20 Kasım Çarşamba sabahından herkese günaydın.&nbsp;Avrupa’da otomotiv endüstrisi, özellikle elektrikli otomobil pazarında Çin’deki üreticilerin sağladığı rekabet avantajı nedeniyle bir süredir büyük bir pazar daralması ve kârlılık düşüşüyle mücadele ediyor. Bölgede iflas eden şirketlerin sayısı her geçen gün artarken ve toplu işten çıkarmalar hız kesmeden devam ederken bu krizin, otomotiv sektörü ihracatının büyük bir bölümünü Avrupa’ya yapan Türkiye’yi de etkilemesi bekleniyor.&nbsp;Pareto Mobilite’nin bu sayısında Ahmet Çelik, Avrupa otomotiv endüstrisinde yaşanan krizin Türkiye’ye olası etkilerini mercek altına aldı. Çelik, günün hikayesinde Otomotiv Sanayi Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Eroldu’nun konuyla ilgili görüşlerini de aktardı.&nbsp;Bültende ayrıca, eski tip ehliyetler için yenileme süresinin uzatılması, General Motors’un ABD’de yaklaşık 1000 çalışanını işten çıkarması, Volkswagen’in Rivian ile yeni bir ortak girişim kurması, Ford Otosan’ın sermaye artırımına gitmesi, BYD’nin Türkiye’de satışa sunacağı modellerin fiyatlarını açıklaması, Karsan’ın elektrikli minibüsü e-JEST’i İngiltere’de sergilemesi ve GAC Group’un uçan otomobili GOVE ile yeni bir gösteri uçuşu yapması gibi gelişmeleri de okuyabilirsiniz.&nbsp;İyi okumalar.Doğa&nbsp;

Otomotiv sektöründen haberler ve raporlar, yeni model incelemeleri, pazar payı analizleri, sektörel öngörüler, en önemli basın açıklamaları.

Pareto Otomotiv ve Mobilite

Pareto Mobilite

Eski tip ehliyetler için yenileme süresi uzatıldı. General Motors, ABD’de yaklaşık 1000 çalışanını işten çıkardı. Ford Otosan, bedelsiz sermaye artırımı kararı aldı. BYD, Türkiye’de satışa sunulacak modellerin fiyatlarını açıkladı. 

🛞 Avrupa krizi, ehliyet ertelemesi 

13 Kasım Çarşamba sabahından herkese günaydın.&nbsp;Türkiye’de artan döviz kurları nedeniyle yükselişe geçen otomobil fiyatları,&nbsp;markaları yatırım yoluyla vergi miktarlarını azaltmaya zorluyor. BYD’nin 15 Kasım’a ertelediği basın toplantısının ise bu stratejinin ne oranda etkili olduğunu ortaya çıkarması bekleniyor.&nbsp;Pareto Mobilite’nin bu sayısında Ahmet Çelik,&nbsp;toplantıya ilişkin beklentileri ve toplantının yerli otomobil sektörü için ne ifade ettiğini kaleme aldı. Çelik, günün hikayesinde Chery’ye Türkiye’de satış başarısı getiren stratejileri ve bu stratejilerin BYD ile Chery arasında yaratacağı rekabet ortamını da anlattı.&nbsp;Bültende ayrıca, Nissan ve Audi’nin toplu işten çıkarma yapan otomobil üreticileri arasına katılması, İSPARK’ın otoparklarında elektrikli araçlar için şarj istasyonları kuracağını duyurması, Xpeng Motors’un ilk insansı robotunu tanıtması, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın ÖTV muafiyetli araç satışlarına ilişkin açıklama yapması ve Tesla’nın Cybertruck için kiralama hizmeti sunmaya başlaması gibi gelişmeleri de okuyabilirsiniz.&nbsp;İyi okumalar.Doğa&nbsp;

Nissan ve Audi, toplu işten çıkarma yapmayı planlayan otomobil üreticileri arasına katıldı. İSPARK, otoparklarına elektrikli araçlar için şarj istasyonları kuracağını açıkladı. Michelin'in Cholet fabrikasında çalışanlar greve başladı. 

🚘 BYD toplantısı, işten çıkarma furyası

6 Kasım Çarşamba sabahından herkese günaydın.&nbsp;Geçen hafta Tofaş’ın Stellantis’in Türkiye operasyonlarını devralma planlarına ilişkin Rekabet Kurumu’ndan yediği veto, otomotiv sektörü gündemine damgasını vurdu. Fakat sektörde son 1 hafta içinde peşpeşe yaşanan gelişmeler, bu gündemi bile unutturdu. Pareto Mobilite’nin bu sayısında Ahmet Çelik,&nbsp;yaşanan gelişmelerin bir panoramasını oluşturdu ve arka planına ışık tuttu.&nbsp;Bültende ayrıca Meksika ve Güney Afrika Cumhuriyeti’nden ithal edilen araçlara uygulanan ek gümrük vergisinin 3 ülkeye daha genişletilmesi, Togg’un 1.5 kodlu yazılım güncellemesini yayınlaması, Ekim ayına ilişkin araç satış verilerinin açıklanması, Joby Aviation’ın uçan taksisiyle ABD dışında gösteri uçuşu yapması ve BP’nin Türkiye’den resmen çekilmesi gibi gelişmeleri de okuyabilirsiniz.&nbsp;İyi okumalar.Doğa

Resmî Gazete’de yayımlanan yeni bir karar, 3 ülkeden ithal edilen otomobillere ek gümrük vergisi getirdi. Roewe D7 DMH, Guinness Dünya Rekoru kırdı. Ekim ayına ilişkin araç satış verileri açıklandı. Togg, yazılım güncellemesi yayınladı.

🎞️ Sektör panoraması, ek gümrük vergisi

30 Ekim Çarşamba sabahından&nbsp;herkese günaydın.&nbsp;Otomotiv endüstrisinde son dönemlerin en çok merak edilen kararı açıklandı. Rekabet Kurulu, Tofaş’ın Stellantis’in Türkiye operasyonlarını devralmasına onay vermedi. Tofaş ise kararın nihai nitelikte olmadığına ve sürecin devam ettiğine işaret etti. Tarafların açıklamaları, sürecin akıbetinin de merak edilmesine yol açıyor.&nbsp;Pareto Mobilite’nin bu sayısında Ahmet Çelik, Rekabet Kurulu’nun ara kararının öncesindeki süreci ve olası bir devir işleminin yerli otomotiv sektörü için ne ifade ettiğini kaleme aldı. Çelik, günün hikayesinde Tofaş’ın Stellantis çatısı altındaki 5 marka için ticari araç üretimine başlamasını da anlattı.&nbsp;Bültende ayrıca Volkswagen’in Almanya’da en az üç fabrikasını kapatma planını, ABD’de Federal Havacılık İdaresi’nin uçan taksilere ilişkin yasal düzenlemeleri tamamlamasını, Waymo’nun aldığı 5,6 milyar dolarlık yatırımı, Tesla’nın yılın üçüncü çeyreğine ilişkin mali verilerini açıklamasını ve Ford CEO’sunun 6 aydır Xiaomi SU7 kullandığını açıklamasını da okuyabilirsiniz.&nbsp;İyi okumalar.Doğa&nbsp;

Rekabet Kurulu, Tofaş’ın Stellantis’in Türkiye operasyonlarını devralmasına onay vermedi. Chery’nin Samsun’da fabrika kuracağı iddia edildi. Volkswagen’in Almanya’da en az üç fabrikasını kapatmayı planladığı bildirildi. 

🙅‍♂️ Tofaş vetosu, Chery fabrikası

23 Ekim Çarşamba sabahından herkese günaydın.&nbsp;Avrupa’nın en büyük otomobil fuarlarından Paris Motor Show’un bu yılki ayağı, 20 Ekim’de sona erdi. Fuarda yaşanan gelişmeler, Avrupa’nın giderek daha da tırmanan Çin rekabetine ilişkin stratejik yaklaşımıyla ilgili de pek çok ipucu verdi. Etkinliği yerinde takip eden Ahmet Çelik, Pareto Mobilite’nin bu sayısında fuarın bu stratejik yaklaşımla ilgili neler söylediğini kaleme aldı.&nbsp;Çelik, bu hafta ayrıca sektörün önde gelen şirketlerinin Avrupa Birliği’nin karbon hedefleriyle ilgili tutumunu aktardı ve 2025 bütçe teklifinde öngörülen ÖTV gelir artışının perde arkasına ışık tuttu.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bununla birlikte: Bültende Chery’nin otonom uçan araba prototipini tanıtması, Eylül ayına ilişkin ikinci el otomobil pazar verilerinin açıklanması, BYD’nin Türkiye fabrikası için Forvia ile işbirliği yapması, Ferrari’nin yeni hiper otomobili F80’i duyurması, Hyundai Mobis’in otomobiller için holografik ekran geliştirmesi ve Tesla’nın 2,4 milyon aracının ABD’de inceleme altına alınması gibi gelişmeleri de okuyabilirsiniz. &nbsp;</li></ul>İyi okumalar.Doğa&nbsp;

Chery, otonom uçan araba prototipini tanıttı. Eylül ayına ilişkin ikinci el otomobil pazar verileri açıklandı. Chevrolet Corvette ZR1, hız rekoru kırdı. BYD, Türkiye fabrikası için Forvia ile işbirliği yaptı. Ferrari F80 tanıtıldı. 

🇪🇺 Avrupa’nın Çin planı, otonom uçan araba

16 Ekim Çarşamba sabahından herkese günaydın.&nbsp;İki yılda bir düzenlenen Paris Motor Show otomobil fuarı, bu hafta 90’ıncı kez kapılarını ziyaretçilere açtı. Önceki yıllarda Çin merkezli üreticilerin baskın pozisyonuyla öne çıkan fuarda bu yıl Avrupalı şirketler de önemli bir varlık gösterdi. Paris Motor Show’u yerinde takip eden Ahmet Çelik,&nbsp;Pareto Mobilite’nin bu sayısında fuardaki genel atmosferi aktardı. Çelik, fuarda tanıtılan yeni araçları ve Çin ile Avrupa merkezli şirketler arasında keskinleşen rekabeti de anlattı.&nbsp;Bültende ayrıca, drone’ların ÖTV kapsamına alınmasıyla ilgili düzenlemeyi içeren kanun teklifinin 2025'te yeniden görüşülmek üzere ertelenmesi, Tesla’nın sürücüsüz paylaşımlı yolculuk hizmetleri sunacak robotaksisini tanıtması, küresel elektrikli araç satışlarının Eylül ayında rekor kırması, Karsan’ın Romanya’ya 17,8 milyon avroluk elektrikli otobüs satışı yapması ve Porsche’nin 27 binden fazla Taycan’ı geri çağırmasını da okuyabilirsiniz.&nbsp;İyi okumalar.Doğa&nbsp;

Paris Motor Show, bu yıl 90. kez kapılarını açtı. Küresel elektrikli araç satışları Eylül'de rekor kırdı. Drone’ların ÖTV kapsamına alınmasıyla ilgili düzenlemeyi de içeren savunma sanayii kanun teklifi geri çekildi. 

🚗 Paris Motor Show, elektriklide rekor

9 Ekim Çarşamba sabahından herkese günaydın.&nbsp;Yerli otomobil sektörü, yakın zamanda ardı ardına Çin merkezli üreticilerden gelecek yatırım haberleriyle çalkalandı. Bu durumun mevcut satışları beklentilerin altında kalan Togg’u etkileyip etkilemeyeceği de merak konusu oldu. Pareto Mobilite’nin bu sayısında Ahmet Çelik,&nbsp;Togg’un satış rakamlarını ve bu rakamların yabancı yatırımlardan nasıl etkilendiğini kaleme aldı. Çelik, yazısında BYD ve Chery yatırımlarındaki son durumu da aktardı.&nbsp;Bültende ayrıca, Çin Ticaret Bakanlığı’nın Türkiye’nin Çin’den ithal edilen araçlara yönelik uygulamalarını DTÖ'ye şikayet etmesi, Tesla’nın yılın üçüncü çeyreğine ilişkin mali verilerini açıklaması, Nissan’ın ChargeScape’e yatırım yapması ve McLaren’ın yeni hiper otomobili W1’ı tanıtması gibi gelişmeleri de okuyabilirsiniz.&nbsp;İyi okumalar.Doğa&nbsp;

Çin Ticaret Bakanlığı, Türkiye’nin Çin’den ithal edilen araçlara yönelik uygulamalarıyla ilgili şikayette bulundu. Togg’un yönetim kurulunda bayrak değişimi yaşandı. Tesla, yılın üçüncü çeyreğine ilişkin mali verilerini paylaştı. 

🚘 Togg’da yatırım etkisi, Çin’in şikayeti

2 Ekim Çarşamba sabahından herkese günaydın.&nbsp;Yerli teknoloji şirketi Reeder’ın ilk elektrikli aracı ReeV Fancy, Türkiye’nin otomobil portföyüne yeni bir araç daha eklemesi açısından büyük bir heyecanla karşılandı. Şirket, aracı kısa bir süre önce Samsun’daki üretim tesisinde düzenlediği özel bir lansmanda tanıttı. Pareto Mobilite’nin bu sayısında&nbsp;Ahmet Çelik, lansmandan çıktıları ve ReeV Fancy’nin öne çıkan özelliklerini kaleme aldı.&nbsp;Bültende ayrıca, trafiğe kaydı yapılan motosiklet sayısında rekor seviyeye ulaşılması, Hyundai’nin 100 milyonuncu otomobilini banttan indirmesi, Nissan’ın Renault’daki %5 hissesini geri alması, Togg’un ilk sedan otomobilinin kamuflajlı test görüntülerinin paylaşılması ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Chery yetkililerini ofisinde ağırlaması gibi gelişmeleri de okuyabilirsiniz.&nbsp;İyi okumalar.Doğa&nbsp;

Reeder, ilk elektrikli aracı ReeV Fancy'yi Samsun'da tanıttı. Trafiğe kaydı yapılan motosiklet sayısı rekor seviyeye ulaştı. Hyundai, 100 milyonuncu otomobilini üretti. Togg’un ilk sedan otomobilinin kamuflajlı test görüntüleri paylaşıldı. 

🏍️ ReeV Fancy, motosiklet rekoru

25 Eylül Çarşamba sabahından herkese günaydın.&nbsp;Sıfır otomobil fiyatlarının artması, ikinci el otomobil pazarında da yükselişe yol açtı. Pareto Mobilite’nin bu sayısında Ahmet Çelik, yılın son 4 ayıyla ilgili öngörüleri mercek altına aldı. Sektör analistlerinden görüş alan Çelik, güncel verilerin ışığında mevcut durumu, sıfır otomobil pazarındaki durumun ikinci el pazarını nasıl etkilediğini ve ikinci el pazarıyla ilgili beklentileri aktardı.&nbsp;Bültende ayrıca,&nbsp;HABAŞ’ın 1 milyar avro yatırım ile yerli binek otomobil ve ticari araç üreteceğini açıklaması, 7 bölgede 20 servis açma zorunluluğunun hibrit araçlar ve şarj edilebilir hibrit araçlar için de geçerli hâle getirilmesi, Stellantis CEO’sunun otomotiv sektörünün “hayatta kalma” moduna geçtiğini açıklaması, General Motors’un 1.695 çalışanını geçici olarak işten çıkarması ve Lotus’un yeni konsept süper otomobilini tanıtması gibi gelişmeleri de okuyabilirsiniz.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">O sırada Aposto’da: Tarımdan enerjiye, kozmetikten turizme geniş bir perspektiften, uzman yorumlarıyla sürdürülebilirlik haberlerine erişmek için <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/pareto-surdurulebilirlik?" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Pareto Sürdürülebilirlik'i</a>, iş dünyasını ve piyasaları şekillendiren trendlere yönelik analizler ve sektörlerden içgörüler için <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/pareto-icgoru" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Pareto İçgörü'yü</a> ve finansal teknolojilerdeki son gelişmeler için <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/aposto-sektor-bilgi-teknolojileri?" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Pareto FinTech'i</a> de takip edebilirsiniz.</li></ul>İyi okumalar.Doğa&nbsp;

HABAŞ, yerli otomobil üreteceğini duyurdu. 7 bölgede 20 servis açma zorunluluğu, hibrit araçlar için de geçerli hâle getirildi. General Motors, 1.695 işçisini geçici olarak işten çıkardı. Lotus, yeni konsept süper otomobilini tanıttı.

🚙 İkinci el beklentileri, yeni yerli otomobil 

18 Eylül Çarşamba sabahından herkese günaydın.&nbsp;Otomotiv sektörü, devletin en iyi gelir kalemlerinden biri olsa da yapılan müdahaleler nedeniyle sık sık pek çok cevapsız soruyla karşı karşıya kalıyor. Pareto Mobilite’nin bu sayısında Ahmet Çelik, sektörde son dönemlerin gündeminde olan iki cevapsız soruyu mercek altına aldı. Elektrikli otomobil ithalatını durma noktasına getiren bir tebliğin ve Tofaş-Stellantis anlaşmasıyla ilgili beklenen kararın arka planını anlatan Çelik, otomobil alıcısının kafasındaki cevapsız soruları da aktardı.&nbsp;Bültende ayrıca Audi’nin Brüksel fabrikasındaki işçilerin greve başlaması, BYD ve Mercedes-Benz’in Denza üzerinden kurduğu 13 yıllık ortaklığın sona ermesi, Karsan’ın hidrojen yakıt hücreli otobüsler geliştirmek için Toyota ile işbirliği yapması ve Fiat’ın 500e’nin üretimini geçici olarak durdurması gibi gelişmeleri de okuyabilirsiniz.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">O sırada Aposto’da: Tarımdan enerjiye, kozmetikten turizme geniş bir perspektiften, uzman yorumlarıyla sürdürülebilirlik haberlerine erişmek için <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/pareto-surdurulebilirlik?" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Pareto Sürdürülebilirlik'i</a>, iş dünyasını ve piyasaları şekillendiren trendlere yönelik analizler ve sektörlerden içgörüler için <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/pareto-icgoru" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Pareto İçgörü'yü</a> ve finansal teknolojilerdeki son gelişmeler için <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/aposto-sektor-bilgi-teknolojileri?" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Pareto FinTech'i</a> de takip edebilirsiniz.</li></ul>İyi okumalar.Doğa&nbsp;

Audi’nin Brüksel fabrikasındaki işçiler greve başladı. BYD ve Mercedes-Benz’in 13 yıllık ortaklığı sona erdi. Karsan, hidrojen yakıt hücreli otobüs üretmek için Toyota ile işbirliği yaptı. Fiat, 500e’nin üretimini geçici olarak durdurdu. 

🛠️ Audi grevi, cevapsız sorular

Sektör hakkında yayımlanan yazılar ve yayınlar

Sektör

Haber

Yakından biliyoruz ki dünyadaki herhangi bir gelişme, Türkiye’yi&nbsp;de mutlaka etkiler. Savaş, doğal afet, göç, deprem, yangın ya da ekonomik kriz… Hiç fark etmez. Şimdi de Almanya merkezli otomotiv markalarının iflası, bizim krizimiz olmak üzere.&nbsp;Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Eroldu, kısa bir süre önce yaklaşan krizle ilgili önemli açıklamalar yaptı. Küresel otomotiv sektörü,&nbsp;başta Almanya merkezli otomotiv firmalarının iflası olmak üzere Avrupa’dan gelen daralma haberleri ve kâr uyarılarıyla da gündem değiştirdi. İhracatının önemli bir bölümünü Avrupa’ya yapan Türkiye için daha da büyük önem kazanan bu gelişmeler, OSD gündeminin de ilk sıralarında yer aldı.&nbsp;Sektörde yaşanan gelişmeleri değerlendiren Cengiz Eroldu, açıklamasında şu ifadeleri kullandı:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Bu gelişmeleri, küresel otomotiv sektöründeki köklü dönüşümün gerektirdiği yatırım ihtiyacı, makroekonomik gelişmeler ve değişen rekabetçilik ile birlikte çetinleşen küresel ticaretin bir sonucu olarak yorumlayabiliriz. Pazarın enflasyon etkisi ile öngörülenin gerisinde kalması, Çin’in hem iç pazarında hem de ihraç pazarlarında artırdığı rekabet gücü, Avrupa’da elektrikli araçlara yönelik talebin öngörülerin gerisinde seyretmesi, yüksek teknolojiye yatırım ihtiyacı, düşük elektrikli araç marjı, kârlılıktaki gerileme ve tedarik zincirindeki artan kırılganlık tüm Avrupalı üreticileri zorluyor.”&nbsp;</blockquote>Almanya’daki otomobil üreticilerinin elektrikli araç pazarında Çin merkezli firmalarla rekabet etmekte zorlandığını vurgulayan Eroldu, sözlerine şu şekilde devam etti:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Çin’deki markalar, devlet teşvikleri ve düşük üretim maliyetleri sayesinde elektrikli araç pazarında hızla ilerlerken Almanya merkezli üreticiler, yeni teknolojilere adapte olma konusunda daha fazla kaynak ve zaman harcamak zorunda kalıyor. Bu durum, beklenen satış performansına ulaşmalarını da zorlaştırıyor ve sektördeki rekabet avantajlarını etkiliyor. Çin pazarında özellikle elektrikli araç segmentinde hızla yükselen markalar, Avrupalı ve özellikle Alman üreticilerin pazar payını düşürüyor.&nbsp;Almanya Otomotiv Endüstrisi Birliği verilerine göre 2019’da Çin pazarındaki payı %26,2 olan Alman otomobil üreticileri, 2024’ün ilk yarısında pazar payında %20,3’e geriledi. Aynı dönemde Çin merkezli markaların pazar payı %30’dan %66’ya yükseldi. Çin’de tüketici talebindeki bu kayma, Almanya merkezli üreticiler için kâr beklentilerinin gözden geçirilmesine yol açarak finansal baskıyı artırıyor.&nbsp;Diğer yandan yükselen enerji ve hammadde maliyetleri, üretim süreçlerini zorlaştırıyor ve Alman üreticilerin rekabetçi fiyatlar sunmalarını engelliyor. Tüm bu gelişmeler ışığında Avrupalı otomotiv üreticileri, küresel rekabet gücünü koruma konusunda ciddi bir sınavdan geçiyor diyebiliriz.”</blockquote><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Rekabeti güçlendirici politikalar geliştirilmeli</h2>Almanya’daki otomotiv sektöründe yaşanan daralmanın küresel otomobil piyasasında derin etkiler yarattığını ifade eden Eroldu, açıklamasında şu ifadelere de yer verdi:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Bu durum, 2025 yılı beklentilerini ciddi şekilde şekillendiriyor. Avrupa’nın en önemli ihracat pazarımız olduğu düşünüldüğünde Avrupa’daki potansiyel pazar daralması sebebiyle oluşabilecek araç fazlasının Türkiye pazarına kaydırılma olasılığını ciddi bir risk olarak görüyoruz. Avrupa pazarlarındaki daralma ve atıl üretim kapasitesi, Türkiye’deki otomotiv sanayisinin ihracatında düşüşe neden olarak üretimimizi olumsuz etkileyebilir. İhraç pazarlarında yaşanan bu dalgalanmaların etkisini azaltmak için iç pazarda yerli araçların payını artırmamız gerekiyor. Türkiye’nin üretim ayağında aşınan rekabetçiliğini güçlendirmek için politika geliştirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Elimizdeki mevcut tesisleri korumak, bu süreçte daha da hayati hale geldi.”</blockquote>Eroldu ayrıca, Çin’deki üreticilerin devlet teşvikleri, üretimde düşük maliyet avantajları ve güçlü şarj altyapıları sayesinde elektrikli araç piyasasında hızla büyüdüğüne işaret etti. Bu markaların, Alman üreticilerin geleneksel üstünlüğüne&nbsp;meydan okumaya başladığını vurgulayan Eroldu, açıklamasına şöyle devam etti:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği’nin de belirttiği gibi Avrupa Birliği’nin (AB) sıkı emisyon hedefleri, elektrikli araç altyapısının yetersizliği ve yeşil enerji kaynaklarına erişim sorunları, Avrupa merkezli üreticilerin elektrikli araç piyasasına uyum sağlamasını zorlaştırıyor. Almanya’daki üreticiler, elektrikli araçlara yatırım yapmak için büyük bütçeler ayırmalarına rağmen bu geçiş sürecinde yüksek maliyetler, batarya temini ve altyapı yetersizlikleri gibi birçok engelle karşı karşıya kalıyor. Tam uyum sağlayamayan şirketlerin kapanmaya mahkum olacağı kesin olmamakla birlikte rekabette geri kalma ve pazar paylarını kaybetme riskleri oldukça yüksek.&nbsp;Elektrikli araçlara, batarya teknolojilerine ve sürdürülebilir üretim süreçlerine hızlı bir geçiş yapamayan şirketler, hem Avrupa pazarındaki sıkı emisyon düzenlemelerinden doğan maliyet artışlarıyla hem de hızla gelişen elektrikli araç pazarında daha çevik rakiplerle mücadele etmek zorunda kalacak. Bu durum yalnızca Avrupalı şirketler için değil, Avrupa’ya ihracat yapan tüm üreticiler için geçerli…&nbsp;Bu süreçte başarılı olmak, yalnızca elektrikli veya alternatif yakıtlı araç üretmekle sınırlı kalmıyor; aynı zamanda yenilikçi teknoloji geliştirmek, verimli üretim yapmak ve tüketici beklentilerine uygun ürün sunmak da büyük önem taşıyor. Dolayısıyla otomotiv şirketlerinin gelecekteki başarısı, elektrikliye tam uyum sağlama kapasiteleri, yeni teknolojilere hızla uyum sağlama yetenekleri ve stratejik yatırımlarla sürdürülebilir bir rekabet avantajı oluşturabilme becerilerine bağlı olacak.”</blockquote><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Alınan tedbirler çok önemli&nbsp;</h2>Ülkelerin yerli üretimlerini korumaları ve dış ticarette denge sağlayabilmeleri adına tedbirler almalarının normal olduğunu belirten Eroldu, ABD ve AB yanında Türkiye’nin de son dönemde Çin’e karşı bazı tedbirleri devreye aldığını ve AB’nin Çin’deki otomobil şirketlerine getirdiği ek vergilerin, Avrupa otomotiv pazarındaki rekabeti etkileyerek hem üreticiler hem de tüketiciler üzerinde etki yaratacağını dile getirdi.&nbsp;Bu vergiler sayesinde Çin merkezli üreticilerin devlet desteğiyle elde ettikleri düşük maliyetli üretim avantajının dengeleneceğine dikkat çeken Eroldu, sözlerini şu şekilde noktaladı:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Yeni uygulamaya konulan bu ek vergilerin tam etkisini değerlendirmek için daha fazla zamana ve veriye ihtiyaç var. Ancak öngörüler, vergilerin Çinli üreticilerin fiyat avantajını azaltarak satışlarını düşürebileceğine ve Çin menşeli elektrikli araçların Avrupa pazarındaki fiyatlarının yükselmesine yol açabileceğine işaret ediyor. Bu vergi düzenlemeleri, Çin ile AB arasındaki ticari ilişkilerde de gerginliğe neden oldu. Çin hükümeti, bu kararın ardından Dünya Ticaret Örgütü’ne şikayette bulunarak misilleme önlemleri alabileceğini açıkladı. İki taraf arasında ticari bir çekişmenin başlaması, uzun vadede ticaret dengelerine yansıyabilir.&nbsp;Ülkemizde de benzer şekilde Çin menşeli araçlara ek bir vergi uygulaması devreye alındı ve otomotiv sektöründe bozulan dış ticaret dengesinde pozitif bir etki yaratılması hedeflendi. Devreye alınan tedbirleri sanayimizi korumak adına kısa vade için çok önemli görüyoruz. Ancak bu tedbirlerin, uzun vadede daha önemli etkileri olacak ve Çin merkezli üreticilerin AB içinde ve ülkemizde üretim yapma kararlarını hızlandıracaktır.”</blockquote>

Almanya merkezli otomotiv markalarının iflası başta olmak üzere Avrupa'dan gelen daralma haberleri ve kâr uyarıları, Türkiye'nin krizine dönüşmek üzere.

Yeni yıla yeni kriz: Otomotivde Türkiye’yi bekleyen risk ne? 

Çin merkezli otomobil üreticisi BYD, 4 Kasım’da hayata geçirmeyi planladığı, fakat ertelemek zorunda kaldığı basın toplantısını 15 Kasım Cuma günü düzenleyecek. Yaklaşık olarak 300 basın mensubunun davet edildiği toplantıya büyük bir katılım bekleniyor. Toplantıda BYD'nin, Türkiye’de satışa sunacağı modelleri ve bu modellerin fiyatlarını açıklayacağı tahmin ediliyor. Diğer bir deyişle fabrika yatırımından sonra alınan teşvikler ve gümrük vergisi indirimleriyle oldukça ulaşılabilir hâle gelecek olan rakamlar açıklanacak.&nbsp;Toplantı, sadece BYD araç almayı planlayan tüketicileri değil, tüm otomotiv sektörünü yakından ilgilendiriyor. Çünkü BYD’nin Türkiye’de satacağı araçlar için açıklayacağı fiyatlara göre rakipleri de fiyatlarını revize edecek. Bu nedenle 15 Kasım günü, otomotiv sektörü için önemli bir kilometre taşı olabilir.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Özellikle Chery’nin hamlesi merak ediliyor</h2>Şu bir gerçek ki Türkiye otomotiv sektöründe Chery’nin baskın ve iddialı bir rolü var. Şirketin 3 modeliyle yakaladığı satış başarısı görmezden gelinemez.&nbsp;Türkiye’de Ocak-Ekim ayları arasındaki dönemde toplam 750 bin 935 adet otomobil satıldı. Chery, bu 10 aylık süreçte %40’lık ek gümrük vergisine rağmen 4’üncü sırada yer almayı başardı. İlk üç markanın Renault, Fiat ve Volkswagen olduğu düşünülürse bu, gerçekten önemli bir başarıydı.&nbsp;Şirket, geçen sene aynı aylarda 31 bin 40 adet araç satarken bu yıl bu sayıyı, 50 bin 811’e çıkardı ve Türkiye’deki satışlarında yıllık bazda %64’lük bir artış deneyimledi. Bu satışların 12 bin 505’ini Omoda 5, 18 bin 242’sini Tiggo 7 Pro Max, 20 bin 64’ünü ise Tiggo 8 Pro Max oluşturdu.&nbsp;Chery, yılın ilk 10 ayında Türkiye genelinde en çok satılan modeller listesine de 7’nci sıradan girmeyi başardı. Şirketin mevcut pazar payının ise %6,77 olduğu görülüyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Chery'nin satış başarısındaki en önemli faktörler&nbsp;</h2>Peki Chery’nin hangi avantajları, bu satış başarısını yakalamasının önünü açıyor? Türkiye, hem otomobil pazarının büyüklüğü hem de tüketicilerin fiyat-performans oranına olan duyarlılığı nedeniyle Chery gibi markalar için stratejik bir öneme sahip. Chery’nin izlediği bazı stratejiler ise bu faktörlerin markaya satış başarısı olarak dönmesine olanak tanıyor.&nbsp;<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">1. Fiyat-performans dengesi&nbsp;</h3>Chery, Türkiye’deki rakiplerine kıyasla fiyat açısından oldukça rekabetçi modeller piyasaya sürüyor. Türkiye’de otomobil fiyatları, vergi yükleri ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar nedeniyle yüksek seviyelerdeyken Chery’nin uygun fiyatlı modelleri, tüketiciler için cazip bir seçenek oluşturuyor.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">2. SUV segmentindeki güç&nbsp;</h3>Türkiye’de SUV araçlara olan talep son yıllarda büyük bir artış gösterdi. Chery, Türkiye’de özellikle Tiggo modelleriyle bu yükselen talebe yanıt veriyor. Bu modeller, hem geniş iç hacimleri hem de modern tasarımlarıyla Türk tüketicilerin ilgisini çekiyor. Tiggo araçlar ayrıca, yakıt verimliliği, yerden yükseklik ve güçlü motor seçenekleriyle de yerel pazardaki sürücüler için çekici hâle geliyor.&nbsp;<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">3. Gelişmiş teknoloji ve donanım&nbsp;</h3>Chery, Türkiye pazarındaki modellerde gelişmiş teknolojiler ve ileri güvenlik özellikleri de sunuyor. Özellikle dijital ekranlar, akıllı bağlantı sistemleri ve sürüş destek sistemleri gibi modern teknolojiler,&nbsp;markanın tercih edilmesinin önünü açıyor. Bu teknolojiler, şirketin daha yüksek fiyatlara araç satışı yapan rakipleriyle rekabet etmesine de olanak sağlıyor.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">4. Geniş bayi ve servis ağı&nbsp;</h3>Chery, Türkiye’ye yeniden giriş yaparken geniş bir bayi ve servis ağı kurmaya özen gösterdi. Şirketin Türkiye genelinde büyük bir satış ve servis ağı oluşturması, daha ulaşılabilir olmasını ve satış sonrası hizmetlere ilişkin güven oluşturmasını da sağladı. Tüketiciler için satın aldıkları otomobilin servis ağı ve yedek parça temin olanakları da kritik bir öneme sahip… Chery, geniş bayi ve servis ağı stratejisiyle bu ihtiyaca da yanıt vermiş oldu.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">5. Güçlü pazarlama stratejisi&nbsp;</h3>Chery, Türkiye’de pazarlama faaliyetlerine de yoğun şekilde yatırım yapıyor. Şirket, yerel medya, dijital platformlar ve fuarlar aracılığıyla markasını geniş kitlelere tanıtıyor. Çin merkezli üretici ayrıca, Türk tüketicilerin ilgisini çekecek fiyat kampanyaları ve cazip ödeme seçenekleri de sunarak pazar payını artırmaya odaklanıyor.&nbsp;<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">6. Otomobil sektöründeki boşluğu değerlendirme&nbsp;</h3>Özellikle 2023 yılında üretim maliyetlerinin artması ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar nedeniyle Türkiye’deki otomobil piyasasında fiyatların yükselmesi,&nbsp;daha uygun fiyatlı, ancak kaliteli araçlara olan talebi artırdı. Chery, bu boşluğu doğru zamanda değerlendirerek Türkiye’ye yeniden giriş yaptı. Çin merkezli üreticilerin küresel pazarda edindikleri deneyimler ve kaliteyi artırma çabaları da bu başarıda önemli bir rol oynadı.&nbsp;<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">7. Kullanıcı yorumları ve referanslar&nbsp;</h3>Chery araç satın alan Türk kullanıcıların pozitif geri dönüşleri ve memnuniyet düzeyleri de markanın itibarını güçlendirdi. Sosyal medya ve otomobil inceleme platformlarında yapılan olumlu yorumlar, yeni alıcıları cezbetme konusunda etkili oldu.&nbsp;Dolayısıyla Chery’nin Türkiye’deki satış başarısının ardındaki temel unsurları; rekabetçi fiyatlar, tüketici ihtiyaçlarına uygun modeller, SUV segmentindeki güç ve satış sonrası hizmetlerdeki güvenilirlik olarak sıralayabiliriz. Türk tüketicilerin fiyat ve donanım odaklı tercihlerine hitap eden Chery, bu avantajlarıyla Türkiye pazarında hızlı bir büyüme kaydediyor.&nbsp;Şirketin satış rakamları, etkileyici ve her geçen sene artan bir ivme gösteriyor. Şirket, şimdi bu rakamlarla Türkiye’de yatırıma da hazırlanıyor.&nbsp;Bu yatırım, Chery’nin BYD’nin yolundan giderek teşvik belgesiyle vergiden büyük ölçüde kurtulmasına yol açacak. İşte o zaman iki şirket, tıpkı Çin’de olduğu gibi Türkiye’de de büyük bir rekabet içine girecek. Umarız bu rekabet, Türkiye’deki tüketicilerin işine yarayacak ölçülerde olur.&nbsp;

BYD’nin Türkiye’de satışa sunacağı modellerin fiyatlarını açıklayacağı tahmin edilen basın toplantısı yaklaşıyor. Toplantının ardından BYD ve Chery arasında tıpkı Çin’de olduğu gibi Türkiye’de de sıkı bir rekabet alanı oluşması bekleniyor. 

BYD toplantısı yaklaşıyor: Chery ile rekabet kızışacak 

Geçen hafta Tofaş’ın Stellantis’in Türkiye operasyonlarını devralmasına Rekabet Kurumu’nun ara kararıyla gelen reddi <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/rekabet-kurulu-tofasa-dur-dedi-simdi-ne-olacak-3fc" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kaleme almıştık</a>. Otomotiv sektörünün 1,5 yıldır beklediği bir karardı bu. Tofaş, “Bu bir ara karardır, mücadeleye devam” dese de ortalık biraz karıştı. Ama son bir haftada sektörde olaylar öyle peşpeşe geldi ki bu olayı bile unuttuk.&nbsp;Bildiğiniz üzere Çin merkezli BYD, “Ya üret, ya terk et” baskısına karşı koyamayarak Türkiye’de üretim kararı almıştı. Şirket, şüphesiz ki bu hamlenin karşılığında bir teşvik de aldı. Gümrük vergisini ve Çin’den ithal edilen araçlara uygulanan ek vergiyi ortadan kaldıracak olan bu teşvik, BYD’nin Türkiye'de oldukça avantajlı fiyatlarla araç satabileceği anlamına geliyordu. Bu durum, hem tüketicileri hem de BYD’nin rakiplerini yakından ilgilendiriyordu.&nbsp;Fakat 4 Kasım Pazartesi günü yapılması beklenen ve şirket araçlarının fiyatlarının açıklanacağı toplantı, 15 Kasım’a ertelendi. &nbsp;Peki neden?&nbsp;BYD araç almayı planlayan tüketiciler, 4 Kasım’daki toplantıya kilitlenmişti. Ancak geçen hafta toplantının 15 Kasım’a ertelendiği açıklandı. Şirket, Türkiye’de piyasaya süreceği 4 modeli ve bu modellerin fiyatlarını bu toplantıda açıklayacaktı. Gazetecilere Ekim ayının son haftasında gönderilen davette şu ifadelere yer verilmişti:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Dünyanın 1 numaralı elektrikli otomobil üreticisi BYD, Türkiye’de yeni bir dönemin kapılarını aralıyor. 4 Kasım’da düzenlenecek basın toplantısında markanın gelecek stratejilerini sizlerle paylaşacak olmanın heyecanı içindeyiz."</blockquote>Sosyal medya platformu X’te ve tüketicilerin kendi arasında oluşturduğu WhatsApp grubunda da heyecanlı bir bekleyiş hâkimdi. Ancak 1 Kasım’da gazetecilere toplantının ertelendiği bildirildi. Resmî açıklama, toplantının teknik nedenlerden dolayı ertelendiğine işaret etti. Fakat açıklama sonrasında tüketiciler arasında hararetli bir fikir alışverişi meydana geldi.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Farklı görüşler mevcut</h2>Bu hafta içinde Cumhurbaşkanı imzasıyla Resmî Gazete’de teşvik belgesinin yayımlanması bekleniyordu. Ancak belge imzalanmadı. Genel görüş, ertelemenin temel nedeninin bu olduğu yönündeydi.&nbsp;Bir diğer görüşe göre ise ÖTV matrahlarının değiştirilmemiş olması nedeniyle toplantı ertelendi. Neticede ÖTV matrahları, en son 18 Kasım 2023 tarihinde değiştirilmişti. Fakat yine de yaygın kanı, teşvik belgesinin Cumhurbaşkanı tarafından henüz imzalanmaması nedeniyle toplantının ertelendiği yönünde.4 Kasım tarihi, BYD için olduğu kadar BYD araç almak üzere sıraya giren ve kapora yatıran tüketiciler için de büyük bir önem taşıyordu. Herkes, şirketin Türkiye’de satışa sunacağı 4 modelin gümrük vergisiz fiyatını merak ediyordu. Rakipler de o fiyatlara göre bir fiyat düzenlemesi yapmak için hazır bekliyordu.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu arada bayilerin müşterilerden 400 bin lira ile 1 milyon lira arasında&nbsp;kapora aldığı da X’te konuşulan başlıklar arasında. Hatta bazı bayilerin 500 adetlik bir satış için hazır beklediği de konuşuluyor.&nbsp;</li></ul>BYD, Türkiye’de yatırım yapacağını açıkladığı andan itibaren otomotiv sektörünün ve tüketicilerin gözbebeği hâline geldi. Şirketin distribütörü ALJ, ellerinde olmayan nedenlerle yapılan bu tarih değişikliğinden doğan krizi yönetebilecek birikime sahip bir marka olarak Türkiye’deki tecrübesiyle tüketicileri mağdur etmeyecek çözümler üretecektir.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tofaş yine gündemdeydi</h2>Haftanın öne çıkan tek gündemi BYD’nin ertelenen toplantısı olmadı. Bilindiği üzere&nbsp;Tofaş,&nbsp;Stellantis çatısı altındaki 5 marka için yeni ticari araç üretimine başladı. Rekabet Kurumu’nun ara kararı, Tofaş’ın yeni model üretimini etkilemedi. Bu plan kapsamında şirket, 2025’te 90 bin, 2026’da ise 150 bin adet araç üretecek.&nbsp;Fiat, Opel, Peugeot, Citroen ve Vauxhall markaları için üretilecek bu orta boy hafif ticari araç modelleri, şu an hâlihazırda İngiltere’de üretilen Opel/Vauxhall Vivaro (Zafira), Fiat Scudo (Combimix), Peugeot Expert (Traveller) ve Citroen Jumpy (Spacetourer) olacak. Kasım ayında seri üretimine başlanan modeller, 2025 yılı başında satışa sunulacak. Tofaş, bu modellerin içten yanmalı motora sahip ticari ve binek versiyonlarını üretirken İngiltere’de ağırlıklı olarak bu araçların elektrikli versiyonları üretilecek.Tofaş’ın Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yaptığı son açıklama da işte bu “K0” kodlu hafif ticari aracın üretimiyle ilgili… Şirket, açıklamada 1,5 yıl önce imzalanan anlaşmanın ayrıntılarını aktarmış.&nbsp;Rekabet Kurumu’nun onay vermediği Stellantis Türkiye operasyonlarının devralınması ise bu üretimden bağımsız bir durum. İkisini birbiriyle karıştırmamak lazım… Diğer yandan 1 Mart 2023’te imzalanan lisans anlaşmasında 5 marka için üretim yapılacağı belirtilmişti. KAP’a yapılan açıklamada ise 4 markadan söz edilmiş. Ya Opel’in İngiltere’deki markası Vauxhall, bu sayıya dahil edilmedi ya da Toyota da bu üretim planına dahildi; fakat daha sonra plandan çıkarıldı.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hafif ticari araç pazarında ithal alarmı&nbsp;</h2>Haftanın bir diğer gündemi de hafif ticari araç pazarında yerli araçların payının %19’a kadar inmesi… Ekim ayında otomotiv pazarında ithal araçların payı %73,39’a ulaşırken hafif ticari araçlarda ise ithalat payı rekor bir seviyeye ulaşarak %80,50 olarak kayıtlara geçti.&nbsp;Türkiye’de&nbsp;tarihte ilk kez yerli hafif ticari araçların pazar payı %19,50’ye kadar indi. 2022’de %50’nin üstünde bir paya sahip olan yerli araçlar, 2023’ü %46,2’lik bir pazar payı ile kapatmıştı.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Elektrikli otomobilde durum ne?&nbsp;</h2>Elektrikli otomobil pazarındaki son durum da haftanın öne çıkan gündemleri arasındaydı. Ocak-Ekim ayları arasında elektrikli otomobillerin satışlardaki payı, teşvikle ancak %9’a yaklaşabildi. Yılın ilk 10 ayında 64 bin 921 adet elektrikli otomobil satılırken elektrikli araçların toplam pazardan aldığı pay, %8,65 olarak kayıtlara geçti.&nbsp;Aynı dönemde dizel otomobillerin payı, %10,27’ye düştü. Hibrit araçların payı ise %18’e yaklaştı. Yalnızca Ekim ayına bakıldığında elektrikli otomobillerin pazardan %11’lik bir pay alabildiği görüldü. Geçen ay dizel otomobillerin payı ise %7’ye kadar geriledi. Ekim ayında en çok satılan 5 araç modeli, sırasıyla Renault Clio, Fiat Egea Sedan, Togg T10X, Renault Megane ve Volkswagen Taigo oldu.&nbsp;Bu noktada benzinli, dizel ve hibrit araçların ÖTV’sinin %80’den, elektrikli araçların ÖTV’sinin ise %10’dan başladığını hatırlatalım.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Engelli vatandaşlara yeni engel&nbsp;</h2>Bu hafta yeniden değerleme oranının %43,93 olarak belirlenmesiyle engelli vatandaşların sıfır araç alımlarında yararlanabileceği ÖTV muafiyetinin 2025 yılı üst limiti de belli oldu. Bu sene 1 milyon 591 bin 255 lira olarak uygulanan üst limit, 1 Ocak 2025’ten itibaren 2 milyon 290 bin 293 liraya yükselecek.&nbsp;Bu arada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yeniden değerleme oranını %50 artırma ve indirme yetkisi var. Ancak genelde bu yetki kullanılmıyor.&nbsp;

Geçen hafta Tofaş’ın Stellantis’in Türkiye operasyonlarını devralma planlarına ilişkin Rekabet Kurumu’ndan aldığı ret, sektörün gündemine damgasını vurmuştu. Fakat son bir haftada sektörde yaşanan gelişmeler, bu gündemi bile unutturdu. 

Otomotiv sektöründe haftanın panoraması 

Geçen hafta otomotiv sektöründe yaşanan ilkler zincirini&nbsp;anlamak için önce bir geçmişe dönelim… Türk Otomobil Fabrikası AŞ, yani Tofaş, geçen sene Peugeot, Citroen, Opel ve DS Automobiles’ın da çatı şirketi olan Stellantis Grubu’nun distribütörlüğünü ve Türkiye’deki pazarlama ve satış haklarını almak için girişimde bulunmuştu. Anlaşma kapsamında Tofaş, Stellantis’e 400 milyon avro peşin ödeme yapacaktı ve 8 yıl boyunca kârından pay verecekti. Böylece yapılan ödeme miktarının 1 milyar avroyu bulacağı tahmin ediliyordu.&nbsp;Karşılığında ise Stellantis, Türkiye’deki Tofaş fabrikasında 4 markası için yeni ticari araçlar üretecekti. 2023 yılının Mart ayında başlayan bu süreç, Rekabet Kurulu tarafından incelemeye alındı. Kurul, yaptığı incelemelerin ardından geçen hafta ara kararını açıkladı.&nbsp;Türkiye tarihindeki en uzun inceleme sürecinden olumsuz karar çıktı. Kurul, Tofaş’ın satın alma önerisine onay vermedi ve taahhütlerin yetersizliğini gerekçe gösterdi. Uzun süren bu incelemeden olumsuz karar çıkması herkesi şaşırttı. Zira Tofaş yetkilileri, kararın olumlu yönde olacağına inanıyordu.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Satın alma hamlesi ne anlama geliyor?&nbsp;</h2>Tofaş, Stellantis’in Türkiye’deki pazarlama ve satış haklarını satın alırsa hem Tofaş’ın hem Ford Otosan’ın hissedarı olan Koç Grubu, ticari araçlarda %75’in, otomobillerde ise %40’ın üzerinde pazar payına sahip olacak. Bu rakamlara bakarak “Bu satın alma hamlesinde haksız rekabet yok” denilebilir mi? Otomobil pazarı açısından bakıldığında pazarın neredeyse yarısının kontrolü sadece Tofaş’a teslim edilmiş olmayacak mı? İşte Rekabet Kurulu’nu da bu kadar uzun süre düşündüren gerçek bu olsa gerek…Diğer yandan Rekabet Kurulu’nun ara kararı açıklamasının ardından Tofaş hisseleri %5,7 değer kaybetti. Tofaş ise sürecin devam ettiğine işaret eden kısa bir açıklama yaptı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Rekabet Kurumu’nun internet sitesinde yayımlanan açıklamada Rekabet Kurulu’nca işlem ile ilgili verilen taahhütlerin işleme izin verilebilmesi için yeterli olmadığına karar verildiği belirtilmiştir. Rekabet hukuku düzenlemeleri kapsamında söz konusu karar, bir ara karar niteliğinde olup alınan kararın şirketimize tebliğ edilmesini takiben yapılacak detaylı değerlendirmeler sonrasında ilave açıklamalarımız yasal süresi içerisinde Rekabet Kurulu’na sunulacaktır. Bu kapsamda ilgili karar, nihai nitelikte değildir ve süreç devam etmektedir.”</blockquote><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ticari araç üretimi ne olacak?</h2>Tofaş ve Stellantis arasındaki anlaşma kapsamında Tofaş, Bursa’daki fabrikasında 2025’ten itibaren Peugeot, Citroen, Fiat ve Opel için "K10" kodlu bir hafif ticari araç da üretecekti. Bilindiği üzere Tofaş, Doblo üretimini geçen sene İspanya’ya kaydırmış ve Fiorino üretimini bu sene noktalayacağını açıklamıştı. Bursa fabrikasındaki bu üretim açığının nasıl doldurulacağı da merak konusu olmuştu.&nbsp;Şirket, şu anda 500 bin adet araç üretim kapasitesi olan fabrikada sadece Egea üretiyor. Bu durum, çok büyük bir kapasite kaybına yol açıyor.&nbsp;Fakat anlaşma için frene basıldığı açıklandıktan iki gün sonra Tofaş’ın bu ticari araçların üretimine başlayacağı ortaya çıktı. Bunun üzerine gözler, 1 Mart 2023’te imzalanan anlaşmanın bir diğer önemli maddesine çevrildi. Bu maddeye göre Stellantis, 2025 yılı başından itibaren üretime başlama hedefiyle hem orta boy hafif ticari araç hem de binek otomobil araçlarda “K10” kodlu modelin üretimini Tofaş’a tahsis etmişti.&nbsp;Rekabet Kurumu’nun kararı ise bu maddeyi etkilemedi ve Tofaş’ın 2025 yılı için deneme üretimlerine başladığı belirtildi. Alınan bilgiler, Bursa’da 5 marka için orta boy hafif ticari araç üretimine başlandığı yönünde… Kasım ayında seri üretime başlayacak olan Tofaş, bu modelden 2025 yılında 90 bin, 2026 yılında ise 150 bin adet üretmeyi hedefliyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Koç Holding, yine kendisiyle yarışacak</h2>Bu kapsamda şirket, Bursa’da Fiat, Opel, Peugeot, Citroen ve Opel’in İngiltere’de faaliyet gösteren markası Vauxhall için üretilecek hafif ticari araç modellerinin içten yanmalı motora sahip ticari ve binek versiyonlarını üretecek.&nbsp;Tofaş’ın Bursa’da 5 marka için üretmeye başlayacağı yeni ticari araçlar, Türk otomotiv sektörü ve Koç Holding için de yeni bir sayfanın açılmasına neden olacak. Çünkü Ford Otosan’ın Yeniköy fabrikasında üretmeye başladığı Ford Transit Custom ve Volkswagen Transporter, Tofaş’ın üreteceği modellerle aynı sınıfta yer alıyor.&nbsp;Böylece Koç Holding, Tofaş ve Ford Otosan ile toplamda 7 marka için dünyaya ticari araç üretim yapan bir şirket hâline gelecek.&nbsp;

Rekabet Kurumu, Tofaş’ın Stellantis’in Türkiye’deki satış ve pazarlama haklarını satın almasına onay vermedi. Kararın açıklanmasının ardından hisseleri %5,7 değer kaybeden Tofaş ise sürecin devam ettiğine ve kararın nihai olmadığına işaret etti. Tarafların açıklamaları, sürecin akıbetini de merak konusu hâline getirdi. 

Rekabet Kurulu, Tofaş’a dur dedi: Şimdi ne olacak?

Çin otomotiv sektörünün Avrupa tehdidi son hızıyla devam ediyor. Paris Motor Show’da konuşulanlar ve yapılan açıklamalar, hep bu yöndeydi. Ancak anlaşılan o ki Avrupalılar, Çin ile savaşmayı bırakıp anlaşma yolunu aramaya başladı bile…&nbsp;Fransa merkezli Renault Grubu’nun CEO’su Luca de Meo, fuarda Avrupa’daki üretimi güvence altına almak için Çin merkezli otomobil markalarıyla işbirliği yapılması çağrısında bulundu. Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği’nde de başkanlık görevini üstlenen De Meo, Çin’deki otomobil üreticileriyle karşılıklı yarar sağlayacak bir anlaşma yapılmasının Avrupa’nın elektrikli araçlara geçişini hızlandırmaya ve üretim kapasitesini korumaya yardımcı olabileceğini vurguladı. De Meo ayrıca, Çin merkezli firmaların batarya teknolojisi ve tedarik zinciri üzerindeki hakimiyeti nedeniyle bu işbirliğinin Avrupa’daki otomotiv sektörünün geleceği için önemli olduğunu dile getirdi. &nbsp;Stellantis Grubu CEO’su Carlos Tavares ise Avrupa Birliği’nin (AB) Çin’de üretilen elektrikli araçlara getirdiği ek vergilerin Çin’deki üreticileri Avrupa’da tesis kurmaya zorladığını ve bu durumun bölgedeki atıl kapasite sorununu daha da kötüleştireceğini belirtti. Bu durumun yerel üreticilerin fabrika kapatmalarına neden olacağına dikkat çeken Tavares, AB’nin 2025 emisyon hedeflerindeki herhangi bir gecikmenin Avrupa merkezli otomobil üreticilerinin Çin’deki rakiplerinin daha da gerisinde kalmasına neden olacağını söyledi.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Almanya’nın derdi başka&nbsp;</h2>Almanya’nın derdiyse başka… Volkswagen, Porsche, BMW ve Mercedes gibi Almanya merkezli dev markalar, dünyanın en büyük pazarı olan Çin’deki hakimiyetleri konusunda son yıllarda ciddi bir gerileme yaşıyor. Bir zamanlar Çin otomotiv pazarında önemli bir paya sahip olan bu markalar, yerli üreticilerin hızla yükselişinin yarattığı tehdit ile karşı karşıya kalıyor.&nbsp;Örneğin 2023 yılında Volkswagen,&nbsp;uzun yıllar sonra ilk kez Çin’de liderliği BYD’ye kaptırdı. Almanya’daki markalar, özellikle elektrikli araç endüstrisinde BYD, Nio ve Xpeng gibi Çin merkezli rakiplerine kıyasla çok geri planda kalmış durumdalar. Pandemi öncesi dönemde Almanya merkezli markaların Çin’deki pazar payı %25 civarındayken bu oran, şu anda %15’e kadar düştü ve hızla geriliyor. Elektrikli araç pazarında da bu pazar payı, %10 gibi çok daha düşük bir seviyede…&nbsp;Yıllardır Almanya’daki otomobil üreticileri, Çin’de yakaladıkları başarıya dayanarak büyük kârlar elde edip büyümelerini sürdürürken bu avantaj, artık resmen tükenmiş durumda. Çin’de yılın son çeyreğine ait satış rakamları da aslında bu tabloyu daha rasyonel bir biçimde ortaya koyuyor. Veriler, BMW’nin Çin’deki satışlarının %30, Porsche’nin %19, Volkswagen’in %15, Mercedes’in ise %13 oranında düştüğünü gösteriyor.&nbsp;Burada asıl önemli konu, Çin merkezli üreticilerin hızla Batılı üreticilerden vazgeçmeye başlaması… Çin’deki şirketler, artık yerli otomobillerin daha iyi yapıda olduğunu ve daha fazla özelliğe sahip olduğunu söylüyor. Ayrıca ülkede yerli araçların, daha uygun fiyatlara Avrupa’da üretilen modellere benzer veya bu modellerden daha üstün performans sunduğu düşünülüyor.&nbsp;BYD, Xpeng ve Nio gibi markalarla rekabet etmek neredeyse imkansız hâle geldiği için Almanya merkezli markaların da pek bir seçeneği kalmamış durumda. Bu markalara Avrupa ve Amerika pazarları daha fazla büyüme potansiyeli sunmuyor. Fakat Çin pazarından da çok fazla yatırım yaptıkları için isteseler bile çekilemiyorlar.&nbsp;Bu durum karşısında Almanya’daki markalar, stratejilerini yoğunlaştırıyor, elektrikli araçlarını iyileştirmeye yardımcı olacak Çin merkezli şirketlerle işbirliği yapıyor ve daha uygun maliyete yalnızca Çin pazarına yönelik yeni ürünler geliştiriyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Gelecek yılın teması belli oldu: Karbon krizi&nbsp;</h2>2024’ün son çeyreğinde farklı bir konu daha gündeme geldi. Anlaşılan o ki Türkiye’yi de etkilemesi beklenen bu kriz, uzun bir süre daha gündemden düşmeyecek…&nbsp;AB, yeni bir mevzuat kapsamında 2025 yılından itibaren otomobil ve hafif ticari araçlarda her bir araç için kilometre başına atmosfere salınan karbon miktarını 95 gramla sınırlandıracak. Dünyanın en büyük otomotiv grupları de bu mevzuat nedeniyle sonuçları Türkiye’yi de yakından ilgilendiren önemli bir krizle karşı karşıya... Eğer üreticiler, yeterince elektrikli araç satamazsa oldukça yüklü cezalar ödeyecek ve belki de önümüzdeki yıldan itibaren benzinli ve dizel araç üreten fabrikalarında üretimi durdurmak zorunda kalacak.&nbsp;Ortaya çıkacak atıl kapasite ve daralan Avrupa pazarı da otomotiv üretiminin %80’ini Avrupa’ya ihraç eden Türkiye için büyük bir tehdit anlamına geliyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Para cezaları korkutuyor&nbsp;</h2>AB’nin 1 Ocak 2025’te yürürlüğe girecek yeni mevzuatı,&nbsp;elbette Paris Motor Show’da da tartışıldı. Renault Grubu CEO’su Luca De Meo, açıklamasında mevzuat ertelenmezse 15 milyar avroya varan cezalar ödeyeceklerini ve Avrupa’da 2 milyon araçlık üretimin duracağını belirtti. “Herkes 10 sene sonradan, 2035 yılından bahsediyor. Fakat biz 2025’i konuşmak zorundayız; çünkü şimdiden zorlanmaya başladık” diyen De Meo ayrıca, AB’nin koyduğu sıkı kuralların uygulanması konusunda esneklik sağlanması gerektiğine işaret etti.&nbsp;Peugeot, Citroen, Opel, Fiat ve Alfa Romeo gibi markaları çatısı altında toplayan Stellantis Grubu’nun CEO’su Carlos Tavares ise karbon hedeflerinin ertelenmesi durumunda otomotiv sektörünün daha büyük sorunlarla karşı karşıya kalabileceğini belirtti. 2025’e ilişkin emisyon hedeflerindeki herhangi bir gecikmenin Avrupa’daki otomobil üreticilerinin Çin’deki rakiplerinin daha da gerisinde kalması anlamına geleceğini söyleyen Tavares, “Acı gerçek şu ki Çin’deki rakiplerimiz elektrikli araçları bizden üçte bir oranında daha ucuza üretiyor. Oyunumuzu geliştirmemiz gerekiyor. Duraksayarak geçirdiğimiz her saniye, gelişmek için kaybettiğimiz zamandır” ifadelerini kullandı. &nbsp;Tavares ayrıca, 2025 yılı emisyon hedeflerinin ve AB’nin 2035’te yalnızca sıfır emisyonlu araçların satılabileceği bir pazara dönüşme hedefinin sabit tutulmasının etik bir sorumluluk olduğunu dile getirdi.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">ÖTV gelir artışı ne anlama geliyor?&nbsp;</h2>Gelelim Türkiye otomotiv sektörü gündemine… Konu Türkiye olunca tabi ki akla ilk ÖTV geliyor. TBMM’ye sunulan 2025 bütçe teklifinde otomotiv sektöründen tahsil edilecek ÖTV gelirinin %64,4 artırılarak 818,8 milyar liraya çıkarılması öngörülüyor.&nbsp;Peki bu ne demek? 2024 yılında 497 milyar liralık hedefe ulaşılamadı. Bu yüzden yaklaşık 819 milyar liralık bir hedef, akla hemen ÖTV’de olası bir artışı getiriyor. Açıkçası kimse, “Bu kadarı da olmaz” diyemiyor.&nbsp;Kafalardaki bir başka gündem konusu da uzun zamandır güncellenmesi beklenen ÖTV matrahlarının düzenlenip düzenlenmeyeceği... Son 2 yıldır matrahlar güncellenmediği için Türkiye’de en ucuz otomobilin ÖTV’si, %80’den başlıyor. Buna bir de KDV eklendiğinde vergi yükü %116 oluyor. Fiyatlar arttıkça vergi gelirleri de katlanarak artıyor.&nbsp;Basit bir hesap yapmak gerekirse otomotiv sektörünün bu yılı 1 milyon 100 bin araçla kapatması bekleniyor. 2024’ün ÖTV hedefi ise 497 milyar liraydı. Yani bu hedef bile tutmayacak gibi gözüküyorken hangi matematik hesabı önümüzdeki yıl pazarda %64,4’lük bir artışı öngörüyor?&nbsp;Otomobil satışlarının %50 artması gibi bir ihtimal söz konusu olamayacağına göre muhtemelen ÖTV matrahlarında ciddi bir artış olacak. Ya da tüketiciyi ve otomotiv sektörünü başka bir sürpriz bekliyor…

Çin otomotiv sektörü, Avrupa’yı tehdit etmeye devam ediyor. Paris Motor Show’da yapılan açıklamalar, hep bu yöndeydi. Ancak anlaşılan o ki Avrupalı, Çin ile savaşmayı bırakıp anlaşma yolunu aramaya başladı bile…

Avrupalı otomobil üreticilerinin Çin planı: Savaşma, barış 

Çok değil, yalnızca 2 sene önce Paris Motor Show, Çin merkezli markaların istilasına uğramış ve neredeyse “Çin Motor Show” hâline gelmişti. Son yıllarda da özellikle elektrikli otomobil pazarında Çin merkezli şirketlerin agresif bir büyüme kaydetmesi, fuarda giderek sertleşen bir rekabete neden oldu.&nbsp;Şu bir gerçek ki Çin merkezli markalar, hem Avrupa için hem de dünyanın geri kalanı için büyük bir tehdit oluşturuyor. Çin’deki düşük maliyet, devlet desteği ve teknolojik gelişmeler, bu şirketlerin otomotiv sektörünü domine etmesine neden oluyor. Hâl böyle olunca özellikle Avrupa merkezli markaların çaresizliği, her geçen gün daha da belirginleşiyor.&nbsp;Bu gerginlik ve Çin baskısı ikliminde Paris Motor Show’da bu sene nasıl bir tablo ile karşılaşılacağı merak konusu olmuştu. Paris’ten gelen haberler ise bu yıl Avrupalı markaların fuara damgasını vuracağı yönündeydi.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Fuar, adeta Renault Motor Show’a dönüştü&nbsp;</h2>Pazartesi günü fuar alanına gittiğimizde 5’inci ve 6’ncı salonların Renault Group tarafından kapatıldığını gördük. Şirket, çatısı altındaki Renault, Dacia, Alpine ve Mobilize markalarıyla fuara hazırdı. Fransa merkezli marka, Paris Motor Show’da tam 5 stant, 7 dünya lansmanı ve 2 konsept otomobil ile yer aldı. 5 bin metrekareden fazla sergi alanı, çok sayıda etkinlik ve söyleşilerle Renault Group, adeta Paris Motor Show’un prestijini kurtardı.&nbsp;Türkiye’den MAİS AŞ Genel Müdürü Berk Çağdaş ve Oyak Renault üst düzey yöneticilerinden oluşan kalabalık bir yönetici topluluğu, yaklaşık 20 kişilik bir Türk gazeteci grubunu Paris’te ağırladı. Bu ev sahipliği bile işin ciddiyetini ortaya koyan önemli göstergelerden biriydi. Şirket, 4 alt markası ile fuarda toplam 7 dünya lansmanı yaptı.&nbsp;Fransa merkezli Citroen ve Peugeot da yenilikleriyle fuara ağırlığını koydu. Benzer şekilde Almanya merkezli Volkswagen de bu sene Paris Motor Show’a katılan Avrupalı markalar arasında yer aldı.&nbsp;Fuara katılan Çin merkezli otomobil üreticileri arasında yalnızca BYD’nin gücü hissedildi. BYD, pek çok yeni modelini büyük standında sergiledi. Dongfeng Forthing, GAC, Hongqi, Leapmotor, Seres ve XPeng de fuara katılan Çin merkezli markalar arasındaydı.&nbsp;Stellantis işbirliğiyle Avrupa pazarına giriş yapan Leapmotor,&nbsp;yeni C-SUV modeli B10’u fuarda tanıttı. Neticede Paris Motor Show, pek çok Çin merkezli markayı ağırladı. Fakat bu markalar, önceki yıllara göre çok daha sönük kaldı.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2024/9/2/1729004051702.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></h2><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Paris Motor Show’a genel bakış&nbsp;</h2>Paris Motor Show, pandemi nedeniyle fuara 4 yıl ara verdikten sonra en son 2022 yılında kapılarını ziyaretçilere açmıştı. Fuar, 2022’de oldukça sönük geçse de bu yıl eski günlerine dönüş yaptı. Çok sayıda katılımcının ağırlandığı fuarda birçok modelin dünya lansmanı yapıldı.&nbsp;Stellantis, çatısı altındaki 5 ayrı markayla toplamda 26 dünya lansmanını Paris Motor Show’da hayata geçirdi. Şirketin ikonik markaları Citroen, Peugeot ve Alfa Romeo, yeni nesil ulaşılabilir elektrikli mobilite çözümlerini fuarda sergiledi. &nbsp;Volkswagen, Tourage’den sonra Avrupa’da satışa sunduğu en büyük ikinci SUV modeli olan Tayron’ın dünya tanıtımını Paris’te yaptı. Aracın, 2025’in ilk çeyreğinde Türkiye’de de satışa sunulması bekleniyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/9/2/1729003955099.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Avrupa’da uygun fiyatlı elektrikli otomobil hedefi&nbsp;</h2>Diğer yandan elektrikli araçlarda daha düşük maliyeti başarma hedefi, Avrupa’nın otomotiv sektörü için önemli bir dönüm noktası olabilir. Avrupalı hükümetlerin içten yanmalı motora sahip araçları terk etme politikalarını yavaşlatma ihtimali, yerli üreticilerin Çin merkezli üreticilere karşı düşük maliyetli elektrikli otomobiller etrafında güçlü bir strateji geliştirmesini zorunlu kılıyor.&nbsp;Paris Motor Show, bu dönüşümü yüzeye çıkarırken uygun fiyatlı elektrikli araçların tanıtılması, Avrupa pazarındaki rekabetin hızla arttığını da gözler önüne seriyor. Tüm markalar, artık basit, küçük ve ekonomik mobilite çözümleri üretmeye yöneliyor. Bu yılki fuar da bu gerçeği her stantta ziyaretçilerin karşısına çıkarıyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Citroen ve Peugeot da fuardaydı</h2>Citroen, bu yıl C5 Aircross konsept otomobili ile Paris Motor Show’daydı. Şirket, yeni konsept otomobiliyle gelecek vizyonunu gözler önüne serdi. Güçlü ve karakteristik bir tasarım diline sahip olan C5 Aircross’un, C-SUV segmentinde öne çıkacağı ifade edildi.<img src="https://images.aposto.com/2024/9/2/1729003973951.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Peugeot ise tamamen elektrikli yeni modeli E-408’i Paris Motor Show’da tanıttı. 58,2 kWh kapasiteli bataryası ile tek şarjda 453 kilometre sıfır emisyonlu sürüş deneyimi sunan E-408’in, markanın elektrikli araç stratejisini bir üst seviyeye taşıyacağı belirtildi.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/9/2/1729004010161.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">BYD ön plandaydı</h2>Türkiye’de yatırım kararı alan BYD&nbsp;de fuarda yeni teknolojilerini özel olarak tasarlanan standında sergiledi. Avrupa’da ilk kez tanıtılan Sealion 7, sportif tasarımıyla dikkat çekerken markanın büyüyen ürün gamına katılan en yeni model oldu. Şirket, Paris Motor Show’da Avrupa’daki güçlü varlığını temsil eden geniş ürün yelpazesini de ziyaretçilerle buluşturdu. Avrupa’daki ilk büyük çıkışını 2022 Paris Motor Show’da yapan BYD, bu yıl yalnızca 2 yıl içinde kaydettiği hızlı büyümeyi de fuarda kutlamış oldu.&nbsp;Dacia ise çok satan modeli Duster’ı Renault markası altında satmaya başlayınca segmentteki boşluğu Bigster isimli yeni modeliyle doldurma kararı aldı. Araç, yeni ve uygun fiyatlı bir otomobil olma vaadi ile fuarda ilk kez tanıtıldı. Ancak Bigster’ın henüz Türkiye’de satışa sunulmayacağı ifade edildi. Zira şirket, Dacia Bigster ile Renault Duster’a yeni bir rakip yaratmaya niyetli değil.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2024/9/2/1729004030523.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></h2><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Avrupa, rekabeti sürdürüyor</h2>Paris Motor Show’daki Avrupa ağırlığı&nbsp;gösterdi ki Avrupa merkezli şirketler, Çin merkezli markalarla mücadeleye devam ediyor. Elektrikli otomobil pazarında başlayan sert rekabetin, 2025 yılında daha da keskinleşmesi bekleniyor.&nbsp;Bu rekabet&nbsp;tüketiciye daha ekonomik, daha uygun fiyatlı otomobiller sunulmasının önünü açacak mı, orası şimdilik belirsiz. Esasında bu konuda Çin merkezli şirketlerin eli daha sağlam. Çünkü Çin hükümeti, çoğu markaya Avrupalı şirketlerle rekabet edebilsinler diye büyük destekler sağlıyor. Avrupa’da ise böyle bir durum söz konusu bile değil. Bölgede bu tip bir destek, ancak markaların biraraya gelmesiyle sağlanacak gibi gözüküyor.

Paris Motor Show, 14 Ekim Pazartesi günü 90. kez kapılarını açtı. Bir süredir kaybettiği eski prestiji geri kazanmak için çabalayan fuarda bu yıl Çin ve Avrupa merkezli otomotiv şirketlerinin rekabeti daha da belirgin hâle geldi. 

Paris Motor Show: Avrupa’dan Çin’e gövde gösterisi

Elektrikli otomobil pazarında Eylül ayı satışları açıklandı. Togg, 2 bin 200 adet T10X satarak 2 bin 475 adet araç satışı yapan Tesla’nın gerisinde kalsa da yılın ilk 9 ayındaki toplam satışlarda liderliğini korudu. Ancak bu liderlik konusunda çeşitli tartışmalar mevcut...Togg, 9 ayda toplam 17 bin 49 adet araç sattı. Son aydaki satışların büyük bir bölümünün devlet kurumlarına yapıldığı zaten biliniyor. Önümüzde rekabet açısından hayli zorlu geçecek bir 3 ay daha var.&nbsp;Sene başında Togg CEO’su Gürcan Karakaş, Türkiye’de geçen sene Mart ayında T10X’i ön siparişe açtıklarında 177 bin talep ile beklentilerin üzerine çıktıklarını açıklamıştı. Bu sayının üretim adetlerinin 13 katı olduğunu vurgulayan Karakaş ayrıca, şu ifadeleri kullanmıştı: &nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“20 bin adedin üretimini tamamlamış ve teslim etmiş olmanın rahatlığıyla ve gururuyla 2024’e giriyoruz. 2024’teki satış hedefimiz 47 bin civarında… Bunun cüzi bir kısmını ihracat için düşünüyoruz.”</blockquote>Şu ana kadar 17 bin adet araç satıldığına göre bu hedefe ulaşmak için yılın son 3 ayında 30 bin adetlik bir satış yapılması gerekiyor. Devlet kurumları, Togg almak için sıraya girmişken ve üretim kapasitesi 20 bin adetleri görmüşken esasında ulaşılamayacak bir rakam değil. Tabii bunlar işin ironi kısmı…&nbsp;Ama Togg yönetiminin 117 binlik ilk beklentinin hangi nedenlerden dolayı bu derece gerilediğini bulması lazım. Zira Togg, Türk halkının yerli otomobili olacakken devletin otomobili olma yolunda ilerliyor. Bu gidişat fark edilmiş ki yakın zamanda Togg’da önemli yönetim değişiklikleri yapıldı. Anlaşılan o ki taze kanlara, taze beyinlere ihtiyaç duyuldu.Gelelim toplam satışlarda ilk 10 elektrikli modelin sıralamasına… İlk 10’da Togg’u Tesla, BMW, KG Mobility, Mercedes, Hyundai, MG, Peugeot, MINI ve Opel takip etti.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">BYD’de işlem tamam, sıradaki gelsin</h2>Satışları her ay geriye düşen yerli otomobilin iç pazardaki düşüşünü engelleme adına Çin merkezli otomobil üreticilerine açılan savaş, devlet tarafından da desteklendiği için bu markalara “Ya üret, ya terk et” mesajı verildi. Bu mesaja ilk yanıt BYD’den geldi.&nbsp;BYD’nin Manisa fabrikası&nbsp;için “Çevresel Etki Değerlendirmesi” (ÇED) süreci başladı. Projenin inşaatında 2 bin 500 kişi, işletmesinde ise üç vardiya hâlinde toplamda 12 bin kişi çalışacak. 2026’nın ilk çeyreğinde üretime başlaması beklenen fabrikaya ilişkin yatırım anlaşması, BYD ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı arasında, Temmuz ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın öncülüğünde imzalanmıştı. Bu kapsamda Manisa’da yaklaşık 1 milyar dolarlık yatırımla inşa edilecek tesise ilişkin ÇED başvuru dosyası da Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na sunuldu.&nbsp;Bunun üzerine BYD için açıklama günü de belli oldu. 4 Kasım’da İstanbul’da bir basın toplantısı yapacağını açıklayan BYD’nin, teşvik belgesini de aldığı anlaşılıyor. BYD, bu toplantıda araçlarını ve fiyatlarını açıklayacak.&nbsp;Açıklanacak modellerin başında Seal U’nun elektrikli ve şarj edilebilir hibrit versiyonu geliyor. Modelin fiyatlarının açıklanması, bu alandaki tüm dengeleri değiştirecektir. Çünkü alınan teşvik belgesi ile araç, önemli ölçüde vergi yükünden arınmış bir fiyatla karşımıza çıkacak.&nbsp;Elektrikli Han ve Dolphin de ilk gelecek modeller arasında yer alıyor. Benzer şekilde Seal’ın sedan modelinin de etkili olabileceği tahmin ediliyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Chery de üretime yakın&nbsp;</h2>BYD ile bu sürece gelinmişken Chery yetkilileri de yakın zamanda Cumhurbaşkanı ile görüştü. Anlaşılan o ki o tarafta da anlaşma tamamlanmak üzere. Bu iki dev markanın Türkiye’de böylesi bir yatırıma girişmesi güzel. Ancak bu durum, iç pazarı yerli otomobiller lehine nasıl etkileyecek; asıl soru bu…&nbsp;Araç satamayan ve Çin merkezli üreticilerin gerisinde kalan yerli pazarda Tofaş-FIAT şimdi Egea modeliyle yok mu satacak? İç pazara yönelik satış yapan marka yöneticilerinin öncelikle “Biz bu ülkede neden rekabete ayak uydurup araç satamıyoruz?” diye düşünmesi gerekiyor.&nbsp;Yakın zamanda BYD ile ilgili açıklama yapan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, açıklamasında şu ifadeleri kullandı:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Çok sıkı bir çalışma yürüyor. 2026’da üretim başlayacak; imzalar atıldı. BYD, Manisa Organize Sanayi Bölgesi’nde yer tahsis sürecini ve fabrika inşaatına ilişkin izin başvurularını tamamladı. Bu başvurular en hızlı şekilde değerlendirilecek ve sonuçlandırılacak.&nbsp;Fabrika arazisinde altyapı hazırlıklarına ilişkin Manisa Organize Sanayi Bölgesi ile birlikte yürüttüğümüz çalışmalar da var. 160 hektarlık bir alandan söz ediyoruz. Orada hem bir Ar-Ge merkezi, hem 150 bin araçlık bir fabrika hem de bir tedarikçi parkı olacak. Tedarikçi firmalar da burada yatırım yapacak. Türkiye, yüksek teknolojide çok önemli bir adım atmış olacak.&nbsp;650 binden fazla çalışanı olan, 110 binden fazla Ar-Ge çalışanı olan ve her gün 32 patent geliştiren bir markanın Türkiye’de Ar-Ge merkezi kurması, nitelikli mühendislerimizi, araştırmacılarımızı istihdam edecek olması, doğrudan 5 bine yakın, dolaylı olarak 20 binin üzerinde bir istihdam potansiyeli oluşturacak olması ve bütün bu yatırımı yüzü dışarıya dönük olarak ihracat pazarlarını hedefleyerek yapması çok değerli, çok kıymetli…”&nbsp;</blockquote>Chery’nin uluslararası başkanının da Yatırım Danışma Konseyi Toplantısı’na katıldığını vurgulayan Kacır, sözlerine şu ifadelerle devam etti:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Türkiye’de potansiyel bir yatırımın nasıl yapılacağına ilişkin istişarelerde bulunduk. Chery ile geçen yılın sonundan beri çok sıkı bir iletişim ve diyalog hâlindeyiz. O yatırım için de son basamaklara geldik. Hedefimiz, orada da neticeye erişebilmek… Gerek Chery ile, gerek başka markalarla Türkiye’nin potansiyelini paylaşmaya devam edeceğiz.”</blockquote><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Togg’u desteklemeyi sürdüreceğiz”</h2>BYD ve diğer firmaların Türkiye’de yatırım yapmasının Togg’un rekabet gücünü etkileyip etkilemeyeceğine ilişkin sorulara da yanıt veren Kacır, şu değerlendirmede bulundu:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Togg, yeni bir teknoloji markası aslında. Her yeni markanın, doğduğu, emeklediği, büyüme aşamasında olduğu süreçlerde ciddi bir sahiplenmeye ve desteğe ihtiyacı olur. Dünyanın en kıymetli elektrikli araç markasının 5’inci, 6’ncı yılında geldiği üretim hacmine, Togg’un 1 yılda geldiğini görüyoruz. Bu, hepimizin sahiplenmesiyle mümkün oldu.&nbsp;Millet olarak Togg’a, 60 yıl öncesindeki Devrim otomobili hayalimizi Sayın Cumhurbaşkanımızın tabiriyle 'devrin otomobili' olarak hayata geçiren bir proje olarak yaklaştık ve sahip çıktık. Togg da elbette bunun hakkını veriyor, verecek. Her yeni teknolojik üründe yaşanabilecek bazı sorunlar da yaşanıyor. Togg’da hep birlikte canla başla çalışan, alınteri döken, akıl teri döken bu ülkenin evlatlarına, pırıl pırıl mühendislerine destek olmaya gayret ediyoruz.&nbsp;Giderek teknolojik olarak da iyileşmenin hızlandığını görüyorum. Rekabetin ana unsuru Ar-Ge, inovasyon, yeni nesil ürünler ve hizmetler geliştirebilmek... Togg, bu anlamda çok ciddi bir gayret ortaya koyuyor. Hem elektrikli araç teknolojisi, batarya ve elektrik motoru teknolojileri hem de otonom sürüş teknolojileri tarafında ciddi bir Ar-Ge çabası içinde. Ama elbette bütün bunlar zaman alacak ve biz, bu zaman boyunca Togg’u desteklemeyi sürdüreceğiz.”</blockquote>Türkiye’de yatırım yapmayı planlayan markalarla ilgili değerlendirmelerde de bulunan Kacır, bu markaların sadece Türkiye’de yatırım yapmadığını ve Avrupa’nın farklı ülkelerinde de yatırım planladığını vurgulayarak şöyle dedi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Bu rekabete hazırlanmak, bizim için elbette ki bir zorunluluk. Sadece Türkiye pazarında ürün satarak bir küresel markanın ortaya çıkması mümkün değil. İnşallah ihracat da yapacağız. Togg, sadece Türkiye yollarında değil, Avrupa yollarında da görülecek ve satılacak. Bütün bu pazarlarda onlarca, yüzlerce marka ve modelle rekabet edeceğiz. Bu rekabete hazırlanma sürecinde, bizim hem devlet hem millet olarak millî markamızı sahiplenmemiz çok önemli.”</blockquote>Togg proje sürecindeyken bazı çevrelerin eleştirilerde bulunduğunu, ancak şimdi 37 bin Togg’un piyasada olduğunu belirten Kacır, “Şöyle bir algı oluşmasın; biz Türkiye’nin tüm sanayi sektörlerinin mesuliyetini taşıyoruz ve bu sektörlerde Türkiye’nin tüm millî kabiliyetlerini yükseltmemiz lazım. Yeni nesil yatırımların Türkiye’ye gelmesi, aslında yeni nesil teknoloji geliştiren millî markamız için de iyidir” ifadeleriyle sözlerini noktaladı.

Yerli otomobil sektörü, Çin’de üretilen otomobillerle rekabette yenildi. Bunun üzerine Çin merkezli üreticilere resmen “Ya üret ya da terk et” denildi. İki Çin merkezli otomobil devi ise üretmek için kolları sıvadı.  

Togg’da yatırım etkisi: BYD ve Chery yatırımlarında son durum ne?

Bu hafta yerli bir girişimden söz edeceğiz. Teknoloji markası Reeder, ilk elektrikli aracı ReeV Fancy'yi kısa bir süre önce Samsun'daki üretim tesisinde tanıttı. Şirket, yenilikçi ürünleri Türkiye ekonomisine kazandırma hedefleri kapsamında geliştirdiği aracın nihai yerlilik oranı hedefinin %80 olduğunu açıkladı. Tasarımı ve teknolojisi tamamen Türkiye'de geliştirilen araç, kentsel mobiliteyi yeniden tanımlamayı ve sürdürülebilir ulaşım çözümlerine yönelik artan talebi karşılamayı vadediyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/9/2/1727803670055.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.35" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Tanıtım etkinliğinde Reeder’ın kurucu CEO’su Uygar Saral da vardı. Saral, konuşmasında şu ifadeleri kullandı:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Reeder’ın bir dünya hayali var: Dünyadaki herkes, her şeye ve herkese eşit mesafede olsun istiyoruz. Dolayısıyla Reeder’ın misyonu, en başından itibaren teknolojiyi herkes için ulaşılabilir kılmak. Bunun için sürekli cep telefonu, tablet, bilgisayar ve televizyon gibi cihazlar üzerinde çalışıyoruz.&nbsp;Türkiye’deki pazar gerçeklerini incelediğimizde ve neler yapabileceğimize baktığımızda ortaya böyle bir aracı geliştirme hayali de çıktı. Özellikle gençleri mobiliteye, özgür ulaşıma kavuşturma hedefimiz vardı. Bu hedefi başarmak için ilk adımları attık.&nbsp;Şimdi ‘Bu araçla ilgili hayaliniz ne?’ diye soruluyor. Ben ayda 20 bin adet araç üretip bir kısmını Türkiye'ye, bir kısmını da yurt dışına satmayı hayal ediyorum.”</blockquote><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">ReeV Fancy, 100 kilometre menzil sunuyor</h2>Sürdürülebilirlik ile inovasyonu buluşturmayı amaçlayan ReeV Fancy, Samsun Üniversitesi’nin Ballıca kampüsünda bulunan ve Reeder tarafından Ar-Ge ve teknoloji üssüne dönüştürülen eski tütün hangarlarında üretildi. Araç, kompakt yapısı ve teknolojik özellikleriyle yoğun şehir hayatına uyum sağlamayı hedefliyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çevikliği ve çevreye duyarlı sürüşüyle geleceğin kentsel mobilite çözümlerinden birine dönüşmeyi hedefleyen ve %100 elektrikli yapısıyla sürdürülebilir ulaşımı mümkün kılan araç, 7,5 kWh kapasitesinde bir LiFePO4 batarya ile geliyor.</li></ul>Oldukça sessiz olan model, 5 saat gibi kısa bir sürede tamamen şarj oluyor. Saatte maksimum 45 kilometre hıza ulaşabilen araç, tek şarjla 100 kilometreye varan bir menzil sunuyor ve ev tipi prizlerle de şarj edilebiliyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Araç dikey olarak da park edilebiliyor</h2>Dar sokaklarda ve yoğun trafikte rahat hareket edebilmek için tasarlanan ReeV Fancy, küçük boyutlarıyla hem manevra kolaylığı sağlıyor, hem de park yeri sorununu ortadan kaldırıyor. 2,49 metre uzunluğunda ve 1,33 metre genişliğindeki araç, evlerin ve dükkanların önüne dikey olarak bile park edilebiliyor. 200 litrelik bagaj hacmi bulunan model ayrıca, hafta içi günlük yolculuklarda ve hafta sonu yapılan tatil kaçamaklarında sürücülerin tüm ihtiyaçlarını karşılamak için yeterli alan sunmayı vadediyor.&nbsp;Nostaljinin estetik unsurlarını modern tekniklerle harmanlayarak zamansız tasarımlar ortaya çıkaran mimar, tasarımcı ve sanatçı Rıfat Baltaoğlu tarafından tasarlanan ReeV Fancy, oldukça estetik bir görünüme de sahip.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Aracın özel üretim jantları, LED mercekli kromaj kaplama farları ve parlak ön-arka far çerçeveleri, estetiğini ve karakterini güçlendiriyor. Ayrıca ReeV Fancy’de gündüz farı, sinyal ve park lambalarını üçü bir arada şekilde sunan özel bir aydınlatma modülü bulunuyor.</li></ul>Araç, 280 bin liralık bir fiyat etiketiyle satışa çıktı. Ön siparişe özel olarak 100 adet araç, 40 bin lira peşinat ve ayda 11 bin 250 liradan başlayan taksit seçenekleriyle satışa sunuldu. Bu 100 araç, dakikalar içinde tükendi.

Yerli teknoloji markası Reeder, ilk elektrikli aracı ReeV Fancy'yi Samsun'daki üretim tesisinde tanıttı. Tasarımı ve teknolojisi tamamen Türkiye'de geliştirilen araç, kentsel mobiliteyi yeniden tanımlamayı ve sürdürülebilir ulaşım çözümlerine yönelik artan talebi karşılamayı vadediyor. 

Samsun’dan yola çıkan elektrikli mobilite çözümü: ReeV Fancy

Sıfır otomobil fiyatlarının artması, ikinci el otomobil pazarına yaradı. Şu anda bir süre önce “Yandık, bittik” denilen ikinci el pazarında yükseliş söz konusu… Otomotiv sektöründe faaliyet gösteren veri ve ikinci el fiyatlandırma şirketi Cardata, güncel veriler ışığında yılın son 4 ayıyla ilgili durumu değerlendirdi. Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, Eylül ayında geçen yılın aynı dönemine göre sıfır kilometre otomobil fiyatlarında %17, ikinci el otomobillerde ise %15’lik bir artış yaşandığına dikkat çekti.&nbsp;Sıfır araçlar ile ikinci el araçlar arasındaki fiyat makasının bu yılın Temmuz ayına kadar çok dar olduğunu hatırlatan Hüsamettin Yalçın, değerlendirmesinde şu ifadelere yer verdi:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Sıfır kilometre fiyatı 1,5 milyon lira olan bir aracın 7-8 bin kilometre, hatta 10 bin kilometredeki temiz bir ikinci elinin fiyatı 1,3 milyon lira seviyesindeydi. Dolayısıyla talep hep sıfır kilometre araçlara kaydı. Tüketici, 'Sıfır araç fiyatına yakın ikinci el araç almaktansa yenisini alırım daha iyi' dedi. Fakat Temmuz ile Ağustos ayı arasında avroda %5,5’lik bir artış oldu. Markalar da bu artışı zorunlu olarak Eylül ayında yaptıkları zamlara yansıttı. Bu doğrultuda fiyatlar ortalama %5,5 arttı. Yani avro kurundaki artış kadar bir artış yapıldı. Ancak bu, sıfır kilometre araç satışlarının Eylül ayında azalacağı anlamına gelmiyor.”&nbsp;</blockquote>Okulların açıldığını, kitleler halinde şehre dönüşün başladığını ve ertelenmiş talebin ve mobilite ihtiyacının devam ettiğini ifade eden Yalçın, sözlerine şu şekilde devam etti:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“İnsanlar araç satın almaya devam edecek. Özellikle kredi ve finansmana erişim, yılın son 4 ayında daha kolay hâle gelirse satışlar daha da büyük bir ivme kazanabilir. Yaptığımız çalışmalar, Eylül ayında pazarın 80-90 bin satış adediyle kapanacağını gösteriyor. Pazar, zaten ilk 8 ayda 2022 yılının toplam kapanış performansını yakaladı. Özellikle Kasım ile Aralık aylarında beklediğimiz yoğun kampanya bombardımanı ve bu dönemde filoların devreye girmesi ile pazar, 1,1 milyon adede yaklaşırsa bu hiç sürpriz olmaz.”</blockquote><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İkinci elde büyük fiyat artışları olmayacak</h2>Cardata Genel Müdürü ayrıca, ikinci el pazarında satışlarda son 1 yıldır önemli bir durgunluk yaşandığını vurguladı. “Bizim verilerimize göre ikinci el satışlarında %30 oranında bir düşüş var” diyen Yalçın, şu ifadeleri kullandı:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Mevduat faizleri hâlâ yüksek. Bir kısım tüketici, hâlâ 1 milyon lirası varsa bunu ikinci el araç almak yerine bankada mevduata yatırmayı tercih ediyor. İkinci eldeki düşüşlerin sebeplerinden biri bu… Ama sıfır kilometre araçta durum daha farklı. Orada takas, kampanyalar, daha fazla Çin menşeli aracın yılın son 4 ayında piyasaya girecek olması ve filo sektörü gibi faktörler var. Bu durum, pazarın fiyat artışlarına rağmen 1 milyon satış adedini aşacağı yönündeki öngörülerimizi destekliyor.”&nbsp;</blockquote>Sıfır kilometre araçlardaki fiyat artışlarının ikinci el araç pazarını olumlu etkileyeceğini de vurgulayan Yalçın, sözlerini şu ifadelerle noktaladı:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Bu zamlar olmadan önce ikinci el araçlar ve sıfır kilometre araçlar arasındaki fiyat makası çok dardı. O makas, sıfır kilometre araçlarda yukarı doğru açıldıkça ikinci eldeki fiyat makası daha normal hâle gelecek. Yani ikinci el fiyatları daha algılanabilir, daha normal fiyatlara dönüşecek. Dolayısıyla ikinci el pazarında fiyatların yıl sonuna kadar sabit gideceğini düşünüyoruz. İkinci elde çok büyük fiyat artışları olmayacak ve ikinci el araçlar daha uygun bir seviyeye gelecek.”</blockquote>

Sıfır otomobil fiyatlarının artması, ikinci el otomobil pazarına yaradı. Bir süre önce zorluk yaşayan ikinci el pazarı yükselişe geçti. Cardata, güncel veriler ışığında yılın son 4 ayını değerlendirdi.

İkinci el pazarına yönelik beklentiler: Fiyatlar artacak mı?

Devlet için otomotiv sektörü iyi bir gelir kaynağıdır. Otomotiv endüstrisi, ÖTV’si, KDV’si, ihracatı ve ödediği vergilerle devletin en iyi gelir kalemlerinden biridir. Ama yine de ne sektör, ne de otomobil alan vatandaşlar ne yaparsa yapsın devlete yaranamaz. Mesela Türkiye’de otomobil alan bir vatandaş, kendine aldığı otomobilden bir tane de devlete alır. Vatandaş, “Bir bana bir sana” diyerek kardeş payı yapsa da devletin gözünde sektör de otomobil alan vatandaş da günah keçisidir.&nbsp;Bütün bu olumsuzluklara rağmen otomotiv sektörü yöneticileri de olanlara tepki göstermez ya da devleti karşısına alacak bir söylemde bulunmaz. Vatandaşlar da her vergiyi sineye çeker. Yani sektör ve devlet arasında böylesi toksik bir ilişki var. Ama işte seven katlanıyor…&nbsp;Bu ülkeye saçma sapan bir nedenden dolayı 9 aydır ne Japonya’dan, ne Amerika’dan, ne de Çin’den elektrikli araç gelemiyor. Nedenini de kimse izah edemiyor. Bu önleme “Togg’u koruma yasası” dense de Togg’un üretimi belli, satacağı araç belli… Yani bu açıklamanın da geçerli bir zemini yok.Geçen yıl sonunda yürürlüğe giren bir tebliğle, Gümrük Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşması’na (STA) dahil olan ülkeler dışındaki ülkelerden elektrikli otomobil ithal etmek için şirketlere kendilerine ait 20 adet servis açma zorunluluğu getirildi. Mevcut servisler yeterli görülmeyip Türkiye’de yatırımı olan markalara bile servis açma koşulu konulunca sektör karıştı. Tebliğ nedeniyle 9 aydır bu ülkelerden ithalat yapılamıyor. Markalar da tebliğin değiştirilmesi veya kaldırılmasını istiyor.&nbsp;29 Kasım 2023 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan ve 29 Aralık’ta yürürlüğe giren “Bazı Elektrikli Araçların İthaline İlişkin Tebliğ”, ilk bakışta her önüne gelenin Türkiye’ye yeni marka getirmesini önleyecek olması açısından önemli bir karar olarak değerlendirildi. Fakat ülkede fazlasıyla yetkili servisi olan marka ve distribütörlerden de 7 bölgede 20 servis açmaları istenince işler karıştı. Zira bu markalar veya distribütörler, hâlihazırda yetkili satıcılarının bünyesindeki servislere de rakip olmak istemedi.&nbsp;Ama aradan 9 ay geçmesine rağmen tebliğ ile ilgili hiçbir açıklama yapılmadı. Bu da Japonya, Çin, Amerika ve Meksika gibi ülkelerden yapılan elektrikli otomobil ithalatını durdurdu. Bugün birçok marka, yeni nesil elektrikli araçlarını Türkiye’ye getirebilmek için tebliğ ile ilgili nihai kararı bekliyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Çin istilası önlenebildi mi?</h2>Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) Başkanı Ali Haydar Bozkurt, bu tebliğ nedeniyle Avrupa Birliği (AB) ve STA ülkeleri dışındaki ülkelerden yapılan elektrikli otomobil ithalatının durma noktasına geldiğini belirtiyor. Bozkurt ayrıca, Japonya, Amerika ve Meksika gibi birçok ülkede üretilen elektrikli araçların da ülkeye ithalatının ve rekabetçi fiyattan müşterilere sunulmasının imkansız hale geldiğini söylüyor.Yani Çin merkezli şirketlerin Türkiye’ye girmesinin ardından önlem olarak alınan bu kararın ayaklarının yere basmadığı ortada. Tebliğ hazırlanırken sektör yetkililerinden görüş alınmadığı da aşikar…Tebliğ nedeniyle Türkiye’ye getirilemeyen bazı elektrikli otomobil modelleri arasında BMW iX3, BYD Atto 3, BYD Han, BYD Seal U, BYD Dolphin, Cupra Tavascan, Dacia Spring, Ford Mustang Mach-E, Hongqi E- HS9, Leapmotor T03, Lexus RZ 450E, Lexus UX, MG Cyberster, MG MG4, MG Marvel R, MG ZS EV, Neta U, Neta GT, Neta AYA, Nissan X-Trail e-Power, Seres 3, Skywell ET5, Skywell EA3, Skywell EA5, Subaru Solterra, Toyota bz4x, Volvo EX30 ve Volvo EX90 da var.&nbsp;Peki bu markaları satan şirketlere ve bu otomobilleri almayı bekleyen vatandaşlara yazık değil mi? Ya da başımız ağrımayacaksa şu soruyu soralım: Devlet böyle ne olduğu belli olmayan bir iş yapar mı?&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Cevapsız diğer sorular</h2>Bu konuyu bir Almana, bir Fransıza ya da bir Amerikalıya anlatamazsınız. İngilizceniz yetse bile kelimeler kifayetsiz kalır. Gelelim ikinci cevapsız sorumuza…&nbsp;Bilmeyenler için kısaca özetleyelim. Tofaş, 1 Mart 2023’te Stellantis Otomotiv Pazarlama AŞ’nin Türkiye’deki faaliyetlerinin tamamını 400 milyon avroya devraldı. Şirket, bu yatırımla çatısı altında Peugeot, Citroën, Opel ve DS Automobiles’ın da bulunduğu Stellantis’in Türkiye operasyonlarını bünyesine katmış olacaktı. Dahası bu olası birleşmeyle Tofaş, Türkiye’deki otomotiv sektörünün %45’ini yönetiyor hâle gelecekti.&nbsp;Fakat uzun bir süredir Rekabet Kurulu’ndan bu anlaşmayla ilgili bir karar bekleniyor. Standart prosedür çoktan aşıldığı halde Rekabet Kurulu bunca zamandır neyi inceliyor veya neyi bekliyor; bilinmiyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Rekabet Kurulu nasıl bir açıklama yapmıştı?</h2>Kurul, konuyla ilgili açıklamasında şu ifadeleri kullanmıştı:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Rekabet Kurulu, Stellantis Otomotiv Pazarlama AŞ’nin tek kontrolünün Tofaş Türk Otomobil Fabrikası AŞ tarafından devralınmasına ilişkin başvuruyu 23.11.2023 tarih ve 23-54/1029-M sayılı kararı ile nihai incelemeye aldı.Bilindiği üzere 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 7. maddesi ile Rekabet Kurulu, piyasalarda etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuracak birleşme ve/veya devralma işlemlerini denetlemekle görevlidir. Kurul, piyasadaki rekabetin yapısına etkileri bakımından incelemenin derinleştirilmesi ihtiyacı duyulan işlemleri Kanun’un 10. maddesi çerçevesinde nihai incelemeye alabilmektedir.&nbsp;Kurula bildirilmiş bir birleşme/devralma işlemi, Kanun’un 10. maddesine göre nihai karara kadar askıda olup uygulamaya konulması mümkün değildir. Bununla birlikte işlemin nihai incelemeye alınması, izin verilemez nitelikte olduğu anlamına gelmemektedir.”</blockquote>Öte yandan anlaşmada şu maddeler de yer alıyor:&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Stellantis, 2025 yılı başından itibaren üretime başlama hedefiyle 5 marka için planlanan hem orta boy hafif ticari araç hem de binek otomobil versiyonlarında “K0” modelinin üretimini Tofaş’a tahsis edecek.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mevcut Doblo üretiminin, Temmuz 2023’te “K0” modelinin üretim bantlarında çalışmalar başlayıncaya kadar devam etmesi planlanıyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mevcut Fiat Egea/Tipo projesi 2025 yılı sonuna kadar uzatılmıştır.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İlgili rekabet otoritelerinin onayı da dahil olmak üzere gerekli düzenleyici onaylara tâbi olacak işlemin, 2023 yılının ikinci yarısında tamamlanması beklenmektedir.</li></ul>Bir tarafta çaresizce tebliğ ile ilgili açıklama bekleyen marka yöneticileri, diğer tarafta milyonlarca avroluk yatırımla ilgili nihai kararı bekleyen dev markalar…Bunlar, otomotiv sektöründeki cevapsız sorulardan yalnızca ikisi. Ama vatandaşın yıllardır sorduğu şu soruları da unutmamak lazım: Neden otomobil ücreti kadar vergi ödeyerek dünyanın en pahalı otomobillerini ben alıyorum? Neden dünyanın en pahalı akaryakıtını ben kullanıyorum?&nbsp;

Devlet ve otomotiv sektörü, çocukları yüzünden boşanamayan ama birlikte yaşamaktan da mutlu olmayan ailelere benziyor. Sektör, devletin en iyi gelir kalemlerinden biri olsa da devlet müdahaleleri nedeniyle sık sık pek çok cevapsız soruyla karşı karşıya kalıyor. 