9 Haziran Cuma sabahından herkese günaydın.
Bu haftanın iş dünyası ve finans haberleri arasında; İstanbul Borsası'nda halka arz trafiği, temiz enerji üretiminin fosil yakıtları geride bırakışı, perakendeciler tarafında gelecek üç aya yönelik negatif beklentiler, UBS'in Credit Suisse devralımının tamamlanma tarihi gibi başlıklar öne çıkıyor.
Unutmadan: Pareto'nun üyelere özel hazırladığımız;
- İş dünyasını ve piyasaları şekillendiren trendlerin analizleri, sektörel içgörüler, güncel veriler, etki yaratan raporları paylaştığımız Pareto İçgörü,
- Piyasaları ve iş dünyasını yakından ilgilendiren, en önemli mevzuat değişikliklerini derlediğimiz Pareto Mevzuat,
- Haftanın öne çıkan BİST 100 şirketlerinin yalın ve derinlikli incelemeleri sizlerle paylaştığımız Pareto BIST 100
bültenlerine göz atmayı ihmal etmeyin!
Keyifli okumalar dilerim,
İdil
Pareto
İş dünyasından içgörü, sektör analizleri ve gelecek öngörüleri her pazartesi, çarşamba ve cuma e-posta kutunuzda.
1 hafta, 4 halka arz
Pasifik Eurasia ve Katılımevi Tasarruf Finansman halka arzları tamamlandı, A1 Capital ve Forte Bilgi İletişim Teknolojileri'nin talep toplaması sürüyor
• Pasifik Eurasia paylarının halka arzına ilişkin talep toplama işlemleri, 6-7 Haziran 2023 tarihlerinde gerçekleşti. Halka arz büyüklüğü 850 milyon lira oldu.
Detaylar: Halk Yatırım konsorsiyum liderliğinde, ‘Sabit Fiyatla Talep Toplama’ yöntemiyle gerçekleşen halka arzda, birim fiyat 25 TL olarak açıklanırken halka arz edilen 34 milyon TL nominal değerli payların satışı gerçekleştirildi. Halka arzda, yurt içi bireysel yatırımcılara nihai tahsisat tutarının yaklaşık 2,3 katı, yurt içi kurumsal yatırımcılara ise yaklaşık 3,4 katı oranında talep geldi.
• Katılımevim Tasarruf Finansman A.Ş. paylarının halka arzı 6-7 Haziran 2023 tarihleri arasında “Sabit Fiyatla Talep Toplama ve Satış Yöntemi” ile Borsa İstanbul Birincil Piyasa’da gerçekleşti. Halka arz büyüklüğü 805,8 milyon TL oldu.
Detaylar: Katılımevim paylarının mevcut halka arzında 1,00 TL nominal değerli payların halka arz fiyatı 13,43 TL olarak açıklandı. Talep sonucunda halka arz büyüklüğünün toplamda 1,3 katına denk gelen 1,1 milyar TL karşılığı filtre edilmemiş 79,4 milyon TL nominal değerli talep geldi. Katılımevim Tasarruf Finansman A.Ş.’nin halka arzı toplamda 473 bin 340 yerli gerçek ve tüzel kişi yatırımcı, 839 yabancı gerçek kişi yatırımcı, 30 yerli kurumsal yatırımcı, 1 yabancı kurumsal yatırımcı olmak üzere toplam 474 bin 210 yatırımcı ile gerçekleşti.
• A1 Capital talep toplama süreci, 7-9 Haziran tarihleri arasında 3 gün süreyle devam ediyor.
Detaylar: Halka arzda paylar, 25 TL sabit fiyattan satışa sunulacak ve satılan paylar, bireysel yatırımcılar ile şirket çalışanlarına eşit dağıtılacak. A1 Capital, halka arzda 35 milyon TL nominal değerli payları satışa sunacak. Şirket, izahnamede belirttiği üzere halka arz ile elde edilecek fonların tamamını işletme sermayesinde kullanmayı planlıyor.
• Forte Bilgi İletişim Teknolojileri, 8-9 Haziran'da talep topluyor. Halka arz aşamasında 22 milyon TL nominal değerli paylar satışa konu olacak.
Detaylar: Şirket 22 milyon payı, sermaye artırım yöntemiyle satarken, paylar bireysel yatırımcılara eşit şekilde dağıtılacak. Şirketin halka arz fiyatı 12,12 TL olarak belirlenirken, toplam halka arz büyüklüğü 266 milyon TL oldu. Forte Bilgi İletişim Teknolojileri Genel Müdürü Selçuk Deda, halka arz sürecinin 1,5 yıl kadar sürdüğünü söyledi.
Temiz enerji: 1, fosil yakıt: 0
Avrupa Birliği'nde rüzgâr ve güneşin elektrik üretimindeki payı ilk kez tüm fosil yakıtları geçti
Detaylar: Güneş enerjisinin AB elektrik üretimindeki payı Mayıs'ta tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşarak 27 teravatsaat ile %14'ü buldu. Kömürün elektrik üretimindeki payı tüm zamanların en düşük seviyesine düşerek %10 oldu ilk kez güneş enerjisinin gerisinde kaldı.
- Rüzgar enerjisinin payı ise %17 ile yıllık bazda artışını sürdürdü ancak bu oran Ocak’ta ulaşılan %23'lük rekor üretim seviyesinin altında kaldı.
Önemli detay: Kurum analizine göre, geçen ay fosil yakıtlardan elektrik üretimindeki düşüş istisnai bir durum olarak ortaya çıktı.
Geniş açı: Bu yıl Ocak-Mayıs döneminde kömür ve gazdan elektrik üretimi geçen yılın aynı dönemine göre sırasıyla %20 ve %15 gerilerken, güneş ve rüzgardan üretim sırasıyla %10 ve %5 büyüdü.
Açıklamalar: Ember Avrupa Lideri Sarah Brown, "Güneş ve rüzgar sadece fosil yakıt kullanımının azalmasına yardımcı olmuyor. Sadece kömürden elektrik üretimi de dipleri görmüyor, gaz da sallantıda. AB bu yıl fosil yakıtlardan elektrik üretiminde büyük bir düşüş gerçekleştirmeye hazırlanırken, rüzgar ve güneş gelecek elektrik sisteminin bel kemiğini oluşturmaya başladı bile" açıklamasında bulundu.
📌 Editörün önerisi: Güneş enerjisi yatırımları petrolü geride bırakıyor
Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) 2023 Mayıs tarihli World Energy Investment Raporu'na göre, 2023'te enerjiye yaklaşık 2,8 trilyon doları yatırım yapılacağı tahmin ediliyor. Birçok şirketin yatırımları hızlandırmasıyla bu miktarın 1,7 trilyon dolardan fazlasının yenilenebilir enerji, nükleer, şebekeler, depolama, düşük emisyonlu yakıtlar, verimlilik iyileştirmeleri ve elektrifikasyon dahil olmak üzere temiz enerji tarafına eğileceği öngörülüyor.Bankaların 2023 sendikasyon görünümü
Yerli bankalarda bu yılın ilk yarısı için sendikasyon anlaşmaları tamamlanıyor
Detaylar: 23 Mart 2023 tarihinde Türkiye Varlık Fonu öncülüğünde başlayan dış borçlanmalar Nisan ayında Ziraat Bankası ile devam etti.
- Türkiye Varlık Fonu'nun 790 milyon avroluk 2 yıl vadeli borçlanmasında faiz Euribor + %4,25 oldu.
- Nisan ayı başında gerçekleştirilen Ziraat Bankası’nın 779 milyon avro + 423 milyon dolarlık sendikasyonunda borçlanma maliyeti belirtilmezken bu sendikasyon kredisinde yenileme oranı %103 olmuştu.
- Yine Nisan ayı içinde, Akbank’ın yenileme oranının %100’ün üzerinde olduğu takip edildi. Akbank Ekim ayında temin ettiği 177,50 milyon avro + 225 milyon dolarlık krediyi 233 milyon avro + 245,50 milyon dolar olarak yenilerken maliyet Euribor + %4,00 ve SOFR + %4,25 olarak aynı kaldı.
- Mayıs ayında Vakıfbank’ın 575,50 milyon avro + 189,50 milyon dolarlık sendikasyon kredisinin maliyeti de aynı seviyelerde gerçekleşti.
- Denizbank da Mayıs ayı içerisinde 7 yıl vadeli ve 610 milyon dolarlık seküritizasyon finansmanı için Euribor + %3,9 faizle kredi temin edildiğini açıklamıştı. Bu kredi, Proparco ve EBRD’nin Türkiye’de deprem ilintili olarak verdiği ilk kredi ve aynı zamanda Proparco’nun Türkiye’de katıldığı ilk seküritizasyon işlemi olmuştu.
- QNB Finansbank ise yine Mayıs ayı içerisinde 143,50 milyon avro ve 171 milyon dolar olmak üzere iki dilimden oluşan sendikasyon kredisi temin etmek üzere anlaşma imzaladı. Bu kredide de maliyet Euribor + %4,00 ve SOFR + %4,25 olarak aynı kaldı.
- Yapı Kredi, 1 Haziran 2023 tarihinde 353,4 milyon avro + 201,5 milyon dolar tutarında iki ayrı dilimden oluşan sendikasyon kredisi temin etti. Kredide maliyet Euribor + %4,00 ve SOFR + %4,25 olarak aynı kaldı.
- Banka Kasım ayında 249 milyon avro ve 210 milyon dolar tutarında iki ayrı dilimden oluşan yaklaşık toplam 458 milyon dolar sürdürülebilirlik bağlantılı sendikasyon kredisi anlaşması yapmıştı. Kasım ayında bankanın sendikasyon çevrim oranı %61 seviyesinde kaydedilmiş, faizi yine Euribor + %4,00 ve SOFR + %4,25 olmuştu.
- Garanti Bankası da 2 Haziran 2023'te sendikasyon kredisini duyurdu; 218,5 milyon avro + 199 milyon dolar tutarında iki dilimli kredinin faizi Kasım ayında yapılan borçlanma maliyeti ile aynı seviyelerde gerçekleşti. Geçen yılın Nisan sendikasyonunda dolar dilimi için SOFR + %2,75 avro dilimi için Euribor+ %2,10 iken, bu maliyet Kasım döneminde SOFR + %4,25 ve Euribor artı %4’e yükselmişti.
- İş Bankası da 6 Haziran 2023 tarihinde 388,25 milyon avro ve 224 milyon dolar tutarında 367 gün vadeli sendikasyon kredisi anlaşması imzaladığını duyurdu. Ancak diğer bankalarda olduğu gibi İş Bankası’nda da maliyetler geçen yılın Haziran sendikasyonuna göre arttı. 1 yıl önceki borçlanmada dolar dilimi için SOFR + %2,75 ve avro dilimi için Euribor + %2,10 iken, bu maliyet Kasım döneminde SOFR + %4,25 ve Euribor + %4’e yükselmişti.
Elektrikli araç şarj istasyonunuz Vestel’de
Elektrikli araç şarj istasyonunuz Vestel’de
Elektrikli araç kullanımının artmasıyla şarj noktalarının ulaşılabilirliği ve yaygınlaşması da önem kazanıyor. Üstün tasarımlı ve yeşil enerjiye katkı sağlayan elektrikli araç şarj istasyonlarıyla yurt içindeki müşterilerin ihtiyaçlarını karşılayan Vestel, aynı zamanda İngiltere, Fransa, Almanya ve Hollanda başta olmak üzere birçok ülkeye ihracat yapıyor.
- Elektrikli araç sahipleri, evlerine veya iş yerlerine ergonomik tasarımı sayesinde konforlu bir kullanım deneyimi sunan elektrikli şarj istasyonları satın alabiliyor. Kurulum sonrası herhangi bir ayarlamaya ihtiyaç duymayan istasyonlar “tak-çalıştır” özelliğiyle kolay bir kullanım sunuyor.
- Müşteriler kendi araçlarının enerji ihtiyacına göre 7.4kW, 11kW veya 22kW güç seçeneklerine sahip şarj istasyonları arasından en uygun olanı tercih edebiliyor.
- Vestel, montaj ve servis ihtiyacı doğrultusunda Türkiye’nin her yerinde eksiksiz bir satış sonrası hizmeti sağlıyor.
Size en uygun elektrikli araç şarj istasyonuna ulaşmak için Vestel’i buradan ziyaret edebilirsiniz.
İTO’dan asgari ücret çıkışı
İTO Başkanı Şekib Avdagiç, asgari ücrete makul zam beklentisini vurguladı
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç katıldığı Bloomberg HT yayınında asgari ücrete dair beklentilerini dile getirdi.
"Türkiye’de asgari ücret Türk Lirası bazında güncellenmelidir. Türkiye’deki istatistikler, rakamlar dikkate alınarak bu yeni rakam oluşturulmalıdır. Yabancı para birimine bağlı olarak bir asgari ücret güncellenmesinin son derece sakıncalı olduğunu ve kesinlikle doğru olmadığını düşünüyorum.
Asgari ücrette 7. ayın başında yapılacak olan güncellemenin ilk 6 aylık TÜFE esas alınarak yapılmasının makul olacağını öngörüyoruz. Buna bağlı olarak mutlaka vergi dilimlerinin de gözden geçirilmesi ve çalışanlar üzerinde ilave vergi yükü oluşmaması gerekiyor. Tüm vergi dilimlerinin asgari ücret artışına paralel bir şekilde güncellenmesi çok önemli."
Ek olarak: Şekib Avdagiç, konunun işveren tarafına dikkati çekerek, "Çalışanın eline geçen miktarın işverene maliyeti açısından bakıldığında, şunu görüyoruz; maliyet oranı, Türkiye'de OECD ortalamasının üzerindedir. Kısa zamanda OECD ortalamasına uygun hale getirilmesini bekliyoruz. Dolayısıyla asgari ücret üzerindeki gelir vergisi oranları düzenlenerek asgari ücretin iyileşmesi sağlanmış olacaktır" dedi.
- Kıdem tazminatı ve sigorta üst limitiyle ilgili düzenlemelerin yapılması gerektiğini belirten Avdagiç, şunları ekledi:
“Hem kıdem tazminatı hem de sigorta üst limitiyle ilgili bir tabanımız var. Her ikisi de işverenler üzerinden çalışanlara ciddi külfet getiriyor. Söz gelimi, SGK üst sınırı, asgari ücretin 5 katı uygulanıyordu. Bu oranı kademeli olarak 7,5 kata yükselterek 75 bin lira olarak uyguluyoruz. Bu şu anlama geliyor; 75 bin lira brüt ücret alan bir çalışan, işveren payı dahil olmak üzere aldığı ücretin üçte biri kadar devlete SGK primi ödüyor. Bu makul olmayan bir rakamdır. Bu sebeple iş dünyası olarak, SGK üst limit çarpanının evvelki oranlara çekilmesini bekliyoruz. Aynı şekilde kıdem tazminatı tavanının da asgari ücrete bağlı olmaktan çıkartılıp enflasyon oranında yükseltilmesini istiyoruz. Bu yaklaşım sosyal adaleti tesis edecek bir yaklaşım olacaktır."
• Karabük Demir ve Çelik Fabrikaları (KARDEMİR) Yönetim Kurulu Başkanlığına eski Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. İsmail Demir seçildi.
• Sabancı Holding iştiraklerinden SabancıDx’in yeni genel müdürü Tevfik Kor oldu.
• Beymen Kurumsal İletişim Direktörlüğü görevine 1 Haziran itibarıyla Yeliz Kara'nın atandığı duyuruldu.
• Hatice Vanlıoğlu, Philips Kişisel Sağlık Gelişmekte Olan Pazarlar Kadın Bakım İş Birimi Lideri görevine atandı.
• Küresel vergi yazılımı sağlayıcısı Sovos, Kevin Akeroyd’un İcra Kurulu Başkanı olarak atandığını duyurdu.
• Spotify 2023 yılının başında, operasyonel giderler gelir artışını aştığı için işgücünün %6'sını azaltacağını açıklamıştı. Şimdi de, yeni bir işten çıkarma dalgası ile gündemde olup podcast işinde çalışan iş gücünü azaltıyor. İşten çıkarmanın podcast bölümünün %2'sini etkileyeceği bildirildi ve bu da toplamda 200 kadar çalışanın işsiz kalacağı anlamına geliyor.
• Sosyal medya platformu Reddit, 2 bin çalışanının yaklaşık %5'ini işten çıkarma kararı aldı. Şirket çalışanlarına gönderilen e-postada, yeniden yapılanmaya gidilirken yaklaşık 90 çalışanın işten çıkarılacağı ve işe alımların yavaşlatılacağı aktardı.
• Emniyet kemeri ve hava yastığı üreticisi İsveç menşeli Autoliv, artan maliyetler nedeniyle Avrupa'da birçok fabrikayı kapatma ve yaklaşık 8 bin çalışanını işten çıkarma kararı aldı. Söz konusu işten çıkarmalar şirket işgücünün %11'ine denk geliyor. Autoliv, 27 ülkede yaklaşık 70 bin kişilik istihdam sağlıyor.
• Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Nisan ayında 1.309 yatırım teşvik belgesi düzenledi.
Detaylar: Belge alan projelerin yatırım tutarı 67 milyar 584 milyon 765 bin 928 TL olarak hesaplandı. Yatırımların gerçekleştirilmesiyle 27 bin 501 kişinin istihdam edilmesi planlanıyor.
- Öte yandan sabit yatırım tutarı 389 milyon 521 bin 590 TL olan ve 1402 istihdam öngörülen 35 yatırım teşvik belgesi iptal edildi.
- Bu dönemde 267 yatırım teşvik belgesine tamamlama vizesi verilirken bu projelerin sabit yatırım tutarı 4 milyar 53 milyon 990 bin 950 TL, istihdam edilenlerin sayısı 14 bin 50 oldu.
• Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Perakende Güven Endeksi, 12-25 Mayıs 2023 tarihleri arasında uygulanan anket sonuçlarına göre, Mayıs ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre 6,1 puanlık artış, bir önceki aya göre ise 7,5 puanlık azalışla -9,2 puan değerini aldı.
Anlamı: Gelecek üç ayda işlerin kötüleşeceğini ve fiyatların artacağını düşünen perakendeci oranında artış gözleniyor.
Detaylar: Ankete katılan perakendecilerden geçen 3 ayda işlerin durumunun kötüleştiğini belirtenlerin oranı aylık bazda %34,6’dan %43,8’e yükselirken, önümüzdeki 3 ayda işlerinde iyileşme bekleyenlerin oranı ise %23’ten %12,4’e geriledi.
- Gelecek 3 ayda satış fiyatında artış bekleyen perakendecilerin oranı da %94,9’dan %99,2’ye yükseldi.
- Bölgeler bazında incelendiğinde ise Mayıs ayı perakende güveninde en fazla artış Doğu ve Batı Karadeniz bölgelerinde gözlenirken, İstanbul’da geriledi, Ege ve Akdeniz bölgelerindeki artışlar da ortalamanın gerisinde kaldı.
• Aras Kargo, Starex markasıyla hizmet veren Azerbaycan'ın önde gelen kargo şirketlerinden Star Express'in paylarının %75'ini satın alarak, Aras Global ile Azerbaycan’da kargo hizmeti vermeye başladı.
Detaylar: Açıklamada görüşlerine yer verilen Aras Kargo Genel Müdürü Utku Ayyarkın, bu satın almanın, bir iş anlaşması olmasının ötesinde, gelecek vadeden fırsatlarla dolu, geleceğe açılan bir kapı olduğunu aktardı.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, haftalık menkul kıymet istatistiklerini yayımladı. Buna göre yabancı yatırımcı 2 Haziran haftasında 52 milyon dolarlık net hisse satışı gerçekleştirdi, aynı dönemde 15 milyon dolarlık tahvil satın aldı.
Böylece: Yabancılar satış trendini altıncı haftaya taşıdı.
- Yılbaşından bu yana rakamlar incelendiğinde, yabancının net hisse satışının 1,6 milyar dolara ulaştığı gözlendi.
• UBS, Credit Suisse'in devralımını 12 Haziran'da tamamlayacağını bildirdi. Yapılan açıklamada, devralımın tamamlanmasının ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’nun (SEC) hisse kayıt beyanı koşullarına bağlı olduğu hatırlatıldı.
Detaylar: UBS’in, Credit Suisse’in tüm hisselerin devralınması kapsamında Credit Suisse hissedarları, sahip oldukları her 22,48 hisse için bir UBS hissesi alacak.
Bir adım geriden: İsviçre'nin en büyük bankası UBS, hükümetin 200 milyar franklık likidite desteğiyle kriz yaşayan 167 yıllık Credit Suisse'i 3 milyar frank karşılığında satın alacağını açıklamıştı.
UBS, 2008'deki küresel finansal krizden beri en büyük banka alım anlaşmasının Mayıs sonu veya Haziran başında tamamlamayı hedefliyordu.
• Alman Sanayi Federasyonu (BDI) tarafından Almanya'da faaliyet gösteren orta ölçekli sanayi şirketlerinin üretim ve iş durumlarına ilişkin gerçekleştirilen ankette, şirketlerin %16'sı üretimlerinin ve faaliyetlerinin bir kısmını aktif olarak yurt dışına taşıdığını belirtti. Şirketlerin %30'u ise üretimi yurt dışına taşımayı hâlihazırda değerlendiriyor.
- Enerji ve hammadde fiyatlarının, BDI anketine katılan şirketlerin neredeyse üçte ikisi için en acil zorluklardan biri olmaya devam ettiği vurgulandı.
- Şirketlerin yaklaşık dörtte üçü, vasıflı işçi eksikliğinden dolayı işgücü maliyetlerinin çok yüksek olduğundan şikayet ediyor.
Yorumlar: BDI Başkanı Siegfried Russwurm, sanayi şirketlerinin yatırımı için Alman bürokrasisinde gözle görülür bir azalmaya ve vergi indirimlerine ihtiyaç olduğunu söyledi.
"Sanayide elektrik fiyatının güvenilir ve kalıcı bir şekilde acilen rekabetçi bir düzeye düşürülmesi gerekiyor. Aksi takdirde sanayideki dönüşüm başarısız olma tehlikesiyle karşı karşıya. BDI, Alman federal hükümetten hızlı bir şekilde uygulanabilecek ve uzun vadede uluslararası rekabetçi maliyetlerle güvenli bir enerji arzını garanti edecek bir konsept bulmasını bekliyor."
• Shell, bu yıl itibarıyla enerji ticaretinde ana merkezleri olan İngiltere, Almanya ve Hollanda'daki faaliyetlerine ilişkin stratejik değerlendirme çalışmasını tamamladığı ve bu ülkelerde enerji ticaretinden çıkma kararı aldığını bildirdi.
Detaylar: Satış sürecini başlatan şirketin potansiyel bir alıcıyla görüşmelerinin sürdüğü ve gelecek aylarda anlaşmaya varılmasının hedeflendiği ifade edildi.
- Açıklamada, tüketicilerin söz konusu satış sürecinden etkilenmeyeceği belirtildi.
🎧 Pareto Spot üçüncü sezonu ile geri döndü! Üçüncü sezonda sektör uzmanlarıyla bir araya gelmeye devam eden podcast serimiz 12 bölümlük sezonunda sermayeye erişim, yeteneğe erişim, enerjiye erişim ve mekanlara dair dönüşümleri temel alıyor.
Yeni sezonun, Türkiye'nin girişim ve yatırım ekosistemlerinin nasıl bir yöne evrildiğini ve bu süreçte girişimlerin atması gereken adımları Haluk Nişli ve Onur Topaç ile beraber incelediğimiz dördüncü bölümünü Spotify ve Apple üzerinden dinleyebilirsiniz.
💌 Her türlü görüş ve önerinizi bizimle [email protected] adresinden paylaşabilirsiniz.
📱 Twitter, Instagram ve LinkedIn hesaplarımızı takip etmeyi unutmayın!
Mutlu hafta sonları.
