31 Mayıs Çarşamba sabahından herkese günaydın.Pareto İçgörü'nün bu haftaki sayısında; Türkiye'nin çalışmak için favori şirketlerini, ChatGPT kullanımını kısıtlayan veya yasaklayan şirketleri ve Z kuşağının içerik üreticisi olma hevesini sizler için derledik.Keyifli okumalar dilerim,İdil

İş dünyasını ve piyasaları şekillendiren trendlere yönelik analizler, sektörlerden içgörüler, güncel veriler ve etki yaratan raporlar.

İş dünyasını şekillendiren trendlerin analizleri. Sektörel içgörüler, güncel veriler, etki yaratan raporlar.

Pareto İçgörü

Türkiye'nin En Gözde Şirketleri, Z kuşağının meslek tercihleri

🤳 Favori şirketler, içerik üreticiler

24 Mayıs Çarşamba sabahından herkese günaydın.Pareto İçgörü'nün bugünkü sayısında paydaş kapitalizmini ilke edinen 21. yüzyıl şirket trendini, Euro 7 emisyon standartlarının yaratacağı yüksek maliyet ve düşük çevresel etkiyi, yaşlı nüfusların ülke kredi derecelerine vereceği potansiyel zararı analiz ettik.&nbsp;Keyifli okumalar dilerim,İdil

Çalışanlar bir amaç uğruna çalışmayı kârın önünde mi tutuyor? Kredi derecelendirme kuruluşları yaşlanan nüfusların ülke skorları konusunda uyarıyor

⚖️ Amaç özlemi, yaşlanma tehlikesi

17 Mayıs Çarşamba sabahından herkese günaydın.Pareto İçgörü üçüncü sayısında Türk özel sektör değerlendirmesi, bilgi ve iletişim sektörü hedefleri, dijital avronun kullanımına dair son gelişmeler ve yatırımcı endişelerine değinen küresel BofA notu ile sizlerle.Keyifli okumalar dilerim,&nbsp;İdil

Yatırımcıların %65'i ekonomide zayıflama bekliyor; Avrupa Merkez Bankası dijital avroyu nakitin yerine koyabilir mi?

💶 Artan endişeler, dijital avro

10 Mayıs Çarşamba sabahından herkese günaydın.Pareto İçgörü'nün ikinci sayısında yapay zekanın yatırımcıyı yönlendirme kabiliyeti, iş dünyasının seçim sonrası döneme dair beklentileri, KPMG'nin potansiyel tedarik zinciri aksaklıklarına değindi 2023 raporunu ve ABD ve İngiltere'de nakit kullanım alışkanlıklarını sizler için derledik.Keyifli okumalar,&nbsp;İdil

Yapay zeka yatırım kararlarını yatırımcıdan daha iyi verebilir mi? Tedarik zinciri aksakları 2023'te de üretim ve ticarete ket vuracak mı?

🚢 Yapay yatırımcı, tedarik sorunları

3 Mayıs Çarşamba sabahından herkese günaydın.Pareto İçgörü'nün sektörden rapor ve analizleri derlediğimiz ilk sayısını sizlerle buluşturuyoruz. Türkiye, çalışanlar için en kötü ülkeler listesinde 148 ülke arasından 10'uncu olurken, vergi takozu seviyesi de %37,2 ile görece yüksek ülkeler arasında yer aldı. ABD tarafında bankacılık haber akışları gelmeye devam ediyor; son durumda JPMorgan First Republic Bank'in 92 milyar dolarlık mevduatını satın alacak.Keyifli okumalar dilerim,İdil

Allianz Trade, 2023'te küresel iflaslarda %23'lük bir artış bekliyor, Dünya Ekonomik Forumu yok olması beklenen işlerin 83 milyonu etkileyeceğini öngördü

🪅 Küresel iflaslar, yok olacak meslekler

İş dünyası hakkında yayımlanan makaleler ve yayınlar

İş Dünyası

Ekonomi hakkında yayımlanmış makalaler ve yayınlar

Ekonomi

Sektör hakkında yayımlanan yazılar ve yayınlar

Sektör

Realta Danışmanlık tarafında yapılan Türkiye'nin En Gözde Şirketleri araştırması sonuçları açıklandı. 15'incisi düzenlenen ve 91 binden fazla katılımcı ile gerçekleştirilen araştırmada, en gözde şirketler Unilever, Google ve Mercedes Benz Türk&nbsp;oldu. Araştırmada katılımcılar, kendilerine yöneltilen sorularla en çok çalışılmak istenen şirketleri ve sebeplerini belirledi.Ek olarak:&nbsp;Araştırma, işveren markası kriterlerindeki güncel değişimi de gösterdi.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İşveren markası; değişen algılar, farklılaşan beklentiler ve yeniden sıralanan önceliklerin şirketlerin potansiyel çalışan adayları nezdindeki itibarını ölçen bir kavram olarak tanımlanabilir.</li></ul>Detaylar: Üniversite öğrencileri ve genç profesyoneller tarafından ayrı değerlendirmelerin yapıldığı araştırmada, "En Gözde Şirketler", "En Gözde Holdingler" ve "Sektörel" olmak üzere üç ayrı kategoride sonuçlar belirlendi.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türkiye'nin En Gözde Şirketleri 2023 araştırmasının üniversite öğrencileri değerlendirmesinde ilk üç sırayı Unilever, Google&nbsp;ve Mercedes Benz Türk alırken, genç profesyoneller değerlendirmesinde ise Unilever, Apple ve&nbsp;Microsoft öne çıktı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"En Gözde Holdingler" kategorisinde ise ilk üç sırada Koç Holding, Yıldız Holding&nbsp;ve Eczacıbaşı Holding yer aldı.&nbsp;</li></ul>Dahası:&nbsp;Araştırmaya ilişkin değerlendirmelerde bulunan EGŞ Araştırma Direktörü &amp; Realta Danışmanlık Kurucusu Ali Ayaz, "Geçen yıl katılımcıların %78'i hibrit çalışma seçenekleri sunmayan bir şirketi düşünmeyeceklerini belirtirken, bu yıl bu sayı önemli ölçüde azalarak %20'ye düşmüş durumda. Uzaktan ve esnek çalışma düzenlemeleriyle ilgili beklentilerin değiştiği görülüyor, bu da şirketlerin yaklaşımlarını yeniden gözden geçirmeleri ve iş arayanların değişen tercihlerine uyum sağlamaları gerektiğini gösteriyor" açıklamasında bulundu.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayaz, araştırmada anket aday memnuniyetinde bir artış eğilimi olduğunu ve memnuniyet puanının %55'ten %67'ye yükseldiğini belirterek, bu durumun şirketlerin etkili iletişim, zamanında geri bildirim ve kolaylaştırılmış başvuru süreçleri gibi hususlara odaklanarak genel aday deneyimlerini iyileştirme konusunda adımlar attığını gösterdiğini belirtti.</li></ul><blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; color: rgb(94, 53, 177); box-sizing: border-box;">"Bu yılki araştırma verileri, maaş beklentilerinin hızla yükseldiğini ve bunun da finansal kaygılar ile en iyi yetenekleri cezbetme arasında denge kurmaya çalışan şirketler için bir zorluk teşkil ettiğini gösteriyor. Kuruluşların, ücretlendirme stratejilerini dikkatle değerlendirmeleri ve piyasa taleplerine uygun rekabetçi paketler sunmanın yollarını bulmak zorunda olduğu görülüyor."</blockquote>Ek bilgi:&nbsp;Araştırma sonuçları arasında savunma sektöründeki yükseliş göze çarpıyor. Ayaz'ın belirttiğine göre bir önceki yıla kıyasla daha fazla savunma şirketi ilk 100 listesinde yer alırken; bankacılık sektörü de ilk 100'deki ağırlığını artırdı.&nbsp;<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; color: rgb(94, 53, 177); box-sizing: border-box;">"Bu durum, şirketlerin değişen sektör dinamiklerine uyum sağlama ve işveren markası stratejilerini buna göre uyarlamalarının, tercih edilme oranlarını arttırdığının altını çiziyor."</blockquote>

Çalışanların gözünden: Türkiye'nin en gözde şirketleri

Amazon ve Goldman Sachs gibi büyük şirketler, geçtiğimiz yılın sonlarında popülaritesini artıran OpenAI sohbet robotunun şirket içi kullanımını şimdiye dek yasakladı veya kısıtladı. Birçok işveren için güvenlik riskleri üretkenlik avantajından çok daha ağır basıyor.Hatta: İtalya, OpenAI'nin Avrupa'nın GDPR gizlilik yasası ve AB ile uyumlu olmadığını belirterek hizmeti geçici olarak yasakladı. Yapay zekanın blokta kullanımını düzenleyen bir yasa üzerine çalışılıyor.Öte yandan:&nbsp;Elbette birçok şirket, e-posta taslağı hazırlamak veya kod incelemek gibi basit görevlere zaman harcamak yerine ChatGPT'yi ve Google Bard gibi yapay zeka araçlarını kullanıyor. Coca-Cola ve Bain &amp; Company gibi şirketler, OpenAI ile ortaklıklar bile imzaladı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bazı şirketler, güvenli kullanım açısından tamamen incelendiği takdirde ChatGPT kullanımına izin vereceklerini belirtirken; diğerleri, çalışanların kullanımı için kendi yapay zeka araçlarını geliştiriyor.</li></ul>📌&nbsp;Editörün önerisi: <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/samsung-chatgpt-benzeri-bir-yapay-zeka-araci-gelistiriyor" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Samsung, ChatGPT benzeri bir yapay zeka aracı geliştiriyor</a><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hangi şirketler yapay zeka botu kullanımına sınırlama veya yasak getirdi?</h2><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Samsung: Şirket, Mayıs ayı başlarında çalışanlarının ChatGPT ve diğer yapay zeka araçlarını kullanımını yasakladı. Kısıtlama, mühendislerin dahili kod ve toplantı kayıtlarını da içeren gizli bilgileri yanlışlıkla sızdırmasının ardından geldi. Çalışanların, şirkete ait cihazlarda ve dahili ağlarda araçlara erişmesi yasaklandı. Samsung, çalışanların yazılım geliştirme, çeviri ve özetleme için kullanabileceği bir yapay zeka aracı üzerinde çalışıyor.</li></ul>📌&nbsp;Editörün önerisi:&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/samsung-calisanlarina-yapay-zeka-araclarini-yasaklad" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Samsung, çalışanlarının yapay zeka araçlarını kullanmasını yasakladı</a>Apple: Şirket, Samsung'un ardından veri sızıntılarıyla ilgili endişelerini gerekçe göstererek çalışanların yapay zeka araçlarını kullanımını kısıtladı ve kervana katılan en son şirket oldu. Ayrıca çalışanlarına Microsoft tarafından geliştirilen otomatik yazılım kod yazma programı Copilot'u da kullanmamalarını söyledi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">LinkedIn'in telekomünikasyon şirketi Kaliks,&nbsp;havacılık ve savunma teknolojisi şirketi Northrup Grumman,&nbsp;telekomünikasyon şirketi&nbsp;Verizon 2023 başından bu yana yapay zeka robotu kullanımını yasaklayan diğer şirketler.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Citigroup, Deutsche Bank, Goldman Sachs, JPMorgan ve Bank of America;&nbsp;2023 yılının başlarında ChatGPT'yi tüm personel için devre dışı bıraktı. Kısıtlamalar standart bir uygulama olarak açıklanırken, söz konusu bankaların veri sızıntısını önlemek amacıyla bu adımı attığı belirtildi.</li></ul>Ek bilgi: BofA geçtiğimiz yıl, çalışanların WhatsApp da dahil olmak üzere yetkisiz mesajlaşma platformlarını kullanması nedeniyle ABD mali düzenleyicilerine 225 milyon dolar ceza ödemişti.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Accenture, Amazon&nbsp;ve PwC Australia; ChatGPT'yi doğrudan yasaklamayan ancak çalışanlarından platformda gizli bilgi paylaşmamasını talep eden şirketler arasında.</li></ul>

ChatGPT kullanımını yasaklayan şirket sayısı artıyor

Mastercard'ın Kasım 2022 tarihli, 4 bin çalışan katılımlı <a fr-original-style="" href="https://www.mastercard.com/news/media/eh2evv5t/the-creator-class-how-microbusiness-is-fueling-the-next-wave-of-small-business.pdf" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The creator class: How microbusiness is fueling the next wave
of small business</a> araştırmasına göre, Z kuşağının nihai hedefi "içerik üreticisi" olmak.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İçerik üreticileri, finansal güvenlik ve özgürlükle motive olan acemi işletme sahipleri olarak tanımlanıyor.</li></ul>Detaylar:&nbsp;Z ve Y kuşağı katılımcıların %73'ü geleneksel bir kurumsal bünyede çalışmaktansa bir yaratıcı, girişimci veya küçük işletme sahibi olmayı tercih edeceklerini söylüyor. %82'si ise ya hâlihazırda içerik üreticisi, ya da olmayı istiyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İçerik üreticilerin %20'si bunu tam zamanlı bir iş olarak görürken; %53'ü tam zamanlı bir içerik üreticisi olmak için full-time işini bırakmayı düşünüyor.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Araştırma, ayrıca içerik oluşturucuların kayda değer gelir elde edebilen bir grup işletme sahibi olduğunu gösteriyor. Şu anda içerik oluşturucuların %29'u şimdiden "mikro işletmeler" olarak değerlendirilebilir hâlde ve yaratımdan yılda 50 bin dolardan fazla kazanç elde edebiliyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İçerik üreticilerin %64'ü katma değerlerini bir işletmeye dönüştürmeyi düşünürken, neredeyse hepsi gelecekte para kazanmanın daha fazla yolu olacağı konusunda hemfikir. %84'ü, önümüzdeki 3 yıl içinde bir içerik üretici olarak makul bir gelir elde etmeleri için daha fazla platform geliştirileceğine inanıyor.&nbsp;</li></ul>Öte yandan: Üreticilerin %89'u her daim yeni bir şey üretmenin sürekli baskının ortasında, yaratmayı diğer taahhütlerle dengelemekte zorlanıyor. %86'sı, içerikleri üzerinde kontrol sahibi hissetmediklerini belirtiyor, %83'ü finansal tarafta zorluklar yaşadığını paylaşıyor.Yorumlar: <a fr-original-style="" href="https://www.marketingturkiye.com.tr/haberler/dijital-icerik-medya/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Marketing Türkiye'den Gizem Yıldız'ın haberine göre</a>, Accessland Kurucusu Nihal Temur Ocak,&nbsp;“Bu durum, belirli bir konuda bilgi birikimine sahip kimseleri bildiklerini anlatmaya ve bu şekilde kendi dijital içerik markalarını oluşturmaya teşvik ediyor. Platformlar da gig ekonomisi çatısı altında sayılabilecek içerik üreticiliğini destekleyen gelir modelleri geliştiriyor. ABD’de her 4 içerik üreticisinden birinin yıllık 50 bin dolar kazanç elde etmeyi başararak mikro işletme eşiğini aştığı biliniyor. İçerik üreticiliği yadsınamayacak bir iş kolu ve sektör” açıklamasında bulunuyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.statista.com/statistics/1277285/consumer-spending-worldwide-media-and-content-by-frequency/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Statista'dan J. Clement'in Nisan 2023 tarihli raporuna göre,&nbsp;</a>2026’ya kadar dijital medya ve içerik pazarının %13 civarında büyüyeceği öngörülüyor. Abonelik harcamalarının da hesaba katıldığı senaryoda, medya ve dijital içerikler için yapılacak tüketici harcamaları 1,36 trilyon dolarlık bir ekonomi oluşturacak.</li></ul>

Z kuşağı ‘içerik üreticisi’ olmak istiyor

Günümüzde pek çok şirket, paradan daha yüce bir amaç doğrultusunda hareket ettiklerini kanıtlama yarışına girdi. Amaç odaklı iş yapma, amaç odaklı pazarlama, amaç odaklı kazançlar…&nbsp;Şirketlerin kazanç çağrılarında geçen "amaç odaklı" ifadeleri, pandemi öncesine kıyasla kayda değer artış gösterdi. <a fr-original-style="" href="https://www.bloomberg.com/news/newsletters/2023-05-16/why-purpose-driven-jobs-pay-less-work-shift?srnd=premium-middle-east" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bloomberg'den Matthew Boyle'un değerlendirmesine göre</a>, paydaş kapitalizminin yeniden canlanması ve pandemi sırasında yaşanan kurumsal vicdan muhasebesi, sosyal etki kavramını ön plana ve merkeze koydu.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Paydaş kapitalizmi;&nbsp;şirketlerin sadece hissedarların değil; yatırımcılar, mal sahipleri, çalışanlar, satıcılar ve müşteriler dahil olmak üzere tüm paydaşlarının çıkarlarına hizmet etmesi gerektiğini öne sürer. Odak noktası, yalnızca hisse değerini artırmak değil, uzun vadeli değer yaratmaktır.</li></ul>İronik:&nbsp;Şöyle bir durum da var ki, şirketler varoluş amaçlarının kâr etmekten öteye geçmesini daha fazla kâr etmenin de bir yolu olarak görüyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Fakat bir yönetici için rakamları yönetme, hissedar baskısı, organizasyonel, yapısal ve finansal zorluklardan bir adım geriye adım atıp büyük resme en baştan bakmak kolay değil. Bugün, kuruluşunun varoluş nedeni ve amaçladığı geleceğin altını çizen her yönetici; şirketini güçlü, geçerli ve 21. yüzyıla uygun hâle getirebilir. Şirket ile çalışanlar arasında duygusal bir bağ oluşturmaya yönelik her adım bu yolda avantajlı olacaktır.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2023/4/3/1684931191072.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.69" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Diğer taraftan: İnsanların işlerinde anlam arayışı, geçtiğimiz iki yıl boyunca çalışanların kitleler halinde işten ayrılmalarına neden olan Büyük İstifa fenomenine büyük katkıda bulundu. Herkes harcadığı zaman ve enerjinin kişisel, sosyal ve çevresel yelpazede olumlu sonuçlar doğurmasını istiyor.Ek olarak: Çalışan adaylarının, anlamlı olduğunu düşündükleri bir iş karşılığında –mesela kâr amacı gütmeyen bir kuruluşta– daha az ücret almayı kabul etmeye istekli oluşları uzun süredir biliniyor.Araştırmalar:&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Geçtiğimiz yıl The Harris Poll tarafından düzenlenen ankete katılan her on kişiden sekizi, işlerinin bir "anlamı" olmasının artık her zamankinden daha önemli olduğunu ve yalnızca&nbsp;amaç odaklı bir şirkette çalışabileceklerini söyledi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yöneticilerin daha da büyük bir kısmı ise, kuruluşlarının amaca daha fazla odaklanması halinde daha başarılı olacağı konusunda hemfikir.</li></ul>Bilgi notu:&nbsp;Austin'deki Texas Üniversitesi McCombs İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Insiya Hussain'in araştırmasına göre, "iyiliksever" statülerini öne çıkaran firmalara başvuran adaylar daha yüksek maaşlar için pazarlık yapmaktan kaçınıyor; ancak bunun tek sebebi maaşlarını amaçlarıyla takas edecek olmaları değil. Çalışmada ayrıca "kurumsal normları ihlal etmekten", başka bir deyişle kültürel bir gaf yapmaktan da korktukları ortaya çıktı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Araştırmada görev alan yazarlar, bu durumu işe alım yapanların daha fazla para istemeyi ne kadar olumsuz göreceklerine dair endişelerden kaynaklanan kendi kendini sansürleme etkisi olarak adlandırıyor. Hussain, "Para ve fedakârlığın birbirine karışmayacağına dair üstü kapalı bir varsayım var. İş adayları bu görüşe katılmasalar bile yöneticilerinin katılacağını varsayıyorlar; 'Daha fazlasını isteyemem. Bu açgözlülük olur' bakış açısıyla hareket ediyorlar"&nbsp;diyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu isteksizliğin uzun vadeli mali sonuçlarına bir örnek olarak; başlangıç maaşı için 5 bin dolar daha fazla pazarlık yapmanın, kişinin kariyeri boyunca 600 bin dolardan fazla ek kazanç sağlayabileceğini gösteriyor.</li></ul></li></ul>Ne dediler? <a fr-original-style="" href="https://www.forbes.com/sites/brettonputter/2019/05/23/purpose-beyond-profit-what-culture-driven-leaders-know-that-everyone-else-is-missing/?sh=3400c02e24ee" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Forbes'dan Bretton Putter'in yorumuna göre</a>, emir-komuta hiyerarşisi ve bürokrasi on yıllardır yaratıcılığı boğuyor ve bu durum insanların kendilerini anlamlı bir faaliyetin temsilcisi olmaktan çok kalem oynatıcısı gibi hissetmelerine neden oldu. Amaç için duyulan özlem buna karşı bir tepki.

Amaç uğruna mı, para uğruna mı?

Brüksel merkezli Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği&nbsp;(ACEA), planlanan Euro 7 emisyon standartlarının doğrudan maliyetlerin Avrupa Komisyonu tahminlerinden 4 ila 10 kat daha yüksek olduğunu belirtti.Bilgi notu:&nbsp;AB Komisyonu, geçtiğimiz yıl Yeşil Mutabakat doğrultusunda AB'de satılan yeni araçlardan kaynaklanan kirliliği azaltmak için Euro 7 standartları teklifini açıklamıştı.&nbsp;1 Temmuz 2025 tarihinden itibaren tüm yeni seri üretim otomobillerin karşılaması gereken Euro 7 standartları; küçük hacimli üreticilerin 2030 yılına kadar standartları karşılamasını bekliyor. Bu tarih, ağır vasıtalar için 1 Temmuz 2027.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Teklifin yürürlüğe girmesi için Avrupa Parlamentosu ve üye ülkelerin bunu onaylaması gerekiyor.</li></ul>Öte yandan:&nbsp;Önerilen Euro 7 düzenlemesinin otomobil, kamyonet, kamyon ve otobüslerin üretim maliyetlerini artıracağı öngörülüyor. Frontier Economics tarafından yapılan araştırmaya göre, araç başına maliyetler içten yanmalı motora sahip otomobil ve kamyonetler için yaklaşık 2 bin avro, dizel kamyon ve otobüsler için ise yaklaşık 12 bin avro artabilir.&nbsp;Bu rakamlar, Komisyon'un Euro 7 etki değerlendirmesindeki tahminlerinden 4 ila 10 kat daha yüksek – otomobil ve kamyonetler için 180-450 avro, kamyon ve otobüsler için 2 bin 800 avro olmak üzere.Çünkü:&nbsp;Bu tahminler, başta ekipman ve yatırımlar olmak üzere sadece doğrudan üretim maliyetlerini içeriyor. Bu ek maliyetler satın alma fiyatlarına karşılık gelmiyor, son kullanıcılar için fiyatları daha da artırıyor. Bu nedenle fiyat artışlarının ilk değerlendirmede belirtilen rakamlardan daha yüksek olacağı kesin.Dahası:&nbsp;Doğrudan maliyetlere ek olarak, Euro 7 önerisinin daha yüksek yakıt tüketimi gibi dolaylı maliyetleri de tetiklemesi bekleniyor. Bir aracın kullanım ömrü boyunca bu, yakıt maliyetlerini %3,5 oranında artırabilir - bu da uzun yol kamyonları için fazladan 20 bin avro ve otomobiller ile kamyonetler için 650 avro anlamına geliyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bunlar, bir araca sahip olmanın toplam maliyetine ek olarak yüksek enflasyon ve enerji fiyatları döneminde tüketiciler ve işletmeler üzerinde ek finansal baskılar yaratacaktır.</li></ul>Tepkiler:&nbsp;Mevcut Euro 6/VI kuralları ile AB, emisyonlar (NOx ve partikül madde gibi kirleticiler) için kapsamlı ve katı standartlara zaten sahip.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">ACEA Genel Müdürü Sigrid de Vries, şu açıklamada bulunuyor:</li></ul><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Avrupa otomobil endüstrisi iklim, çevre ve sağlık yararına emisyonları daha da azaltmaya kararlıdır. Ancak Euro 7 önerisi, son derece yüksek bir maliyetle son derece düşük bir çevresel etkiye sahip olacağı için bunu yapmanın doğru yolu değildir. Elektrifikasyona geçişle birlikte AB yollarındaki eski araçları yüksek verimli Euro 6/VI modelleriyle değiştirerek çevre ve sağlık açısından daha büyük faydalar sağlanabilir."</blockquote>

Euro 7 emisyon standartlarının maliyeti beklenenin 10 katı olabilir 

S&amp;P, Moody’s&nbsp;ve Fitch gibi uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları, faiz artışlarıyla yükselen borçlanma maliyetlerinin demografik değişimle daha da ağırlaşacağı ve ülkelerin kredi notlarının bundan etkilenebileceği konusuda uyarıda bulunuyor.Ek olarak: Sağlık ve emeklilik faturalarını ağırlaştırması muhtemel bu gelişme, kamu bütçeleri üzerinde de baskı oluşabilir.Bilgi notu:&nbsp;Derecelendirme kuruluşları, hükümetin yakın zamanda ödemeler ve enflasyon arasında doğrudan bir bağlantı kurduğu İspanya'daki&nbsp;emeklilik sisteminin yapısal açığı ve Fransa'nın maliyesini yönetme rekoru konusunda da alarm veriyor. Borç krizinden sonra emeklilik sisteminde yaptığı kapsamlı reformlarla Yunanistan, S&amp;P'nin 81 ülkeyi kapsayan anketinde, yaşa bağlı harcamaların 2060'a kadar düşmesi beklenen tek ülke oldu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Analistler, dünya genelinde Orta ve Güney Avrupa ülkelerinin en kötü demografik profillere sahip ülkeler arasında yer aldığını söylüyor.</li></ul><a fr-original-style="" href="https://www.ft.com/content/f434c586-db1f-4d81-8b29-989db5c78f72" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Financial Times'ın haberine göre</a>; kurumlar, reformlar yapılmadığı takdirde kredi notlarının bu demografik trendden olumsuz etkilenmeye devam edeceğini belirtiyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">S&amp;P&nbsp;öngörülerine göre yaşlanan nüfuslarla ilgili reformlar yapılmazsa dünyanın en büyük ekonomilerinin yarısının kredi notu 2060 itibariyle çöp seviyeye düşecek. Kurumun diğer öngörüleri emeklilik maliyetlerinin mevcut 4 puan artışla %9,5’e ulaşması, cari açıkların da aynı dönemde yaklaşık 7 puan artışla ortalama %9,1’e ulaşması yönünde. S&amp;P Global Ratings’den ülke kredi notları direktörü&nbsp;Marko Mrsnik, borçlanma maliyetlerinde 1 puanlık artışın Japonya, İtalya, İngiltere ve ABD’de borç/GSYH oranlarını 2060 itibariyle yaklaşık 40 ila 60 puan artıracağını söylüyor.</li></ul><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Bu çok ciddi bir artış. Kamu borcunun sürdürülebilir kalması için ya yaşlanmanın oluşturduğu baskılarla ilgili reformlar ya da başka mali reformlar gerekeceğine işaret”.&nbsp;</blockquote><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Moody’s Investors Services Yönetici Direktör Yardımcısı Dietmar Hornung, nüfusların yaşlanması sorunun eskiden ‘orta ve uzun vadeli bir unsur’ olarak değerlendirildiğini belirterek “Şimdi ise o gelecek burada ve şimdiden ülkelerin kredi profillerine zarar veriyor”&nbsp;diyor.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Fitch’in&nbsp;ülke kredi notu araştırmalarından sorumlu ismi Edward Parker da konunu aciliyetine dikkat çekiyor. Geçtiğimiz hafta Fitch Fransa’ya ilişkin kararında ülkenin AA kredi notunu AA- seviyesine indirmiş, Cumhurbaşkanı Macron’un emeklilik yaşını yükselten reform ajandasının gecikebileceğini öngörmüştü. Parker, “Bir çok ülkede yaşlanmanın olumsuz etkilerini görmeye başladık ve bu etkiler artacak. Hükümetler adım atmayı öteledikçe, atılması gereken adımların sonuçları daha da ağırlaşacak” diyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Birleşmiş Milletler&nbsp;verilerine göre 2021 itibariyle dünya genelinde 65 yaş üstü nüfus 761 milyondu. Bu rakamın 2050 itibariyle iki katını aşarak 1,6 milyara çıkması öngörülüyor. Kuruluş Ocak 2023’te hazırladığı raporunda ülkeleri sosyal korumalarını yeniden düzenlemeye ve yaşlanan bir nüfusa hazırlanmaya çağırıyor. BM Ekonomik ve Sosyal İşler Birimi (DESA) tarafından yayınlanan raporda nüfusların ‘eşit’ şekilde yaşlanmadığına da dikkat çekilerek uzun dönem bakım ihtiyaçlarında yaşanacak artışa da hazırlanması çağrısı yapılıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uluslararası Para Fonu (IMF) Kasım 2022’de yayınladığı Asıl nüfus patlaması yaşlılık başlıklı raporunda en önemli demografik trendin nüfusların yaşlanması olduğu; artık hızlı nüfus büyümesinin değil, yaşlanan nüfusun en önemli risk olduğu vurgusu yapılıyor. Ülkeler rapora göre davranışsal değişimleri de göz önünde bulundurarak insan sermayesine, altyapılara, kurumsal reformlara ve teknolojik inovasyonlara yatırım yaparak demografik değişimin oluşturacağı tehlikelere hazırlanabilir.</li></ul>

Yaşlanan nüfuslar ülke kredi notlarını olumsuz etkileyecek

Rusya'nın en büyük bankası Sberbank'ın CEO'su Herman Gref, Şanghay'da düzenlenen, Rusya ile Çin'den yetkililerin katıldığı toplantıda değerlendirmelerde bulundu.Banka müşterilerinin dost ülke para birimlerine daha fazla ilgi gösterdiklerine işaret eden Banka CEO'su, bu yıl yuan cinsinden işlem sayısında geçen yıla kıyasla 10 kat artış beklediklerini vurguladı.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Rusya'nın ithalat ve ihracatında yuanın payı artmaya devam edecek. Geçtiğimiz yıl boyunca yuanın payı Rusya'nın ihracatında %2'den %18'e, ithalatında %5'ten %27'ye yükseldi."</blockquote>Bilgi notu: Rusya Merkez Bankası verilerine göre; Rusya'nın dış ticaretinde dolar ve avronun payı, geçen yıl ihracatta %87'den %48 seviyesine, ithalatta ise %65'ten %46 seviyesine düştü.

Sberbank CEO'su: Yuan cinsinden işlem sayısının 10 kat artması bekleniyor

<section fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><figure fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; box-sizing: border-box;">Citigroup, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı seçimi ilk turundan “sürpriz bir şekilde güçlü çıkmasına” atıfta bulunarak Türkiye özel sektör döviz cinsi tahvil tavsiyesini&nbsp;piyasaya paralel ağırlık&nbsp;seviyesinden ağırlık azalt seviyesine indirdiğini açıkladı.</figure>Detaylar: Aralarında Alexander Rozhetskin’in de bulunduğu kurum stratejistleri, tahvil piyasasında volatilitenin yüksek kalmayı sürdürebileceğini belirtti.</section><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;"><article fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">“Türk özel sektörü, bankaları canlı ve döviz dayanıklılığı güçlü. Ancak bu varlık sınıfına yönelik güven ve iştah riski aşağı yönlü."</article></blockquote>Dahası: Raporda “Değerleme açısından, Türkiye özel sektör döviz cinsi tahvil getirisi EM BB notlu tahvillere göre göre yaklaşık 100 baz puan yukarıda, (Çin hariç) B notlu tahvillere göre 200 baz puan aşağıda. Bu, daha fazla fiyatlama baskısı olabileceğine işaret ediyor” ifadeleri yer aldı.

Citigroup, Türk özel sektör tahvil tavsiyesini düşürdü

Bank of America'nın &nbsp;666 milyar dolarlık yönetime sahip 251 fon yöneticisi ile 5 - 11 Mayıs 2023 tarihleri arasında yaptığı anket, yatırımcıların küresel ekonomiye ilişkin kötümser görüşte olduğunu gösterdi. Anket katılımcılarının %65'i ekonomide zayıflama bekliyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/4/2/1684234947242.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.76" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Dahası:&nbsp;Aynı zamanda, yatırımcıların neredeyse üçte ikisi küresel ekonomik büyüme için en olası senaryoyu yumuşak iniş olarak görüyor ve kazançlarda sadece küçük bir daralma bekliyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mayıs'ta nakit oranı %5,6'ya yükselirken portföylerdeki hisse senetleri yılın en yüksek seviyesine çıktı. Portföylerdeki tahviller de 2009'dan bu yana gördüğü en yüksek seviyeye ulaştı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Güvenli limana kaçış kapsamında teknoloji hisseleri küresel finansal krizden beri en büyük 2 aylık artışını kaydetti. ABD'de devam eden borç limiti müzakerelerinin risk iştahını azalttığı görüldü. Ankete katılan fon yöneticilerinden, borç tavanının X tarihinden önce çözülmesini bekleyenlerin oranı Nisan ayında %80 seviyesinde iken Mayıs ayında %71'e düştü.</li></ul>Bir adım geriden:&nbsp;Yatırımcıların yapışkan enflasyon ve uzun vadede daha yüksek faiz oranlarının büyüme üzerindeki etkisinden duyduğu endişe nedeniyle küresel hisse senetlerindeki ralli Mayıs ayında duraklamıştı.Bir adım sonrası: Ankette en büyük kuyruk riskleri olarak küresel resesyon ve bankaların kredi sıkışıklığı görüldü. Yüksek enflasyon, jeopolitik gerilim de diğer riskler arasında yer aldı.&nbsp;

Yatırımcılar resesyon ve kredi sıkışıklığı endişesiyle nakite akın etti

Bilgi ve iletişim sektörünün TL cinsinden 2023 büyüme beklentisi %10 olarak açıklandı.<a fr-original-style="" href="https://www.bloomberght.com/tubisadtombalak-2023te-yuzde-10-buyume-bekliyoruz-2331537" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Hande Berktan'ın Bloomberg HT haberine göre</a>, Bilişim Sanayicileri Derneği&nbsp;(TÜBİSAD) Başkanı Mehmet Ali Tombalak sektör gidişatına ilişkin açıklamalarda bulundu.Detaylar:&nbsp;Bilgi ve iletişim teknolojileri sektörü pazar verileri raporuna göre, 2021 yılında 266 milyar TL olan bilgi ve iletişim teknolojileri pazar büyüklüğü, 2022 yılında 408,9 milyar TL’ye ulaştı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu rakamın 14 milyar TL’lik kısmını ölçümlemeye yeni eklenen şirketler oluşturdu. Türk Lirası cinsinden yıllık büyüme oranının geçmiş yıllara kıyasla yüksek seviyede gerçekleştiği görüldü.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Anket katılımcılarının 2023 yılı için TL bazında büyüme beklentisi ise olarak %10’un üzerinde seyretti.</li></ul>Anlamı: Veriler, sektörün istenen hızda büyümediğine işaret etti. Dünyada dijital dönüşüm çalışmalarını sürdüren ülkelerle yapılan kıyaslamaları baz alan endeks çalışmasında az da olsa bir ivme kaybı söz konusu. &nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bu çalışmamızda orta sıralarda yer alan ülkemiz bir başka uluslararası endeks çalışmasında da 52’nci sırada görünüyor. Dijitalleşme sadece donanım, yazılım ve servislerin satış rakamlarıyla ilintili de değil; aynı zamanda yenilikçi iş modelleri, mevcut iş modellerinin verimliliği, rekabetçiliği ve bunları yaratan inovasyon, insan kaynakları yetkinlikleriyle de çok yakından ilişkili."</blockquote>Ek olarak: 2022 yılında bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünü şekillendiren teknolojiler dört ana başlık altında toplanabiliyor; yapay zeka, bulut bilişim, otomasyon ile çevreye duyarlı olarak tasarlanmış ve üretilmiş teknolojiler.&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Söz konusu ana başlıkların her biri sektörde etkisini bir süredir hissettirmekte ve bu yıl asıl odak alanı bu konulardaki teknolojik gelişmelere nazaran, bu teknolojilerin sektörlere ve iş dünyasına olan entegrasyonunun hızlanması oldu."</blockquote>

Pareto İçgörü

Pareto İçgörü