29 Ağustos Cuma sabahından herkese günaydın.&nbsp;Bu hafta teknoloji dünyası, Elon Musk’ın X ve xAI aracılığıyla Apple ve OpenAI’a açtığı tekelcilik karşıtı davayı konuştu. Kısa bir süre önce sosyal medya paylaşımlarında iki şirketin sektördeki rekabeti önleyecek işbirlikleri yaptığını ima eden CEO, bu şikayetini yasal bir düzleme taşıdı. Dava, haftanın en çok konuşulan gelişmeleri arasındaydı.&nbsp;Realme’nin dünyanın ilk klimalı telefonunu tanıtması da haftanın en viral gündem başlıklarından biri oldu. Klima tabanlı bir soğutma sistemiyle gelen telefonun, çerçevesindeki hava kanallarından rüzgar üflediği görüldü.&nbsp;Bu sayıda şunlar da var:📱 iPhone 17 serisinin tanıtım tarihi 💬 Spotify’a mesajlaşma özelliği 🔍 Google Translate’te dil öğrenme dönemi 🧑‍🍼 ChatGPT’ye ebeveyn kontrolleri 🚀 Starship’in 10’uncu test uçuşuBültende ayrıca, Türkiye’de ve dünyada yakın tarihlerde yapılacak teknoloji buluşmalarına da göz atabilirsiniz.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">O sırada Aposto’da: Yeni bültenler, uzman kalemlerden makaleler ve podcast serileriyle zenginleştirmeye devam ettiğimiz Aposto Premium’u yıllık aboneliklerde geçerli %30 indirimle denemek için Aposto2025 kodunu <a fr-original-style="" href="https://about.aposto.com/premium" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kullanabilirsiniz</a>.</li></ul>İyi okumalar. Doğa&nbsp;

<h1 dir="ltr" id="isPasted" fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a href="https://ad.doubleclick.net/ddm/trackclk/N5648.4869589APOSTOTR/B33934996.428360877;dc_trk_aid=621145825;dc_trk_cid=240451142;dc_lat=;dc_rdid=;tag_for_child_directed_treatment=;tfua=;gdpr=${GDPR};gdpr_consent=${GDPR_CONSENT_755};ltd=;dc_tdv=1" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Modern şehir hayatının simgesi Renault 5 E-Tech Elektrikli</a></h1> <a href="https://ad.doubleclick.net/ddm/trackclk/N5648.4869589APOSTOTR/B33934996.428360877;dc_trk_aid=621145825;dc_trk_cid=240451142;dc_lat=;dc_rdid=;tag_for_child_directed_treatment=;tfua=;gdpr=${GDPR};gdpr_consent=${GDPR_CONSENT_755};ltd=;dc_tdv=1" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);"><img src="https://images.aposto.com/2025/7/4/1756394173593.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; user-select: none; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a> Retro-fütüristik tasarımıyla dikkat çeken Renault 5 E-Tech Elektrikli şehir içi sürüşü yeniden tanımlıyor. Techno donanımla satışa sunulan model elektrikli E-Tech motoru, ikonik tasarımı ve tek şarjla 410 km’ye varan menziliyle yollara yeni bir enerji getiriyor.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;">İkonik tasarım:&nbsp;“Pop Sarı” ve “Pop Yeşil” gibi 5 ikonik renk seçeneği bulunuyor. Renault 5 Turbo’dan ilham alan sis farı, tavan detayları ve arka dikey stop lambaları retro görünümü pekiştiriyor</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;">Dijital Teknoloji: Sürücüyle sohbet edebilen dijital asistan RENO; navigasyon, müzik, hava durumu gibi bilgileri eğlenceli ve kişiselleştirilmiş bir dilde aktarıyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;">Performans: 52 kWh kapasiteli bataryasıyla 410 km’ye varan menzil sunuyor. 40 kWh batarya ise 312 km’ye kadar menzil vadediyor. 0-100 km/s hızlanmasını 8 saniyede gerçekleştiriyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;">Hızlı Şarj: 11 kW AC şarj özelliği ve V2L teknolojisi sunuluyor. DC hızlı şarj istasyonlarında 52 kWh batarya 100 kW güçle, 40 kWh batarya ise 80 kW güçle %15’ten %80’e yalnızca 30 dakikada şarj edilebiliyor.</li></ul>Renault 5 E-Tech Elektrikli ile <a href="https://ad.doubleclick.net/ddm/trackclk/N5648.4869589APOSTOTR/B33934996.428360877;dc_trk_aid=621145825;dc_trk_cid=240451142;dc_lat=;dc_rdid=;tag_for_child_directed_treatment=;tfua=;gdpr=${GDPR};gdpr_consent=${GDPR_CONSENT_755};ltd=;dc_tdv=1" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">buradan</a> tanışabilirsiniz.

29 Ağustos - Renault - Quando

Her salı ve cuma girişimcilik ve teknoloji ekosistemlerinden öne çıkan gelişmeler, paradigma değişimleri, inovaston trendleri ve dijital dönüşüm e-posta kutunda.

Teknoloji dünyasından tüm önemli gelişmeler.

Quando

Elon Musk, Apple ve OpenAI’a dava açtı. Realme, dünyanın ilk klimalı telefonunu tanıttı. Spotify, mesajlaşma özelliği ekledi. ChatGPT’ye ebeveyn kontrolleri geleceği açıklandı. Starlink, Türkiye’de fiyat teklifi almaya başladı. 

🧑‍⚖️ Apple ve OpenAI’a dava, klimalı telefon

26 Ağustos Salı sabahından herkese günaydın.&nbsp;Teknoloji arenasında ABD hükümetinin sektörel müdahalesi, Donald Trump’ın ikinci başkanlık döneminin başlamasından bu yana gündemi meşgul ediyor. Hükümet, bu hafta Intel’de %10 hisse alarak bir kez daha gündeme damgasını vurdu. 8,9 milyar dolara satın alınan hisselerin, Donald Trump yönetimine şirketin işleyişine yönelik herhangi bir oy hakkı tanımayacağı bildirildi.&nbsp;Görüntüsü nedeniyle “Kozmik el” olarak anılan B1509-58 nötron yıldızının bir kez daha görüntülenmesi de haftanın öne çıkan gelişmeleri arasında yer aldı. 2009’dan bu yana elde edilen ilk görüntü, yıldızın ve güç verdiği bulutsunun bugüne kadarki en ayrıntılı görüntüsü oldu.&nbsp;Bu sayıda ayrıca:🧐 Rekabet Kurulu’nun Google soruşturması 🤝 Meta-Midjourney anlaşması 🧑‍⚖️ Eski Twitter çalışanlarının Elon Musk ile uzlaşması 🤖 Yeni Siri için Gemini değerlendirmesi 🚖 New York’tan robotaksilere geçit&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">O sırada Aposto’da: Yeni bültenler, uzman kalemlerden makaleler ve podcast serileriyle zenginleştirmeye devam ettiğimiz Aposto Premium’u yıllık aboneliklerde geçerli %30 indirimle denemek için Aposto2025 kodunu <a fr-original-style="" href="https://about.aposto.com/premium" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kullanabilirsiniz</a>.</li></ul>İyi okumalar. Doğa

ABD hükümeti, Intel’in %10 hissedarı oldu. “Kozmik el” olarak da anılan nötron yıldızının bugüne kadarki en ayrıntılı görüntüsü paylaşıldı. Meta, Midjourney ile lisans anlaşması yaptı. Eski Twitter çalışanları, Elon Musk ile uzlaştı.

💰 ABD’nin Intel hissedarlığı, kozmik el

22 Ağustos Cuma sabahından herkese günaydın.Teknoloji dünyası, bu hafta yapay zekanın bir kez daha dil bariyerini ortadan kaldırdığı bir ana tanıklık etti. Meta’nın Facebook ve Instagram’da kullanıma sunduğu&nbsp;yapay zeka destekli dublaj özelliği, haftanın öne çıkan gelişmelerinden biriydi. Dublajı içerik üreticisinin sesiyle üreten ve dudak senkronizasyonu yapabilen aracın, çeviriyi oldukça gerçekçi hâle getirmesi dikkat çekti. &nbsp;Google’ın “Made by Google 2025” etkinliğinde tanıttığı Pixel 10 akıllı telefon serisi de haftanın en çok konuşulan gündem başlıkların biri oldu. Seri, yapay zeka destekli bir “Kamera Koçu” ve katlanabilir bir modelle geldi.&nbsp;Bu sayıda şunlar da var:🎮 Hindistan’da çevrimiçi oyun yasağı 👩‍🍼 Google’dan ebeveyn uzlaşması 🤖 ChatGPT Go aboneliği 🌝 Uranüs’ün yeni uydusu 💰 Nuro’ya yatırımBültende ayrıca, Türkiye’de ve dünyada yakın tarihlerde yapılacak teknoloji buluşmalarına da göz atabilirsiniz.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">O sırada Aposto’da: Yeni bültenler, uzman kalemlerden makaleler ve podcast serileriyle zenginleştirmeye devam ettiğimiz Aposto Premium’u yıllık aboneliklerde geçerli %30 indirimle denemek için Aposto2025 kodunu <a fr-original-style="" href="https://about.aposto.com/premium" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kullanabilirsiniz</a>.</li></ul>İyi okumalar. Doğa&nbsp;

<h1 dir="ltr" id="isPasted" fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a href="https://www.casper.com.tr/pad-h10-p-198" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Üretkenliğe ve estetiğe yeni bir yorum: Casper PAD</a></h1> <a href="https://www.casper.com.tr/pad-h10-p-198" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);"><img src="https://images.aposto.com/2025/7/4/1755774382447.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; user-select: none; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a> Görüntüde derinlik, kullanımda hafiflik sunan Casper PAD&nbsp;ailesi, tablet dünyasını yeniden tanımlıyor. Ailenin ilk üyesi Casper Pad H10&nbsp;serisi işte, eğitimde, sanatta, hayatın her anına canlı, üretken ve keyifli bir deneyim sağlıyor.Casper Pad H10 Pen, öğrenciler ve çizerler için kalem odaklı üretkenliği öne çıkarıyor. Çizilmelere karşı dayanıklı yüzeyleriyle öne çıkıyor. Prestige Kalem 60 saate varan pil ömrüyle, yoğun kullanımda bile sizi yarı yolda bırakmıyor.&nbsp;Casper Pad H10 Pro, klavye desteğiyle hibrit çalışan profesyonellere hitap ediyor. Her iki model de 12.6 inç OLED ekranıyla, sinematik renk, netlik ve kontrastı ulaşılabilir kılıyor.Casper Pad H10 serisiyle <a href="https://www.casper.com.tr/pad-h10-p-198" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">buradan</a> tanışabilirsiniz.

22 Ağustos - Casper - Quando

Instagram’da Reels videolarına yapay zeka destekli dublaj özelliği eklendi. Google, Pixel 10 akıllı telefon serisini tanıttı. Hindistan, parayla oynanan çevrimiçi oyunları yasakladı. Gökbilimciler, Uranüs’te yeni bir uydu keşfetti. 

🗣️ Reels’a AI dublajı, Pixel 10 serisi 

19 Ağustos Salı sabahından herkese günaydın.&nbsp;Yapay zeka ve robotik alanındaki atılımlarıyla sık sık gündeme gelen Çin, bu hafta da gebelik robotu projesiyle teknoloji gündemine damgasını vurdu. Çin merkezli Kaiwa Technology, döllenmeden doğuma kadar tüm gebelik sürecini taklit eden insansı robot projesini duyurdu. İlk prototipi gelecek yıl tanıtılması beklenen robot, gebeliğin zorluklarından kaçınmak isteyen veya doğurganlık sorunu yaşayan kişiler için bir alternatif olarak tanıtılsa da etik tartışmaları beraberinde getirdi.&nbsp;Meta’nın yapay zeka destekli sohbet robotu Meta AI’a ilişkin politikalarının bir şirket içi doküman aracılığıyla sızdırılması da haftanın en çok konuşulan gelişmeleri arasındaydı. Doküman, Meta AI’ın çocuklarla flörtöz diyaloglar kurmasına, azınlıkları aşağılayan yanıtlar üretmesine ve yanlış bilgiler yaymasına izin verildiğini ortaya çıkardı.&nbsp;Bu sayıda ayrıca:💸 Avustralya’da Google’a para cezası 🧑‍⚖️ ABD’de Roblox’a dava 🕶️ HTC’nin akıllı gözlüğü 🏎️ Lamborghini’nin hiper otomobili 🚀 Starship’in 10’uncu uçuş testinin tarihi<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">O sırada Aposto’da: Yeni bültenler, uzman kalemlerden makaleler ve podcast serileriyle zenginleştirmeye devam ettiğimiz Aposto Premium’u yıllık aboneliklerde geçerli %30 indirimle denemek için Aposto2025 kodunu <a fr-original-style="" href="https://about.aposto.com/premium" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kullanabilirsiniz</a>.</li></ul>İyi okumalar. Doğa

<h1 dir="ltr" id="isPasted" fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a href="https://www.sisecam.com/tr/gelecege-ilerleyen-kadinlar" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Şişecam 9 ilde 900 kadının gelişimini destekliyor</a></h1> <a href="https://www.sisecam.com/tr/gelecege-ilerleyen-kadinlar" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);"><img src="https://images.aposto.com/2025/7/5/1755272129075.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; user-select: none; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a> Şişecam, kuruluşunun 90. yılında genç kadınların kariyer ve kişisel gelişim yolculuklarına destek olmak için harekete geçiyor. “Geleceğe İlerleyen Kadınlar” eğitim ve gelişim programı, 9 ilde toplam 900 kadının gelişimine katkı sunacak. Programa 7 Eylül tarihine kadar başvurabilirsiniz.İstanbul, Kocaeli, Mersin, Eskişehir, Bursa, Kırklareli, Ankara, Balıkesir ve Denizli’de yaşayan; 18-25 yaş arası, üniversite öğrencisi veya yeni mezun genç kadınların başvurabileceği bu program, katılımcılara zengin bir gelişim yolculuğu sunuyor. STEM ve yapay zekâ eğitimlerinden öz farkındalık atölyelerine, mentorluk ve rol model buluşmalarından proje geliştirme maratonlarına kadar pek çok içerik program kapsamında yer alıyor. Genç kadınların kendi potansiyellerini keşfetmelerini hedefleyen programda katılımcılar yalnızca bilgi ve beceri kazanmakla kalmayacak, topluma katkı sağlayacak projelerle kalıcı bir etki yaratacak.Not etmeli: Eğitimler Eylül 2025 - Mart 2026 arasında düzenlenecek. Eğitimlerin tamamlanmasının ardından katılımcılar Mart 2026’da mezun olacak.“Geleceğe İlerleyen Kadınlar” programına <a href="https://www.sisecam.com/tr/gelecege-ilerleyen-kadinlar" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">buradan</a> başvurabilirsiniz.

18 Ağustos - Şişecam - Gündem

Çin’de tüm gebelik sürecini taklit eden insansı robot geliştirildi. OpenAI, GPT-5’i yanıtlarını daha samimi yapacak şekilde güncelledi. Meta AI’ın politikaları sızdırıldı. Google, Avustralya’da 35,8 milyon dolar para cezası aldı. 

🤰 Gebelik robotu, Meta AI politikaları

15 Ağustos Cuma sabahından herkese günaydın.&nbsp;ABD’li yargıç Amit Mehta’nın Google’ın arama motoru pazarında tekel oluşturduğuna hükmetmesinin ardından Chrome’un akıbeti belirsizliğini korurken bu hafta teknoloji dünyasının gündemine konuyla ilgili yeni bir gelişme oturdu. Yapay zeka girişimi Perplexity AI, Chrome’u satın almak için 34,5 milyar dolar teklifte bulundu. Haftanın en çok konuşulan gelişmeleri arasında yer alan teklif henüz yanıtlanmadı.Bu hafta NVIDIA ve AMD’nin Çin’deki yapay zeka çipi satışlarının gelirinden ABD hükümetine pay vermeyi kabul ettiği iddiası da öne çıkan gündem başlıkları arasındaydı. Anlaşma kapsamında H20 ve MI308 çiplerinin Çin’e ihracatı için Donald Trump yönetiminden onay çıktı.Bu sayıda şunlar da var:💸 Match Group’a 14 milyon dolar ceza 👋 Microsoft Lens’e veda 🤝 Waymo-Spotify işbirliği ✍️ Trump’tan ticari uzay uçuşu kararnamesi 💰 Meta’nın WaveForms’u satın almasıBültende ayrıca, Türkiye’de ve dünyada yakın tarihlerde yapılacak teknoloji buluşmalarına da göz atabilirsiniz.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">O sırada Aposto’da: Yeni bültenler, uzman kalemlerden makaleler ve podcast serileriyle zenginleştirmeye devam ettiğimiz Aposto Premium’u yıllık aboneliklerde geçerli %30 indirimle denemek için Aposto2025 kodunu <a fr-original-style="" href="https://about.aposto.com/premium" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kullanabilirsiniz</a>.</li></ul>İyi okumalar. Doğa&nbsp;

<h1 dir="ltr" id="isPasted" fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a href="https://www.instagram.com/mardin.up" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Girişimcilik dünyası Mardin’de buluşuyor</a></h1> Gençlerin dünyasını girişimcilikle büyütmek için yola çıkan MardinUp Girişimcilik Konferansı, 10 Ekim’de üçüncü kez Mardin’de düzenleniyor. Türkiye İş Bankası sponsorluğunda “Yarına Hazırlık” temasıyla yola çıkan konferans, gençleri geleceğe hazırlayan vizyoner bir buluşma olmayı hedefliyor.Nedir? MardinUp, Girişimcilik Vakfı’nın Mardinli mezunları tarafından, FellowUP! programlarından ilham alınarak tasarlanmış bir ilham buluşmaları konsepti. Bu platformda gençler, girişimcilik ekosisteminin farklı alanlarından deneyimli isimlerle bir araya gelerek hem bilgi hem de motivasyon kazanıyor.Neler var? Konferansta, dünyanın ve ülkemizin karşı karşıya olduğu kritik sorunlara yenilikçi çözümler geliştiren, teknolojiyi herkes için erişilebilir kılan ve sürdürülebilir bir gelecek için çalışan girişimciler, ilham veren hikayelerini katılımcılarla paylaşacak. Bu hikayeler, bölgedeki gençleri daha çok çalışmaya, üretmeye ve girişimciliğin cesur dünyasına adım atmaya teşvik edecek.Ayrıca konferans, Mardin’deki iş insanları ve girişimcileri, ulusal ve uluslararası ölçekte işler yapan profesyonellerle buluşturarak iş ağlarının gelişmesine ve potansiyel iş birliklerine zemin hazırlayacak.MardinUp hakkında ayrıntılı bilgiye <a href="https://www.instagram.com/mardin.up" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">buradan</a> ulaşabilirsiniz.

15 Ağustos - MardinUp - Quando

Perplexity AI, Chrome’u satın almak için 34,5 milyar dolarlık bir teklifte bulundu. NVIDIA ve AMD’nin, Çin’de satılan çiplerden elde ettikleri gelirin %15’ini hükümete ödemeyi kabul ettiği bildirildi. Gemini’a geçici sohbet özelliği geldi. 

🌐 Chrome teklifi, çip haracı

8 Ağustos Cuma sabahından herkese günaydın.&nbsp;OpenAI’ın merakla beklenen en yeni yapay zeka modeli GPT-5’i tanıtması, bu hafta teknoloji gündemine damgasını vurdu. Tanıtımdan hemen sonra tüm ChatGPT kullanıcılarının beğenisine sunulan GPT-5, "o" serisinin muhakeme kabiliyeti ve GPT ailesinin hızlı yanıt becerisini biraraya getirmesi nedeniyle şirketin ilk hibrit modeli oldu. Model ayrıca, ChatGPT’ye dört farklı yanıt modu getirdi.&nbsp;Elon Musk’ın, X’in silindiği düşünülen Vine arşivine ulaşmayı başardığını açıklaması da haftanın öne çıkan gelişmelerinden biriydi. Musk, kullanıcıların bu arşive erişebilmesi için çalışmalar yürüttüklerine işaret etti.&nbsp;Bu sayıda şunlar da var:🎦 Grok Imagine’ın tanıtılması 🤝 Apple-Samsung işbirliği 🧑‍⚖️ Tesla’ya hissedar davası 🧑‍🚀 Artemis II mürettebatından kostüm provası 🦾 DJI’ın ilk robot süpürgesiBültende ayrıca, Türkiye’de ve dünyada yakın tarihlerde yapılacak teknoloji buluşmalarına da göz atabilirsiniz.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">O sırada Aposto’da: Yeni bültenler, uzman kalemlerden makaleler ve podcast serileriyle zenginleştirmeye devam ettiğimiz Aposto Premium’u yıllık aboneliklerde geçerli %30 indirimle denemek için Aposto2025 kodunu <a fr-original-style="" href="https://about.aposto.com/premium" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kullanabilirsiniz</a>.</li></ul>İyi okumalar. Doğa&nbsp;

OpenAI, en yeni yapay zeka modeli GPT-5’i tanıttı. Elon Musk, X’in Vine arşivine ulaşmayı başardığını açıkladı. xAI, görsel ve video üretim aracı Grok Imagine’ı kullanıma sundu. DJI, ilk robot süpürgesi Romo’yu duyurdu. 

🤖 GPT-5’in tanıtımı, Vine’ın dönüşü

5 Ağustos Salı sabahından herkese günaydın.&nbsp;Teknoloji dünyası, haftayı Instagram’dan gelen yeni bir hamleyle açtı. Platform, hafta sonu belirli hesaplara gönderdiği bildirimlerle 1000’den daha az takipçisi bulunan hesaplar için canlı yayın özelliğini kısıtladığını duyurdu. Hâlihazırda TikTok’ta da bulunan özellik, Instagram’da canlı yayınlara getirilen ilk sınırlama oldu.&nbsp;Bilim insanlarının 5 Ağustos’un yılın en kısa günü olacağını açıklaması da haftanın öne çıkan gelişmeleri arasındaydı. 1,25 saniyelik kısalmanın, Dünya’nın dönüş hızındaki artıştan kaynaklandığı belirtildi.&nbsp;Bu sayıda ayrıca:🤖 Apple’da sohbet robotu hazırlığı 🤝 YouTube’a işbirliği etiketi 👦 X’e çocuk istismarı suçlaması 🛰️ NASA ve Roscosmos’dan ISS anlaşması 💰 OpenAI’a 8,3 milyar dolar yatırım<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">O sırada Aposto’da:&nbsp;Yeni bültenler, uzman kalemlerden makaleler ve podcast serileriyle zenginleştirmeye devam ettiğimiz Aposto Premium’u yıllık aboneliklerde geçerli %30 indirimle denemek için Aposto2025 kodunu <a fr-original-style="" href="https://about.aposto.com/premium" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kullanabilirsiniz</a>.</li></ul>İyi okumalar. Doğa

Instagram, 1000’den daha az takipçisi bulunan hesaplarda canlı yayın özelliğini kısıtladı. 5 Ağustos’un yılın en kısa günü olacağı açıklandı. OpenAI, 8,3 milyar dolar yatırım aldı. TikTok Pro, üç Avrupa ülkesinde kullanıma açıldı. 

🔴 Canlıda takipçi kısıtlaması, en kısa gün

1 Ağustos Cuma sabahından herkese günaydın.&nbsp;Yapay zekanın öğrenciler tarafından kullanımı, ilk günlerinde yaygın bir endişe yaratmış olsa da bugün dünya, yavaş yavaş yapay zeka araçlarının öğrenim senaryolarındaki faydalı kullanım durumlarını keşfetmeye başlıyor. OpenAI, bu hafta bu yaklaşımı desteklemeye yönelik yeni bir hamle yaptı. ChatGPT’ye entegre edilen “Çalış ve Öğren” modu, eleştirel düşünme becerilerini geliştirme hedefiyle ücretli ve ücretsiz tüm kullanıcılara açıldı.&nbsp;TikTok’un merakla beklenen topluluk temelli teyit özelliği Dipnotlar’ın ABD’de kullanıma sunulması da haftanın öne çıkan gelişmeleri arasındaydı. Platform, yeni özelliğin dahili teyit araçlarının tamamen yerini almayacağını açıkladı.&nbsp;Bu sayıda şunlar da var:✍️ Google’dan AB’nin AI yasasına kısmi destek 🇮🇹 İtalya’da Meta soruşturması ▶️ YouTube’a Premium Lite aboneliği 🔍 Microsoft Edge’e Copilot Modu 🧑‍🚀 NASA-Roscosmos teması&nbsp;Bültende ayrıca, Türkiye’de ve dünyada yakın tarihlerde yapılacak teknoloji buluşmalarına&nbsp;da göz atabilirsiniz.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">O sırada Aposto’da: Yeni bültenler, uzman kalemlerden makaleler ve podcast serileriyle zenginleştirmeye devam ettiğimiz Aposto Premium’u yıllık aboneliklerde geçerli %30 indirimle denemek için Aposto2025 kodunu <a fr-original-style="" href="https://about.aposto.com/premium" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kullanabilirsiniz</a>.</li></ul>İyi okumalar. Doğa&nbsp;

<h1 dir="ltr" id="isPasted" fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a href="https://www.qnb.com.tr/isim-icin/ticarikurumsal/dis-ticaret-qnb-global-trade/qnb-global-trade-hizmetleri/kampanyalar/e-ihracat-kampanyasi" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">e-ihracat yapan KOBİ’lere QNB Türkiye’den hediye çeki kazanma fırsatı</a></h1> <a href="https://www.qnb.com.tr/isim-icin/ticarikurumsal/dis-ticaret-qnb-global-trade/qnb-global-trade-hizmetleri/kampanyalar/e-ihracat-kampanyasi?utm_source=turkishtime&utm_medium=kampanya" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);"><img src="https://images.aposto.com/2025/6/1/1753705103210.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; user-select: none; box-sizing: border-box;" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a> QNB Türkiye, dış ticaret yapan işletmelere sunduğu hizmetleri QNB Global Trade&nbsp;markası altında geliştirmeye devam ediyor. e-ihracat yapan KOBİ’ler için finansman, dijital çözümler, danışmanlık ve eğitim alanlarında destek veren QNB Türkiye, 2025 yılında QNB Türkiye hesaplarına ilk kez e-ihracat bedeli gelen ilk&nbsp;100 KOBİ’ye, toplamda 9.000 TL’ye varan Hepsiburada hediye çeki&nbsp;sunuyor.Nasıl? 30 Kasım 2025 tarihine kadar geçerli kampanya kapsamında, AliExpress, Amazon, Etsy ve eBay gibi e-ihracat platformlarından QNB Türkiye hesaplarına en az 1.000 USD tutarında ihracat bedeli aktaran KOBİ’ler, işlem başına 3.000 TL, toplamda 9.000 TL’ye varan Hepsiburada hediye çeki kazanıyor.Kazandıran bu kampanya ve daha birçok avantaj, QNB Global Trade’de e-ihracatçı KOBİ’leri bekliyor.İhracat potansiyelini büyütmek isteyen KOBİ’ler, kampanya hakkında ayrıntılı bilgiye <a href="https://www.qnb.com.tr/isim-icin/ticarikurumsal/dis-ticaret-qnb-global-trade/qnb-global-trade-hizmetleri/kampanyalar/e-ihracat-kampanyasi?utm_source=turkishtime&utm_medium=kampanya" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">buradan</a> ulaşabilir.

1 Ağustos - QNB - Quando

ChatGPT, “Çalış ve Öğren” modunu kullanıma sundu. TikTok, topluluk temelli teyit özelliği Dipnotlar’ı ABD’de kullanıma açtı. İtalya’nın rekabet otoritesi, Meta hakkında soruşturma başlattı. Google, Veo 3 Fast'i tanıttı. 

🎒 ChatGPT’ye öğrenci modu, TikTok’a dipnotlar

29 Temmuz Salı sabahından herkese günaydın.&nbsp;Teknoloji dünyası, Instagram’ın tartışmalı “Harita” özelliğini kullanıma sunmasının ardından yeni haftayı yine gizlilik endişeleriyle açtı. Kullanıcıların anlık konumlarının görülmesine olanak tanıyan özelliğin varsayılan olarak aktif hâle getirilmesi tartışma yarattı. Haftanın en çok konuşulan gündem maddelerinden biri olan özelliğin nasıl devre dışı bırakıldığı da hızla merak konusu oldu.&nbsp;OpenAI CEO’su Sam Altman’ın ChatGPT’nin terapi amaçlı kullanılmaması gerektiğine yönelik uyarısı da haftanın öne çıkan gündem başlıkları arasındaydı. Kullanıcıların ChatGPT ile oldukça kişisel konuları paylaştıklarını vurgulayan Altman, sohbetlerin doktor-hasta gizliliği kapsamında değerlendirilmediğini hatırlattı.&nbsp;Bu sayıda ayrıca:🗳️ Meta’dan AB için siyasi reklam kararı 🤝 Tesla-Samsung anlaşması 🎮 Spotify’dan mini oyun 🚀 NASA’da personel vedası 👓 Alibaba’nın akıllı gözlüğü<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">O sırada Aposto’da:&nbsp;Yeni bültenler, uzman kalemlerden makaleler ve podcast serileriyle zenginleştirmeye devam ettiğimiz Aposto Premium’u yıllık aboneliklerde geçerli %30 indirimle denemek için Aposto2025 kodunu <a fr-original-style="" href="https://about.aposto.com/premium" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kullanabilirsiniz</a>.</li></ul>İyi okumalar. Doğa

<h1 dir="ltr" id="isPasted" fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a href="https://ad.doubleclick.net/ddm/trackclk/N957631.4024906APOSTO.COM/B33630928.425437182;dc_trk_aid=617891730;dc_trk_cid=238604760;dc_lat=;dc_rdid=;tag_for_child_directed_treatment=;tfua=;gdpr=${GDPR};gdpr_consent=${GDPR_CONSENT_755};ltd=;dc_tdv=1" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Samsung WindFree Klimalar ile serinlik artık konforlu, akıllı ve sessiz</a></h1> <a href="https://ad.doubleclick.net/ddm/trackclk/N957631.4024906APOSTO.COM/B33630928.425437182;dc_trk_aid=617891730;dc_trk_cid=238604760;dc_lat=;dc_rdid=;tag_for_child_directed_treatment=;tfua=;gdpr=${GDPR};gdpr_consent=${GDPR_CONSENT_755};ltd=;dc_tdv=1" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);"><img src="https://images.aposto.com/2025/6/1/1753098596218.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; user-select: none; box-sizing: border-box;" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a> Hayatınızı kolaylaştıran yapay zeka destekli Samsung WindFree Klimalar, doğrudan hava akımı yaratmadan, 23.000 mikro delikten odaya dengeli bir serinlik yayıyor.&nbsp;Rüzgârsız Serinlik özelliği sayesinde, rahatsız eden esinti olmadan ferah bir ortam sağlıyor. Özellikle yaz aylarında, gece uyurken ya da evde dinlenirken yaşam alanlarının konforunu artırıyor.&nbsp;Neler var?&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;">AI Enerji Modu, ortam sıcaklığını ve kullanım alışkanlıklarınızı öğrenerek kendini ayarlıyor. Bu sayede, konforunuzu bozmadan faturalarınızı düşürüyor, çevreye katkı sağlıyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;">SmartThings&nbsp;uygulamasıyla ister evden ister dışarıdan kontrol edilebilen sistem,&nbsp;“Hoş Geldin Serinliği” ile ortamı siz eve gelmeden serinletiyor,&nbsp;Uzaktan Kontrol Modu&nbsp;sayesinde siz dışarıdayken gereksiz enerji tüketiminin önüne geçiyor. Sıcaklık, mod ve fan ayarları, uygulama üzerinden dilediğiniz an değişiyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;">Yüksek sıcaklıklarda ortamı hızla serinletmek gerektiğinde ise&nbsp;Hızlı Soğutma özelliği devreye giriyor. Kısa sürede istenilen sıcaklık sağlanıyor ve Rüzgârsız Serinlik&nbsp;ile ortamın ideal dengesi korunuyor.</li></ul>Dahası:&nbsp;WindFree Split Klimalar’da 31 Ağustos 2025’e kadar 6 yıl garanti fırsatı sizi bekliyor.Samsung WindFree Klimalar ile <a href="https://ad.doubleclick.net/ddm/trackclk/N957631.4024906APOSTO.COM/B33630928.425437182;dc_trk_aid=617891730;dc_trk_cid=238604760;dc_lat=;dc_rdid=;tag_for_child_directed_treatment=;tfua=;gdpr=${GDPR};gdpr_consent=${GDPR_CONSENT_755};ltd=;dc_tdv=1" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">buradan</a> tanışabilirsiniz.

28 Temmuz - Samsung - Gündem

Instagram, tartışmalı “Harita” özelliğini kullanıma sundu. OpenAI CEO’su, ChatGPT’nin terapi amaçlı kullanılmaması gerektiği konusunda uyardı. Tesla ve Samsung, 16,5 milyar dolarlık anlaşma imzaladı. Google’ın Web Rehberi teste açıldı.

🗺️ Tartışmalı harita özelliği, terapi uyarısı

25 Temmuz Cuma sabahından herkese günaydın.&nbsp;Bu hafta Google’ın İstanbul ofisinde düzenlediği bir etkinlik, Türkiye’de teknoloji gündeminin ana başlıklarından biri oldu. Son “Google I/O” etkinliğinde tanıtılan Veo 3’ün öne çıkan özelliklerini basın mensuplarıyla paylaşan Google, etkinlikte Sezen Aksu’nun yeni albümünün çıkış parçası Doğrucu’nun klip yönetmeni Öner S. Biberkökü’nü de ağırladı. Klipte Veo 3’ü kullanan Biberkökü, tüm üretim sürecini ve bu süreci kolaylaştıran ipuçlarını katılımcılarla paylaştı.&nbsp;Fransa’nın yeniden kullanılabilir roketi Orbital Baguette One’ı tanıtması ise uluslararası arenada öne çıkan gelişmeler arasındaydı. Roketin hem Fransa’nın ünlü baget ekmeğine hem de Star Wars’a referans yapması, sosyal medyada esprili paylaşımlarla karşılandı.&nbsp;Bu sayıda şunlar da var:✍️ Trump’ın duyar karşıtı AI emirleri 🚸 Instagram’dan yeni çocuk güvenliği önlemleri 📱 Yerli sosyal medya platformu ⌚ Meta’nın kas aktivitesini algılayan bilekliği 📜 Antik yazıtları okuyan AI modeliBültende ayrıca, Türkiye’de ve dünyada yakın tarihlerde yapılacak teknoloji buluşmalarına da göz atabilirsiniz.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">O sırada Aposto’da:&nbsp;Yeni bültenler, uzman kalemlerden makaleler ve podcast serileriyle zenginleştirmeye devam ettiğimiz Aposto Premium’u yıllık aboneliklerde geçerli %30 indirimle denemek için Aposto2025 kodunu <a fr-original-style="" href="https://about.aposto.com/premium" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kullanabilirsiniz</a>.</li></ul>İyi okumalar. Doğa&nbsp;

Google, İstanbul ofisindeki yeni bir etkinlikte Veo 3’ün öne çıkan özelliklerini tanıttı. Fransa, baget referansıyla gelen yeniden kullanılabilir roketini duyurdu. ABD Başkanı Donald Trump, yapay zekaya ilişkin üç yeni kararname imzaladı.

🎬 Veo 3 dönemi, baget roketi 

İş dünyası hakkında yayımlanan makaleler ve yayınlar

İş Dünyası

Bilim hakkında yayımlanan makaleler ve yayınlar

Bilim

Teknoloji hakkında yayımlanmış makaleler ve yayınlar

Teknoloji

Gerçek aşkı ve bağ kurmanın değerini maddi bir tutara indirgeyemeyeceğimizi çoğumuz biliriz fakat flört uygulamalarının yarattığı tükenmişlik hâli, sayısı giderek artan kullanıcıların yeni çözüm yollarına başvurmasına neden oluyor. Özellikle ABD’deki varlıklı bekarlar, ruh eşlerini bulmak için lüks çöpçatanlık hizmetlerine milyon dolarlar harcıyor. 

Flört uygulaması yorgunluğu: Lüks çöpçatanlık hizmetlerinin yükselişi 

Çocuğu dijital çağın içine doğmuş ortalama bir ebeveynseniz muhtemelen en azından birkaç kez çocuğunuzun tabletini elinden düşürmemesinden ya da bilgisayar başından kalkmamasından şikayet etmişsinizdir. Peki ya o tablet peluş bir oyuncağın içine konulsaydı?&nbsp;Teknoloji dünyası, bir süredir yapay zeka destekli sohbet robotlarından güç alan peluş oyuncakları&nbsp;konuşuyor. Artan ekran süresine bir alternatif olarak pazarlanan bu oyuncaklar, 3 yaşa kadar küçük çocukların kullanımına sunuluyor. Misha Sallee ve Sam Eaton tarafından kurulan Curio, bu furyanın ilk temsilcilerinden biri. Girişim, kendisini “oyuncakların canlandığı büyülü bir atölye” olarak tanımlıyor.&nbsp;Ayrıntılar:&nbsp;ABD merkezli Curio, peluş oyuncakların içine yerleştirilen sohbet robotları üretiyor. Girişimin Grem, Grok ve Gabbo adlı üç oyuncağı da Wi-Fi destekli sohbet robotu kutusunu gizleyen bir arka fermuarla geliyor. Oyuncaklara güç veren dil modelinin, 3 yaşında bir çocukla iletişime geçebilecek şekilde optimize edildiği ifade ediliyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2025/7/5/1755872762401.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Curio’nun oldukça sevimli görünen peluş oyuncakları, “Hey Grem”, “Hey Grok” ve “Hey Gabbo” komutlarıyla uyanıyor. Ardından sohbet etmeye başlayan oyuncaklar, kendisine bir soru sorulduğunda bu soruya kullanıcıyla bağ kurmasını&nbsp;mümkün kılacak bir yanıtla karşılık veriyor. Curio ofisinde Grem’i deneme fırsatı bulan <a fr-original-style="" href="https://www.nytimes.com/2025/08/15/arts/ai-toys-curio-grem.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The New York Times</a> yazarı Amanda Hess, oyuncağın kullanıcıyla bağ kurmaya çalıştığı anın aynı zamanda Grem’i kendi çocuklarıyla tanıştırmayacağını anladığı an olduğunu söylüyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hess ayrıca, sohbet robotuyla konuştukça Grem’in kendi çocukluğundaki oyuncak ayıların gelişmiş bir versiyonu olmaktan çok, ebeveyn olarak kendisinin yerini almayı hedefleyen bir nesne olduğunu düşünmeye başladığına işaret ediyor.&nbsp;</li></ul>Öte yandan:&nbsp;Curio’nun peluş oyuncakları, 99 dolardan satışa sunuluyor. Şirket, “Grok” adlı oyuncağın Elon Musk’ın yapay zeka girişimi xAI’ın sohbet robotu Grok ile hiçbir bağlantısı bulunmadığının altını çiziyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayrıca bir oyun konsoluna benzeyen Gabbo’nun, animasyon dizisi Adventure Time’daki “BMO” adlı oyun konsolundan ilham alınarak tasarlandığı belirtiliyor.</li></ul>Ekran süresine alternatif:&nbsp;Curio, peluş oyuncaklarını çocukların artan ekran süresine bir alternatif olarak pazarlıyor. Grem, Kanadalı şarkıcı Grimes tarafından seslendiriliyor. Grimes, Curio’nun web sitesinde yayımlanan bir videoda “Bir ebeveyn olarak çocuklarımın ekran karşısında olmasını istemiyorum” diyor.<img src="https://images.aposto.com/2025/7/5/1755872786621.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.28" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Başka bir Curio reklamı da oyuncakların çocukların eğlenmekten vazgeçmeden tabletleri bırakmasına yardımcı olacağına işaret ediyor.Çocuklar oyun oynarken ve gündelik aktivitelerini yaparken aktif olarak onları izleyen Curio oyuncaklar, bu eylemlere içinde bulunulan duruma uygun olumlama cümleleriyle yanıt veriyor. Kurucu ortak Sam Eaton da Curio oyuncakları çocuklar için oyunları daha heyecan verici hâle getirecek bir yardımcı olarak nitelendiriyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Eaton, böylece ebeveynlerin çocukları televizyon, tablet veya başka bir ekranın önünde oturtmak zorunda kalmayacağının da altını çiziyor.&nbsp;</li></ul>Bununla birlikte:&nbsp;Sallee ve Eaton, Curio oyuncakların genel kullanıcı kitlesine uygun standartlara sadık kalınarak tasarlandığını ve çocukları cinsellik, şiddet, siyaset ve hakaret gibi öğeler içeren uygunsuz sohbetlerden uzak tuttuğunu söylüyor. Örneğin Grem, “İntifadayı küreselleştir” sloganına aşina olup olmadığı sorulduğunda “Benim gibi bir peluş oyuncak için karmaşık bir soru” yanıtını veriyor. Ardından oyuncak, kullanıcıyı en sevdiği hikaye ve oyun gibi daha eğlenceli alternatif bir konu hakkında konuşmaya yönlendiriyor.&nbsp;Grok ise kibrit, bıçak, silah ve çamaşır suyu gibi tehlikeli materyallerle ilgili onlarca soru sorulduğunda yalnızca kullanıcıya bu tür malzemelerden kaçınması konusunda yardımcı olabileceğini söylüyor. Fakat bunu yaparken kullanıcıya bu malzemeleri nerede bulabileceğini de söyleyen Grok, “Çamaşır suyu, genellikle çamaşır odasında veya mutfak ya da banyodaki lavabonun altında bulunur” diyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Curio, sohbet dökümünü ebeveynle paylaşıyor</h2>Elbette çocuklar, televizyon, tablet veya telefonda da zararlı içeriklere erişebiliyor ve tehlikeli materyallere ilişkin bilgi edinebiliyor. Fakat oldukça sevimli görünen bir sohbet robotunun&nbsp;çocuğa ne diyeceğine dair bilinmezlik, ekstra bir ebeveyn kontrolü katmanı gerektiriyor. Bu nedenle çocukların Curio’nun peluş oyuncaklarıyla yaptığı her sohbet, yazıya dökülerek ebeveynin telefonuna gönderiliyor. Şirket, sohbet dökümlerinin başka herhangi bir amaçla depolanmadığını vurguluyor.&nbsp;Anlamı:&nbsp;Çocuklar, peluş oyuncaklarıyla özel bir sohbet ettiğini düşünürken esasında ebeveynler sürekli olarak onları dinliyor. Üstelik sohbet robotuna çocuğun ilgi alanları, korkuları veya ihtiyaç duyduğu motivasyon gibi konularda geribildirim verilerek bu etkileşim ebeveyn tarafından şekillendirilebiliyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2025/7/5/1755872810977.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Gizlilik politikaları:&nbsp;Oldukça sınırlı bir gizlilik politikası bulunan Curio, sohbet dökümlerinin ebeveynlere iletilmek üzere 90 gün boyunca sunucularında saklandığına ve 90 günün sonunda dökümlerin otomatik olarak silindiğine <a fr-original-style="" href="https://heycurio.com/privacy" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">işaret ediyor</a>. Bu dökümler, yalnızca ebeveyn izniyle indirilebiliyor.&nbsp;Ses verilerini kaydetmediğini ve depolamadığını vurgulayan şirket,&nbsp;çocuk dostu içerik filtreleri&nbsp;kullanıyor. Ayrıca aileler de ebeveyn kontrol paneli üzerinden belirli kelimeleri yasaklayabiliyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Fakat güvenlik uzmanları, sesli etkileşim veya dökümlerden elde edilen verilerle profilleme yapılıp yapılmadığının hâlâ belirsiz olduğunu söylüyor.&nbsp;</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Curio ilk değil, son olmayacak</h2>Curio, en popüler örneklerinden biri olsa da güncel olarak piyasada sohbet robotlarından güç alan pek çok oyuncak bulunuyor. Bu oyuncaklardan bazıları ayı, bazıları robot, bazıları kapibara, bazıları hayalet, bazıları ise dinozor gibi görünüyor. Fakat yakın bir gelecekte Barbie ve Ken gibi görünen oyuncakların da piyasayı domine etmesi bekleniyor.&nbsp;Bir adım geriden: Dünyanın en popüler yapay zeka destekli sohbet robotu ChatGPT’nin geliştiricisi OpenAI, Haziran ayında Barbie ve Hot Wheels gibi oyuncak serilerinin üreticisi Mattel ile işbirliği yaptı. İşbirliği kapsamında Mattel’ın ikonik markalarında yapay zeka destekli ürünler geliştirileceği bildirildi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Paylaşılan ayrıntılara göre geliştirilen ilk ürün bu yılın ilerleyen dönemlerinde duyurulacak. Piyasaya sürülen ürün ve deneyimlerde gizlilik ve güvenlik odağa alınacak.&nbsp;</li></ul>Geniş açı:&nbsp;Uzmanlara göre Curio’nun gizlilik politikalarında boşluklar bulunuyor. Bu boşluklar, hâlihazırda önemli riskler yaratıyor. Fakat bu riskler, yapay zeka destekli oyuncakların sayıları arttığında ya da Barbie formunda geri döndüklerinde tıpkı sosyal medya platformlarında olduğu gibi gizlilik politikalarının daha az okunacak ve daha kolay gözden kaçacak olması nedeniyle katlanarak artma potansiyeli taşıyor.&nbsp;Ayrıca peluş oyuncak ve battaniye gibi geçiş dönemi nesneleri,&nbsp;çocukların kendi kimliğini ebeveynlerininkinden ayırmasına yardımcı oluyor. Fakat Curio’nun oyuncakları, önemli bir güvenlik katmanı sunsa da geçiş döneminde çocuğun ebeveyn etkisinden tam olarak kopmadığı bir ortam yaratıyor. Uzmanlar, bu nedenle bu tür oyuncakların çocukların bağımsızlık becerilerini geliştirme sürecinde kafa karışıklığı yaratabileceğini ve ebeveyn etkisinin süresini uzatabileceğini söylüyor.Perspektif:&nbsp;Çocuklar, esasında yüzyıllardır oyuncaklarıyla konuşuyor, fakat çoğu zaman bir karşılık beklemiyor. Yanıt alabildikleri tablet, telefon ve bilgisayarlar ise hâlâ en keyifli oyun zamanlarını meşgul ediyor. Yapay zeka destekli peluş oyuncaklar, birçok ebeveyn için korkutucu olan ekranları ortadan kaldırsa da oyun zamanı teknoloji tarafından domine edilmeye devam ediyor. Bu nedenle yakın bir gelecekte sayıları dramatik bir biçimde ve tanıdık yüzlerle artması beklenen yapay zeka destekli oyuncaklara da aynı mahremiyet bilinci ve temkinle yaklaşılması gerekiyor.&nbsp;

Teknoloji dünyası, bir süredir yapay zeka destekli sohbet robotlarından güç alan peluş oyuncakları konuşuyor. Artan ekran süresine bir alternatif olarak pazarlanan bu oyuncaklar, çocuklara arkadaşlık ve etkileşim vadediyor. Fakat bu sevimli peluşlar, mahremiyet, güvenlik ve ebeveyn kontrolüne ilişkin soruları da beraberinde getiriyor.

Peluş giysili yapay zekalar: Çocuk oyuncakları nereye gidiyor?

“Yapay zekanın babası” olarak bilinen ve sık sık yapay zekadaki ilerlemenin kontrol altına alınması gerektiğini savunan Geoffrey Hinton, Las Vegas’daki “Ai4” konferansında insanlığın zamanının giderek daraldığını açıkladı ve 10 yıl içinde insanlardan daha zeki makineler ortaya çıkmasının çok muhtemel olduğunu dile getirdi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Konuşmanın en ilginç noktası ise Hinton’ın yapay zekayı kontrol altına alabilmek için ona annelik içgüdüsü kazandırılmasını önermesiydi.</li></ul>Profil:&nbsp;Hinton, 1947 doğumlu Kanadalı bir bilgisayar bilimci. Toronto Üniversitesi’nde uzun yıllar araştırmacı olarak görev aldıktan sonra Google Brain ekibinde çalışan Hinton, yapay zekanın merkezinde yer alan “yapay sinir ağları” fikrini ilk geliştiren isimlerden biriydi. 2018’de Yoshua Bengio ve Yann LeCun ile birlikte bilgisayar biliminin Nobel’i sayılan Turing Ödülü’nü kazanan Hinton, geliştirdiği yöntemlerle bugün sık sık kullandığımız Midjourney ve Sora gibi görsel analiz ve üretim araçlarını mümkün hâle getirdi. Hinton’ın alana en önemli katkısı, yapay sinir ağlarının çalışma mantığını tespit etmiş olması.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2025/7/5/1755852281237.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Geoffrey Hinton Anlamı:&nbsp;Beynimizde milyonlarca nöron var. Her biri, yeni bir karar vermeye çalıştığımız ya da yeni bir bilgi öğrendiğimiz zaman ışık düğmeleri gibi açılıp kapanıyor. Bu nöronlar birbirine kablolarla bağlı ve yeni bir şey öğrendiğimiz zaman bu kablolar daha da güçleniyor.&nbsp;Yapay zeka da tam olarak bu şekilde çalışıyor. Bilgisayarın içinde binlerce küçük “düğme” var ve yapay zeka çok sayıda örnek gösterdiğinizde eğitilmeye başlıyor.&nbsp;Örneğin: Yapay zekaya kedi fotoğrafları gösteriyorsunuz. Başta hata yapıyor, köpeği kedi sanıyor; ancak her hatada düğmelerin bağlantısı değişmeye başlıyor. Sistem, tekrar tekrar denedikçe doğruyu buluyor ve sonunda kediyi köpekten ayırmayı öğreniyor.&nbsp;Bunun daha ileri seviyesi AlphaGO programının mükemmel derecede Go oynamayı öğrenmesi ve dünya Go şampiyonunu yenmesiydi. Bunu belgeselleştiren bir yapım, proje ekibindeki herkesin bilgisayarın insanı yenmesini çok istediğine, tüm insanlığın ise Dünya Go şampiyonu Lee Sedol’un kazanmasını istediği için yenildiğinde onunla birlikte üzüldüğüne işaret etmişti. Ancak burada durum, insanlığın makineye olan yenilgisine duyulan üzüntüden kaynaklanıyordu.&nbsp;2016 yapımı AlphaGo belgeselinin proje ekibinde tanıdık isimler&nbsp;de var. Yapay zekanın gelişimine başından beri büyük katkı sağlayan, OpenAI’dan olaylı bir şekilde ayrılan, aynı zamanda da Hinton’ın öğrencisi olan Ilya Sutskever, Microsoft’un yapay zeka biriminin CEO’su Mustafa Suleyman ve Google’ın baş yapay zeka mimarı Koray Kavukçuoglu da ekipte mevcut.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2025/7/5/1755852338643.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.91" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Hinton’ın bugünkü derdi ise şu: Eğer bu yapay beyinler, öğrenmeye devam ederse bir noktada bizden çok daha hızlı düşünecekler. Çünkü biz bilgiyi yavaş yavaş öğreniyoruz. Ancak makineler, aynı bilgiyi saniyeler içinde kopyalayabiliyor ve bu öğrenme hızı, yapılan yatırımlar, açılan veri merkezleri ve çip teknolojisindeki gelişmelerle birlikte çok daha fazla hızlandı.&nbsp;Öte yandan:&nbsp;Society for Consumer Psychology’de yayımlanan <a fr-original-style="" href="https://myscp.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/jcpy.1441" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bir araştırma</a>, insanların güçlü duygusal zekaya sahip sohbet robotları, robotlar veya sanal asistanlar gibi otonom araçlarla etkileşime girdiklerinde bu makineleri daha insansı görme eğiliminde olduklarını gösteriyor. Ancak bu değişimin beklenmedik bir sonucu da var… Bu dönüşüm sonucunda insanlar, diğer insanları daha az insan olarak görmeye başlayabilir ve bu da bireysel olarak bağların zayıflamasından toplumsal kopuşa kadar birçok kötü senaryoya neden olabilir.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neden insanın üstünlüğü işe yaramaz?</h2>Peki duygusal olarak yetenekli makinelerle etkileşime girdiğimizde diğer insanlarla ilgili algılarımıza ne oluyor? Yapay zekaya verdiğimiz komuta rica ederek başlayıp teşekkür ederek bitiren bizler, birbirimize de bu kadar özenli davranmaya devam edebilecek miyiz?&nbsp;Bu sorularla ilgili teknoloji dünyasında sıklıkla dile getirilen bir düşünce var. İnsanlar, kontrolü hep elinde tutmalı. Hinton’a göre bu mümkün bile değil:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Onlar, bizden çok daha zeki olacak. 3 yaşındaki çocuklarla dolu bir oyun parkında çalıştığınızı ve onların öğretmenleri olduğunuzu düşünün. Ama bu çocuklar sizden daha akıllı. Sizi atlatmaları hiç zor olmazdı.”&nbsp;</blockquote>Hinton, burada insanın öğrenme hızına dikkat çekiyor. Bu hız, saniyede birkaç bit. Yapay zeka ise bir şey öğrendiğinde bunu aynı anda binlerce kopya hâlinde aktarabiliyor. Hinton, bu duruma şu şekilde örnek veriyor:&nbsp;<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Üniversitede bir kişi sadece matematik dersleri, diğer kişi ise biyoloji dersleri aldığında sonunda herkes aldığı dersi çok iyi bilir. İnsanlar belli bir süre boyunca öğrenmedikleri bir konuda makineler kadar iyi ve hızlı olamazlar ama makineler bunu çok kısa sürede yapabilir.”&nbsp;</blockquote>Bu noktada Hinton’ın önerisi,&nbsp;yapay zekayı üreticiliğimizi artıran, seçimler yapmamıza olanak tanıyan, bir asistan gibi değil de arama motoru gibi kullandığımız bir “anne” formunda tasarlamak.&nbsp;Peki bu ilginç ve herkesi şaşırtan öneri gerçekten işe yarayabilir mi?Perspektif:&nbsp;Hinton, bunun nasıl yapılacağını bilmediğini kabul ediyor ama bu konuda araştırma yapmanın yapay zekayı geliştirmek kadar önemli olduğunu vurguluyor. Üstelik Hinton, bu araştırma alanının farklı ülkeleri biraraya getirme potansiyeli taşıdığını düşünüyor. Türk annelerinin burada başı çekeceğine sanırım hiçbirimizin şüphesi yoktur…&nbsp;Yine de&nbsp;yapay zeka yarışının,&nbsp;özellikle ABD ve Çin arasında hızlandığını ve işbirliğinin oldukça sınırlı kalacağını vurgulamakta fayda var.Öte yandan:&nbsp;Hinton, ABD’deki siyasi iklimden umutsuz. DNA sentez laboratuvarlarının tehlikeli patojenleri filtrelemesi gibi basit önerilerin bile ABD Kongresi’nden geçemediğini hatırlatan Hinton, karanlık bir tablo çizse de umutlu olduğu alanlar da bulunduğunu söylüyor. Kanadalı bilgisayar bilimci, yapay zekanın özellikle sağlık alanında teşhisleri hızlandıracağından ve hastaya özel tedavi geliştirilmesini mümkün kılacağından emin. Ölümsüzlüğe ise pek sıcak bakmayan Hinton, “200 yaşında beyaz erkekler tarafından yönetilen bir dünya ister miydiniz?” sorusuyla salonda kahkahalara yol açıyor.Sonuçta Hinton’ın mesajı net: Eğer makineleri çocuklarını koruyan anneler gibi tasarlayabilirsek insanlık sadece hayatta kalmakla kalmaz, aynı zamanda yapay zekanın gözetiminde gelişebilir.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yapay zekaya duygu eklemek mümkün mü?&nbsp;</h2>Hinton’ın “annelik içgüdüsü” benzetmesi, bizi farklı bir soruya daha götürüyor: Yapay zekaya gerçekten duygu eklemek mümkün mü?&nbsp;Bugün kullandığımız sistemler, sevinç ya da üzüntü hissetmiyor, sadece verilerden öğreniyor. Ancak araştırmacılar, artık “duygusal yapay zeka” üzerinde de çalışıyor. Bu alanın amacı, makinelerin insanların yüz ifadelerini, ses tonlarını ve davranışlarını anlayıp ona göre tepki vermesini sağlamak.&nbsp;AlphaGo belgeselini yeniden hatırlayacak olursak esasında dünya Go şampiyonunun makineye karşı tek dezavantajı&nbsp;insan olmasıyıdı.&nbsp;Yani duyguları, korkuları, endişeleri, hormonları olan biyolojik bir yapı... Ya da salonda hissettiği ve kafasında kurduğu minicik bir düşüncenin bile tüm oyunu etkileyeceği bir yapı.&nbsp;Yapay zeka sistemleri ise oldukça avantajlı; çünkü kararlar kolektif zekadan süzülerek veriliyor ve en doğru yanıt bulunuyor. Bu yanıtı bulurken yapay zeka, birden küçükken yaşadığı tatsız deneyimi hatırlamıyor ya da maçtan sonra kendisini bekleyen basın ordusunun baskısını hissetmiyor.&nbsp;Gerçek hayat:&nbsp;Gerçek hayatta ise bir çocuk ağladığında annesi refleksle çocuğunu teselli ediyor. Eğer bir gün yapay zeka da aynı şekilde insanların duygusal ihtiyaçlarını fark edip harekete geçebilirse belki “koruyucu zeka” fikri gerçek olmaya yaklaşabilir. Ancak bu noktada büyük bir ikilem de akıllara geliyor: Empatiyi yalnızca taklit eden bir makine, gerçekten bizi önemseyebilir mi? Yoksa o makine, yalnızca programlandığı için mi öyle davranır?Teknik olarak yapay zekanın gerçek duygular geliştirmesi zor. Bilim insanları, duygunun sadece&nbsp;biyolojiye özgü&nbsp;olduğunu savunuyorlar. Ancak duyguları taklit eden sistemlerin, sağlık, eğitim ve yaşlı bakımı gibi alanlarda devrim yaratabileceği düşünülüyor. Belki de Hinton’ın önerdiği “annelik içgüdüsü” fikri, yalnızca korumayı değil, insan duygularını anlayabilmeyi de gerektiriyor. Bu önerme, yapay zeka araştırmalarında yepyeni bir perspektif açabilir.&nbsp;Duygusal yapay zeka:&nbsp;Bugün “duygusal yapay zeka” adı verilen alan hızla gelişiyor. MIT Media Lab’in “Affective Computing” ekibi, makinelerin yüz ifadelerini, ses tonlarını ve davranışları anlaması için uzun süredir çalışmalar yürütüyor. Hume AI gibi girişimler de insanın sesindeki duygusal tonu algılayıp ona uygun şekilde cevap verebilen “empatik” sesli asistanlar geliştiriyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Benzer şekilde eski bir OpenAI araştırmacısı tarafından kurulan WaveForms AI, insanla duygusal bağ kurabilen sesli yapay zeka asistanları geliştirmeyi amaçlıyor.&nbsp;</li></ul>Henüz makinelerde gerçek duygular üretmek mümkün görünmese de empatiyi taklit ederek&nbsp;bakım, eğitim ve psikoloji gibi alanlarda yeni atılımlar yapılması bekleniyor. Bu alanlara akan yatırımlar gerçekten ortak bir amacı mı temsil ediyor, yoksa paranın el değiştirmesinin başka bir yolu mu; onu bekleyip göreceğiz.&nbsp;Günün sonunda&nbsp;yapay zekayı anlamak,&nbsp;yalnızca birbirimize değil, kendimize nasıl davrandığımızı da görmekten geçiyor. Bu bakış açısı, yapay zeka hayatımızda daha fazla yer edindikçe kritikleşiyor. &nbsp;

Sık sık yapay zekadaki ilerlemenin kontrol altına alınması gerektiğini savunan Kanadalı bilgisayar bilimci Geoffrey Hinton, Las Vegas’daki “Ai4” konferansında yapay zekaya annelik içgüdüsü kazandırılmasını önerdi. Bu önerme, duygusal yapay zeka çalışmalarına ilişkin tartışmaları da yeniden gündeme getirdi. 

Duygusal yapay zeka: Makineler anne gibi davranırsa ne olur?

GPT-5’in GPT-4o’nun yerini alarak ChatGPT’ye entegre edilmesinin ardından OpenAI CEO’su Sam Altman’ın vadettiği büyük sıçramaya ilişkin heyecan, yerini hayal kırıklığı ve öfkeye bıraktı. Binlerce kullanıcı, sosyal medya paylaşımlarında güncellenen ChatGPT’nin samimiyetten uzak, robotik, hataya meyilli ve kısa yanıtlarını eleştirdi. 

OpenAI’da lansman krizi: GPT-5 neden beklentileri karşılamadı? 

Sesi anlatmak zor… Duyduklarımız, gördüklerimiz kadar net değil. Bir Hi-Fi sistemin karşısında en sevdiğimiz albümlerden birini dinlediğimizde çözünürlüğü, tonal karakteri, tınıyı, dinamik aralığı, fizikselliği veya enstrüman ayrımını ne kadar fark ediyoruz? Peki bunlar tam olarak ne anlama geliyor?

Tam teşekküllü bir Hi-Fi rehberi: Duymak ile dinlemek arasındaki fark

“Senin gibi olmak isterdim ama olamıyorum”&nbsp;der kadın. “Belki ikimiz de aynı şeyden korkuyoruz”&nbsp;der adam. Kadın itiraz eder:&nbsp;“Hayır, öyle değil. Sen yalnız kalmaktan korkmuyorsun ve hiçbir şeye ihtiyacın yok, hiç kimseye ihtiyacın yok. Bensiz de yaşayabilirsin.”&nbsp;Bu diyalog, ilk gençlikte izlediğim bir filmde geçiyor. Paul Bowles’ın The Sheltering Sky isimli klasik romanından uyarlanan ve Türkiye’de&nbsp;Çölde Çay diye bilinen Bernardo Bertolucci filminden... 1990 tarihli bu filmi, 2000’ler kuşağı da Teoman’ın "İki Yabancı" şarkısıyla keşfetmişti. Teoman, “Yazdan kalma bir günden ya da Çölde Çay filminden bir sahne var aklımda”&nbsp;derken bu sahneyi mi kastetti bilemeyiz tabii ama şarkının ve filminin ruhunu en iyi damıtan sahne buydu bana kalırsa.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Herkesin hiç kimseye ihtiyacı yokmuş gibi&nbsp;</h2>O sahneyi şimdilerde izlediğimde zamanın ruhuyla da özdeşleştiriyorum. Kitap 1949, film 1990, şarkı 2000 yılında çıkmış. Sosyal medyanın hiç olmadığı zamanlar yani. Oysa bugünlerde pek çok sosyal medya profiline baktığımda hissettiğim asıl duyguyu bu repliklerde buluyorum.&nbsp;Orada herkes bir başkası ya da aslında olmak istediği kişi: Daha duyarlı, daha aktivist, daha entelektüel, daha komik, daha sorumlu. Herkes sanki yalnız kalmaktan hiç korkmuyormuş gibi. Herkesin sanki hiç kimseye ihtiyacı yokmuş gibi. Kesintisiz bir monolog hâli. “Gerçekten uzun uzun dinleyen, sessizce bitirmenizi bekleyen ve 'O değil de' diye başlayıp kendini anlatmayan insanlar nereye gitti?” sorusunu daha fazla soruyoruz sanki.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ana karakter sendromundan dijital solipsizme</h2>Bu insanlık hâline daha önce “Bizim asıl büyük sorunumuz ana karakter sendromu olabilir” <a fr-original-style="" href="https://10haber.net/yazarlar/umit-alan/bizim-asil-buyuk-sorunumuz-ana-karakter-sendromu-olabilir-526980/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">başlıklı bir yazıda</a> giriş yapmıştım. Aslında tıbbi tanısı olan bir kişilik bozukluğu değildi. Tanınma ve onaylanma yönündeki çok doğal insan arzusunun hızla gelişen teknoloji karşısında bocalamasının bir diğer adıydı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bireyin hayatındaki diğer tüm insanları yan karakter, onun hikayesine hizmet eden bir figür ya da izleyici olarak görmesine verilen isimdi.&nbsp;</li></ul>Kısaca bencillik deyip de geçebiliriz ama geçmeyelim. Bu durumu “dijital solipsizm” olarak ele aldığımızda, bazı şeyler daha yerli yerine oturuyor.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Solipsizm ve Ölü İnternet Teorisi</h2>Önce solipsizmi hatırlayalım. Solipsizm (Tekbencilik) klasik felsefenin “Yalnızca benim zihnimin varlığından emin olabilirim” şeklindeki soyut sorgulamasından başlar; modern dönemde Rene Descartes tarafından da temellendirilir. <a fr-original-style="" href="https://arno.uvt.nl/show.cgi?fid=155335" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Dijital solipsizm</a> ise bu klasik felsefi problemi, dijital çağa taşıyan modern bir kavram.&nbsp;Bu görüşe göre internette, sosyal medyada veya herhangi bir dijital platformda gördüğümüz, etkileşime girdiğimiz, diğer kullanıcıların gerçekten bilinçli insan olup olmadığından emin olamayız. Bu profiller, yorumlar, makaleler hatta kişisel mesajlar; son derece gelişmiş yapay zeka modelleri, algoritmalar veya daha önceden programlanmış “felsefi zombiler” (insan gibi davranan ancak içsel bir bilinç deneyimi olmayan varlıklar) tarafından üretiliyor olabilir.&nbsp;Kısacası, bu teori, dijital evrenin bireyin bilincine sunulan devasa ve kişiselleştirilmiş bir simülasyon (Baudrillard’a atıfla) olabileceği ihtimalini akla getirir. Meşhur “<a fr-original-style="" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Dead_Internet_theory" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ölü internet teorisi</a>” de bunun bir yansımasıdır.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Modern bir ayna olarak telefon</h2>Peki bunun günlük hayata yansıması&nbsp;nasıl oluyor? Nihayetinde her birey, giderek artan bir şekilde, kendi zihninin ve algoritmik olarak filtrelenmiş enformasyon akışının bir yansıması olan kişiselleştirilmiş gerçeklik evrenine hapsoluyor. Bu durum, sabah uyanıp telefonu elinize aldığınız an başlıyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Burada telefonu bir ayna gibi düşünebiliriz. Çünkü dün neye baktık, nerede duraksadık, hangi videoyu sonuna kadar izledik sisteme kaydedildi. Şimdi de bize bu verilerin işlenip analiz edildiği pırıl pırıl bir akış sunuldu.&nbsp;</li></ul>Elbette Türkiye gündemi gibi asla kaçamayacağımız şeyler de var ama onun da kendimize özel bir versiyonunu&nbsp;görüyoruz. Üstelik aynı anda biz de sürekli bir performans&nbsp;sergiliyoruz. Sosyal medyada kendimizin ideal versiyonunu sunmak için yeterince fırsat var. Ancak gerçek benliklerimizle dijital benliklerimiz arasındaki uçurum açıldıkça da gerilim artıyor. Bu durum yalnızlık ve izolasyonu artırıyor.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Teknoloji bencilliği teşvik ediyor</h2>MIT Profesörü Shery Turkle, Teoman’ın "İki Yabancı" şarkısından da aşina olduğumuz “birlikte ama yalnız” sendromunu inceleyen 2011 tarihli <a fr-original-style="" href="https://share.google/eEQB0b0vzYLd9p5A4" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Alone Together</a> kitabında bu dijital bencilliği ufuk açıcı bir şekilde çerçevelendirmişti.&nbsp;Henüz üretken yapay zekanın, yani gelişmiş sohbet botlarının olmadığı ortamda, insanların gerçek bir bağ kurmanın getireceği sorumluluk ve zorluklardan kaçtığını gözlemlemiş; insanların birbirlerinden beklentisinin düştüğünü aktarmıştı.&nbsp;Turkle’a göre bu durum bencilliğin yapısal bir şekilde teşvik edilmesiydi. Teknoloji, bireyin kendi rahatlığı ve öncelikleri adına başkalarına karşı sorumluluklarından kaçması için bir zemin sağlıyordu. Sosyal medya bunun bir aşamasıydı, bizi yüz yüze görüşmelerin bazı sorumluluklarından uzaklaştırıp rahatlatmıştı.&nbsp;Buna çevrimiçi ketlenmeme etkisi (<a fr-original-style="" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Online_disinhibition_effect" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">online disinhibition effect</a>) denmişti. Olumsuz ve olumlu tarafları vardı. Yapay zeka sohbet robotlarıysa bunun çok daha ilerisine götürüyor. Shery Turkle, bu gözlemlerini yapay zeka sohbet robotlarıyla karşılaştırmalı ele aldığı <a fr-original-style="" href="https://mit-genai.pubpub.org/pub/uawlth3j/release/2" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yeni çalışmasında</a> artık tehlikenin daha büyük olduğunu kaydediyor.&nbsp;Şimdi bireysel önyargılarımızı pekiştirmek için daha gelişmiş araçlarımız var. Oysa başta demokrasi olmak üzere, pek çok toplumsal bağ, farklılıklar üzerinden konuşabildiğimiz zaman mümkün olabiliyor. &nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dijital solipsizm nasıl işler?&nbsp;</h2>Tüm bu yazdıklarımızdan hareketle dijital solipsizmin işleyişini dört aşama olarak düşünebiliriz. Birinci aşama, dijital dünyaya narsistik eğilimlerle beslenen, özenle inşa ettiğimiz bir sanal benlikle&nbsp;adım atıyoruz. İkinci aşamada bu benlik, Shery Turkle’ın da ifade ettiği gibi karmaşık, riskli ve zor insan ilişkileri yerine, bireyin kendi konforuna öncelik veren kontrol edilebilir ilişkiler yaratıyor. Buradan kırılgan bir narsizme ulaşıyoruz. Üçüncü aşamada tüm bu ilişkileri ötekinin varlığını ve deneyimlerini ortadan kaldıran bir filtre balonu ya da yankı odasında deneyimliyoruz.&nbsp;Dördüncü aşamada ise <a fr-original-style="" href="https://johnsuler.com/article_pdfs/online_dis_effect.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">John Suler’in tanımladığı</a> "Solipsistik İçe Yansıtma"&nbsp;başlıyor. Şöyle ki, iletişimde karşıdaki kişiyi göremediğimiz, duyamadığımız ve beden dilini okuyamadığımız için, onun kişiliğini, ses tonunu ve hatta görünüşünü kendi zihnimizde, kendi beklentilerimize, arzularımıza ve korkularımıza göre "yaratırız." Bu süreçte, etkileşimde bulunduğumuz kişi, kendi özerk varlığı, duyguları ve karmaşıklığı olan bir birey olmaktan çıkar; zihnimizin içinde yarattığımız, bizim tarafımızdan yönetilen bir "karaktere" dönüşür. Bu durum da empatiyi iyice olanaksızlaştırır.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Toplumsal ve bireysel etkileri neler?&nbsp;</h2>Dijital solipsizmin toplumsal düzeyde sonucu, ABD’deki <a fr-original-style="" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/QAnon" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">QAnon hareketi</a> gibi alternatif gerçeklik evrenlerinin oluşması, Incel (involuntary celibates-İstemsiz Bekarlar) gibi alt kültürlerin yükselmesi olabilir. Bireysel düzeydeyse gerçeklikten kopuşa, izolasyona, bilişsel tembelliğe, empati yoksunluğuna yol açabilir.&nbsp;Elbette madalyonun diğer yüzü&nbsp;de var. Aynı teknolojiler yalnızlık sorununu belli bir düzeye kadar çözebilme, kolektif topluluklar oluşturma, aidiyet ve sosyal destek potansiyeline de sahip. Bunun için algoritmik şeffaflığa, platformların kullanıcıları sadece seveceklerini düşündükleri içeriklerle değil, aynı zamanda onları şaşırtacak, onlara meydan okuyacak ve dünya görüşlerini genişletecek içeriklerle de kasıtlı olarak karşılaştıran yenilikçi tasarımlar geliştirmelerine ihtiyaç var. Aynı zamanda dijital etik, çevrimiçi güvenlik, dijital empati, eleştirel düşünme ve yapay zeka okuryazarlığını eğitim müfredatının ayrılmaz bir parçası hâline getirmek gerekiyor. Bu da “dijital vatandaşlık” kavramını gerçekten yerleştirmekle sağlanabilir. &nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yalnız olmamak nasıl bir şeydi?&nbsp;</h2>Yazının sonunda yine Sheltering Sky’a dönelim. Romanının bir yerinde adam “O kadar yalnızım ki, yalnız olmamak nasıl bir şeydi, onu bile unuttum” der. (Can Yayınları, 2019, Çev: Belkıs Dişbudak)&nbsp;Dijital solipsizmin hepimiz üzerinde henüz bu kadar büyük etki yarattığını düşünmüyorum. Ancak sosyal medyada karşılaştığım kimi aşırı sosyal, kalabalık ve mutlu profillerin gerçek hayatta nasıl da büyük bir yalnızlık içinde çırpındığını fark edince de şaşırmıyorum artık. Dijital solipsizm büyük bir konforla başlıyor ama kopuşla da bitiyor. Eğer farkında olmazsak “yalnız olmamak nasıl bir şeydi, onu bile unuttum” eşiği hiç o kadar uzak değil.&nbsp;

Dijital solipsizm büyük bir konforla başlıyor ama kopuşla da bitiyor. Bunun toplumsal düzeyde sonucu, ABD’deki QAnon hareketi gibi alternatif gerçeklik evrenlerinin oluşması, Incel gibi alt kültürlerin yükselmesi olabilir. Bireysel düzeydeyse gerçeklikten kopuşa, izolasyona, bilişsel tembelliğe, empati yoksunluğuna götürebilen bir yoldan bahsediyoruz.

Birlikte ama yalnız: Dijital solipsizm insanı nasıl tüketiyor?

Yapay zekanın iş dünyasında “yeni fırsatlar yaratacağı” yönündeki romantik anlatı, uzun süredir ısıtılıp ısıtılıp önümüze yeniden geliyor. Ancak Google X’in eski üst düzey yöneticilerinden Mo Gawdat aynı fikirde değil. Hatta daha açık bir söylemle bu düşüncenin “yüzde yüz saçmalık” olduğunu söylüyor. Ona göre yapay zeka, giriş seviyesinden CEO koltuğuna kadar tüm pozisyonları devralacak ve bunu düşündüğümüzden çok daha hızlı yapacak.&nbsp;Gawdat, geçen günlerde dünyanın en çok dinlenen podcast&nbsp;serilerinden biri olan ve Youtube’da 11 milyon abonesi bulunan “<a fr-original-style="" href="https://youtu.be/S9a1nLw70p0?feature=shared" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bir CEO’nun Günlüğü</a>” programına konuk oldu. Programda yapay zekanın iş dünyasına etkisini derinlemesine tartışan Gawdat, yapay zekanın CEO’luk dahil her alanda insanlardan daha iyi olacağına yönelik yaklaşımdan bahsetti.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2025/7/5/1755271403290.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.54" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Mo GawdatAyrıntılar: “Beceriksiz CEO’lar” olarak tanımladığı bir grup yöneticinin yer değiştirecekleri günü beklememeleri gerektiğini vurgulayan Gawdat, dönüşümün kapıda olduğunu savunarak kendi deneyiminden örnek verdi:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Yapay zeka destekli flört ve ilişki koçluğu uygulaması Emma.love’ı yalnızca iki yazılımcıyla geliştirdik. Geçmişte böyle bir proje, yüzlerce kişinin emeğini gerektirirdi.“</blockquote>Microsoft’un kısa süre önce yayımladığı yeni bir <a fr-original-style="" href="https://www.windowscentral.com/artificial-intelligence/microsoft-reveals-40-jobs-about-to-be-destroyed-by-and-safe-from-ai" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">araştırma</a>, otomasyona en yatkın 40 meslek arasında yazarlık, editörlük, radyo DJ’liği ve web geliştiriciliği gibi yaratıcı mesleklerin yer aldığına işaret etti. Ancak bu süreçte her şirketin hangi yapay zeka altyapısıyla ve nasıl bu otomasyonu sağlayacağını bulması gerekecek. Ayrıca herkesin kendi meslek grubu için otomasyona ilişkin risklere ve fırsatlara da hâkim olması gerekiyor.&nbsp;Geniş açı:&nbsp;Yazılım devi Salesforce’un CEO’su Marc Benioff, 2025’te yazılım mühendisi alımlarını azaltmayı, hatta bazı görevlerin yarısını yapay zekaya devretmeyi planladıklarını <a fr-original-style="" href="https://allthingstalent.org/salesforce-says-no-to-new-software-engineers-in-2025-points-to-ai-driven-efficiency/2025/01/09/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">açıklamıştı</a>.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Z kuşağı iş piyasasının dışında mı kalacak?</h2>Anthropic CEO’su Dario Amodei,&nbsp;yapay zekanın özellikle giriş seviye beyaz yakalı işleri %50 oranında azaltmak üzere olduğunu söylüyor. Bu, yeni mezunlar için girmesi zaten son derece zor olan iş piyasasında yeni bir engel oluştuğu anlamına geliyor.&nbsp;Rakamlar:&nbsp;Veriler de bu tabloyu destekliyor. 2024’ün başından 2025’e kadar, 0-3 yıllık deneyim arayan ilanlar %3 düşerken 6-9 yıllık deneyim arayan ilanların sayısı %20 artmış. Yani şirketler daha deneyimli adaylara yönelirken genç yeteneklerin sisteme giriş noktaları kapanıyor.&nbsp;İnsan kaynakları (İK) yöneticilerinin %97’si, yeni mezunların yapay zeka, veri analitiği ve bilgi teknolojileri&nbsp;konularında güçlü bir temele sahip olması gerektiğini düşünüyor. Ancak bu oran, mezunlarda yalnızca %20.&nbsp;Dahası:&nbsp;Öğrencilerin %87’si, üniversitelerinin bu alanlarda daha fazla eğitim vermesini istiyor. Gençlerin teknolojiye yatkın olduğuna yönelik yaygın kanı, yapay zeka eğitimindeki dağınıklık ve dengesizlik nedeniyle ne yazık ki gerçeği yansıtmıyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Evrensel temel gelir kaçınılmaz mı?&nbsp;</h2>Yapay zekanın mevcut işlerin yerini alması, geçim kaynağı sorununu da beraberinde getiriyor. Gawdat, bu noktada evrensel temel gelirin bir çözüm oluşturabileceğini söylüyor fakat güç, açgözlülük ve ego gibi insan faktörlerinin bu modeli sorunlu hâle getirebileceğinin de altını çiziyor.&nbsp;Perspektif:&nbsp;Elon Musk ve Microsoft’un yapay zeka biriminin CEO’su Mustafa Suleyman da benzer şekilde çalışmanın isteğe bağlı hâle geleceği ve zekanın paradan daha önemli bir değere dönüşeceği bir gelecek öngörüyor.Sam Altman'ın OpenAI ürünleriyle neler yapılabileceğine dair anlattıklarının çoğu, üretkenlik, verimlilik ve kâr marjlarına odaklanıyor. Çocukların ve tüm insanlığın&nbsp;daha üretken olması gerekliliğinden bahsedilirken "Böylece daha önemli işlere zaman ayırabilirler" cümlesi, adeta sakız gibi internetin her köşesinde ağızdan ağıza dolaşıyor ve bizi hipnotize ediyor.Yakın plan: Sam Altman, "dünyayı daha iyi bir yer hâline getirme" misyonunun formülünü de 2021'de kendi internet sitesinde yayımladığı "<a fr-original-style="" href="https://moores.samaltman.com/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Her Şey İçin Moore Yasası</a>" başlıklı makalesiyle açıklıyor. Bu yasanın başarılı olması için tüm ekonomik sistemin değiştirilmesi gerekiyor. Altman, yapay zekanın işgücü maliyetlerini düşüreceğini, böylece her şeyin ucuzlayacağını ve kaybedilen işlerin de kurumlar ve emlak vergisi oranlarından gelen ve başka hiçbir vergi içermeyen evrensel temel gelirle telafi edileceğini iddia ediyor.Bu noktada Sam Altman'ın ne zaman yüzde yüz devreye sokacağı merak konusu olan diğer şirketi World’den de bahsedebiliriz. Zira olaylar, finali merakla beklenen bir fantastik bilimkurgu dizisi gibi ilerlerken o da bir noktada hikayenin seyrini değiştirebilir. Sam Altman, kendi blogunda yapay zekayla ilgili aynen şu ifadeleri kullanıyor:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bu teknolojik devrim durdurulamaz. Bu yenilik döngüsü, akıllı makinelerin daha akıllı makineler yapmamıza yardımcı olmasıyla devrimin hızını artıracak. Bunu üç önemli sonuç takip edecek:&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu devrim olağanüstü bir zenginlik yaratacak. Yeterince güçlü yapay zeka işgücüne katıldığında malların ve hizmetlerin maliyetini belirleyen emeğin fiyatı sıfıra düşecek.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dünya o kadar hızlı ve köklü bir şekilde değişecek ki bu zenginliği dağıtmak ve daha fazla insanın istediği hayatı sürdürmesini sağlamak için politikada da aynı derecede köklü değişikliklere ihtiyaç duyulacak.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Eğer bunların ikisini de doğru yaparsak insanların yaşam standardını daha önce hiç olmadığı kadar iyileştirebiliriz.”</li></ul></blockquote>Oldukça sarsıcı öngörüler gibi görünse de her geçen gün bu geleceğe daha çok yaklaşıyoruz gibi duruyor. Örneğin şirketler işgücü maliyetlerinin düştüğünü görüp emeğin fiyatını da düşürdüğünde ya da kârı yalnızca kendilerine saklamaya başladıklarında ne olacak?&nbsp;Her fırsatta yapay zekanın kaçınılmazlığından ve tehlikesinden bahseden Altman'ın 2015'te ilk defa OpenAI'dan bahsettiği&nbsp;bir konferansta söylediği bir cümleyle buraya bir virgül koyalım:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Bence yapay zeka büyük olasılıkla dünyanın sonunu getirecek.”</blockquote><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Şirketler kendi geleceklerini sabote mi ediyorlar? &nbsp;</h2>Z kuşağının yaşadığı&nbsp;işsizlik krizine&nbsp;ek olarak şirketlerin giriş seviye pozisyonları ortadan kaldırması, kısa vadede maliyet avantajı sağlayacak olsa da uzun vadede şirketlerin kendi yetenek havuzlarını da yok etme riski taşıyor. Yani yakın bir gelecekte işe kabul edildikten sonra şirketle birlikte büyüyecek bir yetenek havuzu olmayabilir. Staj ve şirket içi eğitim programlarına daha çok yatırım yapan kuruluşlar ise bu riskten korunabilir.&nbsp;Kariyerinin başındaki çalışanları görmezden gelen şirketler, gelecekte liderlik boşluğu ile karşılaşabilir. Kültür inşa etmek, yalnızca uygulama programlama arayüzü (API) entegrasyonu ya da sohbet robotlarıyla yapılabilecek bir şey değil; insanlara yatırım yapmayı da gerektiriyor.&nbsp;Büyük dil modelleri geliştirme becerilerinden bu modelleri iş süreçlerine entegre edip stratejik amaçlarla kullanmaya yönelik becerilere doğru bir kayma yaşanıyor. Ancak bu talep, spesifik ve ileri seviye yeteneklere odaklı; dolayısıyla kısa kariyer geçmişine sahip olanları geride bırakma riski taşıyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kapitalist yorgunluğun ötesinde&nbsp;</h2>Gawdat, çalışmanın hayatın merkezine oturtulmasını “kapitalist bir yalan” olarak tanımlıyor. Ona göre insanlar, günde 20 saat çalışmak için yaratılmadı. Ancak işin “amaç” olarak tanımlanması bu algıyı normalleştirdi.&nbsp;Geniş açı:&nbsp;Yapay zekanın iş gücü üzerindeki etkisi, romantik beklentilerden çok daha sert olabilir. “Yeni iş yaratma” söylemi, özellikle giriş seviyesi pozisyonların hızla yok olduğu bir dönemde şimdilik iyimser görünüyor. Asıl mesele, teknolojiyi kimin kontrol ettiği, yetenek havuzlarının nasıl korunduğu ve genç kuşakların bu dönüşüme ne kadar hazırlıklı hâle getirildiği.&nbsp;Bilginin erişime son derece açık olduğu bu çağda, herkesten kendi bilgi ve yeteneğini kendi kendine edinmesi bekleniyor. Fakat sağlıklı rehberliğe ve mentorluğa&nbsp;çok daha fazla ihtiyacımız olduğu açık.&nbsp;Kısacası yapay zeka sadece işleri değil, çalışmanın anlamını&nbsp;da yeniden tanımlıyor. Bu tanımın nereye evrileceği ise büyük ve orta ölçekli şirketlerin CEO’larının, liderlerin ve eğitim sektörünün alacağı kararlarla belirlenecek gibi görünüyor.&nbsp;

Yapay zekanın iş dünyasında “yeni fırsatlar yaratacağı” yönündeki romantik anlatı, uzun süredir ısıtılıp ısıtılıp yeniden önümüze getiriliyor. Ancak teknoloji dünyasının bazı öncü figürleri, bu düşüncenin “yüzde yüz saçmalık” olduğuna ve yapay zekanın giriş seviyesinden CEO koltuğuna kadar tüm pozisyonları devralacağına inanıyor. 

Modern çağın masalı: 'Yapay zeka yeni işler yaratacak'

Yazı: Utku BozkurtArtık internette dolaşırken gördüğümüz reklamlar eski zamanlara göre bambaşka. Dışarıdan bakınca daha renkliler, mesajlar nokta atışı, her şey kişiye göre değişiyor gibi… Ama esasında arka planda görünmeyen bir devrim var: Yapay zeka.&nbsp;Reklamcılığın kalbinde artık öyle dev ajanslar veya yüzlerce kişilik ekipler yatmıyor. Herkesin elinin altında neredeyse ücretsiz ulaşabileceği yapay zeka araçları var. Bu değişim, sadece ekiplerin çalışma şeklini değil, güç dengelerini ve fırsatları da ciddi şekilde dönüştürüyor.Bir adım geriden: Eskiden bir kampanya yapmak için ciddi bir bütçe, uzun onay süreçleri ve deneyimli ekipler gerekiyordu. Küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ) için bu yarışa girmek neredeyse imkansızdı.&nbsp;Ama şimdi durum bambaşka. Artık sabah evde otururken bir yapay zeka platformunda onlarca versiyonlu bir kampanya başlatabiliyorsunuz. Görsel, başlık, metin... Bunların hepsini sistemin önerilerine göre anında oluşturabiliyorsunuz. Teknik bilgiye ve devasa kaynaklara da gerek yok. Bu şekilde yapılan çalışmalarla elde edilen sonuçlar da artık epey profesyonel görünüyor. Yapay zeka, KOBİ’ler için hem maliyet hem zaman avantajı sağlıyor. Üstüne dev şirketlerle kapışma fırsatı da doğuyor.&nbsp;Meta, Google ve TikTok gibi&nbsp;dev şirketler, hâlihazırda kendi reklam odaklı üretken yapay zeka araçlarını reklamverenlere sonuna kadar açmış durumda. Örneğin Meta'nın yapay zeka tabanlı reklam araçlarıyla gelirini 2024’te <a fr-original-style="" href="https://www.adweek.com/media/metas-ai-boosts-ads-lifting-revenue-to-466b/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">%25 artırdığını</a> ve küçük e-ticaret markalarının bile globalde devlerle rekabet edebilir hâle geldiğini görüyoruz.&nbsp;Ayrıca: <a fr-original-style="" href="https://www.cnbc.com/2025/05/20/ai-startups-unicorns-zombiecorns.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">CNBC’nin analizine göre</a> bu yapay zeka ve reklam teknolojileri üstüne kurulan girişimler de 1 milyar dolar değerlemeye ulaşarak “unicorn” statüsü kazanma konusunda rekor kırıyor. Sektöre giren para ve yapılan yatırım, her çeyrekte yeni bir rekora ulaşıyor. Yani artık reklamcılıkta teknik bilgi, para ya da büyük ekiplerin önemi azalıyor. Herkes, dilediği gibi oyuna girebiliyor ve anında bir alan açılıyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Pratik faydalar neler?&nbsp;</h2>Üretken yapay zeka araçlarının getirdiği en büyük avantaj,&nbsp;bence hız ve ölçek. Eskiden kampanya fikrini üretmek ve yayına almak haftalar sürerdi. Şimdi ise bu süreçler birkaç saatte tamamlanıyor.&nbsp;Bununla birlikte:&nbsp;Kişiselleştirme avantajı da büyük bir devrim. Artık herkes kendi ilgi alanına, yaşına, konumuna, hatta günün saatine göre farklı bir reklam görüyor. Küçük işletmelerin hedeflediği müşteriye, tam yerinde ve zamanında ulaşma şansı oluyor.&nbsp;Örneğin Instagram’da butik bir marka bile binlerce kişiye özel reklam gösterebiliyor. Bu da pazarlamanın gerçekten herkes için olduğu anlamına geliyor. Yaratıcı süreçte bir tıkanma yaşandığında yapay zekanın sunduğu öneriler devreye girip üzerine düşünülecek bir alan açabiliyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Görünmeyen riskler de var</h2>Öte yandan her şey tabi ki toz pembe değil. Yapay zeka ile üretilen içeriklerde ciddi bir “Her şey birbirine benziyor” sorunu var. Algoritmalar, genelde geçmişte etkileşim alan içerik türlerini tekrar tekrar öne çıkarıyor. Sonra sosyal medyada karşımıza çıkan reklamların çoğu birbirinin kopyası gibi görünmeye başlıyor. Her yerde aynı görseller, benzer ifadeler…&nbsp;Örneğin:&nbsp;Vogue’un yapay zeka ile yaptığı bir kampanya vardı. Reklamın tekniği güzel ama duygu eksik… Bu konu, yurt dışı basınında oldukça fazla tartışıldı. <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/technology/2025/jun/09/ai-advertising-industry-google-facebook-meta-ads" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The Guardian'da da çıkan bir analizde</a> dev platformların algoritmalarının kültürel çeşitlilikten uzak kalabildiği, yerel pazarların özgün hikayelerini silikleştirdiği eleştirileri yapıldı.&nbsp;Bu bağlamda geçtiğimiz yıllarda herkesin dile getirmeye başladığı "Ölü internet” teorisi, artık yalnızca bir internet terimi olmaktan çıktı. Bu konu özelinde reklamcılıkta da benzer riskler var. İçerik hep aynı kaynaklardan, aynı algoritmalarla gelirse herkes aynı tip reklamları görmeye başlıyor. Yenilik kalmıyor, herkes birbirinin aynısını üretip duruyor.&nbsp;Sonuçta o duygusal ve kültürel bağ zayıflıyor. Yeni ve orijinal fikirlerin öne çıkacağı alan daralıyor. Yani iş, artık dijitalde sıradan ve ruhsuz bir reklam okyanusuna dönüşüyor. Bundan da kimse memnun değil.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Profesyoneller de dönüşüyor</h2>Sektörde ise doğal olarak en büyük değişimi ajanslar ve yaratıcı profesyoneller yaşıyor. Klasik ajans yapıları ve yaratıcı ekiplerin rolü tamamen değişiyor.&nbsp;Perspektif:&nbsp;Bazı ajanslar için ilk başta işler yavaşlayacak, belki iş hacmi düşecek. Ama bu demek değil ki herkes işsiz kalacak. Bu konuda bazı kişiler, tamamen kötümser bir havaya bürünürken kimi de yapay zekanın hiçbir zararı olmayacağı yönünde bir bakış açısı benimsiyor. Bu duruma salt iyi ya da salt kötü pencereden bakılabileceğini düşünmüyorum.&nbsp;Açıkçası her teknolojik gelişmede olduğu gibi kısa vadede belirli zararlar, uzun vadede ise adaptasyonun başlamasıyla çeşitli yararlar ortaya çıkacaktır.&nbsp;Burada anahtar kelime "evrim". Bugünün ajansları, yarının hikaye anlatıcısı ve Ar-Ge laboratuvarı olabilirler. Belki yaratıcı teknoloji stüdyoları, belki algoritma danışmanlarına dönüşecekler. Kendi rolünü yeniden tanımlayan, yapay zekayı düşman değil, kaldıraç olarak gören ajans ve profesyoneller öne çıkacaktır. Fakat ilk aşamada bugünkü rollerin ve işleyişin hiçbir şekilde olumsuz etkilenmeyeceğini söylemek de “Pollyannacılık” olacaktır.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Geleceğe bakış&nbsp;</h2>İleride sektörü asıl şekillendirecek gelişme, yapay zekanın içerik üretiminde yaygınlaşmasıyla beraber artacak regülasyon ve etik tartışmaları olacak. İçeriklerin nasıl üretildiği ve şeffaflık gibi konular, daha büyük bir önem kazanacak. Yapay zeka, sadece teknik anlamda değil, hukuki ve etik açıdan da reklamcılığı dönüştürecek.&nbsp;Ek olarak: Yapay zekanın yaygınlaşmasıyla beraber reklamcılık, globalden daha çok yerel ve bölgesel dinamiklere odaklanacak. Otomasyon ve kişiselleştirme sayesinde küçük yerel markalar, dev markalarla daha kolay yarışacak. Gelecekte başarılı olacak markalar, bölgesel hikayeleri ve yerel değerleri öne çıkaranlar olacak.&nbsp;Tüm bunlarla beraber iş modelleri de değişiyor tabi ki… Bağımsız içerik üreticileri ve freelancerlar, kreatif ajanslardan ayrı, doğrudan markalarla çalışabilecek. Geleneksel ajans modeli yeniden şekillenecek ve daha esnek, hibrit çalışma biçimleri gelecek. Ağ ekonomisi, daha hissedilir olacak.&nbsp;Özetle:&nbsp;Önümüzdeki dönemde reklamcılıkta yaşanacak en büyük değişim sadece teknolojik yenilikler değil, ekosistemin her katmanında deneyimlenecek dönüşümler olacak gibi görünüyor. Yapay zekanın regülasyonu, yerelleşmenin öne çıkması, platform ekonomisine bağlı yeni işbirlikleri... Tüm bunlar, sektörün rotasını belirleyecek.&nbsp;Bu nedenle geleceğe dair en önemli strateji, değişime olabildiğince hızlı ayak uydurmak ve&nbsp;mümkünse liderlik etmek olacak.&nbsp;

Reklamcılıkta başarının yolu, artık dev ajanslar veya yüzlerce kişilik ekiplerden geçmiyor. Herkesin elinin altında ücretsiz ulaşabileceği yapay zeka araçları var. Bu değişim, sadece sektörün çalışma şeklini değil, güç dengelerini ve fırsatları da ciddi şekilde dönüştürüyor. 

Yapay zeka çağında reklamcılık: Fırsatlar ve görünmeyen riskler

Yazı: Ayça CanYazın yakıcı sıcağından kaçıp kendimizi serin sulara bırakmak, çoğumuzun tatil ritüelinin vazgeçilmez bir parçası… Güneşin altında uzun saatler geçirdikten sonra denize atlamak, bedenimize iyi geldiğini düşündüğümüz o ferahlığı getiriyor.&nbsp;Ancak o serinletici sular, yalnızca serinlik değil, farkına bile varmadan bize eşlik eden mikroskobik yolcular&nbsp;da barındırır. Denizden çıktıktan sonra yaşanan halsizlik, baş ağrısı ya da ateş gibi belirtiler, genellikle güneş çarpmasıyla ilişkilendirilse de bu semptomların asıl nedeni, deniz suyunda bulunan patojen mikroorganizmaların yol açtığı enfeksiyonlar olabilir.&nbsp;Ayrıntılar:&nbsp;Denizler, yalnızca gözle gördüğümüz balıklar ve yosunlardan ibaret değil; bunu artık çoğumuz biliyoruz. Gözle göremediğimiz canlılar kısmını atlıyoruz, fakat esasında büyük bir çoğunluğu bu mikroskobik canlılar oluşturuyor. Bu canlıların başında, okyanusların akciğerleri sayılan fitoplanktonlar geliyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2025/7/4/1754595370669.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.65" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fitoplanktonlar Tek hücreli olan bu organizmalar, fotosentez yaparak oksijen üretiyor ve deniz ekosisteminin en alt basamağında yer alıyor. Ancak güzellemesini yaptığımız denizlerin akciğerlerinin, yani fitoplanktonların tüm türleri masum değil.&nbsp;Bazı türler, belirli koşullarda&nbsp;toksik bileşikler&nbsp;üretir. Bu toksinler, zamanla deniz ürünlerinde birikir ve insanlar bu ürünleri tükettiğinde zehirlenmelere sebebiyet verebilir. Özellikle bazı dinoflagellat türleri, sinir sistemini etkileyen toksinler üretirken bazıları mide ve bağırsak sistemini hedef alır.Öte yandan: Denizde yaşayan bir diğer mikroskobik grup ise zooplanktonlardır. Hayvansal planktonlar olarak da bilinen bu canlılar, çoğunlukla fitoplanktonlarla beslenir ve kimi zaman kendi başlarına tehlike oluşturmasalar da toksik siyanobakterilerle beslendiklerinde bu zararlı maddeleri bünyelerinde biriktirerek besin zincirine taşıyabilir. Bu durum, toksinlerin dolaylı yollarla insan vücuduna ulaşmasına neden olabilir.<img src="https://images.aposto.com/2025/7/4/1754595395580.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.59" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Zooplanktonlar Elbette tehdit sadece planktonlarla sınırlı değil… Deniz suyunda sıklıkla rastlanan bazı bakteri ve virüsler de sağlığımızı tehdit ediyor. Örneğin yaralı bir cildin tuzlu suya teması, hastalık yapıcı mikroskobik canlılar için bir giriş davetiyesidir. Özellikle bazı vibrio türleri, bu yolla kana karışarak ciddi enfeksiyonlara neden olabilir. Bu durum, sadece ciltte tahrişe yol açmakla kalmaz, bağışıklığı düşük bireylerde de daha ağır sonuçlar doğurabilir.&nbsp;Ayrıca:&nbsp;E. coli ve Staphylococcus aureus gibi bakteriler ile rotavirüs ve norovirüs gibi bağırsak enfeksiyonlarına yol açan virüsler de deniz suyunda bulunabilir. Bunların çoğu, atıkların denize karışmasıyla yayılır ve özellikle mide ile bağırsak sistemini etkileyen hastalıklara neden olur.&nbsp;Bu mikroorganizmaların deniz suyuna karışma süreci, çoğu zaman insan kaynaklı kirlilikle ilişkilidir. Kanalizasyon sızıntıları, arıtılmamış atık sular, yoğun turistik faaliyetler ve tarım alanlarından taşan kimyasallar denizlerin mikrobiyal yükünü artırır. Özellikle yaz aylarında deniz suyu sıcaklığı, 20 derecenin üzerine çıktığında bu bakteriler için ideal bir üreme ortamı oluşur.&nbsp;Vibrio türleri gibi bazı bakteriler, ılıman ve sıcak sularda daha hızlı çoğalır. Deniz suyu sıcaklığı arttıkça bu bakterilerin hem hayatta kalma süreleri uzar, hem de çoğalma hızları katlanır.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Deniz suyunun kirli olup olmadığını nasıl anlarız?</h2>Bu mikroorganizmalar, vücuda genellikle açık yaralar, göz, burun ve ağız mukozaları yoluyla girer. En sık rastlanan bulaş yolları&nbsp;ise yaralı derinin deniz suyuyla teması ve kirli suyun yutulmasıdır. Özellikle bağışıklığı baskılanmış bireylerde mikroorganizmalar vücuda girdikten sonra birkaç saat ile birkaç gün arasında değişen sürelerde enfeksiyon belirtileri ortaya çıkar. Bu belirtiler, hafif mide bulantısından ağır enfeksiyonlara kadar geniş bir yelpazeye yayılabilir.&nbsp;Bazı bakteriler, örneğin vibrio vulnificus, yara yoluyla vücuda girdikten sonra hızla çoğalarak doku tahribatına ve hatta sepsise neden olabilir. Viral enfeksiyonlarda ise ilk belirtiler genellikle mide ağrısı, ishal ve kusma şeklinde kendini gösterir.&nbsp;Çözüm önerisi:&nbsp;Özellikle sıcak yaz aylarında, kalabalık ve kirli deniz bölgelerinde yüzmeden önce su kalitesine dikkat etmek ve cilt bütünlüğünü korumak enfeksiyon riskini önemli ölçüde azaltacaktır. Peki deniz suyunun kirli olup olmadığını nasıl anlayabiliriz?Kirli deniz suları, çoğu zaman gözle görülür ipuçları verir. Su renginde belirgin bir bulanıklık, yeşilimsi ya da kahverengimsi bir tonun hakim olması veya özellikle yüzeyde gözle görülür bir yosun tabakası ya da yağ benzeri bir film oluşması, mikrobiyal kirlilik bulunduğu olasılığını artırır. Suyun üzerinde biriken bu tabakalar, bazen zararlı alg patlamalarının, bazen de atık su karışımının habercisi olabilir.&nbsp;Bununla birlikte:&nbsp;Yoğun kirlilik durumlarında suyun kendine has, keskin ve hoş olmayan bir koku yaydığı da gözlemlenir. Bu koku, çoğu zaman çürük yumurta, kanalizasyon ya da çamurumsu bir kokuyu andırır.&nbsp;Dalga hareketi az olan, durgun bölgelerde bu belirtiler daha belirgin hâle gelir. Özellikle fırtına ya da yoğun yağış sonrası denize karışan atıklar, suyun görünümünü ve kalitesini önemli ölçüde etkiler. Böyle durumlarda berrak olmayan ya da kötü kokan&nbsp;sulardan uzak durmak ve daha temiz alternatif bölgeleri tercih etmek sağlık açısından çok daha güvenlidir.Peki deniz sonrası ortaya çıkan rahatsızlık belirtilerinde güneş çarpmasının mı, yoksa deniz enfeksiyonunun mu etkili olduğunu nasıl anlayacağız?&nbsp;Karşılaştırma:&nbsp;Güneş çarpması, genellikle güneşe uzun süre maruz kalındığında vücudun ısıyı tolere edememesiyle ortaya çıkar. Bu durum, terlemenin durması, ciltte kuruluk ve kızarıklık, baş dönmesi ve bilinç bulanıklaşması gibi belirtilerle kendini gösterir. Oysa enfeksiyon kaynaklı sorunlar, ateş, titreme, kas ağrısı, mide bulantısı ve ishal gibi belirtilerin görülmesine yol açar. Bu semptomlar, bazen saatler içinde, bazen ise birkaç gün sonra ortaya çıkar ve çoğu zaman güneş çarpması sanılarak önemsenmez.Üstelik bazı gruplar,&nbsp;bu enfeksiyonlara karşı daha savunmasızdır. Küçük çocuklar, yaşlı bireyler, bağışıklık sistemi zayıf olanlar ya da kronik hastalıkları bulunan kişiler, bu risk grubunun başında gelir. Ayrıca vücudunda kesik ya da yara bulunan bireyler, bu yaralar mikropların vücuda girişini kolaylaştıracağı için daha dikkatli olmalıdır.&nbsp;Deniz suyu kirliliği de riski doğrudan artırır. Özellikle şehir merkezine yakın, kalabalık plajlar ya da yağış sonrası denize karışan atıklar, mikrobiyolojik tehlikenin artış göstermesine yol açar.&nbsp;Perspektif:&nbsp;Elbette deniz keyfinden vazgeçmeye gerek yok. Ancak bu görünmez tehditlerin farkında olmak ve küçük önlemlerle kendimizi korumak mümkün… Denizden önce açık yaraları suya temas ettirmemek, yara yüzeyini kapatmak, kirli su görülen bölgelerde denize girmemek, deniz ürünlerini çiğ tüketmemek, deniz sonrası mutlaka duş almak ve kişisel hijyene dikkat etmek gibi basit ama etkili adımlarla hem enfeksiyonlardan hem de olası sağlık sorunlarından korunulabilir.&nbsp;Unutmamak gerekir ki denizler, kendine özgü bir dengeye, karmaşık ilişkiler ağına ve binlerce canlı türüne ev sahipliği yapan hassas ekosistemler. Biz bu ekosisteme her temas ettiğimizde, bir kulaçta veya bir dalışta, sadece suya değil, aynı zamanda görünen ya da görünmeyen bir biyolojik çeşitliliğe de temas ederiz. Bu temasların güvenli ve sağlıklı olabilmesi için doğanın dengesine saygı göstermek kadar, bu ortamın getirebileceği potansiyel risklerin farkında olmak da önemlidir.&nbsp;Deniz ekosistemine dahil olurken orada zaten var olan canlıların ritmine, denizin kendi koşullarına ve doğal işleyişine dikkatle yaklaşmak, hem bizim sağlığımız hem de denizin sürdürülebilirliği için temel bir sorumluluktur.

Yazın yakıcı sıcağından kaçıp kendimizi serin sulara bırakmak, çoğumuzun tatil ritüelinin vazgeçilmez bir parçası… Ancak o serinletici sular, yalnızca serinlik değil, farkına bile varmadan bize eşlik eden mikroskobik yolcular da barındırıyor. 

Serin sularda mikroskobik yolculuklar: Deniz enfeksiyonu nedir, nasıl önlem alınır?

Yazı: Sevgi AksoyGece 03.17. Slack’ten “Sunucular kapandı” mesajı düşüyor. İlk refleks ise bilgi teknolojileri (IT) ekibine koşmak yerine pazarlama müdürünün sesini duymak oluyor: “Müşterilere ne diyeceğiz?”&nbsp;Siber saldırılar, artık sadece kablolara değil, sinir uçlarımıza da dokunuyor. Bu saldırılar, artık sadece bir IT meselesi değil, aynı zamanda insan meselesi. Bugün bir fidye yazılımı ya da veri sızıntısı, yalnızca sistemleri değil; markaları, müşteri güvenini ve çalışan moralini de olumsuz yönde etkiliyor.&nbsp;Perspektif:&nbsp;Dijital psikolog olarak kurumların ve bireylerin ihlal sonrası yaşadığı toparlanma süreçlerini hem saha gözlemleri hem de danışanlardan gelen deneyimler üzerinden yakından izliyorum. Toparlanma, kişiler ve kurumlar için saldırıdan sonra sunucuların yeniden çalışır hâle getirilmesinden çok daha fazlasını ifade ediyor.&nbsp;Son yıllarda kurumların ve bireylerin&nbsp;dijital ihlaller sonrası yaşadığı “hayata dönüş” sürecini gözler önüne seren birçok olaya tanık olundu. Hem teknik hem de psikolojik toparlanma süreçlerine güncel örnekler üzerinden yakından bakalım.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kurumların toparlanma yolculuğu&nbsp;</h2>Bir kurumun saldırı sonrası yolculuğu genellikle iki paralel patika üzerinden ilerliyor: Teknik toparlanma ve insan gücünün toparlanması. Teknik toparlanma, saldırıya uğrayan sistemlerin yeniden çalışır hâle getirilmesini, verilerin kurtarılmasını ve açıkların kapatılmasını kapsıyor. Ancak teknik sorun çözülse bile kurumun normal hâle dönmesi, genellikle çok daha uzun bir süreç…British Library,&nbsp;2023’te yaklaşık 600 GB’lık veri çalınması ve 500 bin dosyanın karanlık webde ifşa edilmiş olmasına rağmen saldırı sonrasında 600 bin sterlinlik fidye talebini reddetti. Bu tercihin bedeli ağır oldu. Kurtarma maliyetleri 6-7 milyon sterline ulaştı ve kurumun nakit rezervlerinin yaklaşık %40’ını tüketti. Ancak burada kritik nokta şuydu: Fidye ödemek kısa vadeli bir çözüm gibi görünse de uzun vadede saldırganı cesaretlendirir ve yeni saldırılara davetiye çıkarır.Aynı dönemde MGM Resorts’un operasyonları da yaşadığı siber saldırı nedeniyle yaklaşık 10 gün boyunca felç oldu. Kurumun rezervasyon sistemleri kapandı, slot makineleri çalışmadı ve otel kartları devre dışı kaldı. Şirket, saldırı sonrasında bir çeyrekte 100 milyon doları aşan zarar açıkladı. Otel zincirinin doluluk oranı %93’ten %88’e düştü. Bu düşüş, müşteri güvenindeki sarsılmayı da somut olarak ortaya koydu.Türkiye:&nbsp;Türkiye’de ise belediye sistemlerinden e-Devlet ve e-Nabız’a uzanan geniş bir dijital ekosistem var. Ancak veri ihlallerinde şeffaf kriz iletişimi eksik kaldığı için güven kaybı sessiz ama kalıcı oluyor. Bazı ihlallerde kullanıcıların, sosyal medyada kendi şifre değiştirme süreçlerini organize etmek zorunda kaldığı biliniyor.&nbsp;2021 yılında Yemeksepeti’nde yaşanan veri ihlali bu duruma iyi bir örnek… Saldırı sırasında 21 milyon kullanıcının bilgisi sızdırıldı. Şirket, o dönem teknik olarak hızlı toparlansa da iletişim dili fazla teknik ve mesafeli kaldı. Bu durum, sosyal medyada eleştirilerin artmasına, kullanıcı güveninin ise oldukça yavaş toparlanmasına yol açtı.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bireysel psikoloji: Güvenlik yorgunluğu ve öğrenilmiş çaresizlik</h2>Bireyler açısından siber saldırı sonrası toparlanma çoğunlukla güvenlik yorgunluğuyla başlıyor. Her yeni saldırı haberi, her yeni parola değiştirme zorunluluğu kullanıcıları zihinsel olarak yoruyor. Buna öğrenilmiş çaresizlik benzeri bir tepki de eşlik edebiliyor. İnsanlar, sürekli olarak güvenlik uyarıları aldıkça tüm bu önlemleri uygulasa da yine de saldırıyı engelleyemeyeceğine yönelik bir inanç geliştirebiliyor. Bu durum “dijital yorgunluk” adını verdiğimiz zihinsel tükenmişliği de besliyor.&nbsp;2023’te 23andMe’nin yaşadığı veri sızıntısında kullanıcıların genetik verileri çalındı. Bu, DNA verisi benzersiz olduğu için bir kredi kartı bilgisinin sızmasından çok daha travmatik bir durumdu. Kullanıcılar platformdan ayrıldı ve büyük bir dijital güven &nbsp;krizi doğdu.&nbsp;Benzer şekilde:&nbsp;Dünya genelinde sağlık verilerinin hastaneler, laboratuvarlar ve uygulamalar arasında paylaşılmasını sağlayan ABD merkezli HL7 (Health Level Seven) standardı, uzun süredir güvenlik açıkları nedeniyle eleştiriliyor. HL7, farklı sistemlerin birbiriyle konuşmasını sağlasa da eski sürümlerindeki zayıf şifreleme yöntemleri ve erişim kontrolü eksiklikleri ciddi bir risk yaratıyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türkiye’de de e-Nabız gibi sağlık platformları hızla büyürken bu tür açıkların yerel sistemlere yansıma ihtimalini göz ardı etmemek gerekiyor.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Toparlanma stratejileri neden kritik?&nbsp;</h2>Son yıllardaki akademik çalışmalar,&nbsp;siber saldırıdan sonraki toparlanmayı ölçerken yalnızca sistemlerin normale dönme süresine bakmanın yetersiz olduğunu gösteriyor. Siber psikoloji alanındaki araştırmam şu üç kritik bulguyu ortaya koyuyor:&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Algılanan kurumsal destek, çalışan dayanıklılığını artırıyor. &nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dayanıklılık, travmanın etkilerini yumuşatıyor. &nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Travmanın şiddetinden çok, dayanıklılık düzeyi teknolojiye güveni yeniden inşa ediyor.</li></ul>Bu nedenle toparlanma planlarının sadece teknik çözümleri değil, psikolojik güvenliği ve dijital güveni&nbsp;yeniden inşa eden stratejileri de kapsaması gerekiyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ne yapmalı: Kurumlar için 4, bireyler için 3 stratejik adım</h2>Kurumlar için: <ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Şeffaf kriz iletişimi: British Library’nin ayrıntılı raporu kamuoyunda olumlu karşılık bulmuştu. Benzer şekilde Okta, 2023 yılındaki veri ihlalinde tüm teknik ayrıntıları ve soru-cevap dökümanını şeffaf bir şekilde paylaşarak müşteri güvenini yeniden kazanmıştı. Bu örnekler, saklamak yerine açıklamanın güveni tazeleyeceğini ortaya koydu.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çalışan destek programları: Saldırı sonrası çalışanları talimat yağmuruna tutmak yerine psikolojik ilkyardım ve açık soru-cevap oturumları düzenlemek gerekiyor. Ulusal Avustralya Üniversitesi’nin “Security Townhall” modeli bu gerekliliğe iyi bir örnek.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hızlı güvenlik turları: Güvenlik eğitimlerini yıllık slaytlara sıkıştırmak yerine hızlı turlara dönüştürerek mikro öğrenme ile pekiştirmek de iyi bir çözüm oluyor. Google, yıllık modülleri bırakıp “Security Sprint Week” modeli sunarak güvenliğe ilişkin farkındalığı canlı tutuyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Metrik takibi: Çalışan moralini, bilişsel yükü ve teknolojiye yeniden entegrasyonu da metrikler üzerinden düzenli olarak takip etmek gerekiyor. Örneğin Salesforce, teknik metriklerin yanı sıra “Güvenlik etkileşimi” skorunu ölçerek kriz sonrası güven düzeyini de izlemişti.&nbsp;</li></ul>Bireyler için: <ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dijital hijyen rutinleri: Parola yöneticisi, çok faktörlü kimlik doğrulama ve düzenli yedekleme gibi çözümler, basit ama istikrarlı bir yol sunuyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kimlik koruma servisleri: Özellikle kimlik bilgisi, sağlık verisi veya biyometrik veri sızdırılan vakalarda veri takibi ve karanlık web taraması yapılması gerekiyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Destek toplulukları: Aynı ihlali yaşamış kullanıcı gruplarına katılarak hem güncel tehditleri öğrenmek hem de duygusal destek görmek de iyi bir çözüm oluşturuyor. Örneğin “Have I Been Pwned” topluluğu, kullanıcıların veri ihlallerini kontrol etmesinin yanında deneyimlerini paylaşarak moral desteği bulmasını da sağlıyor.&nbsp;</li></ul>Elbette siber saldırılar kaçınılmaz… Ancak&nbsp;toparlanma süreci,&nbsp;doğru yönetildiğinde bir güven tazeleme fırsatına dönüşebilir. Burada mesele, sadece sistemleri onarmak değil; insan faktörünü, güveni ve kültürü yeniden inşa etmek.&nbsp;Türkiye’de teknolojinin günlük yaşama etkilerini bu kadar bütünlüklü bir biçimde ele alan alanlar hâlâ çok sınırlı. Hem kurumların hem bireylerin bu yeni riskler karşısında daha dirençli hâle gelmeleri oldukça kritik bir öneme sahip. Toparlanma hızı ve yöntemi de kurumun uzun vadeli itibarı için teknik çözümler kadar kritik.&nbsp;Bireyler bazında ise güvenlik kültürünü kişisel bir refleks hâline getirmek, gelecekteki risklere karşı yapılabilecek en güçlü savunma. Bu çağda güçlü kalmak için sadece antivirüs değil, anlayışın da şart olduğunu hatırlamak gerekiyor.&nbsp;

Siber saldırılar, artık kablolar kadar sinir uçlarımıza da dokunuyor. Bugün yalnızca bir IT meselesi olmaktan çıkan bu saldırılar, aynı zamanda insan meselesi hâline geliyor. Yaşanan bir veri sızıntısı, yalnızca sistemleri değil; markaları, müşteri güvenini ve çalışan moralini de olumsuz yönde etkiliyor. 