14 Eylül Perşembe gününden herkese merhaba.
Bir süredir etrafta dönen iPhone 15 ailesinin en pahalı üyesinin fiyatının 100 bin liraları bulacağı iddialarının ardından yılın en beklenen lansmanı gerçekleşti ve Apple, Wonderlust etkinliği ile yeni iPhone'ları beğeniye sundu. Apple Watch Series 9 ve Apple Watch Ultra 2'nin de tanıtıldığı etkinlikle Apple, aynı zamanda çok sevdiği bir teknolojiye de "elveda" demek zorunda kaldı.
Günün hikayesinde Apple'ın Wonderlust etkinliğinde tanıtılan/konuşulan her şeyi aktardığımız bugünün bülteninde Fransa'nın iPhone yasağı, Netflix Türkiye zammı, yaşam destekleme potansiyeli yüksek yeni bir ötegezegen ve tarihin en eski ayakkabı izine ilişkin haberler de sizleri bekliyor. Ha tabii bir de ufak bir uzaylı sorunumuz var.
Keyifli okumalar!
İrem

Quando
Türkiye’den ve dünyadan en önemli teknoloji, inovasyon, girişimcilik ve bilim haberleri.
• Fransa, fazla radyasyon yaydığı gerekçesiyle iPhone 12 satışlarını geçici olarak durdurdu. Fransa'nın Dijital Geçiş ve Telekomünikasyon Bakanı Jean-Noël Barrot, Apple'ın gerekli adımları atamaması hâlinde ülkede piyasaya sürülen tüm iPhone 12'lerin toplatılabileceğini; hatta kararın tüm AB ülkelerinde uygulanabileceğini ifade etti.
- Geniş açı: AB tarafından belirlenen kilogram başına 4 watt enerji emilimi sınırına karşılık iPhone 12, kilogram başına 5.74 watt enerji emilimi gerçekleştiriyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ile Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı'na (IARC) göre radyo frekans radyasyonu, "kanserojen olması muhtemel" faktör olarak sınıflandırılıyor.
• Netflix, şu an sadece yeni aboneleri etkileyecek şekilde Türkiye fiyatlarına zam yaptı. Zammın ardından Temel Plan'ın fiyatı 99.99 lira; Standart Plan'ın fiyatı 149.99 lira olurken Özel Plan'ın fiyatı da 199,99 lira oldu.
Thibault Penin / Unsplash
• Microsoft, Xbox'a özel bir kredi kartı oluşturmak için Barclays ile ortaklığa gitti. Kart sahiplerine alışverişlerinde harcadıkları her 1 dolar için puan kazandıracak olan kart, 21 Eylül itibarıyla ABD'deki Xbox Insider üyelerinin kullanımına sunulacak.
• SPK'nın halka arz onayı verdiği Reeder Teknoloji, sosyal medyada viral olan ve sitesinde 3 kameralı olduğunu iddia ettiği bir telefon modelinin tek kameraya sahip olduğunu gösteren videonun ardından sitesine "arka kamera kasasında 2 adet süs kamera bulunmaktadır" ibaresi ekledi. Şirketin iddiayı paylaşan Youtube kanalına içeriği kaldırması için ihtarname çektiği de ortaya çıktı.
• Brexit'in ardından Avrupa Birliği'nin (AB) birçok bilim programından ayrılmak zorunda kalan Birleşik Krallık, birliğin en önemli bilim araştırma projelerinden Horizon ve 9 milyar avroluk Dünya gözlem uydu programı Copernicus'a yeniden katılacak. Birleşik Krallık, iki proje için yılda 2,6 milyar avro katkıda bulunacak.
• Avrupa Birliği (AB), pazarı "bozan" Çin menşeli elektrikli araçlara yönelik sübvansiyon karşıtı bir soruşturma başlatmaya hazırlanıyor. Soruşturmanın, pazarın ölçeği gereği şimdiye kadarki en büyük ticaret davalarından biri olabileceği değerlendiriliyor.
- Ne dediler: AB Komisyonu Başkanı Ursula Von der Leyen, soruşturmayı duyurdu sırada küresel pazarın ucuz Çin arabalarıyla dolu olduğuna da dikkat çekti.
• Twitter'ın kurucusu Jack Dorsey'in Twitter rakibi sosyal medya platformu Bluesky Social, 1 milyon kullanıcıya ulaştı. Şubat ayında iOS, Nisan ayında ise Android için yayınlanan platforma kayıtlar hâlâ davetiye ile gerçekleşiyor.
iPhone 15 ve daha fazlası: Apple Wonderlust
Yılın en beklenen lansmanından geriye neler kaldı?

Apple'ın uzun bir süredir beklenen Wonderlust etkinliği geçtiğimiz günlerde gerçekleşti. iPhone 15 ailesinin damga vurduğu gecede Apple Watch Series 9 ve Apple Watch Ultra 2 de tanıtıldı. Bunlara ek olarak, gecede hem Apple'ı hem de tüketicileri ilgilendiren birçok önemli duyuru yapıldı.
Gelin Wonderlust'ta yaşananlara ve tanıtılan cihazlar ile başlayalım.
iPhone 15 ve iPhone 15 Plus
Tasarım açısından pek yeni bir şey sunmayan iPhone 15 ve iPhone 15 Plus, Apple'ın iPhone 15 Pro ve Pro Max'te de kullandığı A16 Bionic çipin gelişmiş bir versiyonu tarafından destekleniyor. iPhone 15, 60 Hz yenileme hızına sahip 6.1 inçli ekranla gelirken iPhone 15 Plus ise yine 60 Hz yenileme hızına sahip 6.7 inçlik ekran ile geliyor. Öte yandan, cihazların batarya kapasitesi ise iPhone 15 için 3.877 mAh; iPhone 15 Plus için 4.912 mAh olarak belirtiliyor.
Kamera: iPhone 15 ve iPhone 15 Plus, ön kamerada 15 MP, arka kamerada ise 48 MP + 12 MP sensöre sahip. Ayrıca, cihazlarda 2x telefoto özelliği de bulunuyor.
Öte yandan: Apple, iPhone 15 serisi ile lightning porttan vazgeçerek iPhone'larda da USB-C kablosuna geçiş yaptı. Teknoloji devi, tüm isteksizlik ve çabalarına rağmen, Avrupa Birliği'nin, birlik içinde satılan tüm cihazlarda tek tip kablo girişi kullanılmasını gerektiren düzenlemesi nedeniyle bu değişikliği yapmak zorunda kaldı.
Fiyat: iPhone 15'in fiyatı 128 GB için 49 bin 999, 256 GB için 53 bin 999 ve 512 GB için 61 bin 999 olarak açıklandı. iPhone 15 Plus ise 128 GB için 56 bin 999, 256 GB için 60 bin 999 ve 512 GB için de 68 bin 999 liralık fiyat etiketine sahip.
iPhone 15 Pro ve iPhone 15 Pro Max
Apple
iPhone 14'nun Pro ailesine benzer bir tasarımla bizleri karşılayan iPhone 15 Pro ve iPhone 15 Pro Max'teki en büyük değişikliklerden biri, Apple'ın cihazlardan sessize alma tuşunu kaldırmış olması. Sessize alma tuşunun yerinde ise artık "aksiyon tuşu" var.
- Özelleştirilebilir bir tuş olan aksiyon tuşu, kullanıcıların cihazı sessize almasını veya cihazın kilidini açmasını mümkün kılıyor. Buna ek olarak, kamerayı açmak, çeviri özelliklerini kullanmak ya da el fenerini aktive etmek de bu tuş ile gerçekleştirilebiliyor.
- Cihazın öne çıkan bir diğer noktası ise kasası. Apple, iPhone 15 Pro ve Pro Max'in kasası için tercihini titanyumdan kullanmış. Bu da cihazın çok daha dayanıklı olmasıyla sonuçlanmış.
- iPhone 15 Pro'da bizi 6.1 inçlik Super Retina XDR ekran, iPhone 15 Pro Max'te ise 6.7 inçlik Super Retina XDR ekran karşılıyor.
Performans: 3 nm teknolojisi üzerine inşa edilen A17 Pro çip ile desteklenen iPhone 15 Pro ve Pro Max'in özellikle oyuncular için iyi bir performans sunduğu ifade ediliyor. Her iki cihaz da 20W hızlı şarj desteği ile geliyor.
Kamera: iPhone 15 Pro, ön kamerada 12 MP; arka kamerada ise 48 MP + 12 MP + 12 MP telefoto kamera sunuyor. Bununla birlikte, video için 4K çözünürlükte 30 FPS ProRes çekim imkânı tanıyan iPhone 15 Pro ile 3D videolar çekmek de mümkün.
- iPhone 15 Pro Max'e gelecek olursak, burada tek farkın periskop kamera olduğunu söyleyebiliriz. Bu telefoto kamera ile kullanıcılar, 120mm açıklıkta 5x optik yakınlaştırma ile fotoğraf yakalayabilecek.
Fiyat: 64 bin 999 liradan başlayan iPhone 15 Pro, 256 GB için 68 bin 999, 512 GB için 76 bin 999 ve 1 TB için de 84 bin 999 lira. iPhone 15 Pro Max içinse fiyatlar 256 GB için 76 bin 999, 512 GB için 84 bin 999 ve 1 TB için de 92 bin 999 lira şeklinde.
Ters köşe: iPhone 15 ailesinin tanıtılmasıyla Apple, uzun bir süredir yapmadığı bir şey yaparak cihazlarında indirime gitti. İndirimle iPhone 14 128 GB 43 bin 999 lira, 256 GB 47 bin 999 lira ve 512 GB da 55 bin 999 liraya düşerken iPhone 14 Plus'ın fiyatı da 128 GB için 49 bin 999 liraya, 256 GB için 53 bin 999 liraya ve 512 GB için de 61 bin 999 liraya düştü.
iOS 17
iPhone'lardan "Hey Siri" komutundaki "Hey" kısmını kaldıracak olan iOS 17'nin çıkış tarihi 18 Eylül olarak duyuruldu. iPhone Xs ve sonrasını kapsayacak güncelleme ile kişi posterleri, oluşturma, FaceTime'da sesli mesaj bırakma, Live fotoğraflardan sticker oluşturma, kişi paylaşımı yapma ve sesli mesajlardan metin elde etme gibi bir dizi yeni özellik gelecek.
Apple Watch Ultra 2
Apple
Hayatımıza daha geçen yıl dahil olan Apple Watch Ultra'nın yeni versiyonu olan Apple Watch Ultra 2, S9 çip desteğiyle geliyor. Cihaz, düşük güç modunda 72 saat, aktif kullanımda ise 36 saate kadar kullanılabiliyor. U2 ultra geniş bant çipi ise lokasyon tespitinin daha isabetli gerçekleştirilmesini sağlıyor.
- %99 karbon nötr malzemelerden üretilen Apple Watch Ultra 2, 3000 nitlik ekran parlaklığıyla Apple'ın şimdiye kadarki en parlak saati olarak karşımıza çıkıyor. Cihaz, ayrıca 40 metreye kadar dalış imkanı tanıyor.
- Cihazdaki en büyük değişiklik ise 'çift dokunuş' özelliği. Bu özellik sayesinde Apple Watch Ultra 2 kullanıcıları, yalnızca işaret ve baş parmaklarını birbirlerine dokundurarak aramalara cevap verebiliyor, müzik dinleyebiliyor ve alarmlarını kapatabiliyor.
Fiyat: Apple Watch Ultra 2 39 bin 999 liralık fiyatıyla şimdiye kadarki en pahalı akıllı saat.
Apple Watch Series 9
Apple
Apple Watch serisinin en yeni üyesi Apple Watch Series 9, Ultra 2 gibi S9 çip ile geliyor. Aktif kullanımda 18 saate kadar pil ömrü sunan cihazda yine tıpkı Ultra'da olduğu gibi çift dokunuş özelliği bulunuyor. Hem tasarım hem de teknik açıdan Series 8'e oldukça benzeyen Apple Watch Series 9'da kalp atış hızını, kandaki oksijen seviyesini ve uyku sürecini takip etmek de yine mümkün olacak.
Fiyat: Apple Watch Series 9'in fiyatı GPS'li 41 mm alüminyum versiyon için 14 bin 999 lira iken GPS + LTE'li 45 mm alüminyum versiyon için 15 bin 999, GPS'li 41 mm paslanmaz çelik versiyon için 33 bin 499 ve GPS + LTE'li 45 mm paslanmaz versiyon için de 34 bin 999 lira.
• Türkiye'nin globale açılan ilk mikromobilite girişimi BinBin, 2020 yılında faaliyet göstermeye başladığı Hırvatistan'da Murter adasının ardından Cakovec şehrinde de hizmet vermeye başladı. Şu an Bulgaristan, Bosna Hersek ve Makedonya da dahil 5 ülkede toplam 19 şehirde aktif olarak hizmet veren BinBin'in 3 milyonu aşkın kullanıcısı bulunuyor
- Bir adım geriden: BinBin, bu yılın başlarında Hollanda merkezli e-scooter kiralama filosu GO Sharing'i satın aldığını duyurmuştu.
• Getir, mevcut yatırımcılarından 500 milyon dolar yatırım alıyor. Değerlemesi 2.5 milyar dolar olan yatırım turu için imzalar yakında atılacak. Bu değer, şirketin 18 ay önceki değerinin dörtte birinden daha düşük bir seviyeye tekabül ediyor.
Angel Garcia / Bloomberg / Getty Images
- Bir adım geriden: Kısa süre önce Fransa, daha sonrasında ise İspanya, Portekiz ve İtalya'daki faaliyetlerine son veren Getir, bu süreçte 2 bin 500 çalışanının işine de son vermişti. Getir, şu an Türkiye, İngiltere, Almanya, Hollanda ve ABD’de faaliyet gösteriyor.
• Yenilenmiş elektronik ürün pazar yeri EasyCep, hâlihazırda stratejik ortağı olan Fibabanka'dan bir kez daha yatırım aldı. Global açılımını geride bıraktığımız günlerde Katar ile başlatan girişim, yeni yatırım ile birlikte globaldeki hedeflerine odaklanmayı planlıyor.
- Bir adım geriden: 2018'de kurulan; 2020 yılında ise telefon yenileme merkezi sertifikası alan EasyCep, 2022 yılında gerçekleşen Seri A turunda 100 milyon değerleme ile 11 milyon dolar yatırım almıştı.
• 3D yazıcılar geliştiren yerli girişim Zaxe, PCP Teknoloji Fırsatları Fonu ve Türkiye Kalkınma Fonu bünyesindeki Bölgesel Kalkınma Fonu tarafından yönetilen yatırım turunda 60 milyon lira yatırım aldı. Yatırım turuna KVK, Omurga Teknoloji Fonu, Nevzat Aydın, Ali Demir Akel ve Muzaffer Akpınar da katıldı.
- Ne yapıyor: 2015 yılında hayata geçirilen Zaxe; uçtan uca 3D ekosistemi ile eklemeli imalat odağında çözümler geliştiriyor. Müşterilerine yüksek hızlı baskı imkânı ve yapay zeka tabanlı akıllı teknolojiler gibi hizmetler sunan Zaxe tarafından geliştirilen ürünler, Türkiye dışında Kuzey Amerika ve Avrupa'da 15'i aşkın ülkede kullanılıyor.
• Otomobillere yerinde bakım ve arıza onarım hizmetleri sunan OtoKonfor, Startup Burada üzerinden gerçekleşen kitle fonlama turunda 8 milyon lira yatırım aldı. 707 yatırımcının katıldığı tur, 190 milyon lira değerleme ile gerçekleşti.
- Ne yapıyor: OtoKonfor, araçların periyodik bakım, arıza onarım, akü takviye, yerinde yıkama ve kuaför gibi ihtiyaçlarını tek bir dijital platform altında topluyor. Böylece, sürücüler, araçlarının neredeyse tüm ihtiyaçlarını tek bir uygulama üzerinden karşılayabiliyor.
- Hedef: Girişim, yeni yatırımın %44'ünü pazarlama ve tanıtım için, %22'sini yazılım geliştirme için, %22'sini personel giderleri için ve %12'sini de yönetim giderleri için kullanmayı planlıyor.
• Emre Tınaztepe'nin hem kurucusu hem de CEO'su olduğu Tallinn merkezli siber güvenlik girişimi Binalyze; Earlybird Digital East, OpenOcean, Cisco Investments, Citi Ventures ve Deutsche Bank Corporate Venture Capital'ın katılımıyla Molten Ventures tarafından yönetilen Seri A turda 19 milyon dolar yatırım aldı. Böylece, girişimin 2021 başından bu yana aldığı yatırım miktarı 31 milyon doları aştı.
- Nedir: Dijital adli tıp ve olay müdahale çözümlerine odaklanan Binalyze, 10 dakikadan kısa bir sürede 150'den fazla dijital adli tıp eseri toplayabilen; Timeline, Triage ve DRONE çözümleri aracılığıyla da minimum sürede durumu düzeltmeye yardımcı olan bir hizmet sunuyor. Girişimin müşterileri arasında PWC, KPMG, Garmin, Türk Hava Yolları ve Deloitte bulunuyor.
- Neden önemli: Verizon'un 2019 yılında yayımladığı, 41 bin 686 sitenin analiz edildiği veri ihlali araştırma raporuna göre, ihlallerinde %56'sının tespit edilmesi aylar, hatta yıllar alabiliyor. IBM'e göreyse şirketlerin bir ihlalin farkına varmaları 206; ihlali kontrol altına almaları ise 73 gün sürüyor.
• İş Bankası Grubu, cumhuriyetin 100. yılına ithafen "100. Yıl Girişim Sermayesi" isimli yeni fonunu ve yapay zeka odaklı topluluk ve yatırım portföyü oluşturma hedefiyle kurulan "Yapay zeka Fabrikası"nı duyurdu.
- Hedef: Şu ana kadar 100. Yıl Girişim Sermayesi ile 7 girişime; Yapay Zekâ Fabrikası ile de 11 girişime yatırım ve destekte bulunduklarını belirten Türkiye İş Bankası Grubu Yeni Nesil Girişimcilik Kolu Başkanı ve 100. Yıl Girişim Sermayesi Yönetim Kurulu Başkanı Barış Karakullukçu, yılsonuna kadar yatırım yapılan girişim sayısının 15’i bulacağını da sözlerine ekledi.
Endeavor Türkiye ve Akbank iş ortaklığıyla: Boost the Future Programı
Geleceği inşa eden girişimciler buraya
Akbank ve Endeavor Türkiye iş birliğiyle düzenlenen Boost the Future Hızlandırma Programı’na başvurular başladı.
Nedir? Bu yıl beşinci edisyonu gerçekleşecek olan Boost the Future programına katılan startup’lar, 10 hafta boyunca hibrit sunulan program içerikleriyle işlerini ölçeklendirerek büyütme yolunda destek bulacaklar. Programa kabul edilecek 12 startup kurucusu, haftalık olarak gerçekleşecek eğitim ve mentorluk süreçleriyle Endeavor’ın yerel ve uluslararası uzman ağından destek alabilecek.
- Program, dünyanın en büyük girişimci ağı olan ve Türkiye’nin önde gelen girişimlerini ağında bulunduran Endeavor Türkiye tarafından yürütülüyor. Girişimciler Endeavor ve Akbank yöneticilerinden oluşan geniş mentor ağıyla buluşma fırsatı yakalayacak.
- Program girişimcileri Akbank LAB ile yakından çalışma fırsatı bularak girişimci-kurum iş birliğinden yararlanabilecekler.
- Benzer zorluklarla karşılaşan girişimcilerle Endeavor çatısı altında bir araya gelen katılımcılar, birlikte paylaşım ve öğrenim ortamına erişecekler. Girişimciler, Entrepreneur Experience (EX) ekibi tarafından yakın takibe alınarak Endeavor Yerel Seçim Panelleri’ne katılım önceliği yakalayacaklar.
- Girişimlerini tüm ekosisteme tanıtma ve yatırım yolunda bir adım öne çıkma fırsatı sunan Demo Day etkinliğinde girişimciler yatırımcılarla buluşacak.
Geleceğin girişimcilerini arayan Boost the Future Programı hakkında detaylı bilgiye buradan ulaşabilir, başvuru formunu şuradan doldurabilirsiniz.
• Meksika Kongresi'nde, Peru'nun Cusco kentinden çıkarıldığı iddia edilen iki uzaylı cesedi sergilendi. Etkinliğe öncülük eden gazeteci ve 'ufolog' Jamie Maussan, Meksika Otonom Ulusal Üniversitesi'ndeki (UNAM) bilim insanları tarafından incelendiğini söyledi uzaylıların Dünya'ya ait olmadığını ve DNA'larının %30'undan fazlasının "bilinmediğini" aktardı.
Reuters
- Bununla birlikte: Daha önce birçok kez çürütülen uzaylı keşfi iddialarıyla gündeme gelen Maussan 2017'de yine Peru'da uzaylı cesedi keşfettiğini iddia etmiş; yapılan incelemeler sonucunda uzaylı olduğu öne sürülen beş cesedin mumyalanmış çocuklar olduğu anlaşılmıştı.
• Dünya'dan 120 ışık yılı uzaklıkta Leo takımyıldızında bulunan K2-18b isimli ötegezegende metan ve karbondioksit tespit edildi. Gezegendeki amonyak miktarının da az olduğunu belirten astronomlara göre bu, K2-18 b'nin hidrojen bakımından zengin bir atmosfere ve okyanuslarla kaplı bir yüzeye sahip olma olasılığının yüksek olduğu anlamına geliyor.
- Dahası: NASA, K2-18 b'de potansiyel olarak dimetil sülfür (DMS) molekülünün olabileceğine ilişkin bulgular tespit edildiğini belirtiyor. Dünya atmosferindeki büyük bir kısmı denizdeki fitoplanktonlardan yayılan DMS, yalnızca canlılar tarafından üretilebiliyor.
• Yeni bir araştırmaya göre, Güney Afrika'nın Cape güney sahilinde keşfedilen fosil izlerin, şimdiye kadar keşfedilen en eski ayakkabı izleri olabileceği değerlendiriliyor. Daha önce Batı Avrupa'da keşfedilen izlerden daha eski olduğu belirtilen izlerin, insan öncesi homininlerin Orta Taş Devri'nde de ayaklarını korumak için ayakkabı giydiklerini gösterdiği ifade ediliyor.
• Samanyolu'ndan yaklaşık 56 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan ve şimdiye kadar sıradan bir spiral galaksi olduğu düşünülen NGC 4632 isimli galaksinin çevresinde devasa bir gaz halkası olduğu keşfedildi. Bu keşif, NGC 4632'nin kutupsal halka galaksileri olarak bilinen son derece nadir galaksiler sınıfına dahil olabileceği anlamına geliyor.
• Aposto Gündem | Seri Hikaye: Yapay zeka, azalan su kaynaklarına ortak mı oluyor?
• Dezeen | Yapay zekanın "göz yaşartıcı" kaynak kullanımı iklim hedeflerine ulaşmada bir engel olabilir