22 Kasım Cuma sabahından herkese günaydın.Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Kasım ayı toplantısında politika faizini sabit bırakarak bekleneni vermiş olsa da, kararın ardından açıklanan metin beklenenden çok daha güvercin nitelikler taşıyordu.Metnin verdiği mesajlarla birlikte yurt içinde piyasalar yukarı yönlü hareketlenerek hafta başından bu yana yaşadığı kayıpları telafi ederken, ilk faiz indirimine ilişkin beklentiler ise Ocak 2025'ten Aralık 2024'e çekildi.&nbsp;Günün Hikayesi'nde Eren Kuru tarafından kaleme alınan "Savaşın gölgesine varlık fiyatlamaları"&nbsp;başlıklı yazıyı bulabilirsiniz.&nbsp;Günlük ruh gıdası dozunuz ise burada: <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/playlist/3x6xRt9FnSbfPbgiO6incZ?si=f65c9f24383e46a0&nd=1&dlsi=c231b4a8f9e64ba6" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">French Cafe Lounge</a>İyi okumalar.Emircan

Finans dünyasındaki tüm önemli gelişmeler ve makro-iktisadi meseleler, derinlemesine bir perspektif ve sebep-sonuç ilişkileriyle hafta içi her gün sabah 08.00'de gelen kutunda!

Finans dünyasındaki tüm önemli gelişmeler.

EXANTE

TCMB politika faizini sabit bırakarak bekleneni vermiş olsa da, kararın ardından açıklanan metin beklenenden çok daha güvercin nitelikler taşıyordu.

🕊️ Merkez'in güvercin sinyali

21 Kasım Perşembe sabahından herkese günaydın.Gözler bugün Merkez'de. TCMB'nin Kasım ayı PPK toplantısında faiz oranlarında herhangi bir değişikliğe gitmesi beklenmesi de, karar sonrasında açıklanacak metinde verilen mesajlar piyasalar için kritik öneme sahip olacak. Açıklanacak metnin çoğunlukla şahin bir tavra sahip olması bekleniyor. Beklenenden daha güvercin bir metnin ise USD/TL ve Borsa İstanbul üzerinde önemli etki yapma ihtimali mevcut.&nbsp;Günün Hikayesi'nde Trump ve Biden döneminin ekonomik olarak karşılaştırmasına yer verdiğimiz yazımızı bulabilirsiniz.Günlük ruh gıdası dozunuz ise burada: <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/playlist/37i9dQZF1DX3jqDAfxnk9U?si=62201f3e98604bfb" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">North Sea Jazz Best Of</a>İyi okumalar.Emircan

Gözler bugün Merkez'de. TCMB'nin Kasım ayı PPK toplantısında faiz oranlarında herhangi bir değişikliğe gitmesi beklenmesi de, karar sonrasında açıklanacak metinde verilen mesajlar piyasalar için kritik öneme sahip olacak.

👀 Gözler Merkez'e çevrili

20 Kasım Çarşamba sabahından herkese günaydın.Dün hem yurt içi hem de yurt dışında (en azından ekonomi tarafında) sakin bir gündem mevcuttu. Türkiye tarafında TCMB tarafından paylaşılan veriler ve TBMM'de yapılan açıklamalar takip edilirken, yurt dışında ise G20 Liderler Zirvesi ve Rusya-Ukrayna gerilimi ön plandaydı.Günün Hikayesi'nde Prof. Dr. Filiz Eryılmaz tarafından kaleme alınan "Borsa TCMB kararlarına kilitlenmiş durumda" başlıklı yazıyı bulabilirsiniz.Günlük ruh gıdası dozunuz ise burada: <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/playlist/37i9dQZF1DWWLmaNnR9HlL?si=f58839ff9fb447b0" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Cena con amigos</a>İyi okumalar.Emircan

G20 Liderler Zirvesi'nin ilk gün bildirisinde "ultra zenginlerin" vergilendirilmesi konusu yer aldı. Bildiride ultra zenginlere getirilecek %2'lik bir vergi ile yoksulluğa karşı 250 milyar dolar toplanabileceği ifade edildi.

💰 Ultra zenginlere vergi

19 Kasım Salı sabahından herkese günaydın.G20 Liderler Zirvesi “Adil bir dünya ve sürdürülebilir bir gezegen inşa etmek” temasıyla Brezilya'da başladı. İki gün sürecek olan zirvede ultra zenginlerin vergilendirilmesi, yoksulluk ve açlıkla mücadele ve uluslararası güvenlik gibi küresel ekonomi için son derece önemli konular ele alınacak.&nbsp;Haber akışı tarafında dün yurt içinde çoğunlukla TCMB ve TÜİK tarafından gelen verileri takip ettik. Yurt dışı haber akışı ise G20 zirvesi ve İran'a karşı alınan AB kararlarının dışında bir miktar sakindi diyebiliriz.&nbsp;Günün Hikayesi'nde Prof. Dr. Burak Arzova tarafından kaleme alınan "Kamu katkı sağlamadan enflasyon düşmez" başlıklı yazıyı bulabilirsiniz.&nbsp;Günlük ruh gıdası dozunuz ise burada: &nbsp;<a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/playlist/37i9dQZF1DWZtZ8vUCzche?si=SBLZVzrETcacgs1xyMx_XA" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Songs to test headphones with</a>İyi okumalar.Emircan

G20 Liderler Zirvesi Brezilya'da başladı. İki gün sürecek olan zirvede ultra zenginlerin vergilendirilmesi, yoksulluk ve açlıkla mücadele ve uluslararası güvenlik gibi önemli konular ele alınacak.

🌍 G20 zirvesi başladı

18 Kasım Pazartesi sabahından herkese günaydın.Yoğun-akıcı bir haftaya Fed Başkanı Powell'in piyasaları sallayan açıklamalarıyla son verdik. Bu hafta ise, özellikle yurt dışı tarafında geçen haftaya kıyasla bir nebze daha hareketli bir hafta bekleniyor diyebiliriz.&nbsp;Yurt içinde gözler TCMB’nin Kasım ayı toplantısına çevriliyken, yurt dışı tarafında ise öncü PMI verilerinden manşet enflasyona, yetkili açıklamalarından faiz kararlarına pek çok gelişme takip edilecek.Günün Hikayesi'nde kaleme aldığımız haftalık takvimi bulabilirsiniz.&nbsp;Günlük ruh gıdası dozunuz ise burada: <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/playlist/1xVYW5bgepINQYkSsxy1Zy?si=79f7c4c43bd04dd5&nd=1&dlsi=fc66fee5ae244f8a" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Rainy New York City</a>İyi okumalar.Emircan

<h1 fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a href="https://apps.apple.com/us/app/slayz-finansal-superapp/id6446887877?mt=8" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Çevrimiçi sözleşmeli alt limitsiz kredili ek limit dönemi Borsa İstanbul’da Slayz ile başlıyor</a></h1> <a href="https://apps.apple.com/us/app/slayz-finansal-superapp/id6446887877?mt=8" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);"><img src="https://images.aposto.com/2024/10/1/1731310535373.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; user-select: none; box-sizing: border-box;" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a> ABD borsalarını, Borsa İstanbul'u ve TEFAS fonlarını tek platformda toplayan yenilikçi yatırım platformu <a href="https://slayz.app/" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Slayz</a>, Türkiye'de bir ilk gerçekleştirerek çevrimiçi sözleşmeli alt limitsiz Kredili Ek Limit özelliğini duyurdu. Sabit ve rekabetçi komisyon oranlarıyla kolayca işlem yapabileceğiniz Slayz'da, Borsa İstanbul yatırımlarında kullanabileceğiniz hisse senedi kredisi ile öngördüğünüz piyasa fırsatlarını değerlendirirken yatırım gücünü katlayabilirsiniz.Yatırımcılara, alt limit gereksinimi olmadan kredi imkanı tanıyan bu güncelleme, potansiyel yatırım fırsatlarından elde edilen faydayı maksimize etmeyi hedefliyor. Portföyünde sahip olduğu hisse senetlerinin teminat katsayıları göz önüne alınarak hesaplanan kredili ek limit ile yatırımcılar, mevcut satın alma güçlerini kolayca artırabiliyor.2023 yılında, SPK lisanslı Dinamik Yatırım Menkul Değerler güvencesiyle faaliyete geçen Slayz ayrıca yatırım işlemleriniz için altın, döviz dönüşümlerini ve TEFAS fonlarını aynı platformda yatırımcıyla buluşturuyor.&nbsp;Kredili Ek Limit’ten faydalanmak için Slayz hesabınızdan “Aktif Et” butonuna tıklayarak kolayca başvuruda bulunabilirsiniz. Dinamik piyasa koşullarında, finansal esnekliğe kavuşmak için Slayz ile <a href="https://apps.apple.com/us/app/slayz-finansal-superapp/id6446887877?mt=8" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">buradan</a> tanışabilir, Slayz’in <a href="https://www.instagram.com/slayzapp/" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Instagram hesabına</a> göz atabilirsiniz.

13 Kasım - Slayz - Gündem

Yurt içinde gözler TCMB’nin Kasım ayı toplantısına çevriliyken, yurt dışı tarafında öncü PMI verilerinden manşet enflasyona, kritik açıklamalardan faiz kararlarına pek çok gelişme takip edilecek.

👀 Bu hafta gözler TCMB'de

15 Kasım Cuma sabahından herkese günaydın.Dün yurt içinde çoğunlukla TCMB ve BDDK'dan gelen haftalık veriler takip edildi. TCMB'den gelen veriler uluslararası rezervlerin zirvesinden gerilediğine ve yabancıların hisse senedi satışlarına işaret ederken, BDDK tarafından gelen veriler mevduat dolarizasyonunun 6 yılın dibine gerilediğine işaret etti.Yurt dışı tarafında ise çoğunlukla ABD ve Avro Bölgesi'nden gelen birtakım kritik verileri izledik. Gelen verilere göre Avro Bölgesi ekonomisi üçüncü çeyrekte beklentilerin üzerinde büyürken, ABD'de ise ÜFE sınırlı artış gösterdi.&nbsp;Günün Hikayesi'nde Eren Kuru tarafından kaleme alınan "Yurt içinde ve yurt dışında olumlu hava hakim" başlıklı değerlendirme yazısını bulabilirsiniz.&nbsp;Günlük ruh gıdası dozunuz ise burada: <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/playlist/2Tfwdu4Nfa1rsuT8fc9RHU?si=ec51d52bb70c49fd" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Let's Go Sunning</a>İyi okumalar.Emircan

TCMB'den gelen veriler uluslararası rezervlerin zirvesinden gerilediğine ve yabancıların hisse senedi satışlarına işaret ederken, BDDK tarafından gelen veriler mevduat dolarizasyonunun 6 yılın dibine gerilediğine işaret etti.

💸 Dolarizasyon 6 yılın dibinde

14 Kasım Perşembe sabahından herkese günaydın.Yurt içinde dün çoğunlukla konut piyasasıyla ilgili kritik verileri takip ettik. İnşaat sektöründeki maliyet artışları Eylül ayında da yavaşlarken, konut satışlarında ise kritik bir artışın olduğunu gözlemledik. Ancak bu noktada temel düşünce, satışlardaki ani artışın deprem konutlarının teslim ediliyor oluşundan dolayı olabileceği yönünde.Yurt dışında ise radarda ABD TÜFE vardı. Beklentilere paralel gelen TÜFE, piyasaların bir miktar rahatlamasına ve faiz indirimine ilişkin beklentilerini daha kolay ayarlamasına neden oldu. Günün Hikayesi'nde Pelin Cengiz tarafından kaleme alınan "Trump korumacılığına karşı birleşen mi yoksa bölünen bir Avrupa mı?" başlıklı yazıyı bulabilirsiniz.&nbsp;Günlük ruh gıdası dozunuz ise burada: <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/playlist/0ZGN9PwwhI0hx6xOskOsX0?si=43652955d0744fc5&nd=1&dlsi=95f315d5dba54e6c" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Slap Bass</a>İyi okumalar.Emircan

Beklentilere paralel gelen ABD TÜFE, piyasaların bir miktar rahatlamasına ve faiz indirimine ilişkin beklentilerini daha kolay ayarlamasına neden oldu.

📉 Beklentilere paralel TÜFE

13 Kasım Çarşamba sabahından herkese günaydın.Dün açıklanan cari denge verisi pozitif sürpriz yaparak hepimizi şaşırttı. Son verilere göre yıllık cari açık 10 milyar doların altına gerilerken, cari açık/GSYH oranı da %1,0'in altına indi. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın yıl sonu projeksiyonları ise bu oranın %0,8'in altına kadar gerileyebileceği yönünde.Bunun dışında perakende, ticari satış ve toplam ciro endeksi verileri Eylül ayında küçük bir ekonomik canlanmaya işaret ediyor. Ancak bu canlanmanın Ekim ayı verilerine taşıp taşmayacağı şimdilik bir muamma.&nbsp;Günün Hikayesi'nde Türkiye'ye gelen doğrudan yatırımların kompozisyonunu incelediğimiz yazımızı bulabilirsiniz.&nbsp;Günlük ruh gıdası dozunuz ise burada: <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/playlist/37i9dQZF1DXcyVNt8nnPfR?si=94d05785dbba47d3&nd=1&dlsi=8b4b1a08dd7141ce" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Chilled Classics</a>İyi okumalar.Emircan

Dün açıklanan cari denge verisi pozitif sürpriz yaparak hepimizi şaşırttı. Son verilere göre yıllık cari açık 10 milyar doların altına gerilerken, cari açık/GSYH oranı da %1,0'in altına indi. 

📉 Cari dengede sürpriz

12 Kasım Salı sabahından herkese günaydın.Yurt içinde dün, gözlerimiz TÜİK tarafından açıklanan işgücü istatistikleri ve sanayi üretimi verilerine çevriliydi. Gelen veriler, istihdam cephesinde şimdilik ciddi bir sorun yaşanmadığına işaret etse de, sanayi tarafında daralma devam ediyor. Ekonomistlerin hesaplamaları, özellikle üçüncü çeyrekte sanayi üretiminde yaklaşık %4,0'lük bir daralmaya işaret ediyor.Yurt dışında ise daha sakin ve daha açıklama temelli bir haber akışı mevcut olduğunu söyleyebiliriz.&nbsp;Günün Hikayesi'nde Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu tarafından kaleme alınan "Arz talebe göre daha sert daralıyor: Sanayi üretimi ve istihdam verileri"&nbsp;başlıklı yazıyı bulabilirsiniz.Günlük ruh gıdası dozunuz ise burada: <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/i/cop29-gundemi-muskin-serveti" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sweet Soul Chillout</a>İyi okumalar.Emircan

Veriler, istihdamda şimdilik ciddi bir sorun yaşanmadığına işaret etse de, sanayi tarafında daralma devam ediyor. Ekonomistlerin hesaplamaları, özellikle üçüncü çeyrekte sanayi üretiminde yaklaşı %4,0'lük bir daralmaya işaret ediyor.

🏭 Sanayide daralma sürüyor

11 Kasım Pazartesi sabahından herkese günaydın.TCMB tarafından açıklanan yılın son Enflasyon Raporu ile kapanan dolu dizgin bir haftayı geride bıraktık. Enflasyon beklentileri yükseltildi, piyasalara oldukça şahin mesajlar verildi.&nbsp;Önümüzdeki hafta ise daha yoğun-akıcı bir haber akışı bizleri bekliyor diyebiliriz. Yurt içinde Salı günü açıklanacak cari denge verisi ön plana çıkarken, yurt dışında ise gözler Çarşamba günü açıklanacak ABD TÜFE’de olacak. İki veri de özellikle yurt içi piyasalar açısından kritik önem taşıyor.&nbsp;Günün Hikayesi'nde kaleme aldığımız haftalık takvimi bulabilirsiniz.Günlük ruh gıdası dozunuz ise burada: <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/playlist/3LUMTHX9heDOhN8eBH6gyj?si=f147e69477fd4225&nd=1&dlsi=4bc85b907bda4c55" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">You are funky awesome</a>İyi okumalar.Emircan

Bu hafta hem yurt içi, hem de yurt dışında yoğun-akıcı bir haber akışı bekleniyor. Yurt içinde Salı günü açıklanacak cari denge verisi ön plana çıkarken, yurt dışında ise gözler ABD TÜFE’de.

🦅 Şahin mesajlar 

Ekonomi hakkında yayımlanmış makalaler ve yayınlar

Ekonomi

İş dünyası hakkında yayımlanan makaleler ve yayınlar

İş Dünyası

Politika hakkında yayımlanan makaleler ve yayınlar

Politika

Bu hafta Rusya ile Ukrayna arasındaki gerilimin tırmanması, küresel finans piyasalarını önemli ölçüde etkileyerek volatilitenin artmasına ve yatırımcıların daha defansif bir tutum benimsemesine yol açtı. Ukrayna'nın ABD ve İngiltere’den tedarik edilen uzun menzilli füzeleri Rusya topraklarına fırlatması ve Rusya'nın misilleme olarak kıtalararası balistik füze saldırıları dahil yoğunlaşan askeri eylemleri, jeopolitik riskleri artırarak dünya çapında çeşitli varlık sınıflarında dalgalanmalara neden oldu.Bu çatışmanın etkisiyle Avrupa borsalarında kayda değer düşüşler yaşandı. Stoxx Europe 600 endeksi %0,5 değer kaybederken, Almanya'nın DAX ve Fransa'nın CAC 40 endeksleri %0,7 oranında geriledi. Bu düşüşler, Avrupa'nın bölgeye yakınlığı ve ekonomik bağları göz önüne alındığında, çatışmanın Avrupa ekonomisi üzerindeki potansiyel etkilerine ilişkin endişeleri yansıtıyor olabilir. Wall Street endeksleri ise başlangıçtaki düşüşlere rağmen direnç gösterdi. S&amp;P 500 endeksi, Nvidia gibi teknoloji şirketlerinin güçlü performansı sayesinde %0,4'lük bir kazanç sağladı. Bu durum, jeopolitik gerilimlerin piyasayı olumsuz etkilediği anlarda bile güçlü kurumsal kazançların ve sektörel dinamiklerin dengeleyici olabileceğini gösteriyor.Ortadoğu endeksleri de küresel çalkantıdan çok fazla etkilenmedi. Körfez borsaları genel olarak gerilerken, Abu Dabi ve Dubai endeksleri sırasıyla %1,00 ve %0,70 oranında düşüş kaydetti. Bu hareketler, küresel piyasaların birbirine bağlılığını ve jeopolitik olayların yaygın etkisini bir kez daha gözler önüne serdi. Türkiye’de ise başlangıçta negatif fiyatlama görüldü; birçok hisse senedi devre keserken, diğer taraftan TL tahviller ve offshore TL gibi varlıklar değer kazandı. Ancak TCMB’nin faiz kararının ardından bankacılık endeksi %6’nın üzerinde yükselişle günü tamamladı, diğer endeksler ise %3’ten fazla artış gösterdi. Teknik olarak BIST 100 endeksinin 9.300 seviyesinin üzerinde kalması, jeopolitik risklerin azalması durumunda pozitif seyrin sürebileceği sinyalini veriyor.Gerilimin arttığı bu ortamda, risk algısı düşük yatırımcılar devlet tahvilleri gibi güvenli liman varlıklarına yöneliyor. ABD Hazine tahvillerine olan talep, 10 yıllık tahvil getirilerini yaklaşık 10 baz puan düşürerek %4,35’e geriletti. Benzer şekilde, Alman tahvil getirileri de düşüş göstererek %2,37 seviyesine indi. Bu hareketler, jeopolitik belirsizliklerin güvenli liman talebini artırdığını ve klasik "güvenliğe kaçış" tepkisini yansıttığını gösteriyor.Gelişmekte olan piyasa tahvilleri ise jeopolitik ve ekonomik şoklara karşı daha hassas oldukları için özellikle olumsuz etkilendi. Rusya ve Ukrayna ekonomileriyle güçlü bağları bulunan Doğu Avrupa ülkelerinin devlet borçları üzerindeki spreadler genişledi. Örneğin, Macaristan ve Polonya tahvil getirileri, artan risk primleriyle birlikte yükseldi. Türkiye'nin eurobondları ise bu riskten büyük ölçüde etkilenmedi; risk primi 260 baz puanın altında işlem görürken, eurobondlar %4,40’ın altında fiyatlandı.Avrupa kurumsal tahvil piyasaları da ekonomik istikrar ve kredi riskine ilişkin endişeler nedeniyle baskı altında kaldı. Yatırım sınıfı tahvillerin getirileri artarken, kredi spreadleri genişledi ve bu da artan risk algısını yansıttı. Yüksek getirili tahviller, potansiyel ekonomik olumsuzluklar karşısında daha fazla baskı gördü.Petrol piyasası, çatışmalara sert tepki vermedi. Brent ham petrol vadeli işlemleri %0,4 artışla varil başına 71,33 dolara, ABD ham petrol vadeli işlemleri ise %0,3 artışla 67,20 dolara yükseldi. Bu artışlar, çatışmanın Rus petrol altyapısını etkileyebileceği endişelerinden kaynaklandı. Altın fiyatları ise yukarı yönlü ivmesini sürdürerek art arda dördüncü seansta da yükseldi. Spot altın %0,3 artışla ons başına 2.657,40 dolara çıkarak 11 Kasım'dan bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Değerli metalin bu yükselişi, jeopolitik belirsizlikler karşısında güvenli liman olarak görülen rolünü yansıtıyor.Son olarak, Rusya-Ukrayna gerilimi yatırımcıları güvenli liman varlıklarına yönlendirerek Japon yeni ve İsviçre frangına değer kazandırdı. Altının devam eden yükselişi ise jeopolitik istikrarsızlık dönemlerinde yatırımcıların bu değerli metale yönelme eğilimini bir kez daha ortaya koyuyor.

Bu hafta Rusya ile Ukrayna arasındaki gerilimin tırmanması, küresel finans piyasalarını önemli ölçüde etkileyerek volatilitenin artmasına ve yatırımcıların daha defansif bir tutum benimsemesine yol açtı.

Savaşın gölgesinde varlık fiyatlamaları

Biden ve Trump; iki eski Başkan, iki eski rakip. İkisi de ABD ekonomisini güçlendirmek adına belirli yaklaşımlarla belirli adımlar attılar ve bu rekabetin sonucunda ilk seferde kazanan Biden, ikinci seferde kazanan ise Trump oldu. İki tarafın destekçileri de karşı tarafı ülke ekonomisine zarar vermekle suçluyor olsa da ABD ekonomisi iki dönemde de belirli kazanımlar elde etti.Peki Trump ve Biden döneminde uygulanan politikalar çoğunlukla hangi yönde şekillendi?<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Trump dönemi: Yurt içine bonkör, yurt dışına korumacı</h2>Trump döneminin ekonomik politikalarını özetlemek için “Önce Amerika” çok uygun bir kelime. Bu dönemde uygulanan politikaların ana hatları yerli üretimin teşviki, deregülasyon, ticarette korumacılık ve enerji bağımsızlığı olarak ifade edilebilir.Başkan Trump görevinin ilk yılı olan 2017’de genişlemeci bir yasa olarak görülen Vergi Kesintileri ve İstihdam Yasası’nı (TCJA) devreye aldı. TCJA çerçevesinde kurumlar vergisi oranı %35’ten %21’e düşürüldü ve en üst dilim için uygulanan bireysel gelir vergisi oranı %39,6’dan %37’ye indirildi. Yasa kapsamında kısa vadeli yatırımların amortismana tabi tutulması uygulaması sona erdirildi ve sağlık sigortası olmayan bireylerin vergi cezası ödemesine son verildi. Yenilenebilir enerji yatırımları için uygulanan teşvikler kısıtlandı ve bazı sosyal programlara ayrılan finansman destekleri düşürüldü.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Cep bilgisi: TCJA, federal vergi gelirlerini yaklaşık 1,5 trilyon USD azaltmış olsa da ekonomik büyüme ve istihdam artışını destekleme konusunda nispeten başarılı olduğu düşünülüyor.</li></ul>2020 yılında pandemininin patlak vermesiyle birlikte daha da genişlemeci bir paket olan CARES Act ilan edildi. 2 trilyon USD’lik bu dev plan uyarınca her birey başına bin 200 USD’lik nakit yardım çekleri dağıtıldı, küçük işletmelere işçi çıkarmamaları için büyük çaplı hibeler verildi, haftalık 600 USD’lik işsizlik desteği sağlandı ve sağlık kuruluşlarına olağanüstü bütçeler ayrıldı.&nbsp;Enerji tarafında da aksiyon alan Trump yönetimi Paris İklim Anlaşması’ndan resmî olarak çekildi, Temiz Enerji Planı’nı iptal etti ve Karşılanabilir Temiz Enerji Kuralı’nı getirerek enerji sektöründe regülasyonları hafifletti. Petrol ve gaz üreticilerinin metan sızıntılarını kontrol etme zorunluluğu gevşetildi, kamu arazilerinde ve açık denizde petrol, gaz ve kömür çıkarılması için daha fazla alan açıldı, boru hattı inşaatları üzerindeki engeller kaldırıldı ve LNG terminallerine verilen izinler artırıldı.Trump ABD içinde genişlemeci ve iş yapmayı kolaylaştırıcı bir politika izlemiş olsa da yurt dışına karşı son derece korumacı davrandı. Görevinin ikinci yılında çelik ithalatına %25 ek gümrük vergisi koyan Trump yönetimi, sonradan alüminyum ithalatına da %10 ek vergi getirdi.&nbsp;Gümrük tarifeleriyle özellikle Çin’i hedef alan Trump, 301. madde tarifeleri kapsamında birinci aşamada Çin’den ithal edilen toplam 34 milyar USD’lik sanayi ürününe %25,0 ek vergi getirdi. İkinci aşamada Çin’den getirilen yarı iletken ve kimyasallara %25,0, üçüncü aşamada elektronik, mobilya ve tekstil ürünlerine %10,0 (sonradan %25,0’e çıkarıldı), dördüncü aşamada ise ayakkabı ve mutfak ürünlerine %15,0 ek gümrük vergisi uygulandı. Bu aşamalar kapsamında Çin’den ithal edilen yaklaşık 370 milyar USD’lik ürüne karşı gümrük duvarı çekilmiş oldu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Cep bilgisi: İlginçtir ki, Çin firmaları ek vergilere ihracat tutarlarını artırarak cevap verdi. ABD Ticaret Bakanlığı verilerine göre tarifelerin getirildiği 2018 yılında Çin’den ABD’ye yapılan ihracat 563 milyar USD ile o zamana kadarki en yüksek seviyesini kaydetti.&nbsp;</li></ul>Gümrük tarifeleri yalnızca Çin’i değil, Avrupa ve diğer Amerika ülkelerini de hedef aldı. Trump döneminde AB ülkelerinden ithal edilen hava taşıtı, şarap, peynir ve motosiklet gibi ürünlere ek gümrük vergisi getirilirken, Kanada ve Meksika’nın da taraf olduğu Kuzey Amerika Ticaret Anlaşması’nın (NAFTA) yerine ABD’nin daha çok fayda sağladığı USMCA imzalandı. Trump yönetimi Türkiye’den ithal edilen çelik ürünlerine de %50,0 gümrük vergisi uygulama kararı almıştı.&nbsp;Sonuç olarak Trump döneminde 57 bin 700 USD olan kişi başına düşen milli gelir 59 bin 400 USD’ye yükseldi. Ekonomi bu dönemde %3’ün üzerinde büyüyememiş olsa da işsizlik oranı (pandemi etkisi hariç) %3,5’e kadar gerileyerek son 50 yılın en düşük seviyesini kaydetti. Bu dönemde ortalama yıllık enflasyon %1,9 olurken, federal borç/GSYH oranı ise (pandemi etkisi hariç) 1,8 puan artışla %106,6’ya yükseldi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Biden dönemi: Kritik sektörler koruma altında&nbsp;</h2>Biden döneminde Trump dönemine kıyasla çok daha genişlemeci bir maliye politikası izlendi. Bu dönemde dev kamu yatırım projeleri, yüksek teknoloji teşvikleri ve sosyal harcamalar ön plana çıktı. Dış ticaret tarafında ise aşırı korumacı olmayan ancak belirli tedbirlerle kritik teknolojileri muhafaza altına alan bir anlayış güdüldü.&nbsp;Biden yönetimi göreve başladığı ilk yıl olan 2021’de 1.9 trilyon USD’lik Amerikan Kurtarma Planı’nı (ARP) açıkladı. Pandemi döneminde acil olarak açıklanan ARP kapsamında ABD vatandaşlarına bin 400 USD’lik destek çekleri dağıtıldı. Barınma destekleri, çocuk yardımları, işsizlik ödemeleri ve sağlık sigortalarının kapsamı genişletildi. Halk sağlığı programları için 50 milyar USD’den fazla kaynak ayrıldı. K-12 okullarına 122 milyar USD, üniversitelere ise 40 milyar USD finansman sağlandı.ARP’nin hemen ardından dev altyapı yatırımlarını içeren Altyapı Yatırımları ve İstihdam Yasası çıkarıldı. Yasa kapsamında 1 trilyon USD’den fazla bir büyüklük altyapı yatırımlarına yönlendirildi. Bu bütçe ile yeni yollar, köprüler, demiryolları, yenilenebilir enerji tesisleri ve su sistemleri inşa edildi, ayrıca varolan yatırımların bakımları yapıldı. Bu sayede pandemi nedeniyle durgun seyreden iş piyasasına hareketlilik kazandırılmış oldu.Yapısal reform çabalarına girişen Biden yönetimi, küresel tedarik zincirinde yaşanan sorunları gidermek ve önem kazanan sektörleri desteklemek adına 2022 yılında CHIPS ve Enflasyonu Düşürme Yasası’nı da çıkardı. CHIPS yasası ile ABD içinde yarı iletken üretim tesisleri kurmak isteyen firmalara 52 milyar USD’lik doğrudan teşvik, teknolojik inovasyonları desteklemek içinse 200 milyar USD’lik Ar-Ge bütçesi ayrıldı. Enflasyonu Düşürme Yasası ise 740 milyar USD’lik bütçe ile ABD tarihindeki en büyük enerji güvenliği yasası olarak tarihe geçti. Yasa kapsamında ABD’de üretilen elektrikli araçlara, güneş panellerine, sağlık yatırımı ve enerji tasarrufu projelerine teşvik sağlanmasının yanı sıra, yıllık cirosu 1 milyar USD’yi aşan şirketlere %15,0 oranında kurumlar vergisi getirilmesi ve hisse geri alımlarından %1,0 oranında vergi alınması gibi tedbirler getirildi.Bu sırada Trump döneminde tanınan vergi indirimlerinden bazıları da geri alındı. TCJA ile 400 bin USD’den fazla gelire sahip olan vatandaşlara tanınan vergi avantajı kaldırılarak üst dilim tekrardan %39,6’ya çıkarıldı. Aynı zamanda kurumlar vergisi oranı da 7,0 puan artırılarak %28,0’e yükseltildi.Dış ticaret tarafında çoğunlukla Trump döneminde alınan tedbirler korundu, hatta yeni tedbirler eklendi. Bu dönemde Çin’den yapılan yarı iletken ithalatında gümrük vergileri %50’ye, elektrikli araç ithalatında ise %100’e çıkarıldı. Çin’e yapılan yarı iletken ve telekomünikasyon ürünü ihracatları kısıtlandı ve ABD vatandaşlarının Çin’e yapacağı teknoloji yatırımları izne tâbi tutuldu.Sonuç olarak Biden döneminde ABD’de kişi başına düşen GSYH 59 bin 400 USD’den 65 bin USD’ye çıktı. Bu dönemde GSYH ilk yıl pandeminin de etkisiyle %6,1 büyürken, 2022 yılında %2,5, 2023 yılında ise %2,9 büyüdü. Biden döneminde işsizlik oranı %6,4’ten %4,1’e gerilerken, ortalama enflasyon oranı %5,2 oldu. Federal borç/GSYH oranı ise bu dönemde 4,0 puan azalışla &nbsp;%122,3’e geriledi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Aslanoğlu: “Trump Çin’i yalnızlaştırmaya çalışacak”</h2>Konuyla ilgili Aposto’ya konuşan <a fr-original-style="" href="https://x.com/ErhanAslanoglu" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İstanbul Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu</a>, Trump ve Biden yönetimlerinin ekonomi politikaları konusunda temel olarak ayrışmadığını söyleyerek şu ifadeleri kullandı:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Bence ekonomi alanında Trump ve Biden arasında çok büyük bir fark olmadı. Trump’ın en çok fark yarattığı konu korumacılıktı ve Biden da bu korumacılığı önemli ölçüde devam ettirdi. Para politikası tarafına bakıldığında; Fed Başkanı Powell’ı Trump seçmişti, Biden döneminde de yine aynı başkanla devam edildi. Bütçe tarafında normalde Cumhuriyetçiler büyük açık verir, bunu Demokratlar kapatırdı. Şimdi pandemi dönemine denk gelinmesi nedeniyle ABD’de Demokratlar döneminde büyük bir bütçe açığı oluştu. Gelir dağılımını çözme yönünde iki taraf da pek bir ilerleme kaydedemedi.”</blockquote>Trump’ın yeni dönemi için bazı bilinen ve bilinmeyenlerin olduğunu söyleyen Aslanoğlu, dünyanın daha korumacı ve daha yavaş büyüyen bir döneme gireceğini düşündüğünü söyleyerek şöyle dedi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Bilinen ve bilinmeyenler var. İlk bilinen şu; daha korumacı bir döneme gireceğiz. Çin’e karşı çok daha sert bir tutum sergilenecek bana kalırsa. Trump’ın ilk dönemde aldığı önlemler Çin’in ticaretini kesme konusunda başarılı olamadı. Dünya büyümesinin düştüğü, dünya ticaretinin görece daha yavaş olduğu bir dönem bekliyorum. Avrupa, Çin’e karşı olduğu kadar olmasa da yeni bir hedef olacak Trump için. Meksika ve Vietnam da yine Trump’ın hedefinde olacak, çünkü ABD’ye karşı çok büyük dış ticaret fazlası veriyorlar.”&nbsp;</blockquote>Trump’ın yeni döneminde Avrupa’nın en olumsuz etkilenen bölgelerden biri olacağını düşündüğünü söyleyen Aslanoğlu, “Hem ekonomik, hem de siyaseten etkilenecekler. NATO ve ABD olmadan Ukrayna’yı savunamadıklarının muhakemesini çok yapacaklar. Daha içe kapanacaklar ve bu ülkelerde daha Trumpvari liderler göreceğiz” ifadelerini kullandı.&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Rusya bu noktada kazananlardan birisi olacak. Yalnız, Rusya’nın kültür ve tarih olarak Avrupa’ya daha yakın olması, hemen hızla olmasa bile Avrupa’nın Rusya ile bugünkü sorunları çözmesini ve yakınlaşmasını getirebilir. Ben Trump’ın, Rusya ve Avrupa’yı yakınlaştırıp, İran’ı da çok fazla hedef almayarak Çin’i yalnızlaştırmak isteyeceğini düşünüyorum. Çünkü Trump’ın en büyük hedefi Çin ve Çin’in yanındaki ülkeleri de kendi yanına çekerek tek bir alan yaratmak istiyor.”</blockquote>Trump’ın Ortadoğu’da barışı sağlamasının dünya ekonomisi için kritik olduğunu da söyleyen Aslanoğlu,&nbsp;“Trump Ortadoğu’nun sakin seyretmesini isteyecek gibi düşünülüyor ama kabinede İsrail’in etkisi de çok fazla. Ortadoğu bu noktada bir bilinmeyen. Orada barış sağlanabilirse Türkiye ve dünya için en büyük artı olur” dedi.&nbsp;

Aposto Günsonu

İnsan hayatı mevzubahis iken, amaç da suçun önlenmesi ise, yenidoğan çetesi davası soruşturma aşamasındayken bebekler öldüğünde neden harekete geçilmedi?

📬 Yenidoğan çetesi: Suç önlenebilir miydi?

Biden ve Trump; iki eski Başkan, iki eski rakip. İkisi de ABD ekonomisini güçlendirmek adına, belirli yaklaşımlarla belirli adımlar attılar ve bu rekabetin sonucunda ilk seferde kazanan Biden, ikinci seferde kazanan ise Trump oldu. 

Trump ve Biden: İki lider hangi ekonomik politikaları uyguladı?

BIST-100 endeksi, 5 Kasım’da bir yükseliş hareketi başlatarak bu hafta 9.501 puan ile en yüksek seviyesini test etti. Söz konusu yükselişin ardında üç temel neden bulunuyor. Bunlardan ilki, 5 Kasım’da Trump’ın ABD seçimlerini kazanmasının tüm dünya borsalarına olduğu gibi Türkiye’ye de olumlu yansıyacağı beklentisiydi. Piyasa, Trump ile liderler düzeyinde Biden dönemine göre çok daha iyi ilişkiler kuracağımızı ve bu sayede ABD ile olan S-400, F-35 ve Halkbank davaları gibi sorunların en azından bir kısmının çözülme ihtimalinin arttığını düşünüyor. Ayrıca Trump’ın seçimi kazanmasıyla, Rusya-Ukrayna savaşının sona ereceği ve bu sayede Türkiye’nin bu bölgeye çok daha fazla ihracat yapabileceği beklentisi de borsayı yukarı çeken faktörlerden biri oldu. Öte yandan ABD, Türkiye’nin ikinci ana ihracat pazarı. ABD’nin, özellikle Çin’e uyguladığı güçlü gümrük tarifeleriyle Çin’den boşalan pazarı Türkiye’nin doldurabileceği beklentisi de kısmi olarak etkili olmuş olabilir.Borsadaki son dönemdeki yükselişin en önemli itici gücü ise son Enflasyon Raporu sunumu oldu. Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın sunumdaki bazı olumlu ve yumuşak tonlaması, Aralık ayında bir faiz indirimi yapılacağı beklentisini doğurdu ve borsa, Trump’ın zaferinin de etkisiyle güçlü dirençleri hızla kırarak 9.501 seviyesine kadar yükseldi.Ayrıca geçen hafta 3. çeyrek bilançolarının sona ermesi, borsa üzerindeki baskıyı hafifletti. 3. çeyrek bilançolarının kötü gelmesi bekleniyordu; ancak buna rağmen 9 aylık finansalların beklenenden daha kötü gelmemesi ve bazı büyük şirketlerin beklentinin üstünde kâr açıklaması, 4. çeyrek bilançolarına dair bakışı kısmi de olsa olumluya çevirdi. Bu beklentiyle piyasa, bilançolar açısından 3. çeyrekte en kötünün görüldüğünü, 4. çeyrekte her ne kadar kötü bilançolar olsa da, 3. çeyrek kadar zayıflık olmayabileceği umudunu taşıdı. Bu da borsaya ivme kazandıran bir diğer faktör oldu.Bu haftaya geldiğimizde ise 9.200-9.400 arasına sıkışan volatil bir endeks görüyoruz. Özellikle de dün Rusya-Ukrayna arasındaki savaşın yeniden alevlenmesiyle düşüşe geçen endeks, kritik destek seviyesi 9.170’e kadar geri çekildi, ancak 9.232 seviyesinden kapanış yaptı. Endeks, yön bulabilmek için Perşembe günü açıklanacak olan Merkez Bankası faiz kararına odaklanmış durumda. Faiz kararı ile 9.200-9.400 bandında yukarı ya da aşağı yönlü bir kırılma beklenebilir. O halde yarın Merkez Bankası faiz kararına bağlı olarak bizi nasıl bir endeks bekliyor?İlk olarak Merkez Bankası kararına ilişkin beklentilerimi paylaşayım. Piyasa beklentisine paralel olarak, ben de Merkez Bankası’nın faizi sabit tutmasını bekliyorum. Ancak asıl gözler faiz karar metninde olacak. Piyasa, Aralık ayında bir faiz indirimi gelip gelmeyeceğine dair faiz karar metnindeki değişiklikleri titizlikle inceleyecek ve Enflasyon Raporu sunumundaki olumlu tonlamaların devam edip etmeyeceğini takip edecek. Bu bağlamda, özellikle PPK metninin ilk paragrafındaki enflasyonla ilgili kısımda dikkatler yoğunlaşacak. Merkez Bankası, bu paragrafta aylık enflasyonun ana eğiliminin düştüğünü dile getirirse ve hizmet enflasyonunun son çeyrekte iyileşmeye devam edeceğini belirtirse, bu durum olumlu algılanabilir. Ayrıca, bir önceki PPK metnine göre iyileşmenin derecesine dair daha güçlü vurgular, Aralık ayında faiz indirimine dair beklentileri güçlendirebilir. Yine bu paragrafta, üçüncü çeyreğe ilişkin göstergelerin, yurt içi talebin yavaşlamaya devam ederek enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelere yaklaştığını ima etmesi de faiz indirimi için bir zemin oluşturabilir. Ayrıca, ilk paragrafın dışında da Merkez Bankası faiz indirimine dair dolaylı ya da doğrudan sinyal içeren bir sözel iletişim de ekleyebilir veya bu amaçla yeni düzenlemelere gidebilir; bunu takip edeceğiz.Açıkçası, PPK metninde Enflasyon Raporu sunumundaki iyimserlik dozunu aşan bir iletişim beklemiyorum. Merkez Bankası, Aralık’ta bir faiz indirimi için 3 Aralık’ta açıklanacak olan Kasım ayı enflasyonunu da görmek isteyebilir. Ancak Enflasyon Raporu sunumundan anladığım kadarıyla Merkez Bankası, Kasım ayı enflasyonuna dair güçlü bir sürpriz beklemiyor; mevsim etkilerinden arındırılmış ana eğilimin gerilemeye devam etmesi bekleniyor. Bu nedenle, Aralık ayında bu eğilim düşüşüne güvenerek, şimdiden piyasayı hazırlamak amacıyla çok daha net bir sinyal gelir mi sorusu da merak konusu. Ama her şeye rağmen, şu an için Enflasyon Raporu sunumu tadında olumlu vurgu ve tonlamalara sahip bir PPK metni, daha güçlü bir olasılık olarak görülüyor. Bu nedenle, PPK metninde bir sürpriz olacaksa, bunun daha şahinlik yönünde değil, daha güvercinleşme yönünde olmasını beklerim.Peki, borsa bu kararlara nasıl tepki verir? Piyasa, eğer PPK metninde Aralık ayında faiz indirimine dair çok güçlü bir sinyal görürse, her ne kadar bu beklenti fiyatlamalar içinde kısmi olarak yer alsa da, ilk olarak 9.500, sonrasında ise çok güçlü direnç olan 9.700 seviyelerine doğru bir yükseliş söz konusu olabilir. Bu bağlamda, güçlü bir faiz indirimi sinyali ile faize duyarlı sektörler olan bankalar, gayrimenkul yatırım ortaklıkları, çimento ve taş toprak endeksi içindeki şirketlere daha güçlü alım gelebilir. Öte yandan, Merkez Bankası’ndan bir faiz indirimi sinyali çok güçlü olmayan, belli belirsiz bir sinyal olarak algılanırsa, bu durumda endekste çok güçlü bir ivmelenme olmasa da, bu beklenti endeksi diri tutmaya da yetebilir. En azından 9.200 altına düşüşleri engelleyebilir.Aksine, piyasa, eğer Aralık’ta bir faiz indirimine dair herhangi bir sinyal görmezse, yani şahin bir algı oluşursa, bu durumda endeks için kritik bir destek seviyesi olan 9.160 altı ve hatta 9.000 altı seviyeler radara girebilir. Tabii hemen şunu da bir dipnot olarak ekleyeyim: Rusya-Ukrayna savaşının çok daha alevlenmesi ve oradan daha kötü haber akışlarının gelmesi durumunda, yukarıda çizdiğim senaryolar geçerliliğini yitirebilir. Bu nedenle, savaşla ilgili haber akışlarını da pozisyon alırken yakından takip etmek büyük önem taşıyor.

Endeks, yön bulabilmek için Perşembe günü açıklanacak olan Merkez Bankası faiz kararına odaklanmış durumda. Faiz kararı ile 9.200-9.400 bandında yukarı ya da aşağı yönlü bir kırılma beklenebilir. O halde yarın Merkez Bankası faiz kararına bağlı olarak bizi nasıl bir endeks bekliyor?

Borsa TCMB kararına kilitlenmiş durumda

Bu hafta içeride Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz kararını karşılayacağız. Beklentiler, Merkez Bankası'nın faize ilişkin bir hamlede bulunmayacağı yönünde.Sene başında Merkez Bankası'nın Eylül ayından itibaren faiz indirimine gideceğini düşünen pek çok kişi yanıldı. Bu yanılgıdaki en büyük pay, enflasyonun alınan onca önleme karşılık bir türlü düşmemesinin oldu hiç şüphesiz.Sadece para politikası önlemlerinin yeterli olacağını yani faizin artırılmasının talebi düşüreceğini ve böylece enflasyonun düşeceğini düşünüyordu belli bir kesim. Bu kesime siyasî otorite de dahil.Fakat ülke ekonomisinde ‘Nas Ekonomisi’ ile yaratılan tahribat o kadar büyük ki, bu tahribatı bir tarafından toplamaya çalışırken diğer tarafından başka bir şey patlak veriyor.Ucuz krediler ile başlayan kaynak aktarımı sonrasında gelen kur korumalı mevduat ile zenginleşen belirli bir kesim -ki bunlar ülke nüfusunun %20'sine tekabül ediyor- şimdi de yüksek faiz ile servetlerine servet katıyorlar. Bu grubun tüketim malı harcamaları, hizmet talepleri hala devam ediyor ve bunlara para politikasının yapabileceği bir şey yok.Para politikasına destek olan bir maliye politikası beklentisi hepimizde var ancak buradan bir destek de çok yok açıkçası. Merkez Bankası her fırsatta Maliye Politikasının daha fazla yardımcı olması gerektiğini vurguluyor ancak kamunun harcama iştahı bir türlü bitmiyor.Geçtiğimiz hafta bütçe konusunda bilgisine ve konuya hakimiyetine çok güvendiğim Prof.Dr. Binhan Elif Yılmaz, X hesabından bir paylaşım yaptı.Elif Hoca; 11,1 trilyon TL’lik merkezi yönetim bütçesinin 8,1 trilyon TL’lik kısmı, yani dörtte üçü biterken, aylık bütçe açığının 186,3 milyar TL'ye, kümülatif açığın ise 1,3 trilyon TL'ye ulaştığını söyleyip bazı gider kalemlerinde ödeneklerin tükendiğinden bahsetti.Örneğin;Temsil ağırlama giderleri için ayrılan ödenek 1,9 milyar TL iken, 10 ayda 2,1 milyar TL harcanmış. Bakın burası önemli; hoca, temsil ağırlama giderlerinin, Tasarruf Genelgesine göre tasarruf edilecek giderlerden biri olduğunu hatırlatalım diyor.Personel yolluk giderlerinde de ödenek aşılmış. Ayrılan ödenek 13,9 milyar TL iken, harcanan tutar 17,1 milyar TL olmuş, gayrimenkul kamulaştırma giderlerinde ödenek bitmiş. Yıllık ödenek 31,3 milyar TL iken, ilk 10 aylık harcama 36,3 milyar TL olmuş.&nbsp;Ve borç faiz giderlerine 1.254 milyar TL ödenek ayrılmışken bunun da &nbsp;%84’ü bitmiş. Yılın ilk 10 ayında 1.049 milyar TL borç faiz gideri yapılmış.Personel giderleri ödeneğinin de %90'ı bitmiş. Hoca bu gider kaleminin toplam bütçenin yaklaşık üçte biri olduğunu da eklemiş. Personel giderini hariç tutarsak, bu tutarlara toplam bütçe içerisinde küçük tutarlar diye karşı bir söylem gelebilir.Burada önemli olan ‘hesapsızca harcama’&nbsp;zihniyetinin devam ettiği.Siyasi otorite geçmişte yaptığı para politikası tercihleri ile Türkiye’ye savaştaki Ukrayna’da dahi görülmeyen bir hızla enflasyon getirdiyse eğer, kendisinin de en azından bu mücadeleye devlet kurumları ile katılması gerekirken maalesef ‘halktan talep edilen fedakarlığın’&nbsp;çok daha azını bile kamudan göremiyoruz.2024 yılının son Enflasyon Raporu 8 Kasım 2024 tarihinde sunuldu. Hem bu yıla hem de gelecek yıla ilişkin enflasyon tahmini güncellemesini içeren, akademik yönü oldukça kuvvetli bir rapor bu. Ben de özellikle rapor içerisinde yer alan kutucuklardaki bilgilerden çokça istifade ederim.Enflasyon Raporunda; Yönetilen yönlendirilen fiyatlara atıf 23 kez yapılmış. Gıda ve gıda fiyatlarına atıf 64 kez, kira enflasyonuna atıf ise 64 kez yapılmış durumda. Enflasyon beklentileri kelimesi de 44 kez geçiyor rapor içerisinde.Ne yönetilen yönlendirilen fiyatlara ne gıda fiyatlarına ne de kira artışlarına Merkez Bankası'nın doğrudan etkisi olamaz. Yani para politikası buraya doğrudan işlemez.Merkezi hükümet enflasyonla mücadeleye yardımcı değil tam tersine yaptığı zamlar ile olumsuz katkı sunuyorken, kiralayan kiracı dengesini aldığı kararlarla tamamen ortadan kaldırmışken, ülkenin doğru işleyen bir tarım politikası yokken ve üstüne üstlük maaşlarının ileri doğru endekslenmesi düşünülen ücretli ve emekliler bütün bunlarla boğuşurken, fedakarlığı düşük gelir grubundan beklemek en hafif tabiri ile ‘acımasızlık’.Raporda; "…Hesaplanan endekslerin 2023 yılı başından itibaren seyri incelendiğinde, 'saat ve mücevher perakende ticareti', 'posta yoluyla veya internet üzerinden yapılan perakende ticareti' ve 'telekomünikasyon teçhizatının perakende ticareti' sektörlerinin diğer sektörlerden ayrıştığı gözlenmektedir. Özellikle 'saat ve mücevher perakende ticareti' sektöründeki ayrışma dikkat çekmektedir. Bu ayrışmada sektörün toplam cirosunun çok büyük bir kısmını oluşturan altın ve altın ürünleri ticareti kaynaklı perakende ticaretteki artış belirleyici olmuştur…’"&nbsp;tespiti dikkat çekici.Türkiye’de altın ve altın ürünleri bir yatırım aracı olduğu kadar aynı zamanda kayıt dışı kazancın kayıt altına girmesi açısından da önemli bir geçiş aracı. Bu altın ticaretinin ne kadarının kayıt dışı kazançtan geldiğini, ne kadarının tasarruf amaçlı olduğunu bilmek mümkün değil. Ancak Türkiye’de enflasyonla mücadelenin önündeki engellerden birinin kayıt dışılık olduğunu çok iyi biliyoruz.&nbsp;Peki bu konuda atılan adımlar yeterli mi? Ya da gereksiz yere yüksek vergi uygulaması kayıt dışılığı teşvik mi ediyor? Bunlar mesela hiç tartışılmıyor.Yine Enflasyon Raporu’nda bence önemli tespitlerden biri de şu;"2023 yılının son çeyreğinde kredi kullanımının gelir esnekliğini yansıtan katsayı yüksek bir seviyede yer alırken, 2024 yılının ilk çeyreğinden itibaren kredilerin gelir duyarlılığında düşüş yaşanmaktadır. Bu durum son dönemde gelir artışlarının kredi kullanım etkisinin azalış kaydettiğine işaret etmektedir.&nbsp;Bu kapsamda, gelirlerin kredi talebine etkisinin zayıflamasıyla 2025 yılı Ocak ayında yapılacak ücret artışlarının kredi büyümesine etkilerinin 2024 yılına kıyasla daha sınırlı düzeyde gerçekleşmesi öngörülmektedir."Hal böyle iken enflasyonla mücadelenin salt asgari ücret düzeyine indirgenmesi bana anlaşılmaz geliyor.&nbsp;

Bu hafta içeride Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz kararını karşılayacağız. Beklentiler Merkez Bankasının faize ilişkin bir hamlede bulunmayacağı yönünde.

Kamu katkı sağlamadan enflasyon düşmez

Bu hafta piyasalar, özellikle yurt dışı tarafında geçtiğimiz haftaya kıyasla bir miktar daha hareketli. Yurt içinde gözler TCMB’nin Kasım ayı toplantısına çevriliyken, yurt dışı tarafında ise öncü PMI verilerinden manşet enflasyona, kritik açıklamalardan faiz kararlarına pek çok gelişme takip edilecek.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yurt içi piyasalar</h2>Bu hafta yurt içinin majör gelişmesi 21 Kasım Perşembe günü düzenlenecek Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı olacak.&nbsp;Toplantıdan herhangi bir faiz indirim kararı çıkması beklenmiyor. Ancak faiz indirimlerine ilişkin beklentilerin oldukça belirsiz seyrettiği böylesine bir ortamda, karar sonrasında açıklanacak metin piyasalara yol gösterme açısından hayati öneme sahip olacak. Metnin çoğunlukla şahin bir tutuma sahip olmasının beklendiğini de şimdiden belirtmiş olalım.Bunun dışında yurt içi piyasalarda bu hafta öncelikli olarak:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">18 Kasım Pazartesi günü TCMB tarafından açıklanacak konut fiyat endeksi ve kısa vadeli dış borç stoku istatistikleri ile TÜİK tarafından açıklanacak çeyreklik işgücü istatistikleri ve hizmet üretim endeksi,&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">19 Kasım Salı günü TCMB tarafından açıklanacak uluslararası yatırım pozisyonu,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">20 Kasım Çarşamba günü TÜİK tarafından açıklanacak tarımsal girdi fiyat endeksi ve yurt dışı üretici fiyat endeksi ile Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanacak merkezi yönetim brüt borç stoku,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">21 Kasım Perşembe günü TÜİK tarafından açıklanacak tüketici güven endeksi ve TCMB/BDKK tarafından açıklanacak haftalık para-banka/bankacılık sektörü/menkul kıymet istatistikleri,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">22 Kasım Cuma günü ise TÜİK tarafından açıklanacak işgücü girdi endeksleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından açıklanacak aylık ziyaretçi sayısı ve TCMB tarafından açıklanacak finansal hizmetler güven endeksi takip ediliyor olacak.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yurt dışı piyasalar</h2>Yurt dışı piyasalarda bu hafta karışık bir haber akışı mevcut. GSYH’den merkez bankası kararlarına, öncü imalat PMI verilerinden manşet enflasyona kadar pek çok farklı haber başlığı takip edilecek.&nbsp;Geçtiğimiz hafta olduğu gibi bu hafta da merkez bankası yetkilileri tarafından yapılacak açıklamalar piyasaları şekillendirme potansiyeli taşıyor. Bu hafta ekonomik takvim kabaca şu şekilde olacak gibi görünüyor:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">18 Kasım Pazartesi günü Avro Bölgesi’nde dış ticaret dengesi ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Lagarde’ın konuşması,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">19 Kasım Salı günü Avro Bölgesi’nde TÜFE, ABD’de inşaat başlangıçları ve İngiltere Merkez Bankası (BoE) Başkanı Bailey’nin konuşması,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">20 Kasım Çarşamba günü Japonya’da dış ticaret dengesi, Çin Merkez Bankası (PBoC) faiz kararı, İngiltere ve Almanya’da TÜFE,&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">21 Kasım Perşembe günü Avro Bölgesi’nde tüketici güven endeksi, ABD’de Philadelphia Fed imalat endeksi, konut satışları ve işsizlik maaşı başvuruları,&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">22 Kasım Cuma günü ise global nihai PMI verileri, Japonya’da TÜFE ve İngiltere’de perakende satış istatistikleri takip ediliyor olacak.&nbsp;</li></ul>

Piyasalar, geçtiğimiz haftaya kıyasla bir miktar daha hareketli. Yurt içinde gözler TCMB’nin Kasım ayı toplantısına çevriliyken, yurt dışı tarafında ise öncü PMI verilerinden manşet enflasyona, kritik açıklamalardan faiz kararlarına pek çok gelişme takip edilecek.

Haftalık takvim: Gözler Merkez'e çevrildi

ABD piyasaları, son ekonomik veriler ve siyasi gelişmeler ışığında hareketli bir haftayı geride bırakmakta. Enflasyon rakamlarının ardından piyasalar, güçlü bir ekonomik toparlanma sinyalleri veriyor. Hisse senetlerinde yeni rekor seviyeler gözlemlenirken, tahvil piyasasında dikkat çekici hareketlilik göze çarpıyor. Özellikle 10 yıllık tahvil faizleri yükselirken, yatırımcıların odak noktası işsizlik maaşı başvuruları ve Fed Başkanı Powell’ın açıklamalarında.Seçim sonuçları ise piyasa beklentilerini destekler nitelikte. Cumhuriyetçilerin Kongre’deki dar çoğunluğu, piyasa dostu politikaların uygulanabilirliği konusunda belirsizlik yaratıyor. Ancak, tarifeler ve vergi kesintileri gibi politikaların ekonomik büyümeye olumlu katkı sağlayabileceği öne sürülüyor. Mevcut boğa piyasası güçlü görünümünü koruyor. Küresel bankaların gevşek para politikalarına geçişi ve düşük faiz oranları bu iyimserliği destekliyor. Ancak, daralmaya yönelik belirsizlikler, piyasalarda daha geniş bir risk yelpazesine işaret etmekte.Döviz piyasalarında ise doların gücü dikkat çekiyor. EUR/USD paritesi, seçim sonrası dalgalı bir seyir izlerken, yatırımcıların dikkatleri ABD’nin ekonomi politikalarına odaklanmış durumda. Teknik seviyelerdeki direnç noktaları test edilirken, paritenin kısa vadede yatay bir seyir izlemesi bekleniyor. İngiltere Merkez Bankası'nın faiz indirimi kararı sonrası GBP/USD paritesi de benzer bir şekilde dengelenme sürecine girdi.&nbsp;Jeopolitik gerilimler ve enflasyon endişeleri olmasına rağmen altın piyasası zayıf performansını sürdürüyor. ABD seçim sonuçları sonrasında yatırımcıların risk iştahının artması, altın talebini bir miktar baskılayabilir Altın tarafında Ortadoğu ve Ukrayna’da devam eden gerginlikler altın talebini artırabilirken, ABD’de enflasyonun yükselmesi, altının güvenli liman olarak cazibesini de artırıyor. Ancak, risk iştahının artmasıyla birlikte altına olan talep kısmen baskılanabilir.USD/TL paritesi, Trump'ın ekonomi politikalarına dair beklentilerle hareket ediyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, enflasyon tahminlerini yukarı yönlü revize ederken, tahvil piyasasında faizlerin sınırlı bir düşüş göstermesi bekleniyor. 2 yıllık ve 10 yıllık tahvil faizleri, global tahvil piyasalarıyla senkronize olarak düşüş gösterdi. Özellikle enflasyon beklentilerinin yönetilebilir seviyelerde kalması, tahvil faizlerindeki düşüşün ana nedenlerinden biri olarak öne çıkıyor. Türkiye’nin CDS primleri ise seçim sonrası düşüş trendini sürdürüyor. Bu durum, Türkiye’nin risk priminin azaldığına ve yabancı yatırımcılar için daha cazip hale geldiğine işaret ediyor.Diğer yandan yabancı kurumlar TL için beklentilerini paylaşmakta. Önümüzdeki çeyrekte daha yavaş bir değer kaybı yaşamasını bekliyorlar, bu da TL'yi EUR karşısında özellikle cazip bir carry para birimi yapmakta. Reel efektif döviz kurundaki artışın hali hazırda TL’yi aşırı değerlenmiş seviyelere taşıdığı düşünülüyor. Bu nedenle, enflasyon daha düşük bir seviyede istikrar kazandığında veya cari açık bozulmaya başladığında, bu aşırı değerlenme farkının uzun vadede kapanacağı öngörülüyor. TCMB’nin Aralık 2024’te ilk faiz indirimi olarak 2,5 puanlık bir kesinti yapmasını ve faiz indirimlerini %27,5 Bloomberg terminal oranına ulaşana kadar dengeli bir hızda sürdürmesi bekleniyor. OIS eğrisinin ön ucunun şu anda adil fiyatlandığı düşünülmekte. Yüksek TL taşıma talebi nedeniyle kısa vadeli CCY faiz oranlarının, OIS oranlarının altında kalması bekleniyor. Düşen enflasyon ve zayıflayan ekonomik aktivite ile orta vadeli faiz oranları için daha iyi destek alanı görünüyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sonuç olarak</h2>Genel olarak özetlersek, Türkiye piyasası, seçim sonrası olumlu havayı en iyi şekilde yansıtan piyasalardan biri. Ancak, küresel piyasalardaki belirsizlikler ve Fed’in faiz politikalarına dair beklentiler, endeksin gelecekteki hareketlerini sınırlayabilir. Özellikle sanayi ve banka hisseleri bu süreçte ön plana çıkıyor ve en iyi performans gösterenler arasında yer alıyor.ABD seçim sonuçları ve Trump yönetiminin politikaları, piyasalarda kısa vadeli bir iyimserlik yaratmış durumda. Ancak, uzun vadede makroekonomik veriler ve merkez bankalarının kararları, piyasa dinamiklerini şekillendirecek. Yatırımcılar, bu süreçte risk yönetimine ve portföy çeşitlendirmesine öncelik verebilir. Özellikle tahvil, altın ve döviz piyasalarındaki hareketlilikler, yatırım kararlarında belirleyici olacak.

ABD piyasaları, son ekonomik veriler ve siyasi gelişmeler ışığında hareketli bir haftayı geride bırakmakta. Enflasyon rakamlarının ardından piyasalar, güçlü bir ekonomik toparlanma sinyalleri veriyor. Hisse senetlerinde yeni rekor seviyeler gözlemlenirken, tahvil piyasasında dikkat çekici hareketlilik göze çarpıyor.

Yurt içinde ve yurt dışında olumlu hava hâkim

ABD'nin 47. Başkanı seçilen Donald Trump'ın “Önce Amerika” sloganıyla uygulayacağı korumacı politikaların, küresel ekonomideki belirsizlikleri artırabileceği değerlendiriliyor.&nbsp;Trump’ın ikinci başkanlık döneminin, kısa vadede ABD'nin ekonomik büyümesine olumlu katkı sağlaması beklense de küresel ekonomide belirsizliği artırabileceği beklentisi hakim.ABD'nin ticari ortaklarıyla yaşayacağı gerginlikler, Trump yönetiminin kampanya taahhütlerini ne ölçüde yerine getireceğine bağlı olarak önemli ölçüde artabilir.20 Ocak 2025’te başlayacak olan ve “Trump 2.0” olarak ifade edilen ikinci başkanlık döneminde dünyayı nasıl bir dört yıl bekliyor?Trump'ın 2016'da seçimleri kazanıp ilk Beyaz Saray’daki başkanlık koltuğuna oturduğu zaman genel yaklaşımını bir cümleyle özetlemişti:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Küreselcilik değil Amerikancılık artık bizim inancımız olacak.”</blockquote>“Yaptıkları yapacaklarının teminatı” misali, Trump’ın ilk başkanlık dönemindeki icraatları, özellikle şirketler için vergi indirimleri getirmesi, regülasyonları azaltması, Çin ile başlattığı ticaret savaşları, ikinci döneminde de benzer politikalar izleyeceğinin habercisi niteliğinde.Aslında bir bakıma geçen yüzyılda küreselleşmeyi başlatan aktörler, bu yüzyılda küreselleşmenin ipini çekerek durduruyor. Çekirdek devlet ve ulusal sermayenin desteğini alan Trump’ın ilk döneminde yarattığı kırılma yarım kalmıştı, ikinci döneminde bunu tamamlamak isteyecek. Başarabilecek mi, hep birlikte göreceğiz…Bu yazıda, genel olarak Trump’ın korumacı eğilimleri neler olabilir, bu politikalar uygulamaya konduğunda hâlihazırda ekonomik durgunluk yaşayan Avrupa’nın durumunu nasıl etkiler, buna bakacağız.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ekonomik ittifakların kitabı yeniden yazılabilir mi?</h2>Genel eğilim, Donald Trump'ın yeniden seçilmesinin küreselleşmeyi gerileteceği ve küresel ekonomik parçalanmayı daha da hızlandıracağı yönünde. Bu değişim, Trump'ın artan gümrük vergileri konusundaki kararlılığı ve ABD ticaret politikasına yönelik giderek tek taraflı yaklaşımı nedeniyle diğer ülkeleri de ekonomik ittifaklarını yeniden değerlendirmeye yöneltebilir.&nbsp;Donald Trump'ın Çin'le ticaret savaşını başlattığı dönemde ABD Ticaret Temsilcisi olan Robert Lighthizer, yeniden sahneye çıkmaya hazırlanıyor.&nbsp;Korumacılık yanlısı politikacıların başını çeken Lighthizer, Wall Street’in hukuk firmalarından Skadden Arps'ta avukat olarak 30 yıllık bir kariyere sahip. ABD çelik endüstrisi adına Çin'den yapılan ithalatlara karşı mücadele eden Lighthizer, 2000'lerin başında George W Bush yönetimini ABD endüstrisini korumak için çelik ithalatına gümrük vergileri getirilmesinde ikna kabiliyetini kullandı.Başkanlık koltuğunda oturduğu 2018'de Çin'den ithal edilen ürünlere tarife uygulayan ve ABD'nin müttefikleri de dahil diğer ülkelerden ithal edilen çelik ve alüminyuma ilave gümrük vergileri getiren Trump, ek tarifeler uygulayacağının da sinyalini veriyor.Muhafazakar ve korumacı bir ekonomi yaklaşımına sahip Trump'ın yönettiği ülke “serbest ticaret” anlayışının yılmaz savunuculuğunu yaparken, Trump Çin ürünlerine getirdiği %25 vergiyle birlikte ABD-Çin ticaret savaşını görünür bir hale getirmişti. Trump, seçim kampanyası döneminde el yükselterek, Çin’den ithal tüm ürünlere %60 ek gümrük vergisi getirme sözü de vermişti.&nbsp;Bu hamle, Çin ekonomisi için ciddi sonuçlar doğurabilir. Son 40 yılda Çin'de önemli yatırımlar yapan Tayvanlı şirketler, şimdi Pekin ve Taipei arasında egemenlik iddiaları nedeniyle tırmanan gerilim karşısında hükümetleri tarafından yatırımlarını başka yerlere taşımayı düşünmeye teşvik ediliyor. Diğer yandan Tayvan, Trump’a jest olarak ABD’den büyük savunma alımları yapmayı düşünüyor.Seçim kampanyası sırasında “tarife"yi dünyanın en güzel kelimesi olarak nitelendiren Trump, dünyanın geri kalanından yapılan ithalata ise %10-20 evrensel ithalat vergisi getirme planını devreye sokma peşinde.&nbsp;Trump, gümrük vergilerinin ABD’de üretimi artıracağını, istihdam yaratacağını ve vergi indirimlerini finanse etmek için ek gelir sağlayacağını öne sürüyor.Çin'e uygulanan gümrük vergilerinde muhtemel artışların iki ülke arasında ekonomik gerilimi yükseltebileceği ve küresel ticaret dengelerini bozabileceği bundan da özellikle teknoloji ve imalat sektörlerinin etkileneceği öngörülüyor.Trump'ın Avrupa Birliğine yönelik de sert ticaret politikaları uygulaması beklenirken, bunun ABD ile Avrupa arasındaki ticari ilişkileri zora sokabileceği ve bölge ekonomisini olumsuz etkileyebileceği belirtiliyor.Korumacı politikaların uygulanması gelişmekte olan ülkeler için de zorlu bir döneme işaret ederken, ABD'nin ithalatı azaltma yönünde adımlar atmasının bu ülkelere sermaye akışını yavaşlatabileceği ve küresel büyüme üzerinde baskı yaratabileceği öngörülüyor.Yapılan değerlendirmelere göre, Trump liderliğindeki bir Amerika, ABD'nin ekonomik olarak daha içe kapanık hale gelmesine, uluslararası ticaretin akışına mâni olan engellerin artmasına neden olabilir. Bu tür korumacılık, diğer uluslara ABD'ye olan ekonomik bağımlılıklarını yeniden gözden geçirmeleri ve muhtemelen Çin ile daha yakın bir işbirliğine gitmeleri gerektiği sinyalini veriyor.&nbsp;Trump'ın ilk döneminde birçok ülke, hem ekonomik ortaklıklar hem de Birleşmiş Milletler gibi uluslararası kuruluşlardaki oy verme davranışları aracılığıyla Çin'le ticari ilişkilerini genişletmeye başlamıştı. Trump yönetiminde artan tarifelerde yeni bir dönemin, daha fazla ülkeyi Çin'in yörüngesine iterek küresel ticaret ağları ve siyasi ittifakları yeniden şekillendirebileceği düşünülüyor.&nbsp;Bu eksen kayması, daha korumacı bir ABD ekonomisi ışığında ihracata olan bağımlılığı azaltma girişimi olabilir. Bu, Çin'in geleneksel ekonomik politikalarından bir sapma anlamına gelse de, parçalanmış küresel ekonomide iç istikrar ve büyümeyi sürdürmek için giderek daha gerekli hale gelebilir.Trump'ın dış politikasının, uzun vadeli taahhütler yerine pragmatik ittifakları öne çıkaran, daha işlemsel bir duruş benimsemesi bekleniyor.&nbsp;NATO gibi kilit ittifaklar konusundaki düşünceleri ve Tayvan'ı savunma konusundaki koşullu tutumu, ABD dış politikasının daha geniş stratejik hedeflerden ziyade acil ulusal kazanımlar tarafından dikte edildiği bir geleceğe işaret ediyor.&nbsp;Bu içe dönük odaklanma sadece ekonomik parçalanmayı daha da derinleştirmekle kalmıyor, aynı zamanda müttefiklerin ve rakiplerin kendi güvenlik ve ekonomi politikalarını yeniden değerlendirmek zorunda kalmaları nedeniyle jeopolitik belirsizliği de artırıyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Avro Bölgesi daha derin bir durgunluğa sürüklenebilir mi?</h2>Trump’ın Avrupa’yı Amerika’nın Çin politikasına göre şekillendirmesi bekleniyor.&nbsp;Bu da Avrupa'nın en kötü ekonomik kabusunun gerçek olması anlamına geliyor ki, analistler yaklaşan yeni bir ticaret savaşının, Avro Bölgesi ekonomisini yavaş büyümeden tam bir durgunluğa itebileceği görüşünde…Çin’in yanı sıra korumacılık eğilimlerinin derinleşmesi, AB’ye karşı çelik ve alüminyum ihracatından otomobillere kadar gümrük vergisi getirilmesi birçok üye ülkenin ekonomisine darbe vurabilir.&nbsp;Trump'ın Amerika’yı öncelemesi ve buna bağlı olarak Çin ve AB ile ticaret savaşının tırmanması Avrupa'da istihdam kaybına yol açabilir. Trump, rekabetçi kalabilmek için ABD'yi ekonomik olarak güçlendirmeye çalışacak. Avrupa Birliği, buna karşı hızlı aksiyon alarak, bu durumla mücadele edebilmek için altyapıya yatırım yapmalı, kamu hizmetlerini genişletmeli, sendikaları güçlendirmeli ve işçi sınıfını güvence altına almalı ve toplumsal istikrara çok daha fazla önem vermeli.&nbsp;Şimdi esas soru şu: Aşırı sağın ve sağ popülizmin giderek yükseldiği bir dönemde Türkiye’nin en büyük ticari partnerlerinden biri olan Avrupa, Trumpizm politikalarına karşı nasıl bir tutum sergileyecek? Trump politikalarına karşı birleşerek AB entegrasyonunu güçlendirmeye mi çalışacak, yoksa korumacılık politikaları Avrupa’da yeni bir bölünme ya da kırılma mı yaratacak?ABD korumacılığına karşı artışa geçecek kısasa kısas ticaret tarifeleri nedeniyle küresel talebin zayıfladığını ve ekonomik durgunluğun dalga dalga yayıldığını görmek hiç şaşırtıcı olmayacak.

Trump’ın seçim kampanyası sırasında ipuçlarını verdiği korumacılık politikalarının temelinde yer alan Çin ve AB ülkelerinin bu uygulamalardan olumsuz etkileneceği belirtilirken, Trump’ın Avrupa’yı Amerika’nın Çin politikasına göre şekillendirmesi bekleniyor.

Trump korumacılığına karşı birleşen mi yoksa bölünen bir Avrupa mı?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Eylül ayına ilişkin ödemeler dengesi istatistiklerini yayımladı. Yayımlanan verilere göre cari denge dördüncü ayında da fazla verdi ve yıllıklandırılmış cari açık 9,7 milyar USD’ye kadar geriledi. Yayımlanan verilerin alt kırılımlarına bakıldığında Türkiye’ye giriş yapan doğrudan yatırımların da artmakta olduğu ve yatırım kompozisyonunun belirgin değişiklikler sergilediği gözlemlendi. Peki bu dönemde Türkiye’ye gelen doğrudan yatırımların yapısı ne yönde değişti?<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sermaye girişi artarken gayrimenkul payı azalıyor</h2>Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası verilerine göre Ocak-Eylül döneminde Türkiye’ye yıllık bazda %7,6 artışla toplam 7 milyar 670 milyon USD’lik doğrudan yatırım girişi oldu. Bu yatırımların 4 milyar 331 milyon USD’lik kısmı yatırım sermayesi olarak girerken, 2 milyar 188 milyon USD’lik kısmı ise gayrimenkul alımı olarak girdi. Kalan kısım ise diğer sermaye kaleminden giriş yaptı.<img src="https://images.aposto.com/2024/10/2/1731450469579.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.34" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">7,6 milyar USD’lik toplam doğrudan yatırımın 1 milyar 83 milyon USD’lik kısmı ise Eylül ayında ülkemize giriş yaptı. Eylül ayında doğrudan yatırımlar kaleminden 441 milyon USD’lik yatırım sermayesi girişi olurken, gayrimenkul alımları ise 164 milyon USD olarak hesaplandı. Böylece yabancıların gayrimenkul alımları Haziran 2024’ten bu yana en düşük seviyesini de kaydetmiş oldu.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hizmet sektörü yatırımların yarısından fazlasını aldı</h2>2024 Ocak-Eylül döneminde yabancı yatırımcıların en çok doğrudan yatırım yaptığı ana sektör 2 milyar 457 milyon USD’lik yatırımla hizmetler sektörü oldu. Bu dönemde hizmet sektörüne yapılan yatırımlar yıllık bazda %22,9 artarken, hizmet yatırımlarının toplam yatırımlar içindeki payı ise 2,4 puan artışla %56,7’ye yükseldi.Bu dönemde sanayiye yapılan doğrudan yatırımlar da %2,0 artışla 1 milyar 702 milyon USD’ye yükselirken, sanayi yatırımlarının toplam içindeki payı 6 puan gerileyerek %39,3’te indi. Aynı dönemde tarım yatırımları ise %1.333 artışla 172 milyon USD’ye çıksa da tarımın toplam yatırımlar içindeki payı %4,0 oldu.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/10/2/1731450438857.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.34" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Eylül ayında yatırım sermayesi olarak giriş yapan 441 milyon USD’lik yatırımın 230 milyon USD’lik kısmı da yine hizmet sektörü yatırımlarından oluştu. Eylül ayında sanayi sektörü 210 milyon USD’lik doğrudan yatırım alırken, tarım sektörü ise yalnızca 1 milyon USD’lik yatırım aldı.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ticaret birinci, elektronik ikinci</h2>TCMB verilerine göre 2024 yılının Ocak-Eylül döneminde Türkiye’ye 2,4 milyar USD’lik hizmet, 1,7 milyar USD’lik sanayi ve 172 milyon USD’lik tarım yatırımı yapıldı. Alt sektörlere bakıldığında ise en çok yatırımı 932 milyon USD ile toptan ve perakende ticaret sektörünün aldığı görüldü.Toptan ve perakende ticaret sektörünü, 471 milyon USD’lik doğrudan yatırımla bilgisayarların, elektrik-elektronik ve optik ürünlerin imalatı sektörü takip ederken, onu da 409 milyon USD’lik yatırımla kimyasal ürünlerin imalatı, 365 milyon USD’lik yatırımla finans ve sigorta hizmetleri, 330 milyon USD’lik yatırımla mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler ve 265 milyon USD’lik yatırımla ulaştırma/depolama sektörleri takip etti.Eylül ayı özelinde bakıldığında ise en çok doğrudan yatırım 118 milyon USD ile yine toptan ve perakende ticaret sektörüne yapıldı. Eylül’de en çok yatırım yapılan diğer sektörler ise 109 milyon USD ile kimyasal ürünlerin imalatı, 51 milyon USD ile bilgisayarların/elektronik ürünlerin imalatı, 36 milyon USD ile gıda ürünleri imalatı ve 33 milyon USD ile mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler sektörleri oldu.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Amerika’dan gelen yatırımlar üçe katlandı</h2>2024 yılında Türkiye’ye giriş yapan doğrudan yatırım sermayesinin ülkelere göre dağılımı da belirli değişimler gösterdi. Yapılan yatırımlarda liderliği 3 milyar 44 milyon USD’lik doğrudan yatırımla Avrupa ülkeleri aldı. Ocak-Eylül döneminde Avrupa’dan gelen doğrudan yatırımlar %19,2 artarken, bu yatırımların toplam yatırımlar içindeki payı ise 1,0 puan artışla %70,4’e yükseldi. Avrupa ülkeleri arasından en fazla yatırımda bulunanlar sırasıyla 818 milyon USD’lik yatırımla Hollanda, 501 milyon USD’lik yatırımla Almanya, 331 milyon USD’lik yatırımla İrlanda ve 284 milyon USD’lik yatırımla İsviçre oldu. Rusya’dan gelen yatırımlar ise bir yıl içinde %95,6 azalarak 16 milyon USD’ye geriledi.Aynı dönemde Amerika kıtası ülkeleri tarafından yapılan yatırımlarda ise belirgin bir artış oldu. Ocak-Eylül döneminde Amerika’dan gelen yatırımlar yıllık bazda %275,0 artışla 495 milyon USD’ye yükselirken, bu yatırımların toplam içindeki payı da 7,9 puan artışla %11,5’e çıktı. ABD bu dönemde doğrudan yatırımlarını yıllık bazda %403,3 artışla 462 milyon USD’ye çıkararak Amerika’dan gelen yatırımların neredeyse tamamını tek başına karşıladı.Asya’dan gelen yatırımlar ise artmak yerine azaldı. Yılın ilk dokuz ayında Asya ülkeleri tarafından gelen yatırımlar yıllık bazda %21,3 azalarak 776 milyon USD’ye inerken, bu yatırımların toplam içindeki payı da 8,8 puan azalarak %18,0’e indi. Bu dönemde Singapur ve Güney Kore’den gelen doğrudan yatırımlar sırasıyla %58,5 ve %340,0 artarken, Körfez ülkelerinden gelen yatırımlar ise %71,9 azaldı.&nbsp;Aynı dönemde Afrika ülkelerinden yalnızca 8 milyon USD’lik yatırım geldi. Bu yatırımın 5 milyon USD’lik kısmı Mısır tarafından, 3 milyon USD’lik kısmı ise Güney Afrika tarafından giriş yaptı. &nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/10/2/1731450369469.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.34" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Salt olarak Eylül ayına bakıldığında ise Avrupalı yatırımcıların %79,8 payla ağırlıklarını daha da artırmakta olduğu görüldü. Bu ayda yatırım sermayesi olarak giriş yapan doğrudan yatırımların 352 milyon USD’lik kısmı Avrupalı yatırımcılar, 72 milyon USD’lik kısmı Asyalı yatırımcılar, 16 milyon USD’lik kısmı ise Amerikalı yatırımcılar tarafından karşılandı. Afrikalı yatırımcılar ise yalnızca 1 milyon USD’lik yatırım yaptı.&nbsp;TCMB verilerine göre bu dönemde Türkiye’ye en fazla doğrudan yatırımda bulunan ülkeler sırasıyla 88 milyon USD’lik yatırımla İrlanda, 81 milyon USD’lik yatırımla İsviçre, 60 milyon USD’lik yatırımla Hollanda, 39 milyon USD’lik yatırımla Fransa ve 29 milyon USD’lik yatırımla Azerbaycan oldu.&nbsp;

TCMB verilerinin alt kırılımlarına bakıldığında Türkiye’ye giriş yapan doğrudan yatırımların da artmakta olduğu ve yatırım kompozisyonunun belirgin değişiklikler sergilediği gözlemlendi. Peki bu dönemde Türkiye’ye gelen doğrudan yatırımların yapısı ne yönde değişti?

Türkiye’de yatırım haritası değişiyor: Yabancı sermayenin gözdesi hangi alanlar?

Türkiye ekonomisinin yavaşlasa bile ağırlıklı olarak üretim kaynaklı daraldığını, iç talep koşullarının ise görece canlı kaldığını görüyoruz. Öncelikle sanayi üretimi ile başlayalım. Yılın ikinci çeyreğinde %1,8 daralan sanayi üretimi, üçüncü çeyrekte daha sert bir daralma gösterdi. Temmuz ayında %3,9 daralan sanayi üretimi, Ağustos ayında %5,2, Eylül ayında ise %2,4 oranında yıllık bazda geriledi. Veriler, üçüncü çeyrekte %4’e yakın bir sanayi üretimi daralması olduğunu gösteriyor.Diğer taraftan, sanayi üretimi aylık bazda %1,6 artmış görünüyor. Ağustos ayının genelde tatil dönemi olması nedeniyle sanayi üretiminde aylık bazda %1,6 artış olması ve yıllık bazda daralmanın görece sınırlı kalması normal bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Ancak, sanayi üretimindeki %4’e yakın daralma, Türkiye ekonomisinin büyüme oranının oldukça düştüğünü gösteriyor. Perakende satış, kredi büyümesi, otomobil ve konut satışlarına baktığımızda, Türkiye ekonomisinin yavaşlasa bile ağırlıklı olarak üretim kaynaklı daraldığını, iç talep koşullarının ise görece canlı kaldığını görüyoruz. Sanayi üretimi %4’e yakın yavaşlasa bile iç talep, ekonomik büyümenin pozitif tarafta kaldığına dair sinyaller veriyor.Sanayi üretim endeksinin yıllık değişim oranlarına baktığımızda, 13 alt grubun 11’inde daralma görülüyor. En sert daralma, sermaye malları yani makine ve teçhizatta yaşanıyor. Bu grubun alt kategorilerinden yüksek teknoloji ürünlerindeki yıllık daralma oranı %21’e ulaşmış durumda. Orta yüksek teknolojili ürünlerdeki daralma ise %4,4 oldu. Artış gösteren iki kategoriden düşük teknolojili ürünlerde %0,9, elektrik-gaz-buhar kategorisinde ise %1,1 artış gerçekleşmiş durumda.Aylık olarak baktığımızda, en sert daralmanın yine %3,1 oranı ile yüksek teknoloji ürünlerinde gerçekleştiği görülüyor. Toplam üretimde ve katma değerde yüksek teknolojili ürünlerin payını artırmamız gerekirken sanayi üretiminde gerilemenin, özellikle yüksek teknolojide daha derin bir daralma olarak yansıması, yapısal ve geleceğe yönelik olarak sıkıntılı bir tabloya işaret ediyor.İstihdam rakamlarına baktığımızda, Eylül ayı işsizlik oranı %8,6 olarak açıklandı. Ağustos ayı ile aynı oranda bir rakam geldi. Ekonomide yavaşlamanın bu yılın ikinci çeyreğinden sonra başladığını dikkate alacak olursak, önümüzdeki süreçte işsizliğin tekrar artma eğilimine girmesi sürpriz olmayacaktır.İstihdamın gecikmeli tepki vermesi, yapısal nedenlerle eleman bulmanın zorluğu nedeniyle işten çıkarma konusunda firmaların daha yavaş hareket etmesine neden oluyor. Eylül ayında işgücüne katılımın artmasıyla hem istihdam hem de işsiz sayılarında artış yaşandı. Veriler, birbirini dengeleyerek işsizlik oranını sabit bırakmış görünüyor. Gelir dağılımındaki bozulma, refah kaybı ve geçim zorlukları iş arayışını artırmış denilebilir. Atıl işgücü olarak bilinen ve aktif iş aramayan fakat iş bulursam çalışabilirim diyenlerin oranındaki düşüş de aktif iş arayışlarının hızlandığını gösteriyor.Yapısal bir sorun olarak genç işsizlik oranlarında sıkıntılar gözlenmeye devam ediyor. 15-24 yaş grubu olarak tanımlanan genç nüfusta işsizlik oranı %17,1’e yükseldi; bir önceki ay bu oran %16,8 idi. Ekonomideki genel talep koşulları ve turizm, tarım ve inşaat sektörlerinde yaşanan istihdam azalışının etkisiyle işsizlikte tekrar yukarı yönlü bir eğilim olasılığı artıyor.Sonuç olarak, ekonomideki yavaşlama üretimde net bir şekilde, istihdamda ise sınırlı olarak kendini göstermeye başladı. Yavaşlamanın en az hissedildiği alan iç talep ve buna bağlı tüketim harcamaları olarak duruyor. Enflasyonla mücadelede tam tersini görmemiz gereken bir noktada olmamız, uygulanan ekonomi politikalarının kurgusunda bir değişim ihtiyacını gösteriyor.

Türkiye ekonomisinin yavaşlasa bile ağırlıklı olarak üretim kaynaklı daraldığını, iç talep koşullarının ise görece canlı kaldığını görüyoruz. Türkiye ekonomisinin yavaşlasa bile ağırlıklı olarak üretim kaynaklı daraldığını, iç talep koşullarının ise görece canlı kaldığını görüyoruz.

Arz talebe göre daha sert daralıyor: Sanayi üretimi ve istihdam verileri

Bu hafta hem yurt içi, hem de yurt dışı piyasalarda yoğun-akıcı bir haber akışı bekleniyor. Yurt içinde Salı günü açıklanacak cari denge verisi ön plana çıkarken, yurt dışında ise gözler Çarşamba günü açıklanacak ABD TÜFE’de.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yurt içi piyasalar</h2>Yurt içinde bu haftanın majör verisi 12 Kasım Salı günü Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından açıklanacak Eylül ayına ilişkin ödemeler dengesi istatistikleri olacak. Piyasa beklentisi cari dengenin yaklaşık 2,9 milyar USD fazla vermesi ve cari açık/GSYH oranının iyiden iyiye %1,0’in altına gerilemesi yönünde. Ancak piyasa beklentisine aykırı bir sonuç alınma ihtimali de gayet tabii mevcut.Bunun dışında yurt içi piyasalarda bu hafta ağırlıklı olarak;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">11 Kasım Pazartesi günü Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanacak işgücü istatistikleri ve sanayi üretimi verileri,&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">12 Kasım Salı Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanacak perakende ve ticaret satış hacmi istatistikleri,&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">13 Kasım Çarşamba günü Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanacak inşaat maliyet endeksi ve konut satış istatistikleri</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">14 Kasım Perşembe günü Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve BDDK tarafından açıklanacak haftalık para-banka ve bankacılık sektörü istatistikleri,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">15 Kasım Cuma günü ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından düzenlenen Piyasa Katılımcıları Anketi’nin Kasım ayı sonuçları ile özel sektörün yurt dışı kredi borcu, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanacak Tarım ÜFE ile ücretli çalışan istatistikleri ve Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanacak merkezi yönetim bütçe dengesi istatistikleri takip ediliyor olacak.&nbsp;</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yurt dışı piyasalar</h2>Yurt dışında haftanın majör verisi 13 Kasım Çarşamba günü açıklanacak ABD TÜFE olacak. Piyasa beklentisi TÜFE’nin aylık bazda %0,2, yıllık bazda ise %2,4 artması yönünde. Enerji ve gıda hariç çekirdek TÜFE’nin ise aylık %0,3; yıllık %3,3 artması bekleniyor.&nbsp;Fed’in faiz indirim patikasına dair beklentilerin oldukça muğlak olduğu böylesi bir dönemde, olumlu bir verinin gelmesi piyasalar açısından hayati önem taşıyor.Bunun dışında yurt dışı piyasalarda bu hafta;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">11 Kasım Pazartesi günü Japonya’da mevsimsellikten arındırılmış cari denge,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">12 Kasım Salı günü Almanya’da TÜFE ile ZEW Ekonomik Hissiyat Endeksi, İngiltere’de işsizlik oranı ve OPEC aylık raporu,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">13 Kasım Çarşamba günü Avrupa Merkez Bankası’nın para politikası dışı aylık toplantısı, ABD’de Federal bütçe dengesi ve Rusya’ya TÜFE,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">14 Kasım Perşembe günü Avro Bölgesi’nde üçüncü çeyreğe ilişkin GSYH, işgücü istatistikleri ile sanayi üretimi, ABD’de ÜFE ve haftalık ham petrol stokları, ayrıca Fed Başkanı Powell ile ECB Başkanı Christine Lagarde’ın konuşmaları,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">15 Kasım Cuma günü ise ABD’de sanayi üretimi ile perakende satışlar, Avrupa’da yıllık ekonomik tahminler, Japonya’da ve İngiltere’de üçüncü çeyrek GSYH takip ediliyor olacak. </li></ul>