Merhaba,Asgari ücretten sonra memur ve emekli aylıklarına yapılacak zam oranının belirlenmesi bekleniyor. Bu haftanın gündeminde esnaf kesiminin beklediği emeklilik prim gün sayısının 7200’e düşürülmesine ilişkin açıklama, EYT kapsamında olan ancak hâlâ bağlanmayan emekli aylıkları, Haziran ayı açlık yoksulluk sınırı ve emekli aylığı alabilmek için yapılan muvazaalı boşanmalar var.Bültenimizin akışı şu şekildedir;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Haftanın Özeti (26 Haziran-2 Temmuz): TESK Başkanının açıklaması, EYT Federasyonu Başkanı'nın açıklaması, TÜRK-İŞ Haziran ayı Açlık Yoksulluk Sınırı Araştırması, İTO 2023 Haziran ayı İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi, muvazaalı boşanmalar, İspanya iş müfettişlerinin eylemleri, borç yapılandırmasında son gün.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Odak:&nbsp;Memur maaşları ve emekli aylıklarında kademeli zam beklentisi ve formüller.</li></ul>Keyifli okumalar,Gökhan İnce

Çalışma hayatına ilişkin gelişmeler, yeni kanun ve mevzuatlar, sendikaların eylem ve çalışmaları, yoksulluk, işsizlik ve enflasyon raporları.

İş hukuku ve sosyal güvenlik başta olmak üzere çalışma hayatına ilişkin gelişmeleri özetliyoruz.

İş Hukuku & Sosyal Güvenlik

Haziran ayı verileri, haftanın gelişmeleri

Memur maaşları ve emekli aylıkları ne kadar zamlanacak?

Merhaba,Öncelikle herkesin Kurban Bayramı'nı kutlar, güzel bir bayram geçirmesi dilerim. Geçtiğimiz hafta yeni asgari ücret tutarı belirlendi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı 6 Şubat Büyük Kahramanmaraş Depremi'nden etkilenen illerde Toplum Yararına Program uygulanacağını belirtti. Yine deprem bölgesine yönelik Sosyal Güvenlik Kurumu prim teşviki uygulama genelgesi yayımlandı. Kamu görevlilerine ilişkin 2024-2025 yıllarını kapsayan 7. Dönem Toplu Sözleşme Görüşmelerine yönelik hazırlıklar devam ediyor. Gelir İdaresi Başkanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu'na olan borçlar başta olmak üzere kamuya olan borçlara ilişkin yapılandırma başvurularında son haftaya girildi. Memur ve emekli aylıklarına yapılacak zam oranı takip ediliyor.Sayının akışı şu şekilde;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Haftanın Özeti (19-25 Haziran): Türkiye Emekliler Derneği’nden açıklama, Çocuk İşçiliği İle Mücadele Programı, Ulusal Meslek Standartları.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Odak: “Şahlanış Dönemi” ve Yeni Asgari Ücret Tutarı</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Araştırmalar, Raporlar ve İstatistikler: Deprem bölgesi SGK teşvik genelgesi, Kurulan Kapanan Şirket İstatistikleri Bülteni, TÜRMON Sirkülerleri.</li></ul>Keyifli okumalar,Gökhan İnce

“Şahlanış dönemi” ve yeni asgari ücret tutarı

Asgari ücret 422 dolar seviyesine gerileyebilir

Merhaba,Geçtiğimiz hafta 12 Haziran Çocuk İşçiliği ile Mücadele Günü nedeniyle açıklamalar yapıldı. Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu’nda meydana gelen patlama TBMM’ye taşındı. Çırak ve staj sigortası mağdurlarının bekleyişleri sürüyor. Emekli aylıkları ve bayram ikramiyeleri ödenmeye başlandı. Gelir İdaresi Başkanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu'na olan borçlar başta olmak üzere kamuya olan borçlara ilişkin yapılandırma başvurularında son tarih yaklaşıyor. Bugün ikinci toplantısı gerçekleşecek olan asgari ücret görüşmeleri yakından takip ediliyor.Sayının akışı şu şekilde:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Haftanın Özeti (12-19 Haziran):&nbsp;Turizm Amaçlı Araç Kaptanı Taslak Meslek Standardı, İş Hukuku Değerlendirme Sempozyumu, 7. Dönem Toplu Sözleşme Kurumsal Çalıştayı, Memur-Sen’den açıklama, Hürriyet Gazetesi’nde TGS Sendikası'nın yetkili olduğuna ilişkin karar.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Odak: Rasyonel veriler, beklentiler ve asgari ücret ara zammı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Araştırmalar, Raporlar ve İstatistikler:&nbsp;Ücretli Çalışan İstatistikleri, İşgücü İstatistikleri, açlık ve yoksulluk sınırı araştırmaları, İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Raporu, İşsizlik Sigortası Fonu Bülteni, ILO Ev İşçileri Odaklı Çalışmalar Raporu, ILO Ev İşçileri İçin İnsana Yakışır İşlere Giden Yol Raporu.</li></ul>Keyifli okumalar,Gökhan İnce

Rasyonel veriler, beklentiler ve ara zam

Asgari Ücret Görüşmeleri, Staj Sigortaları

Merhaba,Temmuz ayı asgari ücret tutarına ilişkin açıklamalar ve görüşme sürecinin başlaması bekleniyor. Bu haftanın gündeminde Çalışma Bakanlığı devir teslim töreni, asgari ücrete ilişkin açıklamalar, 111. Uluslararası Çalışma Konferansı, Karadeniz Bölgesi'nde yaşanan yoğun yağışlardan etkilenen işletmelere yönelik destek kredisi, Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu’nda meydana gelen ölümlü iş kazası, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) bütçe açığı ve sahte göz ameliyatı soruşturması var.Sayının akışı şu şekilde:● Haftanın Özeti (5-11 Haziran):&nbsp;En düşük emekli maaşı tutarı ve bayram ikramiyelerinin arttırılması, işgücü piyasası araştırması, yoga eğitmeni meslek standardı taslağı, HPV aşısının SGK tarafından karşılanması.● Araştırmalar, Raporlar ve İstatistikler: Mayıs ayı enflasyon oranı, onaylanan kapasite raporu bülteni, İŞKUR istatistik bülteni.Keyifli okumalar,Gökhan İnce

Asgari ücret Temmuz ayında güncellenecek. Asgari Ücret Tespit Komisyonu görüşmelerinin 13 Haziran’da başlaması bekleniyor.

Asgari ücret 500 dolar olacak mı?

Merhaba,Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri sonrasında yeni kabinenin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan oldu. Bu hafta iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin açıklamalar, kanser tedavisinde kullanılan bir ilacın SGK tarafından karşılanmasına ilişkin mahkeme kararı, Gelir İdaresi Başkanlığının duyurusu, sendikal faaliyet nedeniyle işten çıkarılan işçiler ve aylık açlık ve yoksulluk sınırına ilişkin gelişmeler yaşandı.Sayının akışı şu şekilde:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Haftanın Özeti (29 Mayıs - 4 Haziran Haftası): İş sağlığı ve güvenliği çalıştay çağrısı, Türkiye-Hollanda danışma günleri, nisan ayı yatırım teşvik belgeleri, “İşletmelerde Sosyal Güvenlik Uygulamaları: Anlaşmazlıklar ve Hukuki Çözüm Yolları” söyleşisi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Araştırmalar, Raporlar ve İstatistikler: Açlık yoksulluk sınırı araştırması, Dönemsel Gayrisafi Yurt İçi Hasıla, I. Çeyrek: Ocak-Mart 2023 istatistikleri, Mayıs Ayı İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İş Kazaları: Bu hafta gerçekleşen iş kazaları.</li></ul>Keyifli okumalar,Gökhan İnce

Yeni Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan oldu.

Bakanlığın Gündeminde Neler Var?

Merhaba,Bu haftanın gündeminde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilginin çalışma hayatına ilişkin açıklamaları, değişen KOBİ sınırı, kamu alacaklarına yönelik 7440 sayılı yapılandırma kanunu başvuru tarihi ve ödeme sürelerine yönelik uzatma kararı, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun deprem bölgesine yönelik aldığı karar ile SGK çalışanlarının eylemi yer almaktadır.Bültenimizin akışı şu şekildedir:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Haftanın Özeti (22-28 Mayıs):&nbsp;KOBİ Yönetmeliği, bakanlık açıklamaları, SGK kararları, SGK işçilerinin eylemleri ve eğitimler.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Araştırmalar, Raporlar ve İstatistikler: Birleşik Kamu-İş Mayıs ayı Açlık Yoksulluk Sınırı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği 2023 Nisan ayı Kurulan Kapanan Şirket İstatistikleri, (TÜİK) I. Çeyrek: Ocak-Mart 2023 İşgücü Girdi Endeksleri, Türkiye İş Bankası Sektörel Güncel Gelişmeler Raporu,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yargı Kararları: İş kazası davasında ıslah talebinin reddedilmesine yönelik Anayasa Mahkemesi Kararı.</li></ul>Keyifli okumalar,Gökhan İnce

Açlık sınırı 11 bin 810 liraya, yoksulluk sınırı ise 31 bin 152 liraya yükseldi.

KOBİ Yönetmeliği yürürlüğe girdi

Merhaba,Bu haftanın gündeminde esnafa yönelik emeklilik prim gün sayısının 7200’e düşürülmesi, Sosyal Güvenlik Kurumu çalışanlarının talepleri, çıraklık ve staj sigortasının emeklilikte dikkate alınması talebi, istihdama yönelik program ve projeler yer alıyor.Sayının akışı şu şekilde:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Haftanın Özeti (15-21 Mayıs): Kalfa programı, Fırat Kalkınma Ajansı Mesleki Eğitim ve İstihdam Seferberliği Programı, İşyerinde Mesleki Eğitim ve Gelişim Programı, emeklilik ve emlak vergisi muafiyeti.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Araştırmalar, Raporlar ve İstatistikler: İşgücü istatistikleri, ücretli çalışan istatistikleri, BİSAM açlık-yoksulluk sınırı araştırması.</li></ul>Keyifli okumalar,Gökhan İnce

Çıraklık ve staj sigortası, SGK çalışanlarının talepleri, işgücü istatistikleri

Emeklilere emlak vergisi muafiyeti

Merhaba,Bu hafta öne çıkan gelişmeler arasında Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Protokolünün imzalanması, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı’nın çalışma hayatına ilişkin açıklamaları, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılan düzenlemeler, Soma maden faciasının yıldönümü ve İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası etkinlikleri yer aldı.Sayının akışı şu şekilde:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Haftanın Özeti (8-14 Mayıs)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uluslararası Gelişmeler: Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Türkiye ve diğer paydaşlar tarafından hazırlanan proje ve döngüsel ekonomi raporu,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Eylemler: Harp-İş, Ağaç-İş, BES, Hava-İş, Belediye-İş, Birleşik Metal İş Sendikası,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Araştırmalar, raporlar ve istatistikler:&nbsp;DİSK, DİSK-AR, TÜİK, İŞKUR, Çağdaş Hukukçular Derneği, Kamu Denetçiliği Kurumu kararları,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İş sağlığı ve güvenliği:&nbsp;İş Sağlığı ve Güvenliği Haftasına yönelik açıklamalar.</li></ul>Keyifli okumalar,Gökhan İnce

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı’nın açıklamaları, Sosyal Güvenlik Kurumu düzenlemeleri, Soma'nın yıldönümü ve İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası etkinlikleri

Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Protokolü imzalandı

Merhaba,Bu haftanın gündeminde&nbsp;1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Günü etkinlikleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı’nın çalışma hayatına yönelik açıklamaları, Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Protokolü görüşmeleri, kamu çalışanlarının seyyanen zam talebi, emekli bayram ikramiyelerinin ödenmesi, iş sağlığı ve güvenliği haftası etkinlikleri, deprem bölgesindeki kobi'lere destek tutarı açıklaması yer almaktadır.Sayının akışı şu şekilde:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Haftanın Özeti&nbsp;(1-7 Mayıs)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uluslararası Gelişmeler: İran’da iş kazaları, KKTC yeni asgari ücret tutarı,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Araştırmalar, Raporlar ve İstatistikler:&nbsp;İşgücü Piyasası Araştırması, Sanayi Kapasite Raporu Sayısı, enflasyon oranları, Küresel Haklar Endeksi, mart ayı onaylanan yatırım teşvik listesi.</li></ul>Keyifli okumalar,Gökhan İnce

Sendikaların 1 Mayıs açıklamaları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı açıklamaları, kamu çalışanlarının zam talepleri

1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Günü'nün ardından

Merhaba,Tüm işçilerin 1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Bayramı’nı kutluyorum. İşçilerin haklarının iyileştirildiği bir yıl olmasını diliyorum. Bugün çalışan işçiler günlük ücretlerine ek olarak bir günlük ilave ücrete hak kazanırlar.Bu hafta Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Protokolüne yönelik açıklamalar, işçi ve esnafın emeklilik prim gün sayısının 7200 olarak eşitlenmesi, Dünya İş Sağlığı ve Güvenliği Günü, Bartın Amasra maden patlamasının ilk duruşması, ev kadınlarına prim desteği getirilmesi, memurlara ek zam ve sosyal haklar verilmesine yönelik beklenti, emekli maaşlarına yönelik yapılacak iyileştirme, asgari ücrete temmuz zammı gibi konular gündemdeydi.Bültenimizin akışı şu şekildedir;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Haftanın Özeti (24-30 Nisan): Çalışma hayatına ilişkin yaşanan gelişmeler,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uluslararası Gelişmeler:&nbsp;Çin işsizlik oranı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın borçlanması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Araştırmalar, Raporlar ve İstatistikler:&nbsp;Bu sayıyı kapatırken sizinle paylaşmak istediğimiz verileri derledik.</li></ul>Keyifli okumalar,Gökhan İNCE

Türk-İş verilerine göre yoksulluk sınırı 33.014,66 TL’ye yükseldi.

Yoksulluk Sınırı, Emeklilik Prim Gün Sayısı

İş dünyası hakkında yayımlanan makaleler ve yayınlar

İş Dünyası

Sektör hakkında yayımlanan yazılar ve yayınlar

Sektör

Haber

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kurban Bayramı nedeniyle yaptığı açıklamada&nbsp;“...Memur maaşlarıyla ilgili düzenlemeyi bayram sonrası hızlıca Meclisimizin takdirine sunacağız. Böylece seçimlerde milletimize verdiğimiz bir sözü daha gerçekleştirmiş olmanın bahtiyarlığını yaşayacağız" <a fr-original-style="" href="https://www.ekonomim.com/gundem/erdogan-memur-maaslariyla-ilgili-duzenleme-bayram-sonrasi-mecliste-haberi-699479" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">dedi</a>. Bu doğrultuda memur maaşları ve emekli aylıklarına ilişkin düzenlemenin bu hafta belli olması bekleniyor.Açıklamalara göre en düşük emekli aylığı 22.000 TL’ye yükseltilecek. Memur ve emekli aylıklarına enflasyon farkı ve refah payı eklenerek zam yapılacağı ve prim gün sayısı yüksek olan emeklilerin aylıklarına farklı oranlarda (kademeli) zam yapılacağı öngörülüyor. <a fr-original-style="" href="https://www.haberturk.com/emekli-zammi-bugun-aciklanacak-mi-tuik-ten-son-dakika-aciklama-geldi-2023-temmuz-ayi-6-aylik-emekli-zammi-tahminleri-ve-en-dusuk-emekli-zammi-3604381/6" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Habertürk’te</a> yer alan habere göre emekli aylıklarının 7.500 TL - 10.000 TL, 10 bin - 15 bin TL 15 bin - 20 bin TL arası ve 20 bin TL üzeri olarak gruplandırılması ve her grup için ayrı oranlarda (kademeli) zam yapılması bekleniyor. Kamuoyunda emekli aylıklarına genel olarak %25-30 gibi oranlarda zam yapılacağı konuşulmasına&nbsp;rağmen düzenlemelerin detayları henüz bilinmiyor. Emekli aylıklarına yapılacak genel zammın dışında 7500 TL olarak uygulanan emekli aylığı alt sınırının da artırılacağını düşünüyorum.Memur maaşlarının 22.000 TL’ye nasıl yükseltileceği ise merak ediliyor. <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/MemurSenKonf/status/1672272897581219846?cxt=HBwWjIC8vePVjbUuAAAA&cn=ZmxleGlibGVfcmVjcw%3D%3D&refsrc=email" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Memur Sendikaları Konfederasyonu (Memur-Sen) Genel Başkanı Ali Yalçın</a> geçtiğimiz hafta Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ı ziyaret etmiş ve 6. Dönem Toplu Sözleşmede hüküm altına alınan %6 artış ve enflasyon farkının en düşük memur maaşının 22 bin TL’ye yükseltilmesinden sonra ayrıca ilave edilmesi gerektiği belirtmişti. Memurlar için yapılacak zam düzenlemesinin Yalçın’ın ifade ettiği şekilde uygulanmayacağını düşünüyorum.Memurlara toplu sözleşme gereğince yılın ilk 6 ayı için yüzde 8 sözleşme zammı verilmişti. Şimdi bu oranı aşan fark kadar enflasyon farkı artı yüzde 6 oranında zam verilecek. Geçmiş dönemler de olduğu gibi bu oranlara refah payı da eklenecektir. Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) 5 aylık enflasyon rakamları toplamı yüzde 15,26 olarak gerçekleşti. Buna göre işçi ve esnafa en az %15 oranında, memur ve memur emeklilerine ise en az %13 oranında zam yapılmalı. Haziran ayı verisi de açıklandıktan sonra oranlar netleşecek. En düşük memur maaşı yaklaşık %86 oranında artırılarak 22.000 TL’ye yükseltileceği için enflasyon farkı ve sözleşme zammı hesaplaması memurlar için anlamsız bir hâl alıyor.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.yenisafak.com/ekonomi/maaslara-zam-yasasi-meclise-geliyor-en-dusuk-memur-zamminda-2-formul-masada-4541512" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Yeni Şafak’ta</a> yer alan habere göre en düşük memur maaşının 22.000 TL’ye yükseltilmesi için iki seçenek bulunuyor. Birinci seçenek, aile yardımıyla birlikte en düşük memur maaşı 11 bin 848 lira olup bunun yüzde 85 artırılarak 22.000 TL’ye yükseltilmesi. İkinci seçenek ise öncelikle 5.000 TL civarında seyyanen artış yapılması, sonrasında oransal artış yapılarak 22.000 TL’ye yükseltilmesi. Memurlarda da emeklilerde olduğu gibi alınan maaşa göre farklı oranlarda kademeli zam beklentisi var. Beklenti karşılanmaz ise&nbsp;asgari ücretin ortalama ücret olması sorunu benzer şekilde memurlar için konuşulur hâle gelecektir.&nbsp;Bununla birlikte,&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.yeniakit.com.tr/haber/milyonlarin-gozu-bu-duzenlemede-memur-ve-emekli-maasi-zammi-icin-3-formul-uzerinde-duruluyor-1770008.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Yeni Akit’te</a> yer alan habere göre ise masada&nbsp;üç formül bulunuyor. Birincisi en düşük memur maaşının seyyanen zam yapılarak 22.000 TL’ye yükseltilmesi, ikincisi 5 bin TL gibi bir seyyanen zamma ilave olarak %30 oranında bir artış yapılması, üçüncüsü ise doğrudan %86 oranında bir artış yapılması.Öte yandan, <a fr-original-style="" href="https://www.ekonomist.com.tr/calisma-hayati-ve-sosyal-guvenlik/tued-den-emekliler-icin-taban-ayligi-talebi-42259" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Türkiye Emekliler Derneği (TÜED) Genel Başkanı Kazım Ergün</a>, son 21 yılda en düşük işçi emeklisi aylığının 29 kat, asgari ücretin ise yaklaşık 62 kat arttığını belirterek, taban aylıkların asgari ücret seviyesine yükseltilmesini <a fr-original-style="" href="https://tued.com.tr/taban-aylik-asgari-ucret-kadar-olsun/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">istedi</a>. Ergün bu talebini uzun süredir tekrarlıyor. Bu artış döneminde olmasa da birkaç yıl içerisinde en düşük emekli aylığı asgari ücretle eşitlenecek ve asgari ücret tutarı 15 milyon ücretli çalışanla birlikte 15 milyon emekliyi de doğrudan ilgilendirir bir duruma gelecektir.&nbsp;Memur ve emekli aylıklarına zam öngören düzenlemenin bir torba yasayla yapılması bekleniyor. Memur ve emekli aylıklarına zam düzenlemesi dışında torba yasada neler olacağı merak ediliyor. Çalışma hayatının gündeminde olan ve takip edilen diğer konular ise şu şekilde:<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;" type="disc"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Önceki düzenlemelerde kapsam dışı kalan yaklaşık 90.000 taşeron işçinin kadroya alınması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ev işlerini yapan kadınların isteğe bağlı sigorta primlerinin üçte birinin devlet tarafından karşılanmasına ilişkin düzenleme,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1. dereceye gelen tüm kamu çalışanlarına 3600 ek gösterge verilmesi,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mikro işletme sahiplerinin (5 ve daha az işçi istihdam eden) emeklilik prim gün sayısının 7200 güne düşürülmesi,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Staj mağdurlarının kısa vadeli sigorta başlangıç tarihinin emeklilik hesaplamalarında sigorta başlangıç tarihi olarak dikkate alınması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Vergi ve oda kaydı olan esnaf ve işverenlere borçlanma hakkı verilerek vergi ve oda kayıt sürelerinin prim gün sayısı olarak dikkate alınması.</li></ul>

Zamlar için kullanılabilecek formüller

Memur maaşları ve emekli aylıkları: Kademeli zam formülleri

Asgari Ücret Komisyonu'nun ikinci toplantısı 19 Haziran Pazartesi günü yapıldı. İkinci toplantı sonrasında da rakam telaffuz edilmedi. TÜRK-İŞ Genel Başkanı Ergün Atalay, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile AK Parti Genel Merkezi’nde bir araya geldi. Ardından Asgari Ücret Tespit Komisyonu üçüncü toplantısını 20 Haziran Salı günü gerçekleştirdi. Mutabakat vurgusu yapıldığı için konuşulan gerçek rakamlar uzlaşma sağlanana kadar kamuoyuna yansıtılmadı.Yeni asgari ücret tutarı, ifade edildiği gibi mutabakatla belirlendi. Tüm tarafların üzerinde uzlaştığı rakam Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanıın da katıldığı komisyon toplantısı sonucu açıklandı. Beklenti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıklaması yönündeydi. Cumhurbaşkanı Erdoğan asgari ücretin belirlenmesi sürecinin içinde olmasına rağmen, asgari ücretin açıklanmasına yönelik basın toplantısına katılmadı. Katılmama nedeni 500 dolar hedefinin altında bir rakam belirlendiği için olabilir ya da 2024 yılındaki yerel seçimler düşünülerek 2024 Ocak ayında ücret, maaş ve aylıklara yapılacak zammın açıklanması kararlaştırılmış veya planlanmış olabilir.Cumhurbaşkanı Erdoğan 2023 yılı Cumhurbaşkanlığı seçim sürecinde sonraki dönemin&nbsp;“şahlanış dönemi” olacağını ifade etti. Erdoğan önceki açıklamalarında 2002’den 2007’ye kadar olan dönemi çıraklık dönemi, 2007’den 2011’e kadar olan dönemi kalfalık dönemi, 2011’den 2018’e kadar olan dönemi ustalık dönemi, 2018’den 2023’e kadar olan dönemi ise büyük ustalık dönemi olarak ifade etmişti. Şimdi ise “şahlanış dönemi” vurgusu yapıyor.2024 yılında yapılacak olan yerel seçimler dolayısıyla 2024 yılı Ocak ayında işçi, memur ve emeklilerin ücret, maaş ve aylıklarına yapılacak zamları bizzat Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklayacağını düşünüyorum. Çünkü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yeni kamu yönetimi sisteminde yaklaşık 15 milyon ücretli çalışanın, 15 milyon emeklinin, 5 milyona yakın kamu çalışanının ve yaklaşık 700 bin kamu işçisinin ücret, maaş ve aylıklarının doğrudan veya dolaylı olarak belirleyicisi konumunda.<a fr-original-style="" href="https://www.csgb.gov.tr/haberler/2023-yili-ikinci-alti-ay-icin-yeni-asgari-ucret-11-bin-402-tl-olarak-belirlendi/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan</a>, asgari ücretin 1 Temmuz itibarıyla yüzde 34 artışla brüt 13 bin 414 lira 50 kuruş, net 11 bin 402 lira 32 kuruş olarak belirlendiğini açıkladı. Yayınımızın bir önceki sayısında yaptığım değerlendirmede asgari ücret artış oranının en az %34 oranında yapılacağını öngörmüştüm. Zam oranı öngördüğüm şekilde gerçekleşti. Yeni asgari ücret tutarı Eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in&nbsp;500 dolar hedefinin gerisinde kaldı. Yeni rakam açıklandığı tarih itibariyle 483 dolar olarak hesaplandı.<a fr-original-style="" href="https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/06/20230624-4.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararı</a> 24 Haziran’da Resmi Gazete'de yayımlandı. İşçinin bir günlük normal çalışma karşılığı asgari ücreti 1/7/2023 - 31/12/2023 tarihleri arasında 447,15 Türk Lirası olarak tespit edildi.&nbsp;Ayrıca,&nbsp;işverenlere yönelik asgari ücret desteğinin 2023 yılı Temmuz ilâ Aralık döneminde 500 Türk Lirası olarak uygulanması kararlaştırıldı. Öte yandan işveren kesiminin gelir vergisi dilimleri/oranları, kıdem tazminatı tavanının enflasyon oranına göre güncellenmesi, prime esas kazanç üst sınırının düşürülmesine ve enflasyonun kontrol altına alınmasına yönelik taleplerine ilişkin düzenlemeler bekleniyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;" type="disc"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Editörün önerisi:&nbsp;Asgari ücret desteği uygulamasına ilişkin olarak ocak ayında yayımlanan&nbsp;“Çalışma hayatına ilişkin düzenlemeler ve asgari ücret desteği” <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/63c90853b2f87600062e12f8" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yazımızı</a> okuyabilirsiniz.</li></ul><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yeni asgari ücret tutarı dün 483 dolardı bugün ise 450. Yarın ne olacak?&nbsp;</h3><a fr-original-style="" href="https://tr.euronews.com/2023/06/20/asgari-ucret-doviz-bazinda-ne-kadar-oldu-satinalma-gucune-gore-avrupada-kacinci-sirada" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Euronews</a>’un haberine göre Euro bazında brüt asgari ücret 519 Euro'ya yükseldi ve Türkiye bu alanda 26 Avrupa ülkesi içinde 23. sırada bulunuyor. Birlik ülkeleri içerisinde en yüksek asgari ücret 2387 Euro ile Lüksemburg’da uygulanıyor. Bu tutarı 1987 Euro ile Almanya, 1955 Euro ile Belçika ve 1934 Euro ile Hollanda takip ediyor.20 Haziran’da 483 dolara <a fr-original-style="" href="https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tr/tcmb+tr/main+menu/istatistikler/doviz+kurlari/gosterge+niteligindeki+merkez+bankasi+kurlarii" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">(Merkez Bankası Döviz Kuru: 1 Dolar = 23,6194)</a> denk gelen asgari ücret, 23 Haziran’da yaklaşık 450 dolara düştü <a fr-original-style="" href="https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tr/tcmb+tr/main+menu/istatistikler/doviz+kurlari/gosterge+niteligindeki+merkez+bankasi+kurlarii" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">(Merkez Bankası Döviz Kuru: 1 Dolar = 25,2960)</a>. “Şahlanış döneminde” rasyonel zemin vurgusu yapılmıştı. Merkez Bankası'nın faiz artırımına devam edeceği ve buna bağlı olarak döviz kurunun yükselmeye devam etmesi bekleniyor. Bu durumda belirlenen yeni asgari ücret tutarının işçilerin eline geçmeden dolar cinsinden düşüşünü sürdüreceği öngörülüyor. Yarın 422 dolar seviyesine gerileyebilir.Asgari ücretin alım gücünün ciddi oranda düştüğü tüm kesimler tarafından kabul ediliyor. Ancak <a fr-original-style="" href="https://www.ekonomim.com/gundem/asgari-ucretin-alim-gucu-artti-haberi-698823" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ekonomim.com</a>’dan Hüseyin Gökçe asgari ücretlinin alım gücünün Antep fıstığı dışında artığını iddia etti. Gökçe'nin iddiasına göre, 20 yıl önceki asgari ücretle 1300 ekmek, 46 kg çay, 32 kg tereyağı alınabiliyorken, yeni asgari ücretle 1628 ekmek, 104 kg çay ve 49 kg tereyağı alınabiliyor.Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Başkanı <a fr-original-style="" href="https://disk.org.tr/2023/06/isci-sinifini-asgari-ucrete-mahkum-etmeyin-toplu-is-sozlesmesi-kapsamini-genisletin/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Arzu Çerkezoğl</a>u yeni asgari ücret tutarına ilişkin görüş ve önerilerini kamuoyu ile <a fr-original-style="" href="https://disk.org.tr/2023/06/iki-asgari-ucret-yoksulluk-sinirini-asmiyor/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">paylaştı</a>. Başkan Çerkezoğlu Asgari ücret belirlenirken en düşük ücret değil ortalama ücretin belirlendiğini, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde asgari ücret civarında bir ücretle çalışanların oranı ortalama yüzde 4 iken, bu oranın ülkemizde yüzde 50 civarında olduğunu, Kamu işçilerinin brüt ücretinin 21.750 TL iken, özel sektör işçileri için geçerli brüt asgari ücret tutarının 13.414,50 TL olduğunu, bu kamu ve özel sektör işçileri için farklı asgari ücret tutarı belirlenmesinin eşitlik ilkesine aykırı olduğu, Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) tarafından Mayıs 2023 dönemi için açıklanan yoksulluk sınırının 35 bin TL’ye dayandığı, belirlenen asgari ücretin yoksulluk sınırının yüzde 67,3 altında olduğunu açıkladı.İş sözleşmelerinde özellikle belirtilmemişse, asgari ücretin üzerinde ücret alanlara asgari ücret artış oranında zam yapılma zorunluluğu bulunmuyor. Asgari ücretin üzerinde maaş alanlara yapılan zam oranı genellikle asgari ücret artış oranının altında kalıyor. Ücret tutarı yükseldikçe zam oranı daha da düşüyor. Asgari ücret tutarı yükselmesine rağmen diğer ücretler düşük oranda artıyor ve gittikçe asgari ücrete yaklaşıyor. Sonuç itibarıyla ücretli çalışanların yarısı hatta yarısından fazlası asgari ücretle çalışır hâle geldi. Bu durumda ortalama ücret sorunsalına neden oluyor.Bu çerçevede Başkan Çerkezoğlu, şu önerilerde bulundu:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yüksek enflasyon döneminde asgari ücretin yılda dört kez belirlenmesi,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sendikalaşma ve grev hakkı önündeki tüm engellerin kaldırılması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Asgari ücret tespit sürecinin demokratikleştirilmesi, diğer işçi konfederasyonlarının katılımının da sağlanması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İşveren ve hükümetin ortak kararıyla asgari ücret ilan edilmesinin önüne geçilmesi,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uyuşmazlık hâlinde grev hakkını da içeren bir toplu pazarlık sürecinin işletilmesi,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Asgari ücret belirlenirken bir evde iki kişinin çalışması hâlinde o eve yoksulluk sınırının üstünde gelir girmesinin güvence altına alınması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kamu işçileri ve özel sektör işçileri arasındaki ücret farklarının ortadan kaldırılması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">En düşük emekli aylığının asgari ücret düzeyinde belirlenmesi,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Asgari ücret belirlenirken işçinin sadece kendisinin değil ailesiyle beraber geçiminin sağlanması gerektiğini söyleyen uluslararası standartların göz önüne alınması.</li></ul><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Refah payı eklendi, yine de açlık sınırının altında kaldı&nbsp;</h3>Anadolu Ajansı'na değerlendirmelerde bulunan Çalışma ve Sosyal Güvenlik <a fr-original-style="" href="https://www.csgb.gov.tr/haberler/bakan-isikhan-anadolu-ajansi-na-degerlendirmelerde-bulundu/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bakanı Vedat Işıkhan</a>, şunları söyledi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(154, 56, 56); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(154, 56, 56); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Biliyorsunuz enflasyon çok önemli. Yazla birlikte enflasyonun da kontrol altına alınması sürecini başarıyla gerçekleştireceğimize inanıyorum. Çünkü işsizlik oranımız azalacak, turizme yönelik çok önemli iş gücü artışı sağlanacak, mevsimlik işçilikte artışlar olacak. Bu açıdan ekonomik tabloyu çok olumlu görüyorum. Refah payını da düşündük. Dikkat ederseniz haziran enflasyon oranı belli olmadı ama biz yüzde 15'ten fazla refah payı desteğini kıymetli çalışanlarımıza, asgari ücretle geçinen işçi kardeşlerimize verdik."</blockquote>Asgari ücrete yapılan zamlar her ne kadar refah payı eklenerek belirlense de yapılan zamlar ülkemizde yaşanan yüksek enflasyon, hayat pahalılığı ve insanların satın alım gücünün düşmesinin bir sonucu. TÜRK-İŞ Başkanı Ergün Atalay komisyon toplantısı sonrasında&nbsp;“Enflasyon durmadığı müddetçe zam almanın bir anlamı yok…” dedi. Bu çerçevede, önemli olan asgari ücrete yüksek oranlarda zam yapılması değil, enflasyonun ve hayat pahalılığının kontrol altına alınması.&nbsp;Birleşik Kamu İş Görenleri Sendikaları Konfederasyonu (Birleşik Kamu-İş) Haziran Ayı Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması'nı <a fr-original-style="" href="https://www.birlesikkamuis.org.tr/blog/detay/haziranda-aclik-siniri-11-bin-954-liraya-yoksulluk-siniri-ise-31-bin-185-liraya-yukseldi_2151" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">açıkladı</a>. Araştırmaya göre, Haziran ayında açlık sınırı 11 bin 954 liraya, yoksulluk sınırı ise 31 bin 185 liraya yükseldi. Buna göre yeni asgari ücret tutarı yine açlık sınırının altında kaldı.Büyük ustalık döneminde açlık sınırının altında seyreden asgari ücret tutarının “şahlanış döneminde” birden fazla sendika tarafından açıklanan açlık yoksulluk sınırı karşısında nasıl değişeceğini göreceğiz. Umarım işçi kesiminin gerçekten refah içinde yaşadığı, asgari ücretin açlık sınırının çok üzerinde seyrettiği bir dönem yaşarız.

Önemli olan asgari ücrete yüksek oranlarda zam yapılması değil, enflasyonun ve hayat pahalılığının kontrol altına alınması.

“Şahlanış Dönemi” ve Yeni Asgari Ücret Tutarı

Asgari ücret görüşmelerinin ilk toplantısı <a fr-original-style="" href="https://www.csgb.gov.tr/haberler/asgari-ucret-tespit-komisyonu-ilk-toplantisi-ni-yapti/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı</a> (ÇSGB) ev sahipliğinde 13 Haziran’da yapıldı. İkinci toplantı <a fr-original-style="" href="https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/asgari-ucret-tespit-komisyonu-ikinci-toplantisini-19-haziranda-yapacak/2922188" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">19 Haziran’da&nbsp;</a>yapılacak. Asgari ücret zam sürecinin 28 Haziran’da başlayacak Kurban Bayramı öncesinde tamamlanması bekleniyor.Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) <a fr-original-style="" href="https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Ucretli-Calisan-Istatistikleri-Nisan-2023-49356&dil=1" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">2023 Nisan ayı Ücretli Çalışan İstatistikleri</a> verisine göre ülkemizdeki ücretli çalışan sayısı 14 milyon 516 bin 688 kişi. Belirlenecek asgari ücret tutarı yaklaşık 7 milyon kişiyi doğrudan etkiliyor.2023 yılı Temmuz-Aralık döneminde geçerli olacak asgari ücret tutarı yılın ilk 6 aylık dönemine ilişkin TÜFE verisi ve refah payı dikkate alınarak belirlenecek. Eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin ise Temmuz ayında geçerli olacak asgari ücretin 500 dolar seviyesinde olacağını açıklamıştı.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sendikalar ne diyor?</h3>İlk toplantı öncesinde açıklama yapan Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Başkanı <a fr-original-style="" href="https://www.csgb.gov.tr/haberler/bakan-isikhan-tisk-genel-baskani-ozgur-burak-akkol-ile-gorustu/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Özgür Burak Akkol</a>, asgari ücretin dolar cinsinden belirlenmemesi gerektiği vurgulayarak, istihdamı aksatmayacak, sürdürülebilir, dengeli, işçinin ve işverenin beklentisini karşılayacak bir rakamın ve işveren desteğinin (asgari ücret desteği) artırarak devam etmesinin önemli olduğunu, gelir vergisi oranlarında yapılacak güncellemeleri desteklediklerini ifade etti. İşveren desteği işçi başına 400 TL olarak uygulanıyor. Bu tutarın belirlenecek olan yeni asgari ücretin brüt tutarının %6'sı oranına çıkarılması talep ediliyor.<a fr-original-style="" href="https://t24.com.tr/haber/asgari-ucrette-ara-zam-icin-komisyonun-ilk-toplantisi-basladi,1115268" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu</a>&nbsp;(Türk-İş) heyetinin başkanı Veli Solak ise asgari ücrete ilişkin&nbsp;“Günün şartlarına göre, yaşanan ekonomik krize göre, ev kiralarına göre, hayat pahalılığına göre güncellenmesini istiyoruz… Herhangi bir rakam yok”&nbsp;dedi. TÜRK-İŞ 2023 Ocak ayı asgari ücret görüşmelerinden önce rakam telaffuz etmiş ve eleştirilmişti. Bundan dolayı Temmuz ara zammı görüşmelerinde henüz rakam telaffuz edilmedi, öncelikle işveren tarafından teklif gelmesi bekleniyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Rasyonel veriler ve beklentiler</h2> Türk-İş verilerine göre Mayıs ayında dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 10.360 TL, yoksulluk sınırı 33 bin 750 TL oldu. Bekâr bir çalışanın yaşama maliyeti ise 13.440 TL olarak hesaplandı. DİSK Birleşik Metal Araştırma’nın <a fr-original-style="" href="https://arastirma.disk.org.tr/?p=10207" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">(BİSAM)</a> verilerine göre açlık sınırı 10.072 TL yoksulluk sınırı ise 34.838 TL olarak açıklandı.Ocak-Mayıs dönemine ilişkin enflasyon verilerindeki durum ise şu şekilde: TÜİK’e göre 5 aylık enflasyon farkı % 15,26, İTO geçinme indeksine göre %48,86, ENAG’a göre ise % 38,96 oranında gerçekleşti.Mayıs ayı kira artış oranı yasal üst sınır nedeniyle konutlarda % 25, işyerlerinde ise %63,72 oranında. Yasal artış oranları bu olmakla birlikte günlük yaşam içerisinde karşılaştığımız kira artış oranları bunların çok üzerinde.Haziran ayı enflasyon oranının açıklanmasıyla birlikte Ocak-Haziran dönemi enflasyon farkının TÜİK verilerine göre %17-18 civarında olacağı tahmin ediliyor. Bu orana refah payı da ekleneceği için ara zammın %20’nin altında olması öngörülmüyor. Ara zam oranı, TİM Başkanının ölçütüne göre %11 kadar olmalı, İTO Başkanına göre %18 civarında olmalı, TÜRK-İŞ’in açlık sınırına göre %22 civarında olmalı, Eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının açıklamasına göre %35-40 oranında olmalı, Mayıs ayı kira artış oranına göre % 63,72 oranında, DİSK’in yoksulluk sınırının yarısı kadar olmalı ölçütüne göre %100’ün üzerinde olmalıdır.Farklı kurumlar (TÜİK, İTO, ENAG) tarafından hesaplanan ve açıklanan veriler dikkate alındığında, Ocak-Mayıs dönemi enflasyon farklarının ortalamasına baktığımızda (15,26 + 48,86 + 38,96 = 103,08) / 3= % 34,36 oranına ulaşıyoruz. Bu orana Haziran ayı enflasyonu da eklendiğinde %35-40 düzeyine çıkacaktır.Bu düzeyde enflasyonun ve bunun çok ötesinde hayat pahalılığının olduğu bir ekonomide %11, %18, %20 düzeyindeki artış beklentilerinin gerçekçi olmadığı ve hayatın olağan akışı içerisinde kabul edilemez oranlar olduğu açık. Aynı şekilde %100, %60’lar gibi oranlarda artış yapılması da gerçekleşmesi mümkün olmayacak bir zam talebi.<img src="https://images.aposto.com/2023/5/1/1687187029689.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.63" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Henüz Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının anket verileri paylaşılmadı. Ancak, kamuoyuna yansıyan haberlere göre asgari ücrete yüzde 30 oranında ara zam yapılacağı ifade ediliyor. Buna göre %30 un altında bir zam yapılmasını beklemiyorum. Öte yandan eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in 500 dolar hedefinin önemli olduğunu, bu düzeyin korunacağını ve ara zammın en az %34 oranında yapılacağını öngörüyorum.&nbsp;Bununla birlikte, TİSK’in talep ettiği brüt asgari ücretin %6’sı oranında asgari ücret desteği verilmesi ve vergi dilimlerinde, oranlarında düzenlenme yapılması talebi, Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mustafa Gültepe’nin asgari ücretin 500 dolar olduğu noktada firmaların rekabetçiliğini koruyabilmesi adına SSK primleri, KDV, kurumlar vergisine yönelik teşvik talebi, İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç’in gelir vergisi dilimlerinin düzenlenmesi, kıdem tazminatı üst sınırının enflasyon oranında yükseltilmesi ve asgari ücretin 7,5 katı olarak uygulanan prime esas kazanç üst sınırının ise asgari ücretin 5 katı olarak uygulanması talebi var. Bunlar arasındaki gelir vergisi oranlarına ilişkin, asgari ücret desteğinin artırılması, işverenlere istihdam teşviki sağlanması gibi talepler de yerine getirilecektir.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Asgari Ücret Neleri Etkiliyor?</h3>Asgari ücret artışı, işçi, işveren, genel sağlık sigortalıları, isteğe bağlı sigortalılar, işsizlik ödeneği alanları, doğum, askerlik ve yurtdışı hizmet borçlanması yapacakları, kıdem ve ihbar tazminatı ile kısa çalışma ödeneği tutarlarını, rapor parası (iş göremezlik ödeneği) yaşlılık, evde bakım ve engelli maaşlarını, sosyal güvenlik sisteminde prime esas kazanç alt ve üst sınırını, idari para cezalarını, gelir testi sınırını, Bireysel Emeklilik Sistemi kesintilerini, stajerlerin alacağı ücretleri etkiliyor.&nbsp;<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Editörün Önerisi:&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/2023-asgari-ucret" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">2023 yılı asgari ücreti ve etkilediği parametreler: Mutabakatsız son ne anlama geliyor?</a></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/asgari-ucret-gorusmeleri-eyt-ve-kidem-tazminati-iliskisi" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Asgari Ücret Görüşmeleri, EYT ve Kıdem Tazminatı İlişkisi</a></li></ul>

7 milyon kişiyi doğrudan etkileyecek zamla ilgili detaylar

Rasyonel Veriler, Beklentiler ve Asgari Ücret Ara Zammı

Asgari ücret Temmuz ayında güncellenecek. Asgari Ücret Tespit Komisyonu görüşmelerinin <a fr-original-style="" href="https://www.gazeteduvar.com.tr/asgari-ucret-tespit-komisyonu-13-haziranda-toplaniyor-haber-1623041" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">13 Haziran’da</a> başlaması bekleniyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden:&nbsp;Eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin asgari ücretin Temmuz ayında 500 dolar seviyesinde olacak şekilde yeniden belirleneceğini açıklamıştı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden önemli?&nbsp;Belirlenecek asgari ücret tutarı 7 milyon civarında kişiyi doğrudan etkiliyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Beklenti:&nbsp;Sabah gazetesinden Hazal Ateş'in <a fr-original-style="" href="https://www.sabah.com.tr/ekonomi/zam-mesaisi-basladi-6502419" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">haberine</a> göre asgari ücrete %30 zam yapılması ve asgari ücretin net 11.000 TL civarında olması bekleniyor.</li></ul><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Açıklamalar</h3><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.ekonomist.com.tr/calisma-hayati-ve-sosyal-guvenlik/asgari-ucret-ne-kadar-olacak-ihracatcilarin-beklentisi-belli-oldu--41801" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Türkiye İhracatçılar Meclisi</a>&nbsp;Başkanı Mustafa Gültepe "Asgari ücrette maksimum dolar bazında 300-400 dolar arasındaki seviyeyi koruyabilmeliyiz. 500’ü verebiliyorsak, sürdürebilir noktada kalabilmemiz için özel çalışmalar yapılması gerekiyor, aksi takdirde sanayi bunu kaldırabilecek durumda değil. Geçmiş döneme bakınca, üretim, yatırım, ihracat politikasına bakınca, dolar bazında bakıyoruz, 300 dolarla 350 dolar arasında olmuştur son 15 yılda. 500 dolar olduğu noktada firmaların rekabetçiliğini koruyabileceği teşvikler ortaya konması lazım. SSK primleri, KDV, kurumlar vergisi üzerinde teşvikler olabilir" dedi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.haberturk.com/ito-dan-asgari-ucret-aciklamasi-3598466-ekonomi" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İstanbul Ticaret Odası</a>&nbsp;(İTO) Başkanı Şekib Avdagiç "İş dünyamız, Türkiye sınırları içinde geçerli olacak bir ücreti, yabancı para birimi üzerinden belirlemeyi kesinlikle uygun görmemektedir. Türkiye'nin bunca yıldır oluşturduğu kendi sistemi ve kendi geleneği bulunuyor. Yeni asgari ücretin de bugüne kadarki metodolojilere uygun şekilde tespit edilmesini bekliyoruz. Asgari ücrete ilave olarak da ücretlilerimizin gelir vergisi dilimleri, yapılan artış dikkate alınarak yeniden düzenlenmelidir” dedi.&nbsp;Avdağiç ayrıca,&nbsp;kıdem tazminatı üst sınırının enflasyon oranında yükseltilmesini ve asgari ücretin 7,5 katı olarak uygulanan prime esas kazanç üst sınırının ise asgari ücretin 5 katı olarak uygulanması gerektiğini vurguladı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.birgun.net/haber/insanca-yasayacak-bir-ucret-istiyoruz-444488" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz</a>&nbsp;ODTÜ Mezunları Birliği Vakfı Konağı açılışında asgari ücrete ilişkin olarak&nbsp;“Müzakereler başlayacak. Mutlaka yaşanan bir takım gelişmeler, ekonomik gelişmeler enflasyon başta olmak üzere değerlendirilecek ve bir sonuç çıkacak” ifadelerini kullandı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Birleşik Kamu İş, asgari ücretin brüt en az 25 bin lira olmasını <a fr-original-style="" href="https://www.birgun.net/haber/insanca-yasayacak-bir-ucret-istiyoruz-444488" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">talep etti</a>.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.ekonomist.com.tr/calisma-hayati-ve-sosyal-guvenlik/ara-zam-yolda-ak-parti-grup-baskanvekilinden-asgari-ucret-aciklamasi--41834" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">AK Parti Grup Başkanvekili</a>&nbsp;Muhammet Emin Akbaşoğlu memur-emekli maaşı ve asgari ücret zammıyla ilgili olarak "İnsanlarımızın beklentisi mutlaka karşılanacak" dedi.</li></ul>

Temmuz güncellemesine yönelik açıklamalar ve beklentiler.

8 Eylül 1999 tarihi ve öncesinde sigorta girişi olanlar EYT’li sayılıyor. EYT’li olmak, kadınlar için 38 yaşında, erkekler için 43 yaşında emekli olmak anlamına geliyor. EYT kapsamında yaş şartı olmaksızın emekli olanlar için birçok avantaj bulunuyor. Özellikle enflasyon ve hayat pahalılığının yaşandığı, insanların satın alım gücünün düştüğü günümüz ekonomik şartlarında EYT düzenlemesi kapsamında emekli olmak ve çalışmaya devam etmek EYT’lilerin aylık kazançlarının yaklaşık iki katına çıkması ve farklı isimler altında toplu ödemeler almaları anlamına gelmektedir. Bu haftaki yazımızda EYT’li olanlara yönelik sağlanan hakları açıklayacağız.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kıdem tazminatı</h3>İş sözleşmesinin emeklilik nedeniyle sonlandırılması durumunda işçiler kıdem tazminatına hak kazanırlar. Kıdem tazminatı işçiler açısından toplu para ödemesi anlamına gelmektedir. İşyerindeki kıdemlerine göre hesaplanmaktadır. EYT düzenlemesi nedeniyle emekli olacak işçiler, emekli aylıklarının yanı sıra kıdem tazminatlarını da alacaklar. İşçilerin tazminat ödemelerinin yapılmasını teminen işverenlere Kredi Garanti Fonu'ndan destek sağlanmaktadır.Kıdem tazminatı tabanı asgari ücret kadar olup, 10.008 TL’dir. Kıdem tazminatı tavanı ise Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından genelge ile duyuruluyor. 2023 yılı Ocak-Haziran döneminde geçerli olan kıdem tazminatı tavanı 19.982,83 TL’dir. Bu tutar 2023 yılı içinde yapılacak memur zamlarıyla birlikte yükselecektir.Kıdem tazminatı hesaplaması en basit hâliyle işçilerin çalıştığı yıl sayısı ve en son aylık brüt ücretinin çarpımı sonucunda bulunacak rakamdan oluşmaktadır. Örneğin işyerinden 10 yıllık çalışması olan ve son brüt ücreti 18.000 TL olan bir çalışanın 180.000 TL kıdem tazminatı ödemesi yapılacak olup bu tutardan sadece damga vergisi kesintisi yapılacaktır.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yıllık izin ücreti</h3>İş sözleşmesinin feshedilmesi sonrasında talep edilebilen bir işçilik alacağı türüdür. İşçilerin hak ettikleri ancak kullanmadıkları yıllık izin gün sayılarının yerine ücret ödenmesi anlamına gelmektedir. Öncelikle işçilerin kullanmadıkları yıllık izin süreleri hesaplanır ve kullandırılmayan yıllık izin süreleri ile işçinin son günlük brüt ücret tutarı çarpılarak yıllık izin ücreti hesaplanır. Bulunan sonuçtan damga vergisi, gelir vergisi ve SGK payı kesilir.Uzunca süredir aynı işyerinde çalışan işçilerin birikmiş yıllık izin süreleri bulunabilmektedir. Bu durumda olan işçiler için kullanmadıkları yıllık izin sürelerine ilişkin ücretler de toplu para ödenmesi anlamına gelmektedir.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Emlak vergisi avantajı</h3>EYT nedeniyle emekli olacaklara yönelik bir diğer konu emlak vergisi muafiyetidir. Emekli aylığı dışında başka geliri olmayan emeklilerin üzerine kayıtlı olan ve brüt 200 metrekareyi aşmayan tek konutları için emlak vergisi muafiyeti tanınmaktadır.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Emekli çalışandan yapılan kesintiler nedeniyle ücret artışı&nbsp;</h3>Asgari ücretli normal bir çalışanın net ücreti 8.506 TL’dir. Normal çalışanlarının ücretinden sigorta primi ve işsizlik sigortası primi kesilmekteyken emekli çalışanlardan işsizlik sigortası primi kesilmiyor. Bu durumda asgari ücretli emekli bir çalışanın net asgari ücreti 9.144,81 TL olarak hesaplanıyor. Yani emekli bir çalışan net asgari ücret tutarından 638,01 TL daha fazla ücret alacaktır.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bayram ikramiyesi</h3>Emeklilere yılda iki defa tutarı 2.000 TL’ye çıkarılan bayram ikramiyesi ödenecektir.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Banka promosyonu</h3>Bankalar emekli aylıklarının yükselmesiyle birlikte emekli olacaklara yönelik promosyon kampanyaları düzenlemektedirler. Özellikle emekli aylığı alt sınırının 7.500 TL’ye yükseltilmesiyle birlikte promosyon tutarları önemli bir hâl almıştır. Promosyon tutarları üç yılı için ödenmekte olup 10.000 TL’leri bulan promosyon ödemesi yapan ve ek avantajlar sağlayan bankalar bulunmaktadır. EYT kapsamında emekli olacak kişiler kendileri için en avantajlı bankayı tercih ederek ek menfaat temin edebilirler.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Askerlik ve doğum borçlanması tutarınının vergiden düşülmesi</h3>Gelir Vergisi Kanunu gereğince borçlanma tutarları vergi matrahından indirilebiliyor. Bu emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenler için vergi iadesi anlamına gelmektedir. EYT’liler borçlanmalar nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumu'na yüksek tutarlarla prim ödemesi yaptılar. Bu ödemelere ilişkin makbuzu işverenlerine vermeleri durumunda işveren tarafından toplam borçlanma tutarı dikkate alınarak aylık vergi iadesi işlemi gerçekleştirilecektir. Borçlanma için ödenen tutar sıfırlanana kadar aylık vergi iadesi işlemi devam etmektedir.2023 yılında 18 aylık askerlik borçlanması yapan ve 57.646,08 TL ödeyen bir EYT’li, vergi indirimi için başvurduğunda kazancının 57.646,08 TL’lik kısmından vergi kesintisi yapılmaz. Böylece, en düşük vergi oranı yüzde 15 dikkate alındığında 8.646,9 TL’lik bir vergi iadesi yapılacaktır. Bu da EYT’den emekli olup çalışmaya devam edenler için ayrı bir avantajdır.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Emekli aylığının geç bağlanması ve avans hakkı</h3>EYT nedeniyle 1.5 milyondan fazla kişinin emeklilik başvurusunda bulunması, iş yoğunlu nedeniyle aylık bağlama işlemlerini geciktirebilir. Bu durumda aylık talebinde bulunan kişilere avans ödemesi yapılabilir.Aylık veya gelirlerin 90 gün içinde ödenememesi durumunda Sosyal Güvenlik Kurumu gelir ve aylık bağlanmasına hak kazandığı anlaşılan sigortalı ve hak sahiplerine yazılı talepte bulunmaları hâlinde avans ödemesi yapar. Bu ödemeler emeklilerin ilerideki alacaklarından mahsup edilmek üzere ödenir. Avans miktarı üç ay için hesaplanır ve net asgari ücretin üç katını geçmeyecek şekilde ödenir, gelirlerde ise net asgari ücretin iki katını geçmemek üzere belirlenir. Avansın bağlanacak gelir ve aylık birikmiş tutarından fazla olan bölümü, müteakip gelir ve aylıklarından 1/4 oranında kesilerek mahsup edilir.Aylık bağlama işlemlerinin uzaması durumunda EYT’liler Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan avans talebinde bulunabilir ve 25.518 TL tutarında avans ödemesi alabilirler.EYT’li olmak yukarıdaki haklardan yararlanmak anlamına gelirken 9 Eylül 1999 ve sonrasında işe girmek ve EYT kapsamında olmamak kadınlar için 58, erkekler için 60 yaşında emekli olmak, yani kadınların 20 yıl erkeklerin ise 17 yıl daha geç emekli olması ve yukarıdaki haklardan yararlanmaması anlamına geliyor.

SGK çalışanlarının eylemleri, emekli aylıklarına güncellemeler, EYT

EYT'lilerin Hakları Neler?

EYT'lilerin hakları üzerine

EYT’li olmak ya da olmamak

Ülkemizde vatandaşların ve işletmelerin kamuya olan borçları dönem dönem yapılandırılmaktadır. Son yapılandırma kanunları Covid-19 döneminde yürürlüğe girmişti. Ekonomideki sorunlar, enflasyonist ortam ve yaklaşan seçim nedeniyle yeni bir yapılandırma düzenlemesi yapıldı. Düzenleme <a fr-original-style="" href="https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/03/20230312-14.htm" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">12 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete’de</a> yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu düzenleme 2011 yılından bu yana getirilen 8'inci yapılandırma kanunudur.Yapılandırma kanunu başta Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu olmak üzere vatandaşların ve işletmelerin 31/12/2022 öncesi döneme ilişkin kamuya olan borçlarını kapsıyor. Yapılandırmaya ilişkin 20/03/2023 tarihli ve 2023/14 sayılı uygulama genelgesi <a fr-original-style="" href="https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Goster/196372" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yayımlandı</a>. Başvuru ekranları henüz açılmadı. Yazımızda yapılandırma kanununu Sosyal Güvenlik Kurumu yönüyle inceleyeceğim.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yapılandırmanın detayları&nbsp;</h2>Prim borçları, eksik işçilik tutarları, tarım sigortalıları ve tarımsal kesinti sorumlularınca ödenmeyen primler, idari para cezaları, yersiz ödemeler ile gecikme cezası ve gecikme zamları yapılandırma kapsamında. Borçların yapılandırma kapsamına girebilmesi için 12 Mart 2023 tarihi, 31 Mayıs 2023 veya 30 Haziran 2023 tarihine kadar tahakkuk etmiş olmalı.Başvurular 31 Mayıs 2023 tarihine kadar yapılacak olup, peşin ve ilk taksit ödemeleri 30 Haziran 2023 tarihine kadar yapılabilecek. Yapılandırılan borçlar 12, 24, 36 ve 48 taksit seçenekleriyle ödenecek. Borçların taksitle ödenmek istenmesi durumunda gecikme faizi ve gecikme cezaları silinir ve taksit sayısına göre değişen katsayılar dikkate alınarak hesaplama yapılır. Ödemeler hesaplanan katsayılı tutarlar üzerinden yapılır. Ancak, borç ödemesinin peşin yapılmak istenmesi durumunda hem gecikme faizi ve gecikme zammı gibi fer’i alacaklar hem de bunlar yerine hesaplanan katsayılı tutarların %90’ının tahsilinden vazgeçilir.İdari para cezası asıllarının %50’si ve katsayılar dikkate alınarak hesaplanacak tutarın, belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, idari para cezası asıllarının kalan %50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilecek. Aslı ödenmiş fer’i alacağın %40’ının belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, kalan %60’ının tahsilinden vazgeçilecek. Borçlular genel şartların yanı sıra dava açmamalı, açılmış davalardan vazgeçmeli ve kanun yollarına başvurmamış olmalı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Genel sağlık sigortası tescili yapılan ancak bugüne kadar gelir testine girmemiş olanlar</li></ul>Genel sağlık sigortası tescili yapılmış olup da gelir testine hiç başvurmayanlar 31/07/2023 tarihine kadar gelir testine başvurabilirler. Bu kişilerin genel sağlık sigortası primleri, gelir testi sonucuna göre ilk tescil başlangıç tarihinden itibaren tahakkuk ettirilecek.Genel sağlık sigortası (GSS) prim borçlarının 31/08/2023 tarihine kadar ödenmesi hâlinde gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecek. Bu borçlar için SGK’ya başvurmaksızın doğrudan ödeme yapılabilir.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">SGK tarafından yapılan fazla ve yersiz ödemelerin durumu&nbsp;</li></ul>Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından fazla veya yersiz olarak ödendiği tespit edilen ve tahsil edilmesi gereken gelir ve aylıklara ilişkin borç asılları belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde bu borçlara uygulanan kanuni faizin tahsilinden vazgeçilecek.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kapatılan işyerlerinin borçları</li></ul>Bu işyerlerine ilişkin borcun tamamının ödeme süresi 31/12/2020 veya önceki bir tarihe ilişkin olduğu hâlde ödenmemiş toplamı 500 Türk lirasını aşmayan borçlar ile tutarına bakılmaksızın bu borçlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’ilerinin ve aslı ödenmiş olan fer’i alacaklardan tutarı 10.000 Türk lirasını aşmayanların tahsilinden vazgeçilecek.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Değerlendirme aşamasında olan asgari işçilik hesaplamaları nedeniyle tahakkuk edecek primler</li></ul>31/12/2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin olup 12 Mart 2023 tarihine kadar işverene tebliğ edilmemiş olan eksik işçilik tutarları işverenin en geç 31 Mayıs 2023 tarihine kadar başvurması, eksik işçilik tutarının 12 Mart-31 Mayıs 2023 tarih aralığında işverene tebliğ edilmesi ve belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, bu borçlara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden de vazgeçilecek.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">12 Mart 2023 itibariyle tebliğ edilmemiş idari para cezaları ve tahakkuk etmemiş prim borçları</li></ul>31/12/2022 tarihinden önce (bu tarih dâhil) işlenen fiillere ilişkin olup 31 Mayıs 2023 tarihine kadar tebliğ edildiği hâlde yine bu tarihe kadar ödenmemiş olan idari para cezası asıllarının %50’si ile katsayı dikkate alınarak hesaplanacak tutarın belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, idari para cezası asıllarının kalan %50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.Ayrıca, 31 Mayıs 2023 tarihine kadar başvuruda bulunmuş olmak şartıyla yapılandırma kapsamında olan ve 30 Haziran 2023 tarihine kadar tahakkuk eden borçların tamamı da yapılandırılabilecek.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Önceden uygulanmış olan hacizlerin kaldırılması</li></ul>Borçları nedeniyle haciz uygulanmış olan borçluların yapılandırma başvurusunda bulunmaları hâlinde üçüncü kişiler nezdindeki hak ve alacaklar peşin ödeme yolunun tercih edilmesi hâlinde borcun tamamının ödenmesinin, taksitle ödeme yolunun tercih edilmesi hâlinde ise ilk taksitin ödenmesinin ardından kaldırılacaktır.Daha önce taşınır ve taşınmaz malları üzerine haciz tatbik edilmiş borçluların bu mallar üzerindeki hacizleri ise yapılandırma başvuru sırasında peşin ödeme yolunun tercih edilmesi hâlinde yapılandırılan borcun tamamının ödenmesinin ardından, başvuru sırasında taksitle ödeme yolunun tercih edilmesi hâlinde ilk taksit tutarının ödenmesi, hacze konu olup yapılandırma kapsamına girmeyen başka bir borcun bulunmaması ve borçlu tarafından talep edilmesi kaydıyla yapılandırma öncesi toplam borç miktarı kadar hacizler baki kalmak kaydıyla kaldırılacaktır.

Yürürlüğe giren yeni yapılandırmanın konu başlıkları

Kamu Borçlarında Yapılandırma

Yeni genelgeden konu başlıkları

SGK ve Yapılandırma Kanunu

SGK, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Gelir İdaresi Başkanlığı'nın tedbirleri

Deprem ve Çalışma Hayatı

Büyük Kahramanmaraş Depremi ve Çalışma Hayatı

Ülkemizde yaş şartı olmadan emeklilik uygulaması ilk defa 20 Şubat 1992 yılında getirildi ve uygulama 8 Eylül 1999 tarihine kadar devam etti. 1999 yılında yapılan düzenleme ile kademeli olarak yaş ve prim gün sayısında artış yapıldı. Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) topluluğu, topluluğun isminden de anlaşıldığı üzere yaş şartının kaldırılmasını talep ediyordu. Sonra da 8 Eylül 1999 öncesi haklarının olduğu gibi iade edilmesini istediler.4 maddeden oluşan EYT kanun teklifi&nbsp;Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na (TBMM’ye) sunuldu. Plan ve Bütçe Komisyonu’na sevk edilen kanun teklifi olduğu gibi kabul edildi. Düzenleme önümüzdeki hafta TBMM Genel Kurulu’nda görüşülmeye başlanacak.EYT düzenlemesine ilişkin istatistiki çalışma ve mali analiz yapıldıktan sonra TBMM’ye getirilebilecek düzenleme kamuoyunun gündemini uzunca süre meşgul etti ve şubat ayına kadar ertelendi. Kanun teklifi incelendiğinde aylarca çalışma yapılmasını gerektirecek bir durum olmadığı görülüyor. Düzenleme yürülükte olan kanunların yaş şartına ilişkin maddelerinin kaldırılmasında yönelik tek maddelik bir düzenleme.Bu makalede EYT düzenlemesini, düzenlemeye ilişkin etki analizi ve sendikaların taleplerini inceliyoruz.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">EYT Kanun teklifinde neler var?</h2><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">8 Eylül 1999 öncesi için yaş şartı kaldırılıyor.</h3>EYT kanun teklifi incelendiğinde 8 Eylül 1999 öncesinde işe girenler ve askerlik, doğum, yurtdışı vb. borçlanma yaparak sigortalılık başlangıç tarihini 8 Eylül 1999 ve öncesine götüren sigortalılara ilişkin sigortalılık süresi ve kademeli prim ödeme gün sayısı şartlarında değişiklik yapılmaksızın yaş şartının kaldırılması öngörülüyor.&nbsp;9 Eylül 1999 ve sonrası ile EYT düzenlemesinin yürürlük tarihi olacak 2023 yılı Şubat ayı öncesinde kademeli yaş şartı dikkate alınarak emekli olan kişilerin ise geçmişe yönelik hak talep edemeyeceği ve onlara ödeme yapılmayacağı belirtiliyor. Teklifte bu şekilde yer almasına rağmen Anayasa’nın “eşitlik ilkesi” kapsamında geriye yönelik hak talepleri olacağını düşünüyorum.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Emeklileri istihdam eden işverenler 5 puanlık prim teşvikinden yararlanacak.</h3>Teklifte yer alan bir diğer konu ise Sosyal Güvenlik Kurumu’na borcu bulunmayan işverenlerin yararlandığı 5 puanlık prim teşvikinin EYT kapsamında emekli olacak kişiler için de uygulanacak olması. Bugüne kadar emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenler prim teşviklerinden yararlandırılmadı. Ancak EYT düzenlemesi kapsamında çok sayıda kişinin aynı anda emekli olacak olması nedeniyle istihdamı koruma ve normal çalışan - emekli çalışan ayrımını ortadan kaldırma adına EYT kapsamındaki emekliler de 5 puanlık prim teşviki kapsamına alınıyor. Teşvik tutarı hazineden karşılanacak.Emekli aylığı talebinde bulunacak kişilerin işten ayrılış bildirgesindeki işten çıkış nedeni emeklilik olarak belirtilecek. Bu kişiler işten ayrılış tarihinden itibaren 10 gün içinde en son çalıştıkları işyerinde çalışmaya başlamaları hâlinde işverenler 5 puanlık prim teşvikinden yararlanabilecek. İşverenler bu teşvikten sadece bir defa yararlanabilecekler.İşverene her bir EYT emeklisi çalışan için 500,40 TL ile 3.753 TL arasında indirim sağlanacak.Kamu kurum ve kuruluşları, il özel idareleri ve belediyelerde 696 taşerondan kadroya alınan işçiler için zorunlu emeklilik uygulaması kaldırılıyor.Taşeron şirketlerde çalışırken kadroya geçen işçilerin emekli olduktan sonra mevcut kurumlarında çalışmalarına izin verilmiyordu. Bu kişiler emekliliğe hak kazanmaları durumunda iş sözleşmeleri zorunlu olarak fesh ediliyor. Düzenleme ile bu kişiler hem emekli olup hem de çalışmaya devam edebilecek.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">EYT etki analizi ne diyor?</h2><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;" type="disc"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hemen emekli olabilecek kişi sayısı 2.2 milyon (1,7 milyonu işçi, 89 bini esnaf/işveren, 496 bini memur). Bu kişilerin ortalama yaşı 48,5 ve emekliliğe kalan ortalama süre 6,3 yıl.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">EYT dışında emekli olanların ortalama yaşı kadınlarda 54,1, erkeklerde 54,3’tür.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hemen emekli olacak 1,7 milyonun işçinin 1,4 milyonu (% 87) aktif sigortalı olarak çalışıyor. Bu kişilerin %75'inin veya %100'ünün asgari ücretle çalışmaya devam edeceği öngörülüyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İlerleyen yıllarda emekli olacak kişi sayısı 4.8 milyon kişi ( 3,5 milyonu işçi, 619 bini esnaf/işveren, 669 bini memur)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İşçi, esnaf ve işverenlerin tamamının, kamu kurumlarında çalışan işçiler ve memurların ise %25’inin emekli olacağı ve yerlerine yeni personelin alınacağı varsayılmıştır.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Düzenlemenin 2023 yılı için toplam maliyetinin 194,4 milyar TL olacağı öngörülüyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Emekli olacak işçilerin çalışmaması durumunda 45,5 milyar TL’lik prim kaybı oluşabilir, çalışmaları durumunda prim kaybı oluşmayacak.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">5 puanlık prim teşvikinin on aylık maliyeti 4,7 milyar TL olacak, ancak hazineye ek yük getirmeyecek.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sendikaların talepleri</h2>Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://hakis.org.tr/haberler.php?action=haber_detay&id=4542" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">(HAK-İŞ)</a>:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;" type="disc"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">8 Eylül 1999 öncesi işe girenler için kademeli prim sisteminin kaldırılması, 5000 prim gününün yeterli sayılması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">696 sayılı KHK’nın yürürlüğe girmesinden sonra zorunlu şekilde emekliliğe sevk edilerek, iş sözleşmesi sona erdirilen işçilerin çalıştıkları kurumlara tekrar dönebilme imkânının sağlanması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">5620 sayılı kanun kapsamında çalışırken emekliliğe hak kazanan işçilerin zorunlu olarak sözleşmelerinin feshedilmesini zorunlu tutan düzenlemeler yürürlükten kaldırılması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Stajyer ve çıraklara emekliliğe ilişkin borçlanma hakkı tanınması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kadınlara sigorta başlangıcından önceki doğumlar için borçlanma hakkı tanınması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Covid-19 döneminde kısa çalışma ve ücretsiz izinde geçen süreler için de borçlanma hakkı tanınması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sosyal güvenlik destek priminin düşürülmesi, en düşük emekli aylığının asgari ücret seviyesine çekilmesi.</li></ul>Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://disk.org.tr/2023/02/eyt-sorununu-cozerken-yeni-sorunlar-ve-adaletsizlikler-yaratilmamalidir/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">(DİSK)</a>:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;" type="disc"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">8 Eylül 1999 öncesi işe girenler için kademeli prim sisteminin kaldırılması, 5000 prim gününün yeterli sayılması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">9 Eylül 1999 ve sonrasında çalışmaya başlayanlar için kademeli yaş düzenlemesinin yapılması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Aylık bağlama oranlarının iyileştirilmesi, en düşük emekli aylığının asgari ücret seviyesine çıkarılması, emekli aylıklarına ilişkin intibak düzenlemesinin yapılması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">696 sayılı KHK ile kadroya geçirilen taşeron işçilerden emekliliğe hak kazananların zorunlu olarak iş sözleşmesinin sona erdirilmesi sorununun çözülmesi.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Değerlendirme&nbsp;</h2>EYT’liler yaş sorununun çözüldüğünü ancak prim gün sayısı şartı getirildiğini, bu nedenle prim gün sayısına takıldıklarını iddia ediyor. Düzenlemede yeni getirilen prim gün sayısı şartı yok. Sadece 1999 yılında getirilen kademeli prim gün sayısı şartının devam etmesi söz konusu. Dolayısıyla EYT ’lilerin yeniden mağdur olması söz konusu değil. EYT’liler 9 Eylül 1999 öncesi şartlarının olduğu gibi iade edilmesini, yani kademeli prim gün sayısı şartının da kaldırılması ve düzenlemenin kapsamının genişletilmesini talep ediyorlar. Bunun anlamı emeklilikte aranan ve 5000 ile 5975 gün arasında değişen kademeli prim gün sayısı şartının da kaldırılarak 5000 gün olarak düzenlenmesidir. HAK-İŞ ve DİSK’in de benzer talepleri mevcut. Düzenlemeden yararlanacak kişi sayısının çok olması, mali yük ve aktüeryal denge nedeniyle kapsamın genişletilemeyeceği düşünüyorum. Kademeli prim gün sayısı şartının kaldırılması ve stajyer ve çıraklara borçlanma hakkı verilmesi konularında düzenleme yapılması zor.Emeklilik sonrası çalışmalarda kayıtdışı olarak çalışma yaygındır. Kayıt dışılığı önleme, kayıtlı istihdamı teşvik etme adına hâlihazırda konuya ilişkin düzenleme yapılırken 5 puanlık prim teşviki tüm emekliler için uygulanabilir.Öte yandan işten ayrılış bildirgesinde yer alan işten ayrılış nedenleri arasına “EYT nedeniyle emeklilik” gibi yeni bir neden eklenebilir. Bu şekilde EYT’den emekli olacak kişilere yönelik istatistiki bilgi elde edilmesi ve analiz yapılması kolaylaşır.

EYT düzenlemesi TBMM'de, kamu toplu iş sözleşmeleri çerçeve protokolü görüşmeleri devam ediyor.

EYT Düzenlemesi, Toplu İş Sözleşmeleri

EYT kanun teklifi üzerine

Emeklilikte yaşa takılanlar topluluğu yine mi mağdur?

Sosyal güvenlik kuruluşlarının bütçe açıkları, sosyal güvenlik sisteminin aktif pasif oranının, prime esas kazanç üst sınırının ve emeklilik yaşının düşük olması, emekliliğe hak kazanma şartlarındaki farklılıklar, yüksek enflasyon, işsizlik, aflar nedeniyle prim tahsilatlarının düşük olması ve kayıtdışı ekonomi gerekçeleriyle 8 Eylül 1999 tarihinde emeklilik sistemine ilişkin düzenleme yapıldı.&nbsp;1999 yılındaki resmî enflasyon oranı %68,79, aktif-pasif oranı ise 1,8 idi.Sosyal güvenlik sisteminde 8 Eylül 1999 tarihinde yapılan düzenleme&nbsp;reform&nbsp;olarak anlatıldı.&nbsp;Bu tarih öncesinde ve sonrasında işe girenlerin prim gün sayısı ve emeklilik yaşı yükseltildi.&nbsp;Bu tarih öncesinde işe girenler için yaş şartının olmadığı, kadınların 38, erkeklerin 43 yaşında emekli olabildiği sistemdeki prim gün sayıları ve yaş şartı kademeli olarak arttırıldı. İşçiler için prim gün sayısı 5000 günden 5975 güne, yaş şartı ise kadınlarda 56, erkeklerde 58’e yükseltildi. Memurlar da yaş şartı olmaksızın kadınlar 7200 erkekler 9000 prim günü ile emekli olabiliyordu. Düzenleme ile yaş şartı kadın memurlarda 55 erkeklerde 58’e yükseltildi. Öte yandan tarım sigortalıları da 8 Eylül 1999 öncesi dönemde 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim gün sayısı ile emekli olabiliyorlardı. Tarım sigortalılarının yaşları da kademeli olarak 58-60’a yükseltildi.8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında çalışmaya başlayan işçiler için 7000 prim günü ve 58-60 yaş veya 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 prim günü ve 58-60 yaş şartlarıyla, işveren ve esnaf için ise 9000 prim günü 58-60 yaş veya 5400 prim günü 60-62 yaş şartlarının sağlanmasıyla emeklilik hakkı getirildi. Aylık bağlama oranları düşürüldü.Emeklilik sisteminde 2006 yılında reform olarak sunulan yeni bir düzenleme daha yapıldı. Bu düzenlemede prime esas kazançların düşük olması, kayıt dışı istihdamın yüksekliği, prim tahsilat oranlarının düşüklüğü, afla ödeme kolaylığı ve prim ödeme eğiliminin azalması, prime esas kazanç sınırlarının düşüklüğü, sosyal güvenlik kuruluşlarının açıkları, aktif pasif dengesi gibi 1999 yılındakine benzer gerekçelerle yapıldı. Ayrı kurumsal yapılar olan sosyal güvenlik kuruluşları (SSK, BAĞKUR, Emekli Sandığı) Sosyal Güvenlik Kurumu olarak birleştirildi. Kadınlar için 58, erkekler için 60 olan emeklilik yaşı 30 Nisan 2008 sonrasında işe girenler için kademeli olarak 65 yaşına yükseltildi. 1 Ocak 2048 tarihinden itibaren herkes için emeklilik yaşı 65 olarak uygulanacak. Emeklilik için gerekli prim gün sayısı işçiler için 7200 gün, işveren, esnaf ve memurlar için 9000 bin gün olarak belirlendi. Ayrıca, aylık bağlama oranları daha da düşürüldü.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kazanılmış Hak, Eşitsizlik, Aktüeryal Denge</h3>8 Eylül 1999 düzenlemesi sonrasında bugün Emeklilikte Yaşa Takılanlar olarak adlandırdığımız kişilerden “kazanılmış hak” değerlendirmesiyle getirilen yaş şartına yönelik dava açanlar oldu. Anayasa Mahkemesi kazanılmış haktan söz edilebilmesi için yasanın çıktığı tarihte emeklilik şartlarının sağlanıyor olması gerektiğini, bu durumun dışında kazanılmış haktan söz edilemeyeceğine yönelik kararlar verdi. Ancak EYT’liler yaş şartı olmaksızın kadınları 38 erkeklerin 43 yaşında emekli olabilecekleri sistemi bugüne kadar kazanılmış hak vurgusuyla talep ettiler.EYT’lilerin vurguladığı bir diğer konu kanunların geriye yürümezliği ilkesi. EYT’liler bu ilkeye göre 8 Eylül 1999 tarihindeki düzenlemenin sadece 8 eylül 1999 tarihinden sonra işe başlayanlara uygulanması gerektiğini iddia ediyor ve lehe olan yasal düzenlemelerin geçmişe yönelik uygulanırken, aleyhe olan yasal düzenlemelerin geçmişe yürütülemeyeceğini de hatırlatıyorlar. EYT’lilerin talepleri bu şekilde olmakla birlikte 1992 yılı öncesinde de kadınların 55, erkeklerin&nbsp;60 yaşında ya da her ikisinin 60 yaşında emekli olabildiği dönemler bulunuyor. Yaş şartı olmaksızın kadınların 38 erkeklerin 43 yaşında emekli olabildiği emeklilik sistemi ilk defa 20 Şubat 1992 tarihinde uygulanmaya başlandı, 8 Eylül 1999 tarihinde ise kaldırıldı.Öte yandan, EYT sorunu aktüeryal bir sorundur. Emeklilik sistemleri aktüeryal bir denge gerektirir. Sistemin sürdürülebilir olabilmesi öncelikle çalışan ve emekli sayılarının belli oranlarda olması, prim tutarlarının ve prim ödenecek gün sayısının doğru belirlenmesi, prim tahsilatlarının eksiksiz bir şekilde yapılması, çalışma hayatında geçecek süre (aktif dönem) ve emekliliğe ayrıldıktan sonra geçecek sürenin (pasif dönem) doğru kurgulanması (ortalama yaşam süresi) gibi unsurlar önemlidir.Emeklilik sisteminde 8 Eylül 1999 öncesinde işe girenler için yaş şartı olmaksızın 38-43 yaşında emekli olabilmeleri, 8 eylül 1999-30 Nisan 2008 aralığında işe girenler için kadınlarda 58 erkeklerde 60 yaş şartının olması, 30 Nisan 2008 sonrasında işe girenler için 58-60 yaştan başlayarak kademeli olarak 65 yaşa çıkarılması ve prim gün sayılarındaki farklılık çalışma barışı ve sosyal barışı bozmakta ve eşitsizlik sorunu ortaya çıkarmaktadır.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İşçi, işveren ve emeklilerin talepleri</h3>8 Eylül 1999 tarihi öncesinde kısa vadeli sigorta girişi (iş kazası, meslek hastalığı, hastalık sigortası) olan işçiler (çıraklık ve staj sigortası mağdurları) çalışma hayatı içerisinde yer aldıklarını, sigorta girişlerinin emeklilik hesaplamasında dikkate alınmasını ve EYT kapsamında yaş şartı olmaksızın emekli edilmeyi talep ediyor.İşveren veya esnaf olarak nitelendirdiğimiz Bağkur (4/1-b) sigortalıları da 2000 öncesinde dönemde vergi kaydı ve oda kaydı bulunmasına rağmen tescil işlemlerinin yapılmadığı ve sosyal güvenlik primlerinin ödenmediği süreleri borçlanma yoluyla prim gün sayısı ve sigortalılık süresi olarak değerlendirmek istiyor. Ayrıca, emeklilik sistemindeki prim gün sayısı farklılıklarının giderilmesi gerektiği ifade ediliyor.Emekliler aylık bağlama oranlarının düşük olduğunu ve emekli aylıklarındaki taban aylık uygulaması nedeniyle farklı prim gün sayısı ile emekli olanlara benzer maaşlar bağlandığını vurguluyor. İntibak düzenlemesi yapılmasını ve en düşük emekli aylığının asgari ücret seviyesine çıkarılmasını istiyor.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sosyal güvenlik sistemi reform arayışında&nbsp;</h3>1999 yılında yapılan sosyal güvenlik reformunun üzerinden 23 yıl, 2006 yılında yapılan sosyal güvenlik reformun üzerinden ise yaklaşık 17 yıl geçti. 2022 yılı resmî enflasyon oranı 64,27 olarak gerçekleşti. 2022 yılı sosyal güvenlik sistemi aktif-pasif oranı ise hâlâ 1,8’ler düzeyinde. Sosyal Güvenlik Kurumu'nun bütçe açıkları devam ediyor. Emeklilik şartlarındaki farklılıklar, emekli aylıklarının prim gün sayısı farketmeksizin birbirine yakın bağlanması, aylık bağlama oranlarının düşük olması, günümüz ekonomik koşullarının altında emekli aylığı bağlanması vb. sorunlar hâlâ gündemde. İşsizlik, kayıt dışılık, yüksek enflasyon, aflar ve prim tahsilat oranlarının düşüklüğü, aktif-pasif dengesizliği, kayıt içindeki kayıt dışılık, aflar nedeniyle prim tahsilatlarının düşük olması sorunları da, mevcut. Sistemindeki sorunlar hala tartışılıyor.EYT’liler yıllarca “kazanılmış hak” ve “kanunların geriye yürümezliği” ilkelerinden yola çıkarak yaş şartı olmaksızın emekli olmayı talep etseler de aktif pasif dengesinin bozulacağı, kamu bütçesine getireceği yük ve aktüeryal olarak sürdürülemeyeceği nedenleriyle 2022 yılına kadar talepleri dikkate alınmadı.2023 yılında yaş şartının kaldırıldığı bir emeklilik yeniden getirilecek. 1992 yılındaki düzenleme seçim nedeniyle yapıldı. 2023 yılında yapılması beklenen düzenleme de seçim nedeniyle yapılacak. Sosyal güvenlik sistemi yeni bir reform arayışında.

Sözleşmeli personelin kamuya alınmasına yönelik düzenleme TBMM Genel Kurulunda kabul edildi. Hem kamu ve hem de özel sektör işyeri çalışanları ücret artışına yönelik eylemler gerçekleştirdi.

Sözleşmeli Personel, Sosyal Güvenlik Sistemi

1999 yılında yapılan sosyal güvenlik reformunun üzerinden 23 yıl, 2006 yılında yapılan sosyal güvenlik reformun üzerinden ise yaklaşık 17 yıl geçti.

EYT düzenlemesi: Sosyal güvenlik sistemi reform arayışında 

Çalışma hayatına ilişkin düzenlemeler öngören 7431 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 13 Ocak 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe <a fr-original-style="" href="https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/01/20230113-1.htm" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">girdi</a>.Kanunda memur ve emekli aylıklarına %30 zam yapılması, emekli aylığı alt sınırının yükseltilmesi 3500 TL’den 5.500 TL’ye yükseltilmesi, işverenlere ödenecek asgari ücret desteğinin 250 TL’den 400 TL’ye yükseltilmesi ve kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği alınan sürelerde işçileri fiili olarak çalıştıran işverenlere yönelik düzenlemeler yer alıyor.Bu makalede, kısa çalışma ödeneği ve asgari ücret desteği alınan sürelere ilişkin düzenleme ve asgari ücret desteğinin detaylarını inceliyoruz.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kısa çalışma ödeneği-nakdi ücret desteği ödemeleri ve sigortalının fiili olarak çalıştığının tespit edilmesi&nbsp;</li></ul>Korona döneminde kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği alan işçilerin işverenleri tarafından çalıştırılmaları yasaklandı. Tespit edilmesi durumunda ödemelerin tahsil edileceği ayrıca idari para cezası uygulanacağına ilişkin düzenlemeler yapıldı. Ancak, birçok işveren çalışanlarını bu desteklerden yararlandırmasına rağmen çalıştırmaya devam etti.Kısa çalışma uygulaması ve nakdi ücret desteğine ilişkin işverenlerin hatalı işlemlerinden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemelere yönelik ilk düzenleme 3.11.2022 tarihinde 7420 sayılı kanunla yapıldı. Düzenlemede yeni koronavirüs (Covid-19) sebebiyle ödenen kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemelerinde hatalı işlemlerden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemeler ile nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin başvuruda bulunduğu işveren tarafından fiilen çalıştırıldığının tespiti hâlinde işverene uygulanan idari para cezalarından tahsil edilmemiş olanlarının terkin edileceği belirtildi. Buna göre İŞKUR düzenleme sonrasında işverenlerden fazla ve yersiz ödeme talebinde bulunmadı ve idari para cezası uygulamadı. Ancak sosyal güvenlik mevzuatına göre bu gibi durumlarda işveren ayrıca ek aylık ve prim hizmet belgesi verir ve idari para cezası öder.7431 sayılı kanun ile bu düzenlemeyi tamamlayacak bir düzenleme daha yapıldı. Yapılan düzenleme kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği ödenen işçileri fiilen çalıştıran işverenlere çalıştırdığı kişilerin eksik bildirilen günlerine ilişkin ek nitelikteki muhtasar ve prim hizmet beyannamesi/aylık prim ve hizmet belgesi verme hakkı tanındı. İşverenler bu belgeleri ve prim ödemelerini başvuru tarihini takip eden 3 ay içerisinde yapabilecek. Bu şekilde işlem yapan işverenlerin işlemleri süresinde yaptığı kabul edilecek ve idari para cezası uygulanmayacak. 13.01.2023 tarihine kadar tahsil edilmiş primler ve idari para cezaları iade veya mahsup edilemeyecek.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Asgari ücret desteği&nbsp;</h2>Asgari ücret desteği işverenlere uzun vadeli sigortaya tabi işçi sayıları ve prim ödeme gün sayıları dikkate alınarak verilir. Destek 2023 Ocak-Haziran döneminde uygulanacak olup işsizlik sigortası fonundan karşılanacak.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Destek gün sayısı nasıl hesaplanıyor</h3>2023 yılı öncesinde kurulan işyerleri için ödemeler 2022 yılının aynı ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime esas günlük kazancı 250 Türk lirası ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmeyecek şekilde yapılır. Ödeme tutarı belirlenirken işverenin 2023 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısı dikkate alınır.Bununla birlikte, destek tutarının hesaplanmasında bir önceki yılın aynı ayına ilişkin olarak aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verilmemiş olması hâlinde bildirim yapılmış takip eden ilk aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesindeki veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki bildirimler esas alınır.6356 sayılı Kanun hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör işverenlerine ait işyerlerinde 250 TL olarak belirtilen prime esas kazanç sınırı 500 TL olarak dikkate alınır.“Linyit” ve “taşkömürü” çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan sigortalılar için günlük kazanç 667 Türk lirası olarak dikkate alınır ve destek ödemesi 2022 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen prim ödeme gün sayısının yüzde 50’sini geçmemek üzere yapılır. Ödeme tutarı 2023 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısı dikkate alınarak belirlenir.2023 yılında faaliyetine başlayan işyerlerinde ödemeler cari ayda bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısı dikkate alınarak yapılır. 2022 yılından önce faaliyetine başlamış ancak 2022 yılında sigortalı çalıştırmamış işyerleri hakkında da doğrudan 2023 yılında cari ayda bildirilen sigortalıların prim ödeme gün sayısı üzerinden işlem yapılır.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ödeme tutarı nasıl belirlenir?</h3>Belirlenen prim ödeme gün sayısı 13,33 Türk lirası ile çarpımı sonucu bulunacak tutar işverenlerin SGK’ya ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilir. Destek tutarı 30 gün için 400 TL’dir.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2023 yılı cari ay sigortalı sayısının 2022 yılında en az sigortalı bildirilen aydaki sigortalı sayısının altında olması&nbsp;</li></ul>2023 yılında destekten yararlanılacak ayda/dönemde 2022 yılı Ocak - Aralık aylarında/döneminde aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile işçi olarak çalışan uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının altında bildirimde bulunulması hâlinde destek uygulanmaz.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Diğer şartlar</li></ul>2023 Ocak ilâ Haziran aylarına/dönemine ilişkin yasal süresi dışında SGK’ya verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya Hazine ve Maliye Bakanlığına verilecek muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalılar için destek ödemesi yapılmaz. Bu destekten yararlanabilmek için aranan diğer şartlar aşağıdaki şekildedir:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;" type="disc"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2023 yılı Ocak ilâ Haziran aylarına/dönemine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresi içerisinde verilmesi,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sigorta primlerinin yasal süresinde ödenmesi,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalının fiilen çalışmadığı vb. durumların tespit edilmemesi,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmaması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre tecil edilmiş veya taksitlendirilmiş olması.</li></ul><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Desteğin önemi</h3>Destek 2022 yılında 100 TL olarak uygulandı. Asgari ücret görüşmeleri sırasında uzatılması talep edildi. Asgari ücret tespit komisyonu kararında 250 TL olarak belirledi. İşveren kesimi arttırılmasını talep etmesi sonucu, asgari ücret desteği tutarının 400 TL yükseltildi. Destek istihdamın korunması ve işçilik giderlerinin azaltılması adına önemlidir. Asgari ücret desteğinden yararlanan işverenler yürürlükte olan diğer teşvik ve desteklerden de yararlanabiliyor.