Mayıs 2021’de Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Türkiye Mukim Temsilcisi olarak göreve başladığımda ilk saha ziyaretimi yapacağım yer elbette Gaziantep idi. 83 milyon nüfusuyla, üç denizin ortasında ve iki kıtada yer alan topraklarıyla, Türkiye büyük bir ülke. Şimdi artık memleketim dediğim Ankara’nın nüfusu, daha önce görev yaptığım üç ülkenin -Hırvatistan, Kuzey Makedonya ve Gürcistan- nüfuslarından daha büyük. Ve UNDP, istihdam yaratma, çevre koruma ve kamu hizmetlerine yönelik projeleriyle, Türkiye’nin her köşesinde faaliyet gösteriyor.Ama Gaziantep, listenin ilk sırasında yer alıyordu. Kendi nüfusu 2,2 milyon olan bu şehir, 2011 yılından bu yana Türkiye’ye sığınmış olan 3,7 milyon Suriyelinin 450 binden fazlasını barındırıyor. Mültecilere kapılarını kapatan birçok ülkenin aksine, Türkiye cömertliği ile ön plana çıkıyor. Kayıtlı Suriyeli mülteciler işgücü piyasasına katılabiliyor, çocuklarını okula gönderebiliyor ve diğer kamu hizmetlerinden yararlanabiliyor.UNDP’nin Türkiye’deki çalışmaları, ülkenin bu devasa yükü omuzlamasına yardım etmeye odaklanmış durumda. BM sisteminin öncü kalkınma kuruluşu olarak bizim görevimiz, bir yanda Suriyelilerin kendine yeterliğini desteklemek, diğer yanda da ev sahibi Türk toplulukların dayanıklılığını artırmaktır. Bu çifte görev, yalnız Gaziantep’te değil, Türkiye’nin Suriyeli mültecilere ev sahipliği yapan diğer bölgelerinde de programlarımızı biçimlendiriyor.Haziran ayında Gaziantep’e yaptığım bir günlük ziyaret, UNDP’nin çalışmalarını yerinde görmemi sağladı. İlk olarak, UNDP’nin Japon finansmanıyla küresel salgın esnasında kurmuş olduğu maske üretim fabrikasını ziyaret ettim. Bugüne kadar 1,8 milyon maske, 4 bin 500 küçük işletmenin yer aldığı, 40 bin insanın çalıştığı sanayi bölgesine dağıtıldı. Fabrika bilinçli olarak, hem Suriyeli hem de Türk nüfusta kırılgan kişileri istihdam ediyor.Sonraki durağımız, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Sn. Mustafa Varank’ın ev sahipliğinde düzenlenen, yerel üreticilerin dijital teknolojileri benimsemesine ve üretkenliklerini artırmasına yardım edecek son teknoloji ürünü bir tesis olan Gaziantep Model Fabrika’nın açılış töreni oldu. UNDP, Bakanlık ve Avrupa Birliği (AB) ile işbirliği halinde, Türkiye’de birçok şehirde benzer tesisler kuruyor. Bununla, işletmelerin hem ev sahibi topluluklar hem de mülteciler için yeni işler yaratmasına destek vermeyi amaçlıyor. Beni özellikle etkileyen şey, tesisi kullanan üst düzey yöneticilerin bizzat kendilerinden, tesis sayesinde ne kadar çok zaman ve para tasarruf ettiklerini duymam oldu.Son durağımız ise, Gaziantep’in nüfusun aniden yarım milyon artışı nedeniyle doğan ilave atıkları yönetmesine destek vermek üzere, AB finansmanıyla UNDP tarafından kurulmakta olan 10 milyon ABD Dolarlık atık işleme/arıtma tesisinin inşaat şantiyesi oldu. Hayatımda ilk kez baret giydim! En heyecanlı kısmı ise, tesisin kendi elektriğini üretecek, biyogaz ve geri dönüştürülebilir maddeleri kullanarak şehir için yeni gelir yaratacak olmasıydı. Ekonomik yararlar ile çevresel yararlar bir arada gerçekleşecek.Gezimizin diğer kayda değer olayları ise, Zeugma Mozaik Müzesi’ndeki harika hazineleri görmek ve Gaziantep’in ünlü Antep fıstıklı baklavasını tatmak oldu. Şehirden ayrılırken izlenimlerim şöyleydi: Durumu bilmeyen bir yabancının zihninde, büyük mülteci akını nedeniyle bakımsız çadır kampları oluşur; benim gördüklerimin bununla uzaktan yakından ilgisi yoktu. Bu kadim şehir, çağdaş enerji ile dopdolu. Gerilimler mevcut olsa da, kaynaklar kıt olsa da, Suriyeli misafirler ve Türk ev sahipleri için daha iyi yaşamın sağlam temelleri atılıyor. UNDP, ortaklarıyla birlikte, bu vizyonu gerçekleştirmeye kendini adamıştır.Louisa Vinton, UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi. Daha önce Hırvatistan, Kuzey Makedonya ve Gürcistan’da aynı görevleri yürüttü. Daha önce Economist dergisi istihbarat biriminde iş dünyası editörü ve yazarı, ayrıca Radio Free Europe’ta Polonya siyaseti analizcisi olarak çalıştı.

Yerel ve uluslararası gündemi yakalamak için bir başucu kaynağı; her hafta seçim dosyaları, kamuoyu araştırmaları, analizler ve Son Düzlük podcastle yayında!