Türkiye'nin ilk modern ve çağdaş sanat müzesi İstanbul Modern'in, Renzo Piano Building Workshop tarafından tasarlanan yeni binası geçtiğimiz hafta kapılarını ziyarete açtı. Mimarın ikonik çizgisini Boğaziçi’nin parlak sularıyla buluşturan yapı, aynı zamanda Renzo Piano'nun İstanbul'daki ilk eseri. Eczacıbaşı Topluluğu, Doğuş Grubu ve Bilgili Holding’in ortak katkısıyla inşa edilen müze daha açılmadan bile The New York Times'da “2023’te görülmesi gereken 52 yer” listesinde kendine yer bulmuştu. Uzun bir bekleyişten sonra nihayet Tophane'nin Boğaziçi ve Haliç'le buluştuğu tarihi rıhtımda çağdaş mimari ve sanatın tadını çıkarıyoruz.Bu hafta İstanbul Modern'in yeni binasındaki mimari detayları inceleyecek ve gözlemlerimizi aktaracağız.Keyifli okumalar, <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/strollingistanbul/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Altuğ Gönülal&nbsp;</a>&nbsp;

İstanbul’un kültürel mirasına dair araştırma ve keşif notları. Her ayın birinci ve üçüncü cuması.

Strolling Istanbul

Renzo Piano tasarımı İstanbul Modern'in yeni binası kapılarını ziyarete açtı!

İstanbul'da Renzo Piano İmzası

19.yüzyılda İngiltere'de başlayan İslam mirasına yönelik çalışmalar; oryantalist söylemin bilimselleşmesine katkıda bulundu. Bu dönemde devlet temsilinin en okunaklı biçimi olan mimaride, geçmiş modellerden hareketle yeni ideolojiler yaratıldı. Oryantalist mimarinin en önemli esin kaynağı olan Elhamra Sarayı, sahip olduğu estetik ve kültürel değerleriyle İslam mimarisinin zirvesi olarak görüldüğü için, bu söylemin en önemli referans noktası haline geldi.&nbsp;Oryantalizm söyleminde farklı bir konumda yer alan Osmanlı eklektisizmi için ise doğulu referanslar, genellikle yerel ve İslam medeniyetlerinin mimari eserleriydi. Osmanlı mimarisini uluslararası klasisizmden kurtaran bu yeni milli üslup, artık tasarımcısının fikrinden çok devletin dünyaya karşı duruşunu sembolize ediyordu.&nbsp;Emperyalizme karşı yeni bir İslam medeniyeti yaratmayı amaçlayan ve devletin temsiline önem veren dönemin siyasi ortamı; üç nesil boyunca Osmanlı saray baş mimarı olan Ermeni asıllı Balyan ailesinin tasarımlarında da etkili oldu. Devletin vermek istediği mesajlara öncelik veren Balyanlar; Batılı bir akademik altyapı altında eklektik/oryantalist mimari üretimler gerçekleştirdi.Bu hafta, Mimar Büke Uras'ın kaleme aldığı "Balyanlar: Osmanlı Mimarlığı ve Balyan Arşivi" kitabıyla ilk defa gün yüzüne çıkan arşiv belgelerinden hareketle; Balyan mimarlığındaki oryantalizmin izlerini süreceğiz.Keyifli okumalar, <a fr-original-style="" href="https://instagram.com/strollingistanbul/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Altuğ GÖNÜLAL</a>

Batı'da gelişen Oryantalist söylem Osmanlı saray mimarlığına nasıl yön verdi?

Devletin Görsel Temsili Bağlamında Balyan Mimarlığı

Kadim medeniyetlerin izlerini taşıyan ve hepimizin 'Kültür Beşiği' olarak andığı geniş bir coğrafyada, çeşitli ihmaller sonucunda 11 ilimizin kentsel dokusunda büyük tahribat bırakan ve neticesinde on binlerce yurttaşımızı kaybettiğimiz 6 Şubat depreminden beri üzüntü ve endişe içindeyiz.Afetin yol açtığı can ve mal kayıpları dışında, toplumsal hafızamızın ve kimliğimizin somut izleri olan yüzlerce tarihi yapı da ciddi zarar gördü. Peki deprem bölgesindeki kültür varlıkları bugün ne durumda?Günlük rutinlerimize geri dönmekte zorluk çektiğimiz bu süreçte, kültürel mirasa odaklanan haftalık bültenlerimize bir süreliğine ara vermiştik. Nihayet bu haftaki sayıda afet bölgesindeki kültür varlıklarına dair yapılan çalışmaları, kararları, gereklilikleri ve sahadaki gözlemlerimizi paylaşacağız.Depremde hayatını kaybedenleri saygıyla anıyor; ailelerine ve toplumumuza baş sağlığı diliyoruz. Afet bölgesinin en kısa zamanda özgün haline kavuşması ümidiyle.. <a fr-original-style="" href="https://instagram.com/strollingistanbul/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Altuğ GÖNÜLAL</a>

Deprem bölgesindeki kültür varlıklarımız bugün ne durumda?

Deprem Bölgesinde Kültürel Miras #1

Bu hafta, Osmanlı İstanbul'unun önde gelen Rum mahallelerinden biri olan Fener'de deniz kıyısındaki Tarihi Fener Evleri'nin peşinde bir yolculuğa çıkıyoruz. 18.yüzyıldan kalma bu evlerden üç tanesinin&nbsp;İBB Miras tarafından restore edilmesi ve 'Haliç Sanat' adı altında sanat galerileri olarak hizmet vermeye başlaması, bu ay sosyal medyada sıklıkla gördüğümüz paylaşımlardan oldu. Uzun yıllar boyunca kaderine terk edilen bu evlerin kamusal birer mekan olarak tekrar kent hayatına kazandırılması şüphesiz ki herkeste yoğun bir ilgi uyandırdı. Fener-Balat rotanıza dahil etmeniz ümidiyle, bu yapıların tarihçeleri ve mimarileri ile ilgili bilgileri derledik.Keyifli okumalar, <a fr-original-style="" href="https://instagram.com/strollingistanbul/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Altuğ GÖNÜLAL</a>

Fener Evleri'nin tarihi, mimarisi ve Haliç Sanat'a dönüşüm hikayesi.

Tarihi Fener Evleri Sanatla Buluştu!

Yeni yılın ilk sayısında; Mimar Raimondo D'aronco tarafından Saray Terzisi Jean Botter için, Grande Rue de Pèra'da (günümüzde İstiklal Caddesi) inşa edilen ve Art Nouveau akımının İstanbul'daki ilk örneği olarak kabul edilen Botter Apartmanı'nı mercek altına alıyoruz.Keyifli okumalar, Altuğ Gönülal

Kentin ilk moda evi, ilk Art Nouveau mimarisi ve ilk asansörlü binalarından biri olması sebebiyle döneminin sanatsal ve teknolojik gelişmelerini yansıtan Botter Apartmanı'ndayız.

Botter Apartmanı'nın Hikayesi

Gündelik hayatın koşturmacasında sürekli bir şeylere yetişmeye çalışırken soluklanıp başımızı kaldırmayı ve gözümüzün önünde yer alan tarihi çevreyi incelemeyi ihmal ediyoruz. Oysa ki yaşadığımız kentte geçmişin izleri her zaman detaylarda gizli.Yolunuz Karaköy'e düştüğünde çatılara dikkatlice bakın; buradaki bazı binaların üzerinde kubbeli Rus Kiliseleri bulunuyor. 19.yüzyılda Ortodoks Ruslar için hac yolunda konakladıkları evlerin çatı katına inşa edilen kiliseler, "Podvoriyes" ismiyle literatürde geçiyor. 20. yüzyılın başlarına gelindiğinde ise Bolşeviklerden kaçan Beyaz Ruslar, bu yapıları kullanmaya başlıyor.Bu hafta Beyaz Rusların İstanbul'daki izlerini ve Çatı Kiliselerinin örneklerinden olan Aya Panteleymon, Aya Andrea, Aya Ilia, Aya Zoni Kiliseleri'ni konuşacağız.Yeni yılınız kutlu olsun! Altuğ Gönülal

Karaköy’de çatı katlarında kubbeli Rus kiliseleri olduğunu biliyor muydunuz? 

Karaköy'de Rus Mirası: Çatı Kiliseleri

Mimarlık ve sanat birlikteliğinin en özel örneklerinden biri olan; 1957 yılında Mimar Emin Onat tarafından inşa edilen Marmara Apartmanı'nın ve içerisindeki Ercüment Kalmık eseri mozaik panoların peşinde Moda semtine doğru bir yolculuğa çıkıyoruz!Keyifli okumalar, Altuğ Gönülal

Mimarlığın sanatla buluştuğu bir hikâye: Marmara Apartmanı

Mozaiklerin Peşinde Marmara Apartmanı

Selamlar, Strolling Istanbul'a hoş geldin! 2020'den beri İstanbul'un kültürel mirasını yazılı ve görsel kaynaklar ışığında araştıran&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/strollingistanbul/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Strolling Istanbul</a>; mimarlık tutkunlarının, binaların ardındaki hikayeleri merak edenlerin ve şehirde yeni yerler keşfetmeyi huy edinenlerin buluştuğu bir platform olarak Aposto'da ilk yayınına başlıyor!&nbsp;Strolling Istanbul, kültürel mirasın korunmasına katkı sağlamayı ve kente dair farkındalığı artırmayı hedefliyor. Burada yalnızca şehrin simge yapılarını değil; günlük hayatını geçirdiğin, merak ettiğin veya hiç görmediğin binaların hikayesi hakkında bilgi edinebileceksin.İlk sayımızda Sirkeci'de bir saatçi dükkanındayız. Geçtiğimiz yıl restorasyon sırasında cephesinde açığa çıkarılan tarihi duvar yazıları, binanın içinde süregelen hayatları ve bulunduğu dönemi günümüze aktaran birer iz niteliğinde.&nbsp;Keyifli okumalar, Altuğ Gönülal

İlk sayımızda Sirkeci'de bir saatçi dükkanına gidiyoruz. Gömlekçi Paraskevas'tan Terzi Diliyanis'e, Fotoğrafçı Vaphiadis'ten Sanatçı Bernhard Wachtl'a değinip; kozmopolit kentten kalan izleri mercek altına alacağız.

Çok Kültürlü Kentin İzlerini Okumak #1

Kültür hakkında yayımlanan makaleler ve yayınlar

Kültür

Seyahat

Tarih hakkında yayımlanan yayın ve makaleler

Tarih

İtalyan mimarlık stüdyosu Renzo Piano Building Workshop, Türkiye'deki ilk projesi olan İstanbul Modern Sanat Müzesi'nin inşaatını tamamladı.

1. ACİL KORUMA MÜDAHALELERİ Güvenliğin sağlanmasının ardından, yapıların yıkılmamış ancak hasar alan kısımlarına, geçici acil koruma müdahalelerinin yapılması gerekmektedir. Etrafa dağılan ahşap ve taş gibi geleneksel yapım malzemelerini ise 'moloz' olarak adlandırmamalı; her birini belgelemeli ve kaybolanlarının peşine düşmeliyiz.Arkeolojik nitelikte çalışmalar yürütmek, kayıtları tutmak, verileri yerinde muhafaza etmek ve depolamak bu noktada oldukça önem taşıyor. Böylelikle gelecek koruma ve restorasyon çalışmalarına potansiyel vaat edecek çalışmalar yapmış oluruz.2. UZMAN SEFERBERLİĞİ Kuruluşların kültür varlıklarının korunması için yürüttüğü gönüllü çalışmalar süreklilik taşımalıdır. Bu nedenle ofis, saha ve laboratuvarda çalışacak ekipler tanımlanmalı ve koordineli bir şekilde saha eğitimleri verilmelidir.&nbsp;Geleneksel yapıların nasıl çalıştığını ve depreme nasıl tepki vereceğini bilen, deprem üstüne çalışmaları olan ve nerede hasar olduğunu/olabileceğini bilen koruma uzmanları önderliğinde; meslek odaları, uluslararası kurumlar, akademisyenler, öğrenciler, gönüllüler, belediyeler, sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetimlerin birlikte bölgedeki kültür varlıklarının korunmalarına yönelik eylem planlarını güncellemeleri ve geliştirmeleri gereklidir.3. TESCİL KAYITLARININ GÜNCELLENMESİ Tescil kaydı; bir yapının tarihi hafızasını araştırma, ortaya çıkarma ve sonrasında arşivleme süreçlerini kapsar. Yapının başına bir durum geldiğinde; dönüp bakılabilen bir data oluşturduğu için oldukça önemlidir. Ancak kırsal bölgelerdeki kültür varlıklarına ilişkin herhangi bir kültür envanteri ya da tescil kaydı maalesef bulunmamaktadır.Depremden etkilenen pek çok köy ve mahalledeki kültür varlıkları, tescilleri olmadığı için depreme bakımsız bir halde yakalanmak zorunda kaldı. 2853 Koruma Kanunu'nun varlığına rağmen, tescil konusunda şehir merkezlerine öncelik verildi ve kırsal boyuttaki pek çok sivil mimarlık örneği tescillenmedi. Kırsal mirasa dair akademik çalışmalar ve bireysel arşivler olsa da kurulun arşivinde henüz yer edinemedi.&nbsp;Kırsal yerleşime ek olarak; kent merkezlerinde bile bazı kültür varlıklarının halen tescil kaydının bulunmaması, ulusal envanterimizin tamamlanamamasına neden olmaktadır. Bakanlık fonlarıyla kırsalda halkın hayatını zorlaştırdığını düşündüğü bu yapıları günümüze adapte etmek ve tescil kayıtlarını güncelleyerek güvence altına almak gereklidir.4. AFET RİSK YÖNETİMİ Yeni bir afet meydana gelmeden önce afet risk yönetim planlaması için yatırım yapmak, felaket sonrasında arama-kurtarma ve rehabilitasyon çalışmalarına harcanacak bütçeyi azaltarak ekonomik sonuçlar doğuracaktır. Bu nedenle öncelikle farklı yerleşim ölçeklerine göre tehlike ve risklerin analizlerle belirlenebildiği; riskin azaltılabilmesi için kaynak ve önceliklerin saptanabildiği; eylem planlarının hazırlandığı ve yaşama geçirilebildiği güncel bir "Afet Risk Yönetimi" hazırlanmalıdır. Yapılan çalışmaların topluma aktarılması için bir veri tabanının hazırlanması, mirasla ilgili verilerin burada toplanması ve erişime açılması gerekmektedir.Yaşadığımız süreçten sonra koruma ve restorasyon yöntemlerini yeniden gözden geçirmeli; çalışmaları güncel teknolojiler ve bölgenin jeolojik özellikleriyle beraber ele almalıyız. Bu noktada yapıların özgünlük ve bütünlük değerini dikkate almak; miras ile beraber insan hayatının bir arada sürdürülebilmesini sağlamak oldukça önem taşımaktadır.5. YÖNETMELİKLERDE DEĞİŞİKLİKLER Rant politikaları ile yönetildiğimiz sürece hayatlarımızı ve kentlerimizi depreme karşı dirençli hale getiremeyeceğimizi hepimizin bilmesi gerekiyor. Dört yıl önce yürürlüğe giren Deprem Bina Yönetmeliği'nin artık tam anlamıyla uygulanması, geliştirilmesi ve denetlenmesi; bunun dışında İmar Barışı gibi politikaların toplumda karşılık bulmaması için çabalamamız gereklidir.Kültür varlıklarının korunması konusunda ise, genellikle betonarme ve çelik yapıların ihtiyaçlarına yönelen; ancak ahşap, taş ve kerpiç gibi geleneksel yapım sistemlerine tamamen cevap veremeyen yönetmeliklerin, daha bütünlüklü bir halde ele alınması ve her yapım türüne özgü bir çözüm geliştirilmesi gereklidir.&nbsp;6. ARKEOLOJİK ÇALIŞMALAR Deprem bölgesinde toprağın altında arkeolojik katmanlar olması yüksek bir ihtimaldir. Düşünün ki belediyenin altyapı kazısında bile pek çok veriye ulaşılabilmekteydik. Bu nedenle yeni yapıların yıkımları gerçekleştirilirken; bodrum kattaki molozların alınması konusunda daha dikkatli olunmalıdır.Arazilerde fay kırıklarının açtığı yarılmalarda kültür katmanlarının olup olmadığının arkeoloji uzmanları tarafından araştırılması ve varsa arkeolojik kalıntıların belgelenmesi gereklidir. Bulunan kalıntıların, gerekli işlemler yapılana kadar kendi parselleri içinde muhafaza edilmesine dikkat edilmelidir. Tespit, sınıflandırma, temizleme ve belgeleme işlemleri tamamlanan eserler; envanterleri kaydedildikten sonra müzelere ve geçici kazı evi depolarına nakledilmelidir.7. REKONSTRÜKSİYONLAR İnsanların yıkılan şehirlerine geri dönmelerini sağlayacak birer referans oldukları için; kültür varlıkları afet zamanlarında birinci dereceden önem taşımaktadır. Afetlerden sonra insanların bildikleri ve tanıdıkları bir kentsel çevreyi görmeleri; yerle olan ilişkilerinin korunması; travma sonrası rehabilitasyonun sağlanması için büyük önem arz edecektir. 'Rekonstrüksiyon' bu noktada çoğu anıt ve sivil yapıyı kaybettiğimiz için farklı ölçeklerde bir çözüm olarak seçilmelidir.Bir yapının kalıntıları üzerinden ve/veya diğer belgeler yardımıyla eski halinin belirlenerek yeniden inşa edilmesine 'rekonstrüksiyon' diyoruz. Koruma kuramı, normalde bu yöntemi eksiksiz ve ayrıntılı bir belgelemeye dayandığı ve asla varsayıma yer verilmediği sürece kabul etmektedir. Arkeolojik kalıntıların, tarihi yapı veya bölgelerin rekonstrüksiyonu, ancak istisnai durumlarda uygulanmalıdır.&nbsp;Beklenenlerin ötesinde ve etkileme alanı çok büyük olan bir deprem yaşadığımız için, afet bölgesinde rekonstrüksiyonu kabul edebiliyoruz. Depremden etkilenen kent dokusunun ve tarihi yapıların özgün biçimiyle yeniden ayağa kaldırılmasının sabır gerektiren bir iş olması ve elimizdeki verilerin yetersiz kalmasından dolayı, kurumların arşivlerine ve fotoğraflarına her zamankinden daha çok ihtiyaç duyuyoruz.

Depremin somut kültürel miras üzerindeki risklerinin azaltılması için yapılması gerekenler.

Bundan Sonra Nasıl İlerlemeliyiz?

<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kültür Varlıklarımız Niçin Hasar Aldı?</h2>6 Şubat'ta gerçekleşen deprem, kuşkusuz can kayıpları kadar kültür varlıklarının tahribatına da neden olan büyük bir felaketti. Tarihinde büyük depremler geçirmiş olan ve kentsel dokusu tarihi yapılar, müzeler ve ören yerleriyle çevrili bu şehirlerde pek çok kültür varlığı tehlikeye açık bir halde depremi beklemekteydi. Eserlerin depremde aldığı hasarı sadece afet riskine bağlamamalı; yanlış uygulamalar, bakımsızlık, denetimsizlik ve ilişkili diğer ihmalleri bir arada konuşmalıyız.&nbsp;Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi'nin (ICOMOS) 2003-2004 yıllarında yürüttüğü araştırmalar; doğal-insan yapımı afetlerin, düzenli bakım eksikliğinin, ekonomik-sosyal değişimin etkilerinin, yetersiz koruma standartlarının, kontrolsüz uygulamaların, turizm kaynaklı hasarların ve iklim değişikliğinin kültür varlıkları için en fazla hasarı yaratan riskler olduğunu öne sürdü. Bu faktörlerin çoğunun kültür varlıklarımız için deprem öncesinde de risk teşkil etmesi, eserlerin depremi kırılgan şekilde karşılamasına yol açtı. Bölgede genellikle turizme yönelik işlevle donatılan ve olağan hayatın dışına yönlendirilen hızlı restorasyonların tercih edilmesi, denetimden uzak yapılaşma koşulları ve restorasyon teşvikinin olmaması, somut kültürel mirasın metruk halde bırakılmasına ve yıkımına yol açtı.Anıt eserlerimizin, minare gibi zayıf noktalarından yıkıldığı ve böylelikle son cemaat mahallerinin ve kubbelerin çökmesini tetiklediği gözlemlendi. Deprem süresince genellikle anıt eserlerimiz üzerine görseller yayınlansa da, bunun yanı sıra sivil mimarlık örneklerimiz de ciddi zararlarla karşı karşıya kaldı.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bölgedeki Kültür Varlıkları İçin Neler Yapılıyor?</h2>Yaşantılarımızın anlamını taşıyan ve ortak hafızamızda yer edinen şehirlerimizin somut izleri olan kültür varlıklarımızı korumak; onlara yalnızca bir bina olarak değil; insanların değer atfettiği, yaşamlarını sürdürdüğü birer tarihi belge olarak bakmamız gerektiğini düşünüyoruz.Depremin ilk günlerinde, arama-kurtarma çalışmalarına verilen öncelik nedeniyle somut kültürel mirasa yönelik ciddi bir güvenlik önlemi alınamamıştı. Ayrıca yolların kapalı olması sebebiyle belirlenen noktalara ulaşılamıyordu. &nbsp;Medyaya servis edilen ilk görsellerden, yapı kalıntılarının definecilik gibi çeşitli tehlikelere açık halde olduğu görülmekteydi. Bu süreçte kimi zaman kalıntıların üzerinde durmak zorunda kalan iş makineleri de eserlerin tahribatını hızlandırmaktaydı. Ancak tüm bunlara rağmen, kültür varlıklarına ait enkazın dikkatlice saklanması ve belgelenmesi gerekiyordu.&nbsp;İlerleyen süreçte ise kültür varlıklarında hasar tespiti için bölgeye &nbsp;yetkililer gönderildi, ancak sanat eserlerimizi yağmacılığa karşı korumak üzere öncelik müzelere verildi. Yapı kalıntılarının çevresine bant çekilerek ve tescil levhaları yerleştirilerek güvenliği sağlanmaya çalışıldı.&nbsp;Kültür Turizm Bakanlığı ile Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün çağrısı üzerine ise ICOMOS, Mimarlar Odası ve çeşitli sivil toplum kuruluşlarından oluşan ekipler deprem bölgesine ulaştı. Kültür Bakanlığı, kamuya ait kültür varlıklarının hasar tespitinin tamamlandığını, yapılardan ayrılan her parçanın koruma altına alınarak restorasyonların aslına uygun şekilde hızla gerçekleştirileceğini belirtti. UNESCO yetkilileri ise deprem bölgesinde kapsamlı hasar değerlendirmelerini tamamladı ve ardından müdahale planları geliştirmeye başladı. Uzun vadeli ihtiyaçlar, bütçeler ve kaynaklara yönelik çalışmalar ise halen devam ediyor.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bundan Sonra Nasıl İlerlemeliyiz?</h2><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">1. Acil Koruma Müdahaleleri</h3>Güvenliğin sağlanmasının ardından, yapıların yıkılmamış ancak hasar alan kısımlarına, geçici acil koruma müdahalelerinin yapılması gerekmektedir. Etrafa dağılan ahşap ve taş gibi geleneksel yapım malzemelerini ise 'moloz' olarak adlandırmamalı; her birini belgelemeli ve kaybolanlarının peşine düşmeliyiz.Arkeolojik nitelikte çalışmalar yürütmek, kayıtları tutmak, verileri yerinde muhafaza etmek ve depolamak bu noktada oldukça önem taşıyor. Böylelikle gelecek koruma ve restorasyon çalışmalarına potansiyel vaat edecek çalışmalar yapmış oluruz.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">2. Uzman Seferberliği</h3>Kuruluşların kültür varlıklarının korunması için yürüttüğü gönüllü çalışmalar süreklilik taşımalıdır. Bu nedenle ofis, saha ve laboratuvarda çalışacak ekipler tanımlanmalı ve koordineli bir şekilde saha eğitimleri verilmelidir.&nbsp;Geleneksel yapıların nasıl çalıştığını ve depreme nasıl tepki vereceğini bilen, deprem üstüne çalışmaları olan ve nerede hasar olduğunu/olabileceğini bilen koruma uzmanları önderliğinde; meslek odaları, uluslararası kurumlar, akademisyenler, öğrenciler, gönüllüler, belediyeler, sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetimlerin birlikte bölgedeki kültür varlıklarının korunmalarına yönelik eylem planlarını güncellemeleri ve geliştirmeleri gereklidir.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">3. Tescil Kayıtlarının Güncellenmesi</h3>Tescil kaydı; bir yapının tarihi hafızasını araştırma, ortaya çıkarma ve sonrasında arşivleme süreçlerini kapsar. Yapının başına bir durum geldiğinde; dönüp bakılabilen bir data oluşturduğu için oldukça önemlidir. Ancak kırsal bölgelerdeki kültür varlıklarına ilişkin herhangi bir kültür envanteri ya da tescil kaydı maalesef bulunmamaktadır.Depremden etkilenen pek çok köy ve mahalledeki kültür varlıkları, tescilleri olmadığı için depreme bakımsız bir halde yakalanmak zorunda kaldı. 2853 Koruma Kanunu'nun varlığına rağmen, tescil konusunda şehir merkezlerine öncelik verildi ve kırsal boyuttaki pek çok sivil mimarlık örneği tescillenmedi. Kırsal mirasa dair akademik çalışmalar ve bireysel arşivler olsa da kurulun arşivinde henüz yer edinemedi.&nbsp;Kırsal yerleşime ek olarak; kent merkezlerinde bile bazı kültür varlıklarının halen tescil kaydının bulunmaması, ulusal envanterimizin tamamlanamamasına neden olmaktadır. Bakanlık fonlarıyla kırsalda halkın hayatını zorlaştırdığını düşündüğü bu yapıları günümüze adapte etmek ve tescil kayıtlarını güncelleyerek güvence altına almak gereklidir.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">4. Afet Risk Yönetimi</h3>Yeni bir afet meydana gelmeden önce afet risk yönetim planlaması için yatırım yapmak, felaket sonrasında arama-kurtarma ve rehabilitasyon çalışmalarına harcanacak bütçeyi azaltarak ekonomik sonuçlar doğuracaktır. Bu nedenle öncelikle farklı yerleşim ölçeklerine göre tehlike ve risklerin analizlerle belirlenebildiği; riskin azaltılabilmesi için kaynak ve önceliklerin saptanabildiği; eylem planlarının hazırlandığı ve yaşama geçirilebildiği güncel bir "Afet Risk Yönetimi" hazırlanmalıdır. Yapılan çalışmaların topluma aktarılması için bir veri tabanının hazırlanması, mirasla ilgili verilerin burada toplanması ve erişime açılması gerekmektedir.Yaşadığımız süreçten sonra koruma ve restorasyon yöntemlerini yeniden gözden geçirmeli; çalışmaları güncel teknolojiler ve bölgenin jeolojik özellikleriyle beraber ele almalıyız. Bu noktada yapıların özgünlük ve bütünlük değerini dikkate almak; miras ile beraber insan hayatının bir arada sürdürülebilmesini sağlamak oldukça önem taşımaktadır.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">5. Yönetmeliklerde Değişiklikler</h3>Rant politikaları ile yönetildiğimiz sürece hayatlarımızı ve kentlerimizi depreme karşı dirençli hale getiremeyeceğimizi hepimizin bilmesi gerekiyor. Dört yıl önce yürürlüğe giren Deprem Bina Yönetmeliği'nin artık tam anlamıyla uygulanması, geliştirilmesi ve denetlenmesi; bunun dışında İmar Barışı gibi politikaların toplumda karşılık bulmaması için çabalamamız gereklidir.Kültür varlıklarının korunması konusunda ise, genellikle betonarme ve çelik yapıların ihtiyaçlarına yönelen; ancak ahşap, taş ve kerpiç gibi geleneksel yapım sistemlerine tamamen cevap veremeyen yönetmeliklerin, daha bütünlüklü bir halde ele alınması ve her yapım türüne özgü bir çözüm geliştirilmesi gereklidir.&nbsp;<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">6. Arkeolojik Çalışmalar</h3>Deprem bölgesinde toprağın altında arkeolojik katmanlar olması yüksek bir ihtimaldir. Düşünün ki belediyenin altyapı kazısında bile pek çok veriye ulaşılabilmekteydik. Bu nedenle yeni yapıların yıkımları gerçekleştirilirken; bodrum kattaki molozların alınması konusunda daha dikkatli olunmalıdır.Arazilerde fay kırıklarının açtığı yarılmalarda kültür katmanlarının olup olmadığının arkeoloji uzmanları tarafından araştırılması ve varsa arkeolojik kalıntıların belgelenmesi gereklidir. Bulunan kalıntıların, gerekli işlemler yapılana kadar kendi parselleri içinde muhafaza edilmesine dikkat edilmelidir. Tespit, sınıflandırma, temizleme ve belgeleme işlemleri tamamlanan eserler; envanterleri kaydedildikten sonra müzelere ve geçici kazı evi depolarına nakledilmelidir.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">7. Rekonstrüksiyonlar</h3>İnsanların yıkılan şehirlerine geri dönmelerini sağlayacak birer referans oldukları için; kültür varlıkları afet zamanlarında birinci dereceden önem taşımaktadır. Afetlerden sonra insanların bildikleri ve tanıdıkları bir kentsel çevreyi görmeleri; yerle olan ilişkilerinin korunması; travma sonrası rehabilitasyonun sağlanması için büyük önem arz edecektir. 'Rekonstrüksiyon' bu noktada çoğu anıt ve sivil yapıyı kaybettiğimiz için farklı ölçeklerde bir çözüm olarak seçilmelidir.Bir yapının kalıntıları üzerinden ve/veya diğer belgeler yardımıyla eski halinin belirlenerek yeniden inşa edilmesine 'rekonstrüksiyon' diyoruz. Koruma kuramı, normalde bu yöntemi eksiksiz ve ayrıntılı bir belgelemeye dayandığı ve asla varsayıma yer verilmediği sürece kabul etmektedir. Arkeolojik kalıntıların, tarihi yapı veya bölgelerin rekonstrüksiyonu, ancak istisnai durumlarda uygulanmalıdır.&nbsp;Beklenenlerin ötesinde ve etkileme alanı çok büyük olan bir deprem yaşadığımız için, afet bölgesinde rekonstrüksiyonu kabul edebiliyoruz. Depremden etkilenen kent dokusunun ve tarihi yapıların özgün biçimiyle yeniden ayağa kaldırılmasının sabır gerektiren bir iş olması ve elimizdeki verilerin yetersiz kalmasından dolayı, kurumların arşivlerine ve fotoğraflarına her zamankinden daha çok ihtiyaç duyuyoruz.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kaynakça</h3><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; box-sizing: border-box;">ICCROM,&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.iccrom.org/publication/guide-risk-management" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">"Guide to Risk Management"</a></li><li fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; box-sizing: border-box;">ICOMOS,&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.icomos.org/en/what-we-do/risk-preparedness/heritage-at-risk-reports" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">"Heritage at Risk Reports"</a></li><li fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.haberturk.com/deprem-bolgesindeki-kultur-varliklari-ne-durumda-3564361?page=7" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">https://www.haberturk.com/deprem-bolgesindeki-kultur-varliklari-ne-durumda-3564361?page=7</a></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.yenicaggazetesi.com.tr/afet-bolgesindeki-kulturel-varliklarla-ilgili-uyari-640375h.htm" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">https://www.yenicaggazetesi.com.tr/afet-bolgesindeki-kulturel-varliklarla-ilgili-uyari-640375h.htm</a></li></ul>

Kültür varlıklarını deprem riskine karşı savunmasız bırakan ihmaller, mevcut durum, sahadaki çalışmalar ve yapılması gerekenlere dair.

Deprem Bölgesinde Kültürel Miras

Yaşantılarımızın anlamını taşıyan ve ortak hafızamızda yer edinen şehirlerimizin somut izleri olan kültür varlıklarımızı korumak; onlara yalnızca bir bina olarak değil; insanların değer atfettiği, yaşamlarını sürdürdüğü birer tarihi belge olarak bakmamız gerektiğini düşünüyoruz.Depremin ilk günlerinde, arama-kurtarma çalışmalarına verilen öncelik nedeniyle somut kültürel mirasa yönelik ciddi bir güvenlik önlemi alınamamıştı. Ayrıca yolların kapalı olması sebebiyle belirlenen noktalara ulaşılamıyordu. &nbsp;Medyaya servis edilen ilk görsellerden, yapı kalıntılarının definecilik gibi çeşitli tehlikelere açık halde olduğu görülmekteydi. Bu süreçte kimi zaman kalıntıların üzerinde durmak zorunda kalan iş makineleri de eserlerin tahribatını hızlandırmaktaydı. Ancak tüm bunlara rağmen, kültür varlıklarına ait enkazın dikkatlice saklanması ve belgelenmesi gerekiyordu.&nbsp;İlerleyen süreçte ise kültür varlıklarında hasar tespiti için bölgeye &nbsp;yetkililer gönderildi, ancak sanat eserlerimizi yağmacılığa karşı korumak üzere öncelik müzelere verildi. Yapı kalıntılarının çevresine bant çekilerek ve tescil levhaları yerleştirilerek güvenliği sağlanmaya çalışıldı.&nbsp;Kültür Turizm Bakanlığı ile Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün çağrısı üzerine ise ICOMOS, Mimarlar Odası ve çeşitli sivil toplum kuruluşlarından oluşan ekipler deprem bölgesine ulaştı. Kültür Bakanlığı, kamuya ait kültür varlıklarının hasar tespitinin tamamlandığını, yapılardan ayrılan her parçanın koruma altına alınarak restorasyonların aslına uygun şekilde hızla gerçekleştirileceğini belirtti. UNESCO yetkilileri ise deprem bölgesinde kapsamlı hasar değerlendirmelerini tamamladı ve ardından müdahale planları geliştirmeye başladı. Uzun vadeli ihtiyaçlar, bütçeler ve kaynaklara yönelik çalışmalar ise halen devam ediyor.&nbsp;

Bölgedeki kültür varlıklarının mevcut durumu ve korunmaları için sahada neler yapıldığına dair.

Bölgedeki Kültür Varlıkları İçin Neler Yapılıyor?

Tarihi Fener Evleri'nin tarihsel süreci ve kültür mekanına dönüşümü üzerine.

General Léon Marie Eugène de Beylié'nin 1903 yılında kaleme aldığı "L'habitation Byzantine: Les Anciennes Maisons de Constantinople" adlı eserde, Fener Evlerindeki mimarinin Bizans'a dayanan kökenleri çeşitli çizimler ve fotoğraflar ile açıklanmıştır.&nbsp;De Beylié, 20.yüzyıl başında Fener Caddesi'nde eski deniz surlarının dışında bu evlerden 20 tane bulunduğunu; şehrin genelinde ise benzer mimari özelliklere sahip toplam 80 tane ev olduğunu öne sürer. Evlerin genellikle 17 ve 18.yüzyıl kitabesi olduğunu ancak bazılarının 15.yüzyıla tarihlendiğini belirtir. İster fetih sonrası dönemden, isterse de 17. yüzyıldan kalma olsunlar; tüm Fener Evleri 14.yüzyıl Bizans sivil mimarisinden esintiler taşımaktadır.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/6/1674905813595.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.59" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fener Evleri Çizimi, 1927 Kaynak: Louis Rosenberg / The William S. Pilling KoleksiyonuOsmanlı sivil mimarisinin özgün örneklerinden olan Fener Evleri, İstanbul'un diğer semtlerinde yer alan geleneksel ahşap mimariye tezat oluşturan taş yapılardır. Kalın duvarlar, iri demir parmaklıklar, konsollar üzerinde taşınan cumbalar ve kemerli kapılar, Fener Evlerini karakterize eden mimari unsurlar olmuştur. Bu evlerde, geç Bizans dönemi mimarisinin ana ögelerinden olan kirpi saçak, yarım daire biçimli pencereler ve taş-tuğla almaşık cephe düzeni sürdürülürken; kubbe veya tonozla örtülen bir plan tipolojisi benimsenmiştir. Sivri kemerli-şebekeli pencereler ise Bizans mimarisinden kopuşun ve dönemin yeni üslup özelliklerinin benimsendiğinin göstergesidir.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/6/1674906233428.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.33" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fener Evleri, 1900'ler Kaynak:&nbsp;L'habitation Byzantine: Les Anciennes Maisons de ConstantinopleDe Beylié, ilk Venedik Elçiliği'nin; sonrasında ise Fenerli Spatharis ailesinin kullandığı 270 ve 272 nolu Fener Evleri üzerine, Stephen Gerlach'ın 1690 İstanbul ziyaretinde yaptığı mimari analizleri şöyle aktarır:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(10, 27, 255); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(10, 27, 255); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"İki katlı Petite Voite Evi (küçük tonozlu ev), tuğla ve taştan inşa edilmiştir. Küçük bir tonozla örtülü giriş mekanı, sağında merdiven olan bir hole açılmaktadır. Denizden su sızdığı için evde bodrum kat bulunmamaktadır; bunun yerine sokak seviyesinde bulunan tonozlu bir oda depo olarak kullanılmaktadır. Birinci katta yer alan büyük tonozlu merkez oda ise neredeyse tüm evin genişliğini kaplamaktadır. Tonozlu narteksin önünde yer alan mukarnas başlıklı mermer sütunlar merkez odayı çevrelemektedir. Çatı yükünü hafifletmek için 5.yüzyıl Bizans mimarisine benzer şekilde tonoz ve çatı arasındaki boşluk toprak çömleklerle doldurulmuştur. Bu yöntem diğer Fener Evleri'nde de kullanılmıştır."</blockquote><img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1674769195848.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.86" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">270 numaralı evin 1. kat plan şeması Kaynak: L'habitation Byzantine: Les Anciennes&nbsp;Maisons de Constantinople<img src="https://images.aposto.com/2023/0/6/1674905050145.png" width="550" style="width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.90" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Benzer plan şemasına sahip olan Fener'deki&nbsp;Sina Manastırı Metochionu İkametgahı Kaynak: W. H. Bartlett, “A Turkish Apartment in Phanar”, 1830.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/6/1674905682851.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.34" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fener Sina Manastırı Metochionu, 1900'ler Kaynak:&nbsp;L'habitation Byzantine: Les Anciennes Maisons de Constantinople<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(10, 27, 255); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(10, 27, 255); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"270 nolu evin bitişiğinde yer alan ve yine Venedik Elçiliğinin kullandığı 272 numaralı ev ise ilginç bir plana sahiptir. Sütunlarla çevrili ve düz tavanlı geniş bir oda ile tonoz örtülü bir hol arasında merkezi bir merdiven yer almaktadır. Ne yazık ki zemin kattaki merdiven ve tonozlar depremden zarar gördüğü için Bay Spatharis bu binayı yıkmak zorunda kalacağından korkmaktadır. Böylece Fener'in tüm eski evleri yavaş yavaş yok olacak gibi duruyor."</blockquote><img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1674771777988.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.18" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">272 numaralı evin 1. kat plan şeması Kaynak: L'habitation Byzantine: Les Anciennes&nbsp;Maisons de Constantinople<img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1674773702936.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.29" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">270-272 numaralı Fener Evleri, 1900'ler Kaynak:&nbsp;L'habitation Byzantine: Les Anciennes Maisons de Constantinople<img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1674774167222.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.95" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">270-272 numaralı Fener Evleri, 1934 Kaynak: Dumbarton Oaks Araştırma Kütüphanesi - Nicholas V. Artamonoff Koleksiyonu<img src="https://images.aposto.com/2023/0/6/1674904959935.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.52" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fener Evleri (sağda 270-272 numaralı evler) Kaynak: Gurlitt, Die Baukunst Konstantinopels, Berlin, 1907.Fener'deki eski evlerin ileride tamamen yok olacağından endişe duyan yazar, son olarak merkezi kubbeli plan şemasına sahip olan 302 numaralı evi Bizans mimarisiyle özdeşleştirerek anlatır:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(10, 27, 255); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(10, 27, 255); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"302 numaralı ev eski Venedik elçiliğine yakın bir konumdadır. Birinci katında yatak odası veya oturma odası olarak kullanıldığını düşündüğümüz merkezi bir odadan bahsedeceğiz. Her Fener Evi'nde olduğu gibi, bu oda da yine pencereleriyle sokağa bakan bir düzen tercih edilmiştir. Bizans üslubunda sarıya boyanmış bir korniş, sütun başlıklarının yüksekliğinde duvarlar boyunca uzanır. 270 ve 302 numaralı evlerin oturma odaları-yatak odaları, Labarthe tarafından çok iyi şekilde tarif edilen Konstantinopolis İmparatorluk Sarayı'nın benzer işleve sahip odalarıyla benzerlik taşıyor. Narteksi, tonozlu veya kubbeli odayı her zaman Bizans mimarisinde buluruz; burada eksik olan sadece mozaikler."</blockquote><img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1674772628267.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.75" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">302 nolu evin 1. plan şeması Kaynak: L'habitation Byzantine: Les Anciennes&nbsp;Maisons de Constantinopleİstanbul'un Fethiyle beraber Fener-Balat bölgesine geçen Venedik kolonisinden miras kalan Fener Evleri, 18.yüzyıldan itibaren gelişim gösterir. Fenerli Rum Beylere ait sarayların, "selamlık" ya da "divanhanesi" olarak kullanılmaya başlanan evler; yapım tekniğiyle Bizans mimarisini, mekan biçimlenişiyle ise Osmanlı dönemini yansıtacak şekilde inşa edilmeye devam eder. İç mekanlardaki süsleme ve bezemelerde Osmanlı Baroğu'nun izlerini görmek mümkündür. Yapılar 18. yüzyıldan kaderine terk edildiği döneme kadar; depo, atölye, ticarethane, konaklama ve eğlence gibi farklı amaçlara hizmet verir.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/0/6/1674906711278.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.42" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fener Evleri, 1900'ler Kaynak: Atatürk Kitaplığı Kartpostal Arşivi<img src="https://images.aposto.com/2023/0/6/1674904425751.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.57" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fener kıyıları, 1900'ler Kaynak: Atatürk Kitaplığı Kartpostal Arşivi<div fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;" title="Page 1">Sanayi tesislerinin 19.yüzyıldan itibaren kıyıda yoğunlaşmasıyla Fener Evlerinin imalathane olarak kullanılmaya başlanması, ileriki süreçte harap bir hale gelmesine neden olur. Eski Venedik Elçiliği'nin de dahil olduğu pek çok Fener Evi, 1985 yılındaki Haliç kıyısında gerçekleştirilen kentsel planlama çalışmaları sonucunda yıktırılır. Böylelikle günümüze oldukça az Fener Evi ulaşır ve çoğunluğu harap haldedir.</div>

Fener Evleri'nin tarihsel süreci ve Bizans mimarisine dayanan kökenleri üzerine.

Tarihi Fener Evleri

18.yüzyıldan kalma Fener Evlerinden üç tanesi İBB Miras tarafından restore edildi ve 'Haliç Sanat' adı altında sanat galerileri olarak hizmet vermeye başladı. Böylelikle Cibalikapı’dan başlayıp Fener sahil şeridi boyunca devam eden bir kültür rotası oluştu. Haliç Sanat 1-2 ve 3 olarak adlandırılan üç yapı, içerisinde &nbsp;yer alan çağdaş sanat eserleri ve tarihi atmosferiyle insanı etkiliyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/6/1674909311132.jpeg" width="550" fr-original-style="" style="vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; max-width: 100%; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-class="fr-draggable">Haliç Sanat 1 / Ceneviz Evi Fotoğraf: Altuğ GönülalProje kapsamında restore edilen birinci ev olan Ceneviz Evi, güncel sanatın önemli isimlerinden Vahap Avşar'ın “Özgürlük Operasyonu” başlıklı sergisi yer alıyor. Kadir Has Üniversitesi’nin hemen yanında yer alan binaya, metro ile Haliç durağında indikten sonra yaklaşık 12 dakika yürüyerek ulaşabiliyorsunuz.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/0/6/1674909347962.png" width="550" fr-original-style="" style="vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; max-width: 100%; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-class="fr-draggable">1900'lerde Ceneviz Evi Kaynak:&nbsp;L'habitation Byzantine: Les Anciennes Maisons de ConstantinopleDe Beylié'nin eserinde yapının 1900'lerdeki halini gösteren fotoğraflarına bakıldığında üzerinde Rumca "Oduncu" yazan bir tabela fark edilebiliyor. Diğer Fener Evlerinden farklı olarak, cephesinde kıvrımlı Barok bir cumba yer alıyor ve plan şeması yukarıda bahsettiğimiz 302 nolu evin kubbeli plan şemasıyla tamamen aynı. Üç katlı evin iç mekanlarında klasik Osmanlı mimarisinden barok motifli kabartmalı süslemeler ve figürler yer alıyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/6/1674910119790.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Haliç Sanat 1 / Ceneviz Evi Fotoğraf: Altuğ Gönülal<img src="https://images.aposto.com/2023/0/6/1674910200320.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Haliç Sanat 2 Fotoğraf: Altuğ GönülalHaliç Sanat rotasının ikinci evin arka cephesi, önceden kıyıya nazır olan deniz surlarına bitişik şekilde inşa edilmiştir. Yapının içinde konumlandırılan, sanatçı Fatih Alkan'ın “Devinen Dirim” isimli sergisi, insanın ruh ile beden uyumuna odaklanıyor. Merdivenle yapının en üstüne kadar çıkıp galeri boşluğundan; yapının tonozlu tavanlarını, tuğla ve taş duvarlarını ve barok süslemelerini inceleyebilirsiniz.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/6/1674910567405.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Haliç Sanat 2 Fotoğraf: Altuğ GönülalÜçüncü Fener Evi ise diğerlerinden farklı olarak üç katlı kule formunda bir yapı. Yapının katları dıştan dolaşan bir merdivenle gezilebiliyor. İçerideki tuğla tonozlar, pişmiş topraktan altıgen karolu zeminler ve barok feslikler oldukça etkileyici. Sveti Stefan Bulgar Kilisesi’ne oldukça yakın konumda olan bu evde Hülya Özdemir &amp; Ferhat Satıcı'nın “Solgun Yolların Gölgesinde” sergisi devam ediyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/0/6/1674911014620.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Haliç Sanat 3 Fotoğraf: Altuğ Gönülal<img src="https://images.aposto.com/2023/0/6/1674911045446.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Haliç Sanat 3 Fotoğraf: Altuğ Gönülal

Tarihi Fener Evleri'nin tarihsel süreci ve kültür mekanına dönüşümü.

Haliç Sanat

<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Jean Botter'in Moda Devri</h2>Jean Botter, tam adıyla Johannes Theodorus Botter (1845 - 1917), II. Abdülhamid'in çalışkan, titiz ve çağdaş olarak tanımladığı Hollanda kökenli bir saray terzisidir. Avrupa modasını Osmanlı hanedanı ve İstanbul elitleriyle buluşturan Botter; batılılaşan başkentte modaya yön veren ve tanınan isimlerden biri olur.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1673551655206.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.65" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Jean Botter'in Portre Fotoğrafı Kaynak: Sébah &amp; Joaillier Fotoğraf Stüdyosu Arşivi&nbsp;Jean Botter'in saray terziliği dışında II. Abdülhamid ile kişisel bir dostluğu olduğu ve karşılıklı hediyeleştikleri söylenir. Sultanın takım elbisesinden aksesuarlarına kadar görsel temsiliyetinin tamamı Botter'e emanet edilir. Ayrıca bu dönemde diğer hanedan üyelerine de pek çok kıyafet tasarladığı bilinir. Örneğin; Abdülhamid'in kızı Naime Sultan'a tasarladığı 'gelinlik' sayesinde, Avrupa kökenli beyaz gelinlik giyme geleneğinin sarayda ve ilerleyen süreçte tüm şehirde yaygınlaşmasında rol alır.Abdülhamid, terzisinin emeklerinin bir karşılığı olarak, İstanbul'un Avrupa'ya açılan penceresi olarak kabul edilen Beyoğlu'nda, Paris'teki benzerleriyle yarışan bir 'moda evi' inşa ettirme sözü verir. Moda evi arazisinin Botter'e bağışlandığı belgeler, Yıldız Sarayı arşivinde yer alır. Mimar Raimondo D'Aronco'nun tasarladığı moda evi, uzun yıllar boyunca Osmanlı hanedanı ve İstanbul elitlerine yönelik kıyafetlerin hazırlandığı ve özel defilelerin düzenlendiği çağdaş bir mekana dönüşür. Sultana borç verecek derecede zengin olan İstanbul elitleri, Botter'in vitrini önünde kuyruk oluşturur. Reşat Ekrem, Botter'in Osmanlı akçesi ile çalışmadığını, Fransa'daki meslektaşlarının tarifesinden, yani bin 200 franktan bir elbise diktiğini ileri sürer.İlerleyen yıllarda Abdülhamid'in tahttan indirilmesi ve Balkanlarda patlak veren olaylar, İstanbul'un gündemini değiştirir. Bu dönemde Pera'da moda sektörüne yönelik ilginin azalmasıyla birlikte; Terzi Botter şehri terk edip Paris'e gider ve moda evi özgün işlevini kaybeder. Pek çok kez el değiştiren yapıya 1940'lı yıllarda Hazine el koyar ve mülkiyet davaları nedeniyle yıllarca atıl bir halde kaderine terk edilir.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Raimondo D'Aronco ve Eşsiz Tasarımı</h2>1901 yılında dönemin ünlü mimarlarından Raimondo D'Aronco'nun tasarımını üstlendiği Botter Apartmanı; zarif dekoratif süslemelerin ön plana çıktığı ve kıvrımlı bitkisel desenlerin sıklıkla kullanıldığı Art Nouveau akımının İstanbul'daki ilk örneği olur. Ayrıca inşasında çelik konstrüksiyon kullanılan ilk İstanbul Apartmanı ve Pera Palas Oteli'nden sonra asansörü olan ikinci yapı olma özelliği taşır. D'Aronco'nun tasarımında moda evi olarak kurgulanan ilk iki kattaki yüksek tavanlar ve vitrinler, ihtişamlı bir giriş mekanı oluştururken; yukarıdaki katlar Jean Botter ve ailesinin konutu olarak kurgulanır.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1673548014394.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.46" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">D'Aronco'nun suluboya cephe çizimi&nbsp;&nbsp;/ 1900. Kaynak: GAMUD Koleksiyonu<img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1673558680627.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">2000'ler başında Botter Apartmanı Fotoğraf: Meral Akçay Arşivi19.yüzyıl sonunda sanayileşmenin dayattığı tekdüze mimariye karşı Avrupalı sanatçılar ve mimarlar tarafından geliştirilen "Art Nouveau" üslubunun vazgeçilmez unsurlarından olan floral desenler ve eğrisel formlar; Botter Apartmanı'nın dış cephesi, aydınlatmaları, balkon korkulukları, asansörü ve kapılarında kullanılır. Ayrıca cephedeki en ilginç detaylardan biri de; buğday başaklarından yapılmış bir çelenk takan, çekik gözleri ve dalgalı saçları olan Art Nouveau stilinde tasvir edilmiş kadın masklarıdır.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1673557666596.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.33" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kadın maskları Kaynak: <a fr-original-style="" href="//biristanbulhayali.com" rel="noopener noreferrer noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">biristanbulhayali.com</a><img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1673548165905.jpeg" width="550" style="width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.67" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Süsleme, vitrin ve mağaza kapısı detay çizimleri, 1901 Kaynak: GAMUD Koleksiyonu<div fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;" title="Page 11">Art Nouveau üslubun özellikleri; giriş kapısının demir kanatlarında halkalar, kamçılar ve iki adet büyük gül süslemesiyle devam eder. Kapının çevresini ve alınlık kısmını; vazolardan çıkan dallar, tomurcuk güller ve yaprak bezemeleri kaplar.</div><img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1673557484422.jpeg" width="550" style="width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.79" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> Fotoğraf: Altuğ Gönülal<img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1673557769883.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.75" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: Altuğ Gönülalİkinci kat hariç her katın salonunda kızıl damarlı mermer çerçeve içinde olacak şekilde tasarlanan görkemli şömineler yer alır. Salonların, yemek odasının ve antrenin tavanları çiçek ve yaprak motiflerinden oluşan simetrik bezemeler ile kaplıdır. Yapıdaki eşsiz detaylardan biri de dökülen duvar sıvalarının altından çıkan, 30-40'lı yıllardan kalma Le' Stamboul, Le Journal d'Orient gibi Fransızca gazete sayfalarıdır. En üst kattaki balkonda ise önde Beyoğlu, arkada ise İstanbul Boğazı ve Sarayburnu'nu çevreleyen muhteşem bir manzara yer alır.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1673557233736.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.75" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: Altuğ Gönülal<img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1673563113033.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.32" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: Altuğ Gönülal<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Botter Apartmanına Dair Son Gelişmeler</h2>İstanbul'da pek çok tarihi yapının, mülkiyet sorunları ve benzeri sebeplerden ötürü kaderine terk edilmesine ne yazık ki alışkınız. Botter Apartmanı da metruk bir haldeyken, geçen yüzyıllara inat halen ayakta durmaya çalışıyordu. Kentin en canlı noktalarından birinde böylesine önemli bir kültür varlığının hak ettiği değeri yıllarca görememesi oldukça üzücüydü.Neyse ki İstanbul Büyükşehir Belediyesi geçtiğimiz yıl bürokratik ve mülkiyet haklarından kaynaklı zorlu süreçleri aşarak; Botter Apartmanı’nın restorasyonunu başlattı. Çalışmaların ardından yapının “Casa Botter” ismi altında bir sanat ve tasarım merkezi olarak hizmet vermesi planlanıyor. Böylelikle Beyoğlu'nda geri plana atılmış yaratıcı endüstrilerle ilgili kişi ve kurumların tekrar bir araya gelebileceği bir atmosferin oluşacağı düşünülüyor.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kaynakça<a fr-original-style="" href="https://www.istdergi.com/guncel/19-yuzyilin-unlu-modaevi-botter-apartmani" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"> </a></h2><ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Barrillari, D. (2006). Osmanlı mimarı R. D’Aronco 1893-1909 İstanbul Projeleri. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Batur, A. (1994). "Botter Apartmanı". Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Kültür Bakanlığı Tarih Vakfı Yayınları, C, 2, 312-314.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Söylemez, D. İ. "Botter Apartmanının Gesamtkunstwerk Çerçevesinde İncelenmesi". Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 719-739.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.istdergi.com/guncel/19-yuzyilin-unlu-modaevi-botter-apartmani" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">https://www.istdergi.com/guncel/19-yuzyilin-unlu-modaevi-botter-apartmani</a></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://artdogistanbul.com/botter-apartmani-sanat-merkezi-olacak/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">https://artdogistanbul.com/botter-apartmani-sanat-merkezi-olacak/</a></li></ul>

1901 yılında inşa edilen Botter Apartmanı'nın hikayesi.

İstanbul'da pek çok tarihi yapının, mülkiyet sorunları ve benzeri sebeplerden ötürü kaderine terk edilmesine ne yazık ki alışkınız. Botter Apartmanı da metruk bir haldeyken, geçen yüzyıllara inat halen ayakta durmaya çalışıyordu. Kentin en canlı noktalarından birinde böylesine önemli bir kültür varlığının hak ettiği değeri yıllarca görememesi oldukça üzücüydü.Neyse ki İstanbul Büyükşehir Belediyesi geçtiğimiz yıl bürokratik ve mülkiyet haklarından kaynaklı zorlu süreçleri aşarak; Botter Apartmanı’nın restorasyonunu başlattı. Çalışmaların ardından yapının “Casa Botter” ismi altında bir sanat ve tasarım merkezi olarak hizmet vermesi planlanıyor. Böylelikle Beyoğlu'nda geri plana atılmış yaratıcı endüstrilerle ilgili kişi ve kurumların tekrar bir araya gelebileceği bir atmosferin oluşacağı düşünülüyor.