle anlatınca ne kadar basit görünüyor, değil mi?Gün geçtikçe Julia'nın içinde büyüyen o boşluğun bir yandan da benimle büyüyen kaygılarım, korkularım, yaşamdaki zorluklarla mücadelem olduğunu hissederken, tüm bu olumsuzlukların rengârenk bir dünyada vücut bulmasının tatlılığı da güzel bir tezatlık oluşturuyor. Küçücük bir kız çocuğu çıkıyor ve bana tüm bunlardan uzaklaşmanın yolunun kendi içimde olduğunu söylüyor.&nbsp;- Açimpa/ Catarina Sobral :&nbsp;Bu yıl en son aldığım kitap oldu Açimpa.&nbsp;Dil bilimcilerin ansızın keşfettiği bir kelimenin anlam arayışıyla başlıyor, kimi zaman bir sıfat kimi zaman bir edat olan bu kelime herkesin bulunduğu duruma uyum sağlayan sihirli bir tanıma dönüşüyor. Bir kelimeye herkesçe farklı anlamlar yüklenmesi fikri o kadar hoşuma gitti ki!Bu kitapta beni büyüleyen diğer bir nokta da çizimler oldu, sayfa sayfa kelimenin anlamını aradığım yepyeni bir dünyanın içindeymiş gibi hissettim okurken. Özellikle dünyadaki ikonik kitapçı ve sahafların resmedildiği sayfa hâlâ telefonumun arka planında.- Gezegenimizi Yiyip Bitirdiğimizde/ Alan Serres:&nbsp;Küçüklüğümden beri kolaj yapmayı ve incelemeyi çok sevmişimdir. İklim krizine kolajlarla yaklaşan bir çocuk kitabının kütüphanemin baş köşesinde olması kaçınılmazdı.İnsanlığın doğaya yaptığı tüm haksızlıkları, kontrolsüz tüketim çılgınlığını çizim ve fotoğraflarla anlatış biçimi, belki çoğumuzun okuduğu makalelerde veya katıldığı panellerde dinlediklerinden çok daha etkileyici. Bu korkunç süreçten kurtuluşumuzun yolunun da sevgiyle dünyaya bakan bir çocukta olduğunu söylemesi, kitabı kapattığım anda içimde sıcacık bir umut tohumunun yeşermesine neden oldu. Yıktığımızı onarmanın yolu yine en yakınımızda aslında, çocukların masumiyetinde.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bize kala kala... Altın kalacak! İyi de altın solunmaz ki!"</blockquote>- Büyük Sözcük Fabrikası / Agnes de Lestrade &amp; Valeria Docampo:&nbsp;Okuduğum en güzel hikâyelerden biri desem hiç abartmış olmam sanırım. Fazlasıyla zekice bir kurguyla yaratılan bu sıcacık hikâyeyi her elime aldığımda keşke bu kadar kısa olmasa diye aklımdan geçiriyorum. Sözcüklerin parayla satıldığı, bu sebeple sessizliğin hakim olduğu bir şehirde sevdiği kıza açılmaya çalışan bir çocuğun hikâyesini anlatıyor.Güzel kelimelerin pahalı, "vantrolog ve "devedikeni" gibi anlamsız kelimelerin uyguna satıldığı, bazen de bazı kelimelerin havada uçuştuğu ve çocukların kelebek fileleriyle avladığı bir ortamda geçen bu hikâye, duyguların kelimelerden öte, içimizde gizli olduğunu, bir kelimenin gerçek anlamının ona yüklediklerimizde olduğunu nahif bir şekilde gösteriyor.- Aklımdaki ve Kalbimdeki Duygular / Libby Walden &amp; Richard Jonesİçimizde kaç var duygu var?Duygularımızı kelimelere nasıl dökeriz?Duygularımızı anlatabilmek mümkün mü?Bu kitabı okuduğumdan beri kafamda dönüp duran bu soruları, küçücük bir çocuğun dünyasından cevaplamayı öğreniyorum. Cesareti, zorlu bir tepeye tırmandıktan sonraki manzaraya bakış, öfkeyi bir yanardağ patlaması, yalnızlığı bir bulutun üstünde gökyüzüne yükselmek olarak tanımlayan bu çocuğun penceresinde tüm duygular "saf"lıkta buluşuyor.Ve kitabın sonunda, herkesin birbirinden farklı olduğunu ve bu sebeple de hissettiklerinin de farklılık göstereceğini yine içimizi ısıtan çizimlerle gösteriyor.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Kabul etmek gerekir ki ne hissediyorsanız osunuzdur. Göze görünmeseler de duygular güçlü ve gerçektir."</blockquote>- Hatalar Kitabı&nbsp;/ Corinna Luyken:&nbsp;Tüm seçki arasında en sevdiğim kitaba geldi sıra!Bu kitap, hepimizin hata yapabileceğini, bu hatalarla barışık olup onları güzelliklere çevirmenin mümkün olduğunu, yaratıcılığın gücünü ön plana çıkaran muazzam bir çizimle anlatmış. Fark etmek ve dönüştürmek üzerine bir güzelleme sayabileceğimiz bu kitap, bir noktada da yaratıcılığın keşif yolculuğu tadını veriyor. Yaşadığımız çevreye, olaylara ve dünyaya bakma biçimimizi etkilediği kadar aslında kendimize bakma biçimimizi de değiştiriyor.Tüm başlangıçların planlı olmayabileceği, bazen hata olarak adlandırdığımız eylemlerin, yeni ve beyaz sayfalar açabilmek için birer adım olacağını düşünür müydük hiç?&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Hayal gücünü özgür bırak..."</blockquote>

Kitapların İçindeki Dünya

Tüm yılın yorgunluğunu, yıl sonunun gelmesiyle bekleyen işleri ve soğuk havayla gelen grip salgınını geride bırakarak, bu yılı unutulmaz anlara tanık olduğum kısa bir tatille sonlandırdım. Tatil tanımı hepimiz için çok farklıdır, bazen gezmek ve sosyalleşmek, bolca eğlenmek, yer yer de dinlenmek olarak geçse de aklımdan, kış mevsiminde bir hafta içi Yeşilyurt Köyü'nde kendimi sakinliğin getirdiği zaman akışına bırakabildim &nbsp;ilk defa. Şehir hayatında bu zaman akışını yönlendiren o kadar çok etken oluyor ki, tüm bunları geride bıraktığımda geriye ilk kez kendimle kaldığım bir an yakaladım. Orhan Pamuk, Masumiyet Müzesi'nde Aristo'nun zaman anlayışından oldukça etkilendiğini söyler. Zamanın aslında hatırlamaya değer anlardan ibaret olduğunu fikrini savunurken ne kadar da haklıymış!Zamanı yavaşlatmayı başaran bu sakinlik ve sessizlik, bir yerden de içimdeki zamana hükmetmeyi başardı. Duyduğum tek ses karşımdaki şöminenin çıtırtılarıydı ve ben ilk kez o çıtırtılardan kendi sesimi duyabildim. İstemeden de olsa kendimizden çok fazla beklentimiz ve talebimiz oluyor. Her ne kadar bunların yaşadığımız sistemden dolayı olduğu gerçeğini savunsak da, bir noktada kendimizi en çok yoran biziz. En son ne zaman "yapmanız gerekenler"i tamamen bir kenara bırakıp kendinizle vakit geçirdiniz?Sanırım ben bunu otuz yaşımda ilk kez yaptım ve sessizlikte sadece durdum. Durmak, benim zihnimde hep zayıf bir eylem olarak kayıtlı, durduğum her an, daha çok hareket etmek için kendimi doldurduğum, yorulabileceğimi, bazen sadece anda kalmak isteyebileceğimi hiç hesaba katmadan yaptığım bir eylem aslında. Çevremde soğuk bir kış güneşi ve terk edilmiş denecek kadar sakin bir köyde biraz olsun durmayı başarabildiğim bu anda hayat ne kadar hızlı ve tempolu akarsa aksın, kendimi daha çok dinleyebileceğim anlar yaratmanın ne kadar önemli olduğunu anladım ve anlatmaya çalıştım...Kendimizi daha çok fark edeceğimiz yepyeni bir yıl dilerim!

1Kitap1Mekan

1Kitap1Mekan

1Kitap1Mekan

SON HİKAYELER

Hafızanın derinliklerine uzanan bir sohbet

İlgi ararken kendini bulmak

Kimsenin Hiçbir Zaman Görmediği "Ben"

"Okuyan bir insan, iki insan eder."

Sanki Dünya Eskiden Beri Baş Aşağı Gitmiyor muydu?

Jhumpa Lahiri'nin kalemi ve aidiyet duygusu

Kadın meseleleri üzerine yazmak

Kitapların İçindeki Dünya

Sessizliğin İçinden

Geceye Övgü

SON SAYILAR

06 May 2023

29 Nis 2023

15 Nis 2023

01 Nis 2023

25 Mar 2023

18 Mar 2023

04 Mar 2023

04 Şub 2023

21 Oca 2023