Apple'ın her yıl gerçekleştirdiği WWDC etkinliği 5 Haziran Pazartesi günü başladı. 9 Haziran'a kadar sürecek olan etkinliğin ilk gününe, Apple'ın uzun bir süredir merakla beklenen karma gerçeklik gözlüğü Vision Pro damgasını vurdu.

Vision Pro

Apple, uzun bir süredir üzerinde çalıştığı Vision Pro ile son zamanların en popüler teknolojilerinden olan, sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçekliğin (AR) karışımı diyebileceğimiz karma gerçeklik (XR) alanına adım atarak bu alanda hâlihazırda aktif bir şekilde ürün üreten Meta ve Microsoft gibi şirketlerin arasına dahil olmuş bulunuyor. Vision Pro, Apple'ın iPhone'dan bu yana attığı en büyük adım olarak değerlendiriliyor.

Özellikler: Diğer XR cihazlarının aksine, cihazı takarken dahi dışarıyı görmenize olanak tanıyan Vision Pro'nun iç kısmı tamamen kumaştan oluşuyor. Bu da cihazı takan kullanıcıların daha konforlu bir deneyim elde etmesini sağlıyor. Uzun süreli kullanım odaklı tasarlandığı belirtilen cihaz, sesli komut veya el hareketleri ile kontrol edilebiliyor.

• Cihazın üzerindeki kamera ile görüntü almak mümkünken, Vision Pro, Apple Watch'lardan da tanıdık gelebilecek bir şekilde tek bir buton üzerinden çok yönlü kontrol imkanı tanıyor. Buna ek olarak Vision Pro; iPhone, iPad ve MacBook olmak üzere tüm Apple ekosistemine de bağlanabiliyor.
• Kızılötesi kameralar ve LED aydınlatıcılara ek olarak Vision Pro'da iPhone Pro'larda da bulunan LiDAR sensör ve yüz tanıma için kullanılan TruDepth bulunuyor. Bununla birlikte, Apple ve Disney+ arasındaki anlaşma kapsamında Disney+, Vision Pro'ya özel içerikler sunacak.
• Yeni nesil MacBook cihazlarda da kullanılan M2 işlemci tarafından desteklenen Vision Pro, buna ek olarak bir de artırılmış gerçeklik odaklı özel bir işlemci olan R1'i bulunduracak. Bununla birlikte, Vision Pro'nun VisionOS isimli bir işletim sistemi ile çalışacağını ve bunun da dünyanın ilk artırılmış gerçeklik odaklı işletim sistemi olduğunu belirtmemiz gerekiyor.
• Fiyatına gelecek olursak; Türkiye fiyatı henüz belli olmamakla birlikte cihaz, ABD'de 3 bin 499 dolarlık bir fiyat etiketiyle satışa sunulacak. Vision Pro'nun ABD'de piyasaya çıkış tarihi olaraksa Apple, 2024'ün ilk aylarına işaret ediyor. 

İlk tepkiler

Vision Pro'yu ilk deneyenlerden biri olan BBC'den Zoe Kleinman, cihaza dair dikkat çeken ilk şeyin, benzer cihazlara kıyasla rahatlığı olduğunu belirtiyor. Kleinman, mevcut cihazların aksine bataryanın cihazın üstünde değil de ayrı bir şekilde olmasının kafadaki ağırlığı azalttığını ve bunun da cihazın sağladığı rahatlığa büyük katkı sağladığını ifade ediyor. 

Bununla birlikte, cihazdaki kameralar ile çekilen ve bir çocuğun pasta üzerindeki mumları üflediği 3D bir videodan da oldukça etkilendiğini, çocuğun nefesini neredeyse hissedebileceğini hissettiğini kaydeden Kleinman, dijital klavyede bir mesaja cevap vermeye çalıştığında epey bir zorlandığını, cihazla ilgili her olumsuz bir yorumda bulunduğunda ise "Unutma, bu bitmiş bir ürün değil!" cevabını aldığını da sözlerine ekliyor.

Vision Pro'yu deneme şansına erişen bir diğer isim olan Wall Street Journal'dan Joanna Stern ise astronomik fiyatını bir kenara bırakacak olduğumuzda dahi cihazın herkese uygun olmadığına; hatta çoğu insana uygun olmadığına dikkat çekiyor. 30 dakikalık deneme süresi boyunca cihazın yüzünde ağırlık yaptığını ve biraz da midesini bulandırdığını belirten Stern, Apple'ın, cihaz önümüzdeki yıl piyasaya sürüldüğünde bu problemlerin düzeleceğini söylediğini de sözlerine ekliyor.

Vision Pro'nun Meta tarafından geliştirilen Quest Pro veya Quest 2'den çok daha rahat olduğunu ifade eden Stern, yine de bu durumun, yüzünüzde çok fazla teknoloji olduğu gerçeğini değiştirmediğini belirtiyor. İlk 15 dakikadan sonra burnunda ve alnında ağırlık hissetmeye başladığını; ancak Apple'ın bu durumun cihazın yüzüne çok oturmamasından kaynaklandığını söylediğini aktaran Stern, buna ek olarak ön ekranın etrafındaki kenara dokunduğunda da sıcaklık hissettiğini kaydediyor.

Vision Pro'nun gerçek dünya ile dijital dünya arasında geçişi kolaylaştırması açısından da denediği diğer cihazlardan farklı olduğunu ifade eden Stern, yine de mide bulantısından kaçamadığını belirtiyor. VR, AR ve XR cihazlarının uzun süreli kullanımlarda mide bulantısı ve baş ağrısı gibi rahatsızlıklara yol açtığı biliniyor.

Öte yandan, Guardian'dan Alex Hern, Vision Pro'nun oldukça etkili bir ürün olduğunu kabul etmekle birlikte Apple'ın, insanlara Vision Pro'yu istemeleri için geçerli bir bir neden vermekte son derece yetersiz kaldığını ifade ediyor.

Şirketin lansman esnasında Vision Pro'nun 3 bin 499 dolarlık fiyatını bir evi büyük bir TV, surround ses sistemi, güçlü bir bilgisayar ve son teknoloji oyun konsoluyla donatmanın maliyetiyle karşılaştırması ve Vision Pro'nun bir gün tüm bu cihazların yerini alabileceğini belirtmesi üzerinde duran Hern, bu yaklaşımın Steve Jobs'un iPhone'u tanıtırken yaptığı konuşma ile çizdiği paralelliğe dikkat çekiyor. Jobs, iPhone'u tanıtırken bu yeni cihazı "dokunmatik kontrollere sahip geniş ekranlı bir iPod, devrim niteliğinde bir cep telefonu ve çığır açan bir İnternet iletişim cihazı" olarak tanımlamıştı. Bu üç cihazın tek bir cihazda toplanması fikrinin oldukça cazip olduğunu belirten Hern, aynı durumun TV, dizüstü bilgisayar ve ses sistemini tek bir cihazda birleştiren Vision Pro için pek de geçerli olmadığını ifade ediyor.

Gelgelelim, Hern, Vision Pro'nun gelecekten günümüze tersine mühendislikle getirilmiş gibi hissettirdiğini de sözlerine ekliyor. Hern, teknolojinin minyatürleştirildiği ve ticarileştirildiği on yıl içinde, herkesin günün büyük bir bölümünde göze batmayan "akıllı gözlükler" taktığı, telefon ve dizüstü bilgisayar gibi diğer cihazları gereksiz gördüğü bir dünya hayal etmenin mümkün olduğunu belirtiyor ki o noktaya ulaşmak için de sonuç olarak bir yerden başlamamız gerekiyor. Şu an için gelen sınırlı yorumlara bakacak olursak Apple, tüketici elektroniği alanındaki hakimiyetini Vision Pro ile de sürdürmeye devam edecekmiş gibi duruyor. 

Ancak bu, AR/VR ve XR teknolojilerinin henüz yolun çok başında olduğu ve günlük kullanımdan oldukça uzak olduğu gerçeğini de değiştirmiyor. Bu cihazların günlük olarak kullanıldığı, tıpkı akıllı cep telefonları gibi herkesin elinde (daha doğrusu gözünde) olduğu bir geleceğin gerçeğe dönüşmesi için de cihazların iyileştirilmesini ve mevcut sorunların ortadan kaldırılmasını sağlayacak teknolojik gelişmelerin yanı sıra, geçerli bir kullanım alanı yaratmak gerekiyor.

Peki ya başka?

Vision Pro'ya ek olarak WWDC 2023'te tanıtılanlar arasında iOS 17, iPad OS 17, watchOS 10, macOS 14 ve tvOS 17'nin yanı sıra Apple'ın şu an en pahalı ürünü olan Mac Pro, Apple'ın sözleriyle “Kişisel bir bilgisayar için bugüne kadar tanıtılmış en iyi işlemci” olarak tanıtılan M2 Ultra ve yeni 15 inç MacBook Air yer alıyor.

M2 Ultra 

MacBook cihazlarında Intel'in işlemcilerini kullanmayı bıraktıktan sonra kendi işlemcilerini üretmeye başlayan Apple, M1 ve M2, M2 Pro ve M2 Max'in ardından dün, M serisinin en yeni üyesi M2 Ultra'yı tanıttı. M1'e kıyasla %20 daha hızlı işlem gücü ve %30 daha hızlı görsel işleme imkanı sunan işlemcide 134 milyar transistör bulunuyor. Bununla birlikte, işlemcinin %40 daha hızlı sinir motoruna sahip olacağı ifade ediliyor.

• Bunlara ek olarak, 32 adet Neural Engine çekirdeğine ev sahipliği yapan ve böylece birleşik bellek kapasitesinin 192 GB'a yükselten M2 Ultra'da, Mac Studio'da 8K video çıkışı alabilmenizi mümkün kılan en güncel HDMI güncellemesi de bulunuyor. Ayrıca, M2 Ultra, 800 GB/s hafıza bant genişliği de sunuyor.

Mac Pro

Apple'ın şimdiye kadarki en pahalı ürünü olan Mac Pro, tasarım alanında bizlere çok da bir yenilik sunmuyor; ancak cihazın içine bakacak olduğumuzda bizi oldukça iddialı bir donanım karşılıyor. 

^{Brittany Hosea-Small/AFP/Bloomberg}

• 24 işlemci çekirdeği ve 76 GPU çekirdeği ile M2 Ultra tarafından desteklenen iki cihazdan biri olan Mac Pro'nun, Intel tarafından geliştirilen işlemci tarafından desteklenen bir önceki Mac Pro'ya kıyasla 3 kat daha fazla performans sunuyor. Dahası, Mac Pro; Bluetooth 5.3, Wi-Fi 6E, 40 GB çift Ethernet girişi, 2 HDMI girişi ile birlikte toplamda 8 Thunderbolt 4 girişi bulunduruyor ve tek seferde 6 farklı Pro Display XDR monitöre bağlanabiliyor.
• Etkinlikte tanıtıldıktan sonra satışa sunulan Mac Pro'nun ABD için başlangıç fiyatı 6 bin 999 dolar. Öte yandan, Apple'ın etkinliği takiben Türkiye'de Mac Pro satışlarını durdurduğunu, yani cihazın ülkemize gelmeyeceğini de belirtmemiz gerekiyor.

iOS 17

Yeni işletim sistemi iOS 17 ile iPhone cihazlara pek çok yeni özellik geldi. Bu özellikler ise şu şekilde:

• Bu özellik sayesinde rehberde yer alan kişiler için özelleştirilmiş fotoğraflar eklemek mümkün hâle geliyor. Buna ek olarak, bu güncellemeyle artık yazılar da zevkinize göre değiştirilebiliyor. Bununla  birlikte, sesli mesajlarda söylenenleri de yazıya dökmek de iOS 17 ile mümkün olacak.
• Güncellemeyle gelen özelliklerden biri de FaceTime özelinde karşımıza çıkıyor. Buna göre, FaceTime ile arama gerçekleştiren kişiler, aradıkları kişiye ulaşamamaları hâlinde videolu mesajlar bırakabilecek. Öte yandan, görmediğiniz mesajlara tek bir dokunuşla ulaşabileceğiniz gibi, artık mesajlaşma anında konumunuzu çevrimiçi bir şekilde paylaşabileceksiniz ve "Check-in" özelliği sayesinde tanıdıklarınız da sizin konumunuza dair bildirim alabilecek.
• NameDrop isimli yeni özellikle, telefonlarını yan yana tutmanız hâlinde AirDrop aracılığıyla cihazlar arasında kişi paylaşımı yapabileceksiniz. Ayrıca, mesajlarda kamera bölümümün yerini alacak artı simgesiyle, hem live hem de normal fotoğrafları sticker hâline getirebileceksiniz.
• iOS 17 ile iPhone cihazlara gelen bir diğer yenilik ise "Günlük" uygulaması oldu. Günlük uygulamasına konum, fotoğraf ve kişiler gibi birçok şeyi ekleyebilecek olan kullanıcılar, böylelikle bir günlerine ait bir nevi günlük tutabilecek.
• Apple'ın "Hey Siri" komutunu değiştireceğine ilişkin söylentiler bir süredir etrafta dolaşıyordu; iOS 17 ileyse bu söylenti gerçeğe dönüşmüş oldu. Buna göre, Apple, komuttaki "Hey" ifadesini kaldırarak yalnızca "Siri" komutuyla Siri'yi etkinleştirmeyi mümkün hâle getirdi.
• Bununla birlikte; iPhone 5, iPhone 5S, iPhone 6, iPhone 6 Plus, iPhone 7, iPhone 7 Plus, iPhone 8, iPhone 8 Plus ve iPhone X'in iOs 17 desteği almayacağı bildirildi.

iPadOS 17, watchOS 10, macOS 14 ve tvOS 17

macOS 14: Apple bilgisayarların işletim sistemi macOS'un "Sonoma" isimli yeni sürümü ile Apple, özellikle de oyun alanında birçok yenilik getirdi. Apple bilgisayarlara "Game mode" isimli bir özellik getiren Sonoma ile MacBook'larda ses gecikmesi azalacak ve XBox ile PlayStation kontrolcülerindeki Bluetooth örnekleme de hızlanacak. Dahası, etkinlikte sahne alan ünlü oyun tasarımcısı Hideo Kojima tarafından duyurulduğu üzere, Death Stranding Director’s Cut’ın MacBook'lara gelecek.

• Presenter Overlay özelliği ile birlikte sunum yapan kişiler, ekran paylaşımlarını kendi görüntülerinin arkasına alabilecek ve kamera görüntüsüne mimikler ve el hareketleri ile aktive edilebilen AR efektler ekleyebilecek.
• macOS 14 ile birlikte MacBook'lardaki Safari tarayıcısı da değişecek ve kullanıcıların artık Safari'de profil oluşturabilecek.
• Son olarak, Sonoma ile kullanıcıların, ana ekranlarına birçok araç takımı eklemesi mümkün olacak ve araç takımlarına, cihaz ile aynı ağa bağlı iPhone üzerinden de erişilebilecek.

iPadOS: Yeni güncelleme sonrası iPhone'dan tanıdığımız "Sağlık" uygulaması iPad cihazlara da gelecek. Kişiselleştirilebilir kilit ekranı özelliğini iPad'lere getiren iPadOS 17 ile ayrıca PDF dosyalarından alıntılar yapmak, AirPlay ile televizyon ile iPad arasında dosya tranferi gerçekleştirmek ve Haritalar uygulamasını çevrimiçi değilken dahi kullanabilmek mümkün olacak.

WatchOS 10: Apple Watch'ların en güncel işletim sistemi olan watchOS 10 ile akıllı saatler yeni araç takımlarına sahip olacak. Gün boyunca kullanıcılarına anlık veriler sunacak olan Apple Watch'larda takvim bilgilerinden hatırlatıcılara kadar pek çok bilgi yer alacak.

tvOS 17: Bu güncelleme ile Apple TV'lerde FaceTime yapmak artık mümkün olacak; ancak çağrılar iPhone ya da iPad üzerinden başlatılması gerekecek. Bununla birlikte, tvOS 17 ile Dolby Vision 8.1 desteği, üçüncü taraf VPN desteği ve Diyaloğu Geliştir seçeneği de Apple TV'lere gelecek.

15 inç MacBook Pro

11,5 milimetre kalınlığa, 1.49 kilogram ağırlığa ve 15,3 inçlik bir ekrana sahip olan yeni MacBook Air, üyesi olduğu ailenin diğer üyelerinde de olduğu gibi ikinci nesil M2 yonga seti tarafından destekleniyor. Buna ek olarak 18 saatlik batarya kullanım süresine sahip olan cihaz 24 GB'a kadar RAM desteği ile 2 TB'a kadar depolama imkanı tanıyor. Cihazın fiyatı ise ABD için 1.199 dolar şeklinde. 

Piyasa tepkisi

Etkinlik öncesinde dün Apple hisseleri tüm zamanların en yüksek seviyesini görerek pazartesi günü %1,6'lık bir artışla 183.76 dolara yükseldi. Gelgelelim, bu yükseliş çok da uzun sürmedi ve Apple hisseleri etkinlik sonrasında, özellikle de Vision Pro'nun tanıtılmasını takip eden süreçte değer kaybetti. Hisse değeri 178,3 dolara kadar gerileyen Apple, borsa kapanışını 179.50 dolar seviyesinde gerçekleştirdi. 

Neden: Bundan birkaç gün önce yatırımcıların, Vision Pro konusunda pek heyecanlı olmadığına dair haberler ortaya çıkmıştı. Buna göre, teknoloji hakkında umutsuz olan yatırımcılar, 3 bin 500 dolarlık fiyat etiketine sahip cihazın satış rakamlarına yönelik de oldukça düşük beklentilere sahip.