Kuş uçar mı uçar, kervan geçer mi geçer — hatta Marmaray bile geçer ama öyle gideyim de bir eş dostla kahve içeyim, yoldan gelen geçeni izleyeyim sonra da sinemaya konsere bakarız demezdin eskiden buralar için. Buralar nereler mi? Buralar Rasimpaşa ve civarı. Namıdiğer Yeldeğirmeni Mahallesi. 

Haydarpaşa Garı'ndan Taşköprü Caddesi'ne uzanan, Bahariye'nin mütevazı komşusu. İstanbul'un ilk apartmanlarının yükseldiği mahalle. Hani şu mural var — bildin mi? Yükseldi dendiğine aldanma, bugünün canavarları yanında apartman demeye gönlün el vermez. Alçak, bitişik nizam, kimi cumbalı kimi balkonlu kimi avlulu binalar bunlar.

Mahalleye en son üç yıl önce gelmişiz. Araya zaman girdiği ve bir şeylerin değiştiği aşikâr ama Yeldeğirmeni'nin hâli tavrı aynı. Sıcak, mütevazı, biraz melankolik. Yüzünde kocaman bir gülümsemesi yok. "-Mış" gibi yapmıyor. Denemekten korkmayan bir pesimist. Her seferinde yeni bir hikâyesi var anlatacak. Mesafeli bir ev sahibi. Üzerine atlayıp sarılmıyor, buyur ediyor içeri. Ee neler olmuş anlat biraz Karakolhane, İskele?

Küff büyümüş iyice. Damla Pide, "vegan" pidesiyle nam salmış. Sanatçı kolektifi Arthere, uluslararası sanatçı rezidansları yapmaya başlamış. Mural'ler, bıraktığımız gibi, biraz renkleri solmuş. Merhabalaşıyoruz. 

Kilisede hâlâ konserler var mıdır? Bakacağız. Arka bahçesi şehre perde indiren şu optimist kahveciler ne âlemde? Hah, duruyorlar. Bir kaçının adı değişmiş. Ev hediyesi aldığımız antikacı da orada. Sandalyeleri dizmiş boy boy. Yoklama alıyoruz: çiçekçi görünümlü hırdavatçı, burada. 90'ların çocuklarını gülümseten kırtasiye — o da burada. Tarihî fırın, güzel isimli kitapçı, tazeleriyle meşhur kuruyemişçi... Heh! "Vintage" olmadan eskinin kıymetini bilenler de yerli yerinde. Oh!

Rıhtıma doğru

Daha önceleri gireni çıkanı merak ettiğimiz o camı perdeli ya da çıplak atölyelerin yerinde yarı atölye yarı dükkânların vitrinleri var şimdi. Biz mi gözden kaçırıyoruz, diğerleri nereye saklandılar? Birbiriyle yardımlaşan sanatçı atölyeleri, kolektifler nerede? Birbirimizden nasıl öğreneceğimizin, mahallenin eskisi ve yenisinin, zanaatla sanatın, marangozla heykeltıraşın yan yana neler yaptığının cevapları, hayalimizdeki o mahalle kahvesi nerede? 

Mahalle kahvesi, kolektif bir üretim alanı, sokakla atölyenin kesiştiği tabelasız İskele 47 kapandı. Şimdilik. Ama Bager (Akbay) hâlâ burada. Sanatçı, tasarımcı, eğitimci Bager'in tüm bu sıfatların ve tanımlamaların ötesinde yaptığı bir şey var: tek başına düşünenleri biraraya toplamak, üretime alan açmak. Bu bir soylulaştırma meselesi ya da nostalji sevgisi üzerine Yeldeğirmeni hikâyesi değil. Bu, mahallenin kolektif bilince açılan kapıları, insanın öğrenim öyküsü ve dönüşüm üzerine bir beyin fırtınası. Topluluk dürtüsünü uyandırmak için.

İÇİNDEKİLER:

MAHALLE MAHALLE: Bager Akbay'la buluşmaya geldik bugün Yeldeğirmeni'ne. Mahallenin kolektif üretime ve öğrenmeye alan açan ekosistemini dinlemeye. 

MÜDAVİMİYİM: Eve, sofraya, mutfağa alışveriş için kendisini dayanışma ekonomisi olarak tanımlayan Yerdeniz Kooperatifi'nin; gece 3'te sokağı saran poğaça kokusunun, yumuşak çatal alıp eve yürümenin; Kuzgun Çizgi Roman Evi'nin.

UĞRAK: Küff'ün kapı önü; Flaneur raflarında posterler; bitkilerle arkadaş olmanın yöntemi; bir de vegan pide lütfen!

Takıl peşimize,
Elif & Hazal